De traditie van 1 mei als dag van optochten en feesten gaat terug op een internationale strijdbeweging voor de 8-urendag in de 19e eeuw. Het is opmerkelijk dat de arbeidersbeweging vandaag, ondanks alle technologische mogelijkheden, geen dergelijke internationale strijdcampagnes voert rond offensieve eisen die het leven van de werkende klasse verbeteren. Dat een internationale beweging impact heeft, blijkt uit het feit dat we op 1 mei nog steeds op straat komen.
Dit jaar stonden de optochten en toespraken in het teken van de kiescampagnes. Er zijn de sociale verkiezingen in mei en vervolgens de politieke verkiezingen van 9 juni. De mainstream media concentreerden zich op de toespraken van kopstukken van Vooruit en PVDA, vaak samen met een nadruk op verdeeldheid tussen die partijen. Gazet van Antwerpen had het over “50 tinten rood”, waarbij ook op de aanwezigheid van LSP werd gewezen. Zelfs partijen die niets met de geschiedenis van arbeidersstrijd te maken hebben (toch niet langs onze kant), proberen een graantje mee te pikken van de aandacht voor 1 mei. De Franstalige liberalen van MR hielden een bijeenkomst en het extreemrechtse Vlaams Belang huurde Plopsaland af.
De PVDA stelde terecht dat er nood is aan een beleid op mensenmaat. Het voorstel van een miljonairstaks, om de middelen die nodig zijn voor de vele tekorten te zoeken waar ze zitten, stond daarbij vooraan. Raoul Hedebouw benadrukte in Brussel dat een stem op de PVDA geen verloren stem is en dat de partij al heeft gewogen rond kwesties als de btw-verlaging op energie, de verhoging van het minimumpensioen en het noodfonds in de zorg. In Antwerpen zei Jos D’Haese dat een stem voor de PVDA ook een strategische stem is en hij riep Vooruit op om niet naar N-VA maar naar PVDA te kijken voor een coalitie.
De kwestie van mee besturen werd erg centraal geplaatst. Daarmee werd geantwoord op verwijten van de sociaaldemocratie en de gevestigde media. De Standaard merkte bijvoorbeeld op: “De communisten staan onder druk om aan te geven waar ze water bij de wijn willen doen.” De opbouw van een krachtsverhouding rond centrale eisen zoals een vermogensbelasting gekoppeld aan maatschappijverandering, zou daar een antwoord op vormen. Over socialistische maatschappijverandering hoorden we helaas niets op 1 mei. Eigenlijk werd erg defensief gereageerd op de kritieken, wat deze niet doet verstommen maar net verder aanwakkert.
Vooruit kwam dit jaar met halfslachtige sociale voorstellen, zoals de verhoging van het minimumloon tot 15 euro per uur. Met de inflatie van de afgelopen jaren is dat ruim onvoldoende. De PS heeft het terecht over 17 euro per uur. We mogen ons echter niet laten vangen door de electorale retoriek, voor de PS is dat een eis die het wil realiseren tegen het einde van de volgende legislatuur, dus pas binnen enkele jaren.
ABVV-topvrouw Miranda Ulens verdedigde bij Vooruit de eis van 17 euro per uur, maar is er blijkbaar zelf niet echt van overtuigd. Over Depraetere zei ze: “De cijfers kunnen al eens verschillen. Zij zegt 15 euro, ik 17 euro, maar inhoudelijk zitten we op dezelfde lijn.” Ulens verklaarde nog fan te zijn van de nieuwe Vooruit-voorzitster. Bij Vooruit maken ze zich nochtans op om met de N-VA te regeren. “N-VA gaat sowieso in een Vlaamse regering zitten. Het is of N-VA met Vlaams Belang, of N-VA met ons. Dan is de keuze snel gemaakt.”
Caroline Gennez had het in haar speech over verzet tegen de extremen, zowel rechts als links. Daarmee is voor de kopstukken van Vooruit de kous af en moet er zelfs niet gereageerd worden op sociale voorstellen van de PVDA. Aan de basis en ook in de peilingen werkt dat steeds minder. Pogingen om links en extreemrechts voor te stellen als gelijkaardig zijn naast de kwestie en dienen enkel om het status quo van een systeem in crisis te verdedigen. Vlaams Belang probeerde opnieuw 1 mei te recupereren. Niet met een optocht dit jaar, maar door Plopsaland volledig af te huren voor een familiefeest. Een dagje gratis naar een pretpark op kosten van de belastingbetaler. Zodra het concreet wordt rond sociale thema’s, valt het VB door de mand als een rechtse besparingspartij die voor de rijken rijdt. Uitgerekend op 1 mei lanceerde het Vals Belang voorstellen om de sociale zekerheid te ondermijnen!
In de aanloop naar 1 mei verdedigde ABVV-voorzitter Bodson het voorstel van een belasting op alle vermogens boven 1,25 miljoen euro om 8 tot 10 miljard op te halen om te investeren in sociale noden. Het is nuttig om het voorstel van linkse coalities inhoudelijk in te vullen en zo te concretiseren. Dat koppelen aan een actieve campagne en opbouw van een krachtsverhouding zou het nog sterker maken.
LSP-leden op de verschillende 1 mei activiteiten verdedigden onze benadering met een oproep om voor strijdbare kandidaten te stemmen in de sociale verkiezingen en voor de PVDA in de politieke verkiezingen, gekoppeld aan verzet tegen het kapitalisme en voor een socialistische samenleving waarin de meerderheid van de bevolking op democratische wijze de beschikbare rijkdommen en middelen controleert en planmatig beheert in het belang van mens en planeet.
