Your cart is currently empty!
Category: Nationaal
-
Na geslaagde stakingsdag verder bouwen aan beweging om Arizona weg te krijgen!
De stakingsdag van 31 maart was een succes. In de aanloop naar de staking groeide de steun ervoor ondanks de dagelijkse propaganda die ons protest voorstelt als zinloos, marginaal of louter als een hinder veroorzakende gebeurtenis. De regeringspartijen verdedigden hun beleid zoals ze dat ondertussen al decennia doen: met het argument dat anders de toekomstige generaties moeten betalen. Die plaat is al meerdere generaties grijs gedraaid zonder uitzicht op verandering. Het is een excuus om het echte argument niet te moeten gebruiken: de besparingsmaatregelen dienen om de winsten van de grote bedrijven veilig te stellen.
Het feit dat er gestaakt werd zorgde voor een tegengeluid. Na de grote betogingen in januari en februari in Brussel en de sterke betogingen op 8 maart, de internationale vrouwendag, zorgde de stakingsoproep voor een nieuw momentum. Zeker rond de pensioenen is er veel ongenoegen. De aanvallen op de landingsbanen, SWT (het vroegere brugpensioen) en de pensioenen komen hard aan. Het voelt bovendien als een gebrek aan respect voor ons harde werk, zeker met het opdrijven van de flexibiliteit en de werkdruk de afgelopen jaren. Vanuit de pensioenwoede is het mogelijk om ook alle andere kwesties te bespreken onder collega’s, vrienden en familie. Er is immers een verband: de klassenoorlog van de grote bazen en hun regering is gericht tegen de volledige werkende klasse in al haar diversiteit.
Peilingen gaven aan dat een meerderheid van de Walen en Brusselaars achter de staking stond. In Vlaanderen is die steun nog beperkter: ongeveer 3 op 10. Conner Rousseau van Vooruit mag dan beweren dat de staking de steun aan de vakbonden uitholt, het tegendeel is waar. De leugen dat er geen draagvlak voor syndicaal protest is, wordt doorprikt door de peilingen. In Vlaanderen zijn er meer mensen die de staking steunden dan dat er voor N-VA gestemd hebben. Als nu reeds een derde van de Vlamingen en een meerderheid van de Walen en Brusselaars achter de stakingen staat terwijl er amper brede informatiecampagnes gevoerd zijn, is dat vooral een indicatie van een heel groot potentieel.
Naarmate de gevolgen van de plannen concreter worden, groeit de steun voor onze acties verder. Uiteraard hebben we daar zelf een rol in te spelen. Een informatiecampagne met toegankelijke krantjes en digitale varianten om uit te leggen wat er op ons afkomt en welk protest we daar tegenover zetten, zou de mogelijkheid bieden om op elke werkplaats maar ook in de wijken, onder jongeren, op de markten … in gesprek te gaan en een zo sterk mogelijke krachtsverhouding opbouwen. Het bewust maken van wat nog onbewust is en het activeren in strijd van wie nog passief toekijkt, zijn grote uitdagingen. Die kunnen we het best aangaan met een duidelijk actieplan en een stevig programma van eisen die zich niet beperken tot het verwerpen van de besparingen, maar die vertrekken van wat de werkende klasse nodig heeft.
De afgelopen weken is het argument dat er nu eenmaal geen middelen zijn doorprikt. Het rechtse beleid en de sterke positie van extreemrechts wereldwijd leiden tot een nadruk op militarisering en de roep om miljarden aan publieke middelen in defensie te investeren. De snelheid en het gemak waarmee voor oorlogsvoering miljarden gevonden worden, maakt duidelijk dat onze pensioenen, lonen en openbare diensten voor hen geen prioriteit zijn. Anders zouden daar ook al lang miljarden voor gevonden zijn. Bovendien wordt de militarisering nu gebruikt als extra argument om de besparingen op onze sociale bescherming als onvermijdelijk voor te stellen!
Er zijn wel degelijk middelen. De sterke toename van de cadeaus aan de grote bedrijven zijn er een uitdrukking van, net als de winstmarges die hoog blijven. Als die vandaag onder druk staan, komt dat niet door onze pensioenen of lonen. Het komt niet omdat LGBTQIA+ personen opkomen voor hun rechten. De instabiliteit van de wereldeconomie is het resultaat van de winsthonger van de grote bedrijven en het (extreem)rechtse beleid van de politieke vertegenwoordigers van die zoektocht naar winstmaximalisatie.
Na de staking van 31 maart is er een vervolg nodig, een echt actieplan. De vakbondsleidingen waarschuwen dat we het scenario van 2014 niet mogen herhalen, met de stelling dat de acties elkaar toen te snel opvolgden. Ze gaan voorbij aan het feit dat er door de opbouw van acties een sterke krachtsverhouding werd opgebouwd, maar dat het momentum verloren ging omdat er geen vervolg kwam. Een actieplan vandaag moet rekening houden met verschillende factoren: sommige sectoren worden zo hard geraakt dat de actiebereidheid erg groot is terwijl andere hebben meer tijd en informatie nodig, er zijn ook regionale verschillen. Dat mag echter geen excuus zijn om alles op de lange baan te schuiven.
In eerder materiaal deden we volgende voorstellen:
- Wie weet wat de Arizona-maatregelen concreet betekenen, is kwaad. Dat kunnen we stimuleren met informatiekrantjes, zoals de toegankelijke pensioenkranten in gemeenschappelijk vakbondsfront in 2014 en 2018. Uiteraard zijn daar ook digitale varianten van nodig.
- Met infosessies op elke werkplaats is het mogelijk om collega’s te bereiken en de geplande maatregelen te vertalen naar die werkvloer.
- Militantenbijeenkomsten per sector en per regio kunnen de temperatuur meten, eisen verfijnen en volgende stappen in het actieplan voorbereiden.
- Betogingen en stakingsdagen per sector of regio kunnen aangegrepen worden om gerichte campagnes op die sector of regio te voeren.
- Nationale algemene stakingsacties zijn noodzakelijk, als er niet geluisterd wordt na een eerste 24-urenstaking moet opgebouwd worden naar een sterkere staking die bijvoorbeeld 48 uur kan duren. Tussentijdse acties (zoals acties per sector of regio) kunnen daarnaar opbouwen.
- Personeelsvergaderingen en een blijvende betrokkenheid zijn nodig. Daarmee kunnen we onze beweging organiseren en antwoorden op de leugenachtige propaganda van het establishment die een versnelling hoger schakelt.
- Onze zelforganisatie wordt cruciaal. Initiatieven die activisten bijeenbrengen, zoals Commune Colère, versterken dit.
- Doorheen deze zelforganisatie moeten we het ook durven hebben over welke maatschappij we willen en hoe we een alternatief kunnen afdwingen.
Het coördineren van de acties zal eveneens belangrijk zijn. Nu zijn er acties gepland bij onder meer het spoor, de zorg en het Franstalig onderwijs. Daarnaast is er het plan om op 29 april regionale betogingen te organiseren, gevolgd door een nationaal evenement in juni (mogelijk een concert naar het voorstel van Bert Engelaar) en mogelijk een nieuwe grote betoging na de zomer. Wat ontbreekt, zijn het element van een informatiecampagne en data voor nieuwe algemene stakingen. Een plan over meerdere maanden biedt de kans om alle actiemomenten en ook nieuwe algemene stakingen nu reeds bijeen te brengen en te integreren in de informatiecampagne. Als we bijvoorbeeld een toegankelijke informatiekrant op 1 miljoen exemplaren verspreid krijgen in de loop van de maand april om te mobiliseren naar 29 april en een algemene staking in de weken hierna, kunnen we het momentum van 31 maart verder opbouwen.
Twijfel over onze acties is niet nodig: alle acties die we dit jaar al ondernamen, waren een succes en vaak groter en sterker dan op voorhand verwacht. In januari waren er de nationale betoging met grote deelname van het Nederlandstalig onderwijspersoneel en de grote Franstalige onderwijsbetoging en -staking, in februari was er de massale betoging van 13 februari en in maart de mobilisatie op 8 maart en de algemene staking. Er is een dynamiek, maar deze mag gerust beter georganiseerd en gecoördineerd worden! Daarnaast is elke stap richting een sterkere zelforganisatie van onderuit positief. In Brussel en Wallonië is er bijvoorbeeld een dynamiek rond ‘Commune Colère’.
Bovendien gaat het rechtse offensief van goedpraten en stimuleren van onderdrukking en discriminatie zo ver dat dit onvermijdelijk tot regelmatige uitbarstingen van protest leidt. De jongerenacties naar aanleiding van de uitspraak van een Leuvense rechter in een verkrachtsingszaak is daar een nieuw voorbeeld van. De woede over klassenjustitie met verwijzing naar de talenten van de dader om geen straf uit te spreken, leidde net zoals rond Reuzegom en het proces Sanda Dia tot grote acties. Ons protest tegen Arizona en alles waar het voor staat, is sterker als we de volledige reactionaire agenda bestrijden en protest met elkaar verbinden.
Ons protest niet opbouwen is geen optie. Rechts staat al klaar met volgende aanvallen, onder meer rond de lonen (index en loonnormwet liggen eind 2026 opnieuw op tafel) en met nieuwe aanvallen op de meest kwetsbaren (zoals vluchtelingen, werklozen, zieken …). We moeten strijden om te kunnen winnen, om het rechtse offensief te stoppen en om een eigen alternatief vanuit de noden van de werkende klasse te populariseren en hiervoor een krachtsverhouding op te bouwen.
-
Arizona moet weg, dat moeten onze acties uitstralen
De Arizona-regering heeft het voordeel van de duidelijkheid. Er is zelfs geen poging om de beenharde, asociale politiek met een sociaal ogend sausje te camoufleren. Deze regering haalt de botte bijl boven om op een structurele manier sociale rechten af te bouwen. Vooral de slachtoffers van een harder wordende samenleving kunnen op weinig mededogen rekenen. Vluchtelingen zullen hemel en aarde moeten verzetten om hier een waardig leven op te bouwen.
Artikel door Bart Vandersteene uit ‘de Linkse Socialist’
De Arizona-regering schrijft zich expliciet in binnen de internationale Trumpistische tendens. Weg met de schijn van progressiviteit of diversiteit. Het huidige kapitalisme evolueert naar een meer naakte en brute vorm, gekenmerkt door internationale concurrentie, handelsoorlogen en militaire confrontaties. Dit gaat gepaard met een nationaal beleid waarin de staat radicaal ten dienste staat van de eigen kapitalisten. Overheidsmiddelen worden ingezet als subsidies voor bedrijven, legers worden uitgebouwd en oppositiebewegingen met repressie de kop ingedrukt. Vooruit heeft blijkbaar geen enkel probleem om hierin mee te gaan.
Deze regering en de elite stralen een zelfvertrouwen uit dat vooral hun zenuwachtigheid moet verbergen. Er is weinig maatschappelijk draagvlak voor dit beleid, zeker als het echt uitgedaagd wordt. De agressieve en hypermannelijke toon heeft één doel: de tegenbeweging intimideren en de indruk wekken dat er geen alternatief mogelijk is. Wanneer de tegenbeweging op gang komt, zal deze bestreden worden met een agressieve anti-woke tirade, bedoeld om seksistische en racistische ideeën aan te wakkeren en zo de aandacht af te leiden van de asociale maatregelen en hun impact op de volledige werkende klasse.
Overleg met Arizona is niet mogelijk
Onze ambitie moet veel verder reiken dan protesteren om enkele kleine toegevingen te bekomen aan de onderhandelingstafel. Toch is dat waar de huidige dominante vakbondsstrategie ons naartoe leidt. Het grootste deel van de vakbondsleiding houdt halsstarrig vast aan een model van sociaal overleg dat door de kapitalisten al lang overboord werd gegooid. Deze regering en de kapitalistische klasse die ze vertegenwoordigt, zijn niet van plan om te ‘overleggen’ over hun agenda.
De nieuwe algemeen-secretaris van het ABVV, Bert Engelaar, bracht een frisse wind in de communicatie. Toch lijkt hij vooral een vlottere en jongere vertegenwoordiger van dezelfde groep binnen het ABVV die nauwe banden onderhoudt met Vooruit. Een band die steeds moeilijker te verantwoorden valt tegenover de achterban. In plaats van vast te houden aan overleg dat nergens toe leidt, hebben we een strategie nodig die gebaseerd is op krachtsverhoudingen en die deze regering effectief een halt toeroept en ten val brengt.
Toen Engelaar door de Gazet van Antwerpen werd gevraagd: ‘Als u een nieuw regeerakkoord eist, zegt u eigenlijk dat deze regering moet vallen?’, antwoordde hij: “De mensen hebben rechts gestemd, dan is een rechtse regering niet onlogisch. Om nu te zeggen dat deze regering moet vallen… Kijk, dit zal nooit mijn regering zijn, maar ik ga proberen om er het beste van te maken. De balans tussen werkgevers en werknemers zit gewoon niet goed. Ik ga proberen voor evenwicht te zorgen.”
Dit is niet gewoon naïef; het verraadt de intentie van de vakbondsleiding. Eerst bombastische taal gebruiken om een algemene staking aan te kondigen, deze vervolgens halfslachtig organiseren en nadien toch aan de onderhandelingstafel gaan zitten. Als er dan een kruimel van de tafel valt, zal de vakbondsleiding, arm in arm met Vooruit, het sociale overlegmodel bewieroken en beweren dat ze alles hebben gedaan om die kruimel te realiseren. Wanneer er kritiek komt uit eigen rangen, zal men beweren dat de kiezers nu eenmaal voor deze regering hebben gekozen – eigen schuld, dikke bult. De waarheid is dat dit regeerakkoord nooit een meerderheid had gekregen als het voor de verkiezingen volledig op tafel had gelegen.
Arizona moet vallen
We moeten deze regering stoppen en niet toelaten dat ze haar agenda uitvoert. Belangrijke sociale verworvenheden dreigen structureel te worden uitgewist. De val van deze regering is noodzakelijk. Elke daaropvolgende regering, ongeacht haar samenstelling, zal dan weten dat dit beleid geen draagvlak heeft. Bovendien zal een sterkere tegenbeweging met een kwalitatief uitgebreide organisatorische capaciteit en een overwinningservaring elke nieuwe regering met vertrouwen tegemoet treden.
Op 31 maart volgt een eerste algemene staking. Deze moet tot in de puntjes worden voorbereid en zo breed mogelijk worden gedragen. Maar we hebben niet alleen een sterke en algemene staking nodig. We moeten ook inzetten op een volledige en diverse mobilisatie van het verzet. 31 maart moet een dag worden waarop iedereen zijn verzet tegen de Arizona-regering kan uiten – van jong tot oud, in alle sectoren en via een brede mobilisatie van alle bewegingen tegen onderdrukking. Lokale betogingen kunnen deze dynamiek versterken, met acties op en rond scholen, jongeren die deelnemen aan manifestaties en georganiseerde blokken van vrouwenbewegingen, de Palestijnse solidariteitsbeweging, vluchtelingenorganisaties, klimaatcoalities, en meer. Enkel door een massale, diverse mobilisatie kunnen we een kracht opbouwen die de Belgische variant van het Trumpisme kan stoppen.
-
Enkele leugens van de besparingspolitiek ontmaskerd
De besparingspolitiek van de regering wordt vaak verdedigd met argumenten dat de maatregelen zogezegd “onvermijdelijk” en “rationeel” zouden zijn. Maar wie profiteert er echt van? Wie betaalt de prijs? Laten we enkele van de meest gehoorde tegenargumenten ontkrachten.
Artikel door Nick (Antwerpen) uit maandblad De Linkse Socialist
1. “We leven langer, dus is langer werken normaal”
Feit: De stijging van de levensverwachting geldt vooral voor de hogere inkomens. Werkenden in zware beroepen en de armere lagen van de bevolking zien hun levensverwachting nauwelijks stijgen of zelfs dalen. Bovendien zegt een hogere levensverwachting niets over de gezondheid op latere leeftijd. Veel arbeiders en zorgpersoneel kampen op hun zestigste al met rugproblemen, hart- en vaatziekten en chronische pijn. Hen verplichten langer te werken, is niets minder dan een aanslag op hun gezondheid. Als er vandaag meer langdurig zieken zijn, komt dat onder meer door de maatregelen die iedereen verplichten om langer te werken.
2. “We moeten besparen om de pensioenen betaalbaar te houden”
Feit: De pensioenkosten zijn slechts een excuus voor een bewust beleid dat ten dienste staat van de grote vermogens. De regering beweert dat er geen geld is voor waardige pensioenen, terwijl ze miljarden uitgeeft aan belastingverlagingen voor bedrijven en de rijken. De belastingverlaging voor vennootschappen in 2017 kostte de staatskas jaarlijks 8 miljard euro.
3. “Nacht- en flexwerk zijn nodig om onze economie draaiende te houden”
Feit: Nachtwerk en extreme flexibiliteit zorgen niet alleen voor uitbuiting, maar ook voor een gezondheidscrisis. Werknemers in nachtdiensten hebben een veel hoger risico op slaapstoornissen, depressies en hart- en vaatziekten. Toch worden bedrijven niet verantwoordelijk gesteld voor deze gevolgen. In plaats daarvan belanden nachtarbeiders in een zorgsysteem dat steeds meer uitgehold wordt. Dit is een typische vorm van sociale kosten afschuiven: de bedrijven maken winst, de samenleving betaalt de prijs.
De Arizona-regering wil nachtarbeid vergemakkelijken door enkel werkuren na middernacht nog als nachtarbeid te beschouwen. Dit betekent dat premies voor nachtarbeid verdwijnen voor de vier uren tussen 20u en middernacht. Voor een logistiek arbeider in de voedingshandel betekent dit een verlies tot 434 euro per maand aan nachtpremies – een brutale aanval op de koopkracht van werkenden. Dit beleid zorgt niet alleen voor dalende lonen, maar zet de deur open voor verdere flexibilisering en onzekere werkvoorwaarden.
4. “Een activeringsbeleid is nodig om mensen uit de werkloosheid te halen”
Feit: De regering presenteert haar werkloosheidsmaatregelen als “activerend”, maar in realiteit is het gewoon een bestraffingsmechanisme. Werkzoekenden worden opgejaagd, zonder dat er voldoende fatsoenlijke jobs zijn. Flexi-jobs en precaire contracten nemen toe, terwijl stabiele voltijdse banen verdwijnen. Vooral jongeren en vrouwen worden getroffen: zij worden gedwongen in onzeker werk zonder sociale bescherming, wat hun gezondheid en toekomstkansen ondermijnt.
5. “Zieken moeten sneller geactiveerd worden”
Feit: De jacht op zieken is in volle gang. Werkgevers kunnen al vanaf de eerste ziektedag een re-integratietraject starten, en wie langdurig ziek is, wordt gedwongen zich in te schrijven als werkzoekende. Dit terwijl de werkdruk en burn-outs de pan uitrijzen. De regering bespaart op gezondheidszorg en preventie, terwijl ze tegelijk de sociale zekerheid ondergraaft. Dit zal leiden tot meer zieken, meer armoede en een grotere druk op de zorgsector.
6. “Niet besparen is de schuld doorschuiven naar toekomstige generaties”
Feit: Dit is de ultieme hypocrisie. Het argument van de ‘toekomstige generaties’ wordt al sinds de jaren 1980 gebruikt en telkens weer gerecycleerd. De echte erfenis die we doorgeven, is een samenleving waarin winst primeert op gezondheid en sociale bescherming. Eens jongeren afgestudeerd zijn in een ondergefinancierd onderwijsstelsel, worden ze geconfronteerd met slechtere arbeidsvoorwaarden, langere loopbanen en een onbetaalbare zorgsector. De regeringen van vandaag maken bewust keuzes die de ongelijkheid vergroten en de sociale zekerheid uithollen. Dit is geen financiële noodzaak, maar klassenpolitiek.
De echte oplossing: strijd en herverdeling van de rijkdom
Als we een gezonde toekomst willen garanderen, moeten we breken met het beleid van sociale afbraak. We hebben nood aan:
- Massale investeringen in de zorgsector in plaats van besparingen en privatisering.
- Arbeidsduurverkorting zonder loonverlies met bijkomende aanwervingen en verlaging van de werkdruk, zodat mensen gezonder kunnen werken.
- Haal het geld bij de grote vermogens in plaats van lastenverlagingen aan bedrijven te geven.
- Sterke sociale zekerheid, zodat werkenden niet tot hun laatste krachten moeten werken.
Dit zullen we niet cadeau krijgen, we zullen ervoor moeten strijden. In die strijd stellen we de volledige maatschappelijke organisatie in vraag. Om met de meerderheid van de bevolking over onze toekomst te beslissen, moeten we immers de macht van de kleine groep superrijke kapitalisten breken.
-
Strijden en staken om de rechten en eisen van vrouwen uit de schaduw te halen!
Amper vier van de vijftien ministers van de federale regering-De Wever zijn vrouwen. Het kernkabinet bevat er zelfs geen enkele. Die kern, het beslissingsorgaan van de federale regering, zal dus onder mannen beslissen over maatregelen als abortus, minimumpensioen, gelijkgestelde periodes en andere zaken die vrouwen aanbelangen.
door Katarina (Gent) uit maandblad De Linkse Socialist
Bij de eerste groepsfoto van de regering-De Wever moest men ‘waar is Wally’-gewijs gaan zoeken naar de vrouwelijke ministers. Zij werden ongelukkig achteraan in de schaduw weggestoken. Een foto en een samenstelling van een regering zeggen natuurlijk niet alles. Heeft deze Arizona-regering met een hoog witte-mannen-gehalte oog voor vrouwenthema’s en zet ze vrouwen en genderminderheden centraal in het geplande beleid? Of valt de vrouwonvriendelijke lijn door te trekken naar het beleid? We nemen enkele elementen uit het regeerakkoord onder de loep.
We gingen toch meer verdienen?
De partijen die deel uitmaken van Arizona beloofden ons dat we meer zouden gaan verdienen. Dit regeerakkoord bewijst het tegenovergestelde. De loonnormwet blijft onveranderd, de index is niet gered en komt tegen eind 2026 opnieuw op tafel te liggen. De BTW op bepaalde goederen wordt opgetrokken. Wanneer één van beide partners niet werkt of een beperkt inkomen ontvangt, krijgen gezinnen een fiscaal voordeel, de huwelijksquotiënt. Deze wordt afgebouwd. Aangezien vrouwen veel vaker een deel van hun loopbaan opgeven voor onbetaalde zorgarbeid, betekent dit een daling van hun inkomen.
De welvaartsenveloppe wordt afgeschaft, wat betekent dat er geen systemische optrekking meer is van de laagste uitkeringen en pensioenen. Vrouwen zijn oververtegenwoordigd in die laagste uitkeringen en pensioenen. Hierdoor zullen veel mensen onder de armoedegrens belanden.
De minimumlonen zullen gedurende de legislatuur tweemaal met 20 euro netto per maand worden opgetrokken. Dat is wel een heel beperkte ambitie. Ook dit treft veel vrouwen, aangezien velen werken in sectoren met de laagste inkomens.
De Arizonaregering plant hard te snoeien in openbare diensten en de publieke arbeidsstelsels. Het zijn vooral vrouwen die gebruikmaken van publieke diensten en er ook in werken.
Flexibel werk nog flexibeler?
40% van de vrouwen werkt deeltijds. De meerderheid ervan koos er niet vrijwillig voor, maar doet dit om de zorg op te nemen voor de kinderen en andere afhankelijke personen. Velen doen het omdat ze geen voltijds werk vinden of omdat ze werken in sectoren die vooral deeltijdse jobs aanbieden. Arizona wil de mogelijkheden voor deeltijds werk vergroten, dit zou voortaan kunnen met contracten vanaf 3 uur per week.
De verplichte sluitingsdag en de zondagsrust staan op de helling. Het verbod op nachtarbeid wordt opgeheven. Het wordt gemakkelijker om de arbeidstijd niet langer per week of maand in te vullen, maar per jaar. Annualisering van de arbeidstijd is dat. Stel dat je 24 uur per week werkt, dan kan de werkgever in rustige maanden 12 uur per week inplannen en in drukke maanden 36 uur per week. Daarnaast worden de overurenstelsels herbekeken en overuren zonder compensatie worden nog meer mogelijk.
Werknemers worden alsmaar meer in flexibelere arbeidsregimes geduwd met directe negatieve gevolgen voor de work-life balans en voor de gezondheid.
Gemiddeld werkt een vrouw na haar werk nog eens 33 uur aan onbetaalde arbeid thuis per week. De zogenaamde dubbele shift. Nu worden twee op de drie tijdskredieten opgenomen door vrouwen. De regering wil het systeem van zorg- en tijdskredieten vereenvoudigen en samenbrengen in een familiekrediet. Er wordt gevreesd dat dit in de realiteit zal leiden tot strengere voorwaarden.
Pensioen onbereikbaarder voor vrouwen
Naar schatting heeft 26,7% van de werknemers bij pensionering geen loopbaan van 35 jaar effectieve tewerkstelling. De gemiddelde effectieve loopbaan van een vrouw bedroeg in 2019 31,6 jaar tegenover 35,4 jaar voor een man.
Elke toegang tot vervroegd pensioen wordt zo goed als onmogelijk. SWT, het vroegere brugpensioen, verdwijnt (met uitzondering van SWT wegens medische redenen). De voorwaarden voor landingsbanen worden opgetrokken, met strenge loopbaanvereisten waarin onder meer ziekte niet wordt meegerekend. De loopbaanvereiste voor vervroegd pensioen (bijvoorbeeld op 60 jaar na een loopbaan van 44 jaar) wordt strenger.
Voor een pensioen is een minimale loopbaan van 35 jaar vereist, waarvan elk jaar minstens de helft effectief moet gepresteerd worden (156 dagen in een zesdaagse werkweek). Gelijkgestelde periodes (ziekte, werkloosheid, tijdskrediet, moederschapsrust …) mogen maar tot 40% van de loopbaan tellen vanaf 2027, wat al gauw daalt tot 20% in 2031. Vrouwelijke werknemers komen gemiddeld aan 39% gelijkgestelde periodes. Oh ja, voor de gelijkgestelde periodes geldt een beperking van het fictief loon zodat het pensioenbedrag lager ligt.
De invoer van een pensioenmalus heeft het perverse effect deeltijds werkenden te straffen. Vier op vijf deeltijdse jobs worden uitgevoerd door vrouwen.
Stelsels als het overlevingspensioen en het echtscheidingspensioen worden afgebouwd. Dit zijn stelsels waarvan vooral vrouwen de begunstigden zijn. Vaak gaat dit over vrouwen die thuisbleven voor het gezin.
De pensioenmaatregelen van de Arizonaregering zouden de pensioenkloof tussen vrouwen en mannen doen oplopen tot 42%.
Jacht op zieken en werklozen
Ruim een half miljoen werknemers en zelfstandigen in België is langdurig ziek. 54,7% van deze mensen zijn vrouwen. 60% van de langdurige zieken met burn-out, spier- en skeletaandoeningen zijn vrouwen. Dit is te wijten aan het feit dat ze werken in sectoren met veel mentale en fysieke belasting, maar ook aan de dubbele dagtaak van werk en gezin. De Arizonaregering wil een snellere activering van zieken. Dat wil ze doen door herintegratietrajecten dwingender te maken. Maar Arizona investeert niet in werkbaar werk en haalbaardere progressief werksystemen.
De regering-De Wever maakt een prioriteit van een aanval op de werklozen, met onder meer een snellere degressiviteit en een beperking van de uitkering in de tijd. Er zijn ongeveer evenveel mannen als vrouwen werkloos, onder langdurig werklozen zijn er iets meer vrouwen. Eén van de redenen hiervoor is dat vrouwen meer in precaire arbeidssystemen zitten. Daarnaast is een terugkeer naar de arbeidsmarkt vaak moeilijker door vooroordelen en door de aangepaste rolverdeling in het huishoudelijk werk.
Abortusrechten en strijd tegen gendergerelateerd geweld naar de koelkast verwezen
Abortus in België is heden ten dage toegestaan tot 12 weken zwangerschap. Daarbovenop is er de verplichte bedenktijd van vijf dagen en staat abortus nog steeds in het strafwetboek. Ondanks het jarenlange werk van expertisebureaus en populaire steun om abortus te decriminaliseren en de termijn te verlengen, werd het abortusdossier steevast gebruikt als pasmunt voor andere politieke dossiers. Het resultaat was dat er niets veranderde.
Dat zal wellicht ook nu niet gebeuren. Het regeerakkoord stelt: “We zetten het maatschappelijk debat rond de vrijwillige zwangerschapsafbreking verder op basis van het rapport van de expertencommissie. Na consensus tussen de meerderheidspartijen, passen wij de huidige abortuswetgeving aan.” De meerderheidspartijen houden er te verschillende standpunten op na om tot een consensus over een verlenging van de abortustermijn te komen. In realiteit betekent dit dus geen wetsaanpassingen.
Over preventie van gendergerelateerd geweld bevat het regeerakkoord maar één zinnetje. De verdere uitrol van Zorgcentra na Seksueel Geweld is positief, maar het blijft beperkt tot wat eerder al was beslist (drie nieuwe centra) terwijl de noden veel groter zijn.
De plaats van vrouwen is in de strijd!
Arizona is een ernstige bedreiging voor de welvaart en het welzijn van iedereen. Vrouwen worden erg hard getroffen door de voorgestelde maatregelen. Diensten en stelsels waar veel vrouwen gebruik van maken dreigen te verdwijnen of worden verder kapot bespaard. Arbeidstijd en -regimes van werkneemsters dreigen te worden verlengd met een steeds grotere flexibiliteit, zonder enige erkenning van de onbetaalde arbeid die zij op zich nemen.
Strijd tegen deze regering is noodzakelijk om onze rechten en eisen uit de schaduw te halen. Sterke en strijdbare betogingen op 8 maart, de internationale vrouwendag, kunnen onze eisen hoog op de agenda plaatsen. Daarmee versterken we de mobilisatie naar de algemene staking van 31 maart en het actieplan dat hierna noodzakelijk is.
-
Dien klacht in tegen Challenge Airlines wegens medeplichtigheid aan de genocide in Gaza
Sinds oktober 2023 nam LSP, in het kader van het collectief Solidarité Liège-Palestine, deel aan drie acties aan het Israëlische bedrijf Challenge. Deze acties, een combinatie van protest aan Challenge en het verspreiden van flyers onder het personeel, speelden een belangrijke rol in de beslissing van de Waalse regering om de doorvoer van wapens naar Israël te verbieden. Het toont dat we met onze solidariteitsbeweging resultaat kunnen bekomen. De strijd gaat echter door. Het personeel van Challenge kan daar een grote rol in spelen. We steunen de oproep van vredesorganisaties en solidariteitscampagnes om op 5 maart klacht in te dienen tegen Challenge. Hieronder kan je de oproep van Vrede lezen.




Eerdere acties aan de luchthaven van Bierset Actie-oproep voor 5 maart
Challenge Airlines is een Belgisch-Israëlische luchtvaartmaatschappij die nauw betrokken is bij zowel de export van producten uit Israëlische nederzettingen, als de aanvoer van militaire goederen naar Israël. Het bedrijf opereert vanuit de luchthaven van Bierset in Luik en maakt deel uit van een grotere logistieke keten die het Israëlisch bezettings-, nederzettingen en apartheidsregime ondersteunt. Op die manier draagt het bij aan de onderdrukking en de mensenrechtenschendingen die de Palestijnse bevolking al decennia dagelijks ondergaat.
Om zijn bezettingsregime in stand te houden, doet Israël een beroep op structureel en reëel geweld, ondersteund door een militaire overmacht die de voortdurende aanvoer van wapens vereist. Israël beschikt over een eigen sterke militaire industrie, maar is tevens erg afhankelijk van de invoer van wapens en munitie, voornamelijk vanuit de Verenigde Staten (dat instaat voor 80% van de Israëlische import van militair materieel).
Deze militaire goederen in Israël krijgen, is een logistieke opdracht waarin verschillende civiele ondernemingen een rol spelen. Een groot deel van de goederen komt via vervoer over zee, o.a. via de rederijen ZIM en Maersk. (Eind deze week vindt er in Denemarken een internationaal actiekamp plaats tegen Maersk omwille van zijn medeplichtigheid in het Israëlisch bezettingsregime en de genocide in Gaza. Meer info daarover vind je hier.) Ook luchtvervoer staat in voor een substantieel gedeelte van het transport van militair materiaal naar Israël. Het is hier dat Challenge Airlines ten tonele verschijnt.
Uit een onderzoek van Vredesactie blijkt dat de activiteiten van deze luchtvaartmaatschappij sterk toenamen sinds oktober 2023. Tot in juni 2024, toen de Waalse regering dit uitdrukkelijk verbood, werden militaire goederen -wapenonderdelen en munitie- via het Luikse Bierset doorgevoerd naar Israël. Het absoluut noodzakelijke Waalse verbod op de doorvoer van wapens naar Israël heeft de militaire aanvoerketen echter niet geblokkeerd, enkel verplaatst. Bierset kan niet meer worden gebruikt als doorvoerstopplaats, maar vanuit België blijft Challenge Airlines de aanvoer van wapens organiseren met rechtstreekse vluchten tussen de VS en Israël. Al sinds oktober 2023 worden dergelijke rechtstreekse vluchten veelvuldig ingelegd. Het grootste deel ervan vindt plaats tussen luchtmachtbasissen in de VS en de Nevatim-basis in Israël. Na het verbod op wapendoorvoer namen ook de rechtsreekse vluchten tussen New York en Tel Aviv opvallend toe, wat doet vermoeden dat de wapenaanvoer die eerder via Luik passeerde, nu via deze weg verloopt.
Challenge Airlines blijft in ieder geval een centrale bijdrage leveren aan het Israëlisch bezettings- en oorlogsgeweld, inclusief de genocidale operatie in Gaza. Het bedrijf is er zich bovendien ten volle van bewust dat de aangevoerde militaire goederen gebruikt worden om mensenrechten te schenden en genocidale oorlogsmisdaden te plegen.
Genocide, oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid staan geboekstaafd in het Belgisch Strafwetboek. Ook “het vervoeren van een werktuig, toestel of voorwerp, met de voorkennis dat het bestemd is voor het plegen van één van deze misdrijven of het plegen ervan vergemakkelijkt”, is strafbaar als een zelfstandig misdrijf. De voorbije en huidige logistieke activiteiten van Challenge Airlines zijn te kwalificeren als medeplichtigheid aan oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid. Aangezien een aanzienlijk deel van de activiteiten van deze luchtvaartmaatschappij wordt georganiseerd en beheerd vanuit België, een aantal van de betrokken vliegtuigen onder Belgische vlag vliegen, en alle vliegtuigen in de vloot van het bedrijf in België worden onderhouden, zijn de Belgische rechtbanken en strafrechtelijke instanties bevoegd om deze misdrijven te onderzoeken, te vervolgen en te stoppen.
Met dit doel voor ogen wordt op 5 maart 2025 een massale klachtenactie georganiseerd. In de steden Antwerpen, Gent, Brugge, Hasselt, Leuven, Luik, Namen en Brussel kan je op die dag gezamenlijk klacht neerleggen bij de politie tegen de illegale activiteiten van Challenge Airlines. Zo sporen we Belgische rechtbanken aan om de misdrijven van de luchtvaartmaatschappij te onderzoeken en te vervolgen.
Breng de hier te downloaden ondertekende klacht mee op 5 maart naar de georganiseerde acties in een van de deelnemende steden. (Vergeet je ID-kaart niet mee te nemen). Indien je er niet bij kan zijn die dag, maar toch wil participeren aan de actie, kan je de ingevulde en ondertekende klacht doorsturen naar jo@vredesactie.be (of voor Gent naar bastien@vrede.be). Je kan ook zelf klacht gaan indienen op het politiekantoor van je eigen gemeente (template hier te downloaden).
Meer informatie vind je op de website van Vredesactie.
-
Arizona vergroot de ongelijkheid
We worden voortdurend aangespoord om “samen onze schouders onder de maatschappij te zetten.” Maar wat als sommigen nauwelijks bijdragen terwijl anderen het volle gewicht torsen? De cijfers spreken boekdelen: de rijksten betalen amper 4% via een meerwaardebelasting (die deels bij de middenklasse terecht komt en waarbij er meteen over achterpoortjes wordt gesproken), terwijl de rest van de bevolking opdraait voor de overige 96%. Dit is geen kwestie van gezamenlijke inspanning, maar een bewuste strategie om structurele ongelijkheid in stand te houden.
Artikel door Nick (Antwerpen) voor de maarteditie van De Linkse Socialist
Harder en langer werken
Een pijnlijk voorbeeld van deze klassenpolitiek is de flexibilisering van nachtarbeid, overuren en werkritme. Werknemers betalen de prijs met hun gezondheid: slaapproblemen, hart- en vaatziekten en een verhoogd sterfterisico zijn slechts enkele van de gevolgen. Wetenschappelijke studies tonen keer op keer aan dat structureel nachtwerk het risico op chronische ziekten verhoogt. Toch worden de kosten niet gedragen door de bedrijven die nachtarbeid promoten, noch door de overheid die deze flexibilisering faciliteert. De rekening wordt doorgeschoven naar de getroffen werknemers en de gezondheidszorg. Dit is pure externalisering van lasten: de bedrijven plukken de vruchten, werknemers dragen de risico’s.
De geplande pensioenhervormingen zijn een volgende stap in de afbraak van de sociale zekerheid. Vrouwen, die door deeltijds werk en zorgtaken vaak minder pensioenrechten opbouwen, worden extra hard getroffen. De kloof tussen mannen en vrouwen op de arbeidsmarkt wordt zo enkel dieper. Tegelijkertijd ondermijnt het nieuwe systeem het recht op een menswaardig pensioen voor wie tijdens zijn loopbaan geconfronteerd wordt met ziekte of psychische problemen.
Het bonus-malus-systeem verplicht werkenden om langer te blijven werken, zonder rekening te houden met de fysieke tol van een langdurige carrière. Pensioenen worden zo een instrument van bestraffing voor de meest kwetsbaren in plaats van een sociaal vangnet. De regering doet er alles aan om iedereen voltijds tot 67 jaar aan het werk te houden en zet de deur open voor druk om ook na de wettelijke pensioenleeftijd aan de slag te blijven.
Een schrijnend voorbeeld van de onbetrouwbaarheid van dit beleid is de invoering van de pensioenmalus. Minister van Pensioenen Jan Jambon beweerde eerst dat ziekteperiodes zouden meetellen als gelijkgestelde periodes en beschuldigde de PVDA van “leugens” toen ze dit in vraag stelden. Nog geen 36 uur later moest hij zich excuseren: in werkelijkheid wordt ziekte niet gelijkgesteld aan effectieve arbeid, waardoor werknemers die ook maar één dag ziek zijn tijdens een halftijdse tewerkstelling een volledig jaar op hun loopbaanteller verliezen. Dit treft vooral vrouwen en werknemers in zware beroepen.
Aanval op pensioenen vergroot de ongelijkheid
De regering rechtvaardigt de hervorming door te stellen dat zonder ingrijpende maatregelen een steeds groter deel van de overheidsinkomsten naar pensioenen zal vloeien. Maar in werkelijkheid zijn deze tekorten het gevolg van politieke keuzes.
Onder het mom van “harmonisatie” worden pensioenrechten afgebroken. De invoering van de pensioenmalus treft vooral zij die fysiek zwaar werk doen. Langdurige ziekte en brugpensioen worden in groeiende mate uit de pensioenberekening geschrapt, waardoor velen onverwachts langer moeten werken. Zelfs de inkomensgarantie voor ouderen (IGO) wordt strenger, waardoor kwetsbare ouderen nog harder getroffen worden.
Ondertussen verdwijnen miljarden euro’s in de zakken van de grote vermogens via belastingontwijking, speculatie en gesubsidieerde investeringen. Werklozen en bijstandstrekkers worden afgeschilderd als profiteurs, terwijl de werkelijke parasieten de financiële elite zijn. Verdeel-en-heers is de strategie: werkenden en uitkeringsgerechtigden worden tegen elkaar opgezet om te verhullen dat de ware profiteurs ongemoeid blijven.
De overheid presenteert begrotingstekorten als een gevolg van onze sociale bescherming, terwijl ze het gevolg zijn van bewuste politieke keuzes. De verlaging van de vennootschapsbelasting van 33,99% naar 25% onder de regering-Michel betekende een jaarlijkse inkomstenderving van 8 miljard euro. Het tekort werd bewust gecreëerd, zodat de werkende klasse de put kon vullen via besparingen.
Pensioenen zijn geen gunst, maar een recht dat werknemers doorheen hun loopbaan opbouwen. De huidige hervormingen ondermijnen dat principe en vergroten de sociale ongelijkheid. Daarom is strijd nodig: voor een eerlijke verdeling van de rijkdom, hogere lonen en een degelijk pensioen. Alleen een massabeweging kan deze aanvallen stoppen!
-
Haal het geld waar het zit, niet in onze portemonnee!
Hieronder enkele cijfers die we haalden vanop een toelichting op een personeelsvergadering aan de UGent. Daarop waren een 400-tal aanwezigen om toelichting te krijgen bij de harde besparingsplannen en de gevolgen ervan voor het UGent-personeel. Op het einde werd geantwoord op de illusie dat er ‘geen alternatief’ zou zijn voor de besparingen of dat dit de enige manier is om onze sociale zekerheid betaalbaar te houden.
De bedrijfswinsten in ons land stegen tussen 1999 en 2024 van gemiddeld 35% naar gemiddeld 45% van de toegevoegde waarde in ons land. In 2024 bedroeg die 507 miljard. Als bedrijven tevreden zouden zijn met de winstmarges die ze 25 jaar geleden maakten, zou er 50,7 miljard extra beschikbaar zijn voor lonen, uitkeringen, sociale zekerheid en openbare diensten. Daar kan je al wat mee, niet?

In diezelfde periode stegen de lastenverlagingen – wat bedrijven uitsparen aan bijdragen tot de sociale zekerheid – van 1,6 miljard per jaar naar 16 miljard euro per jaar: een vertienvoudiging. Dat is 3 keer de totale besparing op pensioenen en werkloosheidsuitkeringen die Arizona plant. Met dat bedrag kan je dus niet alleen die besparingen teniet doen, je heb ook nog 11 miljard over, waarmee je de uitkeringen kan optrekken tot boven de armoedegrens, of de pensioenen in de privé “harmoniseren” naar boven tot het niveau van de ambtenarenpensioenen.

In 2024 ging er 383 miljard euro uit België naar belastingparadijzen. Sinds 2010 zijn bedrijven verplicht die transfers te melden als ze meer dan 100.000€/jaar bedragen. Opvallend: die 383 miljard aan transfers werd door slechts 765 Belgische bedrijven uitgevoerd (0,21% van de bedrijven in ons land). Een kleine toplaag aan superrijken en multinationals wist dus een bedrag dat 84% van ons BBP bedraagt over te maken naar belastingparadijzen. Nog opvallender: het grootste “transferland” is Dubai.
Waarom? Enkele jaren tekende Didier “Lottofraudeur” Reynders een belastingverdrag met dat land dat stipuleert dat Belgisch geld dat langs Dubai passeert, en daar wordt belast (met een minimale belasting) bij terugkeer in ons land vrij is van verdere belastingen. Met andere woorden: er is een massale route voor belastingontwijking gecreëerd die door de grootste bedrijven op grote schaal wordt gebruikt. Dus: sluit deze en andere “sluipwegen” van belastingontduiking: hou het geld in België, en belast het zoals alle andere inkomsten…

Vorig jaar stegen de financiële vermogens van “de Belgen” tot 1.230 miljard euro, opnieuw een record. Afhankelijk van de schatting zou 300 à 400 miljard daarvan in handen zijn van de rijkste 1% in ons land, die dus elk gemiddeld een financieel vermogen hebben van 3 à 4 miljoen. Opgelet: dit gaat enkel over de financiële vermogens: immobiliën etc. zitten hier niet in… Die 1% rijken kunnen perfect meer bijdragen. Een miljonairstaks van 1% op hun vermogens zou meteen 3 à 4 miljard per jaar opleveren.

Arizona wil 96% van de besparingen doorvoeren op lonen, uitkeringen en pensioenen. Slechts 4% komt op de “sterkste schouders”. Hoewel: wie gelooft echt dat het de rijksten zullen zijn die de “meerwaardebelasting” zullen ophoesten: zullen zij niet snel een achterpoortje vinden?
Dit is geen wetmatigheid, geen noodzaak. Het is een politieke keuze om de tendens waarin de rijken rijker worden, en de meerderheid daarvoor de prijs betaalt gewoon verder te zetten. Om dat te keren is strijd nodig, veel strijd, ideologische duidelijkheid en een heldere strategie om te winnen.
Nu donderdag 13 februari zetten we de eerste stap. Laten we daar massaal aanwezig zijn. En er zal nog actie volgen!
-
Waarom ook vrouwen de strijd moeten aanbinden tegen de regering-De Wever
Zoals altijd het geval is met asociale politiek die (opnieuw!) een versnelling hoger schakelt, zijn de gevolgen voor de sociaal meest kwetsbare groepen het meest schrijnend. De supernota van De Wever zou de levensstandaard van alle werkenden en armen achteruithalen, maar vrouwen en jongeren zullen dat het hardst aan den lijve ondervinden.
Artikel door Anja Deschoemacker
Recht op voltijds pensioen verder onmogelijk gemaakt
Het is bekend dat er naast de loonkloof ook een daarmee samenhangende pensioenkloof bestaat. Volgens de laatste cijfers van de Federale Pensioendienst (op basis van gegevens van 2022) bedraagt de kloof in het wettelijk pensioen 19%, of een verschil van 406 euro in het bruto maandelijks pensioen. Voor het aanvullend pensioen rijst de kloof helemaal de pan uit tot maar liefst 53%.
Voor zelfstandigen is er een gender-pensioenkloof van 52% en voor loontrekkenden van 28%, terwijl dat voor ambtenaren slechts 3% is. De aanval op de ambtenarenpensioenen neemt dus feitelijk de enige toegang tot een leefbaar pensioen voor vrouwen weg.
Daarbovenop komt het kleinere gewicht van de gelijkgestelde perioden. Volgens een studie van Sigedis in 2023 behaalt 66% van de mannen een loopbaan van meer dan 30 jaar tegenover slechts 34% van de vrouwen, vooral een gevolg van deeltijds werk en tijdskrediet waar veel vrouwen toe gedwongen worden om de balans met het gezinsleven in evenwicht te houden binnen een kader van absoluut te weinig toegankelijke en betaalbare kinderopvang, jeugdzorg, ouderenzorg, hulp in de huishoudelijke taken …
Nieuw sluitstuk in heksenjacht op vrouwelijke en jonge werklozen
De Wever bekokstooft op federaal niveau dat de werkloosheidsuitkering in de tijd wordt beperkt.
Net als met de pensioenen is het een verdere stap in decennia van non-stop geknabbel aan de levensstandaard en financiële onafhankelijkheid van vrouwen. De hele geschiedenis van de aanvallen op het recht op werkloosheidsuitkeringen is een anti-feministisch verhaal. De continue aanvallen van rechtse regeringen in de jaren ‘80 werden nadien door de voorlopers van Vooruit/PS en CD&V/les Engagés verder opgeschaald en structureel gemaakt. Het resultaat: in de jaren ‘90 maakten vrouwen 92% van de ettelijke tienduizenden geschorste werklozen uit.
Het doel mag na deze decennia duidelijk zijn: het was een centrale schakel in het dwingen van vrouwen en jongeren in precaire tewerkstelling, in deeltijds en tijdelijk werk met lage lonen. Het is ook een vooral symbolische afsluiting van een hoofdstuk; in realiteit hou je na twee jaar werkloosheid al lang geen leefbaar inkomen meer over. Aan een problematische gezinssituatie ontsnappen, staat voor vrouwen en jongeren hierdoor quasi gelijk aan een veroordeling tot armoede.
Anti-woke regering
Een anti-woke regering staat in de steigers: vrouwen, LGBTQI+ personen, migranten, vluchtelingen en mensen zonder papieren bereiden zich best voor op de strijd!
Met De Wever en Bouchez zouden twee Trump-fans en anti-wokers de plak zwaaien, sociaal-economisch rechts én spilfiguren binnen de Belgische politieke elite voor openlijke steun aan Israël.
Het is een teken aan de wand dat een verdere verstrenging van het migratiebeleid iets was waar alle Arizona-partijen het mee eens waren, niet verrassend na de trackrecord van Vooruit in zijn geheel en Connor Rousseau in het bijzonder. Voor alle duidelijkheid: ook zonder verstrenging slapen nu al duizenden vluchtelingen op straat, ook in de vrieskou, hebben vele tienduizenden mensen zonder papieren geen enkel uitzicht op een regularisatie van hun situatie en worden honderdduizenden mensen met een achtergrond in migratie – eerste, tweede, derde, vierde … generatie – systematisch geconfronteerd met discriminatie op alle vlakken van het leven.
Er was de afgelopen jaren een parlementaire meerderheid van MR/VLD, PS/Vooruit, Ecolo/Groen en PVDA mogelijk voor een uitbreiding en verbetering van het abortusrecht. Behalve de PVDA gaven ze allemaal zonder enig gevecht toe als pasmunt om in een regering te kunnen zetelen. Met Arizona is het zo goed als zeker dat er ook de komende jaren weinig van in huis zal komen. Honderden vrouwen zullen jaarlijks naar het buitenland moeten blijven gaan om een abortus na 12 weken te verkrijgen. Dat is moeilijker en duurder, dus ontoegankelijk voor de armsten.
Net als voor vrouwen zal er ook voor gender niet-conforme personen in het beste geval een stagnatie komen, terwijl tegen de door rechts en extreemrechts steeds verder opgezweepte LGBTQI+fobie geen tegenwicht geboden wordt.
Het zijn slechts enkele redenen om ons tegen deze aangekondigde regering te organiseren. Vakbonden, linkse militanten, feministen en organisaties van andere onderdrukte groepen moeten de handen ineenslaan en de mobilisatie opvoeren, niet voor toegevingen in de marge, maar voor reële vooruitgang voor de grote meerderheid van de bevolking door een sociale politiek die het geld haalt waar het zit. Samen met de strijd tegen internationaal rechts – Netanyahu en Trump voorop – moet de strijd tegen de rechtse anti-woke regeringen centraal staan op 8 maart.
-
Begrotingstabellen tonen het extreme asociale karakter van Arizona
Zaken als een rijkentaks of een audit van de publieke schulden om de zakken van de grote financiële spelers niet langer te vullen, staan uiteraard niet op de agenda van Arizona. Beeld je in: het geld halen waar het zit om het te investeren in wat de meerderheid van de bevolking nodig heeft. Dat wordt weggezet als ‘extremistisch’. Nog wat extra cadeaus aan de rijksten geven terwijl de rest van de bevolking niet mee kan en de leefbaarheid van de planeet om zeep geholpen wordt, zou daarentegen getuigen van ‘staatsmanschap’. Die laatste term heeft met Arizona overigens geen nood aan een genderneutrale aanpassing.
De begrotingstabellen tonen aan hoe extreem de regering is. Samen met het regeerakkoord zelf doorprikken ze de argumenten van Vooruit dat ‘erger voorkomen is’ en dat tenminste de index behouden blijft en de rijksten ook moeten betalen. De index is gegarandeerd tot eind 2026, ofte: na een eerste salvo aanvallen wil Arizona nog verder gaan. Terzijde: voor de indexering van het meer dan verzesvoudigde bedrag dat betaald wordt om de Belgische nationaliteit te verkrijgen (blijkbaar iets waar Vlaams-nationalisten veel waarde aan hechten) is er geen dergelijke einddatum voor een ‘fundamentele herziening’. Uit de begrotingstabellen blijkt nu dat ook de ‘meerwaardebelasting’ een erg lege doos is. Er wordt 500 miljoen euro voor begroot. Dat is een derde van het bedrag dat op reeds op straat slapende vluchtelingen wordt bespaard. Het is één vijfde van wat bij de werklozen gezocht wordt en iets meer dan een zesde van wat van de uitkeringen wordt afgepakt. In tijden van klimaat- en mobiliteitscrisis worden er honderden miljoenen bespaard op de NMBS. Ondertussen wordt gediscussieerd en voeren patroons campagne om de 500 miljoen voor een meerwaardebelasting naar beneden te halen.
De top drie van getroffen groepen maakt duidelijk waar de prioriteiten van Arizona liggen:
- 2,8 miljard moet komen van het snijden in uitkeringen (welvaartsenveloppe), de verhogingen van in het bijzonder lage pensioenen en uitkeringen boven de index om tot een leefbaar niveau te komen.
- 2,7 miljard komt van de werklozen door de uitkering in de tijd te beperken
- 2,4 miljard komt van de pensioenhervorming
Uitkeringsgerechtigden, werklozen en gepensioneerden. Dat is blijkbaar waar het geld kan gehaald worden! Het is een vertaling van wat Theo Francken eerder verklaarde: “Een paar miljard wegnemen uit een budget van 200 miljard is toch niet onmenselijk? Die sociale zekerheid staat te vet.” Als vluchtelingen niet in die top drie komen, is het enkel omdat je nu eenmaal geen 3 miljard kunt halen bij mensen die nu al op straat slapen…
De sociale ongelijkheid in België is groot en neemt toe. De studie ‘De paradox van ongelijkheid in België’ van André Decoster stelde vast dat er de voorbije jaren, in het bijzonder onder de rechtse regering Michel, een scherpe stijging van de ongelijkheid was. Dit komt vooral door inkomsten uit vermogen. In 2022 werden drie keer zoveel dividenden uitgekeerd als in 1995. Dat is een financiële stroom die vooral de 1% rijksten bereikt. Daarnaast is er een explosie van winsten die niet uitgekeerd worden (in 2022 57 miljard euro tegenover 15 miljard in 1995) en onder meer de waarde van managementvennootschappen fors de hoogte in stuwen. Decoster concludeert dat de belastingdruk voor de 1 procent rijksten maar half zo groot als die voor het vierde kwintiel, een belangrijk deel van de werkenden.
Arizona is vastberaden om deze kloof verder uit te diepen, tenzij we dit asociaal project wegstaken. Er zijn alternatieven: een vermogensbelasting op de 1% rijksten bijvoorbeeld of het betwisten van de overheidsschulden. Er is nood aan een ernstig syndicaal actieplan met informatiecampagnes, massale betogingen en stakingen. Arizona wegstaken is de inzet!
-
Rechtse regering op ramkoers met werkende klasse en wie niet mee kan. Arizona wegstaken!
De Arizona regering van De Wever is hardvochtig en dient enkel de belangen van de superrijken. Onder het mom van ‘noodzakelijke besparingen’ worden harde aanvallen ingezet op werklozen, vluchtelingen die nu al op straat slapen, zieken en op de lonen en pensioenen van alle werkenden. Verdeeldheid wordt opgevoerd om de volledige werkende klasse in al haar diversiteit te treffen. Het gaat niet enkel om de zieken, vluchtelingen of de openbare diensten, het gaat om de levensstandaard van de overgrote meerderheid van de bevolking. Wie niet mee kan, wordt verdacht van fraude of misbruik en wordt gestraft. De andere maatregelen zorgen ervoor dat de groep van mensen die niet mee kunnen, constant wordt aangevuld.
Door Geert Cool
Het toneelstukje over het ‘behoud van de index’ – niet eens een maatregel die onze koopkracht verbetert aangezien de index deze hoogstens grotendeels in stand houdt – in ruil voor het aanvaarden van alle andere asociale aanvallen, was doorzichtig. Het was trouwens niet eens oprecht: tegen eind 2026 wil de regering van de sociale partners voorstellen krijgen over een hervorming van de index, anders beslist ze sowieso zelf. Het riedeltje dat ‘erger voorkomen is’ klinkt steeds holler. Het enige argument dat bij Vooruit nog echt werkt is: ‘we zijn er toch bij’. Dat klopt, ze zijn deel van een asociale regering die in het bijzonder de zwaksten aanvalt.
Als werklozen, vluchtelingen en zieken eerst worden aangevallen, is dat een opstap om uiteindelijk iedereen aan te pakken. Het past in de politiek van verdeeldheid zaaien. Daarbij wordt elke schijn van diversiteit en inclusie achterwege gelaten. De foto waarop de weinige vrouwelijke ministers letterlijk in de schaduw stonden, was geen ‘accident de parcours´. Arizona is een witte mannenclub die een klassenoorlog tegen de werkenden en meest precaire lagen voert.
We merkten eerder op dat Arizona deel is van het ‘nieuwe normaal’ van een falend kapitalisme waarin de burgerij steeds meer teruggrijpt naar autoritaire en verdelende methoden om haar bewind van winstmaximalisatie op te leggen in een samenleving waarvan een groeiende laag vervreemdt. Het Trumpisme beperkt zich niet tot de VS, ook hier is er een tendens naar het hardhandig opleggen van een brutaal reactionair beleid. Het terrein daarvoor wordt voorbereid met aanvallen op mensen met een migratie-achtergrond, vluchtelingen, werklozen, zieken … en een beperking op de mogelijkheden van protest daartegen. Voor defensie en oorlogen worden extra middelen uitgetrokken. Een regering van De Wever als Bouchez bevat de meest uitsproken fans van het koloniale zionistische regime in Israël en de genocide tegen de Palestijnen. Bouchez zet de deuren letterlijk en figuurlijk open voor extreemrechts. Verzet tegen Arizona betekent ingaan tegen alles waar het voor staat en het opbouwen van een eenheid van al wie geraakt wordt, in de eerste plaats diegenen die het hardst getroffen worden.
Wie moeite heeft wordt niet beschermd, maar aangevallen
Arizona lijkt vastberaden om de tendens van de groeiende ongelijkheidskloof te versterken. De regering stelt dat de “zwaarste sanering” uit de recente geschiedenis op de agenda staat. De middelen hiervoor worden niet gezocht bij de superrijken, ook al bezitten de 1% rijksten 24% van de rijkdom, wat meer is dan de 70% armste mensen samen. Neen, het geld wordt in de eerste plaats gezocht bij werklozen, zieken, vluchtelingen en al wie niet meekan. Er zit geen enkele ernstige herverdelende maatregel in het akkoord waarmee de ongelijkheid enigszins aan banden gelegd wordt.
Om dit beleid ‘verteerbaar’ te maken wordt de verdeeldheid versterkt. Het regeerakkoord blinkt uit in verdachtmakingen. Als het over vluchtelingen, werklozen of zieken gaat, zijn termen zoals ‘sociale fraude’ en ‘misbruik’ nooit ver weg en wordt er enkel geïnvesteerd in meer controle. In de inleiding van het regeerakkoord schrijft De Wever: “Gezonde mensen die in staat zijn om te werken zullen niet langer kunnen genieten van overdreven voordelige en eeuwigdurende stelsels die hen ontmoedigen om aan de slag te gaan.” Na twee jaar werkloosheid krijg je nog 40% van je laatste loon, wat niet bepaald ‘overdreven voordelig’ is. Zelfs dat vindt Arizona te veel en dus wordt het na twee jaar een leefloon. Tot 100.000 mensen zijn vandaag langer dan 2 jaar werkloos en worden straks dus overgeleverd aan de sociale bijstand van de OCMW’s. Dat meer Franstalige werklozen tot een ergere bedelstaf veroordeeld worden, ziet De Wever als een pluim op zijn communautaire hoed.
De aanvallen op vluchtelingen zijn bijzonder verregaand en doen het Vlaams Belang blozen. VB-voorzitter Van Grieken kon in De Zevende Dag enkel klagen dat de mogelijkheid van een elektronische asielaanvraag voor een ‘aanzuigeffect’ zou zorgen. Het regeerakkoord lijkt de laatste punten uit het oude 70-puntenplan van het VB die nog niet gerealiseerd waren op te nemen. Er is een opbod onder rechtse regeringen in Europa om het ‘strengste asielbeleid’ in te voeren. Met de Trumpiaanse wind in de rug worden de rechten van asielzoekers herleid tot een niveau dat enkel als ontmenselijkend kan omschreven worden.
Zelfs de schijn van ‘gerechtigheid’ wordt overboord gegooid. De opvang wordt beperkt tot ‘bed, bad, brood en begeleiding’ en ondanks opeenvolgende veroordelingen is de regering niet van plan om voor alle asielzoekers collectieve opvang te voorzien. Als het regeerakkoord stelt: “In het kader van de penibele opvangcontext blijven we prioritair kiezen voor de meest kwetsbaren”, staat er eigenlijk: we laten asielzoekers verder op straat slapen. Om de stelselmatige veroordelingen te stoppen, wil Arizona geen opvang voorzien maar de mogelijkheid onderzoeken om “het principe van overmacht in de wet te verankeren”. De Raad voor Vreemdelingenbetwistingen (RVV) wordt ‘hervormd’ om kortere en volledig schriftelijke procedures mogelijk te maken, waarbij beslissingen minder gemotiveerd worden en de mogelijkheid van beroep beperkt wordt. De juridische bijstand wordt “geëvalueerd”, een procedure voor de RVV wordt duurder en er komt zelfs een mogelijkheid om advocaten te straffen bij “kennelijk onrechtmatig ingestelde beroepen”. Woonstbetredingen bij mensen zonder papieren worden mogelijk. Gezinshereniging wordt veel moeilijker, bijvoorbeeld met een wachttijd van 2 jaar voor oorlogsvluchtelingen (denk aan Gaza). Enkel wie werkt kan een permanent verblijfsrecht krijgen. Wie uiteindelijk de nationaliteit wil en slaagt in een ‘nationaliteitsexamen’, zal 1000 euro moeten betalen in plaats van de huidige 150 euro. Deze 1000 euro zal geïndexeerd worden, ook hier kan Conner Rousseau opscheppen over het behoud van de index.
Extreemrechts zit formeel niet in deze regering, maar dat neemt niet weg dat het asielbeleid enkel als extreemrechts kan omschreven worden. Zelfs de keuze voor Anneleen Van Bossuyt als de nieuwe minister van Asiel en Migratie doet Trumpiaans aan: wrok voor de mislukte poging om N-VA in het Gentse stadsbestuur te krijgen is de drijfveer voor deze beslissing. Dit alles passeerde zonder één woord van kritiek van Vooruit.
De aanvallen op de zwaksten beperken zich niet tot werklozen en vluchtelingen. De jacht op de zieken blijft grotendeels overeind. Zonder enige analyse van de redenen waarom het aantal langdurig zieken toeneemt (denk aan de hogere werkdruk maar ook de forse toename van het aantal oudere werkenden), worden de verdachtmakingen bovengehaald. Er moet meer controle komen, inclusief met “datamining” om “artsen die significant meer en/of langere periodes van arbeidsongeschiktheid voorschrijven” te kunnen “opvolgen, aanspreken en financieel responsabiliseren in hun voorschrijfgedrag.” De financiering van ziekenfondsen wordt “meer afhankelijk van de mate waarin zij er effectief in slagen om langdurig zieken te re-integreren op de arbeidsmarkt.” Kortom, niet alleen zieken maar ook wie hen begeleidt en geacht wordt voor hun belangen op te komen, zijn verdacht en moeten aan strenge controles onderworpen worden. Als er op het punt van de drie eendaagse afwezigheden wegens ziekte zonder doktersbriefje een toegeving is gedaan door de mogelijkheid van twee keer zo’n afwezigheid te behouden, komt dit enkel omdat het in de praktijk ziekteverzuim van korte duur vermindert.
Een echt vermogenskadaster is voor de traditionele partijen nooit mogelijk, waarbij onder meer met argumenten als privacy wordt geschermd. Voor wie ziek is, zonder werk valt of op de vlucht moet, wordt big brother daarentegen de norm. Dit geldt overigens voor iedereen, Arizona wil een “centraal register” waarin “alle sociale bijstand en voordelen worden meegenomen” zodat de sociale bescherming kan begrensd worden.
Hele werkende klasse wordt geraakt
De aanvallen op de pensioenen blijven overeind. De berekening van de ambtenarenpensioenen wordt aangepast, zowel door de loopbaanberekening (tantièmes) als het bedrag waarop het pensioen wordt berekend aan te passen. De verhoging van de pensioenleeftijd voor spoorpersoneel en militairen staat eveneens in het regeerakkoord en zorgt voor enorm veel ongenoegen. Wie wil straks die jobs nog doen? Past de opmerking in het regeerakkoord dat de mogelijkheid van zelfrijdende treinen (zonder bestuurder dus) onderzocht wordt in dat kader?
Voor alle werkenden wordt de toegang tot het minimumpensioen moeilijker, onder meer door de gelijkgestelde perioden te beperken. Dat raakt vrouwen het hardst. Met een bonus-malus systeem wordt de druk opgevoerd om effectief en voltijds tot 67 jaar te werken en zelfs om langer dan die wettelijke pensioenleeftijd aan de slag te blijven om aan een leefbaar pensioenbedrag te komen. Vervroegde uittreding wordt stilaan onmogelijk, zelfs bij collectieve ontslagen zou SWT (het vroegere brugpensioen) niet langer kunnen. De toegangsvoorwaarden voor een landingsbaan (halftijds of vier vijfde) worden opgevoerd tot 35 loopbaanjaren in 2030.
Het regeerakkoord voorziet in het fors opvoeren van de flexibiliteit van alle werkenden. Het verbod op nachtarbeid verdwijnt net als de verplichte sluitingsdag in de distributiesector. Het systeem van flexi-jobs wordt uitgebreid, onder meer tot het onderwijs en kinderopvang. Overuren worden gemakkelijker mogelijk. Het betekent vooral dat premies voor ongezonde arbeid – zoals nachtarbeid, zondagarbeid en overwerk – geleidelijk aan verdwijnen.
En de deur wordt geopend voor de annualisering van de arbeidstijd. Het regeerakkoord stelt: “We geven meer vrijheid aan werknemers om binnen de Europese regels in onderling akkoord met hun werkgever de arbeidsuren te bepalen. Na overleg met de sociale partners, wordt voor 30/06/2025 een nieuw wettelijk kader ingevoerd waarbij een annualisering van de arbeidstijd of ‘accordeon’ uurroosters mogelijk wordt voor deeltijdse en voltijdse arbeid.” Zoals iedereen weet, is het niet zozeer de werknemer die de arbeidsuren bepaalt maar de werkgever. Het doel is een hogere flexibiliteit en meer productiviteit.
Sociale bescherming neemt dus af wat de arbeidstijd betreft. Dit gebeurt ook op andere vlakken. De bescherming tegen ontslag wordt afgebouwd. De ontslagvergoeding wordt voor nieuwe aanwervingen beperkt tot maximaal een jaar, wat impact heeft op werknemers die na een lange loopbaan afgedankt worden. Denk bijvoorbeeld aan mensen die 30 jaar voor Audi Brussels werkten. Het doel van deze maatregel wordt duidelijk omschreven in het regeerakkoord: “een aantrekkelijk investeringsklimaat”. Niet verkozen kandidaten bij sociale verkiezingen zullen eveneens minder bescherming genieten.
De grote trofee van Conner Rousseau was het behoud van de index. Het voorstel om de indexaanpassing van onze lonen anders te berekenen, waardoor de aanpassing aan de stijgende prijzen pas later gebeurt, is van tafel. Althans, dat is hoe Vooruit het ons verkoopt. De indexaanpassing is echter niet volledig weg. De regering vraagt van de sociale partners dat ze tegen eind 2026 een advies opmaken over zowel de loonwet als de index, met als doel een “fundamentele hervorming” binnen de vooraf door de regering bepaalde ruimte. De regering voegt eraan toe dat ze zelf beslist indien er geen akkoord is. “Indien het sociaal overleg na een vooraf vastgelegde en voldoende ruime termijn geen akkoord bereikt over deze dossiers, beslist de regering binnen de vooraf bepaalde budgettaire marge, en respecteren we zo de democratische besluitvorming.” Anders geformuleerd: als de sociale partners niet beslissen wat wij willen dat ze beslissen, doen we dat gewoon zelf en we omschrijven dat sarcastisch als ‘democratische besluitvorming’. Meteen is het ook duidelijk dat Arizona de voor werknemers ongunstige loonnormwet behoudt en eventueel zelfs nog wil verstrengen. Ondertussen werd al aangekondigd dat er dit en volgend jaar geen enkele ruimte boven de index is.
Er is toch ook de belofte van hogere nettolonen? Tegen 2029 zou het nettoloon inderdaad stijgen. Wat we tegen dan verloren hebben door de andere maatregelen, krijgen we deels terug en de rekening hiervoor wordt opnieuw naar onszelf doorgeschoven. Niet de bazen maar de gemeenschap zou de kost van die hogere nettolonen dragen, wij dus. Dit is een vestzak-broekzakoperatie, een deeltje van wat eerst uit onze zakken gehaald is, krijgen we nadien terug als we er nog eens voor betalen. Moeten we daar dank u voor zeggen?
Het andere paradepaard van Vooruit is de meerwaardebelasting op inkomsten uit financiële activa (inclusief crypto). Het gaat om een erg symbolische maatregel die de grote vermogens grotendeels uitsluit en die veel minder opbrengt dan pakweg de aanval op onze pensioenen of op de werklozen. Zelfs deze wel erg beperkte maatregel leverde de toorn van Bouchez op, aangevuurd door banbliksems vanuit Open Vld. Neen, Arizona zal op geen enkele wijze de superrijken aanspreken, zoveel is duidelijk!
De maatregelen rond pensioenen, flexibiliteit, werklozen, zieken … zijn er allemaal op gericht om de arbeidstijd van ons allemaal op te drijven. Het doel is om de meerwaarde voor de bazen te vergroten. Daartegenover plaatsen wij eisen die vertrekken van de belangen van de meerderheid van de bevolking, zoals arbeidsduurvermindering zonder loonverlies en met bijkomende aanwervingen, pensioen op 60, verlaging van de werkdruk, massale publieke investeringen in openbare diensten.
Kritiek de mond snoeren
Premier De Wever en zijn bende houden niet van kritische stemmen over hun beleid. Het is een uitgesproken anti-woke regering, waarbij elk verzet tegen onderdrukking of onrechtvaardigheid als ‘woke’ wordt weggezet. Het is geen toeval dat de middelen voor gelijkekansencentrum Unia met een kwart verminderen.
Dit is onderdeel van de poging om tegenstanders te marginaliseren, een typische methode van de conservatieve rechterzijde. De financiering van ngo’s en het middenveld wordt ondergraven: van de aangekondigde doorlichting van alle subsidies tot het verminderen van de fiscale aftrek voor giften. De vakbonden worden getroffen door de beperking van de werkloosheid in de tijd, maar ook op andere manieren. komt een betogingsverbod voor ‘relschoppers’, waarbij het maar de vraag is wat de definitie daarvan zal zijn en hoe die verandert. Is ABVV-voorzitter Bodson bijvoorbeeld een relschopper omdat hij veroordeeld is wegens deelname aan een protestactie waarbij een snelweg in Luik werd geblokkeerd? Daarnaast worden uitdrukkelijk stappen gezet om het belang van sociaal overleg te beperken (vermindering van het aantal paritaire comités, de uitdrukkelijke stelling dat sociale partners wel advies mogen geven maar de regering uiteindelijk beslist …) en om een vorm van rechtspersoonlijkheid te beginnen invoeren.
Geen middelen voor noden
Er zijn dringende noden in de samenleving: betaalbaar wonen, een haalbare pensioenleeftijd (bijvoorbeeld 60 jaar) en een leefbaar pensioen, investeringen in openbare diensten (zoals zorg, openbaar vervoer en onderwijs), klimaatmaatregelen, een toekomst zonder armoede. Daarvoor zijn er geen middelen. Het zijn geen bezorgdheden die op de radar van Arizona staan.
Extra middelen zijn er enkel voor defensie, veiligheid en de lokale besturen (omdat er nu eenmaal verwacht wordt dat het aantal leefloners sterk zal toenemen door de beperking van de werkloosheidsuitkering in de tijd). Ruim 4 miljard extra voor defensie zal voor de NAVO nog steeds niet volstaan, de druk zal blijven om dat bedrag nog te verhogen. Als er ‘nu eenmaal bespaard moet worden’, geldt dat niet voor alles.
In andere kwesties is er enkel beslist om niets te doen. De verlenging van de abortustermijn wordt bijvoorbeeld afhankelijk gemaakt van consensus tussen de meerderheidspartijen. Lees: komt er niet.
Protest nodig tegen besparingen op alle niveaus
Er is veel ongenoegen, wat al tot uiting kwam in de grote betogingen van de zorgsector (7 november), de vakbondsactie van 13 januari (met onder meer het Nederlandstalig onderwijs en het spoorpersoneel) en de Franstalige onderwijsbetoging van 27 januari. Die tonen allemaal de roep naar verzet tegen het gevoerde beleid op alle niveaus en tegen de geplande maatregelen. De betoging van 13 februari kan erg groot worden en wordt wellicht gevolgd door een algemene 24-urenstaking.
De woede organiseren in acties die opbouwen naar grotere acties en stakingen, is nu essentieel. Eenmalige stakingsdagen volstaan niet, een opeenvolging van losstaande acties is geen actieplan. De actiebereidheid neemt toe als het op de werkvloer duidelijk is dat het ‘menens’ is. We mogen ons niet beperken tot protest dat de regering gewoon kan ‘uitzitten’. We kunnen onze strijd opbouwen door zoveel mogelijk collega’s en andere lagen van de bevolking mee te trekken. Daartoe is er nood aan een brede informatiecampagne die concretiseert wat Arizona en de regionale regeringen betekenen, gekoppeld aan voorstellen en eisen van wat nodig is om onze belangen te verdedigen en aan eisen die het geld hiervoor zoeken waar het zit.
Een actieplan met stakingen die goed voorbereid worden, kan de instabiele Arizona-coalitie doen vallen. Elke daaropvolgende regering zal rekening moeten houden met onze eisen en ons protest. Het klopt dat extreemrechts op de loer ligt en wereldwijd sterker wordt, van de VS tot Duitsland. Het racistisch beleid dat migranten en vluchtelingen viseert heeft een impact en geniet een zekere steun onder de bevolking. Dat is niet verwonderlijk: we worden elke dag door zowel de gevestigde partijen als extreemrechts met deze retoriek om de oren geslagen. Doorheen collectieve actie tegen het asociale beleid kan de valsheid van de extreemrechtse voorstellen deels aangetoond worden. Als we de strijd niet aangaan, kan extreemrechts scoren en wordt dat vervolgens door rechts (ja, Vooruit hoort daar stilaan ook toe) gebruikt om de zwaksten nog harder aan te vallen. Als we de strijd aangaan, is een overwinning niet gegarandeerd. Maar het is wel de enige manier dat we kunnen winnen.