Your cart is currently empty!
Antwerpen steeds meer speeltuin voor de elite, ten koste van de bevolking
Het nieuwe bestuursakkoord, gepresenteerd door N-VA en Vooruit, laat een bittere nasmaak achter. Ondanks de talrijke sociale uitdagingen waarmee de stad kampt, blijft het akkoord steken in holle woorden en oppervlakkige beloftes. Dit beleid lijkt meer gericht op het faciliteren van economische elitebelangen dan op het aanpakken van de echte problemen van de gewone Antwerpenaar. Het is een gemiste kans om een rechtvaardige stad te bouwen, en dat in een tijd waarin sociale crises zich opstapelen.
Waar er zes jaar geleden bij Vooruit nog heel wat discussie was over toetreden tot een coalitie onder leiding van N-VA, waren er nu geen dissidente stemmen te horen. Het akkoord werd met slechts één tegenstem goedgekeurd. Voormalig burgemeester en nieuwe schepen Patrick Janssens verklaarde in Het Nieuwsblad: “Als je inzoomt op concrete dossiers, merk je dat de oplossingen die je aandraagt vaak dicht bij elkaar liggen.” Die ‘oplossingen’ betekenen vooral meer van hetzelfde beleid: geen sociale vooruitgang en een sterke nadruk op verdeeldheid. Met de oerconservatieve transfobe Els van Doesburg in een meer prominente rol, zal dit des te meer het geval zijn.
De wooncrisis: oppervlakkige oplossingen voor een structureel probleem
Antwerpen staat al jaren onder druk door een groeiende wooncrisis. De vraag naar betaalbare huisvesting blijft enorm, met 40.000 gezinnen op de wachtlijst voor sociale huisvesting. Er zijn in de stad Antwerpen ongeveer 20.000 sociale wooneenheden. Het probleem is dus duidelijk. Toch bevat het bestuursakkoord geen concrete en ambitieuze doelstellingen, enkel vage beloften. Het aantal geplande nieuwe sociale woningen is zo laag dat het nauwelijks een deuk in de wachtlijst zal maken. Waar er in 2018 5000 nieuwe of gerenoveerde sociale wooneenheden beloofd werden, zijn het er nu 7500. Wie trapt daar nog in? Het aantal sociale wooneenheden is tussen 2018 en 2024 niet gestegen, maar zelfs licht gedaald.
Die wachtlijst blijft dus bestaan. Tegelijkertijd blijft de stad inzetten op grote stadsprojecten die de gentrificatie van wijken versnellen en lage-inkomensgezinnen verder de stad uit duwen. Dit beleid dient vooral projectontwikkelaars en investeerders. In plaats van te investeren in betaalbare en sociale woningen, worden vastgoedregels versoepeld en wordt de macht van bewoners in beslissingsprocessen gemarginaliseerd. Een stad waar wonen een recht is in plaats van een luxe, vraagt om een fundamenteel andere aanpak.
Mobiliteit: oude beloftes in een nieuw jasje
Het akkoord stelt opnieuw verbeteringen in het openbaar vervoer voor, zoals nieuwe tramlijnen en veerdiensten over de Schelde. Maar deze beloftes klinken als een herhaling van eerdere plannen die nooit zijn uitgevoerd. Voor deze beloften zijn extra middelen voor De Lijn op Vlaams niveau nodig, maar daar hebben N-VA en Vooruit geen punt van gemaakt bij de Vlaamse regeringsvorming.
Terwijl investeringen in de auto-infrastructuur, zoals de Oosterweelverbinding, onverminderd doorgaan, blijft de financiering van openbaar vervoer vaag. Intussen wordt de Lage Emissiezone strikt gehandhaafd en worden scanwagens uitgebreid, wat vooral mensen raakt die geen alternatieven hebben voor de auto.
Dit mobiliteitsbeleid faalt erin om sociale rechtvaardigheid te koppelen aan duurzaamheid. Een stad die werkelijk inzet op toegankelijk en duurzaam vervoer, zou gratis en toegankelijk openbaar vervoer moeten aanbieden.
Stadsontwikkeling: winst voor enkelen, verlies voor velen
De invloed van projectontwikkelaars op het Antwerpse stadsbeleid is alomtegenwoordig. In plaats van stedenbouwkundige regels aan te scherpen en inspraak van bewoners te vergroten, versoepelt het akkoord de richtlijnen voor grote bouwprojecten. Wijken worden opgeofferd aan de marktlogica, met als resultaat dat de stad steeds meer verandert in een speeltuin voor de elite.
Antwerpen zou haar stedelijke ontwikkeling democratisch moeten beheren, met prioriteit voor gemeenschapsvoorzieningen zoals scholen, parken en betaalbare woningen. In plaats daarvan wordt de stad een product dat verkocht wordt aan de hoogste bieder.
Publieke dienstverlening: besparingen vermomd als efficiëntie
Het bestuursakkoord spreekt van een “concurrentieel personeelsbeleid” en stelt dat er “voldoende personeel” is om de ambities te realiseren. Dit terwijl stedelijke diensten zoals kinderopvang, afvalbeheer en sociale zorg al jarenlang kampen met structurele onderbezetting. Dit zogenaamde efficiëntiebeleid is een voortzetting van besparingen die de werkdruk voor het resterende personeel verder verhogen.
Bovendien wordt de deur steeds meer geopend voor de private sector. Voor de sociale invulling van de activiteiten van het Zorgbedrijf (de naam alleen al!) worden geen extra middelen vrijgemaakt, maar gerekend op een “doorgedreven efficiëntieoefening”. Onder meer voor de gebouwen van het Zorgbedrijf wil de stad de inbreng van privékapitaal bekijken.
De stad zou juist moeten investeren in publieke dienstverlening, met stabiele banen en goede arbeidsvoorwaarden. Het gebrek aan ambitie op dit vlak laat zien dat de prioriteiten elders liggen: bij winst en privatisering in plaats van publieke verantwoordelijkheid.
Inclusie en diversiteit: een exclusieve visie
Het akkoord blijft hardnekkig vasthouden aan het verbod op levensbeschouwelijke tekens in het stedelijk onderwijs, waardoor talloze Antwerpenaren worden uitgesloten van banen en studierichtingen. Tegelijkertijd blijven concrete acties tegen discriminatie beperkt tot vrijblijvende maatregelen zonder enige verplichting of sancties voor hardnekkige overtreders.
Een stad die echt inzet op inclusie, zou discriminatie actief bestrijden en diversiteit omarmen als een kracht. In plaats daarvan sluit dit beleid grote groepen uit en versterkt het bestaande ongelijkheden. De Antwerp Pride als citymarketing uitspelen, verandert daar niets van. Zeker niet met straks mogelijk een waarnemend burgemeester die bekendstaat voor haar transfobie.
Antwerpen verdient beter
Dit akkoord is een voortzetting van een beleid dat de belangen van kapitaal prioriteit geeft boven die van de inwoners. Terwijl projectontwikkelaars en investeerders in hun handen wrijven, wordt de werkende klasse geconfronteerd met stijgende woonlasten, ontoereikend openbaar vervoer, aftakelende diensten en een gebrek aan inspraak.
Een rechtvaardige stad vraagt om fundamentele veranderingen: massale investeringen in sociale huisvesting, gratis en toegankelijk openbaar vervoer, democratische controle over stadsontwikkeling en een sterk sociaal beleid dat ongelijkheid actief bestrijdt. Antwerpen heeft een bestuur nodig dat het algemeen belang boven winst stelt, en dat vecht voor een stad op mensenmaat.
N-VA en Vooruit kopen Groen in Borgerhout om
In het bestuursakkoord voorzien N-VA en Vooruit in de heraanleg van de Turnhoutsebaan en het Moorkensplein in Borgerhout. De stedelijke middelen hiervoor werden als chantagemiddel gebruikt om Groen in een coalitie met Vooruit en N-VA te dwingen in het district Borgerhout.
Groen stelt dat deze projecten enkel mogelijk waren indien de relaties met het stadsbestuur goed waren. Zo stelt het de beëindiging van een progressieve coalitie, ook al stemde 70% in Borgerhout links, voor als een noodzaak. Gazet van Antwerpen schreef al op 13 november: “Groen neemt voldoende tijd om toch maar te kunnen aantonen dat het niet anders kan dan met N-VA. De partij wil vooral voorkomen dat haar hetzelfde overkomt als de socialisten in Gent: dat de Borgerhoutenaars met kaarsen voor het Borgerhoutse districtshuis komen betogen tegen een coalitie met N-VA.” Om zo’n protest te beperken, waren er blijkbaar tot op het laatste moment parallelle gesprekken met de PVDA. Dit alles gebeurde achter gesloten deuren. Groen werpt zich op als een traditionele cynische machtspartij.
Daarnaast wordt het argument gebruikt dat één districtsschepen van N-VA weinig verschil zal maken in het district. Voor de N-VA is die post op zich niet zo belangrijk, het verdrijven van de PVDA uit de coalitie was voor hen de inzet. De Wever krijgt wat hij wil, dankzij Groen en Vooruit. Waarom laten zij dergelijke chantage door de N-VA toe?
Er waren acties in Borgerhout, naar het model van het Gentse protest tegen de intrede van N-VA in het lokale bestuur. Waar Groen in Gent het protest steunde en uiteindelijk in een coalitie trad zonder N-VA, hijst het in Borgerhout zelf de N-VA aan boord. Nochtans was een meerderheid van Groen en PVDA mogelijk, net als een meerderheid van PVDA, Groen en Vooruit. Heel wat PVDA-kiezers waren op die acties aanwezig, waaronder ook leden van LSP uit de buurt. De lokale verkozenen waren er niet zichtbaar, wellicht om Groen geen excuus te geven om de parallelle onderhandelingen die nog gevoerd werden met de PVDA op te zeggen? Wellicht is dat ook de reden waarom de door de PVDA opgestelde onderhandelingsnota wel vermeld werd in de media, maar niet gepubliceerd. Dat zou nochtans helpen om de mobilisatie voor een progressief bestuur te concretiseren en als basis voor een strijdbare oppositie die met acties en campagnes haar eisen en voorstellen aan het bestuur oplegt.
