Category: Op de werkvloer

Samen tegen aanval op pensioenen en voor drastisch meer middelen

Over alle sectoren van de openbare diensten heen werden, regering na regering besparingen doorgevoerd. Dikwijls onder het mom dat het niet ‘efficiënt’ genoeg loopt. Nadat ze onze publieke diensten bureaucratisch organiseerden, haalden ze dit aan om er systematisch middelen uit te halen. Tegelijkertijd werden tal van diensten op de markt gegooid, denk maar aan de post, onderdelen van het openbaar vervoer, telefonie, enz. Wat de markt doet met bijvoorbeeld zorg, toont de Franse zorgmultinational Orpea met de sluiting van tien rusthuizen omdat het niet in infrastructuur wil investeren. Deze kaalslag moet stoppen!

door Wouter (Gent) uit maandblad De Linkse Socialist

Onderinvestering doet onze diensten kraken

De structurele afbouw en afbraak leiden tot een achteruitgang van de dienstverlening. Bij het spoor is dit heel duidelijk: vorig jaar waren er 40% meer afgeschafte treinen door een gebrek aan personeel en degelijke infrastructuur. De klassen zijn overvol waardoor leerkrachten uitvallen of wegvluchten uit het onderwijs. Essentiële diensten zoals de brandweer hebben niet voldoende materieel om mensen te redden. In Gent schrapte men een winteropvang voor daklozen en krimpt het buurtwerk met minimum 10%.

Het gebrek aan middelen zet de dienstverlening onder druk. Het verhoogt ook de werkdruk van het personeel. Bij het spoor of bij de politie kan verlof vaak niet opgenomen worden, waardoor uitval wegens ziekte toeneemt. We kunnen dit niet langer accepteren.

Handen af van de pensioenen! Het Franse voorbeeld volgen

De federale regering wil besparen op de pensioenen. De discussie tussen Lalieux (PS) en De Croo (Open VLD) gaat niet over het omkeren van de besparingen, maar over hoever ze willen gaan. Nu ligt de perequatie van de ambtenarenpensioenen onder vuur, waardoor deze niet langer volledig zouden meegroeien met de lonen. De Croo wil de perequatie afschaffen, wat 200 miljoen euro zou ‘opleveren’. Lalieux stelt een plafond van 0,5% groei voor. De Croo stelt zelfs de indexering van het minimumpensioen in vraag!

Ambtenaren kunnen bij langdurige ziekte met vervroegd pensioen worden gestuurd. Lalieux wil het tijdelijk ziektepensioen van twee jaar verlengen om te vermijden dat hier nog gebruik van wordt gemaakt. In de plaats van iets te doen aan de arbeidsvoorwaarden en zo de uitval wegens ziekte te beperken, richt de minister zich tegen de zieken.

De federale regering wil het vervroegd pensioen koppelen aan strengere voorwaarden inzake het aantal gewerkte dagen. Gemiddeld leiden we een gezond leven tot 62 à 64 jaar. Op tijd op pensioen gaan, is dus cruciaal! De pensioenleeftijd van 67 jaar en de beperkingen voor vervroegd pensioen, zijn onaanvaardbaar. Bij de brandweer eist het personeel pensioen op 60 jaar. De levensverwachting bij de brandweer ligt zeven jaar onder het gemiddelde.

Momenteel komen Franse werkenden en jongeren massaal op straat tegen de verhoging van de pensioenleeftijd van 62 naar 64 jaar. Ze hebben groot gelijk en hun voorbeeld verdient navolging. Wij moeten niet opdraaien voor een begrotingstekort dat het resultaat is van de winsthonger van de bedrijven. Toen de regering het puntensysteem voor pensioenen wilde doordrukken, werd dit tegengehouden door ons verzet. Strijd loont!

De pensioenleeftijd en de toegang tot vervroegd pensioen moeten voor iedereen worden verlaagd! Een minimumpensioen van 1700 euro voor iedereen, ook voor wie een onvolledige loopbaan heeft, is noodzakelijk om te voorkomen dat onze senioren in armoede terechtkomen.

Alle sectoren samen!

Het ontbreekt niet aan acties in de openbare diensten. Enkele voorbeelden:

• Het spoorpersoneel staakte voor meer middelen, een verhoging van de barema’s, meer veiligheid …
• In het Franstalig onderwijs waren er al vier stakingsdagen. Er waren betogingen en acties voor meer leerkrachten, degelijke gebouwen en betere werkvoorwaarden. 
• Werkenden uit de publieke ziekenhuizen namen massaal deel aan de grootste non-profit betoging (22.000!) sinds lang. Het personeel betoogde voor meer middelen, hogere lonen en een 30-urenweek. De lokale ambtenaren van de OCMW’s in Brussel gingen voorafgaand in staking.
• De federale ambtenaren voerden tal van acties om de naleving van een akkoord rond loonsverhogingen en andere kwesties te eisen.
• Bij de brandweer en de politie wordt gemobiliseerd naar een betoging op 7 maart, onder meer om meer personeel en meer middelen af te dwingen.

Dit laat zien hoe gemeenschappelijk onze belangen zijn. Een verenigde strijd is cruciaal om te winnen. Het resultaat van de staking van 10 maart en het vervolg daarop moeten in personeelsvergaderingen worden besproken. Maar ook interprofessionele vergaderingen in elke stad zijn noodzakelijk. Want deze strijd moet gedragen worden door de hele arbeidersbeweging, de hele samenleving heeft nood aan uitgebouwde openbare diensten. 

We moeten een einde maken aan de tekorten door werk in de publieke sector weer aantrekkelijk te maken, met een 30-urige werkweek zonder loonverlies, met bijkomende aanwervingen en herstel van de benoemingen als statutair. Alle privatiseringen en liberaliseringen moeten worden teruggedraaid, want ze hebben noch de kosten voor de gebruikers verlaagd, noch de kwaliteit verbeterd. Een verhoging van alle salarissen met 330 euro bruto per maand is zowel in de openbare als in de particuliere sector noodzakelijk om ons koopkrachtverlies te beperken.

Is er geen geld? De winsten van de grootste bedrijven en de financiële sector zijn vandaag erg hoog. Ze investeren miljarden euro’s in hun eigen aandelen in plaats van te investeren in de samenleving. De nationalisatie van de financiële sector zou het mogelijk maken om de nodige middelen voor de openbare diensten vrij te maken.

Openbare diensten die de afgelopen decennia geprivatiseerd werden, moeten in publieke handen komen door nationalisatie om garantie op kwalitatieve en voldoende dienstverlening te bieden. Dit is cruciaal om te vermijden dat diensten doorgeschoven worden naar gezinnen, vaak naar vrouwen. Openbare diensten onder democratische controle van alle werkenden zijn nodig om goede arbeidsvoorwaarden en degelijke dienstverlening mogelijk te maken. Om degelijke en toegankelijke openbare diensten aan iedereen te garanderen, is een breuk met het huidige beleid en het systeem nodig.

Openbare diensten opgeofferd, bevolking in de steek gelaten

• Meer personeel, minder werkdruk, meer dienstverlening!
• Voor een radicaal plan van publieke investeringen in diensten op basis van de noden
• Neen aan de aanval op de pensioenen!

Het is een understatement te zeggen dat de ambtenaren de laatste jaren zwaar op de proef zijn gesteld! Covid, overstromingen, de energiecrisis … Het is duidelijk: de zogenaamde “geprivilegieerde ambtenaren” hielden de essentiële infrastructuur voor de samenleving overeind. De actieweek en de staking van de openbare diensten op 10 maart is noodzakelijk, en we moeten verder gaan.

door Simon (Luik)

Hoeveel noodsituaties werden niet vermeden of opgelost dankzij de gezondheidsdiensten, de brandweer en de civiele bescherming, de sociale diensten en het veiligheidspersoneel? Om nog maar te zwijgen van al het administratief personeel dat tijdens noodsituaties het werk op het terrein mogelijk maakte.

Het overheidspersoneel voert zijn taken uit terwijl de adepten van het neoliberalisme al dertig jaar drastisch snoeien in alle overheidssectoren. Zogezegd zou dit leiden tot meer efficiëntie en een betere dienstverlening aan de bevolking. Het is vandaag moeilijk de verwoestingen van deze ‘hervormingen’ te ontkennen.

Onze slecht uitgeruste overheidsdiensten staan op instorten, zoals het Brusselse Justitiepaleis, dat al zo lang (1984!) wordt gerenoveerd dat de steigers moesten worden gerenoveerd … De ontmanteling van de civiele bescherming was pijnlijk voelbaar tijdens de overstromingen van 2021. Overal ontbreekt het aan middelen om in de behoeften van de bevolking te voorzien.

Daarbij komt nog het type van beheer, dat op managersleest gestoeld is. De gemillimeterde evaluaties van elk personeelslid, die helaas in de meeste overheidsdiensten te vinden zijn en die men nu probeert op te leggen in het Franstalige onderwijs, waren officieel bedoeld om de productiviteit te verhogen. In werkelijkheid zetten ze het onderbezette personeel onder druk. In de taal van de managers klinkt het dan dat er ‘meer gedaan kan worden met minder’. Dit heeft de werkomstandigheden bij onder meer het spoor zo hard ondermijnd dat het soms onmogelijk is om verlof op te nemen. Dezelfde managers klagen nu dat ze moeite hebben om nieuw personeel te vinden en dat het aantal langdurig zieken toeneemt.

Openbare diensten: het erfgoed van wie er geen heeft

De afgelopen maanden gingen veel werkenden uit de openbare sector in actie. Ze hieven het hoofd: betogingen en stakingen bij het spoor en in de zorg (waarvan het personeel het grootste contingent vormde in de grote non-profit betoging op 31 januari). Andere voorbeelden zijn het personeel van het Brusselse OCMW, dat op 16 december staakte, de politie en de federale ambtenaren.

De werkenden in de openbare diensten zijn duidelijk in het offensief, maar tot nu gebeurde dat in verspreide slagorde. De staking van 10 maart is een eerste gezamenlijke actie om de investeringen te eisen die nodig zijn om de opdrachten ten dienste van de bevolking uit te voeren.

Elke vakbondsactivist weet dat een eenmalige actie niet zal volstaan om de regeringen tot toegevingen te dwingen. Wachten tot na de verkiezingen van 2024 is geen optie, nu al beginnen de politici plannen te maken om het besparingsbeleid te hervatten. Iedereen in de openbare sector weet wat dat betekent: meer van dezelfde miserie voor de collega’s en de dienstverlening. Er is nood aan een actieplan voor loonsverhogingen die de stijgende prijzen echt dekken, voor een collectieve arbeidsduurvermindering tot 30 uur per week zonder loonverlies en voor een massaal plan van publieke investeringen.

Is er geen geld voor de openbare diensten? Haal het geld waar het zit: bij de grote bedrijven en de superrijken. Recordwinsten van energiebedrijven en banken tonen de mogelijkheden. De nationalisatie van de financiële sector onder controle van de gemeenschap kan middelen mobiliseren voor investeringen in de samenleving, in plaats van in speculatie.

De acties in maart mogen geen eindpunt zijn, maar het begin van een zo breed mogelijk tegenoffensief. Dat kan een dynamiek creëren waarmee we ook de collega’s uit de privé meetrekken in een veralgemeende beweging.

De PS van minister Lalieux gaf direct toe aan de chantage van de Europese Unie om de pensioenen te ‘hervormen’ in ruil voor relancegeld. Een van de voorstellen is om de perequatie van ambtenarenpensioenen te beperken. Dat is een moeilijk woord voor de tweejaarlijkse aanpassing van de pensioenen aan de stijgende bezoldiging van de actieve ambtenaren.

De lonen in de publieke sector zijn traditioneel lager, maar de pensioenen hoger dan in de private sector. Als het van de rechterzijde afhangt, worden de lonen in de publieke sector niet opgetrokken en wordt aan de pensioenen geknibbeld. De rechterzijde zou het liefst de perequatie volledig afschaffen, waardoor de ambtenarenpensioenen niet langer de stijging van de bezoldiging van de ambtenaren volgen. Dat stond in het eerste voorstel van premier De Croo en ook N-VA is daar wel voor te vinden. Een afschaffing van de perequatie zou 200 miljoen euro opbrengen.

Het voorstel van Lalieux komt hieraan tegemoet door de perequatie te beperken door het te vervangen door een maximale stijging van alle ambtenarenpensioenen met een half procent, gefinancierd vanuit de welvaartsenveloppe. Hierdoor zouden de pensioenen van ambtenaren niet langer direct gekoppeld zijn aan de bezoldigingen van actieve ambtenaren en wordt de deur geopend om later deze band volledig te verbreken. Het zou er volgens Lalieux voor zorgen dat de verschillende pensioenregimes naar elkaar groeien. Dat is een eufemisme om te zeggen dat de ambtenarenpensioenen achteruitgaan naar het niveau van dat van de werknemers. Een neerwaartse spiraal wordt voorgesteld als ‘solidariteit’, terwijl echte solidariteit betekent dat het beste stelsel voor iedereen geldt.

Terwijl elk degelijk pensioen voor gewone ambtenaren een ‘probleem’ is voor de rechterzijde, iets wat moet ‘hervormd’ en ‘aangepakt’ worden, gelden er voor henzelf andere regels. Het is opmerkelijk dat de luidste oproepen tot aanvallen op de ambtenarenpensioenen komen van de liberalen en Vlaams-nationalisten. De extraatjes voor Kamervoorzitters Herman De Croo en Siegfried Bracke waren er met medeweten van hun partijen. Ongetwijfeld vonden ze dat ze dit verdienden wegens hun hard werk. Het toont de hypocrisie van N-VA en Open VLD: voor ons pensioen is elke euro er één teveel, voor henzelf is het nooit genoeg. Zo werken die graaiers.

De verklaring dat ze niet wisten van de onwettelijke regeling voor Kamervoorzitters is opmerkelijk. Blijkbaar kennen ze de begrotingen niet die ze zelf goedkeuren? Als er ook maar een halve eurocent teveel betaald is aan een werkende of uitkeringstrekker, staan deze partijen vooraan om de ‘sociale fraude’ luidkeels aan te klagen. Als het iemand van migratie-achtergrond is, toeteren ze nog luider. Terwijl De Wever er niet in slaagt om een stabiele Vlaamse regering overeind te houden en zijn eigen politiek personeel blijkbaar graag graait, probeert hij de aandacht af te leiden door enkel nog te spreken over het gevaar van woke. Hij weet zijn strijd te kiezen en nooit gaat het om de belangen van de werkenden en hun gezinnen. Integendeel! Door elk verzet tegen onderdrukking verdacht te maken, wil De Wever verdeeldheid stimuleren. Verdelen om te graaien, dat is waar zijn partij voor staat.

Herman De Croo kondigde aan zijn extraatjes te zullen wegschenken. Zowel De Croo als Bracke spelen de onschuld zelve. Ze wisten niet dat ze zoveel kregen? Maak dat de kat wijs! Ze dachten dat het wel in orde was? Doe er maar nog een kat bij! Ze kregen hun postje als Kamervoorzitter omwille van het prestige en bijhorende vergoeding, inclusief pensioenextra’s. Het graaien is onderdeel van hun politiek systeem.

De hypocrisie van de rechtse politici is op flagrante wijze aangetoond. Maar dat volstaat niet. We moeten ons organiseren om elke aanval op onze pensioenen af te blokken. Het Franse pensioenprotest kan als inspiratie dienen. Het was op basis van eerder protest dat de pensioenleeftijd in Frankrijk nog lager ligt dan bij ons. Het was door ons massaal protest dat we in 2018 het puntenpensioen tegenhielden. Aanvallen op het ambtenarenpensioen moeten vandaag eveneens gestopt worden. Dit belangt iedereen aan, openbare diensten belangen immers iedereen aan en we weten dat elke aanval op één pensioencategorie zal gevolgd worden door een veralgemening van de aanvallen.

• Stop de aanval op de pensioenen van de openbare diensten en vrouwen!
• Een plan van massale publieke investeringen in onze diensten door de nationalisatie van de banken en de energiesector!

In Griekenland heeft de privatisering van het spoor tot doden geleid. Heel wat studenten waren op weg naar hun universiteit toen de fatale botsing plaatsvond. De stakende Griekse spoorwegarbeiders hekelen de onderfinanciering van infrastructuur en veiligheid, alsook het enorme gebrek aan personeel dat tot de tragedie heeft geleid. De Europese Unie, die de Grieken dit besparingsbeleid opdrong, wordt niet vervolgd. Het zijn dezelfde verantwoordelijken die vandaag het herstelfonds gebruiken als chantagemiddel om de pensioenen van de ambtenaren hier aan te vallen! Terwijl Syriza in Griekenland zich aanvankelijk ten minste had verzet, ging de PS al over stag door een plafond te willen stellen aan de perequatie en de toegang tot het minimumpensioen voor deeltijds werkenden (hoofdzakelijk vrouwen) te beperken. Zelfs dat is nog steeds onvoldoende voor de rechtervleugel in de regering.

Ook na de lockdowns blijft het aantal te bezorgen pakjes stijgen met steeds minder personeel bij Bpost. Hetzelfde probleem bestaat bij de brandweer. Het aantal interventies neemt toe zonder voldoende personeel. De gevolgen van de klimaatverandering (denk maar aan de overstromingen) of de energiecrisis, waardoor arme gezinnen hun huizen soms op een gevaarlijke manier verwarmen, maken het nog erger. In alle openbare diensten is de onderfinanciering onhoudbaar. De druk van het personeelstekort en de toenemende werkdruk zijn er zo groot dat steeds meer collega’s de sector ontvluchten of ziek worden. De bevolking botst op tekorten, wachtlijsten en vertragingen. Kwaliteitsvolle dienstverlening is niet mogelijk onder deze voorwaarden. Het tekort aan diensten in de zorg, de kinderopvang en het onderwijs treft vooral vrouwen, waardoor hun dubbele werkdag nog zwaarder wordt.

Het brandweerpersoneel eist terecht een pensioenleeftijd van 60 jaar, hun levensverwachting ligt 7 jaar onder het gemiddelde. In 2020 bedroeg de gezonde levensverwachting in België 63,8 jaar. De pensioenleeftijd en de leeftijd voor het vervroegd pensioen moeten worden verlaagd! Een minimumpensioen van 1700 euro voor iedereen, ook voor wie een onvolledige loopbaan heeft, is noodzakelijk om te voorkomen dat onze senioren in armoede terechtkomen.

Alle sectoren samen: onze strijd verbinden!

In heel wat openbare diensten werd er al actie gevoerd. Het spoorpersoneel staakte verschillende keren; het personeel van het Franstalig onderwijs ook, met grote betogingen en meerdere acties; het personeel van openbare ziekenhuizen nam deel aan de grote non-profitbetoging van 31 januari (22.000 deelnemers!); het personeel van de OCMW’s in Brussel organiseerde een staking en werkonderbrekingen; de federale ambtenaren voerden de afgelopen maanden actie na actie; het personeel van Bpost ging recent nog in staking; het personeel van de brandweer, andere hulpdiensten en de politie hielden een betoging op 7 maart; vanaf 6 maart zijn er meerdere stakingsdagen gepland in de crèches en de naschoolse opvang in Wallonië en Vlaanderen.

Dit laat zien hoe gemeenschappelijk onze belangen zijn. Een verenigde strijd versterkt ons. Het resultaat van de staking van 10 maart en het vervolg daarop moeten op personeelsvergaderingen worden besproken. Zo zal het mogelijk zijn onze gemeenschappelijke én sectorspecifieke eisen te ontwikkelen, in combinatie met een opbouwend actieplan waarbij elke actie zorgvuldig wordt voorbereid met het idee de volgende te versterken.

Franse werkenden en jongeren gaan via staking massaal de straat op tegen de verhoging van de pensioenleeftijd van 62 naar 64 jaar. Ook hier geldt: laat iedereen meedoen! In 2018 droegen we in België het asociale voorstel van puntenpensioen ten grave met een massale betoging en voorgaande strijd. Sectoroverschrijdende vergaderingen in elke stad zijn noodzakelijk. Want deze strijd moet gedragen worden door de hele arbeidersbeweging om de hele maatschappij erbij te betrekken.

Als een sector winstgevend is, wordt hij overgedragen aan de privésector, als die niet winstgevend is moeten de ondergefinancierde openbare diensten het oplossen. Onze openbare diensten toonden tijdens de pandemie dat ze essentieel zijn. Een plan voor massale overheidsinvesteringen zou het mogelijk maken heel wat jongeren aan te werven op een moment dat de werkloosheid weer toeneemt. We moeten een einde maken aan de tekorten door werk in de publieke sector weer aantrekkelijk te maken, met een 30-urige werkweek zonder loonverlies, met bijkomende aanwervingen en herstel van de benoemingen als statutair. Alle privatiseringen en liberaliseringen moeten worden teruggedraaid, want ze hebben noch de kosten voor de gebruikers verlaagd, noch de kwaliteit verbeterd. Een verhoging van alle salarissen met 330 euro bruto per maand is noodzakelijk om ons koopkrachtverlies te beperken.

Onze openbare diensten herfinancieren door de banken en de energiesector te nationaliseren!

Onze eisen zijn ‘onbetaalbaar’ omdat het overheidstekort de komende jaren zal toenemen? Een terugkeer naar pijnlijke besparingen wordt zelfs overwogen. Het is volgens het Federaal Planbureau nochtans de stijging van de rente op de schuld die op de begroting drukt. Conclusie? Niet de pensioenen of de gezondheidszorg zijn onbetaalbaar, maar de winsten van de financiële sector. We moeten de middelen zoeken waar ze zitten, bij degenen die profiteren van de oorlog en de crisis, bij de speculanten!

De belasting op ‘overwinsten’ in de energiesector wordt een flop, gezien de late invoering en het beperkte karakter ervan tegen de achtergrond van dalende marktprijzen. Energieproducenten strijken zo de buit op zonder serieus te investeren in de groene transitie van de sector. De banken blijven met de stijging van de rente niet in de kou staan. Zo steeg de nettowinst van BNP Paribas in 2022 met 7,5% tot een recordniveau van 10,2 miljard euro! De dividenden aan de aandeelhouders zouden vier jaar lang met meer dan 12% stijgen!

De nationalisatie van de hele financiële sector maakt het, net zoals bij de nationalisatie van de energiesector, mogelijk de middelen te mobiliseren die nodig zijn om onze openbare diensten te financieren, om zeer goedkope leningen te garanderen aan kleine handelaren in moeilijkheden en om een einde te maken aan speculatie. Als het erom gaat de particuliere schulden van de banken af te lossen, moet de gemeenschap betalen. Zij hebben genoeg geprofiteerd, er kan geen sprake zijn van een uitkoop of compensatie voor de aandeelhouders. Uitzonderingen kunnen enkel overwogen worden voor kleine aandeelhouders op basis van bewezen noodzaak.

Openbare diensten en genationaliseerde sectoren moeten niet beheerd worden zoals de private sector, maar moeten aan maatschappelijke behoeften voldoen. Daartoe moet een genationaliseerde onderneming of sector worden geleid door het personeel, de vakbonden en de gemeenschap. Dit vereist de actieve betrokkenheid van de werkende klasse in elk stadium als onderdeel van een rationele en ecologische planning van de economie. Dat is wat voor ons een socialistische samenleving is.