Category: Nationaal

Laten we met de deur in huis vallen: het antwoord op de vraag in de titel is neen. Franstalig België is niet het soort democratische vesting die ondoordringbaar is voor extreemrechts, zoals de regerende partijen het graag voorstellen. Als extreemrechts er amper georganiseerd is, komt dit vooral door een sterke arbeidersbeweging die telkens reageert met antifascistische mobilisaties en door het bestaan van een links electoraal alternatief in de vorm van de PTB.

De Grote Peiling van eind maart gaf aan dat een meerderheid van de Vlamingen en Walen niet wil dat er bijkomende opvangplaatsen voor vluchtelingen komen. In Brussel lag dat anders, de opvangcrisis is daar veel zichtbaarder en doorheen de jaren is er een sterkere solidariteitsbeweging met vluchtelingen ontstaan. Vorig jaar was er een peiling naar hoe de Belgen zouden stemmen indien ze aan de Franse verkiezingen mochten deelnemen. In Wallonië en Vlaanderen kwam Le Pen er als tweede kandidaat uit, in Brussel was dat Zemmour. Het zijn slechts enkele indicaties van het potentieel voor extreemrechts in alle delen van het land.

Er zijn pogingen om dit om te zetten in een georganiseerde Franstalige extreemrechtse kracht. Ondanks de middelen die bevriende extreemrechtse krachten uit Vlaanderen, Frankrijk en Nederland erin pompen, lijkt dit ook met ‘Chez Nous’ in Wallonië niet te lukken. Een poging van extreemrechts om op 22 april een voorleesmoment door een dragqueen in La Louvière te saboteren, werd succesvol afgeblokt door antifascisten.

Het feit dat er stelselmatig wordt gereageerd en gemobiliseerd, met een actieve betrokkenheid van de georganiseerde arbeidersbeweging, maakt een groot verschil. Dit neemt de verspreiding van racistische, seksistische en LGBTQIA+fobe vooroordelen niet weg, maar het verhoogt de drempel voor extreemrechts om zich te kunnen uitbouwen. Bovendien kunnen de mobilisaties aangegrepen worden om de discussie te voeren over hoe we het verzet tegen alles wat ons verdeelt bredere ingang laten vinden in de hele arbeidersbeweging.

Voor een antwoord op het gevaar van extreemrechts kunnen we niet rekenen op de pro-kapitalistische partijen. Zij wakkeren immers het vuur aan dat ze beweren te willen blussen. Ze beperken zich tot het kader van het kapitalisme, dat steeds ongelijkheid en tekorten in zich draagt waarop extreemrechts kan inspelen. Hun asociale beleid organiseert ellende. Verdeeldheid wordt gebruikt om de aandacht daarvan af te leiden.

Een antifascistisch antwoord vanuit de arbeidersbeweging vertrekt van mobilisaties en een programma van maatschappijverandering om de voedingsbodem waarop extreemrechts kan groeien weg te nemen.

Protestactie in Brussel op maandag 29 mei, 12u Poelaertplein

Met het VB op 25% in de peilingen dreigt een nieuwe zwarte zondag. Extreemrechts polariseert onder jongeren tegen al wie ingaat tegen onderdrukking (racisme, LGBTQIA+fobie, seksisme …). In 2024 dreigt het cordon sanitaire doorbroken te worden op lokaal vlak, zeker nu het VB haar score op het platteland verder onderbouwt met een zichtbare campagne onder de titel ‘Red onze boeren’. En nu houdt het VB voor het eerst een grote publieke partijmanifestatie in het centrum van Brussel. Dit alles doet antifascistische alarmbellen afgaan. Jongeren en werkenden moeten reageren!

Geen ruimte laten

De antifascistische tegenactie op 29 mei moet zo groot mogelijk worden. Zo kunnen we duidelijk maken dat extreemrechts niet welkom is. Zo kunnen we de discussie aangaan over een versterking van het antifascisme in de aanloop naar de verkiezingen. Dit is nodig om de verdelende haat van extreemrechts geen ruimte te laten. Als extreemrechts meer zelfvertrouwen krijgt, is het een gevaar voor mensen van kleur, LGBTQIA+ personen, linkse activisten en al wie niet in hun plaatje past. We zagen al hoe Dries Van Langenhove met zijn bende intimideerde aan een voorleesmoment door een dragqueen in Brugge en nadien een winkelier bedreigde omdat die een regenboogvlag had uitgehangen.

Antifascistisch protest is ook nodig om de discussie te voeren over hoe een nieuwe zwarte zondag te vermijden. Een systeem in crisis brengt de politieke vertegenwoordiging mee die daar eigen aan is. Extreemrechts voedt zich aan de tekorten die de ruimte voor haat vergroten, zoals er in een woestijn gevochten wordt voor de kleine oasen. In de wachtrij voor een sociale woning is het soms gemakkelijker om naar de kleur van andere wachtenden te kijken dan naar de verantwoordelijken voor het tekort aan betaalbare huisvesting.  

Werkende klasse organiseren tegen ongelijkheid en tekorten

Het ‘sociale imago’ van het VB is hypocriet en vals. Extreemrechts stemt tegen een hoger Europees minimumloon, verdedigt de franchisering bij Delhaize, wil niet investeren in meer openbare diensten zoals zorg of onderwijs … Nu durft het VB dat niet meer, maar enkele jaren geleden pleitte het voor een verhoging van de pensioenleeftijd. Toen de arbeidersbeweging in 2014 mobiliseerde tegen de aanvallen op de index en op de pensioenen onder de rechtse regering-Michel, hield het VB een actie tegen… ons vakbondsprotest!

Extreemrechts kan met deze leugens enkel wegkomen als de arbeidersbeweging daar ruimte voor laat. Het beste antifascistische antwoord bestaat uit vastberaden strijd voor massale publieke investeringen in zorg en onderwijs, werkbaar werk met degelijke lonen en een kortere werkweek (zonder loonverlies), verlaging van de pensioenleeftijd, herstel van de volledige index, betaalbaar wonen … Bij het afdwingen van alle sociale verworvenheden stond extreemrechts aan de andere kant van de barricaden. Dat is vandaag niet anders.

Doorheen strijd wordt duidelijk wie er verantwoordelijk is voor de tekorten in de zorg of de lage lonen en pensioenen: niet de vluchtelingen of mensen van kleur, maar big business dat recordwinsten boekt en zelfs door woordvoerders van het systeem “verbazingwekkende hebzucht” wordt verweten. Extreemrechts keert zich niet tegen de echte verantwoordelijken voor het asociale beleid. Tegelijk vormt een versterking van verdeeldheid een obstakel voor onze strijd tegen die verantwoordelijken. Wat ons verdeelt, verzwakt ons.

Een antifascistisch antwoord betekent mobiliseren en op straat komen, om zo de ruimte voor haat en geweld te beperken. Het betekent ook op de werkvloer collega’s overtuigen, onder vrienden en kennissen de discussie aangaan. De vakbonden hebben een essentiële rol te spelen en zullen dit sneller doen als er druk is van actieve antifascistische straatmobilisaties. We zullen extreemrechts niet stoppen door ‘democratische fronten’ te zoeken met de verantwoordelijken voor het asociale beleid, maar door stoutmoedig op te komen voor een andere samenleving. Malcolm X zei: ‘You can’t have capitalism without racism’. Heel het systeem is schuldig! Om racisme te stoppen, is er een socialistisch alternatief voor het kapitalisme nodig.

Organiseer je! Doe mee met onze campagne

LSP heeft een lange traditie van consequent antifascisme. In de jaren 1990 lagen we aan de basis van de campagne Blokbuster die vele honderden jongerenacties tegen het VB organiseerde en de invloed van extreemrechts onder jongeren hielp afblokken.

De afgelopen maanden namen we deel aan strijdbare mobilisaties tegen meetings van Filip Dewinter aan de universiteiten in Antwerpen en Gent. We reageerden met Campagne ROSA tegen seksisme en LGBTQIA+fobie, op 17 mei nog met een Pride is a Protest in Brugge, waar extreemrechts de afgelopen maanden in het offensief ging. Op 28 juni is er een Pride is a Protest in Gent.

Dit protest is steeds gebaseerd op actieve mobilisatie en een programma van maatschappijverandering. Het draagt bij tot het uitbouwen van een krachtsverhouding waarmee de werkende klasse sterker staat in de strijd tegen het kapitalisme en waarmee we verdelende haat isoleren.

Op ons zomerkamp van 7 tot en met 13 juli bespreken we de start van een nieuwe antifascistische campagne dit najaar en in de aanloop naar de verkiezingen van 2024. Doe hieraan mee!

Facebook-evenement voor de actie van komende maandag georganiseerd door een breed samenwerkingsverband van organisaties

Niet de migranten of queerjongeren maken de winkelkar onbetaalbaar, maar de hebzucht van de grote aandeelhouders

Komt er in 2024 een Vlaamse regering van Vlaams Belang en N-VA? Zelfs als dit niet waarschijnlijk is, stonden we er nooit eerder zo dicht bij. Bovendien dreigen in oktober 2024 lokale coalities met het VB. Dit versterkt het zelfvertrouwen van extreemrechts en het leidt tot een toename van haat en incidenten. 

door Geert Cool uit maandblad De Linkse Socialist

Sommigen beweren dat de Vlaamse bevolking nu eenmaal rechts is. Wij zijn het daar niet mee eens. De Grote Peiling van HLN en VTM vroeg naar de belangrijkste bekommernissen van kiezers. Van de gepeilde thema’s kwamen gebrek aan toegang tot betaalbaar wonen en ouderenzorg het sterkst naar voren – koopkracht was niet opgenomen in de bevraging. Ver achter deze thema’s kwamen kwesties als asiel en migratie. In alle delen van het land is vooral het wantrouwen en de afkeer tegenover de gevestigde partijen erg groot. 

Antiwoke-offensief versterkt haat

Met traditionele politici die voor 50 tinten besparingsgrijs in het belang van de superrijken staan, is het niet verwonderlijk dat afkeer en wantrouwen dominant zijn. Dat is waarop extreemrechts inspeelt om te scoren. Het probeert het wantrouwen te kanaliseren naar verdeeldheid. N-VA doet hetzelfde: de aandacht voor het eigen sociale falen afleiden door te strijden tegen de windmolens van het monster van woke-ness. Als De Wever steevast tegen woke uithaalt, is het om elk verzet tegen onderdrukking verdacht te maken en vooral om het kapitalistisch systeem te verdedigen. 

Ondertussen is het Vlaamse rechtse beleid van de door N-VA geleide regering zo onpopulair dat een nieuwe rechtse federale regering, zoals tien jaar geleden onder Michel, vandaag ook langs Nederlandstalige kant geen meerderheid zou halen. Na de rampen in de woonzorgcentra en de crisis in het onderwijs is dat niet verwonderlijk. De Wever mag dan wel hoog van zijn schoon verdiep blazen tegen de cancelculture, het is het beleid van zijn regering en zijn stadsbestuur dat inhakt op cultuur. Dat alles wil De Wever toedekken met zijn cultuuroorlog. 

De campagne van De Wever geeft extreemrechts extra wind in de zeilen. In Brugge werd een queer-lezing verstoord door VB en Schild&Vrienden. Vervolgens werd een haatcampagne opgezet tegen Dalilla Hermans, die aangesteld werd als trekker van het project om van Brugge in 2030 de culturele hoofdstad van Europa te maken. N-VA sprong meteen op de kar en stelde dat niet de racistische bagger, maar Hermans zelf zou polariseren en hierdoor niet geschikt zijn voor het project. Hiervoor werd zelfs de partijvoorzitter in de studio’s van Ter Zake ingezet. Met een Vlaams kanon op een mug schieten, zal de haat van extreemrechts verder aanwakkeren. 

Het Vlaams Belang beweert sociaal te zijn, maar gebruikt het dunne en bijzonder hypocriete laagje sociaal vernis enkel om des te efficiënter haat en verdeeldheid te zaaien. Een meerderheid ziet het niet zitten om tot 67 jaar te werken. Toen de arbeidersbeweging protesteerde tegen de verhoging van de pensioenleeftijd, hield het VB kleine acties tegen het vakbondsprotest! De initiatiefnemer voor een internetpetitie tegen ons verzet tegen de hogere pensioenleeftijd en aanval op de index onder de rechtse regering-Michel, werd door het VB naar het parlement gestuurd. 

Het VB beweert het personeel van Delhaize te steunen, maar stemde in het parlement tegen een voorstel om de aanval op dit personeel politiek te bespreken. Het VB verdedigt de franchisering. Extreemrechts staat altijd aan de kant van de bazen, zowel de grote als de kleine. 

Het zijn niet de vluchtelingen of mensen met een migratie-achtergrond, laat staan de queerjongeren, die de winkelkar onbetaalbaar maken. Dat doet de hebzucht van de grote aandeelhouders van big business, voor wie 2,5 miljard euro winst bij Holdup-Delhaize niet volstaat.

Niet laten meeregeren

Wij zijn tegen een regering of lokale coalities met extreemrechts. Extreemrechts aan de macht zet de deur open voor nog meer aanvallen op werkenden, mensen met een migratie-achtergrond, vrouwen en LGBTQIA+ personen. Kijk naar het beleid van Trump, Bolsonaro, Modi of Meloni. Een versterking van extreemrechts versterkt hun haat. Dat zagen we al na de verkiezingsoverwinning van het VB in 2019 die gevolgd werd door meer incidenten met geweld, racisme en queerfobie. 

Wij gaan er niet van uit dat groei voor extreemrechts een uitgemaakte zaak is. Het alternatief ervoor kan en moet van een strijdbare linkerzijde komen. De arbeidersbeweging kan het terechte wantrouwen omzetten in collectieve strijd en zo het publieke debat doen keren. Dat is wat er in Frankrijk gebeurde. Ja, we moeten een ideeënstrijd voeren. Maar een ideeënstrijd voer je het meest efficiënt door klassenstrijd. Dan wordt het duidelijk wie onze bondgenoten zijn en wie niet. 

Tegenover de dreiging van extreemrechts is er nood aan offensieve strijd. We zullen extreemrechts niet stoppen door democratische fronten te zoeken met de verantwoordelijken voor het asociale beleid. 

In de jaren 1990 werd extreemrechts groot door in te spelen op de toenemende werkloosheid na de recessies van de jaren 1970 en 1980 en door gebruik te maken van het falen van de linkerzijde, niet in het minst in Frankrijk begin jaren 1980. Wij reageerden door actiecomités van jongeren en werkenden te organiseren rond de slogan ‘jobs, geen racisme’. We verdedigden de noodzaak van offensieve strijd voor sociale eisen en maatschappijverandering. 

Die consequente antifascistische benadering van Blokbuster is nog altijd ons uitgangspunt. Vandaag meer rond betaalbaar wonen, openbare diensten, jobs met lonen en voorwaarden die maken dat je er geen twee of drie nodig hebt om rond te komen. We bestrijden actief elke vorm van verdeeldheid, met de nadruk op strijd tegen seksisme, queerfobie en racisme. We protesteerden tegen Dewinter aan de Vlaamse universiteiten, we voeren campagne voor Pride is a Protest. Het potentieel voor verzet is er. Op 15 april werd zelfs in de kleine gemeente Berlaar een antifascistisch protest met 80 aanwezigen gehouden tegen een lezing van Dewinter waarop 60 toehoorders waren.

Onze benadering benadrukt sociale thema’s. Het is enkel door ééngemaakte strijd van de werkende klasse dat we een einde kunnen maken aan de gevolgen van de vele crisissen die het kapitalisme ons oplegt. Strijd éénmaken en richten op maatschappijverandering betekent ingaan tegen alles wat ons verdeelt. Het betekent ook het populariseren van een alternatief voor het kapitalisme. De enorme ongelijkheid is de voedingsbodem voor allerhande rottigheid, waaronder extreemrechts. Daartegenover zetten wij een socialistische samenleving die de enorme mogelijkheden aanwendt in het belang van de meerderheid van de bevolking.

De afgelopen weken scoorde de PVDA met een geconcentreerde aanval in de parlementen en de media op de vele extra’s die verkozenen zichzelf toekennen. Van pensioenextra’s boven de wettelijke maxima tot bijzonder grote uittredingsvergoedingen: dit alles gebeurde in alle parlementen en alle traditionele (en minder traditionele) partijen wisten ervan. De schok is des te groter omdat er de afgelopen jaren aanhoudend aanvallen waren op onze pensioenen en levensstandaard.

Ondanks de onthullingen over de pensioenen van Herman De Croo en Siegfried Bracke hoor je hun partijen vandaag vooral over hoe ze extra geld willen zoeken bij… werklozen en zieken! Het argument dat ze niet wisten hoeveel ze zelf verdienen, gaat uiteraard niet op. Als ze tot op de cent weten hoeveel wij krijgen als we even zonder werk zitten of ook als we wel werken, dan zullen ze hun eigen inkomen ook wel kennen.

De campagne van de PVDA werd door rechts afgedaan als ‘nestbevuiling’ (aldus Jean-Marie Dedecker, een expert ter zake) en door de gevestigde media als ‘anti-politiek’. Als onze lonen en uitkeringen worden aangevallen, horen we nooit dergelijke verwijten. Blijkbaar betekent politiek dat er op onze levensstandaard wordt bespaard en is het in vraag stellen van de wel erg riante vergoedingen voor diegenen die dat beslissen ‘anti-politiek’.

Eén van de sterkste argumenten van de PVDA-verkozenen in dit debat is dat ze zelf aan een gemiddeld werknemersloon leven. Hierdoor worden ze niet meegesleurd in de levensstijl van het wereldje van parlementsleden en andere managers, maar staan ze met beide voeten in de realiteit van de werkende klasse. Ze komen met andere woorden uit een ander nest dan dat van Dedecker en co.

De traditie van verkozenen aan een gemiddeld werknemersloon zit ingebakken in de arbeidersbeweging. Het gaat terug op de Commune van Parijs, een arbeidersopstand die een nieuwe staatsvorm probeerde op te bouwen. De Commune van Parijs hield het slechts 72 dagen vol, maar legde de basis voor hoe een arbeidersstaat er kon uitzien. Het is geen toeval dat Lenin in ‘Staat en revolutie’ uitgebreid aandacht had voor de Commune en dat de lessen ervan werden meegenomen in de Russische revolutie en het begin van de opbouw van een andere samenleving die daarop volgde.

Marx omschreef de Commune als “de politieke vorm van de sociale emancipatie, van de bevrijding van de arbeid door de inbezitneming van de monopolisten van de arbeidsmiddelen, die gecreëerd worden door de arbeiders zelf of geschenken van de natuur zijn.” Een van de nieuwigheden in de Commune van Parijs was dat verkozenen niet meer verdienden dan de mensen die ze vertegenwoordigden. Geen buitensporig comfort of een mandaat dat een persoonlijke goudmijn is, maar verkozenen die op elk ogenblik de behoeften kennen van degenen die zij vertegenwoordigen.  

Lenin wees nadien op enkele belangrijke basisregels voor een arbeidersstaat die door de Commune van Parijs werden gevestigd:  1) niet enkel verkiesbaarheid maar permanente afzetbaarheid; 2) verkozen mogen niet meer verdienen dan een gemiddeld arbeidersloon; 3) onmiddellijke overgang naar een regime waarin iedereen controlerende en overziende functies kan vervullen in zoverre dat iedereen ‘bureaucraat’ wordt voor bepaalde tijd en op die manier niemand bureaucraat kan worden. Hierbij kwam nog dat het staande leger moest vervangen worden door de het gewapende volk.

Die politieke vorm van sociale emancipatie was een belangrijk onderdeel van de strijd voor maatschappijverandering, zelfs indien het er slechts een onderdeel van was. Marx merkte in zijn analyse van de Commune van Parijs op: “Zoals de staatsmachine en het parlementarisme niet het werkelijke leven van de heersende klassen, maar slechts de georganiseerde algemene organen van haar overheersing – de politieke garanties, vormen en uitdrukkingen van de oude orde – zijn, zo is de Commune niet de sociale beweging van de arbeidersklasse en daarom niet de beweging van de algemene vernieuwing van de mensheid, maar haar georganiseerde actiemiddel.” Het laten verrichten van plaatselijke en nationale bestuurstaken “tegen een arbeidersloon” was een belangrijk onderdeel van de politieke hervorming van de Commune.

Sindsdien is het principe dat verkozen vertegenwoordigers van de arbeidersbeweging aan een gemiddeld werknemersloon leven gemeengoed bij de radicale vleugel van de arbeidersbeweging. Het werd overgenomen door de Russische marxisten die daarnaast na de revolutie ook in de samenleving overgingen tot het invoeren van een maximale loonspanning (verhouding tussen de hoogste en de laagste lonen). Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat verkozenen aan de levensstandaard van hun kiezers leven. Daarnaast is het gemiddeld werknemersloon ook belangrijk om de weg te blokkeren voor eventuele carrièristen die uit zijn op persoonlijk gewin vanuit een mandaat van de werkende klasse.

Het principe van een verkozene aan een gemiddeld werknemersloon werd door onze organisatie steeds gehanteerd en uitgespeeld in campagnes. In de jaren 1980 leefden de parlementsleden van de Britse Militant Tendency aan een gemiddeld arbeidersloon, tot grote woede van de Labour-leiding. De afgelopen jaren deden onze parlementsleden in Ierland hetzelfde, vandaag doen Mick Barry (parlementslid in Ierland) en Kshama Sawant (gemeenteraadslid in Seattle) dit eveneens. Alles wat deze verkozenen meer verdienen dan een gemiddeld werknemersloon gaat naar een solidariteitsfonds dat gebruikt wordt om strijd van de werkende klasse te ondersteunen.

Het is bijzonder positief dat de PVDA deze traditie ook volgt. Dit maakt dat ze beter gepositioneerd is om de graaiers aan te klagen. Dat is niet antipolitiek, het brengt integendeel een klassenelement naar voren die uiteraard ook in de politiek aanwezig is. Het wijst op een verschil tussen politici die de belangen van de kapitalistische klasse vertegenwoordigen en politici die aan de kant van de werkende klasse staan en bijgevolg leven zoals gemiddelde werknemers. Wellicht is dat de reden waarom rechtse politici zoals Dedecker zo in hun gat gebeten zijn?