Verslag van de spoorstaking in Antwerpen
Met een tiental militanten trok LSP Antwerpen op woensdag 4 november naar het piket van de spoorvakbonden in Berchem station. We verdeelden er ons pamflet, verkochten enkele nummers van ons maandblad, en discussieerden met de actievoerders. Ruw geschat waren er een 50-tal vakbondsmilitanten aanwezig om het piket te bemannen. Dat is een goede mobilisatie aangezien er bij het spoor de laatste jaren geen traditie van stakingspiketten meer was.
We namen onder andere een dubbelinterview af van Bart, militant van ACOD-Spoor, en Joachim, militant van OVS. Regelmatig kwamen er andere spoormannen bij staan om mee te discussiëren. Hier volgt een weergave van de belangrijkste elementen die uit het gesprek naar voor kwamen.
Waarom staken jullie?
"In de eerste plaats om te strijden voor een toekomst voor de goederenafdeling B-Cargo, en uiteindelijk voor de toekomst van de spoorwegen als een volwaardige openbare dienst, zowel op vlak van dienstverlening als de statuten van het personeel.
"Marc Descheemaecker (gedelegeerd bestuurder NMBS) liegt als hij zegt dat er niet geraakt zal worden aan de statuten van het personeel. Indien de filialiseringsplannen het halen, zullen op maximaal vijf jaar tijd 3000 statutaire werknemers van “het filiaal” B-Cargo ofwel niet vervangen worden na pensionering ofwel vervangen worden door een contractuele bediende aan marktvoorwaarden. Wie na vijf jaar nog niet op rust kan gestuurd worden, zal overgeplaatst worden naar een openstaande post binnen de groep.
"’Er zullen geen ontslagen vallen’ is het deuntje dat de directie systematisch afspeelt – waarmee ze de bedoeling heeft om de publieke opinie aan haar kant te krijgen – maar in realiteit verdwijnen er bij de NMBS-groep op 5 jaar tijd 3000 jobs, bovenop het normale afslankingsritme. Is dat verantwoord in een tijd waar er in de privé dagelijks honderden jobs verdwijnen?
"Voor de directie en de media zijn we luieriken als we passen voor shiften bestaande uit 9 uur werken met een onderbreking van 2 uur. 11 uur van huis dus! En dan nog eens de tijd voor de verplaatsing van en naar het werk. Die zal overigens voor velen toenemen omdat men de goederenactiviteiten in Antwerpen wil concentreren. Er zullen daarenboven shiften met dubbele uitslapen ingevoerd worden, waarbij we 3 nachten van huis weg zijn. En dan zouden we nog eens 13 compensatiedagen moeten inleveren. En ons sociaal leven en onze gezondheid dan, heren van de directie?
"Om nog maar te zwijgen van de veiligheid! Een machinist dient alert te zijn om bijvoorbeeld correct te reageren op een rood sein. Langere shiften betekenen grotere vermoeidheid en een lagere alertheid en dus een grotere kans op ongevallen.
"Wij, als statutairen, hebben uitgebreide opleidingen gevolgd om onze job correct en veilig te kunnen uitvoeren. Bij de concurrenten uit de privé, zoals Crossrail, is dat bijlange na het geval niet, net zoals bij de toekomstige contractuelen die bij B-Cargo tewerkgesteld zullen worden. We moeten concurrentieel zijn hé…
"Bij controles is trouwens al gebleken dat machinisten bij o.a. Crossrail soms 15 uren shiften kloppen met hun treinen. Is dat de toekomst? Vind jij het veilig dat oververmoeide machinisten met dergelijke gevaartes over de sporen razen?
"We zien ook wel dat er geld over de balk wordt gegooid bij de NMBS. Maar moeten wij daarvoor opdraaien? Voor het mismanagement van de top? We doen vaak voorstellen aan de directie om allerlei zaken efficiënter te organiseren, maar daar wordt nooit op ingegaan.
"Liever speelt de directie verdeel-en-heers. Depots worden tegen elkaar uitgespeeld als het gaat om de verdeling van het werk. Degenen die bereid zijn om het meest flexibel te werken, krijgen de job. De andere depots blijven zonder werk achter, wat dan als argument wordt aangehaald om ze te sluiten.
"Feitelijk heeft de liberalisering van het goederentransport alles op een hellend vlak gezet. Zelfs de liberale professor De Grauwe stelde onlangs dat “de liberalisering blijkbaar toch niet zo geslaagd is…”
"De privé-bedrijven pikken er de winstgevende trajecten uit, zoals de gesloten treinen die in een geheel bij een fabriek worden opgepikt en elders in hun geheel worden afgezet. B-Cargo blijft achter met het verspreid vervoer (60% van het vervoerde volume bij B-Cargo), dat bestaat uit treinen die samengesteld worden uit wagons die verspreid staan. Veel arbeidsintensiever dus en inherent verlieslatend. Hoe kunnen wij dan de concurrentie aangaan?
"De poging tot filialisering is een eerste stap in de richting van de privatisering van B-Cargo. Eenmaal geprivatiseerd zal dit grote gevolgen hebben voor de werkomstandigheden van het personeel, de veiligheid… En diensten als verspreid vervoer zullen niet meer aangeboden worden. Maar dat zijn wel dagelijks 8000 vrachtwagens extra op de wegen hé!"
Wat vinden jullie van de negatieve houding van de media tegenover de staking?
"De directie komt voortdurend aan bod, en ons verhaal wordt amper gehoord. Deze avond nog in Terzake, waar enkel Descheemaecker in de studio zit. Men stelt ons voor alsof we het bedrijf kapot willen, en niets is minder waar, we vechten voor de toekomst van de NMBS!
"En dan heb je Vermeulen van de VSOA nog (liberale vakbond bij het spoor). Die komt overal vertellen dat hij in feite tegen de staking is en enkel meedoet uit solidariteit… Zo wordt het moeilijk om de publieke opinie aan onze kant te krijgen hé.
"We horen ook vaak dat het schandalig is om het reizigersvervoer stil te leggen voor een dispuut over de goederenafdeling. Maar je moet het bredere plaatje zien: als we toelaten om de deur op een kier te zetten door de herstructurering bij B-Cargo te laten passeren, dan zullen ze er snel staan om gelijkaardige plannen voor de rest van de NMBS te ontplooien. Binnen drie jaar (2012) wil Europa dat ook het reizigersvervoer geliberaliseerd wordt. Dan zal de directie met dezelfde argumenten komen als nu bij B-Cargo. Wat ons betreft is het njet, en dat laten we dan ook zien met deze veralgemeende stakingsactie.
"Vanaf morgen zal het weer overal over de minimale dienstverlening gaan, in plaats van over waarom er gestaakt wordt. En dat terwijl een minimale dienstverlening bij het spoor gewoonweg onmogelijk is. De mensen zitten nu al als sardienen in een doos tijdens de spitsuren. Wat gaat dat geven als er nog minder treinen rijden? Wij kunnen dan gewoon de veiligheid niet garanderen. In de praktijk zal het bovendien neerkomen op een totale ondermijning van het stakingsrecht."
Zal het nodig en haalbaar zijn om elke week te staken?
"Het zal waarschijnlijk niet realistisch zijn om elke donderdag een 24-uren staking als deze te organiseren. Hoewel er wel een algemene steun voor de staking is onder het personeel, en we hier vandaag toch ook met een hele hoop militanten aan het piket staan. De mensen voelen zich als uitgeperste citroenen!
"Het zal ook afhangen van hoe de onderhandelingen verlopen. Zullen ze na deze staking naar onze eisen willen luisteren, of zullen we nog eens onze tanden moeten tonen alvorens ze het begrepen hebben?"
Krijgen jullie steun vanuit politieke hoek?
"Kleine partijen als PvdA en LSP zien we hier nog wel, maar langs de kant van de traditionele partijen blijft het opvallend stil. De liberalen zullen weer de minimumdienstverlening op de agenda zetten. De sp.a en CD&V horen we niet.
"Gelukkig hangen de vakbonden niet aan de leiband van sp.a of CD&V. Als het nodig is dan voeren we actie, ook als dat tegen hun beleid ingaat. In 2005 staakten we bijvoorbeeld tegen het generatiepact dat werd uitgewerkt door de sp.a. Maar uiteraard zou het beter zijn dat er een partij is die het voor ons opneemt in het parlement."