Meer ontslagen om dringende reden

Gazet van Antwerpen meldt vandaag op haar voorpagina dat het aantal ontslagen om dringende reden fors toeneemt. De reden daarvoor is evident: een dergelijk ontslag is goedkoper voor het patronaat. Er wordt dan ook misbruik gemaakt van deze mogelijkheid. Dat er sprake is van misbruik, blijkt uit het feit dat er een toename is op een ogenblik van crisis.

In principe kan een ontslag wegens dringende reden enkel indien er zwaarwichtige feiten zijn die een verdere samenwerking onmiddellijk en definitief onmogelijk maken. Dat kan bijvoorbeeld het geval zijn bij diefstal, dronkenschap of geweld op de werkvloer. In dat geval moet de werkgever onmiddellijk een einde maken aan de arbeidsovereenkomst en binnen de drie dagen per aangetekende brief of deurwaardersexploot de redenen meedelen die worden ingeroepen. Hierna kan de betrokken werknemer naar de arbeidsrechtbank stappen om het ontslag te betwisten, maar intussen is hij/zij wel buitengezet.

De vraag is natuurlijk wanneer een samenwerking “onmiddellijk en definitief onmogelijk” wordt. Soms wordt gezocht naar een reden om geen opzegvergoeding te moeten betalen. Indien de betrokkene niet meteen ander werk vindt, volgt bovendien vaak een schorsing door de RVA omdat de werkzoekende niet vrijwillig werkloos is maar door een eigen fout werkloos is geworden.

In een periode van crisis wordt snel naar deze methode gegrepen. Op basis van precedenten wordt het werkingsterrein van het ontslag wegens dringende redenen uitgebreid. Als er precedenten zijn waarbij diefstal wordt ingeroepen en erkend, dan wordt creatief omgesprongen met het begrip diefstal. De Gazet van Antwerpen geeft vandaag het voorbeeld van een arbeider die per ongeluk een schroevendraaier in zijn broekzak had laten zitten en op die basis enkele weken voor zijn brugpensioen werd ontslagen om dringende redenen.

Eén van de problemen bij de procedure van het ontslag om dringende redenen is dat wie ten onrechte ontslagen wordt, pas achteraf een dure procedure kan opstarten. Bovendien is de procedure vaak onzeker, er is rechtspraak in diverse richtingen als het gaat om het erkennen van een dringende reden. Iedereen maakt wel eens fouten op het werk, maar vanaf wanneer is dit erg genoeg om een ontslag om dringende redenen te rechtvaardigen? De procedure kan bovendien lang aanslepen en reïntegratie op de werkvloer is niet bepaald een normaal gegeven in ons land.

Wat kan er aan deze situatie worden gedaan? Het mogelijk maken van een reïntegratie op de werkvloer zou een optie kunnen zijn net zoals het optrekken van schadevergoedingen wegens onterecht ontslag wegens dringende redenen. Maar uiteraard hangt veel af van de krachtsverhouding op de werkvloer.

Het voorbeeld van het ontslag van delegee Rob Williams bij Linamar in Wales maakte dit duidelijk: het protest van het personeel tegen zijn ontslag zorgde ervoor dat de directie het moest intrekken. Om zoiets mogelijk te maken is er een sterke vakbondswerking nodig waarbij solidariteit geen slogan maar een dagelijks werkmiddel is.