Vlaams minister van Wonen Matthias Diependaele (N-VA) krijgt het budget voor de bouw van sociale huisvesting niet op. Dat komt niet omdat er teveel budget is, maar omdat er niet geïnvesteerd wordt. De noden zijn nochtans groot, er zijn 176.000 wachtenden voor een sociale woning! Het antwoord van de minister daarop? Sociaal huurders aanpakken.
De regels voor het huren van sociale huisvesting worden strenger. Er komen contracten van maximaal 9 jaar, waarna een evaluatie bepaalt of er een nieuwe huurtermijn volgt. Dit betekent het inbouwen van nieuwe onzekerheden. Wie teveel spaargeld heeft of vastgoed in het buitenland bezit, kan geen sociale huisvesting huren. Bij het toekennen van sociale huisvesting wordt voortaan voorrang gegeven aan wie werkt. Dat laatste bevestigt het feit dat veel werkenden niet genoeg verdienen, maar uiteraard is dat niet het punt dat Diependaele wilde maken. Neen, hij wil een stok achter de deur om werkloze sociale huurders sneller aan het werk te krijgen. Hij beweert dat ongeveer 40.000 arbeidsbekwame sociale huurders niet aan het werk zijn. De minister is zo vervreemd van de realiteit van sociale huurders dat hij hen stigmatiseert als luie profiteurs.
Het gaat om een kwalijke verschuiving in het beleid. Waar sociale huisvesting voorheen gezien werd als een manier om betaalbaar wonen voor een bredere laag mogelijk te maken en tegelijk druk te zetten op de rest van de huisvestingsmarkt, omschrijft Diependaele sociale huisvesting nu als een tijdelijke oplossing voor wie “uitdagingen in het leven heeft en tijdelijk moeilijk in de eigen woonbehoefte kan voorzien.” Van betaalbaar wonen gaan we dus naar tijdelijke hulpverlening. Enige impact op de private huurmarkt is geen doel meer. Dat is niet verwonderlijk voor een minister van een partij die bekend staat voor de nauwe banden met de vastgoedsector. Toen De Wever met zijn favoriete bouwpromotor ging eten in een sterrenrestaurant was het niet om over sociale huisvesting te spreken.
Om het gebrek aan interesse in sociale huisvesting te rechtvaardigen wordt met een kanon geschoten op alle sociale huurders. Op de vastgoedschandalen, zoals recent nog blootgelegd in een Pano-reportage over de vastgoedsector in het mondaine Knokke, kwam er amper een politieke reactie. Aangetoonde gevallen van fraude en intimidatie passeren zonder problemen. Voor sociale huurders daarentegen wordt stilaan een vermoeden van schuld ingebouwd: iedereen is verdacht tot het tegendeel wordt bewezen door de sociale huurder zelf. Twee maten en twee gewichten, met in beide gevallen hetzelfde resultaat: het uitrollen van een rode loper voor de private vastgoedbedrijven.
Het Vlaamse Huurdersplatform (VHP) merkte in de media terecht op dat er nood is aan een ander beleid: “In plaats van extra voorwaarden op te leggen en het leven van sociale huurders moeilijker te maken, moeten er meer sociale woningen bijkomen.” Dat laatste gebeurt vandaag niet waardoor de prijzen voor goedkope huisvesting op de volledige markt erg hoog liggen. Ondertussen sluist Diependaele een deel van het budget van sociaal wonen door naar leningen aan bouwpromotoren om huurwoningen te bouwen aan een “lager tarief dan de marktprijs.” Hij spreekt over ‘budgethuren’. Het komt vooral de bouwpromotoren ten goede die met subsidies en leningen voorgetrokken worden.
Het resultaat is dat wonen steeds onbetaalbaarder wordt. De gemiddelde huurprijs in Vlaanderen is sinds 2020 met 100 euro per maand gestegen tot 853 euro. In Brussel kost een appartement gemiddeld 1.159 euro per maand, ook in Antwerpen ligt de huurprijs boven de 1000 euro. Leuven, Mechelen en Gent komen daar niet ver achter. Bouwpromotoren draaien overuren, terwijl onze portemonnee geplunderd wordt. Diependaele is bevoegd minister voor die plundering.
Er is nood aan een drastisch ander beleid met een plan van massale publieke investeringen in sociale huisvesting, zowel nieuwbouw als renovatie van bestaande huisvesting. Zo blijft het aantal sociale woningen dat rolstoeltoegankelijk is schandalig laag, terwijl de gemiddelde leeftijd van sociale huurders de afgelopen jaren fors toegenomen is en er dus meer zorgbehoeften zijn. Het beleid moet vertrekken van onze noden in plaats van de winstbelangen van bouwpromotoren en hun politieke marionetten in de Vlaamse regering.
Vanaf zaterdag is tram 1 in Gent geknipt. Dit is de drukste tramlijn van Vlaanderen met 35.000 reizigers per dag. Na jaren van gebrek aan investeringen in infrastructuur, wordt deze lijn vier jaar stil gelegd voor werken. In 2026 dreigt in Antwerpen hetzelfde te gebeuren met de drukke verbinding tussen de Meir en Linkeroever. Tegelijk werden 3200 bushaltes geschrapt. Wat de opeenvolgende Vlaamse regeringen afbreken, breken ze harder af!
Een reactie van een Gentse syndicalist op het stilleggen van lijn 1.
Het voor vier jaar knippen van deze tramlijn was niet “noodzakelijk,” maar is het trieste resultaat van jarenlange besparingen op het openbaar vervoer in Gent. Zo goed als het hele traject van tram 1 is een ramp: gaten in het wegdek onder het spoor zo groot dat je je hand er kan onder steken, overal stukken waar de tram het risico loopt te ontsporen door de barslechte staat van de sporen. Bij ons in de wijk is de snelheid van de tram daarom al jaren beperkt tot 10km/u, anders riskeert hij ongevallen. Trouwens: dat stuk staat nog niet op de planning voor renovatie, dus ook na de vier geplande jaren van werken zal de miserie nog niet voorbij zijn. Het stuk spoor in de Brugstraat en tussen het station en Flanders Expo was in zo’n dramatische staat dat het al op voorhand moest worden vernieuwd, en het stuk tussen de Korenmarkt en het station moet nu voor vier jaar op de schop. Indien men de voorbije decennia degelijk had geïnvesteerd in de spoor -en wegeninfrastructuur op dit traject, zou het niet zo ver zijn gekomen.
Het is compleet absurd dat deze onderbreking nu gebeurt terwijl er langs de Coupure nog steeds wordt gewerkt aan de sporen op de alternatieve route van de voormalige tram 4. Deze route was de logische en ideale uitwijkroute bij werken op het huidige traject. Alleen opnieuw: ook hier heeft men vele jaren te lang gewacht alvorens te investeren, waardoor er nu op de twee belangrijkste tramlijnen van de stad tegelijk wordt gewerkt, en er dus geen alternatieven meer zijn. Of ja: de pendelbus, die in de spits door de drukste straten van de stad zal moeten rijden als ‘alternatief’. Die pendelbus is zo onbetrouwbaar dat zelfs de apps van De Lijn en ‘Hoppin’ je aanraden een andere, langere route te nemen.
Het feit dat het stadsbestuur in Gent hier “niets aan kan doen” is een complete fabel. De voorzitter van de Vervoerregio Gent is Filip Watteeuw (Groen), de schepen van mobiliteit. Blijkbaar vindt hij het makkelijker mensen met een oude auto in de vervoersarmoede te duwen dan te investeren in het openbaar vervoer, want hij heeft in naam van het stadsbestuur de plannen in de Vervoerregio goedgekeurd. Beetje hypocriet dat het stadsbestuur achteraf een motie in de gemeenteraad mee goedkeurde tégen die plannen als je eerst je akkoord gaf…
Dit ontslaat echter de Vlaamse regering niet van haar verpletterende verantwoordelijkheid. Zij heeft de hoofdbrok van de bevoegdheden rond het openbaar vervoer, en voert al decennialang een moordend besparingsbeleid. Hetzelfde besparingsbeleid dat ook het onderwijs, de zorgsector, de waterwegen, de cultuursector, sociale woningbouw en alle andere sectoren waarvoor ze bevoegd is treft. Het resultaat is een Vlaanderen waarin de scholen en universiteiten op instorten staan, enorme besparingen gebeuren en personeelstekorten realiteit zijn. Een Vlaanderen waarin overstromingen gebeuren door een nefaste ruimtelijke ordening en door een gebrek aan degelijk onderhoud en planning van sluizen en waterwegen. Een Vlaanderen waarin gigantische wachtlijsten bestaan in alle aspecten van de zorg of voor sociale woningen, waar de verschrikkelijke condities in de kinderopvang letterlijk zorgden voor doden. En waar nu honderdduizenden mensen er kopzorgen bij krijgen omdat ze niet meer weten hoe ze met het openbaar vervoer op het werk of elders moeten raken. Een extreem agressief antisociaal beleid dat ten eersten de zwaksten in onze maatschappij raakt, maar dat eigenlijk elke werkende mens raakt.
Een laatste punt: deze besparingen op het openbaar vervoer zijn geen toevalligheid of “foutje”. Het is de bewuste bedoeling van minister Peeters om een openbaar vervoernet te creëren dat zó slecht functioneert dat zelfs de privé het misschien beter zou kunnen doen, of dat ze ons dat toch kan doen geloven. Peeters ontkent dat ook niet. Als je haar ernaar vraagt, zal ze met plezier de lofzang van de privé zingen. Dit is een aanslag tegen de openbare functie van De Lijn, het is een doelbewuste poging om gemeenschapsmiddelen af te leiden naar de privé, daarbij de hele bevolking slachtofferend in haar vervoersnoden. Zeker op momenten dat er zoveel klimaatnoden zijn is dit een puur crimineel beleid.
Actie voor meer en beter openbaar vervoer afgelopen zaterdag. Foto uit Brugge.
Activist Dominique Willaert trok maandenlang door de Denderstreek om te luisteren naar gewone mensen. Hij deed dit om te begrijpen waarom het extreemrechtse VB scoort in deze regio. De titel dekt de lading: Willaert is vooral gaan luisteren om vast te stellen en verslag uit te brengen. Het resultaat is een beeld van een erg diverse werkende klasse die moeite heeft met snelle veranderingen, sociale afbraak en spanningen in de strijd om de weinige middelen.
Door Geert Cool
De afgelopen jaren is de bevolking in de Denderstreek snel veranderd. De grootstad Brussel is niet ver, maar erg onbetaalbaar en druk voor gezinnen. In het bijzonder kwamen veel mensen van Afrikaanse afkomst naar de Denderstreek, op zoek naar nabijheid van mensen met wie ze hun afkomst delen. Tegelijk staan alle oude sociale weefsels in de Denderstreek onder druk. De vroegere industrie is grotendeels weg, de bevolking is verarmd, het verenigingsleven is mee verdwenen. Ondertussen weegt de sociale afbraak door. Toegang tot sociale huisvesting en openbare diensten wordt steeds moeilijker. Het politieke bestuur staat zowel letterlijk als figuurlijk steeds verder van de leefwereld van de meerderheid van de bevolking. De elementen van sociale aftakeling maken de Denderstreek net aantrekkelijk voor nieuwkomers: waar anders in de buurt van Brussel vind je immers nog een betaalbare woning?
De verhalen van gewone mensen, zowel inwoners die al generaties lang in de streek wonen als nieuwkomers, klinken als een schreeuw om sociale verandering. Zelfs indien dit doorgaans niet zo geformuleerd wordt door de mensen zelf, spreekt het onbehagen en de vervreemding uit de bladzijden van dit boek. Het begint vaak met kleine frustraties en noden, maar door deze samen te brengen kan je moeilijk naast het onderliggende bredere plaatje kijken. Daaruit blijkt ook dat alle inwoners van de streek meer met elkaar gemeen hebben dan ze vaak denken. Het sterkste moment in het boek is als Willaert overtuigde VB’ers bijeenbrengt met mensen met een migratie-achtergrond om te spreken over het leven in de streek en hun frustraties. Het bevestigt het spreekwoord ‘onbekend maakt onbemind’. Doorheen het gesprek voel je toenadering. De VB’ers konden zich deels herkennen in de moeilijkheden waarmee migranten te maken krijgen in het leven. Op zich volstaat dit niet als antwoord op extreemrechts, maar het geeft een beeld van de sterkte van menselijke solidariteit.
Het boek wil geen lessen geven over de strijd tegen extreemrechts. Maar natuurlijk komt deze vraag wel aan bod. In het gesprek met Filip De Bodt bijvoorbeeld, sinds jaar en dag het strijdbare uithangbord van een sociale en radicale linkerzijde in Herzele en omgeving. Hij wijst op de noodzaak van nabijheid en een strijdbare benadering rond directe bekommernissen. “We moeten de mensen opnieuw leren geloven in verandering,” zegt hij terecht. Eerder zegt hij: “Als de bussen niet op tijd rijden en de mensen daardoor niet op tijd op hun werk geraken, dan moet je niet beginnen over het historisch materialisme of over de klassentegenstellingen.” Uiteraard is er een taal en benadering nodig die begrepen wordt en aansluit bij de leefwereld van onze omgeving, maar een bredere kijk en begrip over hoe verandering werkt (wat is historisch materialisme anders dan dat?) is essentieel.
Terecht weerklinkt doorheen het boek een pleidooi voor meer sociaal weefsel en de noodzaak van middelen hiervoor. Veel meer betaalbare sociale huisvesting is de enige manier om een einde te maken aan de wachtlijst en de discussies over wie waar op die lijst staat. Toegankelijk taalonderwijs op maat van nieuwkomers (die vaak weinig tijd hebben door de combinatie van werk, gezin en nieuwe omgeving). Ontspanningsruimtes voor jong en oud zouden spanningen over het gebruik van de krimpende publieke ruimte wegnemen. Verlaging van de werkdruk zodat collega’s op het werk met elkaar kunnen spreken en elkaar leren kennen.
Op basis van zijn tocht door de Denderstreek schreef Willaert in De Morgen (3 augustus) een “zevenpuntenplan om extreemrechts in te dijken.” Zijn uitgangspunt is: “Jaag niet op de kwetsbaren, maar roep op tot solidariteit.” Hij pleit voor een klassenbenadering die solidariteit centraal stelt en koppelt aan eisen rond de uitbouw van openbare diensten en het afdwingen van een toekomstperspectief op basis van herverdeling van de rijkdom. Terecht merkt hij op dat de arbeidersbeweging zich hiertoe moet organiseren, maar dat beperkt hij tot luisteren, vormingen geven, propaganda en een nabijheidspolitiek rond een tegenverhaal. Verdeel-en-heers weerleggen, gebeurt het best doorheen actie rond onze bekommernissen waarin we ons ook duidelijk uitspreken tegen al wat ons verdeelt. Doorheen actie en strijd kan een gedurfd programma van maatschappijverandering geconcretiseerd worden. Vervreemding en de opeenstapeling van tekorten kan je niet stoppen zonder het systeem erachter – het kapitalisme – te bestrijden. Herverdeling van de rijkdom kan enkel afgedwongen worden met een krachtsverhouding die het winstbejag en dus de private eigendom van de grote productiemiddelen betwist.
Het formuleren van een alternatief is een zwakte in de teksten van Willaert. “De burgerbevolking doen verlangen naar en doen geloven in broederschap, sociale vooruitgang en ecologische betrokkenheid,” is te vaag en leidt in feite tot een pleidooi voor een terugkeer van de oude structuren van sociaal weefsel en een oproep aan de traditionele partijen om meer te zijn zoals ze vroeger waren, zelfs indien dit in het huidige tijdperk niet meer mogelijk is. In een podcast over zijn boek in de reeks ‘Alles wordt beter’ suggereert Willaert dat feminisme geen antwoord biedt in de strijd tegen extreemrechts op het platteland omdat er daar een ander referentiekader is waarbij het volledige woke-debat aan hen voorbijgaat. Dat is een wel erg eenzijdige kijk op feminisme, zeker een feminisme dat vertrekt vanuit de werkende klasse en actief opkomt voor meer openbare diensten zoals zorg en kinderopvang, investeringen in onderwijs of nog het recht van iedereen om zichzelf te zijn. Het is trouwens een vooroordeel dat arbeidersbuurten inzake feminisme en lgbtqia+ rechten conservatiever zouden zijn dan de bevolking van rijke witte villawijken. Bij het Ierse referendum over het homohuwelijk in 2015 werden enkele van de hoogste ja-scores in volkse buurten gehaald.
De kwestie van de alternatieven en het programma waar links voor opkomt, kan soms abstract lijken maar is een cruciaal onderdeel van een effectieve strijd voor sociale vooruitgang. Het maakt dat de hoop op vooruitgang net realistischer wordt, want onderbouwd en gestoeld op fundamentele verandering van de hele maatschappij. Het maakt een bredere kijk op de aanwezige woede en het onbehagen mogelijk, wat het luisteren vergemakkelijkt en kan bijdragen aan het formuleren van voorstellen om stappen vooruit te zetten en doorheen strijd hiervoor het sociaal weefsel van de werkende klasse op te bouwen.
“Scholen melden een toenemende radicalisering en polarisering onder hun leerlingen.” Zo meldde De Tijd op 10 november. De verantwoordelijkheid werd meteen doorgeschoven naar de jongeren zelf of desnoods hun ouders. Op sociale media is er een explosie van wanhopige standpunten of uitroepen. Extreemrechts en andere populisten hebben de wind in de zeilen. Een tijdperk van wanorde, oorlogen, onzekerheid en rampen brengt uiteraard polarisatie met zich voort.
door Geert Cool uit maandblad De Linkse Socialist
Toekomst bedreigd
Kenmerkend vandaag is de afwezigheid van een breed gedeeld positief toekomstbeeld van een samenleving waarin het menselijke potentieel ten volle benut wordt. Dat is ook moeilijk in te beelden op een ogenblik dat we op zoveel vlakken achteruit gaan en barbarij als een dreigende wolk boven ons hangt. Terwijl de door de mens veroorzaakte klimaatverandering steeds meer verwoestingen aanricht in het leven van mensen, blijven fossiele brandstofbedrijven recordwinsten boeken en investeren in olie en gas. Terwijl de angst voor nog meer oorlogen toeneemt, stijgen de winsten in de wapenindustrie zo sterk dat zelfs Test Aankoop adviseert om in die sector te beleggen.
De twee belangrijkste grootmachten, de VS en China, liggen niet alleen op ramkoers met elkaar maar worden ook intern geconfronteerd met crises. De Chinese jongerenwerkloosheid wordt niet meer bekendgemaakt wegens te hoog. In de VS was er vorig jaar een scherpe stijging van het aantal armen: 44 miljoen Amerikanen lijden regelmatig honger. De opbrengst van de economische groei gaat naar een kleine minderheid en zelfs die groei is bedreigd door de vele tegenstellingen van het kapitalisme.
Ook in België dreigt de economie verder stil te vallen, nadat de groei geen einde kon maken aan de vele wachtlijsten en systematische tekorten in zorg, onderwijs, betaalbare huisvesting … De recordwinsten van de graaiflatie gingen naar de aandeelhouders, niet naar technologische en ecologische transitie. Dit draagt bij aan de recessie in de industrie. Zij kregen de winsten, wij dragen de nefaste gevolgen met jobverlies, ellende en sociale spanningen.
Politieke systeem ondermijnd
Het is logisch dat het vertrouwen in alle instellingen en hun spreekbuizen op een dieptepunt staat. De leegloop van het politieke centrum is geen persoonlijke kwestie. De centrumpartijen die het status quo verdedigen, hebben geen antwoord op de uitdagingen van dit tijdperk, er blijft enkel politieke marketing over.
De soap van de ongeziene neergang van Open VLD is kenmerkend voor de neergang van het politieke centrum. De partij van de premier haalt in de peilingen geen 10% en de hypocrisie bij het interne geruzie over de overblijvende postjes ontgaat niemand. Vooruit leek op basis van een uitgekiende communicatie stand te houden, maar de opeenvolging van schandalen rond kwesties van onderdrukking bedreigt dit. Het racisme, seksisme en bodyshaming van Conner Rousseau krijgt de sterkste marketingcampagne niet goedgepraat.
Langs Franstalige kant houden de traditionele partijen iets beter stand. De opgang van de PTB zet echter druk op de PS, die verplicht is campagne te voeren voor een vermogensbelasting. Les Engagés kennen een zekere terugkeer op basis van de onbetrouwbaarheid van Georges-Louis Bouchez als MR-voorzitter. Maar indien er in 2024 geen regeringsdeelname volgt, dreigt een nieuwe existentiële crisis voor Les Engagés.
N-VA trok lange tijd als enige het ongenoegen naar zich, maar dat wordt moeilijker door de positie van de partij eerst in de Zweedse regering en nu de Vlaamse. Het staat vandaag net als de MR voor een meer brutale benadering van meer Trumpisme, met antiwoke campagnes en onvoorwaardelijke steun aan de Israëlische staatsterreur.
Dit zal de vorming van zowel federale als regionale regeringen in 2024 niet gemakkelijker maken. Volgens het IMF moet er de komende zes jaar 30 miljard euro bespaard worden, terwijl alles al kapot bespaard is en het argument dat we ‘boven onze stand leven’ alle geloofwaardigheid verloren heeft. Tekorten brengen onvermijdelijk de communautaire tegenstellingen terug op de voorgrond.
Rechts is klaar voor harde besparingen. In de woorden van De Wever: “Je zult langer moeten werken voor je pensioen en er moet een grote kuis in de sociale zekerheid komen.” Besparen zal nochtans sowieso niet evident zijn met de schokken die onderdeel zijn van het tijdperk van wanorde. Denk aan natuurrampen en oorlogen. Die vragen telkens weer nieuwe overheidsinvesteringen om overeind te blijven. En dan hebben we het nog niet gehad over de arbeidersbeweging die voor haar rechten opkomt doorheen strijd waar de traditionele politieke ‘partners’ steeds minder greep op hebben.
Het ongenoegen niet aan extreemrechts overlaten
In deze polarisatie scoort het Vlaams Belang. Veel moet het niet doen, de andere partijen geven steeds nieuwe kansen aan extreemrechts. De thema’s en doelgroepen voor de verkiezingscampagne zijn al zorgvuldig uitgekozen. Racisme blijft belangrijk, maar is niet het enige thema. Het VB speelt in op alle vormen van ongenoegen, met nadruk op de jongeren en de bevolking op het platteland. Het differentieert zich van N-VA met kritiek op de gevolgen van het asociaal beleid, ook al rijdt het Vals Belang voor de rijken.
Extreemrechts beweert voor de gewone werkmens op te komen, maar is vooral bezig met het opvrijen van ondernemers. Het beweert tegen de elite in te gaan, maar stuurt haar mandatarissen naar de Antwerp Business School om ervaring op te doen om mee te besturen. Gevraagd naar de groeiende steun van ondernemers voor het VB verklaarde Bart Deconinck, de voorzitter van de Beaulieugroep, in De Tijd: “De meeste ondernemers zitten niet te wachten op een splitsing van het land en de bijbehorende instabiliteit. Maar men wil wel het signaal geven dat radicale verandering nodig is.” Dat het anders moet, wordt breed gedeeld. De radicale verandering waar ondernemers op aansturen is echter niet die waar een wachtende op een sociale woning of jonge ouders die geen plaats vinden bij de kinderopvang op hopen.
Het valse sociaal karakter van extreemrechts doorprikken gebeurt door acties en door de eisen vanuit de arbeidersbeweging centraal te stellen. Door bijvoorbeeld duidelijk te maken dat de onbetaalbaarheid van huisvesting niet door migranten wordt veroorzaakt, maar door leegstand en speculatie.
De groei van het VB leidt ook tot andere druk, die van brede eenheid om het ‘land te redden’. Tegenover eenheid met de verantwoordelijken voor het asociaal beleid dat extreemrechts groot maakt, stellen wij eenheid van de werkende klasse in strijd voor sociale vooruitgang.
Ons antwoord bestaat uit het kijken naar de onderliggende ziektesymptomen van het systeem en vooral uit strijd voor welvaart en een toekomst voor iedereen, als basis om vertrouwen en solidariteit op te bouwen om radicale verandering voor onze klasse op de agenda te zetten in de vorm van een socialistische samenleving. Dat perspectief wordt versterkt door sociale strijd niet ‘on hold’ te zetten tijdens de politieke en sociale verkiezingen, maar door onze belangen actief te verdedigen. Daarnaast door te stemmen voor de PVDA als spreekbuis van de werkende klasse in de parlementen. Sluit aan bij LSP om samen te strijden voor socialistische maatschappijverandering.
Na berichten in de Financial Times, Der Spiegel en Le Monde over betalingen van een Chinese spion aan voormalig parlementslid Frank Creyelman, zet het Vlaams Belang hem aan de deur. Zowel de Chinese interesse in Creyelman als het aanslepen van zijn uitsluiting zijn het resultaat van de nauwe banden met partijleider Dewinter. Dit schandaal maakt duidelijk dat de politici van het Vlaams Belang te koop zijn voor buitenlandse politieke krachten, op voorwaarde dat die dictatoriale trekjes hebben natuurlijk. In hun campagnes toeteren ze over ‘eigen volk eerst’, maar blijkbaar is dat een opstapje naar goedbetaalde spandiensten voor buitenlandse regimes.
Artikel vanop blokbuster.be
Internationaal netwerk
Als Dewinter of mensen uit zijn omgeving een dubieus internationaal bezoek aflegden, was Creyelman vaak van de partij. In 2013 trok hij met Dewinter naar de Syrische dictator Assad. Een jaar later ging hij met toenmalige VB-parlementsleden Jan Penris en Christian Verougstraete feesten op de Krim toen Rusland daar een annexatiereferendum hield. Veel toezicht kwam er volgens journalisten niet aan te pas of het moet op de lokale alcoholvoorraden geweest zijn. Creyelman ging met Dewinter, Anke Van dermeersch en Jan Penris op bezoek bij de Griekse neonazi’s van Gouden Dageraad in 2016. Ze gingen trots op de foto met partijleider Michaeloliakos die nadien tot een celstraf van 13 jaar werd veroordeeld wegens het leiden van een “criminele organisatie.” In 2018 ging Creyelman met de neonazi Kris Roman naar Donetsk. Hij was net als Dewinter meermaals in Moskou te gast.
We wierpen eerder al de vraag op wie deze uitstapjes betaalde. Nu blijkt dat het niet zozeer gebeurde met de riante middelen die het Vlaams Belang uit de zakken van de Belgische belastingbetalers haalt, maar dat dictatoriale regimes en hun met bitcoin betalende marionetten de VB-politici konden kopen om hen diensten te laten vervullen.
Geen figuur in de marge van het VB
Waar Marijke Dillen op het voorzitterscongres van het VB vorige week nog een toespraak mocht houden om de historische continuïteit in de partij te benadrukken, wordt het belang van Creyelman in de geschiedenis van de partij nu bewust geminimaliseerd. Eind jaren 1970 werd Creyelman lid van de Vlaamse Militanten Orde, de knokploeg van het Vlaams Blok die begin jaren 1980 werd veroordeeld als privémilitie. Sinds 1984 was hij bestuurslid bij het VB in Mechelen en sinds 1994 gemeenteraadslid. Tussen 1995 en 2014 was hij parlementslid. In 2009 werd hij door het VB in het Vlaams Parlement aangesteld als voorzitter van de Commissie voor Buitenlands Beleid, Europese aangelegenheden en Internationale Samenwerking. In 2005 overleed voormalig VMO-voorzitter Bert Eriksson, een zelfverklaarde nazi die nooit naliet om zijn ‘trouw’ aan de Führer van de daken te schreeuwen. Creyelman aarzelde niet om als parlementslid zijn trouw aan Eriksson te betuigen. Daar kan Tom Van Grieken echter niet veel van zeggen. Bij het overlijden van Eriksson bracht hij zelf een eerbetoon “aan deze grootse man.”
Bij de Russische invasie in Oekraïne moest Van Grieken reeds afstand nemen van Creyelman. Hij deed dit door zijn jarenlange partijmakker te omschrijven als “clownesk” en “potsierlijk.” Van je eigen partijvolk moet je het hebben… Toch bleef Poetin-lover Creyelman gewoon in de Mechelse gemeenteraad zitten voor het Vlaams Belang. Het was enkel voor de buitenwereld dat Van Grieken zich distantieerde van Creyelman.
Spionage
Daar komt nu verandering in. Het bericht dat de Chinese spion David Woo beroep deed op Creyelman en hem daarvoor betaalde (in bitcoins) maakt duidelijk dat de internationale contacten van de omgeving rond Dewinter zich niet beperken tot gelegenheidsbezoekjes aan dictators. Der Spiegel, The Financial Times en Le Monde spreken over “honderden berichten” tussen Woo en Creyelman. Het doel was beïnvloeding van de Europese politiek. Met extreemrechts dat een opgang kent in Europa is het niet verwonderlijk dat gezocht wordt naar connecties in die kringen. Op die manier wil het Chinese regime op zijn minst twijfel zaaien rond hete hangijzers zoals de aanval op wat nu de voormalige democratische rechten in Hongkong zijn of over de vervolging van de Oeigoeren in Xinjiang.
Van Grieken benadrukt dat Creyelman weinig impact had. In de media duiken tegelijk berichten op van VB-parlementsleden die zich welwillend tegenover het Chinese regime opstelden. Anke Van dermeersch wordt daarbij genoemd, net als Kamerlid Steven Creyelman, de broer van Frank en sterke man van het VB in Buggenhout. In 2018 raakte bekend dat Dewinter adviseur was bij een vzw die door de staatsveiligheid werd gevolgd wegens spionageactiviteiten. De organisator van de vzw, Shao Changchun, werd het land uitgezet. Dewinter ging op kosten van die vzw verschillende keren naar China en hij verbleef vijf dagen in Kazachstan. Niet gespeend door enige zin voor ironie werd hij met Anke Van dermeersch naar China gehaald om een cultuurprijs uit te reiken. Op vraag van de vzw had Dewinter een etentje met een directeur van de federale politie. Volgens Het Laatste Nieuws zou Dewinter in 2017 voor 25.000 euro kosten aan de vzw gedeclareerd hebben. Volgens Dewinter zelf een absurd bedrag, maar als je alle activiteiten op een rijtje zet kan je de vraag stellen wanneer Dewinter nog tijd had voor de Belgische politiek.
Het roept vragen op over de buitenlandse inmenging, maar ook over de bereidheid van directeuren van de federale politie om met extreemrechtse politici te gaan eten.
Nu Creyelman aan de deur gezet is bij het VB probeert Dewinter afstand te creëren. Hij ontkent dat hij Creyelman in contact bracht met de Daniel Woo en stelt dat hij nooit met Creyelman in China was. Verder zou het contact met Creyelman “verwaterd” zijn. Een Dewinter-boy die vandaag aan Chinese spionage gelinkt wordt terwijl Dewinter zelf een verleden heeft op dat vlak, is dat zo ver gezocht? Het Nieuwsblad schrijft vandaag: “Volgens verschillende bronnen bij de veiligheidsdiensten is er een verband tussen Changchun en Daniel Woo, de spion die contact had met Creyelman. Meer zelfs: ze beschikken over informatie waaruit blijkt dat Dewinter Creyelman zélf in contact bracht met de Chinezen.” Dewinter probeert de schade voor hemzelf te beperken en zijn handen in onschuld te wassen. Een verdienstelijke poging, maar zoals het spreekwoord zegt: “Met alle Chinezen, maar niet met den deze.”
Behalve persoonlijk gewin – iemand moet de Maserati van Dewinter financieren – en persoonlijk prestige, spelen er ook politieke argumenten in de connecties met dergelijke regimes. Het VB keek jarenlang naar Poetin als een bondgenoot inzake racisme en verdeeldheid. Niet alleen Dewinter, ook andere parlementsleden van het VB gingen in 2011 reeds naar Rusland als ‘verkiezingswaarnemer’ om de kritieken over het oneerlijk verloop ervan te weerleggen. De ideoloog van Poetin, Alexandr Doegin, sprak in 2015 op een NSV-meeting in Antwerpen, die na protest van de Actief Linkse Studenten niet aan de universiteit kon doorgaan.
Aanvaardbaar
Het Vlaams Belang probeert zich vandaag ‘aanvaardbaar’ voor te doen. De oproepen van De Wever en de N-VA om de stal uit te mesten, hebben een effect binnen het VB. Het probleem daarbij is dat elke poging om de ranzigheid van de partij af te schrapen zinloos is: onder elke laag zit er nog een. Ook na de roemloze afgang van Van Langenhove en de Chinese exit van Creyelman blijft het VB een partij die opgebouwd is rond een neofascistische kern die teruggaat tot de collaboratie met het nazisme en de extreemrechtse knokploegen van na de oorlog. Van Grieken is zelf een voormalig straatvechter, zelfs indien hij dat verleden communicatiegewijs probeert weg te gommen.
De uitsluiting van Creyelman verzwakt de groep rond Dewinter. Eerder moest die vrede nemen met een lijstduwersplaats voor de parlementsverkiezingen (ook al blijft hij lijsttrekker voor de gemeenteraad in Antwerpen). Na het bezoek aan de Griekse neonazi’s in 2016 kreeg Dewinter een blaam en werd Van dermeersch uit het partijbestuur gezet. Toen Creyelman vorig jaar onder vuur lag wegens zijn pro-Russische steun, merkten we op dat Van Grieken de zondebokpolitiek die zijn partij kenmerkt ook intern toepast. Eerst en vooral worden de zwaksten aangepakt, terwijl Dewinter buiten schot blijft. Meer nog: omdat Dewinter openlijk erkende dat hij zich vergist heeft, verklaarde Van Grieken: ‘Het zijn enkel grote mijnheren die hun excuses kunnen bieden’.
Het VB probeert zich met het oog op de verkiezingen ‘sociaal’ en ‘aanvaardbaar’ voor te doen, terwijl het eigenlijk vooral bezig is met het verdedigen van de belangen van grote bedrijven en dubieuze buitenlandse regimes. Die grote leugen zit in het DNA van het Vlaams Belang. Met handige publiciteitscampagnes kan je veel, maar niet het DNA van extreemrechts veranderen.
En hoe kunnen we er democratische controle over krijgen?
Begin 2022, toen Raoul Hedebouw pas verkozen was als nieuwe PVDA-voorzitter, zei hij aan RTL: “We leven in een klassenmaatschappij en dat willen we veranderen. (…) Ik denk dat we een revolutie nodig hebben.” Wellicht verslikten sommige vrienden van Georges-Louis Bouchez en Bart De Wever zich in hun koffie. Nog geen twee jaar later staat de PVDA op 20% in de peilingen in Wallonië (op de tweede plaats, na de PS volgens de IPSOS-peiling van eind september), 15% in Brussel en rond de 10% in Vlaanderen. En dan moet de verkiezingscampagne nog beginnen!
door Nicolas Croes uit maandblad De Linkse Socialist
Wie heeft de macht?
In hetzelfde interview maakte Hedebouw nog een terechte vaststelling: “De echte macht in België bevindt zich niet in het parlement. Ik heb al zeven jaar geen macht in het parlement gezien. De macht ligt bij de ministers, in de kabinetten. En wie heeft de touwtjes in handen? Wie lobbyt er steeds? Dat zijn de multinationals.”
Dat klopt. Hoe is het anders te verklaren dat België in 2020 nog steeds bijna 13 miljard euro aan directe en indirecte subsidies toekende aan fossiele brandstoffen (steenkool, olie, fossiel gas)? (1) Hoe kunnen we anders verklaren dat de veroordeling door het Europees Hof van de belastingvrijstellingen aan multinationals door de Belgische overheid werd aangevochten? De Belgische staat is al zeven jaar in een juridische strijd verwikkeld om 700 miljoen euro aan onbetaalde belastingen van AB InBev, de Britse oliegroep BP, het Duitse chemiebedrijf BASF, Proximus, Pfizer en anderen niet te moeten innen! (2) We kunnen nog wel even doorgaan over de medeplichtige vrijgevigheid van de overheid tegenover belastingontduiking en -ontwijking.
Tegenmacht opbouwen
Hedebouw voegde eraan toe: “Ik geloof in de kracht van de straat en in parlementaire mobilisatie. Het momentum is er, maar het zal tijd kosten.” De vraag is essentieel: hoe kunnen we ten volle gebruik maken van de kracht van een partij als de PVDA – haar duizenden leden, haar vele vakbondsposities, haar talenten en communicatiemiddelen – om het momentum naar echte verandering te versnellen?
De beste campagne is sociale strijd. Telkens er verkiezingen aankomen, doen heel wat vakbondsleiders er alles aan om mobilisaties op een laag pitje te zetten. Dat is een gevaarlijke berekening met als doel om de ‘bevriende partijen’ aan de macht te houden. De meest effectieve manier om onze bekommernissen en eisen centraal in het publieke debat te brengen, is door middel van mobilisatie, massabetogingen, stakingen en protestacties. De gevestigde partijen zouden gedwongen worden om zich rond onze noden uit te spreken, in plaats van mee te stappen in een opbod van racisme waarmee vooral het Vlaams Belang wint. Om te vermijden dat extreemrechts de sociale woede afleidt naar haat en verdeeldheid onder onze klasse, moeten we onze eenheid versterken. Dat gebeurt het meest efficiënt in strijd.
Zo’n dynamiek is ook belangrijk om vertrouwen op te bouwen in collectieve actie en om ons voor te bereiden op de strijd die na de verkiezingen komt. In september verklaarde Hedebouw in Le Soir: “We moeten ook tegen onze achterban eerlijk zijn: het zal heel moeilijk worden om in onderhandelingen voldoende breekpunten te bereiken op regionaal en federaal vlak.” Sofie Merckx, fractieleidster van de PVDA in de Kamer, verwerpt het idee van regionale bestuursdeelname: “Als Europa zegt ‘jullie moeten besparen in jullie land’, doen we dat dan of komen we samen met de mensen in opstand?” In 2024 zijn er echter ook lokale verkiezingen, “en daar hebben we grote ambities.”
Voorlopig heeft de PVDA nog niet uitgelegd hoe het denkt om te gaan met de financiële controle van het Gewest over tien van de negentien Brusselse gemeenten. In Wallonië zijn steden als Charleroi en Luik nog steeds afhankelijk van het Centre régional d’aide aux communes (Crac), een soort Waals IMF dat besparingen en strikte budgettaire orthodoxie oplegt in ruil voor financiële steun. Het budgettaire keurslijf bestaat op alle machtsniveaus en de opstand moet op dezelfde schaal worden georganiseerd om het te doorbreken.
De tijd dringt
De belangrijkste zorg van de PVDA op dit moment is bestuurservaring op lokaal niveau, vooraleer dit op een hoger niveau wordt doorgetrokken. De sociale beweging in de breedste zin van het woord, van vakbonden tot verenigingen, heeft geen gebrek aan ervaringen en talenten. De PVDA kan hen betrekken en de campagne richten op een regering die breekt met het huidige beleid, niet slechts een regering van ‘sociaal beheer’ van het status quo met de PS en Ecolo. Om dit te realiseren, is de kracht en de druk van de volledige arbeidersbeweging in al haar diversiteit nodig.
Wij zijn ervan overtuigd dat er een revolutie nodig is, namelijk het einde van het privaat bezit van de belangrijkste productiemiddelen. We denken ook dat een revolutie niet de lucht valt en dat we de weg ernaartoe moeten voorbereiden. Het kapitalistisch systeem is ondergedompeld in een ‘tijdperk van wanorde’ met oorlogen, klimaatcrises, sociale tragedies en politieke polarisatie, met een wedren tegen de monsters van extreemrechts en religieuze fundamentalisten. Om dit het hoofd te bieden, is er een gevoel van urgentie nodig en een duidelijke en open strategie voor de socialistische omvorming van de samenleving.
Berekeningen van de Federale Overheidsdiensten Financiën en Leefmilieu, gebaseerd op informatie beschikbaar op 15 maart 2021. Le Soir, ‘La Belgique subsidie toujours massivement les énergies fossiles’, 2 mei 2023.
‘La justice européenne confirme l’illégalité du régime fiscal belge réservé aux multinationales’, LesEchos.fr, 23 september 2023.
De publicatie van de exacte woorden die Vooruit-voorzitter Rousseau in de mond nam, zorgt opnieuw voor een schok. De uitspraken zijn plat racistisch en daar komt nog seksisme en bodyshaming bovenop. Het racisme gaat ook gepaard met narcisme. Het is opmerkelijk dat er vanuit Vooruit niet meer kritiek kwam en Rousseau uiteindelijk zelf de handdoek in de ring gooide.
Ondertussen bouwt Vooruit een reputatie op om bij kwesties van onderdrukking steevast aan de verkeerde kant te staan.
Dat is helaas niet beperkt tot de ex-voorzitter. Oudgediende Louis Tobback vroeg zich in een interview af: “Zijn we in ons diepste binnenste niet allemaal een beetje racist?” Naar aanleiding van een #MeToo-geval schreven de personeelsleden van Vooruit een brief waarin ze stellen dat politiek nu eenmaal bij momenten een toxische omgeving vormt. Na de aanslag op Zweedse voetbalsupporters in Brussel op 16 oktober viel te horen dat woonstbetredingen en het opsluiten van kinderen in gesloten asielcentra geen taboe zijn voor Vooruit.
Zoals Antwerps kopstuk Jinnih Beels in Het Laatste Nieuws, in een andere context, opmerkte: “Waarom doe je aan politiek? Toch niet voor een ideologie? Daar kun je niet van eten of de huizen van verwarmen.” Neen, van ideologische standvastigheid kan je de kopstukken van Vooruit niet verdenken.
De heisa rond Rousseau afdoen als een aanval van rechts gaat voorbij aan het feit dat racisme en seksisme zowel zat als nuchter ranzig zijn en moeten bestreden worden. Los van wie de uitspraken doet. “Echt waar, die Roma, gewoon op slaan”, “het zijn altijd die bruin mannen”, “sla die lelijke dikzak op zijn bakkes” … zijn in gelijk welke context onaanvaardbare uitspraken.
Rousseau doet extreemrechts een cadeau, hij maakt het VB verder aanvaardbaar. Van Grieken moet de bal maar binnen duwen die Rousseau voor een leegstaand doel legde. De VB-voorzitter zei in Villa Politica: “Racistische uitspraken kunnen niet door de beugel. Pleiten voor geweld op basis van huidskleur is meer dan een brug te ver. Conner Rousseau heeft ook een vriendin seksueel aangeprezen en deed aan fatshaming. Het is wel wat, hé.” Uiteraard heeft het VB zelf geen probleem met racisme, seksisme en bodyshaming, het doet dat zelf ook. Er wordt enkel gebruik gemaakt van de uitspraken van Rousseau om zichzelf aanvaardbaar te maken. Als de grenzen van wat aanvaard wordt opschuiven, is dat goed nieuws voor een partij die teert op verdeeldheid en haat.
Het Sint-Niklase VB-kopstuk Filip Brusselmans reageerde op sociale media: “Misschien kunnen we dan toch samenwerken in Sint-Niklaas.” Als grap bedoeld, maar een uitdrukking van het feit dat Rousseau zich op het terrein van extreemrechts begaf. Brusselmans voegde er nog aan toe: “Alleen ga je dan toch wat liever moeten zijn voor punkers en vrouwen, Conner Rousseau.” Niet dat het VB een traditie heeft van vriendelijkheid voor punkers of vrouwen… De goede verstaander heeft begrepen dat ‘liever zijn’ voor Roma geen vereiste is voor het VB.
Bruno Tobback verklaarde dat hij “meer geboeid is in wat hij in nuchtere toestand te zeggen heeft.” Het excuus dat er alcohol in het spel was, wordt al te vaak gebruikt om goed te praten wat niet kan goedgepraat worden. Ahmed Laaouej van de PS heeft tenminste het fatsoen om zich duidelijk uit te spreken: “Dit is onwaardig voor iemand die zich progressief noemt. Zo’n expliciet racisme staat mijlenver af van het socialisme. Dat Rousseau dronken zou zijn geweest, verandert daar niets aan.”
Sommigen zullen zeggen dat kritiek geven op Rousseau links verzwakt. Racisme, seksisme en bodyshaming verzwakken links omdat het de werkende klasse verdeelt. In de strijd tegen uitbuiting en ongelijkheid is eenheid van alle onderdrukten noodzakelijk. Tegen het verdelen van de werkende klasse ingaan, betekent ook klaar en duidelijk zeggen dat de uitspraken van Rousseau onaanvaardbaar zijn.
In de jaren 1990 was het ‘70-puntenplan’ de basis voor de veroordeling van het Vlaams Blok wegens racisme. Nu is er een actualisatie aangezien ongeveer een derde van de 70 punten uit het oude programma werd gerealiseerd. Met de pro-kapitalistische partijen die ook steeds meer uithalen naar vluchtelingen en migranten als zondebokken, komt het VB bovendien met veel meer weg. Het VB bespeelt meerdere thema’s, maar racisme blijft de kern van het extreemrechts electoraal succes.
Sommige media suggereerden dat er op het VB-congres van 12 november een kloof was tussen de forse retoriek tijdens het congres en de eerder voorzichtige benadering in de teksten. Zo merkte De Standaard op dat een migratiestop niet voorkomt in het programma. Dat de retoriek over “crimineel importgespuis”, “omvolking” en andere nonsens plat racistisch is, klopt natuurlijk. Dat het programma minder eng zou zijn, is een gevaarlijke illusie.
Het gaat om een recyclage en uitbreiding van het oude 70-puntenplan met voorstellen zoals het opzeggen of volledig ondergraven van internationale verdragen zoals de Conventie van Genève en zelfs het Kinderrechtenverdrag, het invoeren van verplichte dwangarbeid voor vluchtelingen, het deporteren van vluchtelingen naar kampen in ‘veilige derde landen’, aanvallen op de toegang tot sociale zekerheid, het breken van familiebanden, een queerfobe aanval die gezinshereniging voor mensen van hetzelfde geslacht zo goed als onmogelijk maakt … De ontmenselijking van vluchtelingen wordt in soms technisch jargon gegoten, maar dat maakt het niet minder afstotelijk.
Waarom het 70-puntenplan aan actualisatie toe was
Ongeveer een derde van de 70 punten uit het oude programma van het Vlaams Blok uit 1991 zijn ondertussen gerealiseerd. Zo werd de nationaliteitswetgeving verstrengd onder de regering-Di Rupo, is er nog steeds geen stemrecht voor vreemdelingen bij parlementsverkiezingen, wordt de Belgische nationaliteit steeds meer afgenomen, werd gezinshereniging veel moeilijker, kwamen er vier gesloten asielcentra bij, werden kinderen lange tijd mee opgesloten in dergelijke gevangenissen (wat tegen internationale regels inging en daarom werd afgeschaft), werd een vreemdelingentaks ingevoerd onder de vorm van een ‘retributie voor het aanvragen van een verblijfsvergunning’ … Het beleid is met andere woorden een heel stuk opgeschoven naar de voorstellen van het VB die destijds terecht als racistisch werden bestempeld.
Met de hete adem van andere partijen in de nek, wil het VB opnieuw sterker uit de hoek komen rond migratie. De N-VA pleit voor een Australisch model, dat bestaat uit pushbacks op zee en detentiekampen in andere landen. De Britse conservatieven staan op een zelfde standpunt en willen detentiekampen opzetten in Rwanda. Open VLD en CD&V zijn voorstander van de mogelijkheid van woonstbetredingen om mensen zonder papieren op te sporen, met andere woorden huiszoekingen zonder dat hiervoor een procedure moet gevolgd worden. Voor Conner Rousseau is dat geen taboe, net zoals het opsluiten van kinderen in gesloten centra dat niet is. Als het VB zich rond asiel en migratie wil profileren, moet het nog een schepje bovenop de eerdere racistische retoriek doen. Dat verklaart ook waarom het asielprogramma werd geactualiseerd en waarom er relatief weinig reactie op kwam. De pro-kapitalistische partijen hebben er eigenlijk geen antwoord op en laten een boulevard openliggen voor extreemrechtse haat.
Voor het VB is migratie ook essentieel in de poging om zichzelf een sociaal imago aan te meten. Zoals eerder opgemerkt is het sociaal karakter van de voorstellen van het VB windowdressing en weigert extreemrechts als spreekbuis van de bazen om de middelen te zoeken waar ze zitten, namelijk bij de grote bedrijven en banken. Die worden te vriend gehouden en dus zijn er ook geen middelen om sociale tekorten aan te pakken. Hierdoor komt het VB niet verder dan schuiven met de volgorde op de wachtlijsten in plaats van de lijsten op zich aan te pakken. De wachtlijsten organiseren op basis van afkomst, maakt echter geen einde aan het tekort aan sociale huisvesting en de daardoor veroorzaakte forse prijsstijgingen voor huisvesting.
Het VB weigert om voorstellen te steunen die onze lonen, openbare diensten of sociale huisvesting verbeteren. Daarom wijst het met de vinger naar migranten als de verantwoordelijken voor de tekorten. Het doet dit om te zwijgen over de recordwinsten die bevriende ondernemers en grote aandeelhouders opsteken. Extreemrechts trekt figuren aan als Michel Van den Brande wiens bedrijf een loopje neemt met de veiligheid van zijn personeel (en dat was uitdrukkelijk niet de reden waarom het VB hem weigerde, het was enkel omdat hij te openlijk zei wat de VB-top denkt). Het VB dient de belangen van de rijken en de grote bedrijven. Het probeert de steun van werkenden te krijgen door de verantwoordelijkheid voor de sociale tekorten niet bij het winstbejag te leggen, maar bij wie het nog slechter heeft. De aandacht voor ‘culture wars’ is nodig om klassenstrijd onder de mat te vegen.
Nooit in de geschiedenis kwam er meer sociaal beleid op basis van asociale voorstellen die de tekorten verdelen in plaats van ertegen te strijden. Integendeel: bij het verdelen van de tekorten wordt het asociaal beleid gewoon versterkt en worden de aanvallen uitgebreid tot andere groepen.
De vraag die niet past bij ontmenselijking: waarom vluchten mensen?
Asiel en migratie zijn een corebusiness voor het Vlaams Belang. Het maakt dat het programma op dit vlak meer gedetailleerd is dan bijvoorbeeld rond het sociaal-economisch beleid. Dat maakt het nog opmerkelijker dat het VB nooit iets te zeggen heeft over de redenen waarom mensen vluchten. Zonder daarop in te gaan is elk antwoord – van het meest afstotelijke tot een sociale benadering – eigenlijk niet mogelijk. Om hier niet te moeten op ingaan, heeft het VB die ontmenselijking nodig. Vluchtelingen worden herleid tot aantallen en nummers, tot kostenposten en concurrenten op wachtlijsten voor onder meer sociale huisvesting.
De redenen waarom mensen vluchten zijn evident als we kijken naar de herkomstlanden. In 2022 vroegen 36.871 mensen asiel aan in België, dit aantal zal in 2023 ongeveer hetzelfde zijn. De belangrijkste herkomstlanden in 2022 waren Afghanistan, Syrië, Palestina, Burundi en Eritrea. Van de 2400 niet-begeleide minderjarigen die in 2022 asiel aanvroegen, kwam 63,7% uit Afghanistan. Het gaat telkens om landen waar er oorlogen woeden.
Nog een opmerking: het gaat ook om landen waar het VB standpunt innam voor het voeren van oorlog of neokoloniale plundering. Toen de Amerikaanse president George W Bush na de aanslagen van 11 september 2001 in de VS opriep tot een ‘oorlog tegen terreur’ waarbij eerst Afghanistan en vervolgens Irak werden binnengevallen, protesteerden jongeren en werkenden tegen de oorlog. Het VB protesteerde daartegen met spandoeken waarop stond ‘Bush heeft gelijk’. In Syrië zijn Dewinter en co goede maatjes met dictator Assad.
Extreemrechtse militanten aarzelen niet om kolonialisme goed te praten, zo zijn het aanhangers van het VB die slogans roepen als ‘Handjes kappen, de Congo is van ons’. Koloniale en vandaag neokoloniale plunderingen zijn een essentiële oorzaak van rampzalige situaties die mensen ertoe aanzetten om te vluchten. Neokolonialisme blijft de dominante toon. Zo verklaarde Dewinter in een recent interview in Humo: “Eén pak condooms in Afrika, dat zijn over een paar jaar twintig illegalen en tien criminelen minder in ons land.”
Tijdens het bloedbad dat nu in Gaza wordt aangericht, is het VB voorstander van het stopzetten van elke humanitaire hulp aan de bevolking van Gaza. Extreemrechts kiest resoluut de kant van de Israëlische staatsterreur. Is er iemand die denkt dat het brutale geweld door het Israëlische regime minder mensen tot vluchten zal aanzetten? Welke andere keuze hebben veel inwoners van Gaza?
Niet alleen steunt het VB oorlogssituaties en dictaturen die gisteren en vandaag leiden tot vluchtelingenstromen, ook rond opkomende vluchtoorzaken staat het aan de foute kant. Klimaatverandering drijft steeds meer mensen tot vluchten, zelfs de Wereldbank heeft het over 216 miljoen klimaatvluchtelingen tegen 2050 als er niets verandert. Het VB blijft resoluut de kant van de klimaatontkenners kiezen.
De gevestigde politici verdedigen een systeem dat onvermijdelijk tot vluchtelingencrisissen leidt. Wie medeleven heeft met de slachtoffers, of protesteert tegen deze gang van zaken, wordt met de vinger gewezen als verantwoordelijk voor de problemen. Extreemrechts versterkt dit.
Om het niet over de onderliggende oorzaken te moeten hebben, doet het VB aan victim blaming. Het zijn nochtans niet de vluchtelingen die verantwoordelijk zijn voor dit kapitalistisch systeem in verval, een systeem van oorlog, klimaatverandering en steeds toenemende tekorten en bijhorende spanningen.
Repressie, deportaties, dwangarbeid
De grootste nadruk in het 100-puntenplan ligt op het moeilijker maken van toegang tot België en het invoeren van zoveel mogelijk drempels voor migranten. Het VB pleit voor pushbacks, met name het terugdrijven van bootjes met vluchtelingen, zelfs indien dit betekent dat de opvarenden een zekere dood tegemoet gaan. Het stelt voor dat vluchtelingen “overgebracht worden naar een veilig derde land” waar de asielprocedure wordt doorlopen, naar het voorstel van de Britse Tories om vluchtelingen naar Rwanda over te brengen.
Gezinshereniging moet voor het VB nog strenger en beperkt worden tot wie gehuwd was voor één van de partners legaal migreerde. Daarbij moet het begrip ‘gezin’ volgens het VB “strikter”, waarbij bijvoorbeeld ongehuwde partners worden uitgesloten. Dat maakt gezinshereniging na migratie wegens homofobe vervolging onmogelijk, er moet voor het VB immers sprake zijn van een huwelijk voor één van de partners vluchtte. In landen met homofobe wetgeving is een huwelijk tussen mensen van hetzelfde geslacht niet mogelijk. Een verblijfsvergunning op basis van een samenlevingscontract wil het VB uitdrukkelijk afschaffen (punt 68), het kan enkel op basis van een huwelijk.
Vervolgens wil het VB extra drempels voor vluchtelingen met kortere periodes om beroep in te dienen tegen een negatieve beslissing, minder toegang tot juridische begeleiding, enkel collectieve opvang in asielcentra, inbeslagname van bezittingen, afschaffing van zakgeld voor asielzoekers, verplichte gemeenschapsdienst … Een permanente verblijfsvergunning wordt gekoppeld aan voorwaarden zoals een inburgeringsexamen na een opleiding. De partij stelt dat de kost van één inburgeringstraject 4500 euro bedraagt en dat migranten dit zelf volledig moeten betalen. “Het zal allicht de beste aanmoediging zijn om te slagen,” aldus het VB.
Verder zijn er maatregelen om het leven van mensen met een migratie-achtergrond zo moeilijk mogelijk te maken en zich daar zoveel mogelijk mee te bemoeien. Het VB wil dat de overheid zich moeit met wat mensen dragen (geen hoofddoek), wat ze eten (geen halal) en overgaat tot het inperken van politieke vrijheden (afschaffing gemeentelijk stemrecht) en religieuze vrijheden (intrekking van de erkenning van de islamitische godsdienst – als enige religie, na de reeks over misbruik in de katholieke kerk bleef het wel erg stil bij extreemrechts) … De toegang tot nationaliteit wordt beperkt. Verenigingen die actief zijn onder mensen met een migratie-achtergrond waaronder Vluchtelingenwerk Vlaanderen mogen voor het VB geen enkele subsidie meer krijgen. Dat zegt een partij die leeft van de overheidsmiddelen en die investeert in Amerikaanse sociale mediabedrijven of nog in luxewagens voor de eigen parlementsleden, zoals de Maserati van Filip Dewinter.
Als asociale partij bij uitstek wil het VB morrelen aan de sociale zekerheid. De sociale zekerheid is het resultaat van arbeidersstrijd, overigens vaak tegen extreemrechts zoals met de staking van 1936 die betaalde vakantie afdwong of nog door de rol van de arbeidersbeweging in het verzet tegen het nazisme tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het is de arbeidersbeweging die rechten heeft afgedwongen. Het VB wil die rechten op basis van afkomst en taalkennis afbouwen. Het wil de toegang beperken tot wie minstens acht jaar wettelijk in België verblijft, minstens drie jaar voltijds gewerkt heeft en behoorlijk Nederlands kent (punt 82). Verder wil het VB het recht op sociale uitkeringen sowieso afschaffen voor wie de taal niet spreekt (punt 86). Wie jarenlang gewerkt heeft, maar onvoldoende de taal kent moet voor het VB dus het recht op pensioen ontzegd worden. En wat met mensen van het ‘eigen volk’ die onvoldoende taalvaardig zijn? Ook de voorwaarde van drie jaar voltijds werken kan gemakkelijk uitgebreid worden tot al wie werkloos wordt.
Om het plaatje compleet te maken, wil het VB elke hulp aan mensen zonder papieren criminaliseren. Enkel hulp gericht op een terugkeerbeleid mag, zoniet dreigen harde straffen. Wie een negatieve beslissing krijgt, moet voor het VB bovendien een financiële waarborg betalen met het oog op uitwijzing. Terwijl het VB weigert om het geld te zoeken bij wie het heeft, wil het manu militari alle mogelijke middelen uit vluchtelingen kloppen.
Waar het VB zich steevast aan de kant van de werkgevers schaart, heeft het wel een meningsverschil met VOKA omtrent economische migratie. De bazen willen goedkope buitenlandse arbeidskrachten, zeker op een moment van krapte op de arbeidsmarkt. Extreemrechts wil er niet van weten. In punt 90 merkt het VB op dat er door de robotisering sowieso “forse personeelsinkrimpingen” zullen zijn en daarnaast moet de krapte op de arbeidsmarkt maar opgelost worden door “de activering van de bestaande arbeidsreserves.” Kortom: de langdurig zieken moeten terug aan het werk. Steeds weer toont extreemrechts aan dat het niet in het belang van de meerderheid van de bevolking is. Wat dit punt betreft, is het ook interessant om te vermelden wat er niet gezegd wordt. Nu het VB zich steeds meer richt op de plattelandsbevolking en zelfs campagne voerde met de slogan ‘Red onze boeren’, wordt in alle talen gezwegen over mensen-zonder-papieren en seizoensarbeiders van diverse afkomsten die in de landbouw werkzaam zijn.
Het VB beweert dat het asielbeleid van België vandaag 1 miljard euro per jaar kost. Een groot deel daarvan gaat naar lonen van Belgische personeelsleden, maar dat wordt er natuurlijk niet bij gezegd. Evenmin is er een berekening van wat het VB-model van pushbacks en vluchtelingenkampen in ‘veilige derde landen’ zou kosten.
Tot slot is er nog een opmerkelijk verschil tussen het oude 70-puntenplan en het nieuwe 100-puntenplan. Waar het 70-puntenplan expliciet sprak over werk en sociale huisvesting voor het ‘eigen volk’, is het 100-puntenplan enkel negatief gesteld.
Gevaar voor volledige werkende klasse
De voorstellen van het VB voor vluchtelingen en mensen met een migratie-achtergrond gaan regelrecht in tegen de belangen van de hele werkende klasse. We gaven al het voorbeeld van de aanvallen op de sociale zekerheid, waarbij bestaande rechten van de arbeidersbeweging worden afgebouwd en waarbij de deur wordt geopend om deze afbouw te veralgemenen. Als extreemrechts nu voorstelt dat migranten de volledige kost van verplichte inburgeringscursussen moeten betalen, kan dat gemakkelijk doorgetrokken worden naar andere studies en vormingen. Eerder stelde het VB reeds dat universiteiten kunnen besparen op ‘nutteloze’ richtingen zoals genderstudies…
Het voorstel van verplichte gemeenschapsdienst door asielzoekers wordt uitdrukkelijk uitgebreid tot de gemeente waar het asielcentrum gevestigd is. Die gemeenten zouden dus over personeel beschikken dat verplicht moet werken aan 2 euro per uur. Welke gemeente zal nog personeel aan degelijke contracten, laat staan statuten, aanwerven als er een reservoir aan quasi gratis dwangarbeid is?! Als extreemrechts begint met verplichte gemeenschapsdienst voor asielzoekers, zal rechts dit doorzetten voor werklozen. In plaats van werklozen een degelijke job aan te bieden, moeten ze in dat geval werken voor hun uitkering.
Een beleid dat neerkomt op razzia’s, deportaties, dwangarbeid en kampen, klinkt nogal jaren 1930. Dat ging ook toen gepaard met aanvallen op de belangen van de werkende klasse, onder meer door het opvoeren van de productiviteit, het verlagen van de lonen, het militariseren van de arbeidsverhoudingen, het afbouwen van sociale bescherming en het afschaffen van het recht op organisatie. Uiteindelijk kwam al wie niet in het fascistische plaatje paste in de kampen terecht, waaronder heel wat activisten uit de arbeidersbeweging.
Extreemrechts kan scoren met racisme op basis van sociale tekorten. Het jarenlange besparingsbeleid heeft een grote ongelijkheid en tekorten veroorzaakt, niet alleen in de armste landen maar ook hier. Wonen is zowat onbetaalbaar geworden, openbare diensten werden afgebouwd en voor alles moeten we in de wachtrij staan: voor een plaats in de kinderopvang, in een school naar eigen keuze, voor een onbetaalbaar plaatsje in de ouderenzorg, voor een sociale woning. In die context is het logisch dat de komst van vluchtelingen wantrouwen en vrees opwekt, dat de sociale tekorten nog zullen toenemen. De langdurige afwezigheid van een sterke consequente linkerzijde die opkomt voor collectieve antwoorden op maatschappelijke problemen, versterkt dit wantrouwen. Het zijn echter niet de vluchtelingen die de tekorten veroorzaken.
Een links antwoord
We moeten geduldig uitleggen wie verantwoordelijk is voor de sociale tekorten: de bankiers en speculanten die in de financiële crisis moesten gered worden en de rekening doorschoven naar de gemeenschap. Of nog de aandeelhouders van de grote bedrijven die jaar na jaar nieuwe belastingcadeaus krijgen terwijl ze recordwinsten boekten terwijl onze energiefactuur of winkelkarretje onbetaalbaar werden. Al jaren wordt niet of amper in sociale huisvesting geïnvesteerd. Dat komt niet door de vluchtelingen maar door het besparingsbeleid. Hetzelfde geldt voor onderwijs, zorg, openbaar vervoer, … Met de kost voor vluchtelingen valt het trouwens mee, het IMF berekende in 2020 dat het om slechts 0,09% van het BBP gaat. Van de totale kinderbijslag komt 0,1% terecht bij vluchtelingen. Maar wie zelf in armoede leeft en in een situatie van tekorten in concurrentie gesteld wordt met vluchtelingen, heeft weinig boodschap aan die statistieken zeker omdat de gevestigde politici om hun eigen rol te verdoezelen de vluchtelingen en migranten als zondebok misbruiken.
Populistisch en extreemrechts stellen sociale spanningen voor als het resultaat van cultuur of religie, alsof die zelf niet bepaald worden door de maatschappelijke context waar ze uitdrukkingen van zijn! Bovendien worden de bestaande tekorten als een gegeven gezien, waarbij de enige vraag is welke laag van werkenden en armen ervoor moet opdraaien. De discussie wordt weggeleid zowel van de redenen voor het asociaal beleid hier als van de oorzaken waarom mensen vluchten. Zo zetten ze de waarheid op zijn kop: niet het kapitalisme en haar politieke knechten, maar integendeel wie begrip en sympathie opbrengt, wordt verantwoordelijk gesteld voor de vluchtelingencrisis en de sociale tekorten.
Wij staan voor solidariteit en dus voor het verwelkomen en opvangen van slachtoffers van het asociaal beleid. We verwerpen de repressieve politiek van opsluiten van kinderen, doodschieten van vluchtelingen en andere vormen van ontmenselijking. Dat koppelen we aan een actieve strijd tegen het asociaal beleid zelf, het systeem van oorlog, neokoloniale plundering, klimaatverandering … Enkel door het kapitalisme te stoppen, kan er een fundamenteel antwoord op de vluchtelingencrisis geboden worden. Ontmenselijking zit in de logica van dit systeem, iedere poging tot een menselijke benadering botst met het kapitalisme.
Wereldwijd is de arbeidersbeweging nooit sterker geweest, zo ook haar potentieel tot verzet tegen uitbuiting en kapitalisme. Dat vereist een zo groot mogelijke eenheid van alle werkenden en hun gezinnen. Het is in het belang van de volledige arbeidersklasse dat we de neerwaartse spiraal van lonen en arbeidsvoorwaarden stoppen door er samen tegen in te gaan. De ketting van de arbeidersbeweging is maar zo sterk als de zwakste schakels ervan. Vluchtelingen worden misbruikt voor zwartwerk en sociale dumping, zelfs bij publieke bouwprojecten zoals de renovatie van de metrostations in Brussel. Vandaar overigens dat sommige delen van het establishment pleiten voor een soepeler vluchtelingenbeleid. We hebben begrip voor de slogan ‘open grenzen,’ maar dat wordt door een overgrote meerderheid van de werkenden, inclusief migranten die hier al langer zijn, gezien als een bedreiging voor hun jobs, lonen en arbeidsvoorwaarden. Het biedt ook geen antwoord op de tekorten in de samenleving. De vakbonden hebben de organisatiekracht om de eenheid van alle werkenden en onderdrukten te organiseren, die broodnodig is in de strijd tegen de tekorten en voor een herverdeling van de bestaande middelen.
Het antwoord ligt in een offensief actieprogramma, waarbij we samen strijden voor een massaal plan van publieke investeringen in meer sociale huisvesting, onderwijs, zorg en degelijke jobs voor iedereen, los van afkomst, geboorteplaats of religie. Om gemeenten echt ‘gastvrij’ te maken, moeten er sociale woningen en scholen bijkomen. Vluchtelingen toevoegen aan de wachtlijsten voor sociale huisvesting zonder het aanbod ervan op te trekken, vergroot slechts de concurrentie tussen wie al lang aan het wachten is op betaalbaar wonen.
Nieuw is die concurrentie niet en de gevolgen ervan zijn evenmin fundamenteel anders dan in het verleden. In 1870 omschreef Marx hoe Ierse werkenden door het Britse kapitalisme werden gebruikt: “De Engelse burgerij heeft de Ierse ellende niet alleen gebruikt om de arbeidersklasse in Engeland neer te drukken door de gedwongen immigratie van arme Ieren, maar ook door de arbeidersklasse in twee vijandige kampen te verdelen. De gewone Engelse arbeider haat de Ierse arbeider als concurrent die de lonen en levensstandaard naar beneden trekt.” Verdeeldheid en haat zijn ook vandaag zaken waar de op winst beluste commerciële massamedia van smullen.
De strijd voor sociale verandering in eigen land moet uiteraard samengaan met een internationalistische opstelling: verzet tegen imperialistische oorlogen, actieve solidariteit met de arbeidersbeweging doorheen de wereld en met initiatieven die de werkenden en armen politiek organiseren voor een socialistisch alternatief. Een succesvolle omverwerping van het kapitalisme in één land zou niet de mogelijkheid aan dat land bieden om alle armen van de hele wereld op te vangen, maar zou wel een inspiratie en voorbeeld zijn voor werkenden en armen elders om dezelfde weg op te gaan.
Een socialistische wereld zou geen paspoorten of grenzen kennen, laat staan gesloten centra en deportaties. Het zou een wereld zijn waarin mensen niet gedwongen worden om te vluchten. Een democratische socialistische wereldplanning zou de enorme mogelijkheden op vlak van productie, wetenschap en techniek richten op de noden van de volledige bevolking. Wie dan nog naar een ander deel van de wereld trekt, zou dit uit vrijwillige keuze doen.
Terwijl het Vlaams Belang zich voordoet als respectabel en klaar om te regeren, werden bij extreemrechtse militanten in Diepenbeek en Oostende huiszoekingen verricht omdat ze terroristische activiteiten plannen. Minstens één van hen heeft banden met Voorpost, de ordedienst van het Vlaams Belang. Voor zover we weten, heeft niemand op het VB-congres daar met een woord over gerept. Nochtans brengen die extreemrechtse militanten die van terreur verdacht worden enkel in de praktijk wat het VB predikt.
De media merkten op dat er een verschil was tussen de forse retoriek op het congres en de zogezegd ‘zachtere’ versie van de congresresolutie op papier. Nochtans is die resolutie een recyclage van het racistische 70-puntenplan uit de jaren 1990, min de reeds gerealiseerde punten uiteraard en aangevuld met nieuwe aanvallen. Op het congres werd daar nog een extra ontmenselijkende laag bovenop gelegd. Van Grieken sprak onder meer over “crimineel importgespuis”. Ontmenselijking dient steeds om onmenselijke maatregelen te nemen. Dat zien we ook in Gaza. Een Israëlische minister had het over “menselijke beesten” om een militaire operatie goed te praten waarbij zelfs baby’s vermoord worden. Het Israëlische offensief wordt overigens gesteund door het Vlaams Belang, terwijl dit ongetwijfeld tot meer vluchtelingen zal leiden.
Onder de maatregelen waar het VB zelf nadruk op legt, zijn er de verplichte gemeenschapsdienst voor asielzoekers (waarmee de arbeids- en loonvoorwaarden van alle werkenden worden ondermijnd: welke gemeente zal nog duur personeel inzetten als het over gratis dwangarbeiders beschikt?), het beperken van gezinshereniging waarbij dit gekoppeld wordt aan een hogere inkomensvereiste (wilde het VB zich niet in de markt zetten als gezinspartij en als bestrijder van de elite?) en meer repressie. Razzia’s, deportaties, dwangarbeid en kampen. Daar komt het eigenlijk op neer.
Als het 100-puntenplan van het Vlaams Belang vandaag op minder afkeer van de traditionele pro-kapitalistische partijen botst dan het 70-puntenplan van het Vlaams Blok destijds, is dat omdat heel wat van deze voorstellen ondertussen overgenomen zijn door andere partijen. Bij gebrek aan antwoorden op de redenen waarom mensen vluchten, worden vluchtelingen zelf verantwoordelijk gesteld en worden ze daar bovenop als zondebok gebruikt voor het gebrek aan sociaal beleid in België.
Gelukkig was er gisteren in Gent ook antifascistisch protest. Ruim 400 betogers trokken van het St Pietersplein naar de Stadshal om te protesteren tegen racisme en haat. Er werden ook slogans geroepen in solidariteit met de Palestijnse bevolking. Dat is belangrijk: solidariteit betekent opkomen voor een wereld waarin niemand hoeft te vluchten, maar vrij kan reizen en overal een toekomst kan uitbouwen.
Een verkiezingsoverwinning van het VB zal extreemrechts meer zelfvertrouwen geven, ook de aanhangers die bereid zijn tot terrorisme over te gaan. Dit zal onvermijdelijk tot meer geweld en incidenten leiden. Antifascisten organiseren is cruciaal om daartegen te reageren. Ook daarvoor was de betoging belangrijk. Campagne ROSA en Actief Linkse Studenten vormden vooraan een luidruchtig blok om dat kracht bij te zetten.
We brengen later deze week een uitgebreid antifascistisch antwoord op de voorstellen van het VB-congres. Hieronder twee fotoreeksen vanop de betoging.
Het extreemrechtse Vlaams Belang strijkt zondag neer in Gent voor een congres over asiel en migratie. Het is een anti-migrantencongres om de racistische propaganda voor de verkiezingen van volgend jaar op punt te zetten. Het VB kan daarmee scoren en wordt amper iets in de weg gelegd. Zelfs voor Vooruit is het opsluiten van minderjarigen in gesloten asielcentra niet langer een taboe. Andere partijen stappen volop mee in het discours dat toenemende onzekerheid en sociale spanningen toeschrijft aan vluchtelingen. Zo ontlopen ze de verantwoordelijkheid voor hun eigen asociaal beleid van tekorten.
Het feit dat vluchtelingen op straat slapen wordt toegeschreven aan het grote aantal vluchtelingen en niet aan het opgebouwde gebrek aan voldoende opvang. Net als alle openbare diensten wordt de opvang van vluchtelingen ondergefinancierd. In plaats van te kijken naar de enorme leegstand van onder meer kantoorgebouwen en de speculatie rond huisvesting, wordt de verantwoordelijkheid voor de tekorten bij vluchtelingen gelegd. Daar stappen alle pro-kapitalistische partijen in mee, waardoor er een boulevard openligt voor het racisme van het VB.
Victim blaming
Waarom vluchten mensen en komen ze naar landen als België? Extreemrechts stelt dat de verantwoordelijkheid hiervoor ligt bij solidariteit met wie het moeilijk heeft en bij sociale bescherming. De vele tekorten wat sociale bescherming betreft, worden tegelijk uitgespeeld met allerhande fake news over vluchtelingen die zogezegd met de schaarse bescherming gaan lopen. De tekorten zelf worden niet in vraag gesteld. Integendeel: sociale bescherming wordt betwist. Wees er maar zeker van dat dit zich niet tot vluchtelingen zal beperken… Het is overigens bizar dat een politicus als Dewinter, die al heel zijn leven betaald wordt met belastinggeld en rondrijdt in een dure Maserati, naar vluchtelingen die op straat slapen wijst als een ‘grote kost’.
Over de redenen waarom mensen vluchten wordt gezwegen. Dat is geen toeval. Kijk naar de voornaamste herkomstlanden van vluchtelingen de afgelopen maanden. Bovenaan staan zijn Syrië, Afghanistan en Palestina. Dat zijn drie landen met een oorlogssituatie waarbij het Vlaams Belang een pro-oorlogsstandpunt inneemt.
Toen de Amerikaanse president George W Bush na de aanslagen van 11 september 2001 in de VS opriep tot een ‘oorlog tegen terreur’ waarbij eerst Afghanistan en vervolgens Irak werden binnengevallen, protesteerden jongeren en werkenden tegen de oorlog. Het VB protesteerde tegen dat anti-oorlogsprotest met spandoeken waarop stond ‘Bush heeft gelijk’. In Syrië zijn Dewinter en co goede maatjes met dictator Assad.
Extreemrechtse militanten aarzelen niet om kolonialisme goed te praten, zo zijn het aanhangers van het VB die slogans roepen als ‘Handjes kappen, de Congo is van ons’. Koloniale en vandaag neokoloniale plunderingen zijn een essentiële oorzaak van rampzalige situaties die mensen ertoe aanzetten om te vluchten. Neokolonialisme blijft de dominante toon. Zo verklaarde Dewinter in een recent interview in Humo: “Eén pak condooms in Afrika, dat zijn over een paar jaar twintig illegalen en tien criminelen minder in ons land.”
Tijdens het bloedbad dat nu in Gaza wordt aangericht, is het VB voorstander van het stopzetten van elke humanitaire hulp aan de bevolking van Gaza. Extreemrechts kiest resoluut de kant van de Israëlische staatsterreur. Is er iemand die denkt dat het brutale geweld door het Israëlische regime minder mensen tot vluchten zal aanzetten? Welke andere keuze hebben veel inwoners van Gaza?
Niet alleen steunt het VB oorlogssituaties en dictaturen die gisteren en vandaag leiden tot vluchtelingenstromen, ook rond opkomende vluchtoorzaken staat het aan de foute kant. Klimaatverandering drijft steeds meer mensen tot vluchten, zelfs de Wereldbank heeft het over 216 miljoen klimaatvluchtelingen tegen 2050 als er niets verandert. Het VB blijft resoluut de kant van de klimaatontkenners kiezen.
Niet moeilijk dat extreemrechts de verantwoordelijkheid bij individuele vluchtelingen legt, rond de oorzaken waarom mensen vluchten staat het steevast aan de kant die de problemen erger maakt. Om het niet over de onderliggende oorzaken te moeten hebben, doet extreemrechts aan victim blaming.
Het zijn niet de vluchtelingen die verantwoordelijk zijn voor dit kapitalistisch systeem in verval, een systeem van oorlog, klimaatverandering en steeds toenemende tekorten en bijhorende spanningen. Wij zeggen: ‘Blame the system, not its victims’. Ook rond asiel en migratie moeten we het Vals Belang ontmaskeren en bestrijden!
Razzia’s en repressie
Sociale tekorten in België schrijft het VB toe aan vluchtelingen en migranten, niet aan een jarenlang gebrek aan voldoende investeringen. Alle essentiële diensten zijn kapot bespaard, wat leidt tot enorm ongenoegen in het onderwijs, bij het openbaar vervoer, in de zorgsector … Daarover heeft het VB echter niets te zeggen, het is te druk bezig om met de vinger naar migranten te wijzen. Naar die laag van de bevolking die nog meer geconfronteerd wordt met werkloosheid, politiegeweld en uitzichtloosheid.
In plaats van de tekorten aan te pakken, wil het VB schuiven in de volgorde van de wachtlijsten voor de schaarse sociale bescherming of openbare diensten. Wachtlijsten worden niet veroorzaakt door diegenen die erop staan, maar door diegenen die een beleid voeren waardoor de grote bedrijven al jarenlang recordwinsten boeken terwijl een groeiend deel van de bevolking niet mee kan. Hun winsten worden geboekt op de kap van onze ellende. In sociale woestijnen moet geen veiligheid verwacht worden. Ze bieden integendeel meer ruimte voor geweld en ook voor wanhopige ideeën en groepen die haat verspreiden en toepassen. Extreemrechts is daar zelf een uitdrukking van.
De traditionele partijen gaan steeds verder in het gebruik van een verdeel-en-heersbeleid. Dit maakt het VB meer aanvaardbaar en het duwt extreemrechts nog verder in de richting van meer repressie en intimidatie. Naar aanleiding van de recente aanslag in Brussel pleitte het VB voor een beleid “waarbij alle illegalen actief opgespoord worden en het land worden uitgezet.” Waarheen? Het VB is voorstander van kampen in landen als Tunesië en Turkije. Razzia’s, deportaties en kampen. Waar hebben we dat nog gehoord? Om dit geweld goed te praten en voor te bereiden, wordt de ontmenselijking van vluchtelingen en migranten opgevoerd. Zal meer geweld een einde maken aan de redenen waarom mensen vluchten?
Protesteer mee!
Komende zondag houdt het VB een congres van haat en racisme in Gent. Er is een tegenactie die om 13u30 verzamelt op het St Pietersplein. Wij roepen op tot deelname aan deze actie en om mee te stappen in een strijdbaar blok van Campagne ROSA en Actief Linkse Studenten.
Met dit blok komen we op voor solidariteit met en onder alle slachtoffers van het asociale beleid en voor gezamenlijke strijd tegen het systeem van tekorten en ellende. We verwerpen het repressieve beleid en komen actief op tegen oorlog, neokoloniale plundering, klimaatverandering … Ontmenselijking zit in de logica van dit systeem, elke poging tot een menselijke benadering botst met het kapitalisme. Om tot een ander systeem te komen, moeten we ons internationaal organiseren. Het potentieel van de arbeidersbeweging, de overgrote meerderheid van de bevolking, is bijzonder groot. Om met de meerderheid van de bevolking voor verandering te strijden, hebben we nood aan een zo groot mogelijke eenheid van de volledige werkende klasse in al haar diversiteit. Dit betekent ook actief ingaan tegen elke vorm van onderdrukking en verdeeldheid.
Sociale verandering is nodig om een einde te maken aan imperialistische oorlogen, armoede, klimaatverandering en tekorten. Een succesvolle omverwerping van het kapitalisme in één land zou niet de mogelijkheid aan dat land bieden om alle armen van de hele wereld op te vangen, maar zou wel een inspiratie en voorbeeld zijn voor werkenden en armen elders om dezelfde weg op te gaan. Een socialistische wereld zou geen paspoorten of grenzen kennen, laat staan gesloten centra en deportaties. Het zou een wereld zijn waarin mensen niet gedwongen worden om te vluchten. Een democratische socialistische wereldplanning zou de enorme mogelijkheden op vlak van productie, wetenschap en techniek richten op de noden van de volledige bevolking. Wie dan nog naar een ander deel van de wereld trekt, zou dit uit vrijwillige keuze doen.
