Category: Lokaal – West-Vlaanderen

Roger Spinnewyn was één van de kopstukken van de verboden privé-militie VMO (Vlaamse Militanten Orde). Hij belandde meermaals in de cel en was betrokken bij wapenhandel en het geven van een onderduikadres aan gezochte terroristen. In zekere zin was de VMO voor haar verbod begin jaren 1980 vergelijkbaar met de neo-nazi’s van BBET. In 1983 werd de VMO verboden als privé-militie, mogelijk zal BBET straks een gelijkaardig verbod ondergaan. VMO-leider Bert Eriksson verklaarde steevast dat hij trouw bleef aan zijn "führer". Vandaag is Roger Spinnewyn lijstduwer van de VB-lijst in Zedelgem.

Geert Cool

De Vlaamse Militanten Orde (VMO) was niet bepaald een zachtzinnig groepje nationalisten. Eind jaren 1970 en begin jaren 1980 stond de groep in voor een hele reeks terreurdaden met aanvallen op andersdenkenden, militaire trainingskampen, het aanleggen van wapenvoorraden,… In augustus 1979 namen VMO-leden deel aan een trainingskamp van de terroristische Hoffman-groep in Duitsland. Later werd een kopstuk van die Hoffman-groep opgepakt op zijn onderduikadres, de privé-woning van Roger Spinnewyn.

Toen de VMO-leiding in februari 1982 een bezoek bracht aan de uitgeweken nazi-collaborateur Leon Degrelle was Roger Spinnewyn ook opnieuw van de partij. Op een foto van dat bezoek staat hij naast Bert Eriksson. In 2001 verscheen een opmerkelijk interview met Bert Eriksson in Het Laatste Nieuws. Hij stelde daarin onder meer: "Ja godverdomme, wat kan er nog slechter zijn dan onze huidige democratie. Ik mag hier niet eens vertellen wat ik wil. Ik mag zo’n kleurling niet eens vuile makak noemen of een of andere onverlaat stapt naar de procureur of naar de onderzoeksrechter om mij te laten vervolgen." Over Hitler zegt hij "die man was een profeet".

De Brugse fascisten hebben een "grootse" traditie. De VMO (Vlaamse Militanten Orde) had er een aantal van z’n bekendste leden: de familie Spinnewyn. Roger Spinnewyn richtte in ’60 reeds de Westvlaamse VMO-afdeling op. Hij was betrokken in operatie Brevier (het roven van het lijk van Cyriel Verschaeve uit Oostenrijk om het in "Vlaamsche" grond te begraven). Hij had de leiding over de VMO-commando’s bij de bestorming van het Voerense gemeentehuis (’79) en de inval in de Brugse Halletoren (’80).

Begin jaren 1980 vervoegde een groep jongeren de Spinnewyn-kliek: het NJSV (Nationalistisch Jongstudentenverbond) o.l.v. Dewinter. Frank Vanhecke en Filip Dewinter kregen in het NJSV hun politieke vorming van Roger Spinnewyn. Het NJSV vergaderde in het café van Spinnewyn en kon bij haar acties steeds op VMO-ondersteuning rekenen. Bij een herdenkingsplechtigheid voor Cyriel Verschaeve in ’84 waren er twee sprekers: Roger Spinnewyn en Filip Dewinter die het betreurde dat VMO-fuhrer Eriksson op dat ogenblik in de cel zat.

VMO- en NJSV-leden provoceerden in de jaren 80 herhaaldelijk de linkse cafés, zo werden herhaaldelijk ruiten ingegooid (waarvoor o.a. Martin Van Maele veroordeeld werd). Drie Spinnewyns werden veroordeeld voor slagen en verwondingen aan twee jongeren die een progressief café bezochten. Een café werd zelfs beschoten, net zoals het lokaal van het Masereelfonds. Hierbij werden zeer gevaarlijke dumdum-kogels gebruikt. Iedereen wist dat Alex Van Oeteren en de Spinnewyns de daders waren. Ze werden echter niet vervolgd.

Over de ideeën van het NJSV kon geen twijfel bestaan: in het NJSV-lokaal in Sint-Niklaas ging op 2 maart ’84 een bijeenkomst door waarbij iedereen gekleed was als leden van de Klu Klux Klan. In het Waasland was het NJSV toen overigens ook erg actief: ruiten werden ingegooid, linkse activisten bedreigd,…

Vandaag lijkt het Vlaams Belang er alles aan te doen om zich te distantiëren van Blood&Honour. Zo werd BBET omschreven als "halvegaren", "gestoord clubje neo-nazi’s", "gestoorde bietekwieten",… Nochtans zijn er heel wat raakpunten tussen BBET en de vroegere VMO: het aanleggen van een wapenvoorraad, het gebruik van geweld, een neo-nazistische ideologie, militaire trainingskampen,… Zelfs voormalig VMO-kopstuk Bert Eriksson zag de gelijkenissen en trok maar al te graag naar bijeenkomsten van BBET om er als gastspreker te fungeren.

Vroeger had het VB minder problemen met een radicalere groep zoals de VMO. Integendeel, de leiding maakte er zelf deel van uit. Vandaag liggen de kaarten anders door een grotere electorale steun voor de partij en bijhorende druk. (Zie ook het artikel "Extreem-rechts geweld. Zet Blood&Honour de traditie van VMO verder?" dat ingekort verscheen als opiniestuk in De Standaard op 12 september).

Het VB beweert dat de aanhangers van BBET "gestoorde bietekwieten" zijn, maar plaatst tegelijk gelijkaardige "gestoorde bietekwieten" op de eigen lijsten. Hoe kan men de oproepen van de VB-leiding tegen neo-nazi’s ernstig nemen als de partij dergelijke figuren op de eigen lijsten plaatst?

Vorig weekend werden een zwarte man en een vriend met rastakapsel in Brugge in elkaar geslaan nabij het extreem-rechtse skinhead café ‘De Kastelein’. Er werden vijf skinheads opgepakt, twee daarvan kwamen vrij onder voorwaarden. Eén van hen is de 20-jarige Bjorn V. uit Turnhout. Die is betrokken bij de groep ‘Short Cropped’ die begin juni optreedt met ‘Les Vilains’ (de groep van de café-uitbater van ‘De Kastelein’) in een zaal in Veldegem die in handen van de gemeente Zedelgem is.

De Turnhoutse skinhead is geen onbekende. Begin 2004 waren er heel wat problemen met neo-nazi geweld in deze stad. In het lokale jeugdhuis werden Blokbuster-leden aangevallen (6 februari 2004) en was er een aanval op een hiphopfeest (7 februari). Bij dat laatste incident werden 10 skins opgepakt door de politie. Op 20 mei 2004 was het opnieuw zo ver en trok een groep extreem-rechtse skinheads door Turnhout waarbij ze een spoor van vernieling achterlieten. Ook daar werden 7 skins opgepakt. Op 18 september 2004 organiseerden wij een betoging tegen fascistisch geweld in Turnhout. Tevens werd in het jeugdhuis opgetreden tegen de aanwezigheid van de neo-nazi skins.

Een aantal neo-nazi skinheads in Turnhout verzamelden zich rond de groep ‘Short Cropped’ (letterlijk: "kort gesneden", wat over hun haar gaat). Die groep treedt geregeld op in ‘De Kastelein’ in Brugge en heeft nauwe contacten met Blood&honour Midgard. In hun muziekteksten pleiten ze voor een blank Vlaanderen, "Skinheads from Flanders,the patriotic kind,proud to be flemish and proud to be white!!". Omwille van de problemen in Turnhout ("we krijgen toch altijd maar ambras", aldus Bjorn) trokken de mensen van Short Cropped geregeld naar Brugge om de Kastelein te bezoeken.

Deze groep zou op 10 juni optreden in Veldegem (zie affiche). Ze zouden er het podium delen met onder meer ‘Les Vilains’, de groep van ‘suck’, de uitbater van het Brugse skinhead café ‘De Kastelein’. Zal hiertegen worden opgetreden en legt de gemeente Zedelgem er zich bij neer dat in haar sportzaal dergelijke groepen komen optreden?

Naar aanleiding van het racistische geweld in Brugge waarbij een zwarte Parijzenaar door rechtse skinheads in coma werd geslaan, verschenen er verschillende artikels over het gevaar van extreem-rechtse skinheads. Daarbij wordt vaak gesteld dat dit slechts een marginale groep is die bovendien weinig “overlast” zou bezorgen. Dat weerklonk zelfs bij procureur Berkvens.

Geert Cool

Motieven van de daders?

Procureur Berkvens is nog steeds aan het raden naar de motieven van de extreem-rechtse daders. Het feit dat er in café De Kastelein geregeld neo-nazi’s over de vloer kwamen die het niet zo begrepen hebben op zwarten of blanken met een rastakapsel, weegt blijkbaar niet sterk genoeg om een aanwijzing van een motief te hebben. Maar helemaal wraakroepend is de stelling dat de rechtse skinheads meestal geen overlast zouden bezorgen en zich terugtrekken in hun eigen groep.

Voor een groot aantal skinheads zal dat wel kloppen. Het skinheadmilieu is er erg divers en ook politiek gezien zeker niet eenduidig. Maar een kleine groep van extreem-rechtse skinheads in het Brugse heeft al voor heel wat problemen gezorgd. Dat is overigens niet nieuw, maar een geregeld terugkerend fenomeen sinds verschillende jaren.

Vandaag is procureur Berkvens voorzichtig en trekt hij geen vroegtijdige conclusies over de motieven. Misschien heeft hij dat geleerd uit de blunder die hij in 1997 beging toen een extreem-rechtse bomaanslag in de schoenen van Blokbuster werd geschoven op het radionieuws. De extreem-rechtse militant Jeroen Mol pleegde toen een bomaanslag op zichzelf om Blokbuster te beschuldigen. Hij viel door de mand toen bleek dat enkele restjes van de draad waarmee hij de granaat had bevestigd, nog in zijn broekzak zaten… Toch was de procureur er toen wel erg snel bij om Blokbuster te beschuldigen in de media.

Sindsdien waren er nog verschillende incidenten met extreem-rechts in Brugge. In september 2004 werd er nog geschoten in café De Kastelein. De dader kreeg een celstraf van 5 jaar en moest een schadevergoeding betalen van 87.000 euro. Daarnaast wordt het café De Kastelein gebruikt om neo-nazi’s te organiseren en activiteiten op te zetten. Eén van de Blood&Honour afdelingen in ons land, B&H Midgard, staat er sterk. Het was bij een optreden van deze B&H afdeling dat enkele maanden geleden in Vremde bij Boechout een cameraman werd afgeronseld. Nu volgt dus een nieuwe aanslag op twee mannen, waarbij er één in coma ligt. Dat lijken ons alvast voldoende voorbeelden om minstens te kunnen spreken van “overlast”.

Blood&Honour en De Kastelein

De website van het skinheadcafé ‘De Kastelein’ ging dicht wegens “de leugens in de media”. Ook de uitbaters, ‘Suck’ en zijn vrouw ‘Rianne’, proberen zich op de vlakte te houden: “Alsof wij er wat aan kunnen doen en verantwoordelijk zijn voor de daden van enkele klanten.”

Zo onbesproken zijn de uitbaters van ‘De Kastelein’ nochtans niet. Ze spelen beiden in de groep ‘Les Vilains’ dat enige naam en faam heeft in extreem-rechtse middens. In de teksten van deze groep wordt geregeld aangehaald dat men trots is hooligan te zijn en skinhead. “Se saouler, tout casser. C’est ça notre vérité” (Ons bezatten, alles in elkaar slaan. Dat is onze waarheid), zingen ‘Les Vilains’ in “La loi du plus fort”. Tekstschrijver ‘Suck’ gaat verder: “Méfie-toi toujours de la loi. Et surtout des tribunaux. Avec leurs bêtes policiers. Ils ne ferons pas de cadeaux. Finalement, rien à foutre. Car dehors dans la rue. On fera toujours la loi” (Wantrouw de wet, en zeker het gerecht. Met hun politiebeesten. Ze zullen ons geen cadeaus geven. Maar trek er je niets van aan. Want buiten op straat maken wij altijd de wet).

‘Les Vilains’ trad al meermaals op voor Blood&Honour Midgard. Op 4 juni 2005 was er een internationale bijeenkomst met optredens georganiseerd in de buurt van Brugge. Daar waren naar eigen zeggen “bijna 1000 mensen” aanwezig. Volgens Blood&Honour Midgard brachten ‘Les Vilains’ een goed optreden: “Ze speelden een goeie mix van nummers uit hun album, plus nog enkele nieuwe liedjes zoals “justice de rats”, en “internet warrior”, opgedragen aan de mensen die dit medium misbruiken om andere blanke activisten af te kraken omwille van een ziekelijke jaloezie en frustratie, veilig van achter hun computer. Ook de contingent88 cover “Mohamed” maakte het aanwezige publiek wild!”, aldus de enthousiaste verslaggever van Blood&Honour.

De steun van Blood&Honour is zeker geen toeval. Les Vilains nam deel aan een “Tribute to Skrewdriver” (zie CD-hoes). Skrewdriver was de groep van de verongelukte Ian Stuart die mee aan de basis van Blood&Honour en Combat 18 lag.

Eerder speelden ‘Les Vilains’ nog voor Blood&Honour. Ze deden dat in Doornik onder meer samen met Brigade M, een gekende neo-nazistische band die inmiddels is opgedoekt. Voor wie Brigade M niet kent, hebben we een sfeerbeeld vanop één van hun optredens: foto van Brigade M. In 2005 was er ook nog optreden in Brugge samen met ‘Short Cropped’ uit Turnhout. De groepsleden van ‘Short Cropped’ waren betrokken bij problemen met skinheads in Turnhout, waartegen we destijds een betoging hebben georganiseerd. Ze waren ook mee betrokken in de poging om een afdeling van Blood&Honour op te zetten in Turnhout, waarbij naar verluidt een samenkomst werd gehouden in een café dat nauw aan het VB is gelieerd…

Binnenkort, op 10 juni, is het weer raak. Dan is er een optreden van o.a. Les Vilains en Short Cropped in Veldegem. Dit soort optredens afdoen als “ongevaarlijk” en uitingen van marginaal “puberaal” gedrag, volstaat niet om te antwoorden op reëel geweld zoals afgelopen weekend in Brugge. Het klopt dat de harde kern van neo-nazi’s niet zo groot is en grotendeels marginaal is. Maar dat maakt hen daarom niet minder gevaarlijk.

Wat vinden die neo-nazi’s van het geweld in Brugge?

Op diverse internetfora van extreem-rechts blijkt dat de meningen over de gebeurtenissen in Brugge verdeeld zijn. De meesten proberen het geweld goed te praten. Ene ‘kaalkop’ schreef op Stormfront: “Als blijkt dat er toch nog een beetje verzet en weerbaarheid te vinden is onder Vlaamse jongeren dan moeten we daar soms treurig om zijn?”. ‘Limburg 88’ voegt daaraan toe: “Iedereen pleegt verzet tegen de staat en de allochtonen bezetting op zijn of haar manier. En in mijn ogen verdient een ieder die zich hier tegen verzet respect, dus ook die skinheads in Brugge.” ‘Guderian’, een lid van de Vlaamse Jongeren Westland die recent ontmaskerd werd als lid van de regionale raad van het VB in Brugge stelde op politicsinfo.net: “Ik kom zeer regelmatig in het café en ken er redelijk wat mensen. (…) Ik spaar m’n tranen liever voor mensen van ons volk die slachtoffer worden van vreemdelingegeweld.” Anderen leggen de verantwoordelijkheid bij de slachtoffers: “Als de aanwezigheid van vreemdelingen en rasta ‘s al geen provocatie op zichzelf is in een historische Vlaamse stad weet ik het ook niet meer.”

Veel medeleven of afkeuringen van het geweld valt er niet te zien in de extreem-rechtse hoek. Ook het Vlaams Belang zelf blijft opvallend stil rond het geweld in Brugge, of het nieuwe geval van een brandstichting bij een Marokkaans gezin in Heule.

Een aantal neo-nazi’s lijkt van de gelegenheid gebruik te maken om de rivaliteiten tussen Blood&Honour Midgard en Blood&Honour BBET (Bloed, Bodem, Eer, Trouw) uit te spelen. De Midgard-aanhangers worden door die laatsten steeds ‘Shitgard’ genoemd. Ene Wotanskrieger stelde over het geweld in Brugge: “Misschien dat 2 of 3 van die Sh*tgard mannetjes zich tof voelde en ook echt zonder reden die allochtonen te grazen hebben genomen, want je weet immers maar nooit, met drugsgebruikende biernazi’s.” Ook elders werd negatief uitgehaald naar de figuren die in De Kastelein komen en de aanvallers: “Daar zal niet veel eer mee gemoeid zijn, enkel vele liters bier…”, “Weer een goed voorbeeld van de jongens van Bier en Honger Vlaanderen”.

Dat leidt echter tot verdeeldheid. Een rechtse neo-nazi reageerde met de stelling dat Rusland een beter voorbeeld is: “Daar durven allochtonen tenminste hun kop niet meer op straat tonen”. Het vele neo-nazi geweld in Rusland heeft daar al verschillende slachtoffers geëist.

In Rusland en elders in Oost-Europa is er de afgelopen jaren een sterke toename geweest van racistisch geweld. De crisis van het kapitalisme zorgt er voor dat een groeiend deel van de bevolking geen enkele band meer heeft met de maatschappij en, bij gebrek aan een alternatief, schijnoplossingen opneemt. Dat verklaart de groei van groepen met extreem gewelddadig gedrag en de groei van de steun voor neo-nazistische opvattingen.

De strijd tegen het racistisch geweld moet georganiseerd worden. Dat kan door ons te verdedigen en alle geweld aan te klagen, maar het zal evenzeer moeten gekoppeld worden aan de strijd voor een samenleving waar er geen voedingsbodem is voor uitwassen zoals neo-nazistisch geweld.