Category: Op de werkvloer

Unizo-topman Karel Van Eetvelt maakt zich klaar voor de onderhandelingen over een nieuw interprofessioneel akkoord in het najaar. Dat doet de extremist naar goede gewoonte met een reeks provocatieve uitvallen naar de arbeiders en hun gezinnen. Als het Van Eetvelt afhangt komt er geen cent voor loonsverhogingen, ook niet voor de minimumlonen.

In De Tijd van vandaag krijgt Van Eetvelt ruimte om zijn standpunten nog eens duidelijk te stellen: er mag geen cent naar loonsverhogingen gaan, maar wel naar lastenverlagingen voor de bedrijven. Indien er geen geld is voor lastenverlagingen, moeten de arbeiders maar langer werken. Daarmee herhaalt Van Eetvelt zijn eerdere provocatieve voorstel om de werkweek op te trekken tot 48 uur zonder een compensatie van de lonen.

Het nieuwste argument om dezelfde eisen op tafel te leggen, wordt gevonden bij de economische crisis. Het klopt dat er herstructureringen plaatsvinden en heel wat KMO’s failliet gaan, maar een vraag die Van Eetvelt niet stelt is: waarvoor zijn de recordwinsten van de afgelopen jaren aangewend? De reden voor de economische crisis vandaag ligt volgens de patronale woordvoerder uiteraard niet bij de kleine toplaag die zichzelf verrijkt heeft op de casino’s van het kapitalisme en de speculatie. Neen, “Een markteconomie is gebaseerd op vertrouwen. Als dat vertrouwen zoek is, draait alles in de soep.” Het probleem is dus een gebrek aan vertrouwen?

Om dat vertrouwen te herstellen, wil Van Eetvelt nieuwe lastenverlagingen en een verdere ondermijning van de koopkracht. Dat waren overigens ook zijn eisen toen het economisch wel nog goed ging. Het heeft niet geholpen om de economische crisis tegen te houden, maar nu zou het wel helpen om deze crisis te stoppen?

Een verhoging van de koopkracht is volgens Van Eetvelt niet mogelijk. “Ik heb veel liever dat zoveel mogelijk consumenten kunnen blijven consumeren omdat ze nog werk hebben, in plaats van nu een ‘push’ te geven in de hoop dat de conjunctuur volgend jaar wel zal heropleven. Daar geloof ik niets van.” Blijkbaar heeft ook Van Eetvelt zelf een gebrek aan vertrouwen en is hij overeenkomstig zijn eigen redenering bijgevolg medeverantwoordelijk voor de actuele crisis.

Hogere lonen zijn voor Van Eetvelt uitgesloten, alle beschikbare middelen moeten gaan naar nieuwe lastenverlagingen voor de bedrijven. Maar niet getreurd: “Er is een alternatief. Maar dat ligt vreselijk moeilijk. Je kan iets doen aan het aantal uren dat mensen presteren. In plaats van de kosten te verlagen, zorg je er dan voor dat er meer gepresteerd wordt tegen dezelfde kostprijs.” Langer werken voor een zelfde loon zou producten goedkoper moeten maken. Of zou het enkel de winsten vergroten? Volgens Van Eetvelt moet langer werken de norm worden, maar niet noodzakelijk op een lineaire wijze. Het zou wel kunnen door onder meer “op te houden met het alsmaar uitbreiden van allerhande verlofregelingen.” Dat zal ook bij de toeristische sector geen populair standpunt zijn.

Voor Van Eetvelt hebben de werknemers al genoeg gekregen. “De andere kant heeft alles al gehad. Het zijn de hardste roepers.” En dan bedoelt Van Eetvelt niet dat hij aan onze kant zou staan… Hij stelt dat er geen enkele ruimte is voor een verhoging van de koopkracht, “dat is voor later, als de economie weer beter draait”. Zelfs voor de minimumlonen is er geen ruimte, Van Eetvelt: “No passaran. Die gaan met 0 procent omhoog.” Met andere woorden: de minimumlonen gaan er in reële cijfers op achteruit. “Ik verwacht dat onze vakbonden nu absoluut kiezen voor werkgelegenheid en de rest van hun agenda vergeten. (…) En laat de vakbonden ophouden met te zeggen dat er nog niets gedaan is. Komaan zeg. De index blijft gegarandeerd.”

Als het van figuren als Van Eetvelt afhangt, zullen we de komende jaren fors moeten inleveren. Wie daartegen wil ingaan, is volgens de patronale extremist aan het “zagen”. We moeten ons maar gewillig laten uitpersen als citroenen zodat de welgestelde vrienden van Van Eetvelt verder de zakken kunnen vullen. Wel opvallend in het interview met Van Eetvelt: de man beweert niet langer dat de klachten over de koopkracht gebaseerd zijn op “hysterie”. Nu is zijn standpunt dat we maar vrede moeten nemen met de dalende koopkracht en hopen op betere economische tijden.

Wie als jongere denkt dat hij of zij niets te maken heeft met de geschillen tussen arbeiders en patroons, slaat de bal mis. Want sociale zekerheid en openbare diensten gaan ons allen aan. Het patronaat wil de solidariteitsbanden doorknippen, en dit heeft voor zowel arbeiders als jongeren zware gevolgen.

Door Thomas, LSP-Gent

Vandaag komen jongeren op een arbeidsmarkt waar ze weinig kansen krijgen. In Brussel is één op de vier jongeren afhankelijk van een werkloosheidsuitkering of van het OCMW. Toename van flexibiliteit en lagere lonen zijn de norm. Als het van de politici afhangt, verandert daar niets aan.

De toename van interimarbeid betekent voor veel jongeren niet meteen dat er een springplank is naar meer succes. Weekcontracten, soms dagcontracten, bieden geen werkzekerheid en ondermijnen de mogelijkheden tot verzet. Dat moet de arbeidsvoorwaarden van alle arbeiders onder druk zetten. Vooral jongeren worden getroffen: 45,3% van de uitzendkrachten zijn jonger dan 25 jaar en 64% is jonger dan 30 jaar (cijfers voor 2004).

De dalende koopkracht ondermijnt voor veel jongeren de mogelijkheid om verder te studeren. Het leidt er ook toe dat jongeren langer thuis blijven wonen, 37% van de 18 tot 35-jarigen woont thuis. De dalende koopkracht gaat gepaard met het opdrijven van de prestatiedrang in het hoger onderwijs. Tegelijk worden vakantiejobs gevaarlijker: in 2007 waren er onder jobstudenten 10,1% meer arbeidsongevallen dan in 2006.

Na de actieweek voor koopkracht in juni werd te lang gewacht om een nieuw initiatief aan te kondigen. Dat gaf het patronaat de hele zomer om haar propaganda te voeren quasi zonder enige repliek van syndicale zijde. De aankondiging van een actiedag op 6 oktober kon op heel wat enthousiasme rekenen, maar de oproep bleef onduidelijk en de acties onvoldoende georganiseerd. De strijdbaarheid en de actiebereidheid waren er, maar dit potentieel werd onvoldoende benut.

Geert Cool

De actiedag zelf werd een succes, ondanks de onduidelijkheid. Het openbaar vervoer lag plat, heel wat bedrijven gingen dicht, er waren wegblokkades en betogingen,… Het ongenoegen en de vastberadenheid is groot. Als de regering op een wip miljarden euro vindt voor de speculanten bij de grote banken, waarom wordt ons dan al maandenlang gezegd dat er geen middelen zijn voor onze koopkracht?

In de aanloop naar de actiedag was er heel wat onduidelijkheid: werd er nu opgeroepen tot een staking of niet? En wat kwam Herwig Jorissen, voorzitter van de Vlaamse vleugel van ABVV-metaal, dan verkondigen met zijn standpunt dat de actiedag geen zin had? Het was overigens opvallend dat Jorissen met zijn standpunt tegen de actiedag meer media-aandacht kreeg dan diegenen die voor de actiedag opriepen. Vanuit syndicale hoek was het moeilijk om dat recht te zetten, onder meer omdat er amper eigen syndicale media bestaat, er is zelfs geen degelijke centrale website van ABVV of ACV.

Naast de verwarring speelde ook de desorganisatie van de actiedag een rol. Op bepaalde plaatsen waren er wel duidelijke acties en werden deze een succes. We denken bijvoorbeeld aan de blokkade van de Scheldelaan in Antwerpen, heel wat stakingsacties langs Franstalige kant of bij het openbaar vervoer. Daarbij werd telkens het voortouw genomen door basismilitanten, soms met ondersteuning van de lokale leiding, soms op eigen houtje.

Deze gebrekkige organisatie werd reeds op voorhand aangekaart op de militantenbijeenkomsten van onder meer het ABVV. Zo werd op een bijeenkomst van de Algemene Centrale in Antwerpen aan Rudy De Leeuw gevraagd om snel materiaal te voorzien om de campagne op de werkvloer te voeren en werd tevens gevraagd om met een duidelijk ordewoord naar buiten te komen. Gelukkig werd effectief beslist om de Scheldelaan te blokkeren, zoniet was de actiedag amper voelbaar geweest. Dit succes was het resultaat van een strijdbare basis die ondersteund werd door haar centrale.

Elders ging het er chaotischer aan toe. Onze leden in Bergen brachten verslag uit hoe ze bij de openbare vervoersmaatschappij TEC in de week voor de actiedag langs gingen om de acties bekend te maken en daarbij meteen werden binnengeroepen om uit te leggen wat er moest gebeuren. Ook op de actiedag zelf werd op onze leden gewacht om een stakerspost te organiseren, voordien heerste onduidelijkheid over wat er moest gebeuren. Ondanks die beperkingen was er vaak een offensievere houding dan op de actieweek, nu werd niet enkel betoogd maar vaak ook gestaakt en dat doet het patronaat meer pijn. Ook werden hier en daar offensievere eisen naar voor gebracht, zo eiste ACOD in Brussel een algemene netto loonsverhoging van 300 euro per maand voor iedereen.

Een Limburgse militant van de socialistische metaalvakbond stelde in een interview op socialisme.be: “Een nationale actiedag met een duidelijk ordewoord en sterke mobilisatie in de bedrijven was veel beter geweest. Dan was een massale actie echt wel mogelijk geweest. Vandaag de boel platleggen, zou bij ons alvast geen probleem geweest zijn. Nu proberen ze het afkoelingsscenario.” Deze militant sprak zich ook terecht uit tegen de splitsing van ABVV-metaal langs communautaire lijnen, die splitsing heeft de metaalcentrale verzwakt. In de metaalsector werd langs Vlaamse kant amper actie gevoerd. In sommige bedrijven kwam dit door de technische werkloosheid (onder meer GM in Antwerpen). Bij Audi in Brussel en in Franstalige metaalbedrijven werd wel gestaakt.

Op verschillende acties en betogingen bleek dat de trend van de actieweek in juni zich verderzette: een nieuwe laag van syndicale militanten nam mee het voortouw en gaat op zoek naar de tradities van de arbeidersbeweging bij het organiseren van acties en het opbouwen van een krachtsverhouding. Ook nu werd in een aantal bedrijven voor het eerst sinds lang actie gevoerd. Zo gingen niet alleen werknemers van De Lijn in staking, maar ook bij private pachters werd gestaakt. Het potentieel werd niet volledig benut, maar was wel degelijk aanwezig.

Een centraal discussiepunt op alle piketten en betogingen was uiteraard de financiële crisis. Dat werd door VLD-voorzitter Somers en het patronaat aangehaald om de acties “onverantwoord” te noemen. Alsof de verantwoordelijkheid voor het falen van hun systeem bij ons ligt! Het zijn de neoliberalen die met ons spaargeld hebben gegokt en nu zouden wij moeten zwijgen? De Standaard liet in haar regionale editie in Antwerpen een (niet nader genoemde) actievoerder aan het woord: “De regering kan blijkbaar op enkele dagen miljarden mobiliseren om de geldhonger en de grootheidswaanzin van enkele topmensen bij Dexia en Fortis te stillen. Voor ons, gewone werkmensen, is er nooit iets. Al steunen we nu natuurlijk de werkmensen in de banksector.”

De economische situatie ziet er zeker niet rooskleurig uit. De economische crisis leidt tot jobverlies. September werd door onderzoeksbureau Graydon de zwartste maand ooit genoemd met 18% meer faillissementen in vergelijking met een jaar eerder. Er gingen dit jaar al 14.127 jobs verloren door faillissementen, een stijging met 20%. Ook bij herstructureringen sneuvelen er jobs. De dreiging van stijgende werkloosheid wordt nu gebruikt om de werkenden en hun gezinnen te laten opdraaien voor de crisis. De recordwinsten van de afgelopen jaren (vorig jaar nog 77 miljard euro winst voor de 30.000 grootste bedrijven) worden zoveel mogelijk uit het geheugen gewist en naar de diepste vergeetputten verbannen. De aandeelhouders hebben geïncasseerd, nu moeten wij maar hun problemen opvangen met een ondermijnde koopkracht of jobverlies. Daartegenover is er meer dan ooit nood aan een duidelijke syndicale campagne onder het motto “Samen sterk voor koopkracht en werk”.

Na de actiedag zal er nog heel wat discussie volgen. Het ACV was er snel bij om alle hoop te vestigen op de interprofessionele onderhandelingen en “niet op acties” (aldus ACV-voorzitter Cortebeeck). Vanuit het ABVV kwam er nog geen eenduidige reactie, Herwig Jorissen speelt uiteraard in op het feit dat de stakingsacties niet overal even goed waren georganiseerd. Dat kan de spanningen binnen het ABVV, ook langs communautaire lijnen, versterken. De verantwoordelijkheid hiervoor moet gezocht worden bij diegenen die hebben verhinderd dat er een duidelijke oproep kwam voor een stakingsdag die bovendien goed zou worden voorbereid.

Hoe moet het nu verder? Er is nood aan syndicale eenheid waarbij iets wordt gedaan met de actiebereidheid aan de basis. Indien deze actiebereidheid wordt gedesorganiseerd, zal het enkel leiden tot meer frustraties en zal het zelfs de deur openzetten voor (onder meer communautaire) spanningen binnen de vakbonden. Indien de actiebereidheid wel wordt georganiseerd, zal dit met een grote betrokkenheid van de basis moeten gebeuren. Er is nood aan algemene interprofessionele evaluatievergaderingen om lessen te trekken uit de actiedag en volgende stappen voor te bereiden.

De betoging in Gent op 6 oktober mobiliseerde een kleine 5000 mensen van verschillend plaatsen uit Oost-Vlaanderen zoals Aalst, Dendermonde, Oudenaarde etc. De betogingsoproep titelde “stop afbraak textiel” en was ook georganiseerd vanuit de textiel. Bijgevolg waren er ook wat Franstaligen aanwezig. Voor arbeiders die hun werk kwijt raken of met toekomstige afdankingen geconfronteerd worden kan protest soms lijken als een gevecht tegen de bierkaai. Voor de kapitaalinjecties bij Fortis en Dexia is er genoeg geld, over het redden van jobs hebben we nog niets gehoord.

Verslag door Benoit

‘s Morgens spraken we af om uit solidariteit piketten te gaan bezoeken. Gezien de onduidelijke mobilisatie was het op voorhand ook niet echt duidelijk welke bedrijven zouden staken en waar er piketten zouden staan. Uiteindelijk was er een piket van zo’n 30-tal blauwe militanten bij een bouwbedrijf en zou er ook een piket geweest zijn aan het UZ, waar we wegens de laattijdige berichtgeving niet geraakten.

Tegen 10u zou de betoging van start gaan door de straten van Gent en vanaf 9u begon het er al behoorlijk vol te lopen. De betoging concentreerde zich voor een groot stuk op het behoud van jobs en het afdwingen van een goed sociaal akkoord. Met de Actief Linkse Studenten kwamen we ook tussen met een kleine studentendelegatie. Het is een belangrijk begin om in de toekomst ook duidelijker aanwezig te zijn op een betoging over koopkracht en jobs met de ALS. Het is duidelijk dat studenten zwaar getroffen worden door precaire statuten en het cliché van ‘de arme student’ is meer en meer realiteit. Belangrijk hierbij is natuurlijk dat werkenden gezien worden als diegenen die ook effectief een slag kunnen toebrengen aan een burgerij die de afgelopen jaren alle winsten oppotte.

Op het einde van de betoging werd gesteld dat het belangrijk is om nu een goed akkoord af te dwingen en zich strijdbaar op te stellen. Hoe men een goed akkoord kan afdwingen of hoe men jobs kan behouden in tijden van internationale afdanking, daar werd geen concreet antwoord op geformuleerd. Wat er na 6 oktober volgt, was evenmin duidelijk. De link zou perfect kunnen gelegd worden met andere bedrijven en sectoren zoals dit ook het geval was in Henegouwen, Luik, Antwerpen,…

Om banken te redden kwam de politieke elite opdraven met miljarden euro’s. Alle sociale consequenties (afdankingen, verarming, werkloosheid, slechtere arbeidscondities,…) van de crisis waarin we vandaag zitten konden in het verleden niet opgelost worden door de traditionele partijen en vandaag wordt er zelfs geen degelijk antwoord op geformuleerd.

Vakbonden zouden vandaag de discussie moeten voeren over het feit dat een bedrijf zoals Bekaert dat nog massale winsten maakte de afgelopen periode, nu ongestoord mensen aan de deur kan zetten. Men mag nog zoveel sociale akkoorden ondertekenen, een sluiting ontstaat nooit op basis van een akkoord (aangezien het enkel de directie is die daarover beslist).

LSP eist dat werkenden zelf kunnen beslissen over de toekomst van hun fabriek en dat de winsten van de afgelopen jaren aangewend worden om de fabriek draaiende te houden en er sectorieel naar een oplossing gekeken wordt.

Pablo V