Category: Private sector – algemeen

De directie van AGC Glass Europe, het vroegere Glaverbel, wil nog maar eens overgaan tot afdankingen. In de vestiging te Zwankendamme (Zeebrugge) verdwijnen 109 van de 300 jobs. De fabriek maakt spiegelglas, dubbelglas en autoruiten. De afgelopen jaren waren er al meerdere herstructureringen waarbij personeel afvloeide. Het wordt tijd dat er een stevig antwoord wordt geboden op de directie. Er wordt winst gemaakt en het orderboek was goed gevuld.

Artikel door Etienne

Om de huidige situatie te begrijpen, is het nuttig om een kort overzicht te bieden van de geschiedenis van Glaverbel.

Begin 1975 kondigde de directie van de holding Glavebel-Mécaniver, die de afdeling plat glas van de multinational BSN Gervais Danone controleerde, haar beslissing aan om de ovens van het filiaal in Gilly te sluiten tegen de eerste februari. De arbeiders zouden simpelweg ontslagen worden. Onmiddellijk gingen zij in staking, bezetten ze het bedrijf en verkozen ze een stakingscomité. De staking zou zeven weken duren. Het was een klassenconflict zonder medelijden tegen een machtige multinational. De arbeiders hadden een grote troef, hun traditie van strijdsyndicalisme. Bij de afdeling van Glaverbel in Zwankendamme weigerde de vakbondsleiding de staking in Gilly te steunen. De reden? De vakbondsleiding vond de Waalse arbeiders “onredelijk”.

In 2004 kwam er in Lodelinsart bij Charleroi een nieuwe herstructurering bij Glaverbel Coating. Het doel was om 40% van het personeel op twee jaar tijd te laten afvloeien. Dat kwam neer op bijna 100 van de 240 arbeiders. Glaverbel Coating is gespecialiseerd in de productie en de veredeling van glas met zonwerende coatings voor de mondiale markt van grote bouwwerken. In een mededeling zegt de groep dat de vestiging in Lodelinsart zwaar verlieslatend is . In datzelfde jaar verdwijnen 20 jobs bij Glaverbel in Roux. Begin 2005 volgt een herstructurering bij AGC Automotive (ex-Splintex) waarbij de acties van het personeel de steun krijgen van de arbeiders van de Glaverbel-vestigingen rond Charleroi. Bij AGC Automotive zouden 284 van de 840 jobs verdwijnen. Er werd meer dan 100 dagen gestaakt. Hier kan je een artikel lezen over de afloop van deze staking, het betreft een interview met Gustave Dache (auteur van het nieuwe boek over 60-61 en voormalig arbeider uit de glassector).

In Zwankendamme bij Zeebrugge werden de afgelopen tien jaar verschillende herstructureringen doorgevoerd. Begin 2006 verdwenen 42 jobs. Het ging om jobs bij dochterondernemer Seapane dat vooral dubbelglas produceerde. De vakbonden reageerden gematigd omdat het aantal “naakte ontslagen” zou beperkt worden. Er werd vooral gewerkt met brugpensioen op 55 jaar. Daartoe moest het bedrijf erkend worden als onderneming in herstructurering waarbij minstens 10% van de arbeiders wordt getroffen. De verantwoordelijke ACV-secretaris verklaarde toen in de media: “We hebben alle vertrouwen dat het niet tot 42 ontslagen zal komen.” De ABVV-verantwoordelijke voegde er aan toe: “We weten dat het er minder goed gaat en hebben als vakbond ook respect voor de moeilijke situatie van het bedrijf.” En de ACV-secretaris nog: “Deze herstructurering is nodig om het bedrijf rendabel te maken voor de toekomst.”

Het heeft niet lang geduurd vooraleer opnieuw tot ontslagen werd overgegaan. In 2007 veranderde Glaverbel de naam van het bedrijf tot AGC Glass Europe om nauwer aansluiting te vinden met de naam van het Japanse moederbedrijf AGC. In november 2010 volgde de bekendmaking van 109 jobs die verloren gaan bij AGC Glass Europe. De beslissing werd meegedeeld op de ondernemingsraad. De directie stelde dat er “slechte toekomstverwachtingen” zijn alsook een “overcapaciteit” en een te sterke “concurrentie elders in Europa”. Nochtans maakt AGC Glass Europe in Zeebrugge winst en is het orderboekje goed gevuld. Met de nieuwe golf van afdankingen zou een derde van het personeel verdwijnen, nu werken er nog 300 arbeiders. Dit is de vierde herstructurering op tien jaar tijd. Ooit werkten er 2.000 arbeiders in Zeebrugge, nu zouden er nog 200 overblijven.

Dit stelt de vraag over welk antwoord er zal komen op de afdankingen. Pas 24 dagen na de bekendmaking van de herstructurering werd actie gevoerd en intussen wordt het overleg met de directie afgewacht om te zien hoeveel arbeiders met brugpensioen kunnen en hoeveel er uiteindelijk worden afgedankt.

Wij denken dat een strijdbaar antwoord noodzakelijk is. Als we de logica van de directie aanvaarden, dan gaan we van herstructurering naar herstructurering waarbij alle verworven rechten uit het verleden op de helling worden gezet. Het personeel moet zich organiseren om collectief neen te zeggen aan een directie die enkel de winsten op korte termijn wil opdrijven en daartoe zelfs bereid is om een sociaal bloedbad aan te richten.

Op 20 november werd na drie weken staken een akkoord goedgekeurd door een grote meerderheid van het stakende personeel van Brink’s. Dat bedrijf wilde in ons land enkel het meest winstgevende onderdeel, de transport van diamanten, behouden. Om goedkoper van de rest van de activiteiten af te geraken, werd geprobeerd om het personeel van een bediendenstatuut te laten overstappen naar een werkliedenstatuut. Dat zou de multinational heel wat goedkoper uitkomen bij een collectieve afdanking.

[box type=”shadow” align=”alignright” width=”100″]

De aangestelde bewindvoerders zullen mooi beloond worden voor hun opruimwerk. Alain Zenner, gekend van zijn rol bij het faillissement van Forges de Clabecq, en Gérard Delvaux zullen samen 1,5 miljoen euro ontvangen voor maximaal 6 maanden werk. Dit is ongeveer 10% van de geschatte waarde van het bedrijf bij een faillissement.
[/box]

Het personeel reageerde vastberaden en ging meteen in staking. De rechtbank zag zich verplicht om het faillissement van Brink’s als frauduleus te bestempelen en stelde twee bewindvoerders aan. Grote klanten van Brink’s, zoals Fortis, ING, bpost en Delhaize, ondervonden problemen als gevolg van het conflict. De bewindvoerders moeten er voor zorgen dat de klanten terug worden bediend. Het werk wordt hervat met behoud van het bediendenstatuut en zonder de sluiting van de vestiging in Strépy.

Hiermee is het verhaal bij Brink’s echter niet voorbij. Niemand heeft vertrouwen in een echte doorstart van het bedrijf. Mogelijk komt er al gauw een nieuwe aankondiging van faillissement waarna een overnemer de interessante klanten kan oppikken en het personeel alsnog een slechter statuut kan opdringen. Het personeel en de bonden moeten waakzaam blijven.

Deze strijd was niet alleen belangrijk voor het personeel van Brink’s. Indien de directie erin was geslaagd om een ander statuut op te leggen, dan zou dit een belangrijk precedent gevormd hebben. Dit scenario is voorlopig van de baan, maar de strijd is nog niet gestreden. Ongetwijfeld zullen nog andere bedrijven overgaan tot soortgelijke patronale agressie waarop met interprofessionele solidariteitsacties moet worden geantwoord.

Bovendien moet een fundamentele vraag worden gesteld: moeten we waardetransport overlaten aan de winsthongerige haaien van de privé? Wij denken van niet. Het levert het personeel, dat een risicovol beroep uitoefent, en de samenleving die belang heeft van het goed functioneren van die dienst over aan bedrijven waar enkel de winst telt. Het waardetransport moet als onderdeel van de financiële sector worden genationaliseerd onder arbeiderscontrole en –beheer zodat de veiligheid van het personeel en de dienstverlening centraal kunnen staan.

Lees ook:

• Bezoek aan de stakerspost in Machelen (18.11)
• Staking bij Brink’s gaat voort – verslag vanuit Strépy (15.11)
• Brink’s vraagt faillissement aan (12.11)
• Brink’s. Patronale stormram tegen bediendenstatuut (10.11)
• Staking bij Brink’s gaat verder (5.11)
• Brink’s: staking tegen aanval op lonen en statuut (28.10)

Gisteren was er een actie van zowat duizend militanten en delegees. Er was vooral gemobiliseerd door BBTK, LBC en de Algemene Centrale (ABVV). Het personeel van Brink’s is intussen al drie weken aan het staken. Hun strijd werd met de actie gisteren open getrokken. LSP was aanwezig op de actie en vond het een belangrijke stap. Het personeel van Brink’s wilde naar minister Turtelboom trekken, maar enkel een delegatie werd toegelaten. Turtelboom probeerde de staking te breken door een licentie te geven aan het filiaal Brink’s Diamond & Jewelry in Zaventem. De campagne “Jongeren in strijd voor werk” kreeg een goede ontvangst op de actie, er werd een solidariteitsbrief verspreid. Deze actie moet het vertrekpunt zijn voor een grote syndicale solidariteitscampagne met het personeel van Brink’s en tegen de patronale agressie.

Fotoreportage door Boris

In het vorige artikel op deze site hadden we het al over de poging van de directie om het bedrijf failliet te laten verklaren. Sindsdien werd dit afgewezen door de rechtbank. Woensdag trokken we naar de stakerspost in Machelen waar het personeel aan het wachten was op de resultaten van het onderzoek naar de boekhouding van het bedrijf.

Verslag door Nico M (Brussel)

[box type=”shadow” align=”alignright” width=”100″]

Lees ook:

• Staking bij Brink’s gaat voort – verslag vanuit Strépy (15.11)
• Brink’s vraagt faillissement aan (12.11)
• Brink’s. Patronale stormram tegen bediendenstatuut (10.11)
• Staking bij Brink’s gaat verder (5.11)
• Brink’s: staking tegen aanval op lonen en statuut (28.10)

[/box]

Het personeel wil maar al te graag verder werken, onder dezelfde voorwaarden en dus met behoud van het huidige statuut. De directie houdt nu de deuren gesloten met het argument dat ze niet meer in staat is om de lonen te betalen (als onderdeel van het zogenaamde faillissement). Er is in de praktijk dus sprake van een lock-out vanwege de directie die zelf de mogelijkheid om het werk te hervatten afblokt. Voor de poorten in Machelen werden de resultaten van de studie van de boekhouding aandachtig gevolgd. Maar er waren ook discussies over de standpunten van klanten van Brink’s (waaronder BNP Paribas-Fortis) over de vraag of er nog voldoende vertrouwen is om verder te werken. De druk op het personeel wordt dus opgevoerd.

Aan de stakerspost was er weinig vertrouwen over de rol die de overheid in dit dossier kan spelen. “De staat heeft niet dezelfde doelstellingen zoals wij. Het is een beetje zoals het glas dat halfvol of halfleeg is. Wij willen onze arbeidsvoorwaarden en de tewerkstelling behouden. De overheid is al tevreden als de economische activiteit behouden blijft en een deel van het personeel. Voor de overheid is de vraag over het statuut niet belangrijk”, werd ons aan het piket gezegd. Bij andere conflicten zoals bij Fiat of Godiva kwam de overheid nooit tussen om de ontslagen te betwisten. Uiteindelijk werden gemeenschapsmiddelen gebruikt om het patronaat bij te staan in het opdelen van het personeel. De enige manier om het patronaat tot toegevingen te dwingen, is door onverzettelijk in verzet te gaan en daarbij op de eigen kracht te rekenen. Dat was hoe vorig jaar bij Bayer en Inbev besparingsplannen werden tegen gehouden.

Het conflict bij Brink’s is niet enkel van belang voor het personeel van Brink’s, het is een discussie die alle werknemers in het land aanbelangt. Het is immers duidelijk dat er nood is aan een eenheidsstatuut, maar het patronaat wil dat enkel indien de ontslagvoorwaarden voor bedienden drastisch naar beneden worden herzien.

Aan het piket stelden de bedienden dat Brink’s een testcase is. Indien het hier mogelijk is om naar een werkliedenstatuut over te stappen, dan zullen andere bedrijven volgen. Het personeel en de vakbonden moeten de solidariteitsacties opvoeren en hun vastberadenheid tonen in de strijd tegen de afbraak van het statuut en de arbeidsvoorwaarden.

De solidariteitsactie die vandaag plaats vindt in Brussel kan een vertrekpunt zijn om een democratisch actieplan naar voor te brengen in de strijd voor minstens het behoud van het bediendenstatuut en uiteindelijk voor een eenheidsstatuut met harmonisatie naar boven. We mogen het personeel van Brink’s niet alleen de strijd laten voeren, zeker niet in een strijd die alle werknemers in dit land aanbelangt.

Een eengemaakte en solidaire strijd die breder wordt gevoerd, is de enige manier om het arrogante patronaat tot toegevingen te dwingen. We mogen hen de tijd niet geven om ons te isoleren. Het is dringend nodig om de initiatieven en campagnes op te drijven. Het personeel van Brink’s houdt momenteel een oorlogskas vast in de geldkoffers. Het feit dat dit geld niet circuleert en een aantal banken in de problemen komen, zorgt ervoor dat de economie in de problemen komt. De overheid en het patronaat willen daar een oplossing voor. Maar we mogen hen niet toelaten dat tegenover het vrijgeven van de middelen enkel een maandenlange periode van onderhandelingen staat.

Meer algemeen stelt de kwestie zich of de financiële sector in de handen van de private sector mag worden overgelaten. De financiële crisis heeft de resulaten van de speculatie getoond. Doorheen Europa zijn de regeringen vandaag bezig om de gewone werkmens te laten betalen voor de reddingsplannen van de banken. Die reddingsplannen worden betaald door harde besparingen en aanvallen op onze openbare diensten. Dat idee was ook aanwezig onder de waardevervoerders op de stakerspost. Wij zeggen: nationaliseer de volledige financiële sector, inclusief het waardevervoer, om de veiligheid van het personeel en de dienstverlening aan de bevolking centraal te stellen in de plaats van de onstilbare winsthonger van de speculanten.

Het personeel van Brink’s is sinds 27 oktober in staking. Van bij het begin van dit conflict toonde de directie een enorme arrogantie. Vrijdag werd officieel het faillissement aangevraagd: 430 bedienden die vaak al jarenlang hun leven hebben geriskeerd worden als grof vuil op straat gezet.

Artikel door onze correspondenten in Henegouwen

[box type=”shadow” align=”alignright” width=”100″]

Lees ook:

• Brink’s vraagt faillissement aan (12.11)
• Brink’s. Patronale stormram tegen bediendenstatuut (10.11)
• Staking bij Brink’s gaat verder (5.11)
• Brink’s: staking tegen aanval op lonen en statuut (28.10)

[/box]

BRINK’S is wereldmarktleider in waardetransport. Het Amerikaanse moederbedrijf telt 60 000 werknemers. De belgische afdeling telt 430 werknemers. Eind oktober kondigde BRINK’S aan dat de site in Strépy (bij Mons), met een 50-tal werknemers, zou sluiten, dat de (winstgevende) site van Zaventem werd verkocht aan een dochterfiliaal, en eiste dat de werknemers van statuut zouden veranderen: van bediende naar arbeider.

De werknemers weigerden dit te aanvaarden. Vooral de overgang naar een arbeidersstatuut was enkel een manier om hen goedkoop te kunnen ontslaan. Een arbeider met 20 jaar ancienniteit heeft in de sector recht op een onslagvergoeding van 16 weken, voor een bediende is dit 15 maanden. Een serieuze besparing voor de directie dus. Bovendien zou deze maatregel een precedent vormen, en gevolgen hebben voor alle bedienden in andere sectoren.

De directie had haar plan zeer goed voorbereid. Ongeveer een jaar geleden werden drie werknemers op elke site ontslagen. Een werknemer vertelt ons over een collega: « de dag nadat hij aan de deur werd gezet, mocht hij het gebouw niet meer binnen, hij werd begeleid door een kaderlid om zijn kastje leeg te halen. » Dit deed de directie enkel om de reacties te testen. Even later werden de déléguées op de werkvloer aangemoedigd om ‘op vrijwillige basis’ te vertrekken. Op deze manier hoopte Brink’s haar herstructurering vlot te kunnen doorvoeren. Maar ze heeft zich duidelijk vergist. Ze kreeg niet te maken met verdeelde werknemers en een onthoofde vakbondsvertegenwoordiging, zoals gehoopt, maar met een verenigd blok van strijdbare werknemers. Vandaag hebben de werknemers van BRINK’S een voorbeeldige strijd geleverd, in verenigd vakbondsfront. Ze weigerden hun wapens en het geld in de kluizen af te geven. Ze weigerden van statuut te veranderen, omdat dit een nederlaag zou zijn voor alle belgische werknemers in bediendenstatuut. Ze hebben de strategie van de directie steeds doorzien, en lijven het stakingspiket volhouden, ook nu het faillissement officieel is verklaard.

De directie probeert de schuld voor het faillissement bij de werknemers te leggen. Ze stelde dat ze, sinds het bestaan van het bedrijf, in geen enkel land waar ze actief is, al op een dergelijk verzet van de werknemers is gebotst. De bediendenstatuten zouden de reden zijn waarom het bedrijf verliezen lijdt. Dit is onzin. De winstgevende afdeling, die zich bezighoudt met het vervoer van diamanten tussen Antwerpen en de Zaventem werd verkocht aan een zusterfiliaal, en verdween op die manier uit de cijfers van het bedrijf. Tijdens de onderhandelingen hebben de vakbonden voorgesteld om de statuten te veranderen, indien de ontslagvergoedingen niet werden gewijzigd. Dit werd geweigerd. Het ging dus enkel om een voorbereiding van ontslagen. Een verandering van het statuut betekende goedkope onslagpremies.

De vakbond zal nu proberen het faillissement als frauduleus te laten verklaren. Dit betekent dat de strijd nu gedeeltelijk juridisch wordt gevoerd. Dit kan als gevolg hebben dat de werknemers het gevoel hebben ‘dat het niet meer in hun handen ligt’, maar afhangt van de rechter, die de werknemers al dan niet goedgezind is. Als dit lang aansleept, zou de strijd zo kunnen uitdoven.

Maar de werknemers van BRINK’S hebben juist besloten om het stakingspiket te behouden. ‘Dit is slechts het begin’, klonk het vrijdag op het piket in Strépy, net na de verklaring van het faillissement. Het is belangrijk dat de vakbond de strijd probeert uit te breiden. De methoden die de directie van BRINK’s gebruikt zijn niet nieuw. Opgezette faillissementen door winstgevende en verlieslatende afdelingen kunstmatig te splitsen, we zagen het bijvoorbeeld in mei 2009 bij Fiat in Brussel. Hierdoor kon de directie van Fiat 24 werknemers ontslaan in haar verlieslatende afdeling.Dit conflict heeft toen een solidariteitsbeweging op gang gebracht. Dit moet nu ook gebeuren.

De directie van Brink’s stuurde sinds het begin aan op een faillissement. Ze bracht het vervoer van juwelen en diamanten onder in een ander filiaal, Brink’s Diamond & Jewelry, en vroeg al van bij het begin van het conflict een licentie aan voor deze dochteronderneming. Zo kan ze onder een andere naam, met enkel de winstgevende afdelingen, verderwerken in België.

Het patronaat is bereid tot alles om winsten te verhogen. Werknemers worden als vuilnis aan de kant gezet, om parasitaire aandeelhouders tevreden te stellen. Voor sommige werknemers is dit trouwens niet hun eerste herstructurering. Een werknemer van Strépy heeft eerder al hetzelfde moeten meemaken bij VW Brussel, nu Audi Brussel. Overal probeert het patronaat de gevolgen van de crisis door de werknemers te laten betalen. Op dezelfde dag waarop het faillissement bij Brink’s werd verklaard, lezen we in de krant dat de Franse groep La Redoute in Dottignies, nabij Moeskroen, 78 werknemers onslaat, om haar kosten te verminderen. Het aantal ontslagen en aanvallen op statuten, lonen, etc zullen in de komende periode enkel toenemen. We hebben een strijdbare vakbond nodig die de verschillende strijdbewegingen groepeert.

Van traditionele partijen moeten we niet veel steun verwachten. Politici als Milquet, Di Rupo, … zeggen ‘verontwaardigd’ te zijn over de houding van de directie van Brink’s, maar een antwoord hebben ze niet. Integendeel, jarenlang steunen alle traditionele partijen een politiek van lastenverlagingen voor bedrijven. Vandaag loopt dit op tot 9 miljard euro per jaar die onze sociale zekerheid misloopt. Het patronaat wordt op haar wenken bediend, en wanneer werknemers worden gedumpt, omwille van jarenlang slecht beleid, is er geen antwoord. De politici laten toe dat de private sector een schepje winst meer kan maken op de kap van de veiligheid en de loon- en arbeidsvoorwaarden van het personeel.

Het is duidelijk aan welke kant de traditionele partijen staan. Wij hebben een eigen partij nodig. Een partij die de kant van de werknemers kiest, en breekt met de winstlogica. Wat belangrijk is bij Brink’s, is de veiligheid van het personeel en de dienstverlening aan de bevolking. Zolang de sector in privéhanden blijft, zal de winst belangrijker zijn dan de werknemers en de dienstverlening aan de bevolking. Daarom eisen we de nationalisering van de volledige financiële sector, inclusief de waardetransporten, onder arbeiderscontrole en -beheer.

Hier vind je de facebookgroep van het personeel van Brink’s Strépy: Brink’s-Strépy

Vandaag raakte bekend dat de directie van Brink’s het faillissement aanvraagt. Bij het bedrijf werd meer dan twee weken gestaakt. Het sociale conflict bij Brink’s handelt over de poging van de directie om eenzijdig het statuut van de bedienden te veranderen in dat van arbeiders. Hierdoor zou het goedkoper zijn om af te danken. De directie wou wellicht sowieso de deuren sluiten, maar dan liefst wel zo goedkoop mogelijk.

[box type=”shadow” align=”alignright” width=”100″]

Lees ook:

• Brink’s. Patronale stormram tegen bediendenstatuut (10.11)
• Staking bij Brink’s gaat verder (5.11)
• Brink’s: staking tegen aanval op lonen en statuut (28.10)

[/box]

Het personeel bleef principieel neen zeggen aan de chantage van de directie. Omwille van de lange periode van wanbeheer, werd het ergste gevreesd. De aankondiging kwam voor het personeel dan ook niet als een totale verrassing.

De besparingen die de directie voorstelde, kwamen er na jaren van onderinvesteren in de Belgische vestigingen. Enkel de winsten op korte termijn waren van tel. Als dat te moeilijk werd, viel het doek over Brink’s in ons land. Na het faillissement moet naar een overnemer worden gezocht. Er is in ons land maar een concurrent. Die mag Brink’s niet zomaar overnemen omdat er hierdoor een monopolie zou ontstaan.

Een gewone overname van Brink’s door een ander bedrijf was niet evident. In dat geval bepaalt de wet immers dat de bestaande arbeidsovereenkomsten worden overgenomen. Ook in dat geval is een eenzijdige wijziging van een essentieel bestanddeel van de arbeidsovereenkomst verboden. Een gewone overnemer zou dus met bediendenstatuten moeten werken.

De sector van het waardetransport is gevoelig. De veiligheid van het personeel staat iedere dag op het spel. Het ondermijnen van het personeelsstatuut betekent dat om problemen wordt gevraagd. Deze sector mag niet aan de winsthonger van de private sector worden overgelaten. Samen met de nationalisatie van de volledige financiële sector en dit onder arbeiderscontrole en –beheer, moet ook de sector van het waardevervoer onder gemeenschapsbezit worden geplaatst zodat de veiligheid en de dienstverlening centraal kunnen staan in de plaats van het winstbejag.

Minister van werk Milquet probeerde te onderhandelen tussen directie en personeel. De minister doet graag uitschijnen dat ze het algemeen belang dient en zelfs dat ze aan de kant van de werknemers zou staan. Moest dat echt het geval zijn, dan zou ze niet toelaten dat de aasgieren van de private sector een graantje winst oppikken op de kap van de veiligheid en de loon- en arbeidsvoorwaarden van het personeel.

De directie van Brink’s speelt het hard. Het wil een vestiging sluiten, personeel afdanken en het overblijvende personeel eenzijdig een slechter statuut opleggen. Het personeel dat nu een bediendenstatuut heeft, zou overgaan naar een statuut van werklieden. Een dergelijke eenzijdige wijziging is niet wettelijk. Indien de directie hiermee weg geraakt, dan vormt dit een ernstig precedent voor de arbeidersbeweging.

Het conflict bij Brink’s duurt al bijna twee weken, maar blijft vreemd genoeg beperkt tot Brink’s. De discussie is nochtans heel wat ruimer. Indien deze provocatie erdoor komt, betekent dit een ernstige ondermijning van het bediendenstatuut. Waar blijft de reactie van de bediendenvakbonden om daar tegen in te gaan?

Een eenzijdige wijziging van een essentieel onderdeel van de arbeidsovereenkomst is wettelijk niet mogelijk. Het is hetzelfde als de arbeidsovereenkomst eenzijdig beëindigen, maar de waardetransporteurs zijn daar niet veel mee. Ze kunnen een rechterlijke uitspraak krijgen waarin die vaststelt dat de overeenkomst werd beëindigd door Brink’s dat bijgevolg een opzegvergoeding aan de bedienden is verschuldigd.

Het bepalen of een bediendenstatuut of een werkliedenstatuut van toepassing is, komt niet aan de directie toe. De wetgeving is gezien de huidige ontwikkeling van het arbeidsproces erg vaag. Het werkliedenstatuut is beperkt tot mensen die “hoofdzakelijk handenarbeid” verrichten, het bediendenstatuut tot wie “hoofdzakelijk hoofdarbeid” verricht. Puur repetitief handenwerk valt misschien nog onder het werkliedenstatuut, maar een overgrote meerderheid van de werkenden verricht “hoofdzakelijk hoofdarbeid”. Dit is ook het geval voor de waardetransporteurs die moeten plannen, controleren, veiligheidsrisico’s inschatten,…

De Leuvense professor Blanpain, niet bepaald een linkse rakker die de arbeidersbeweging goed gezind is, stelde deze week in de media terecht dat de verandering van statuut bij Brink’s volledig onwettig is. Hij had het over het ontstaan van “schijnarbeiders”, bedienden die door het patronaat moedwillig als werklieden of handarbeiders worden beschouwd. Zelfs indien een akkoord wordt gesloten om alle personeelsleden van Brink’s te laten overgaan naar een arbeidersstatuut, dan nog kan dit worden betwist. Een vroegere personeelsverantwoordelijke van Alcatel wees in De Standaard terecht op de heersende rechtspraak. Het Antwerpse Arbeidshof besliste in 2008 dat enkel de inhoud van de functie telt en niet het contract dat door beide partijen werd ondertekend of het akkoord dat tussen werkgever en werknemersvertegenwoordigers werd gesloten. De voormalige personeelsverantwoordelijke voegt er aan toe dat hij meent dat duizenden arbeiders met een rechtszaak een bediendenstatuut kunnen bekomen.

Dat laatste is een terechte opmerking. Vandaag komt de directie van Brink’s met een patronale stormram tegen het bediendenstatuut, maar de praktijk en de rechtspraak gaan in een andere richting, namelijk die van een quasi veralgemening van het bediendenstatuut. Vreemd genoeg wordt dat door de vakbonden niet aangegrepen als argument of om zelf eens een stormram boven te halen in de discussie over het eenheidsstatuut. Hoe lang wordt nu al niet geweigerd om een degelijk eenheidsstatuut in te voeren met een harmonisatie naar boven? Als het patronaat dit blijft tegenhouden of blijft aandringen op een harmonisatie naar beneden, moet misschien maar eens een campagne worden opgezet om op grote schaal arbeidersstatuten om te zetten in bediendenstatuten. Dat kan op basis van een grootschalige mobilisatie die juridisch ingedekt is op basis van de huidige rechtspraak rond het bediendenstatuut.

De bedienden van Brink’s zijn momenteel aan hun tweede week staking bezig. De staking is gericht tegen de aanval van de directie om besparingen op te leggen. Toch is er nog altijd een enorme vastberadenheid onder de werknemers die dagelijks de stakerspost bevolken. Zij zeggen duidelijk NEEN tegen de besparingsplannen.

Artikel door Thomas B (Gent)

Dat Brink’s het vandaag moeilijk heeft op de Belgische markt komt door een jarenlang chaotisch beheer. Vorige november werd het volledige management de laan uit gestuurd. Brink’s Belgium valt sindsdien onder Nederlands management. Er werden het voorbije jaar onnoemelijk veel nieuwe kaderleden aangeworven om het tij te keren. Op de werkvloer was daar niets van te merken, integendeel zelfs. Brink’s verliest de ene klant na de andere aan de enige concurrent, Group 4.

Daar krijgen de werknemers vandaag de rekening van gepresenteerd, de directie wil:

1. Dat alle waardevervoerders overgaan van een bediendestatuut naar een arbeidersstatuut met wijziging van alle loon- en arbeidsvoorwaarden
2. De basis van Strepy sluiten en het personeel slechts gedeeltelijk overplaatsen.
3. De enige winstgevende basis van Zaventem verkopen aan een zusteronderneming met overdracht van het personeel.
4. Alle bestaande bedrijfsovereenkomsten en verworven rechten van tafel vegen en dit alles, zonder enig overleg, garantie, …

Het is voor alle werknemers duidelijk dat de sluiting van Strepy slechts een eerste stap zou zijn in een veel grotere reorganisatie. Maar voor die reorganisatie willen ze eerst af van het duurdere bediendestatuut, zodat werknemers met een hoge anciënniteit veel goedkoper aan de deur gezet kunnen worden.

Dit is een aanval op het volledige bediendestatuut. We moeten af van de opdeling tussen de twee statuten. Maar dit mag niet leiden tot een nivellering naar beneden zoals het patronaat wil, het moet leiden tot betere loon en arbeidsvoorwaarden voor iedere Belgische werknemer.

Zolang het onderscheid tussen werklieden en bedienden bestaat, zal het patronaat manieren zoeken om er gebruik van te maken. Dit blijkt nogmaals uit de situatie bij de waardetransporteur Brink’s. De chauffeurs hebben daar een bediendestatuut, maar de directie wil dat eenzijdig veranderen naar een werkliedenstatuut. Hierdoor zouden de chauffeurs tot 300 euro per maand verliezen en makkelijker aan de deur kunnen worden gezet.

Het feit dat het onderscheid tussen bedienden en werklieden achterhaald is, blijkt eens te meer uit de sector van het waardetransport. Bij Brink’s hebben de chauffeurs een bediendestatuut, bij concurrent Group4 zijn het werklieden. Het officiële criterium van onderscheid is het verrichten van grotendeels hoofdarbeid dan wel handenarbeid. Bij Group4 moeten de chauffeurs blijkbaar niet nadenken, terwijl ze bij Brink’s geen handenarbeid verrichten. Dat onderscheid is absurd en achterhaald door het steeds complexer worden van de taken die alle werkenden moeten uitvoeren.

De syndicale eis van een eenheidsstatuut is terecht, maar er lijkt niets van in huis te komen. De vraag is immers welke voorwaarden dit eenheidsstatuut zou omvatten: een harmonisatie waarin steeds het beste van elk stelsel wordt opgenomen of een harmonisatie naar beneden. Het patronaat opteert uiteraard voor die laatste optie, voor haar is een eenheidsstatuut vooral een besparingsmaatregel en een aanval op het bediendestatuut.

Brink’s telt vier vestigingen in ons land, in Gent, Hasselt, Machelen en Strépy. Daar hebben de chauffeurs gisteren het werk neergelegd en wordt ook vandaag gestaakt. Dat gebeurde onmiddellijk toen de directie meedeelde dat de chauffeurs naar het werkliedenstatuut moesten overschakelen. Dat is overigens niet zomaar mogelijk, het is een eenzijdige wijziging van een essentieel onderdeel van de arbeidsovereenkomst. Eigenlijk is dit contractbreuk. Bovendien werd de sluiting van de vestiging in Strépy (met 60 personeelsleden) aangekondigd. In totaal werken ongeveer 500 mensen bij Brink’s in ons land.

De directie stelt zich bijzonder arrogant op. De eenzijdige wijziging van het statuut van het personeel werd bekend gemaakt samen met het dreigement om de activiteiten in België te stoppen indien de wijziging niet wordt aanvaard. Om het even te vertalen in de patronale taal die doorgaans voor stakingsacties wordt gebruikt: eerst wordt het statuut van het personeel gegijzeld en dan volgt nog wat chantage om die gijzeling verkocht te krijgen.

De overschakeling naar een statuut van werklieden zou de lonen onder druk zetten (tot 300 euro per maand minder), maar vooral de opzegvergoedingen zouden een pak lager liggen. De verantwoordelijke ACV-secretaris stelde dat het de directie vooral daar om te doen is. Er werd door de vakbonden voorgesteld om bij de verandering van statuut de opzegregeling te behouden, maar de directie weigerde dit. Wel vreemd dat de secretarissen blijkbaar wel bereid waren om de eenzijdige wijziging van statuut te aanvaarden.

Met deze aanval op de loon- en arbeidsvoorwaarden maakt de directie van Brink’s meteen ook duidelijk waarom de syndicale eis van een eenheidsstatuut met harmonisatie van de statuten naar boven zo belangrijk is. Hierdoor zou het voor het patronaat moeilijker worden om verdeeldheid uit te spelen. Vandaag worden de chauffeurs van Brink’s opgezet tegen de “goedkopere” chauffeurs van Goup4. Voor het patronaat is er maar één oplossing: allemaal goedkopere chauffeurs en dus een aanval op onze levensstandaard met een neerwaartse spiraal van sociale dumping. Ons antwoord moet anders zijn: een verbetering van het arbeidersstatuut en het behoud van alle sociale verworvenheden van het bediendestatuut in een eenheidsstatuut.

Tegen midden september zal de directie van de bank Dexia een nieuw besparingsplan bekend maken. Het bedrijf zoekt nog 250 miljoen euro te besparen en naar alle waarschijnlijkheid betekent dit dat opnieuw wordt gesnoeid in personeel en dienstverlening. De besparing moet dienen om de winsten opnieuw op te krikken.

In het tweede kwartaal van dit jaar maakte Dexia 248 miljoen euro winst. Dat was meer dan voordien werd verwacht, maar nog steeds 12% minder dan een jaar voordien. Redenen genoeg dus om naar nieuwe besparingen te zoeken om de winsten verder omhoog te krijgen. In het eerste kwartaal van dit jaar was er 216 miljoen euro winst. Vorig jaar bedroeg de nettowinst over het gehele jaar 1,01 miljard euro. In 2008 was er een verlies van 2,6 miljard euro.

De directie roept de overheidshulp in als argument om te besparen op de kap van het personeel en de dienstverlening. De Franse, Belgische en Luxemburgse overheden waren destijds tussengekomen in de reddingsoperatie van Dexia. De directie kondigde voor de zomer aan dat het tegen 15 september een plan voor een besparing van zowat 250 miljoen euro zal bekendmaken. Het bedrijf stelde begin 2010 dat het de totale kosten van 3,6 miljard euro wil terugbrengen tot 3 miljard euro tegen 2011.

Nu volgt op 15 september een pakket van 250 miljoen euro. Wellicht zal daarbij vooral op personeel en dienstverlening worden bespaard. De vakbonden reageren verbaasd. “Enerzijds zegt de directie dat ze de recurrente kosten wil drukken en stelt ze dat feit voor als onontbeerlijk voor het voortbestaan van het bedrijf. Anderzijds bedient diezelfde directie zich rijkelijk van bonussen en recurrente loonsverhogingen en verspilt ze om onbegrijpelijke redenen stapels geld.”

Met het nieuwe plan zullen mogelijk 700 tot 800 jobs op de helling komen te staan. Dat zou meteen de derde herstructurering op korte termijn zijn. Bij eerdere besparingen gingen al 1.490 jobs verloren. Met nog eens enkele honderden jobs die verdwijnen, zou het sociaal bloedbad compleet zijn. Dat bloedbad dient om de aandeelhouders mooie dividenden te bezorgen. Topman Mariani was vorig jaar goed voor een vast jaarloon van 1 miljoen euro, vanaf dit jaar komt er verspreid over drie jaar een bonus van 800.000 euro bovenop dat vast loon. De voorzitter van de raad van bestuur van Dexia, Jean-Luc Dehaene, kreeg 88.000 euro.

De vakbonden hebben aangekondigd dat ze dit niet zullen aanvaarden en tot actie willen overgaan indien de directie effectief zal aankondigen dat het op het personeel wil besparen.