‘Sicko’ of de Amerikaanse gezondheidsindustrie ontbloot
Vanaf 10 oktober kunnen we in de Belgische cinema’s de documentaire ‘Sicko’ van de ophefmakende regisseur Michael Moore bekijken. Na zijn 2 vorige succesvolle documentaires ‘Bowling for Columbine’ en ‘Fahrenheit 9/11’ pakt hij uit met een andere nationale catastrofe in de VS: de gezondheidszorg.
Toen het uitlekte dat Michael Moore een film ging maken over de Amerikaanse gezondheidszorg, werd er als het ware een staat van beleg afgekondigd in de betreffende ondernemingen. Moore heeft ondertussen een reputatie opgebouwd om met allerhande stunts de machtigen der aarde met de nodige humor te kakken te zetten voor het brede publiek. Die staat van beleg heeft kennelijk wel effect gehad: in de film is er nergens een fysieke confrontatie te zien tussen Moore en CEO’s of woordvoerders van de gezondheidsindustrie, wat nochtans het waarmerk is van de kritische Amerikaan. Maar wees niet bevreesd: de film bevat andere stunts.
Waar gaat de film inhoudelijk over? De gezondheidszorg in de VS is in vergelijking met andere geïndustrialiseerde landen een regelrechte ramp. En uiteraard zit ‘Tricky Dick’ alias president Nixon er weer voor iets tussen zoals uit de film zal blijken. De documentaire gaat niet over de 47 miljoen Amerikanen die over geen enkele vorm van ziekteverzekering beschikken maar over de rest die wel een verzekering heeft… Aan een verzekering geraken is al geen sinecure maar dat is nog maar het begin van de lijdensweg. Van het moment dat de private ziekteverzekeringen moeten dokken in plaats van te ontvangen begint meestal de miserie. De winsthonger van de verzekeringsmaatschappijen zorgt voor absurde tot surrealistische situaties waarvan Moore er verschillende ten tonele voert. De speelse manier waarop Moore de verhalen omkadert, verzacht de feiten maar ze blijven daarom niet minder wraakroepend: sommige getuigen hebben er letterlijk en figuurlijk het leven bij ingeschoten: ‘profit kills!’
Enkele komische hoogtepunten zijn het versneld over het scherm rollen van de lijst (35 bladzijden) met ziekten die het afsluiten van een private ziekteverzekering onmogelijk maken… op het gekende Star Wars deuntje. Uiteraard hoort ook een bezoek aan Guantanamo Bay tot de betere scènes. Guantanamo Bay, het Amerikaans fort/gevangenis op Cubaanse bodem, is de enige plaats in de VS waar er universele, gratis gezondheidszorg is… terwijl vele reddingswerkers van 9/11 aan hun lot overgelaten worden. Hoe het bezoek verder verloopt zullen we hier niet verklappen.
Deze documentaire van Michael Moore heeft zoals zijn vorige films de verdienste om zaken aan de kaak te stellen, maar soms wordt er toch wat teveel met de (typisch Amerikaanse?) moraliserende vinger gezwaaid. En zijn benadering van de ‘Europese gezondheidszorg’ is allesbehalve genuanceerd. Europa wordt voorgesteld als een oord van melk en honing waar het harde neoliberale beleid van de laatste jaren kennelijk maar een slechte droom lijkt te zijn. De National Health Service in het Verenigd Koninkrijk wordt bijvoorbeeld de hemel ingeprezen terwijl er als het ware geen week voorbijgaat zonder acties in de NHS…Uiteraard veronderstelt satire een zekere vorm van overdrijving, maar de afbraak van de sociale zekerheid in Europa is volgens ons geen kleine nuance.
‘Sicko’ is een aanrader voor al diegenen die willen weten waar onze neoliberale politici en werkgeversorganisaties ons in de toekomst willen mee opzadelen.