Voor vakbondsdemocratie!
Interview door Nico (Brussel) voor maandblad De Linkse Socialist
Sinds september 2010 is BBTK-BHV, sector industrie, onthoofd. Vijf secretarissen werden door de leiding op straat gezet. We spraken hierover met Martin Willems, één van de vijf ontslagen secretarissen.
Wat zat er achter deze ontslagen? En wat zijn de laatste ontwikkelingen in de campagne voor jullie reïntegratie?
Martin: “Eerst en vooral moet er op worden gewezen dat er iets specifiek is in onze vakbonden. De syndicale vrijgestelden worden namelijk verkozen door de basis op algemene vergaderingen en nadien op het congres. Deze verkiezing wordt minstens om de vier jaar in vraag gesteld. De arbeidsovereenkomst hangt rechtstreeks af van die verkiezing. Het zijn dan ook niet de leiders die beslissen als wij vrijgesteld zijn of niet, dat komt aan de basis toe. En het is aan de basis dat we verantwoording verschuldigd zijn en moeten antwoorden op eventuele fouten.
“De ontslagen waren niet rechtmatig omdat ze van bovenaf werden opgelegd, zonder het raadplegen van de basis hieromtrent. Na ons “ontslag” werden alle algemene vergadering en het congres afgelast zodat er geen confrontatie met de basis was en wij ons niet konden verdedigen. De algemene vergadering is de basis voor syndicale democratie. Het is de enige plaats waar alle militanten hun zeg hebben. Het congres is een soeverein orgaan van onze vakbondsafdeling.
“Begin 2011 waren er nieuwe vergaderingen van de sector voorzien, onder meer om de eisen in de sectoren voor te bereiden en congressen in de sectoren. Er was een algemene vergadering van de sector ‘diensten’ voorzien op 26 januari en een vergadering van de sector ‘industrie’ op 8 februari. De vergadering van de sector diensten vertegenwoordigt zowat de helft de bedrijven van de afdeling, waaronder 70 bedrijven van de industrie.
“Op 26 januari eisten de aanwezige delegees een discussie over ons dossier. De leiders die de vergadering voorzaten, waaronder de federale voorzitter, hebben zich daartegen verzet. Onder druk van de zaal werden Bernadette en ikzelf uitgenodigd om naar binnen te komen, wij stonden buiten pamfletten uit te delen. De voorzitter van de vergadering verliet de tribune maar bleef in de zaal. Hierop hebben de aanwezigen de agenda van de vergadering zelf in handen genomen. Er waren tussenkomsten en er werd geantwoord op vragen. Een aantal verantwoordelijken probeerde het standpunt van de federale leiding te verdedigen. Uiteindelijk werd een motie unaniem gestemd. Die motie eist de reïntegratie van de vijf secretarissen en wijst er op dat dit een vakbondseis is en dat de vakbond zelf het goede voorbeeld moet geven van wat het eist in de bedrijven. Hierna heeft de leiding niets gedaan, sommigen speelden met het idee om de vergadering ongeldig te laten verklaren omdat wij er waren uitgenodigd.
“Op de tweede vergadering waren er heel wat manoeuvres. De ‘leiding’ had een aantal militanten niet uitgenodigd en zelfs een aantal bedrijven uit de sector waren niet uitgenodigd. Enkele dagen voordien werd de vergadering afgelast. Er werd gevreesd voor een herhaling van wat er op 26 januari was gebeurd en de militanten hoopten op deze vergadering eindelijk hun mening te kunnen geven over het ontslag van de vijf secretarissen. De houding van de BBTK-leiding in onze afdeling werd aangetoond. Zij willen de vijf secretarissen weg krijgen en daarbij wordt niet geaarzeld om delegees in een moeilijk parket te brengen.
”Ondanks de aankondiging dat de vergadering was afgelast, kwam de vergadering toch bijeen met een aanzienlijk aantal delegees en bedrijven die waren vertegenwoordigd. Na discussie werd dezelfde motie unaniem gestemd. De aanwezige militanten stelden ook dat er meer consequente acties nodig zijn na de lange periode die intussen sinds ons ontslag is verstreken. Wij hebben vooral de situatie uitgelegd en aan bewustmaking gedaan. Een delegatie van een 30-tal militanten trok naar de lokalen op het Rouppeplein om er de federale leiding te ontmoeten. Ter plaatse weigerde de federale leiding om de militanten te ontvangen, er werd integendeel beroep gedaan op de politie om de militanten uit het gebouw weg te halen. De politie moest vreemd genoeg aan de BBTK uitleggen dat ze niet tussenkomen in sociale conflicten waarin vreedzame militanten zijn betrokken.”
Hoe zal de campagne voor reïntegratie verder gaan?
Martin: “We zijn syndicalisten en geloven sterk in bewustmaken en in collectieve actie. We vragen geen medelijden van de militanten of van de leiding, maar interne vakbondsdemocratie. We komen op voor onze reïntegratie maar ook voor de verdediging van de principes van onze organisatie.
“Onze strijd is onderdeel van het vakbondsleven en we willen met onze strijd een bepaalde visie op syndicalisme naar voor brengen. Dat is waarom we ook standpunten innemen over de actuele thema’s zoals het IPA. Dat IPA is belangrijk, niet alleen op het vlak van de cijfers maar ook over de principes die in het gedrang komen. De loonnorm is dwingend en bedraagt ongeveer 0%. Dit betekent anders gezegd een verbod op loonsverhogingen. Er zijn verder nog transfers van gemeenschapsmiddelen om het patronaat bij te springen bij vergoedingen of bij het minimumloon. Waar gaat dat heen? Als het zo voort gaat, zullen ze zelfs geen lonen meer moeten betalen. De gemeenschap zal wel betalen? Er is een aanval op de fundamentele principes van de arbeidsverhoudingen. Voorts is er ook de discussie over het statuut van arbeiders en bedienden. Dat dossier is niet op zijn plaats in een IPA. Het patronaat wil alles in het IPA steken om het zo te kunnen voorstellen alsof dossiers waarin het niet langer op de rem kon blijven staan toegevingen zouden zijn. Die toegevingen dienen dan om vooruitgang op andere essentiële punten, zoals de loonnorm, tegen te houden.
“In de sector industrie worden we vaak geconfronteerd met de verschillen tussen de statuten van arbeiders en bedienden. We werken dagelijks in een gemeenschappelijk front met de arbeiders. Doorheen gezamenlijke strijd is er vaak een vertrouwensband met de arbeiderscentrales, dat was onder meer het geval met de metaalarbeiders van IAC-Fiat. Het komt er vandaag op aan om de strijd tegen de discriminaties tussen bedienden en arbeiders aan te gaan, onder meer op het vlak van de opzegvergoedingen. Daar is een harmonisatie nodig waarbij de beste voorwaarden van de bedienden de norm worden. We mogen nooit een oplossing “tussenin” aanvaarden. Dat is een patronale visie op “solidariteit”: het delen van de miserie. Sociale vooruitgang gaat maar in een richting. Zal er anders ook op het vlak van de pensioenen van ambtenaren en werknemers een oplossing “tussenin” worden gezocht? Of zal worden gesteld dat een contract van onbepaalde duur discriminerend is ten aanzien van interimarbeiders? Met zo’n logica kan alles onder vuur worden genomen. We kunnen de problemen niet oplossen door een peer in twee te hakken. Dit wil zeggen dat het statuut van de arbeiders moet verbeteren en dat het de bedienden, de BBTK dus, zijn die deze strijd op de meest actieve wijze moeten voeren. Zolang er slechtere voorwaarden bestaan, zullen betere voorwaarden in vraag worden gesteld.
“Het voorbeeld van Brink’s is veelzeggend. Daar had in een ideale situatie strijd in de volledige sector van het waardentransport moeten worden gevoerd, ook bij G4S, om iedereen in de sector onder het bediendenstatuut te krijgen. Dat zou de oneerlijke ‘concurrentie’ weg hebben gewerkt en voor een vooruitgang hebben gezorgd. Aangezien er maar twee bedrijven in de sector waren, was het bovendien mogelijk om de hele sector plat te leggen.
“We willen deelnemen aan alle acties tegen het IPA en willen een stevige strijd. De ordewoorden zijn tot nu toe te vaag waardoor de beweging niet verder ontwikkelt en er wordt geprobeerd om te “landen” met dit IPA. Er is een duidelijk signaal nodig over welke acties nodig zijn. Een nationale actiedag in de plaats van een nationale stakingsdag is te beperkt, er zijn duidelijke ordewoorden nodig.“
De nationale BBTK-leiding lijkt niet te willen antwoorden op de elementen die je aanbrengt rond democratie en een strijdbare opstelling.
Martin: “Het is dramatisch dat ze met deze ontslagen eigenlijk samen met het patronaat het concept van dringende redenen banaliseren, terwijl dat al een onduidelijk concept is in ons land. Het is nog erger dat dit binnen de vakbond gebeurt. Ontslag om dringende redenen ondermijnt iedere vorm van bescherming, ontslagvergoedingen, brugpensioen of bescherming van delegees. Onze “zware fout” had bovendien betrekking op onze mening. Als dat erkend wordt als een dringende reden, dan is morgen het syndicalisme op zich een zware fout.
“Recent dreigde ING om twee strijdbare delegees wegens dringende redenen af te danken. De fout die ze wilden inroepen, was morele druk op andere delegees. Toevallig ging het om twee strijdbare delegees. We moeten consequent zijn: we kunnen niet aanvaarden dat we in onze eigen organisatie praktijken toelaten die we net aanklagen in de bedrijven. Dit gaat over de vrijheid om ons te verzetten, een centrale vrijheid voor syndicalisten.
“De delegaties in de bedrijven blijven ons vertrouwen schenken en geven ons een mandaat om hen bij te staan in de dagelijkse strijd. Het is grof dat de nationale BBTK-leiding sinds september steevast contact opneemt met de patronale organisaties om ons de toegang tot de bedrijven te ontzeggen en te verhinderen dat we ons mandaat kunnen uitoefenen. Er wordt ook druk gezet op de delegees. Dat heeft erg concrete gevolgen in de bedrijven waar het patronaat er alles aan doet om het leven van de syndicale delegaties zuur te maken. De nationale leiding maakt er een erezaak van om ons werk onmogelijk te maken, tegen de belangen van de werknemers in. Het gaat zelfs zo ver dat we de vraag kunnen stellen welke overeenkomsten daarover gesloten zijn met het patronaat. Welke prijs wordt betaald als de bedrijfsleiders in hun bedrijven kunnen inspelen op een interne ruzie van de BBTK? Zal de BBTK-leiding die nu met de patroons samenwerkt om ons de toegang tot de bedrijven te ontzeggen, zich plots hard opstellen als er onderhandelingen zijn in de bedrijven? Dat is een groot probleem, het gaat vaak over situaties waarin werknemers hun job op het spel zetten. We kunnen interne discussies hebben, maar tegenover onze klassenvijand moeten we verenigd zijn.”