NL Socialisme

Category: Feminisme

  • Debatten binnen het feminisme: waarom socialistisch feminisme?

    Voor miljoenen mensen is de vraag niet zozeer of feminisme noodzakelijk is, maar wat er nodig is om echte verandering af te dwingen waar vrouwen baat bij hebben. Sociale bewegingen zijn een plaats van discussie en strijd voor de ideeën, het programma, de strategieën en de tactieken die nodig zijn om tot overwinningen te komen. Onderstaande tekst komt uit het boek “Socialist Feminism and the New Women’s Movement” van Socialist Alternative in de VS. Het verscheen in 2018.

    Socialistisch feminisme versus liberaal feminisme

    Van Hillary Clinton tot vrouwenorganisaties als NARAL en NOW neemt de mainstream kritiek op het seksisme over het algemeen de vorm aan van liberaal feminisme. Wat het liberale feminisme definieert is de visie dat de eigen keuzes van vrouwen bepalend worden geacht voor hun positie in de samenleving, dat wil zeggen dat als vrouwen “empowered” zijn, ze kunnen slagen onder het kapitalisme. Deze visie wordt gecombineerd met het aandringen op beperkte wettelijke hervormingen en het oproepen tot een mentaliteitsverandering. Het liberale feminisme gaat er ook van uit dat als er meer vrouwen verkozen zijn dit op zich al tot grote veranderingen zal leiden.

    In 2017 hebben de organisatoren van de vrouwenmarsen op een positieve manier getracht om het protest meer inclusief te maken voor migranten en vrouwen van kleur en hebben ze een breed progressief platform naar voren gebracht. Er moet echter ook eerlijk worden erkend dat de ideeën van het liberale feminisme zowel in 2017 als in 2018 nog steeds dominant waren in de massale mobilisaties. Een deel van de reden hiervoor is dat er geen voldoende goed georganiseerde kracht is om meer radicale vrouwen, met name jonge vrouwen, te stimuleren. Het zwaartepunt bij de grote mobilisaties ligt voorlopig bij beter begoede lagen. Hoewel dit deel van de samenleving zeker naar links wordt geduwd door de ontwikkelingen, is er nog steeds een brede acceptatie van de feministische geloofsbrieven van liberale politici zoals Hillary Clinton, Nancy Pelosi, Kirsten Gillibrand, en Kamala Harris. Het liberale feminisme, hoewel het nauwelijks wordt aangevochten, wint voorlopig nog standaard de ideeënstrijd. Het krijgt ook een uitgebreid platform in de mainstream media.

    Een onderliggende kwestie die feministen verdeelt, is de vraag of alle vrouwen gemeenschappelijke belangen hebben. In zekere zin hebben ze dat wel, aangezien seksisme alle vrouwen op verschillende manieren onderdrukt. Liberale feministen gaan liever niet veel verder. Maar vrouwelijke managers zoals Sheryl Sandberg van Facebook, die er voor pleitte dat vrouwen zich opwerken en rijke gevestigde politici zoals Clinton, Pelosi en Harris maken deel uit van de kapitalistische klasse waarvan de belangen tegengesteld zijn aan die van de meerderheid van de vrouwen, die deel uitmaken van de arbeidersklasse. Dit is waarom Hillary Clinton geen federaal minimumloon van 15 dollar per uur steunde, waarom de leiding van de Democratische Partij zich tegen algemeen toegankelijke gezondheidszorg verzette, en waarom de vrouwelijke Democratische politici in Seattle stemden om de belasting op grote bedrijven om betaalbare huisvesting te financieren – een maatregel voorgesteld door Kshama Sawant – terug in te trekken. [Ondertussen is een nieuwe versie van de maatregel wel doorgevoerd].

    Voor al deze zaken – lonen, gezondheidszorg en huisvesting – die van het grootste belang zijn voor vrouwen uit de arbeidersklasse, is er inde opbouw van een beweging verzet nodig tegen de Democratische leiding en de vorm van liberaal feminisme die zij verdedigd. Deze vorm van feminisme kan veel radicaal klinkende retoriek tegen seksisme en zelfs het “patriarchaat” bevatten, maar uiteindelijk belooft het weinig en levert het nog minder op.

    Een veel grotere taak

    Socialisten denken dat het verslaan van het seksisme een veel grotere taak is en fundamenteel onmogelijk is als onze blik beperkt blijft tot wat aanvaardbaar is voor de kapitalistische klasse. Wat het socialistische feminisme definieert is een klassenanalyse van de manier waarop de onderdrukking van vrouwen historisch is ontstaan door de ontwikkeling van de klassenmaatschappij en hoe deze nog steeds wordt bestendigd door het kapitalistische systeem, dat volgens ons omvergeworpen moet worden om werkelijk gelijkheid te bereiken.

    Het ontbreken van een klassenanalyse is absoluut fataal voor de opbouw van een effectieve massabeweging van vrouwen. Het reduceert de beweging tot liberale feministische organisaties die strijden voor een beleid dat ondermaats is in vergelijking met de stemming en het bewustzijn die de mensen op straat drijven. Het komt neer op het definiëren van “houdingen binnen de samenleving” als het probleem, individuele wetten als het probleem, of zelfs mannen als het probleem. Wat volgt is dan de implicatie dat anti-seksistisch onderwijs en beperkte hervormingen om “een gelijk speelveld” te creëren de oplossing zijn. Het impliceert dat vrouwen eenvoudigweg de macht van mannen moeten terugnemen. In het verlengde daarvan accepteert het liberale feministe het idee dat er altijd arme vrouwen zullen zijn, of dat rolmodellen – meer vrouwelijke CEO’s en politici – volstaan om vrouwen mondiger te maken.

    De strijd voor hervormingen is echter niet wat het liberale feminisme onderscheidt van het socialistische feminisme. Socialisten vechten voor en steunen alle positieve hervormingen die het leven van vrouwen en alle mensen uit de arbeidersklasse ten goede komen. Het is duidelijk dat de hervormingen die de vrouwenbeweging en andere sociale massabewegingen in de jaren ’60 en ’70 hebben afgedwongen, een cruciale rol hebben gespeeld in de verbetering van het leven van vrouwen. Maar al deze verworvenheden vereisten een serieuze sociale strijd, waar de liberale feministische leiders zich tegen verzetten omdat deze strijd het sociale systeem dat ze verdedigen destabiliseert. En, zoals we duidelijk kunnen zien onder Trump: zolang het kapitalisme bestaat, zijn alle verworvenheden omkeerbaar.

    Voor socialisten is het een kwestie van het veranderen van de krachtsverhoudingen in de samenleving – en daarom zijn massabewegingen die gericht zijn op de sociale macht van werkende mensen zo cruciaal. Een massale, op de arbeidersklasse gerichte vrouwenbeweging die overwinningen behaalt, zal het bewustzijn en het vertrouwen van vrouwen en de bredere arbeidersklasse vergroten om te strijden voor fundamentele verandering.

    Identiteitsgerichte onderdrukking

    Terwijl het liberale feminisme in grote lijnen de discussie blijft domineren, is er een groeiend debat over wie er nu precies voor het feminisme opkomt. In het verleden vertelden liberale feministische figuren en academici vaak het verhaal van de vrouwenstrijd als een heroïsche zaak van blanke, middenklasse en hogere klasse vrouwen, waarbij vrouwen uit de arbeidersklasse en niet-blanke vrouwen uit de geschiedenis van de vrouwenbeweging werden geschreven. Enkele prominente tendensen van het feminisme in het vrij recente verleden verwerpen expliciet de rol van transseksuelen binnen de vrouwenbewegingen, in een poging om niet alleen hun identiteit te ontkennen, maar ook hun rol in de strijd.

    Aan de andere kant werd door de “derde golf” en het intersectionele feminisme benadrukt dat de feministische strijd wordt tegengehouden door racisme, homofobie en transfobie. Ondanks deze positieve houding had de derde golf echte beperkingen omdat ze zich niet duidelijk richtte op vrouwen uit de arbeidersklasse in de strijd voor de bevrijding. Alleen een dergelijke aanpak, gebaseerd op massale strijd en een antikapitalistisch programma, is in staat om een begin te maken met het afbreken van deze vooroordelen in de bredere samenleving.

    Vrouwen van kleur, migranten, LGBTQ-vrouwen, en niet-gender conforme mensen hebben gevochten voor een vrouwenbeweging die racisme, vreemdelingenhaat, homofobie en transfobie expliciet bestrijdt. Wil de beweging echt vooruit gaan en het hele systeem uitdagen, dan moet ze dit karakter hebben. Ondanks de politieke zwakheden van de mainstream feministische beweging in het verleden, sluiten het opbouwen van strijd rond vrouwenrechten en het vertegenwoordigen van de specifieke en diverse ervaringen binnen de arbeidersklasse elkaar niet uit.

    Dit is te zien aan de aanpak van de reproductieve rechten, die voor vrouwen in de VS en internationaal een centraal punt is. Maar al te vaak beperken de gevestigde vrouwenorganisaties en de leiders van de Democratische Partij hun eisen tot het beschermen van het wettelijke recht op abortus, terwijl in werkelijkheid zelfs gelegaliseerde abortus ontoegankelijk blijft voor vrouwen met een laag inkomen, waaronder onevenredig veel vrouwen van kleur. Bovendien hebben zwarte vrouwen voortdurend moeten vechten voor hun recht om überhaupt een gezin te hebben. Ook delen van de bevolking die geen vrouw zijn – of ze nu transseksueel, niet-genderconform, interseksueel, etc. zijn – hebben behoefte aan toegankelijke reproductieve gezondheidszorg. Elke beweging op het gebied van reproductieve rechten zou sterker zijn als zij strijdt voor het recht van alle mensen op veilige en toegankelijke diensten voor geboortebeperking en abortus, naast de echte keuze om een kind op te voeden en te verzorgen zonder in armoede te vervallen.

    Vandaag verwerpen veel activisten het liberale feminisme bij naam en worden ze sterk beïnvloed door radicale identiteitspolitiek. Natuurlijk gebruiken politici zoals Hillary Clinton een versie van identiteitspolitiek die beweert vrouwen te bevorderen maar niets zegt over de klassenverdeling onder vrouwen en op geen enkele manier de elite uitdaagt die profiteert van de onderdrukking van vrouwen uit de arbeidersklasse.

    Radicale identiteitspolitiek verzet zich tegen corporate identity politics en heeft bijgedragen aan de politisering van grote aantallen jongeren. Maar net als de theorie van de intersectionaliteit en de privilege-theorie waarmee het vaak verbonden is, is radicale identiteitspolitiek gericht op het blootleggen van de vele manieren waarop bepaalde groepen mensen meer onderdrukt worden dan andere. Als strategie voor verandering heeft radicale identiteitspolitiek zich vaak gericht op afzonderlijke, op identiteit gebaseerde strijd.

    We leven in een tijd waarin racisme, seksisme, homofobie, transfobie en xenofobie allemaal in intensiteit toenemen, zelfs als de meeste mensen deze ideeën verwerpen. De meerderheid van de arbeidersklasse is onderworpen aan een andere vorm van onderdrukking, bovenop de op klasse gebaseerde onderdrukking. In werkelijkheid ondergaan grote delen van de samenleving dagelijks angst, pesterijen en misbruik op basis van hun identiteit. Voor veel radicaliserende mensen geeft de strijd die ze voeren tegen elke vorm van onderdrukking kracht.

    Het bestrijden van alle vormen van onderdrukking die door het kapitalisme worden gecreëerd of bestendigd, is een centraal onderdeel van het marxisme; hier zijn we het niet oneens met radicale identiteitspolitiek. De geschiedenis heeft aangetoond dat de strijd tegen raciale, nationale en genderonderdrukking van cruciaal belang is voor de algemene strijd tegen de sociale orde die ons allen onderdrukt. Maar we zijn het niet eens met het perspectief dat onderdrukking kan of zal worden omvergeworpen door middel van afzonderlijke, op identiteit gebaseerde strijd.

    In het bijzonder kan radicale identiteitspolitiek – zoals gebruikt door de leiders van sommige vrouwen-, LGBTQ- en antiracistische groepen – helaas schade toebrengen aan het potentieel om een verenigde strijd op te bouwen die de dreiging van rechts kan verslaan en echte hervormingen kan afdwingen die het vertrouwen van de mensen om voor meer te strijden, vergroten. In plaats van een hevige strijd te voeren om alle werkende mensen te verenigen om het op te nemen tegen de heersende elite, terwijl de specifieke behoeften van alle onderdrukte groepen naar voren worden gebracht en in het middelpunt worden geplaatst, stelt deze trend dat alleen degenen die een bepaalde onderdrukking ervaren er belang bij hebben om deze te beëindigen. Net als het liberale feminisme beperkt dit drastisch wat mogelijk is.

    Wie profiteert er van onderdrukking?

    Radicale identiteitspolitiek benadrukt dat onderdrukte groepen alleen kunnen rekenen op steun van mensen met een gemeenschappelijke identiteit. Hieraan gekoppeld is een analyse dat het behoud van onderdrukking in de eerste plaats afkomstig is van andere gewone mensen. Dit is een van de meest bepalende aspecten van radicale identiteitspolitiek waar socialisten het niet mee eens zijn.

    Op de dag van Brett Kavanaugh’s bevestiging aan het Hooggerechtshof, legde Alexis Grenell’s veelbesproken opiniestuk in de New York Times de schuld voor Kavanaugh bij de blanke vrouwen. Hoe is dat zelfs mogelijk? De verklaring is gebaseerd op het wijdverbreide idee aan de liberale linkerzijde dat de blanke arbeidersklasse, en blanke vrouwen in het bijzonder, verantwoordelijk waren voor de overwinning van Trump in 2016. Om uit te leggen waarom blanke vrouwen zowel Trump als Kavanaugh verdedigden, beweerde Grenell:  “Dat komt omdat blanke vrouwen profiteren van het patriarchaat door op hun huidskleur in te zetten om middelen te monopoliseren voor wederzijds voordeel.”

    Dit soort argumenten is gekoppeld aan de theorie van de intersectionaliteit die ontstond uit het postmodernisme aan het eind van de jaren ’80. Veel van de postmodernisten begonnen als linksen in de jaren zestig, maar concludeerden, vooral na de ineenstorting van het stalinisme na 1989, dat marxisten ten onrechte geloofden in de beslissende rol van de arbeidersklasse om de samenleving te veranderen. Zij werden diepgaand gedemoraliseerd door de schijnbare triomf van het Westerse kapitalisme in deze periode.

    Ze konden niet verklaren hoe de “socialistische”, door de stalinisten gedomineerde samenlevingen ineenstortte, behalve door te concluderen dat het hele project vanaf het begin verkeerd was geweest. Ze verwierpen alle “grote verhalen” die de ontwikkeling van de maatschappij probeerden te verklaren en stelden in plaats daarvan dat alle verhalen dezelfde geldigheid hadden. Dit is een pessimistisch wereldbeeld dat geen mogelijkheid ziet voor een werkelijk egalitaire samenleving, maar slechts een eindeloze strijd om de verhalen binnen het kapitalisme te herdefiniëren. In werkelijkheid verandert het de strijd voor verandering in een strijd tussen gewone mensen, niet in een verenigde strijd tegen alle vormen van onderdrukking.

    Deze theoretische visie, samen met de privilege-theorie, verduistert de realiteit dat de kapitalistische klasse de fundamentele begunstigde van de onderdrukking is, en in feite voor haar bestaan afhankelijk is van de handhaving van verdeeldheid in de samenleving. Het stelt dat vrijwel elk individu bevoorrecht is door te profiteren van de onderdrukking van iedereen die meer onderdrukt wordt dan zijzelf. Het is belangrijk dat we ons in deze notie verdiepen en evalueren wie er echt baat heeft bij onderdrukking: de arbeidersklasse of de kapitalistische klasse.

    In de VS geboren arbeiders krijgen bijvoorbeeld te horen dat ze lage lonen moeten accepteren om te voorkomen dat hun banen worden “gestolen” door migranten zonder papieren of naar andere landen worden verscheept. Het lijdt geen twijfel dat xenofobie in delen van de samenleving, met name onder Trump, als wapen is gebruikt. Maar de enige begunstigde van deze “verdeel en heers”-aanpak zijn de grote bedrijven. Het is waar dat in VS geboren arbeiders niet dezelfde vormen van onrechtvaardigheid doorstaan als veel migranten, maar ze hebben geen xenofobie gecreëerd en ze krijgen daardoor ook geen betere levenskwaliteit. In werkelijkheid is het ondersteunen van burgerrechten voor geïmmigreerde werknemers en het zich met hen verenigen in een strijd voor hogere lonen, betaalbare huisvesting en Medicare for All in het eigenbelang van autochtone werknemers.

    Een ander voorbeeld is dat van de blanke arbeiders in het Zuiden onder de apartheidswetten van Jim Crow. Het is duidelijk dat het leven voor de meeste blanken beduidend beter was dan voor zwarte mensen, gezien de aard van dit zeer repressieve en openlijk blanke supremacistische regime. Het is echter ook zo dat het Jim Crow-systeem is ontworpen om arme zwarten en arme blanken verdeeld te houden, en het is er in grote mate in geslaagd om vakbonden buiten te houden. Het resultaat was dat de lonen van blanke arbeiders in het Zuiden aanzienlijk lager waren dan die van hun tegenhangers in het Noorden. Dus hoewel men onder Jim Crow “voordelen” voor blanken kon definiëren, waren ze zeker niet economisch.

    Ook is het de vraag of mannen baat hebben bij seksisme. Een opsomming van alle obstakels die het seksisme voor vrouwen opwerpt en de manier waarop het hun leven bepaalt, zou kunnen leiden tot een duidelijk “ja”-antwoord. Het kapitalisme profiteert van de enorme hoeveelheid gratis arbeid die door vrouwen wordt verricht, net als door heel wat mannen. Het is algemeen bekend dat mannen meer geld verdienen dan vrouwen voor het uitvoeren van dezelfde taken. Bovendien komt een groot deel van het misbruik en geweld dat vrouwen ondergaan van intieme partners van dezelfde klasse. Tegelijkertijd is het ook zo dat het leven van mannen op verschillende manieren negatief wordt beïnvloed door het feit dat ze zich moeten houden aan de bestaande gendernormen. Zo is seksisme bijvoorbeeld een integraal aspect van de nog steeds geldende cultuur van jonge jongens die lijden onder geweld en pesten omdat ze zich niet “mannelijk genoeg” gedragen. Het lijdt geen twijfel dat mannen er als mens enorm veel baat bij zouden hebben om in een egalitaire samenleving te leven waar seksisme ophield te bestaan als een middel om mensen tegen elkaar op te zetten.

    In werkelijkheid gaat een groot deel van het argument over de mate waarin gewone mensen profiteren van verschillende machtsverhoudingen niet alleen voorbij aan de rol van de heersende klasse, maar gaat het ook uit van materiële schaarste: er zijn nu eenmaal tekorten. Dus als het ene deel van de arbeidersklasse historisch gezien beter af is dan het andere, is de enige manier om gerechtigheid te bereiken het wegnemen van een deel van wat de eerste groep heeft. Wij zijn er echter vast van overtuigd dat de moderne productiekrachten in een socialistische planeconomie goede jobs en uitkeringen kunnen garanderen, zoals een fatsoenlijk pensioen voor iedereen. Het gaat er niet om dat een deel van de werkende bevolking naar beneden wordt getrokken om anderen naar boven te halen; het gaat erom dat iedereen vooruitgaat, wat de meest onderdrukten onevenredig ten goede zal komen.

    Het staat buiten kijf dat verschillende delen van de arbeidersklasse zeer verschillende ervaringen hebben. Het is ook onbetwistbaar dat er een minderheid van de arbeidersklasse is die aspecten van de reactionaire ideologie heeft omarmd. Marxisten zetten zich volledig in om de aantrekkingskracht van rechts te ondermijnen en wij geloven dat het mogelijk is om dit te doen en de meest geharde reactionairen te isoleren. Maar de belangrijkste taak is niet zozeer om rechtse, blanke mannelijke arbeiders ervan te overtuigen dat ze “bevoorrecht” zijn in vergelijking met vrouwen, mensen met kleur, LGBTQ-mensen of migranten, wanneer hun eigen ervaring aantoont dat zij en hun gezinnen door decennia van neoliberalisme erop achteruit gingen.

    Het is veeleer noodzakelijk om hen ervan te overtuigen dat zij gemeenschappelijke belangen hebben met alle onderdrukten en dat het in hun eigen belang is om de krachten te bundelen in een gemeenschappelijke strijd. De heersende klasse heeft historisch gezien racisme en seksisme actief bevorderd om dit te verdoezelen. Met andere woorden, de heersende klasse probeert delen van de bevolking ervan te overtuigen dat ze inderdaad “bevoorrecht” zijn, “beter” of “superieur” aan anderen. Het doel hiervan is om eengemaakte strijd tegen de heersende klassenoverheersing te ondermijnen en deze lagen te binden aan de kapitalistische ideologie. Terwijl we direct en onverschrokken de confrontatie aangaan met alle vormen van reactionaire ideologieën, moeten we niet meespelen in dit valse verhaal. De campagne van Bernie Sanders in 2016 wees op wat er mogelijk was op basis van een programma voor de werkende klasse en tegen de belangen van de grote kapitalisten. Hij versloeg Hillary Clinton in vele staten die Trump nadien won in de algemene verkiezingen. Er is genoeg bewijs om aan te geven dat veel arbeiders die op Trump stemden op Bernie zouden hebben gestemd als hij in november 2016 kandidaat was geweest.

    Hoe we solidariteit opbouwen

    Een belangrijke vraag voor wie opkomt tegen onrechtvaardigheid, is hoe ze het bewustzijn kunnen veranderen. Wij geloven dat het belangrijkste middel gemeenschappelijke strijd is. Dit is door de geschiedenis heen gezien. Wanneer de verdeeldheid onder de arbeiders zelfs maar gedeeltelijk is overwonnen – zoals de vakbondsfederatie CIO in de jaren 1930 en 1940 deed bij het opbouwen van multiraciale vakbonden – bevinden we ons in een veel sterkere positie om de strijd te voeren en hebben we meer kans om te winnen. Dit is de reden waarom het bouwen van strijdbare arbeidersorganisaties op basis van diverse werkplekken zo cruciaal is. Er is ook een instinctieve menselijke solidariteit die zich in veel situaties uitdrukt, vooral wanneer gemeenschappen met een ramp worden geconfronteerd. Dit kan cruciaal zijn voor doorbraken in de manier waarop mensen andere groepen zien.

    Dit betekent natuurlijk niet dat bredere morele oproepen of educatieve campagnes onbelangrijk zijn als ze goed worden uitgevoerd. Maar een morele oproep alleen zal nooit voldoende zijn om mensen te mobiliseren voor een langdurige strijd. Dat vereist een diepere betrokkenheid van gewone mensen bij organisatievormen die opkomen voor hun maatschappelijke belangen. We hebben bewegingen als BLM gezien die een grote impact hadden op het bewustzijn door een morele aantrekkingskracht en door basiseisen. Maar BLM worstelde om een manier te vinden om episodische mobilisaties om te zetten in een duurzame beweging die geworteld is in de zwarte arbeidersklasse, ook al zette het stappen in die richting. Dit toont aan hoe uitdagend de aanpak is waar we voor staan. We kunnen niet doen alsof het gemakkelijk of eenvoudig is of zelfs maar dat er een exacte blauwdruk is voor hoe we dit moeten doen. De tradities van de collectieve strijd die in de VS een enorm rijke geschiedenis kent, moeten dringend worden herontdekt en heropgebouwd.

     

     

  • Met geslaagd protest in Antwerpen wordt actieweek tegen geweld op vrouwen afgesloten

    Campagne ROSA organiseerde vandaag op de Groenplaats in Antwerpen een protestactie tegen geweld op vrouwen. Met 50 aanwezigen was er een goede opkomst. De actie was coronaproof: met krijt waren kruisjes op de grond aangebracht. De Groenplaats is bovendien ruim genoeg om afstand te bewaren. Heel wat voorbijgangers waren geïnteresseerd door wat er zich afspeelde.

    Slogans werden afgewisseld met enkele speeches en een open micro waar gretig gebruik van werd gemaakt. Behalve sprekers van Campagne ROSA werd onder meer ingegaan op de nood aan meer middelen voor opvang, de situatie van vrouwen met een handicap, verzet tegen homofobie, geweld en veiligheid bij het spoor en andere thema’s. De sprekers van ROSA klaagden de toename van geweld aan en legden het verband met hoe het kapitalisme functioneert.

    Video van de actie: [lees verder onder de video]

    Deze actie vormde het sluitstuk van wat een actieweek tegen geweld op vrouwen werd. Gezien de gezondheidscrisis was een grote nationale betoging niet mogelijk. Vorig weekend was er in Brussel een actie van het platform Mirabal, gekoppeld aan enkele lokale acties dezelfde dag. Woensdag waren er in 11 steden acties van Campagne ROSA. Last but not least volgde nu dus een actie in Antwerpen waarmee het totaal aantal aanwezigen op de ROSA-acties op 480 komt.

    Een volgende stap is de opbouw naar 8 maart, de internationale vrouwendag. Er is enthousiasme om daar een grote actiedag van te maken. Hoe we ons daarop kunnen voorbereiden, is het voorwerp van een online vergadering van Campagne ROSA komende woensdag 2 december om 19u30.

    Artikels in de lokale media:

    Foto’s door Liesbeth:

    [embed-google-photos-album https://photos.app.goo.gl/BRehPyV2Kh8zTmnj6]

    Live video vanop de actie:

  • Zaterdag ook in Antwerpen actie tegen geweld op vrouwen gepland

    Naar aanleiding van de internationale dag tegen geweld op vrouwen, heeft Campagne ROSA de afgelopen week meerdere Coronaproof acties gevoerd in verschillende steden in België. Zo vindt er ook op zaterdag 28 november een actie plaats op de Groenplaats in Antwerpen. Door op straat te komen wil de organisatie bijdragen aan de opbouw en ontwikkeling van bewegingen die strijden voor emancipatie en tegen het besparingsbeleid.

    Samen strijdt beter

    Afgelopen woensdag was het internationale dag tegen geweld op vrouwen. Daarom organiseert Campagne ROSA onder andere op zaterdag 28 november een actie op de Groenplaats in Antwerpen, volgens de Coronamaatregelen uiteraard. Campagne ROSA is deel van een internationale werking en staat voor ‘Reageer tegen onderdrukking, seksisme en asociaal beleid’. Het is al jaren actief op vlak van vrouwenrechten en rechten voor de LGBTQI+ gemeenschap. Ook de actie op zaterdag strijdt voor de rechten van beide groepen.

    Nood voor aandacht blijft

    Volgens cijfers van het WHO krijgen namelijk meer dan een derde van de vrouwen en meer dan de helft van de LGBTQI+ gemeenschap in België op een of andere manier met geweld te maken in hun leven. Deze cijfers zijn gedurende de huidige pandemie en de lockdowns enkel toegenomen: vrouwen in precaire situaties zitten immers vast met hun agressoren. Het gaat over ongepast gedrag, maar ook fysiek, seksueel en economisch geweld en feminicides (moord op vrouwen). Dit zijn verontrustende cijfers, vindt Campagne ROSA. “Het is een kwalijke waarheid, dat er anno 2020 nood blijft aan internationale aandacht voor geweld op vrouwen en LGBTQI+personen”, zegt Isabel van Campagne ROSA in Antwerpen.

    Het systeem is het probleem

    Volgens Campagne ROSA zijn de cijfers het gevolg van een systeem in crisis en daarvoor haalt het verschillende voorbeelden aan. Zo wordt de kledij van vrouwen nog altijd als argument gebruikt om seksistisch gedrag of seksueel geweld te rechtvaardigen en worden veel daders nog steeds vrijgesproken. Daarnaast bestaat er ook economische genderongelijkheid, omdat vrouwen oververtegenwoordigd zijn in laagbetaalde sectoren zoals distributie, schoonmaak en de zorg. Ook de commercialisering van het vrouwenlichaam, waarvan de winsten naar de superrijken gaan, ligt volgens Campagne ROSA aan de basis van het probleem. Dat de winsten van die superrijken tijdens de Coronacrisis met 28% zijn toegenomen, vergroot de ongelijkheid alleen nog meer.

    Eisen tegen geweld

    Het beleid stelselmatig aanpassen en tegelijk sensibiliseren, volstaat niet volgens Campagne ROSA. Zij stellen namelijk het hele kapitalistische systeem in vraag. Zo strijdt de organisatie voor meer publieke financiering voor slachtoffers van geweld (vrouwen, kinderen, LGBTQI+ mensen en vluchtelingen) en moet er meer worden geïnvesteerd in sociale huisvesting, de sociale sector, het onderwijs en het openbaar vervoer. Daarnaast gaat Campagne ROSA voor een dertiguren werkweek met behoud van loon en een minimumloon van €14 per uur, voor volledige financiële onafhankelijkheid.

    Van bewustwording naar actie

    Uiteraard verdedigen ze ook het recht van vrouwen om zich te kleden zoals ze willen en verwerpen ze de commercialisering van vrouwelijke lichamen. Bovendien vinden de activisten van Campagne ROSA dat scholen tijdens seksuele voorlichting meer aandacht geven aan thema’s zoals toestemming, gender en seksuele geaardheid. “Discriminatie en seksisme zijn inherent aan het kapitalistisch systeem, hoe meer bewustzijn dus, hoe beter. Maar er is ook actie nodig. Zeker nu de Coronacrisis voor nog meer sociale ongelijkheid zorgt”, aldus Isabel.

  • Campagne ROSA voerde in 11 steden actie tegen geweld op vrouwen


    In tegenstelling tot de voorbije jaren, maar om evidente redenen, was het niet mogelijk om een grote nationale betoging van enkele duizenden mensen te organiseren. Dat was echter geen reden om 25 november, de internationale dag tegen geweld op vrouwen, zonder protest voorbij te laten gaan. Na acties afgelopen weekend volgden op 25 november acties van Campagne ROSA in 11 steden. Zaterdag volgt nog een actie in Antwerpen.

    De gezondheidscrisis maakte geen einde aan geweld tegen vrouwen. Het zorgt integendeel voor een gevaarlijke piek van seksistisch en LGBTQI+-foob geweld. Op en rond 25 november zijn er internationaal acties. Zo waren er verschillende acties van het platform Mirabal afgelopen zondag (in het bijzonder in Brussel, Antwerpen en Luik). Campagne ROSA nam aan deze acties deel. We pleitten daarnaast al langer voor acties op 25 november zelf, waarbij we opteerden voor corona-proof acties in verschillende steden.

    Lokale acties maken een grotere deelname mogelijk terwijl de gezondheidsmaatregelen toch strikt nageleefd worden. Daarnaast biedt het de mogelijkheid om verschillende thema’s in de strijd tegen geweld op vrouwen en LGBTQI+-personen in het voetlicht te plaatsen.

    Op woensdag 25 november waren er acties van Campagne ROSA in 11 steden, komende zaterdag volgt Antwerpen als 12de stad. Alles samen waren er meer dan 430 deelnemers aan de acties. In Brussel waren er zes verschillende acties doorheen de dag, met als hoogtepunt een concentratie aan Brussel-Centraal met ongeveer 150 aanwezigen. Daarnaast waren er 100 aanwezigen in Gent, 50 in Luik, 45 in Brugge, 20 in Aalst, 17 in Leuven, 15 in Deinze, 14 in Torhout, 13 in Dendermonde, 8 in Eeklo en 5 in Kortrijk.

    In Brussel hadden de verschillende acties elk een specifiek thema. Aan de ULB werd actie gevoerd tegen victim blaming en tegen de verkrachtingscultuur, waarbij nadruk werd gelegd op het instemmingsrecht. Aan het Maximiliaanpark was er een actie uit solidariteit met vrouwen-zonder-papieren en de strijd voor regularisatie van alle mensen-zonder-papieren. Er waren ook acties bij het Sint-Pietersziekenhuis en aan het centrum voor seksueel geweld. In twee middelbare scholen in Brussel maakten jongeren en hun leerkrachten protestborden waarop ze geweld, pesterijen en dagelijks seksisme aan de kaak stellen. Het hoogtepunt van de dag was de bijeenkomst in het Centraal Station, waar de toespraken vooral gingen over de ernst van vrouwenmoorden in België, verzet tegen de voorstelling van onze lichamen als koopwaar en tegen de lage lonen die het vrouwen onmogelijk maken om financieel onafhankelijk te zijn en dus een gewelddadige situatie gemakkelijker te kunnen verlaten. De dag eindigde voor het fresco van Ishane Jarfi in het centrum van Brussel, een jong slachtoffer van homofoob geweld in 2012 in Luik. Getuigenissen benadrukten de vele problemen die LGBTQI+-personen in deze samenleving ervaren als je anders bent of een stoorzender vormt. Dat versterkt immers de neiging om het systeem in twijfel te trekken.

    In Luik vond de bijeenkomst plaats op de voetgangersbrug van Guillemins, die hulde brengt aan de feministische heldin Anne-Josèphe Théroigne de Méricourt, een Luikse revolutionaire die deelnam aan de Franse Revolutie. Ook vandaag hebben we een revolutie nodig: een revolutie tegen alle vormen van discriminatie en tegen het systeem dat deze discriminatie voedt en nodig heeft om de overheersing van een kleine minderheid over de overweldigende meerderheid te waarborgen: het kapitalisme!

    Discriminatie bestrijden met solidariteit

    Seksisme is een krachtig instrument van verdeeldheid en activisten van Campagne ROSA benadrukten overal het belang van eenheid van onderdrukte en uitgebuite mensen in de strijd tegen seksisme, onderdrukking en kapitalisme. Solidariteit is onze beste wapen tegen discriminatie.

    We danken alle deelnemers aan de acties, met inbegrip van de verschillende plakploegen die zich bij onze bijeenkomst aan Brussel-Centraal voegden of de groepen Koerdische vrouwen die in Brussel en Luik mee protesteerden.

    De enige schaduwzijde van de dag kwam er in Leuven. Enkel daar kwam de politie tussenbeide om een perfect verantwoordelijke bijeenkomst te verstoren. Campagne ROSA kreeg er een boete van 750 euro. We aanvaarden dit uiteraard niet en zullen campagne voeren rond een betwisting. Binnenkort volgt er praktische informatie, maar ondertussen nodigen we iedereen uit om bij te dragen aan ons solidariteitsfonds dat ons in staat stelt om verder actie te voeren.

    Campagne ROSA is na dit succes uiteraard niet van plan om stil te vallen. We kennen al de volgende belangrijke datum: 8 maart, de internationale vrouwendag. We willen de eerste stappen zetten voor een strijdbare campagne en nodigen je uit om deel te nemen aan onze online vergadering op woensdag 2 december die aan dit onderwerp zal worden gewijd.

    Fotoreportages:

    Brussel:

    Bijeenkomst aan het Centraal Station – Foto’s door Dominique Botte

    [embed-google-photos-album https://photos.app.goo.gl/3Ky8eGwRZSkuYUPD6]

    Actie aan de ULB:

    [embed-google-photos-album https://photos.app.goo.gl/LR5KGH6iehYw7meJ7]

    Actie aan het Sint-Pietersziekenhuis:

    [embed-google-photos-album https://photos.app.goo.gl/nNEvC13tDf2i74J2A]

    Actie aan de herdenkplaats voor Ihsan Jarfi:

    [embed-google-photos-album https://photos.app.goo.gl/5BgKubpntbCwL9o57]

    Gent: foto’s door Jean-Marie Versyp :

    [embed-google-photos-album https://photos.app.goo.gl/dhK7jvXTXzgAq5MS6]

    Luik: foto’s door Nico en Jérémiah

    [embed-google-photos-album https://photos.app.goo.gl/PimDBiy82JGyeQXt8]

    Brugge: foto’s door Pol

    [embed-google-photos-album https://photos.app.goo.gl/1i3Mo6B9XMtNTP899]

    Leuven

    [embed-google-photos-album https://photos.app.goo.gl/o9oUk6N2ApQushxC8]

    Torhout

    [embed-google-photos-album https://photos.app.goo.gl/PQbqUTYNmVgm9oij7]

    Dendermonde

    [embed-google-photos-album https://photos.app.goo.gl/hscgEaXzpSCnTc4MA]

    Eeklo

    [embed-google-photos-album https://photos.app.goo.gl/MyNnpdbmiZqp63fS9]

    Aalst

    [embed-google-photos-album https://photos.app.goo.gl/4xjeV9cC6dK2SbSH8]

  • We hebben socialistisch feminisme nodig tegen kapitalistisch geweld!

    Verklaring van het ISA’s International Women’s Bureau

    25 november is de Internationale Dag voor de uitbanning van geweld tegen vrouwen, opgericht in 1981 na de moord op de zusters Mirabal door de militaire dictatuur van Trujillo in de Dominicaanse Republiek. Voor ons, socialistische feministen, moet de strijd voor de beëindiging van geweld tegen vrouwen een antikapitalistische strijd zijn. Geweld is alleen mogelijk omdat het wordt gevoed door een maatschappij die een idee/beeld legitimeert van vrouwen als inferieur, fragieler en uiteindelijk minder menselijk. Dat verbaast ons niet, het kapitalisme heeft het “traditionele” gezins- en rolmodel nodig om het betaalde en vooral onbetaalde werk van vrouwen uit te buiten. Het kapitalisme moet verdeeldheid zaaien en mensen ordenen door ze als kwetsbaarder te bestempelen. Zo kan het elke vorm van geweld te rechtvaardigen in naam van de instandhouding van dit systeem.

    Aan de vooravond van 25N zijn er aanvallen op vrouwen en collectieve strijd tegen die aanvallen in India, Turkije, Polen, Ierland en andere landen. In heel India is geprotesteerd tegen de groepsverkrachting en de brute moord op een jonge Dalit-vrouw in Uttar Pradesh. In Polen hebben vrouwen op 24 oktober, na een reeks opeenvolgende protesten, een staking georganiseerd tegen de beperkingen op abortus, waardoor in de praktijk 98 procent van de legale abortussen zou worden verboden en de toch al beperkte controle die vrouwen over hun eigen lichaam hebben, zou worden geschonden. Deze beweging heeft de grootste protesten sinds tientallen jaren in Polen gekend, geleid door jonge vrouwen, die de arbeidersklasse van alle geslachten hebben gemobiliseerd en geïnspireerd.

    In Ierland is onlangs een schandaal aan het licht gebracht waarbij de kerk kinderen bij alleenstaande moeders weghaalde. Amper 30 jaar geleden (in de jaren tachtig) werden honderden baby’s meegenomen. Het rapport dat deze misdaad bewijst, werd in oktober gepresenteerd. Het laat zien hoe dringend het is om ons te organiseren voor de beëindiging van het geweld tegen vrouwen in de hele wereld!

    Kapitalisme is een systeem van crisis

    Dat is dit jaar duidelijker dan ooit, want het kapitalisme heeft op de pandemie gereageerd door in te storten, door werknemers en armen te dwingen de grootste prijs te betalen voor de crisis en door te proberen de rechten van de vrouw met vele jaren, misschien wel tientallen jaren, terug te draaien. Deze dreiging van een enorme achteruitgang in vrouwenrechten wordt zelfs erkend door dezelfde pro-kapitalistische instellingen die al eeuwenlang zeggen dat vrouwen een stapsgewijze verandering kunnen bekomen door zich een weg door het systeem te banen. Dit alleen al is een vernietigende aanklacht tegen het kapitalisme.

    In het tweede kwartaal van 2020 daalde de wereldeconomie met 10 procent en de wereldhandel met 27 procent. Het aantal verloren betaalde arbeidsuren komt wereldwijd overeen met 500 miljoen voltijdse banen. Tegelijkertijd steeg het aantal onbetaalde uren, die voornamelijk door vrouwen werden gewerkt, als gevolg van thuisonderwijs en de overbelasting van de gezondheidszorg. De banen van vrouwen zijn het meest kwetsbaar, aangezien de sectoren die het zwaarst door de Covid-crisis zijn getroffen, een hoog percentage vrouwelijke werknemers hebben (detailhandel, horeca, enz.). In de neokoloniale wereld is de situatie nog schrijnender, aangezien de meerderheid van de vrouwen er in de informele economie werkt zonder wettelijke -, sociale – of gezondheidsbescherming. De combinatie van de crisis en de pandemie heeft hun situatie op alle niveaus veel onzekerder gemaakt, onder meer door hen bloot te stellen aan nog meer geweld en misbruik.

    Door de manier waarop de politici met de coronacrisis zijn omgegaan, zal het aantal mensen dat wereldwijd in acute honger verkeert dit jaar zal verdubbelen. Dat aantal is al enkele jaren opnieuw aan het toenemen, binnenkort zal een miljard mensen lijden aan hongersnood. Ook het aantal vluchtelingen neemt toe en ligt nu hoger dan ooit. Opnieuw zullen vrouwen het hardst worden getroffen, omdat zij in de neokoloniale wereld verantwoordelijk zijn voor het vinden van voedsel en water en de meest kwetsbare vluchtelingen en slachtoffers van mensenhandel zijn.

    Alleen de strijd voor een socialistische samenleving kan leiden tot de voorwaarden om deze perverse logica te overwinnen. Alleen die strijd kan nieuwe sociale verhoudingen op te bouwen, die in staat zijn het geweld tegen vrouwen uit te bannen. Laten we hier samen voor vechten!

    De pandemie en het blootleggen van geweld

    De pandemie versterkt de tendens dat vrouwen de voorste gelederen van verzet vormen. Uit officiële gegevens blijkt dat meer dan tweederde van de gezondheidswerkers wereldwijd vrouwen zijn. In veel landen wordt het verplegend en verzorgend werk voornamelijk verricht door zwarte en andere kwetsbare vrouwen, zoals migranten en inheemse mensen. Vaak zijn zij ook de kostwinners van het gezin.

    Dat huiselijk geweld toeneemt tijdens crises is goed gedocumenteerd. Onder lockdown worden vrouwen en andere slachtoffers van misbruik in nauwer contact met misbruikers gedwongen. Deze kunnen zo hun gedrag gemakkelijker controleren en pogingen om steun te zoeken voorkomen. Het gebrek aan betaalbare huisvesting en sociaal werk, dat al lang voor de pandemie een probleem was, heeft vandaag de dag nog dodelijker gevolgen. Vrouwen voelen het effect van de pandemie op het werk, thuis en in het (niveau van) geweld dat ze ervaren.

    Het is interessant, zo niet tragisch, dat net de Wereldbank in oktober 2020 de wereld heeft gewaarschuwd voor geweld tegen vrouwen. Paradoxaal genoeg maken zij deel uit van de instellingen die meer besparingen, onder andere in gezondheidszorg en onderwijs hebben doorgevoerd. Ze behoren bovendien tot degenen die verantwoordelijk zijn voor het wereldwijde gebrek aan controle over de pandemie, precies omdat ze de markt en de zakelijke belangen centraal plaatsen.

    Het is een illusie te denken dat de onderdrukking van vrouwen kan worden opgelost door degenen die geweld tegen vrouwen toestaan en in stand houden. Tijdens de pandemie is het kapitalisme naakt geworden. De toename van het aantal gevallen van geweld en agressie tegen vrouwen en de toename van het aantal gevallen van geestesziekte onder vrouwen, in het bijzonder werkende vrouwen, is het bewijs dat dit sociale systeem niet kan zorgen voor een veilig en betrouwbaar leven voor de meerderheid van de bevolking. We weten dat het liberale, pro-kapitalistische feminisme zich ook bezighoudt met geweld tegen vrouwen. Hoewel we blij zijn dat het probleem breder wordt erkend, begrijpen we ook dat diezelfde liberale, pro-kapitalistische krachten verantwoordelijk zijn voor de politiek die hetzelfde geweld creëert en vergroot. Zij zijn dus niet onze bondgenoten in de strijd tegen dit probleem, maar maken er deel van uit.

    De cijfers zijn beangstigend

    Uit gegevens van de Verenigde Naties (VN) blijkt dat in 2019 wereldwijd 17,8% van de vrouwen te lijden had onder fysiek of seksueel geweld: 1 op de 5 vrouwen werd vorig jaar slachtoffer van geweld door een partner, een voormalige partner of iemand uit hun gezin. Alle vormen van agressie, zowel fysiek, psychologisch, seksueel als emotioneel worden in rekening genomen.

    Tijdens periodes van isolement, die bovenop het gebrek aan banen, apparatuur en openbare diensten kwamen, zijn gevallen van geweld geëxplodeerd. Door de quarantaine werden veel vrouwen gedwongen om dagelijks met hun agressors te leven. In Brazilië is meer dan 76 procent van de daders bekend bij het slachtoffer, het zijn bijvoorbeeld familieleden. De toename van geweld in lockdown is niet alleen een probleem in Brazilië. Het aantal oproepen naar hulplijnen voor huiselijk geweld is wereldwijd explosief gestegen tijdens periodes van quarantaine. Voorbeelden hiervan zijn een toename van 161% in Italië; 30% in Argentinië; 40% in Brazilië; 65% in het Verenigd Koninkrijk; 500% in Tunesië.

    Dit is niet alleen een toename van het aantal oproepen, maar ook een toename van het daadwerkelijke geweld. In Marokko meldde het Ennakhil Listening Center dat het economisch geweld met 60% is toegenomen en het psychologisch geweld met 55%. De Organisatie voor Vrouwenvrijheid in Irak (OWFI) meldt een verdubbeling van haar aanvragen sinds de blokkade, vooral van jonge vrouwen. In de bezette Palestijnse gebieden meldt het Women’s Centre for Legal Assistance and Counselling een toename van 75% in het sociaal en juridisch overleg, vooral in de steden, op het platteland en in de vluchtelingenkampen. Emotioneel, psychologisch en economisch geweld, als direct gevolg van voedseltekorten en werkloosheid, neemt toe. In Honduras is het aantal vrouwenmoorden toegenomen en de militarisering van het dagelijks leven heeft geleid tot een verhoogde repressie door de politieautoriteiten, in het bijzonder tegen vrouwen en meisjes die hun huis verlaten om brandhout en water voor hun gezin te halen.

    Geweld stijgt in elk land

    Tijdens de eerste lockdown in Ierland, van april tot mei 2020, namen de meldingen van huiselijk geweld met 30 procent toe. Dit werd benadrukt door een aantal uiterst gewelddadige, gruwelijke moorden. Vooral vrouwen in de dertig en veertig en oudere vrouwen werden getroffen. Diensten die zich bezighouden met gendergeweld zijn in het verleden genegeerd en ondergefinancierd – in de begroting voor 2020 was de financiering voor windhondenraces even groot als de financiering voor alle diensten die zich bezighouden met de bestrijding van huiselijk geweld samen! Dit heeft een enorme crisis voor vrouwen veroorzaakt – er is eenvoudigweg geen capaciteit om vrouwen te ondersteunen om te ontsnappen aan een gewelddadige relatie. Aangezien er nu een tweede lockdown is, wordt verwacht dat deze situatie nog verder zal verslechteren.

    In de Verenigde Staten zijn de berichten over huiselijk geweld explosief gestegen en worden de rechten op abortus teruggeschroefd, terwijl vrouwen meer kans maken om zowel essentiële werknemers te zijn als ontslagen te worden. Dit komt bovenop het feit dat vrouwen het grootste deel van het toegenomen huishoudelijk werk en de kinderopvang op zich nemen wanneer de kinderen thuisblijven van school.

    In Zweden was er in april een toename van twintig tot veertig procent van het aantal aanvragers bij meisjes- en jongerenopvangcentra. In het voorjaar was de hoeveelheid partnergeweld die bij de politie werd gemeld niet hoger dan het jaar ervoor, maar het lijkt erop dat er dit najaar een snellere toename is van misbruik van vrouwen.

    In Brazilië is de situatie van geweld tegen vrouwen exponentieel toegenomen. Er zijn gegevens over een warenhuis dat dit jaar tot mei een toename van 450% zag in de meldingen van gevallen van geweld via haar online app-systeem. Het aantal vrouwenmoorden steeg bij het begin van de pandemie in april al met 22%.

    In het Verenigd Koninkrijk worden in ‘normale tijden’ twee vrouwen per week gedood door een huidige of voormalige partner. Tijdens de eerste zeven weken van de nationale lockdown werden 26 vrouwen en meisjes gedood door een familielid. De nationale overzichtsgroep voor huiselijk geweld van de regering is sinds het begin van de pandemie niet één keer bijeengekomen, hieruit blijkt dat de massale toename van huiselijk geweld niet serieus wordt genomen. In plaats daarvan heeft de regering postbodes en bezorgers gevraagd om te ‘controleren’ op tekenen van misbruik, tegelijk beschouwden ze de werknemers die dit zouden moeten doen als niet-essentieel!

    In veel landen met een overbelast gezondheidssysteem werd abortus niet beoordeeld als “essentiële” medische behandeling, waarbij vrouwen de facto gedwongen werden tot de “keuze” tussen een onveilige, dure doe-het-zelf abortus of het krijgen van een ongewenst kind. Naast de aanval op de abortusrechten in een aantal landen is dit een ander niveau van staatsgeweld tegen vrouwen.

    Neokoloniaal kapitalisme en misbruik door imperialistische instellingen: meer geweld tegen de meest kwetsbaren

    Op 29 september werd een rapport uitgebracht over seksueel misbruik door werknemers van de WHO (Wereldgezondheidsorganisatie) tijdens haar reactie op de Ebola-crisis van 2018 in de Democratische Republiek Congo (DRC). Samen met de WHO worden ook andere agentschappen en NGO’s zoals ALIMA, UNICEF, IMC, World Vision, OXFAM en Artsen zonder Grenzen beschuldigd. Veel lokale vrouwen werden gedwongen om seks te hebben in ruil voor werk en voedsel.

    De kwetsbaarheid van vrouwen, verergerd door pandemieën, wordt uiteindelijk door machthebbers (mannen, instellingen of landen) gebruikt als onderhandelingstroef om hun belangen veilig te stellen door misbruik te maken van situaties van misbruik en geweld.

    Dit schandaal toont de rol die dit soort agentschappen, in connectie met imperialistische belangen, spelen in neokoloniale landen. Het onthult de farce van zogenaamde sociale hulp aan de slachtoffers. Het toont dat dergelijke organisaties dienen om relaties van kolonialisme, controle en macht te versterken. Deze elementen versterken enkel het geweld tegen vrouwenlichamen.

    We moeten de valse oplossingen die door dit soort organisaties worden aangedragen, verwerpen. Deze organisaties zijn enkel in staat om de problemen te diagnosticeren, maar kunnen de veiligheid van en betere levensomstandigheden voor vrouwen uit de arbeidersklasse in neokoloniale landen niet garanderen. In plaats daarvan moeten we vechten om de schulden van die landen kwijt te schelden, om een einde te maken aan de imperialistische uitbuiting en om de druk om bijvoorbeeld overheidssubsidies op voedsel te verminderen te stoppen, om maar een paar centrale eisen te noemen.

    Nationalisme en reactionaire aanvallen: het nieuwe gezicht van geweld tegen vrouwen

    Overal ter wereld neemt nationalisme toe als gevolg van de wereldsituatie en de handelsoorlog tussen de VS en China. Rechtse populistische leiders en haatdragende politici zoals Trump, Bolsonaro, Erdogan, Poetin, Xi Jingping en anderen promoten seksistische standpunten. Samen met ernstige beperkingen van of dreigementen tegen het recht op abortus (VS, Polen, Slowakije, etc.) wordt het idee geopperd dat het niet de vrouw zelf moet zijn die over haar lichaam beslist. Vrouwen worden minderwaardig gemaakt. Dit idee zal dan ook leiden tot een toename van geweld tegen vrouwen, omdat hun positie in de samenleving wordt verzwakt en gewelddadige mannen groen licht krijgen.

    Deze extreemrechtse regeringen hebben een oorlog tegen onze rechten georganiseerd. Tweeëndertig landen hebben een liga tegen abortusrechten opgebouwd. Onder hen de VS, Brazilië, Egypte, Indonesië, Pakistan, Polen en Hongarije. Dit is een duidelijk antwoord op de golf van vrouwenstrijd in de wereld en het bewijs dat het geweld van de kapitalistische staat een strategie van overheersing en controle over dit systeem blijft. We moeten het voorbeeld van de Poolse arbeidersklasse volgen en met nog meer strijd reageren.

    Collectieve strijd en organisatie als uitweg

    De pandemie is nog niet voorbij! In een deel van de neokoloniale wereld, met name in Latijns-Amerika en India, blijven het aantal besmette mensen en het geweld tegen vrouwen toenemen.

    Tussen 2016 en 2020 zijn we getuige geweest van een massale strijd op straat onder leiding van, meestal jonge, vrouwen tegen het seksisme dat ons op verschillende manieren raakt. Deze energie van strijd en verzet is niet verdwenen. De pandemie heeft een concrete situatie, die al heel moeilijk was, nog verergerd en heeft duizenden vrouwen op straat gedwongen.

    Dit verzet zal opnieuw moeten worden opgenomen ter verdediging van het leven van duizenden vrouwen, in het bijzonder vrouwen uit de arbeidersklasse, die door deze golf van barbaarsheid en geweld worden getroffen.

    Op 23 augustus vond in Israël een feministische staking plaats tegen de brute groepsverkrachting van een 16-jarig meisje. Duizenden mensen namen deel aan de staking. Demonstraties vonden plaats van 20 tot 23 augustus en duurden tot laat in de nacht. Verschillende wegen werden geblokkeerd toen demonstranten deelnamen aan een spontane mars in Tel Aviv en in Haifa. Jongeren en vrouwen waren het meest actief in deze initiatieven: voor velen was het de eerste keer dat ze in strijd kwamen.

    Toen #metoo zich over de hele wereld verspreidde, had het een grote invloed op de discussie over seksueel misbruik in veel landen, zelfs in die landen waar er geen bewegingen tegen seksisme waren geweest. In Denemarken bijvoorbeeld was de strijd tegen seksisme zeer beperkt tot begin dit jaar, toen de Amerikaanse filmproducent Harvey Weinstein tot een gevangenisstraf werd veroordeeld. Hierdoor ontstond een massale discussie over wederzijdse toestemming, misbruik en vrouwenrechten. Sinds begin oktober is er een #metoo-beweging ontstaan die zich over het hele land verspreidt. Zowel in de filmindustrie, de politiek als op verschillende andere gebieden treden vrouwen naar voor om te vertellen over het misbruik waaraan ze zijn onderworpen. Duizenden Denen hebben een aantal verschillende petities ondertekend die de aandacht vestigen op seksisme op werkplekken in verschillende sectoren.

    We hebben ook de uitbraak gezien van stakingen door gezondheidswerkers, in het bijzonder van vrouwen, die strijden voor veilige werkomstandigheden en loonstijgingen in vele delen van de wereld. In Nigeria zijn honderdduizenden mensen de straat op gegaan om te strijden tegen het politiegeweld. Tijdens al deze acties stonden vrouwen in de frontlinie van de protesten.

    Socialistisch programma voor een einde aan het geweld

    De officiële VN-campagne over het wereldwijde thema van 25 november is “Orange the World”: Fund, Respond, Prevent, Collect!”. Ze vragen mensen om oranje te dragen en oranje posters aan hun ramen te hangen. Hun voorstellen beperken zich tot: het opnemen van financiering voor organisaties voor vrouwen in de Covid-stimuleringspakketten van de overheid, het in stand houden van essentiële diensten als antwoord op toenemend geweld, een campagne rond attitudes gericht op het voorkomen van geweld en het verzamelen van gegevens over hoe erg het geweld tegen vrouwen is! Zeggen dat dit niet ver genoeg gaat, zou een understatement zijn.

    We kunnen niet vertrouwen op kapitalistische regeringen of zelfs NGO’s en liberale actiegroepen. Om het soort diensten en steun te winnen dat nodig is om het leven van vrouwen in deze crisis te redden, hebben we een massabeweging van de arbeidersklasse en arme mensen van alle geslachten nodig.

    Trouw aan het socialistisch feministisch perspectief roept ISA alle vrouwen op om een netwerk van internationale strijd en – acties te organiseren rond beleid en onmiddellijke maatregelen ter verdediging van onze levens.

    Toch vechten we niet alleen voor een terugkeer naar het ‘oude normaal’, wat ook ondraaglijk was. We moeten verder gaan dan eisen die enkel gericht zijn op de onmiddellijke situatie en strijden voor een nieuwe toekomst voor de massa’s op internationaal niveau.

    De organisatie van deze strijd moet gezamenlijk, collectief en internationaal gebeuren. Ondanks de verschillen in organisatie en reacties van het kapitalisme van land tot land, is het ontegensprekelijk hetzelfde systeem dat ons geweld aandoet. Vrouwelijke arbeiders en jongeren uit de hele wereld moeten een krachtige anti-kapitalistische strijd opbouwen. Het is de enige mogelijkheid om een einde te maken aan onderdrukking. Wij zien het als onze taak om een programma voor te stellen aan alle vrouwen die actief worden tegen geweld. Een programma dat verder gaat dan oproepen richting machthebbers. Wij stellen een programma voor dat de kern van het probleem – het kapitalistische systeem – raakt. Geen enkel kapitalistisch land heeft overwinningen geboekt op het vlak van eisen van vrouwen van de arbeidersklasse, als de Russische Revolutie van 1917 dat heeft gedaan.

    In momenten van intense crisis, zoals de huidige, begrijpen socialisten dat we de roep om onmiddellijke maatregelen moeten combineren met strijd en eisen die ons in staat stellen een beweging op te bouwen die kan breken met dit onderdrukkend en uitbuitend systeem. Een systeem dat niet in staat is ons leven te verdedigen, laat staan ons fatsoenlijke omstandigheden te bieden om het te leven!

    Daarom roepen wij op tot de opbouw van een socialistische feministische beweging en de strijd voor een Internationaal Socialistisch Alternatief, als een manier om te strijden voor een einde aan het geweld tegen vrouwen!

    • Ni Una Menos – Niet een minder – er mogen geen levens meer verloren gaan als gevolg van gendergeweld; geen geestelijke of lichamelijke gezondheidsschade meer. We vechten om een einde te maken aan gendergerelateerd geweld, misbruik en pesterijen in al zijn vormen en overal waar het plaatsvindt: op de werkplek, thuis, op scholen en universiteiten, in overheidsinstellingen, op straat en online.
    • Politici redden banken en bedrijven, maar het leven van vrouwen wordt opgeofferd. Deze pandemie van geweld vereist noodmaatregelen. De onmiddellijke verhoging van overheidsuitgaven en de ontwikkeling van overheidsbeleid om geweld tegen vrouwen te bestrijden is noodzakelijk. Dit moet de bouw van opvangcentra en netwerken voor vrouwen en kinderen in gewelddadige situaties omvatten, evenals gespecialiseerde diensten op het gebied van huiselijk – en seksueel geweld die lokaal beschikbaar zijn voor iedereen die ze nodig heeft. De diensten voor geestelijke gezondheidszorg zouden lokale toegang moeten omvatten tot begeleiding en therapie die de slachtoffers nodig hebben, evenals gespecialiseerde psychologische beoordelingen en behandeling van de daders. Er moet een leefbaar loon zijn en een gegarandeerde baan voor iedereen om een onafhankelijk leven mogelijk te maken.
    • Het Coronavirus heeft de nadruk gelegd op de fundamentele noodzaak het welzijn van iedereen als eerste prioriteit te stellen. We moeten de rijkdom van de kapitalistische elite gebruiken om een massale uitbreiding van de openbare diensten te financieren; van gratis gezondheidszorg tot gratis kinderopvang. Er is geen enkele reden voor massale werkloosheid als er zoveel moet worden gedaan. Met kortere werkdagen zonder loonsverlaging, met meer welvaart en het scheppen van groene en maatschappelijk nuttige banen kan de werkloosheid tot nul worden teruggebracht.
    • Niemand mag honger lijden. Voor een noodplan om de toename van honger te bestrijden – onder controle van lokale gemeenschappen, werknemersorganisaties, arme – en kleine boeren – als eerste stap naar een herplanning van de landbouw. Maak een einde aan de schadelijke kapitalistische productiemethoden die ziekte en honger veroorzaken en bouw een collectieve landbouw in harmonie met de natuur op.
    • erknemers moeten veilige werkplekken hebben, tegen de verspreiding van infecties, seksuele intimidatie en stress. Dit vereist vaste tewerkstelling, controle van de werknemers over gezondheids- en veiligheidskwesties en een toename van het personeel om de werkstress te verminderen.
    • Echte controle op de huurprijzen en de massale bouw van sociale huisvesting – iedereen heeft recht op een veilige, betaalbare en vredige woning. Onteigening en openbaar bezit van woningen die door speculatie leeg blijven staan.
    • Voor gratis, kwaliteitsvol, openbaar, seculier onderwijs met progressief, leeftijdsgebonden, LGBTQ+ inclusieve, gender- en relatie-onderwijs dat gericht is op wederzijdse toestemming.
    • Gratis en gemakkelijke toegang tot anticonceptie en abortus.
    • De vakbonden en haar vertegenwoordigers moeten een echte strijd voeren voor syndicalisatie, het beëindigen van onzeker werk, een leefbaar loon voor alle werknemers en tegen seksuele intimidatie op de werkplek – zo’n beweging zou het voortouw kunnen nemen in de strijd tegen alle vormen van seksisme, misogynie, racisme, homofobie en transfobie om een verenigde strijd van de arbeidersklasse op te bouwen.
    • Maak een einde aan het reproduceren van seksisme, discriminatie en victim blaming. Elk onderdeel van de staat en de gezondheidszorg dat in contact komt met slachtoffers en daders moet worden voorgelicht over de kwestie van gendergeweld en moet worden opgeleid om ervoor te zorgen dat zij die een klacht indienen en slachtoffers met respect worden behandeld.
    • Wij strijden voor een staat die democratisch wordt bestuurd door de arbeidersklasse, van onderuit, waarbij de huidige vooringenomenheid ten gunste van de heersende klassen wordt weggenomen en de aanwezigheid van racisme, seksisme en discriminatie in de staat en rechtsstelsels voor eens en altijd wordt uitgebannen.
    • Voor een onmiddellijke en massale reactie van de hele arbeidersklasse op de pogingen van staten en religies om vrouwen en LGBTQ personen het recht op hun lichaam te ontnemen, bijvoorbeeld door aanvallen op de abortusrechten die in veel landen plaatsgrijpen.
    • Strijd tegen de objectivering van de lichamen van vrouwen en een einde aan seksistische advertenties – de media moeten onder democratische controle worden gebracht.
    • Maak een einde aan oorlog en vecht voor klimaatrechtvaardigheid – maak een einde aan het racistische immigratiebeleid – voor het democratische recht op asiel.
    • Democratische, publieke eigendom en controle van de arbeidersklasse over de belangrijkste hefbomen van de economie, over de belangrijkste rijkdommen en hulpbronnen, als onderdeel van een democratisch socialistisch plan voor de economie om te voorzien in de behoeften van mensen en de planeet, niet om winsten voor enkelen te faciliteren.
    • We vechten voor brood en voor rozen – voor een socialistische samenleving waarin seksisme en geweld tegen vrouwen echt tot het verleden behoren – voor een socialistische wereld die vrij is van klassenverdeling, onderdrukking, oorlog en geweld en waarin ieder mens recht heeft op een goede levensstandaard en de vrijheid heeft om van het leven te genieten!

    Video van World to Win afgelopen zondag:

  • Toenemend geweld op vrouwen in India

    Protest tegen geweld op vrouwen. (Foto: Wikicommons)

    De vrije markt is er niet in geslaagd tegemoet te komen aan de basisbehoeften van vrouwen en nu met de opkomst van het rechtse autoritarisme worden ze veroordeeld tot nog meer onderdrukking.

    Door Samajavadi Krama, aanhanger van ISA in India

    India is een land van culturen die millennia oud zijn en waarin vrouwen worden vereerd in de vorm van godinnen. Wanneer er echter geweld tegen vrouwen plaatsvindt, wordt elke stem voor gerechtigheid in een vallei van stilte geduwd. Vrouwen in India zijn in de voorhoede geweest van elke politieke beweging, inclusief de onafhankelijkheidsbeweging, maar ondanks het zogenaamde ‘systeem van kansen’ bedraagt het gemiddeld loon van vrouwen slechts 75% van dat van mannen. Het rechtse autoritaire bewind van de BJP duwt de situatie van vrouwen achteruit.

    Hathras-verkrachtingszaak

    Het is beschamend dat vrouwen in India zelfs op het hoogtepunt van een wereldwijde pandemie, wanneer iedereen de regels van sociale afstand moet volgen, onveilig blijven. Op 14 september 2020 werd een Dalit-vrouw uit een lagere kaste door vier mannen uit een hogere kaste brutaal verkracht. Dit gebeurde in Hathras in de Indische deelstaat Uttar Pradesh (UP).

    Na de verkrachting werd het slachtoffer meegesleurd met een lange doek die om haar nek werd gewikkeld en daarbij haar ruggenmerg ernstig beschadigde. Haar tong werd afgesneden en de aanvallers probeerden haar te wurgen. Toen ze haar hulpkreten hoorde, kwam haar moeder, die in een nabijgelegen veld werkte, haar dochter in een vreselijke toestand tegen. De vier mannen ontvluchtten het tafereel. Het slachtoffer werd eerst opgenomen in de Jawaharlal Nehru medische school en het ziekenhuis in het nabijgelegen Aligarh en werd later overgebracht naar het Safdarjung ziekenhuis in Delhi waar ze twee weken later stierf.

    De politie registreerde een klacht vier dagen na de gebeurtenis en voorafgaand aan de dood van het slachtoffer werd haar verklaring drie keer geregistreerd. Daarin zei ze dat ze werd verkracht en zich probeerde te verzetten. Na haar dood cremeerde de politie van UP, in opdracht van de staatsoverheid geleid door de rechtse conservatieve BJP, het lichaam van het slachtoffer om 2:30 uur, wat tegen de Hindoeïstische rituelen is waar het lichaam van de overledene niet kan worden gecremeerd na zonsondergang. Dit gebeurde tegen de wens van de familie in en er was geen enkel lid van de familie van het slachtoffer aanwezig op de plaats van de crematie. De haastige crematie van het lichaam van het slachtoffer was duidelijk een poging om zich te ontdoen van het bewijs tegen de vier mannen van  hogere kaste. Er werd ook een poging gedaan om potentiële getuigen het zwijgen op te leggen door de familie van het slachtoffer te compenseren met een bedrag van 35000 dollar, een huis voor de familie van het slachtoffer en een job bij de overheid voor elk familielid van het slachtoffer.

    De vier beschuldigde mannen zitten nu in de gevangenis, de familie van het slachtoffer is in afwachting van gerechtigheid. Verschillende rechtse groepen kwamen naar buiten om de vier beschuldigde mannen uit de hogere kaste te steunen. Een voormalig deelstaatminister van de BJP leidde een protest waarin hij beweerde dat de beschuldigde mannen onschuldig waren en vroeg zelfs “waarom worden deze vrouwen alleen gevonden in suikerriet- en gierstvelden, struiken, goten en bossen; waarom worden ze niet gevonden in rijst- of tarwevelden.” Dat was een wanhopige poging om de schuld af te schuiven op het slachtoffer.

    De linkse nieuwssite The Wire meldde dat de regering van Uttar Pradesh een PR-firma  inhuurde. Namens de staatsregering stuurde dit bedrijf een persbericht uit waarin stond dat het tienerslachtoffer niet was verkracht. Dit alles werd gedaan door BJP omdat het vreesde dat het incident hun kiezersbasis onder hoge kasten zou kunnen aantasten en om niet toe te laten dat er gerechtigheid voor het slachtoffer zou komen waarbij de kastendiscriminatie in rekenschap wordt gebracht. Dergelijk gericht geweld tegen vrouwen van armere en gemarginaliseerde delen van de samenleving is een reactionaire ziekte die diep geworteld is in de Indiase samenleving.

    Geweld tegen vrouwen

    Bijna elke religie in India volgt het systeem van de bruidsschat waarbij de familie van de bruid wordt verondersteld om rijkdom in de vorm van land, geld, huis, voertuigen enz. aan de familie van de bruidegom te verstrekken volgens hun eis, zonder welke de bruid na het huwelijk geconfronteerd wordt met enorme discriminatie. In verschillende gevallen zijn vrouwen in brand gestoken (vaak bruidsverbranding genoemd) en wordt de gebeurtenis voorgesteld als een zelfmoord of een ongeluk door een gasfornuis. In algemene termen is het een burgerlijke praktijk waarbij onschuldige vrouwen worden gebruikt als middel om rijkdom te vergaren. Ondanks het feit dat de bruidsschat in India illegaal is, wordt deze praktijk op veel plaatsen nog steeds gebruikt en ondanks verschillende pogingen van progressieve activisten het aan te vechten, neemt het aantal vrouwen dat er het slachtoffer van wordt, toe.

    In verschillende gevallen zijn vrouwen door hun eigen familie vermoord omdat ze oneer en schaamte zouden hebben gebracht door te daten of te trouwen tegen de kaste. Er zijn verschillende gevallen bekend waarin zelfs slachtoffers van seksueel misbruik worden gedood om de familienaam te beschermen. De rechtse, conservatieve en rijkere delen van de samenleving komen openlijk uit voor deze moorden en zijn er vaak trots op.

    Heksenprocessen en -moorden zijn een andere schending van de mensenrechten en een misdaad tegen de menselijkheid die gericht is tegen vrouwen uit de lagere kasten, armere delen van de samenleving en vrouwen die tijdens de zwangerschap een miskraam hebben gehad. Dergelijke praktijken zorgen voor een giftige verdeling onder de massa’s. Het is verbazingwekkend dat in een land dat wordt beschouwd als een van de snelst groeiende economieën ter wereld dergelijke middeleeuwse gewoonten blijven bestaan, waarbij conservatieve elementen zich bewust richten tegen de armen.

    Naast deze achterlijke praktijken neemt de centrale overheid van BJP ook maatregelen die vrouwen systematisch benadelen. Zo kwam er onlangs een belastinghervorming die uitsluitend ten goede komt aan de miljardairbedrijven, de zogenaamde Goods and Services Tax (GST). Het nieuwe belastingsysteem maakte de belasting op condooms bijna gratis, terwijl de belasting op menstruatieproducten aanzienlijk hoger is, waardoor de prijs omhoog ging en het onbetaalbaar werd voor arme vrouwen, vooral in de plattelandsgebieden van India. Dit brengt hun menstruatiegezondheid in gevaar. Het is slechts één voorbeeld van de hardvochtige veronachtzaming van de gezondheid en het welzijn van vrouwen onder het kapitalisme.

    Het kapitalisme heeft de schuld

    Onder een kapitalistisch economisch stelsel, en nog meer onder een rechtse regering, worden vrouwen en zeker die uit de werkende klasse en de arme delen van de samenleving, stelselmatig onderdrukt en worden hun rechten genegeerd. Het sociale stigma in dergelijke samenleving is bijzonder onrechtvaardig en maakt vooruitgang erg moeilijk.

    De enige oplossing is het opbouwen van een georganiseerde massale vrouwenbeweging waarbij de arbeidersklasse en de jeugd betrokken zijn om een einde te maken aan dit oneerlijke systeem en vrouwonvriendelijke ideeën en praktijken. Massale protesten zoals na de verkrachtingszaak in Delhi van 2012 tonen het potentieel. Dergelijke bewegingen zijn nodig om het bewustzijn te vergroten en om enige vorm van gerechtigheid te brengen voor de slachtoffers van geweld. De ROSA-campagne van International Socialist Alternative verdedigt een socialistisch feministische positie: onze strijd moet gebaseerd zijn op de arbeidersklasse en gericht zijn op het opbouwen van een beweging die strijdt voor een socialistische samenleving die een einde maakt aan alle vormen van onderdrukking.

  • Protest tegen geweld op vrouwen

    Vandaag vonden in enkele steden de eerste acties plaats in het kader van de internationale dag tegen geweld op vrouwen. Die valt op woensdag 25 november. In de huidige context van gezondheidscrisis is een grote nationale betoging niet mogelijk. Er zijn gelukkig heel wat lokale initiatieven voor kleinere acties. Vandaag was dit onder meer het geval in Brussel en Antwerpen, telkens met ongeveer 100 aanwezigen.

    Hierbij een video vanop het protest in Brussel:

    Hieronder een reeks foto’s van het protest in Antwerpen, georganiseerd door het 8 maart collectief. Op de actie aan het Justitiepaleis werden de namen van vermoorde vrouwen in ons land voorgelezen en was er ook aandacht voor de internationale strijd, met onder meer een strijdlied uit de beweging in Mexico en een sterke Koerdische aanwezigheid.

    Campagne ROSA ondersteunde deze actie en organiseert zelf ook een kleine actie komende zaterdag om 14u op de Groenplaats. Woensdag zijn er acties van Campagne ROSA in Brugge, Kortrijk, Torhout, Deinze, Aalst, Dendermonde, Eeklo, Gent, Leuven, Brussel en Luik. Klik hier voor de actiepagina van Campagne ROSA.

    Foto’s door Liesbeth:
    [embed-google-photos-album https://photos.app.goo.gl/o4jB24Q4ko64xWnQ7]

  • Interview. Emily van Campagne ROSA over de strijd tegen geweld op vrouwen

    Lockdown en gezondheidscrisis doen geweld op vrouwen pieken. Samen in actie tegen alle vormen van seksisme en LGBTQI+fobie

    Emily van Campagne ROSA

    25 november is de internationale dag tegen geweld op vrouwen. De datum verwijst naar de politieke moord op de zusters Mirabal door de Dominicaanse dictator Rafael Trujillo op 25 november 1960. De afgelopen jaren kreeg deze dag een meer strijdbaar en militant karakter. De groeiende internationale feministische beweging nam het op als één van de centrale dagen van strijd voor vrouwenrechten. Ook in België groeide het protest op deze dag. Wat gebeurt er dit jaar? We spraken hierover met Emily Burns, nationaal coördinator van Campagne ROSA (Reageer tegen Onderdrukking, Seksisme en Asociaal beleid).

    Heeft Campagne ROSA plannen op 25 november?

    “Absoluut. De gezondheidscrisis heeft geen einde gemaakt aan geweld op vrouwen, integendeel: er is vandaag een gevaarlijke toename van dit geweld. Niets doen is dus geen optie. Het is belangrijk om op straat te komen en ons te organiseren tegen seksistisch en LGBTQI+foob geweld. Uiteraard willen we onszelf en anderen niet in gevaar brengen: de precieze vorm van de acties zal afhangen van de gezondheidssituatie.”

    De afgelopen jaren toonde #MeToo dat het probleem van seksistische intimidatie wijdverbreid is. De afgelopen maanden kwamen er onrustwekkende berichten over een toename van geweld tijdens de lockdown of de andere maatregelen die ons meer thuis opsluiten. Hoe sterk is de plaag van dit geweld?

    “Gendergerelateerd geweld en feminicides zijn een andere pandemie die verborgen zit achter de Covid-19 pandemie, die nog lang niet voorbij is. Volgens cijfers van de Verenigde Naties (VN) heeft 17,8% van de vrouwen in de wereld in 2019 te maken gehad met fysiek of seksueel geweld en is 1 op de 5 vrouwen slachtoffer geweest van geweld door een familielid. Psychologisch geweld, pesterijen, enz. vallen hier niet onder. In België heeft meer dan de helft van de LGBTQI+ mensen dit soort geweld al meegemaakt. Seksisme is ook discriminatie, ongepast gedrag en opmerkingen, maar ook economisch geweld met een oververtegenwoordiging van vrouwen en LGBTQI+mensen in onzekere jobs.”

    “Met de gezondheidscrisis en de opsluiting hoorden we meer over wat er binnen de vier muren van thuissituaties gebeurt. Het is bekend en bewezen dat huiselijk geweld in crisissituaties toeneemt. Tijdens een (semi-)lockdown nemen de spanningen in alle huishoudens toe. Als er al geweld was, kan de hel helemaal losbarsten. Slachtoffers van geweld worden zonder enige uitweg gedwongen in nauwer contact te leven met hun agressors. Bovendien kunnen de misbruikers zorgvuldiger zijn om hun gedrag te controleren en te voorkomen dat de slachtoffers steun of hulp zoeken. Desondanks is de roep om hulp bij huiselijk geweld in België tijdens de lockdown verdrievoudigd.”

    “Zelfs de Wereldbank waarschuwt in haar verslag van oktober 2020 voor een explosie van geweld tegen vrouwen in de wereld. Dit weerhoudt haar er echter niet van om te blijven pleiten voor nog meer besparingen, onder meer op zorg en onderwijs, wat vrouwen in het bijzonder raakt.”

    Beperkt dit geweld zich tot thuissituaties of is het ook aanwezig in de publieke ruimte?

    “Terwijl het in huis een nog acutere vorm heeft aangenomen, verergert de gezondheidscrisis overal en treft gendergerelateerd geweld alle omgevingen en ruimtes. Sociale controle tegenover geweld op vrouwen is ‘s nachts uiteraard moeilijker als er een avondklok is.”

    “Sinds maart zijn sociale media nog centraler geworden in het leven van velen. Ze zetten veel druk op het zelfbeeld en men vergeet dat foto’s, met hun filters en instellingen, de werkelijkheid niet weergeven. Kritiek en intimidatie zijn aan de orde van de dag en kunnen 24/7 doorgaan. Ondanks de gezondheidscrisis is het proces van radicalisering onder jongeren niet gestopt. Heel wat jongeren, én ouderen natuurlijk ook, zijn niet langer bereid om deze situatie te aanvaarden. De sociale media worden soms ook gebruikt om het verzet te organiseren.”

    “Na de groepsverkrachting van een 16-jarig meisje in Israël gingen jongeren bijvoorbeeld drie dagen lang, van 20 tot 23 augustus, de straat op om te protesteren, vaak tot laat in de nacht. Veel jongeren namen voor het eerst aan een actie deel. Het protest groeide uit tot een feministische staking waaraan duizenden deelnamen.”

    “Bij ons zijn er heel wat scholieren die acties ondernemen omdat ze niet willen beoordeeld worden door van wat ze dragen of hoe ze eruit zien. In scholen zijn er vaak nog oubollige kledingvoorschriften waarmee zeker meisjes vaak gestigmatiseerd worden. Voor jongens wordt het dragen van een korte broek soms als ongepast beschouwd. Voor meisjes worden korte rokjes of een décolleté als provocerend gezien. Dit is dezelfde logica die stelt dat vrouwen of meisjes die verkracht worden het soms zelf uitlokken door hun kledingkeuze. Een te lange rok kan echter, naargelang wie hem draagt, ook gezien worden als religieuze uiting en kan ook problematisch zijn op bepaalde scholen.”

    “In Frankrijk voerden jongeren actie op 14 september. Ze kwamen die dag naar school in de outfit die ze wilden, waarbij ze geen enkele rekening hielden met voorschriften. Jongens ondersteunden het protest van de meisjes en droegen soms een rokje. Ze maakten duidelijk dat toegang tot onderwijs belangrijker is dan wat iemand draagt. Ze gingen in tegen de objectivering van lichamen. Excuses dat wat jongeren dragen klasgenoten of leraars kan ‘storen’, zijn gewoonweg onaanvaardbaar. Het probleem zit bij diegene die een oordeel velt, niet bij de kleding die gedragen wordt.”

    “Het Franse protest kreeg ook in ons land navolging. In heel wat scholen droeg iedereen, zowel jongens als meisjes, een rok uit protest. Er kwam ook veel reactie tegen een reglement van een Brugse school waar oorringen enkel voor meisjes toegelaten waren.”

    We hadden het al over de situatie thuis, in de openbare ruimte en op school. Hoe zit het op de werkvloer? De afgelopen maanden was er veel aandacht voor wie in essentiële sectoren zoals bijvoorbeeld de zorg, supermarkten, schoonmaak, gezinshulp, werkt. Dat zijn sectoren waar veel vrouwen werken. Is er een positief effect hiervan merkbaar?

    “Deze mensen die vaak onzichtbaar waren of nooit meetelden, werden nu inderdaad als helden voorgesteld. Dat verandert echter niets aan de slechte arbeidsvoorwaarden: onvrijwillig deeltijds werk blijft de norm in de supermarkten, onmogelijke uren en onhoudbare werkdruk blijven de zorgsector domineren … Het uurloon ligt bovendien vaak lager dan 14 euro bruto per uur. Het werk is vaak onzeker: tijdelijke jobs of contracten van bepaalde tijd. Dat maakt het moeilijker om voor degelijke voorwaarden op te komen, er is steeds het gevaar om een job te verliezen. Hoe essentieel het werk in deze sectoren ook is, het personeel wordt in de praktijk niet als helden behandeld.”

    “In sommige sectoren is er zoveel mogelijk telewerk. Op ogenblikken dat scholen en kinderopvang sluiten, moeten de kinderen thuis opgevangen worden. Hen begeleiden bij afstandsonderwijs, hen bezighouden en tegelijk alle andere huishoudelijke taken en telewerk combineren, is een onmogelijke opdracht! Het explodeert de dubbele dagtaak van vrouwen.”

    “Aangezien het vaak niet mogelijk is om te werken, namen heel wat werkenden ouderschapsverlof of het speciaal coronaverlof op. Dit betekent echter een loonverlies van 30%. Soms is er echter geen andere keuze: je kunt de kinderen niet alleen laten en soms mogen of kunnen ze niet naar de grootouders, bijvoorbeeld omdat ook de grootouders nog werken. Logischerwijs neemt de ouder met het laagste inkomen, meestal de vrouw, dit ‘verlof’ op. Het resultaat is een verlies aan financiële onafhankelijkheid.”

    De situatie is inderdaad niet goed. Maar wat heeft dit met de internationale dag tegen geweld op vrouwen te maken?

    “Precariteit maakt ons kwetsbaarder voor andere vormen van geweld. Hoe kunnen we pesterijen op het werk aan de kaak stellen als we bang zijn onze baan te verliezen en we geen alternatief hebben (werkloosheid, andere werkgelegenheid)? Hoe kunnen we uit een gewelddadige gezinssituatie weg geraken als we met ons inkomen niet alleen kunnen rondkomen? Volgens een studie van het Taub Center (een Israëlisch onderzoeksbureau dat onderzoek doet naar sociaal beleid) zou de pandemie de vooruitgang op het gebied van de positie van vrouwen op de werkplek met tien jaar kunnen vertragen.”

    We zitten midden in de gezondheidscrisis, maar we staan pas aan het begin van de economische crisis. Die zal wellicht bijzonder rampzalig zijn voor vrouwen?

    “Inderdaad! De economische depressie zal leiden tot een verdere toename van het geweld, omdat het de financiële onafhankelijkheid van vrouwen verder zal beperken. De werkloosheid onder vrouwen – en ook onder jongeren en migranten – neemt sneller toe omdat zij vaker met een precair contract werken en kwetsbaarder zijn voor ontslag. Dit wordt geïllustreerd door een studie van McKinsey Global, waaruit blijkt dat in de Verenigde Staten vrouwen 43% van de beroepsbevolking uitmaken, maar 56% van het banenverlies in verband met Covid voor hun rekening nemen.”

    “Maar laten we niet defaitistisch zijn! In essentiële sectoren – waar vrouwen in de meerderheid zijn – zijn er mogelijkheden om te strijden voor een minimumuurloon van 14 euro bruto en tegen onzekere contracten. Er zou ook een specifieke strijd kunnen ontstaan rond de omstandigheden van telewerken wanneer kinderen thuis moeten blijven.”

    We hebben een regering die voor het eerst voor 50 procent uit vrouwen bestaat; de Kamer en de Senaat worden voorgezeten door vrouwen. Dit is een goed teken, nietwaar?

    “Zowel in de politiek als in de zakenwereld beseft de elite dat het belangrijk is om een zekere diversiteit te hebben. Dit is een symbolische stap vooruit, maar het eindigt vaak meteen bij die symboliek. De diversiteit binnen de heersende klasse organiseren, betekent helaas niet dat er automatisch een einde komt aan discriminatie of dat de levensvoorwaarden van de meerderheid van de vrouwen erop vooruit gaan.”

    “Het woord ‘feminicide’ zou wel eens in het strafwetboek kunnen komen. In het regeerakkoord wordt ook gepleit voor een betere opleiding van de politie en de eerstelijnsactoren op het gebied van huiselijk geweld. Dat is inderdaad belangrijk, want vrouwen worden vaak niet serieus genomen. Het gaat er nu om dit daadwerkelijk uit te voeren door middelen ter beschikking te stellen. Dit goede voornemen is immers niet begroot.”

    “Geweld tegen vrouwen en LGBTQI+mensen raakt meer dan de helft van de bevolking. Het is positief als de regering zegt dat gendergerelateerd geweld bestrijden een “prioriteit” wordt. Staatssecretaris voor gelijke kansen Sarah Schlitz (Ecolo) stelde dat vluchten voor een gewelddadige situatie ’s nachts ondanks de avondklok is toegestaan. Maar dan moeten die vrouwen nog een plek hebben om naartoe te gaan…”

    “Het beleid van de Vivaldi-regering zal vrouwen – en andere slachtoffers van geweld – niet toestaan om een gewelddadige situatie te verlaten. Het akkoord voorziet niet in een beleid dat de financiële onafhankelijkheid van vrouwen waarborgt door middel van uitkeringen boven de armoedegrens (werkloosheidsuitkering, wachtuitkering …) of een degelijk loon van minstens 14 euro per uur, naast het stoppen van flexibele lageloonjobs en strijd tegen onvrijwillig deeltijdwerk. Het minimumpensioen van 1500 euro koppelt de regering aan een loopbaanvereiste van 45 jaar, terwijl de gemiddelde loopbaan van vrouwen nu (gelijkgestelde periodes meegerekend) 34,2 jaar bedraagt. Kortom: de meeste vrouwen hebben geen recht op een minimumpensioen. De regering stopt ook niet met het terugsturen van vrouwelijke asielzoekers naar regio’s die worden gecontroleerd door reactionaire krachten zoals de Taliban. Op de andere beleidsniveaus is er evenmin een beleid gericht op de massale bouw van sociale woningen, voldoende opvangcentra …”

    Wat is er nodig om gendergerelateerd geweld echt te bestrijden?

    “Symbolische maatregelen volstaan niet. Het is noodzakelijk om de vraag naar kwaliteitsvol onderwijs en een betere ondersteuning van de slachtoffers te combineren met een beleid dat ingaat tegen de wijze waarop ons lichaam als koopwaar wordt gezien. Er is strijd nodig voor de economische onafhankelijkheid van vrouwen, zodat ze gewelddadige situaties kunnen verlaten en echte keuzes kunnen maken over hun leven. Alleen een uitgebreid programma om aan de sociale behoeften te voldoen door middel van hoogwaardige en voldoende openbare diensten en waardige arbeidsomstandigheden en lonen kan een einde maken aan discriminatie.”

    “Het feit dat ons lichaam als koopwaar wordt gezien en de lage lonen komen slechts één groep in de bevolking ten goede: de superrijken. Zij zagen tijdens de gezondheidscrisis hun rijkdom met 28% aangroeien. Seksisme, racisme, LGBTQI+fobie dienen om ons te verdelen zodat we zwakker staan in onze strijd.”

    “Campagne ROSA staat voor een socialistisch feminisme. Het probleem is structureel. Er is nood aan een samenleving zonder uitbuiting om een einde te maken aan seksisme. Het is een werk van lange adem, een marathon en geen sprint. We kunnen dit gevecht winnen als we ons organiseren en al wie onderdrukt of uitgebuit wordt verenigen. Steeds meer mensen zijn bereid om in actie te gaan tegen onderdrukking, onrechtvaardigheid en ongelijkheid.”

  • Gezondheidscrisis doet geweld op vrouwen pieken. Stop seksistisch & LGBTQI+foob geweld

    Seksisme komt voor in vele vormen. Feminicides, fysiek en seksueel geweld – waar meer dan een derde van de vrouwen en meer dan de helft van de LGBTQI+mensen in België tijdens hun leven mee te maken krijgen (WHO-cijfers). Ongepast gedrag en opmerkingen, maar ook economisch geweld door een oververtegenwoordiging van vrouwen en LGBTQI+mensen in onzekere situaties.

    Door de gezondheidscrisis en de lockdown werd er eindelijk meer aandacht gegeven aan wat er in de besloten kring van het huis gebeurt. De hulpoproepen voor huiselijk geweld zijn verdrievoudigd tijdens de lockdown!

    Pesterijen in de openbare ruimte zijn nog steeds even frequent. Vrouwen worden (anno 2020!) nog regelmatig de toegang tot lessen ontzegd omwille van hun kledij, omdat “het hun klasgenoten en hun mannelijke leraren van streek zou kunnen brengen”. Kleding wordt ook gebruikt om seksistisch gedrag – aanranding of zelfs verkrachting – te rechtvaardigen: “In die outfit kon ze niet anders dan instemmen.”

    De “onzichtbare” werknemers in de essentiële sectoren (zorg, distributie, schoonmaak … ) – waar vrouwen in de meerderheid zijn – werden plots zichtbaar. Nu maakt men van hen heldinnen. In realiteit ondergaan ze onzekere arbeidsomstandigheden: deeltijds en tijdelijk werk, onbetaald overwerk, een verhoogd gezondheidsrisico en een uurloon dat vaak lager is dan €14/u bruto.

    Onzekerheid maakt ons kwetsbaarder voor andere vormen van geweld. Hoe kun je pesterijen op het werk aan de kaak stellen als je bang bent je job te verliezen en je geen alternatief hebt (werkloosheid, andere job)? Hoe gaan we weg uit een gewelddadige gezinssituatie als ons inkomen onvoldoende is om alleen te wonen? Individueel is het moeilijk om te reageren; samen staan we sterker!

    Het hele systeem is schuldig

    Dat onze lichamen verkoopsobjecten zijn geworden, dat er lage lonen zijn, dat er racisme, seksisme en LGBTQI+fobie is komt maar één groep van de bevolking ten goede: de ultrarijken. Zij zagen hun fortuin met 28% toenemen tijdens de gezondheidscrisis. Om die pandemie te stoppen, is “opvoeding” onvoldoende. Het probleem is structureel, het hele systeem moet veranderen!

    We eisen kwaliteitsvol onderwijs, maar ook betere ondersteuning van slachtoffers. Stop de objectivering van onze lichamen: die dient enkel dient om winst te maken. Dat alles moet gecombineerd worden met de eis voor economische onafhankelijkheid waarmee we gewelddadige situaties echt kunnen ontvluchten, zodat we echte keuzes te kunnen maken in ons leven.

    Mijn lichaam, mijn keuze:

    • Stop de verkrachtingscultuur. Voor het recht om je te kleden zoals je zelf wenst.
    • Stop de commercialisering van onze lichamen.
    • Voor seksuele voorlichting die ingaat op begrippen als toestemming, gender, seksuele geaardheid, enz.
    • Voor een volledige decriminalisering van abortus en gratis hoogwaardige anticonceptie.

    Voor een beleid dat ons een keuze biedt:

    • Meer publieke financiering voor opvang voor slachtoffers van geweld (vrouwen, gezinnen, LGBTQI+mensen), voor sociale huisvesting, voor de sociale sector, onderwijs, openbaar vervoer …
    • Voor een inkomen waarmee we financieel onafhankelijk kunnen zijn: een uurloon van minstens €14 bruto, een maandelijks pensioen van minstens € 1.500 netto ongeacht de loopbaan, alle uitkeringen boven de armoedegrens.
    • Solidariteit met vrouwen zonder papieren: regularisatie voor iedereen.

    De emancipatie van vrouwen vereist een samenleving die gebaseerd is op het voorzien in de noden van iedereen. Dat kan enkel in een socialistische samenleving!

    Bouw samen met ons aan deze actiedag tegen geweld op vrouwen

    Wij vinden het cruciaal om op straat actie te voeren tegen geweld op vrouwen en op LGBTQI+mensen. De veiligheid van activisten is cruciaal en daarom hangt de vorm van de acties op 22 en 25 november af van de gezondheidssituatie. Neem deel aan de online vergadering: ‘Hoe ons organiseren tegen seksisme en seksistisch geweld’ van Campagne ROSA op dinsdag 10 november van 19 tot 21 uur. Meer info: CampagneROSA.be.

  • Depenalisering abortus weer uitgesteld… Abortusrechten gevangen in politieke spelletjes

    Hoewel een parlementaire meerderheid voorstander was van het voorstel tot volledige depenalisering van abortus en er de afgelopen jaren verschillende mobilisaties waren om de wet aangenomen te krijgen, wordt deze door de regering opnieuw in de ijskast gezet. Het uitstel van de wet was één van de voorwaarden voor CD&V om toe te treden tot de Vivaldi-regering.

    Artikel door Laura (Brussel) uit maandblad ‘De Linkse Socialist’

    Recht om zelf te beslissen ontkend

    Abortus is niet in alle landen legaal en waar dat wel het geval is, is er een groeiend aantal aanvallen op dit recht door extreemrechtse of conservatieve partijen.

    Ook in België is het recht op abortus niet altijd legaal geweest. Vóór 1991 werd abortus opgenomen onder de misdaden “tegen de gezinsorde en tegen de openbare zeden.” Pro-keuze activisten, artsen en vrouwen werden regelmatig veroordeeld. Na 20 jaar strijd door feministische organisaties en artsen werd abortus vanaf 1991 gedeeltelijk gelegaliseerd.

    Wat nu?

    Abortus bleef in het strafwetboek tot 2018, toen het uiteindelijk “gedecriminaliseerd” werd. Het werd formeel uit het strafwetboek gehaald, maar in de praktijk veranderde er niets. Als er een abortus buiten de strikte wettelijke voorwaarden wordt uitgevoerd, zijn er nog steeds strafrechtelijke sancties voor vrouwen en artsen. De wet bepaalt dat de abortus moet plaatsvinden voor het einde van de 12de week van de zwangerschap en dat een bedenktijd van zes dagen moet worden gerespecteerd tussen het eerste overleg en de dag van de abortus.

    Vrouwen die de deadline hebben gemist, hebben geen andere keuze dan naar Nederland te reizen, waar de wet flexibeler is. Dit vereist middelen, en sommige vrouwen hebben natuurlijk niet de materiële of financiële middelen om naar Nederland te trekken. Dit toont eens te meer de inconsistentie aan en het laat ook zien dat er sprake is van discriminatie. Bovendien wordt de verplichte bedenktijd door veel vrouwen als een extra psychologisch lijden ervaren.

    Een recht dat gegijzeld wordt door politieke spelletjes

    Het wetsvoorstel dat op tafel lag, en gesteund wordt door onder meer feministische bewegingen, is een stap vooruit omdat het voorziet in de afschaffing van strafrechtelijke vervolging voor abortus, dat de periode waarin abortus kan verlengd wordt tot 18 weken en omdat het de verplichte bedenktijd vooraleer de abortus effectief uitgevoerd wordt beperkt tot 48 uur.

    De behandeling van het wetsvoorstel was al twee keer uitgesteld op vraag van partijen als N-VA, CD&V, CDH en het Vlaams Belang. Nu wordt het helemaal op de lange baan geschoven omdat het veto van CD&V tijdens de regeringsvorming werd aanvaard.

    Ons organiseren!

    We zien opnieuw dat fundamentele rechten van vrouwen voor traditionele partijen niet belangrijk zijn. De sociaaldemocraten en de liberalen verdedigen deze rechten in woorden, maar laten uiteindelijk de postjes voorgaan. De regering pakt uit met evenveel vrouwen als mannen en de premier schreef een boek over feminisme. Symbolen en woorden zijn hol als er geen bijhorend programma en beleid is.

    Om de druk op te voeren en onze rechten effectief te bekomen, moeten we ons organiseren en bouwen aan een strijdbeweging die versterkt wordt met sterke socialistische eisen. Dit is wat campagne ROSA sinds haar oprichting in 2017 doet. Onze feministische strijd stopt niet bij het aannemen van wetten in het parlement, we willen een radicale maatschappijverandering. In een kapitalistische samenleving waarvan ongelijkheid een essentieel fundament is, zal er immers nooit echte gelijkheid zijn. Campagne ROSA verdedigt een socialistisch feminisme: er is nood aan een democratisch socialistische samenleving die een einde maakt aan alle ongelijkheden en alle vormen van onderdrukking van werkende vrouwen én mannen.

0
    0
    Your Cart
    Your cart is emptyReturn to Shop
    Continue Shopping