Category: Petrochemie

De Syndicale Raad van de scheikunde van de Algemene Centrale waarop 130 delegees van alle gewesten in Vlaanderen, Wallonië en Brussel aanwezig waren heeft het ontwerpakkoord met een ruime meerderheid van 82% verworpen. Deze verwerping is niet lichtzinnig gebeurd. Het ontwerpakkoord werd eerst uitgebreid bediscussieerd in de vakcommissies van de verschillende afdelingen om zo tot een standpunt te komen op de Syndicale Raad in Brussel.

Door een correspondent

Uit de tussenkomsten bleek al snel dat de “omkaderingstekst” bij het ontwerpakkoord, die de patroonsfederatie Essencia als absolute voorwaarde stelde, onverteerbaar was voor het overgrote deel van de delegees. De tekst zou vrije onderhandelingen in de bedrijven voor de syndicale delegaties onmogelijk maken. Het chemiepatronaat eiste dat “de sociale gesprekpartners van het Paritair Comité voor de scheikundige nijverheid en de onderhandelaars op ondernemingsvlak ten volle en zonder enig voorbehoud alle bepalingen van het uitzonderlijk akkoord van 18 december 2008 onderschrijven”. Over het IPA werd tenminste nog gezegd dat de invulling van de 250€ vrij te onderhandelen was.

De Algemene Centrale had in haar eisenbundel en in de onderhandelingen ook principieel gesteld dat de drempel voor het instellen van een syndicale vertegenwoordiging verlaagd diende te worden van 30 naar 20 werknemers. In de scheikunde zijn zeer veel kleine bedrijfjes actief zonder enige vakbondsvertegenwoordiging. Ook Europa heeft België al meermaals gevraagd iets te doen aan het feit dat in KMO’s nog altijd geen echte werknemersvertegenwoordiging is. Essencia wilde absoluut niet ingaan op de vraag van het ABVV naar meer syndicale democratie in de kleine bedrijven van de sector.

Het ontwerp voorzag ook in het instellen van een tweede pensioenpijler op sectorniveau. Dit zou betekenen dat er voor vele werknemers in de kleine chemiebedrijven in een pensioenspaarplan zou voorzien worden. Hierbij werden een aantal kanttekeningen geplaatst. Volgens vele afgevaardigden zou het correcter zijn dat het patronaat eerst de minimumlonen in de sector optrekt. Dat zou betekenen dat voor veel werknemers eerst en vooral hun gewoon pensioen al op een aanvaardbaar niveau zou komen wanneer ze op pensioen gaan. Essencia wou bovendien al een voorafname van het sectorakkoord 2011-2012 om de daar eventueel voorziene loonsopslag te storten in het nieuw op te richten sectorpensioenspaarplan. Dit was voor veel delegees een brug te ver.

Qua loonsopslag voorzag het akkoord voor de minimumlonen in 0,03€ opslag voor 2009 en 0,07€ voor 2010. De lonen die hoger liggen dan het minimumloon kregen een éénmalige netto-opslag van 250€ in eco- of andere cheques voorzien.

Uit de tussenkomsten bleek dat het ABVV nog steeds voorstander is van een solidariteitsakkoord in de sector maar niet ten koste van alles. De inhoud moet nog steeds primeren op de vorm. Uiteindelijk werd het akkoord niet eens verworpen omwille van de zeer geringe loonsopslag.

Het werd verworpen omwille van een principieel standpunt over meer syndicale democratie in de kleinere chemiebedrijven en vrijheid van onderhandelen voor de syndicale delegaties in de grotere. Zeker nu omdat, ondanks de economische crisis, verschillende multinationals in de sector nog altijd grote winsten hebben gemaakt.

Het ACV en ACLVB hebben het ontwerpakkoord wel goedgekeurd, maar blijkbaar is Essencia toch niet van plan het door te drukken zonder het ABVV. Op hun website schrijven de chemiepatroons: “Essencia betreurt dat deze belangrijke punten door halsstarrige houding van het ABVV niet kunnen worden gerealiseerd in de komende twee jaar.” In de nationale raad werd ook afgesproken dat de AC-Scheikunde in de komende periode een campagne zal opstarten om aan alle werknemers in de sector uit te leggen waarom dit ontwerp van sectorakkoord absoluut niet goed te keuren was.

De bekendmaking van de jaarcijfers van Bayer ging gepaard met waarschuwingen van de directie. De crisis komt hard aan waardoor de resultaten onder druk komen te staan. Het gaat slecht, maar niet voor iedereen. Voor 2008 vielen de cijfers goed mee, het bedrijfsresultaat steeg met 12% tot 3,5 miljard euro. Ook de omzet steeg met 1,6%. De winst daarentegen nam af in 2008. Bayer wil de crisis alvast niet door de aandeelhouders laten, die kregen een hoger divident betaald: +3,7%. Tegelijk wil de directie in Duitsland loonsverlagingen opleggen.

Hieronder publiceren we een reactie die ABVV-Bayer publiceerde op haar website

Bij Bayer is het crisis, maar niet voor iedereen…

De Board of management van Bayer heeft vandaag bekendgemaakt dat het dividend voor de aandeelhouders voor 2008 wil optrekken ondanks de economische crisis. Men stelt voor om 1,4 euro per aandeel uit te betalen. In totaal vloeit er zo 1,07 miljard euro uit het bedrijf naar de aandeelhouders. Vorig jaar bedroeg het dividend 1,35 euro.

Wie zijn de aandeelhouders? Bijna 80% van de Bayer-aandeelhouders zijn institutionele beleggers dwz grote banken en verzekeringsmaatschappijen. 42% ervan zijn Amerikaans, 22% Duits en 11% Brits. Het personeel heeft 1,02% van de aandelen in handen. Een zeer grote aandeelhouder is de Capital Group , een mutual fonds uit de Verenigde Staten met 10% van de aandelen (er zijn 764,343,225 aandelen waar een dividend wordt op uitgekeerd). De Capital Group zal dus iets meer dan 76 miljoen euro op haar bankrekening getort zien door Bayer. De AXA-bank bezit bijna 3% van de aandelen.

Ondertussen wordt aan het personeel in Duitsland gevraagd om 6,7% loon in te leveren. En ook in Antwerpen wordt met de regelmaat van een klok gevraagd om ‘een tandje bij te steken’ en flexibel te zijn. Het is ook nog altijd wachten op onze CAO-onderhandelingen inzake werkzekerheid.

Bij Bayer is het crisis…maar niet voor iedereen. Het zal ons trouwens benieuwen welke premies de Board van Bayer voor zichzelf zal voortstellen volgende week, want hebzucht kent blijkbaar geen grenzen.

Alle sectoren worden geraakt door de economische crisis. Toen het goed ging, waren er recordwinsten. Vandaag wordt de crisis door het patronaat als een “opportuniteit” gezien om de lonen en arbeidscondities onder druk te zetten. Dat is ook het geval in sectoren als de chemie.

Besparen op personeel… na jarenlange recordwinsten

In Duitsland voerde Bayer een arbeidsduurvermindering door van 37,5 uur naar 35 uur met een loonsvermindering van 6,7%. Bij Agfa weigeren de arbeiders in te leveren, wat volgens VBO-topman Rudi Thomaes een “onverantwoorde” houding is. Om de arbeiders en bedienden te laten besparen, werden de bonussen voor de kader- en directieleden geschrapt.

Het Interprofessioneel Akkoord (IPA) stelde dat de lonen de komende periode enkel met de indexering mogen worden aangepast. De afgelopen jaren werd de algemene loonnorm van het IPA niet toegepast in de scheikundige nijverheid, er werd bedrijf per bedrijf onderhandeld met akkoorden die vaak een pak boven de IPA-norm lagen. Vandaag eist het patronaat een strikte toepassing met een loonblokkering voor alle bedrijven. Het patronaat verliet op 11 februari zelfs de onderhandelingen om de mogelijkheid van akkoorden per bedrijf af te blokken.

De forse opstelling van het patronaat komt er na een periode van recordwinsten. Toen groeiden de bomen tot in de hemel. Bij chemiereuzen als Bayer werd de winst de afgelopen jaren in miljarden euro berekend. In 2007 bijvoorbeeld boekte Bayer 4,3 miljard euro winst, 23,2% meer dan in 2006. Tessenderlo Chemie haalde in de eerste helft van 2008 een nettowinst van 101 miljoen euro, een stijging met 37%.

Dalende winsten

In het laatste kwartaal van 2008 werd minder winst geboekt en blijkbaar willen een aantal bedrijven dat op de rug van de arbeiders afschuiven. Bij de Britse farmagroep GSK (GlaxoSmithKline) leidde een daling van de winst in het vierde kwartaal (met 7,1% tot 982 miljoen Britse pond) tot de aankondiging dat duizenden jobs moeten verdwijnen. In de vestiging in Genval sneuvelen 75 van de 397 jobs. Bij Pfizer werden wereldwijd 8.000 jobs geschrapt na een tegenvallende winst in het vierde kwartaal, het bedrijf moest een eenmalige vergoeding van 2,3 miljard euro betalen waardoor de winst daalde tot 266 miljoen euro. Pfizer nam tegelijk wel concurrent Wyeth over voor 68 miljard dollar cash, het hoogste bedrag voor een overname sinds de verkoop van ABN Amro.

Grote farmabedrijven als Janssen Pharmaceutica eisten maatregelen van de regering om hun concurrentiepositie te vrijwaren. Janssen is in handen van Johnson & Johnson dat ook in het vierde kwartaal van 2008 haar winst op jaarbasis met 14% zag stijgen (tot 2,97 miljard dollar). Waarom moet de gemeenschap opdraaien voor het veilig stellen van de winsten van Johnson & Johnson?

Crisis door overproductie

Er worden door de meeste bedrijven in de chemie nog mooie winsten geboekt, maar anderzijds kampen een aantal bedrijven wel met overproductiecapaciteit. De afgelopen maanden werd in 20% van de chemiebedrijven gewerkt met economische werkloosheid. De tijdelijke werkloosheid in de sector nam eind december met 107% op jaarbasis toe. Daarmee moet enkel worden ondergedaan voor de metaal, automobiel, metaalproducten en machinebouw.

Bij Lanxess werd meegedeeld dat er zes maanden “deeltijdse” economische werkloosheid komt waarbij de arbeiders uit de dagploeg één week op twee werkloos zijn. De bonden voerden actie en stelden terecht in een pamflet: “Het kan niet zijn dat een groep arbeiders moet opdraaien voor de economische crisis. De directies hebben hier ook een verantwoordelijkheid en kunnen niet doen alsof hun neus bloedt.” Bovendien weigerde de directie om een beloofde loonbonus van 250 euro uit te betalen. Het bedrijf kreeg in 2008 bijna 5 miljoen euro aan cadeau’s op RSZ-bijdragen en bedrijfsvoorheffing, dat is bijna 23 keer de bonus die het weigerde uit te betalen.

De productiecapaciteit ligt vandaag hoger dan wat nodig is. Volgens patroonsfederatie Essencia draaide de scheikundige nijverheid in januari op slechts driekwart van zijn capaciteit. Het patronaat beseft dat er sprake is van een overproductiecrisis, maar blijft haar oplossingen wel elders zoeken: bij de werkenden. Het is evenwel duidelijk dat een besparing op de lonen geen einde zal maken aan de overproductiecapaciteit.

De afgelopen jaren werden fenomenale winsten geboekt in de scheikundige sector. Dit kwam vooral de aandeelhouders ten goede, voor de werkenden waren er enkel kruimels die het opdrijven van de flexibiliteit en productiviteit aanvaardbaar moesten maken. Nu het slechter gaat, wil het patronaat de werkenden het gelag laten betalen. Dat gebeurt nu nog via tijdelijke werkloosheid, het afbouwen van overuren of het opnemen van verlofdagen. Het patronaat waarschuwt meteen dat er binnen enkele maanden mogelijk wel “echte ontslagrondes” kunnen volgen

Geen racistische staking of staking tegen migrantenarbeid, maar tegen de uitholling van de collectieve arbeidsovereenkomsten

De Belgische pers had niet veel nodig. Dagenlang liet ze zich meeslepen in de totaal verkeerde voorstelling van het sociaal conflict bij Lindsey Oil Refinery (LOR). Een paar union jacks en enkele pankardes die Browns’ grootspraak over “Britse jobs voor Britse arbeiders” parodiëren, volstonden om het conflict uit te roepen tot het ultieme bewijs van egoïsme bij de arbeiders. Dat is wereldnieuws, ook in de Belgische pers. Total moest echter inbinden. Italiaanse en Portugese werknemers bij LOR werken voortaan onder dezelfde condities als hun Britse collega’s. Een primeur voor talloze werven in Groot-Brittannië en wellicht in heel Europa. Waar blijft onze pers nu?

Wat was er gebeurd? De Franse multinational Total, eigenaar van LOR, wou net voor kerstdag van de economische crisis gebruik maken om haar contract met de Britse onderaannemer “Shaw” op te zeggen. Die stond in voor de bouw van een nieuwe (hydro desulfarisatie-) installatie. In haar plaats wou Total beroep doen op IREM, een Italiaanse onderaannemer. Volgens de Italiaanse vakbondskoepel CGIL is die berucht voor haar anti-syndicale houding.

Niet het feit dat het IREM werkt met Italiaanse of Portugese arbeiders, maar het feit dat die arbeiders niet onder het (Britse) nationaal collectief akkoord voor bouwvakkers vallen, was cruciaal in het conflict. De Europese richtlijnen, gestut door het Europees hof van de rechten van de mens, beschouwen het nationaal collectief akkoord immers als een “handelsbelemmering”. Het zou indruisen tegen het vrij verkeer van goederen en kapitaal, ingeschreven in de regelgeving van de Europese Unie, de club van Europese kapitalisten.

Men heeft geen diploma’s nodig om in te zien dat die regels op maat van het patronaat geschreven zijn. Dat wil niets liever dan de handen vrij hebben, liefst zonder inmenging door vakbonden. De EU-richtlijnen zijn een blanco cheque om arbeiders in het “gastland” aan te voeren aan slechtere loons- en arbeidscondities zolang de minimumvoorwaarden van het land van herkomst maar van toepassing zijn. De eerste 100 Italiaanse arbeiders werden reeds aangevoerd. Ze verblijven op een woonboot in Grimsby. Het gaat om een soort gevangenisboot bewaakt door veiligheidsagenten.

Als reactie op het gebrek aan veiligheid op de werven, werden in het verleden in de sector belangrijke toegevingen afgedwongen. De arbeiders en hun vakbonden hebben een deel van het beheer uit de handen van het inhalige patronaat gehaald. Ze zien onder meer zelf toe op het respect van veiligheidsvoorschriften. LOR is een zogenaamde blue book site. Dat wil zeggen dat iedere werknemer er onder het nationaal collectief akkoord voor de bouw valt. Indien Total en IREM in hun opzet geslaagd waren, dan zou dat de controle op de werf door de arbeiders fors uitgehold hebben.

Wij ontkennen niet dat er elementen van verwarring aanwezig waren. De pers, hierin bijgestaan door mainstream links, benadrukte vooral het gebruik van de slogan “Britse jobs voor Britse arbeiders” en het feit dat sommigen met de union jack zwaaiden tijdens de eerste uren van het conflict. Dat kon moeilijk anders. De arbeiders werden van de ene dag op de andere op straat gegooid. Het argument van de patroon luidde diens recht om zonder beperking beroep te doen op andere werkkrachten uit de Europese unie. Zowat 25.000 geschoolde bouwvakkers werken op gespecialiseerde werven als olieraffinaderijen en krachtcentrales. Al jaren zijn zij in een strijd verwikkeld met de patroons over de controle op de werven. Er circuleren zwarte lijsten, maar in de voorbije periode was het altijd wel mogelijk om elders aan de slag te gaan. Met de economische crisis is de schrik voor jobverlies niet alleen voor zichzelf, maar ook voor de volgende generaties, ingetreden.

De vakbonden waren zich aan het voorbereiden op een confrontatie. Dat werd echter versneld door de gebeurtenissen bij Total. De vakbondsafgevaardigden pleitten er nog om de normale overlegprocedures te volgen, maar de arbeiders legden spontaan het werk neer. Het was een onofficiële staking die begon zonder leiding en zonder duidelijke eisen. Het spontane karakter van de staking had ook een vacuüm tot gevolg dat de eerste 2 à 3 dagen ingevuld werd door zelfgemaakt posters, vooral gedownload van een website van bouwvakkers die de draak steekt met de Britse premier Brown en de naam BJ4BW, British Jobs for British Workers, draagt. Dat was echter nooit een eis van de stakers, maar werd door de media aangegrepen om de staking voor te stellen als gericht tegen “migranten”. De BNP die op basis van de mediaverslagen verscheen aan de piketten, werd er trouwens weggejaagd.

De manier waarop de pers en mainstream links reageerden was echter niet zonder gevaar. De moraliserende terechtwijzingen en de onderliggend beschuldiging van racisme en xenofobie hadden een deel van de arbeiders in de handen van uiterst rechts kunnen drijven. Dat kon gelukkig afgeblokt worden doordat een stakerscomité verkozen werd met onder meer enkele sympathisanten van de Socialist Party, de Britse zusterpartij van de Linkse Socialistische Partij. “British jobs for British workers” werd ingeruild voor de slogan “Trade union jobs, pay and conditions for all workers’” en de union jack maakte plaats voor pankardes waarop Italiaanse arbeiders in het Italiaans werden opgeroepen om de staking te vervoegen.

Sindsdien is de staking niet langer wereldnieuws, ook niet meer in de Belgische pers. We willen de lezers het resultaat echter niet onthouden. De arbeiders kregen garantie voor het behoud van 102 van de 198 jobs beschikbaar in dat deel van de raffinaderij. Er worden geen Italiaanse arbeiders afgedankt, de 100 die er al zijn, blijven behouden. Als onderdeel van het akkoord, zullen de vakbondsafgevaardigden er echter op toezien dat de Italiaanse en Portugese arbeiders aan dezelfde loon en arbeidscondities tewerkgesteld worden als lokale arbeiders, zoals voorzien in het collectief akkoord. Dat betekent in de praktijk dat gesyndiceerde werknemers met Italiaanse IREM werknemers aan de slag zullen zijn en in staat zijn toe te zien op de naleving van die voorwaarden.

Bovendien heeft het stakerscomité “door de vakbonden gecontroleerde registratie van werkloze geschoolde vakbondsleden” afgedwongen. De kapitalisten huiveren doorgaans bij de gedachte eraan, omdat dit een beperking is op hun recht om arbeidskracht uit te buiten zonder inmenging van de vakbonden. Het is feitelijk een vorm van “closed shop”. De onderaannemers zijn verplicht beroep te doen op het werklozenregister van de vakbonden als ze extra werkkrachten nodig hebben. Het alternatief op vakbondscontrole over aanwervingen, is controle door de werkgevers die uiteraard geen vakbondsactivisten zal aanwerven, zeker niet in een sector waar zwarte lijsten schering en inslag zijn.

Dit akkoord is een precedent voor talloze bedrijven waar onderaannemers aan de slag zijn. Het werd afgedwongen door spontane actie, geleid door een stakerscomité dat de vakbonden wel moesten erkennen. De beruchte anti-vakbondswetten bleken waardeloos zodra de massa van de arbeiders zich in beweging zetten. Het stakerscomité wil een nationale betoging organiseren tegen de neerwaartse spiraal op het vlak van lonen en arbeidscondities.

De Linkse Socialistische Partij neemt deel aan de Europese Verkiezingen van 7 juni 2009 met een programma gericht tegen dit patronale Europa. Onze lijsttrekker daarbij, Bart Vandersteene, sprak zijn solidariteit uit met de arbeiders bij LOR. Wij delen hun verzet tegen de gevolgen van het asociale beleid van de EU en komen op voor internationale solidariteit tegen het Europa van het kapitaal.

De afgelopen dagen kende de spontane stakingsactie bij de raffinaderij Lindsey in het noorden van Engeland een snelle uitbreiding. Het werd een belangrijke stakingsgolf waarbij de media er alles aan deed om alle aandacht te vestigen op het vermeende “nationalistische” karakter van de actie. De stakingsactie leidt tot resultaat: Total gaf op belangrijke punten toe aan de stakers.

Belangrijke stakingsactie

De stakingsactie bij Lindsey Refinery is op heel wat vlakken belangrijk. Het begon als een spontane stakingsactie, wat in Groot-Brittannië wettelijk verboden is. Alle anti-vakbondswetten (die onder meer bepalen dat een staking pas kan na een stemming onder het personeel) werden aan de kant geschoven. Bovendien kende de actie snelle uitbreiding met acties in andere energiebedrijven en op tal van bouwwerven.

De aanleiding voor de staking was de beslissing van Total om voor een bouwwerf op de Lindsey Refinery een contract met een Brits bedrijf op te zeggen en honderden arbeiders hierdoor werkloos te maken. De Britse arbeiders werden vervangen door Italiaanse en Portugese arbeiders die goedkoper en meer zouden werken. De eerste 100 Italiaanse arbeiders werden reeds aangevoerd. De arbeiders eisten gelijk loon voor gelijk werk en vakbondsrechten voor de Italiaanse arbeiders.

De spontane staking leidde tot een reeks initiatieven zoals de verkiezing van een stakerscomité. De nationale vakbondsverantwoordelijken werden naar de buurt overgebracht en verbleven in een viersterrenhotel (de arbeiders vernamen dit schandalig genoeg van de directie, zelf waren ze niet op de hoogte van de aanwezigheid van hun leiders…). De vakbondsleiders moesten het stakerscomité erkennen en aanvaarden dat de leden ervan de onderhandelingen voerden.

Er wordt geprobeerd om contact te krijgen met de Italiaanse arbeiders, maar dat is niet evident. Deze arbeiders worden met bussen aangevoerd en verblijven op een woonboot in Grimsby, er is een gerucht dat het gaat om een soort van gevangenisboot. De boot wordt bewaakt door veiligheidsagenten. Het pamflet van de stakers is wel al vertaald naar het Italiaans. Een Italiaanse televisiezender nam ook reeds een interview af met een vertegenwoordiger van het stakerscomité zodat er via de media toch bij de Italiaanse arbeiders kan worden geraakt.

Onder de arbeiders is er een grote afkeer tegenover Labour. De slogan “Britse jobs voor Britse arbeiders” was een kritiek op Gordon Brown die deze slogan naar voor bracht op een partijcongres. Het was geen uiting van een nationalistische benadering, ook al probeert extreem-rechts voet aan de grond te krijgen (wat overigens niet lukt). Zowat alle stakers maken duidelijk dat het niet om de buitenlandse arbeiders gaat, maar wel om de jobs, lonen en arbeidscondities. We moeten samen strijden tegen de neerwaartse spiraal.

Total moet toegeven

Op een eerste bijeenkomst met het stakerscomité stelde de directie van Total nog dat er geen onderhandelingen zouden plaatsvinden zolang gestaakt werd. 48 uur later werd op dat punt toegegeven. Gisteren besloot de directie immers om wel te onderhandelen. Total stelde dat er 60 Britse arbeiders zouden ingeschakeld worden in het bouwproject. Keith Gibson, een lid van het stakerscomité en van de Socialist Party, stelde op een personeelsvergadering voor om het voorstel te verwerpen omdat het niet ver genoeg ging.

Hierop deed Total het voorstel om de helft van de jobs (in totaal zouden er ongeveer 400 arbeiders op het project werken) in te vullen met Britse arbeiders. Bovendien zou iedereen een zelfde loon betaald krijgen. De vakbonden zouden dit kunnen controleren. Er zouden geen Italiaanse arbeiders afgedankt worden, de 100 Italianen die er al zijn zouden blijven. De details van de voorstellen van de directie worden vandaag bekeken en voorgelegd op een personeelsvergadering.

Het stakerscomité zal haar campagne sowieso verderzetten en er wordt overwogen om een nationale betoging te organiseren tegen de neerwaartse spiraal op het vlak van lonen en arbeidscondities. Er is met deze staking een enorme dynamiek op gang gebracht. Deze bleef niet beperkt tot Lindsey Refinery, er werd in 22 andere energiebedrijven gestaakt. De vakbondsleiding heeft deze beweging niet onder controle, er werd heel laat gereageerd en de spontane acties kwamen meer op informele wijze tot stand (onder meer telefonisch en via het internet).

De strijd tegen de aanvallen op onze lonen en arbeidscondities moeten we gezamenlijk aangaan met alle arbeiders. Strijd loont, een defensieve houding waarbij alles zomaar wordt aanvaard zal de neerwaartse spiraal enkel versnellen. Het voorbeeld van Lindsey Refinery maakt duidelijk dat strijd tot overwinningen kan leiden en tegen de mediaberichtgeving in de noodzaak van arbeiderseenheid naar voor kan brengen.

De afgelopen dagen brak een spontane staking uit in de olieraffinaderij Lindsey Total. Deze raffinaderij van de Total-groep had een contract met een Brits bouwbedrijf beëindigd waarbij een aantal arbeiders zouden worden afgedankt. Hierop werd bekend dat een contract was gesloten met een Italiaans bedrijf dat goedkopere arbeidskrachten zou inzetten. Het ongenoegen bij de arbeiders kwam tot uitbarsten in een spontane staking. De Socialist Party is erg actief betrokken bij de acties en publiceerde een pamflet geschreven door twee leden van het stakerscomité.

[box type=”shadow” align=”alignright” width=”100″]

Nationalistische stakingsgolf?

Vandaag springen ook de Belgische media op de stakingsacties in de Britse energiesector. De Standaard titelt: "Nationalisme steekt de kop op". De Morgen vult aan: "Nationalistische stakingsgolf." Wij verwerpen deze voorstelling van de acties en de vele aandacht voor het standpunt van het extreem-rechtse BNP dat niet actief is op het terrein. Toen het pamflet van de Socialist Party aan de personeelsvergadering gisteren werd verspreid, verzekerden veel arbeiders zich er eerst van dat het niet om een BNP-pamflet ging. Toen ze zagen dat het een pamflet van de Socialist Party was, kregen we enorm goede reacties omdat de arbeiders wisten dat wij voor arbeiderseenheid staan.

Hoe de mediastelling dat het om een "nationalistische staking" gaat, kan worden gestaafd met de standpunten op de personeelsvergadering is al helemaal onduidelijk. Deze eisen vatten de strijd eigenlijk goed samen:

• Geen sancties tegen arbeiders die solidariteitsacties ondernemen
• Alle Britse arbeiders moeten onder het NAECI-akkoord (nationaal loonakkoord) vallen
• Vakbondscontrole op de registratie van werkloze en lokale geschoolde arbeiders die moeten worden voorgedragen zodra er een job beschikbaar wordt
• Investeringen van regering en patronaat in een degelijke opleiding van de nieuwe generatie bouwarbeiders – strijden voor een toekomst voor jongeren
• Alle arbeiders van migrante afkomst moeten deel worden van de vakbond
• Vakbondsbijstand voor migrante arbeiders – met inbegrip van tolken – en toegang tot vakbondsadvies. Voor het promoten van een actieve integratie van deze arbeiders als vakbondsleden
• Versterk de banden met vakbonden op heel het continent

[/box]

Er was heel wat te doen nadat de arbeiders van Lindsey Oil Refinery (LOR) in staking gingen. De media hadden vooral aandacht rond het feit dat er sprake was van goedkopere buitenlandse arbeiders (uit Portugal en Italië) die zouden worden ingezet. Dat punt werd ook benadrukt door extreem-rechts. Een aantal arbeiders bracht slogans als “Britse jobs voor Britse arbeiders”, waarop een deel van de linkerzijde zich – op onverantwoorde wijze – van de stakers afkeerde.

De Socialist Party is erg actief in deze stakingsactie en pleit er onder de arbeiders voor een gezamenlijke strijd van alle arbeiders voor jobs en degelijke loonsvoorwaarden. Het centrale punt is niet dat “buitenlandse” arbeiders worden ingezet door de bazen, maar wel dat er duizenden werkloze bouwvakkers zijn. Wij verdedigen het idee dat de lonen en arbeidsvoorwaarden voor alle arbeiders dezelfde moeten zijn waarbij de vakbonden controle hebben op wie er op de werven werkt. Nu wou het Italiaanse bedrijf (IREM) haar arbeiders aan de dokken van Grimsby onderbrengen en dagelijks met bussen aan- en afvoeren.

Er werd een stakerscomité opgezet met zes leden, waaronder een lid en een sympathisant van de Socialist Party. Die gaan in tegen de pogingen van het extreem-rechtse BNP om een invloed te krijgen onder de arbeiders (zo werden aanhangers van de BNP van de parking verdreven). Ze stelden een standpunt voor aan een algemene vergadering van de stakende arbeiders waarin wordt gepleit voor het syndicaliseren van alle buitenlandse arbeidskrachten (met het inzetten van tolken waar nodig), de toepassing van de nationale arbeids- en loonsvoorwaarden voor alle arbeiders, middelen voor de opleiding van nieuwe bouwvakkers,…

Keith Gibson, lid van het stakerscomité en de Socialist Party, stelde dat de acties zich niet richten tegen buitenlandse arbeiders maar wel tegen het feit dat de bedrijven systematisch proberen om de arbeidscondities naar beneden te trekken. De acties bij LOR leidden tot een golf van spontane stakingsacties van andere bouwvakkers in het land. Op maandag 2 februari werd een algemene vergadering gehouden. Daarbij werd een motie voorgesteld door Keith Gibson en John Mckewan, een arbeider van de raffinaderij die met sancties bedreigd wordt omdat hij mee actie voert, tegen iedere poging om arbeiders die solidariteitsacties ondernemen te sanctioneren. Daarnaast werden de eisen van de Socialist Party overgenomen. Deze werden door zowat iedereen gesteund.

Er wordt nu onderhandeld met het management van de raffinaderij. De staking gaat intussen verder en vindt uitbreiding met acties van het personeel van de kerncentrales van Sellafield en Heysham, naast acties van arbeiders in Grangemouth en Longannon in Schotland en Warrington en Staythope in Newark.

Lees ook:

• Construction workers strike spreads (30 januari)
• Pamflet van de Socialist Party: Voorzijde en achterzijde
• What’s really behind the Lindsey Oil Refinery strike (1 februari)
• Update on the spreading strikes by construction engineers in the refinery and power industry (2 februari)

Ruim twee weken reeds is de staking bij UCB ondertussen aan de gang. We publiceerden al eerder een artikel over dit sociaal conflict dat draait rond het collectief ontslag van 450 werknemers, in het kader van een herstructurering. De voorbije dagen kwam het conflict in een cruciale fase.

Tim

Vorige week bood de directie, na een lange onderhandeling onder begeleiding van een sociaal bemiddelaar, een “compromisvoorstel” aan. Opnieuw komt de aangeboden ontslagpremie nauwelijks boven het wettelijke gemiddelde uit, en in een geheime stemming verwierp 68% van de arbeiders het voorstel. De directie weigerde zich neer te leggen bij deze uitslag en verplichtte de arbeiders opnieuw te stemmen, ditmaal in de burelen van de directie zelf, onder het alziend oog van het patronaat. Tevergeefs: ditmaal kwamen nóg meer arbeiders stemmen, en stemde 73% tegen. Daarop besliste de directie de onderhandelingen met de vakbondsvertegenwoordigers voorlopig op te blazen.

Het patronaat en respect voor democratie

In plaats van onderhandelen ging de directie dan maar opnieuw over op haar tactiek van intimidatie en agressie tegenover de stakende arbeiders: de volgende ochtend werd opnieuw een gerechtsdeurwaarder naar het piket gestuurd met nieuwe dwangsommen voor iedereen die de toegang tot het bedrijfsterrein verhinderde of vertraagde. Zo gaat de directie van UCB om met democratie: als een stemming haar niet zint, gaat ze over tot agressie.

Uitbuiting traditie bij UCB

Nochtans zijn de arbeiders wel wat gewoon bij UCB: bij gesprekken met de arbeiders aan het piket blijkt dat verschillende arbeiders voor de rest van hun leven astmatisch zijn geworden door het inademen van giftige stoffen op de werkplaats. Eén arbeider raakte bij een ammoniaklek bevangen, en liep zoveel longschade op dat hij maanden werkonbekwaam was. Toen hij hiervoor een tussenkomst van de bedrijfsverzekering vroeg, om zijn medische kosten te vergoeden, werd dit door UCB vlakaf geweigerd: eerst moest hij testen ondergaan in een speciale cabine, waarin hem verschillende chemische stoffen zouden worden toegediend, om vast te stellen of de astma wel veroorzaakt werd door ammoniak uit UCB. De arbeider ging ten rade bij zijn huisarts, die de directie gek verklaarde: deze test zou levensbedreigend zijn. UCB betaalde dus niets.

Door gebrekkige veiligheidsmaatregelen komen er maandelijks gemiddeld twee grote lekken voor, die een onmiddellijk gezondheidsrisico vormen voor de arbeiders. UCB bespaart al jaren op veiligheidsmaatregelen, en brengt het leven van haar arbeiders dagelijks in gevaar. De agressieve houding van de directie tegenover de stakers komt dus niet uit de lucht vallen.

UCB is geen alleenstaand geval

Deze strijd bij UCB is een test voor het patronaat: hoe ver kan ze gaan bij herstructureringen: hoe hard kan ze de arbeiders in het zak zetten. Dit is een belangrijke test voor de burgerij als voorbereiding op de crisis: een test hoe gemakkelijk het zal zijn de werkende bevolking de crisis te laten betalen die door de patroons zelf werd veroorzaakt. En UCB is niet het minste bedrijf: een BEL-20 bedrijf, een parel aan de kroon van het Belgische bedrijfsleven. Het toont ook het failliet aan van het Marshallplan: de farmaceutische sector is één van de industrietakken die door de Waalse regering tal van cadeaus toegestopt krijgt, betaald met ons belastingsgeld, als ondersteuning van de economische heropleving van Wallonië: UCB toont vandaag hoe dankbaar het bedrijf daarvoor is.

Hoe deze strijd winnen?

Wat opmerkelijk is in deze strijd is dat heel wat arbeiders op een zeer bewuste manier met deze staking omgaan. Aan het piket worden voortdurend discussies gevoerd over hoe de strijd verder kan worden gezet. Het waren de arbeiders zelf die in de eerste plaats de staking begonnen, hun delegees volgden later. Het zijn deze arbeiders die een degelijk rotatiesysteem doorvoerden aan het piket: arbeiders staan piket op dezelfde momenten als ze anders aan het werk zouden zijn. Het piket is dus constant bemand, en de uitputting blijft minimaal.

De belangrijkste discussie gaat over het verbreden van de strijd: hoe kunnen bedrijven uit de streek of uit de sector worden betrokken, om zo de druk op de UCB-directie op te voeren. Zou UCB nog met zoveel agressiviteit uit de hoek durven komen als op gezette tijdstippen blokkades zouden worden gevoerd door 200, 300 of 400 militanten, van verschillende bedrijven? Kan de media nog langer afzijdig blijven indien een betoging zou doorgaan van het centrum van Eigenbrakel naar de fabriekspoorten, met arbeiders van UCB, familieleden, omwonenden, en arbeiders van andere bedrijven? Dit is in de eerste plaats een taak voor de vakbondsfulltimers en secretarissen die voor UCB verantwoordelijk zijn, maar indien zij het niet doen, waarom geen stakingscomité oprichten met alle arbeiders die actief zijn, en waarbij vertegenwoordigers kunnen verkozen worden die verantwoordelijk zijn voor het organiseren van het piket, maar ook voor het leggen van contacten naar de buitenwereld: sturen van delegaties naar fabrieken in de buurt of in de chemiesector,… Met de huidige crisis zullen veel arbeiders in deze fabrieken maar al te goed begrijpen dat de enige manier om zich te verdedigen tegen het patronaat is zich te organiseren, en solidair te zijn met zij die in strijd zijn.

Wij roepen alvast alle militanten op solidair te zijn met deze staking, langs te gaan op het piket, of om een solidariteitsmotie te sturen naar info@socialisme.be.

Volg de strijd bij UCB ook via de facebook-groep. Link naar Facebook groep

Deze namiddag organiseerden de stakende arbeiders van UCB een concertje voor de fabriekspoorten voor familieleden en sympathisanten van de stakers. Een 70-tal personen genoten van Afrikaanse ritmes en een dansinitiatie. Dit evenement was een welkome afwisseling in een sociaal conflict dat draait rond het ontslag van 370 bedienden en 80 arbeiders wegens een herorganisatie. Wij spraken na het concert met enkele leden van het Gemeenschappelijk Arbeiders Vakbondsfront GAV (ABVV-ACV) over de staking.

Tim

Waarover gaat het conflict precies?

“UCB wil in de vestiging van Eigenbrakel een collectief ontslag doorvoeren voor 450 werknemers: 370 bedienden en 80 arbeiders. Dit ontslag past in een herstructurering van het bedrijf: UCB wil haar strategie op de markt van de geneesmiddelen wijzigen. De directie stelt dat ze “plotseling” wordt geconfronteerd met een mindere vraag naar bepaalde van haar producten doordat deze minder worden terugbetaald. Nochtans is dit een evolutie die al jaren bezig is, en die te voorzien was. De directie is echter blijven verdergaan terwijl ze deed alsof er niets aan de hand was: de bedoeling was nog zo veel mogelijk winst uit de oude producten te sleuren, alvorens te veranderen. Het lot van de arbeiders die deze producten maakten was voor hen niet belangrijk: ze zouden toch geen grote vertrekpremies betalen in het geval van een collectief ontslag.

“De directie zegt te willen overstappen op biofarmaceutische producten, maar had niet voorzien dat dit niet in één-twee-drie gebeurt! Het ontwikkelen van een productenlijn in deze sector vergt gemiddeld tien jaar onderzoek. Ze begonnen dus aan een nieuw gamma zonder producten. Door dit soort fouten van de directie moeten de 450 werknemers nu weg. UCB kocht de voorbije jaren de bedrijven Schwartz Pharma en Celltech, met de hoop hun productlijnen in de biofarma te kunnen gebruiken. Dat is niet gelukt, en nu betalen 450 werknemers hiervoor de prijs. (de overname van Schwartz Pharma en Celltech koste UCB respectievelijk 4,4 en 2,3 miljard euro – nvdr).

“Nochtans bleef UCB steeds winst maken: op een omzet van 3,6 miljard euro werd in 2007 zo’n 100 miljoen euro winst gemaakt, voor 2008 ligt de schatting zelfs op 700 miljoen! De arbeiders en bedienden hadden daarom toch minstens een ernstig sociaal plan verwacht, maar wat de directie aanbiedt is schandalig: net boven het wettelijke minimum. Een arbeider die hier 25 werkte zou slechts 62.000 euro bruto krijgen: netto is dat amper een goede 1000 euro per gewerkt jaar!”

Hoe is de staking begonnen, en hoe wordt deze opgevolgd door arbeiders en bedienden?

“De actie begon als een spontane staking bij de arbeiders, die dit plan niet wilden pikken. Wij eisen in deze situatie minstens een degelijk sociaal plan, met ernstige vertrekpremies. In de huidige economische situatie is dat echt geen luxe, waar wil je vandaag als 45-jarige arbeider nog degelijk werk vinden? De arbeiders pikten dit niet, en weigerden aan het werk te gaan. Hun delegees zijn onmiddellijk gevolgd, en hebben toen de staking georganiseerd.

“Bij de arbeiders is de staking algemeen: de verschillende ploegen hebben samengezeten, en hebben beslist collectief het werk neer te leggen. Er is dus geen volk om de productie te doen. Bij de bedienden ligt dat anders: zij beslisten niet mee te doen met de arbeiders, vooral op basis van de druk die zij voelen vanuit de directie. Enkele individuele militanten nemen wel deel aan het piket.”

Hoe verloopt de staking? Welke problemen zijn er?

“De problemen komen vooral voort uit de uiterst agressieve houding van de directie. Kaderleden worden aangezet om arbeiders thuis individueel op te bellen en af te dreigen. Arbeiders die staken wordt verteld dat zij oorspronkelijk niet op de lijst voor ontslag stonden, maar gezien hun “negatieve houding” zou dat wel eens kunnen veranderen. Dit is regelrechte intellectuele terreur!

“De directie wil de fabriek absoluut opnieuw doen werken, en alle middelen zijn daarvoor goed. Een deurwaarder kwam langs met de politie om een dwangbevel te betekenen: voor elke werkwillige of leverancier die niet door mag is er een dwangsom van 1000 euro vastgelegd, op basis van een individueel verzoekschrift van de UCB-directie bij een rechter. Het piket is echter nooit een “blokkeringspiket” geweest: iedereen kan door. Het probleem is dat enkel de bedienden en enkel de 100 tijdelijke arbeiders komen werken: alle arbeiders weigeren, dus kan er geen productie zijn… Maar wat een schandalige beperking van het stakingsrecht!

“Daarom heeft de directie beslist om tijdelijke arbeiders in te zetten in de hele productie: zelfs indien zij hiermee geen enkele ervaring hebben. Een chemische fabriek is nochtans geen speelgoed! De gevolgen zijn er ook naar: vandaag nog raakte een tijdelijke arbeider zwaargewond toen hij met zijn hand klem raakte in een machine waar hij geen ervaring mee heeft. Hij ligt nu in het ziekenhuis voor een operatie, en riskeert zelfs zijn hand te verliezen! Dit toont aan op welke manier de directie de arbeiders behandelt: werktuigen die om het even hoe kunnen worden ingezet, en als ze niet meer voldoen, gewoon in de vuilbak worden geworpen.

“Ook de dwangsommen van de directie zijn een schandaal: jarenlang hebben wij als arbeiders alles aanvaardt voor de winsten van de directeurs: in ploegen gaan werken, met alle gevolgen voor het familiale leven van dien, weekendwerk invoeren, “polyvalentie”, wat wil zeggen dat bijna iedereen bijna overal kan worden ingezet, een extreme flexibiliteit: alles hebben we gedaan om de leefbaarheid van het bedrijf te verzekeren. En nu behandelt deze directie ons als criminelen: op geen enkel moment stond er een blokkade, maar toch kregen we een gerechtsdeurwaarder met dwangsommen en de politie op ons dak. Zijn wij soms wilde beesten of gekken? Wij zijn gewoon werkende mensen die een rechtvaardig loon en sociaal plan eisen. En de solidariteit in de buurt is groot: een nabijgelegen frietkot gaf al zijn tafels en stoelen weg om meubilair op het piket te hebben, de gemeente kwam op vraag van de burgemeester een tent installeren zodat de arbeiders die ’s nachts het piket bemannen niet in de regen moeten slapen, we krijgen elektriciteit van een nabijgelegen bedrijf, mensen en winkeliers uit de buurt brengen ons drank en voedsel. Dàt is de menselijke solidariteit in de praktijk.

“Maar er is veel vraag naar solidariteit van mensen van buitenaf: andere delegaties, mensen, de pers. Er is veel te weinig bekend over dit conflict. We nodigen iedereen dan ook uit op ons piket!”

Tim