Category: Petrochemie

Sinds maandag 13 oktober is het personeel van het chemisch bedrijf Cytec Surface Specialities in Drogenbos in staking. Die staking brak uit na een ontslag van een werknemer wegens “economische redenen” begin oktober. Bij dit ontslag werden de voorziene CAO-regels van het bedrijf niet nageleefd. De directie stelde dat deze regels (inzake het zoeken van een nieuwe functie voor ontslagen personeel) niet werden nageleefd omdat het dossier van de werknemer ernstige fouten bevatte. De syndicale delegatie vroeg inzage in dat dossier en stelde vast dat de betrokkene niets kon worden verweten. Behalve dan dat 21 jaar anciënniteit blijkbaar duur zou zijn voor de directie.

Cédric (Brussel)

In realiteit kadert dit ontslag in een bredere herstructurering die in het vooruitzicht wordt gesteld. In de loop van dit jaar werd nog een werknemer aan de deur gezet, deze keer iemand met een anciënniteit van maar liefst 31 jaar. Deze ontslagen lijken los te staan van elkaar en geïsoleerd te zijn, maar ze creëren intussen wel een precedent. Eerst worden een aantal van de “duurste” werknemers geëlimineerd.

Intussen weigert de directie om de CAO in het bedrijf te verlengen voor de komende twee jaar. In die CAO stond er immers een werkzekerheidsclausule. Het is duidelijk dat de acties van de arbeiders van dit bedrijf meer dan nodig zijn. Eén van hun hoofdeisen is de verlenging van de bedrijfs-CAO met twee jaar.

De directie verstopt zich achter het excuus dat het geen mandaat had om te onderhandelen. De bal wordt doorgespeeld naar het Amerikaanse management. Terwijl de directie beweert geen mandaat te hebben om een CAO te sluiten, beschikte het wel over een mandaat om een arbeider te ontslaan zonder enige motief.

Maandagochtend trokken we met een aantal leden van LSP/MAS naar het stakingspiket om onze solidariteit met de arbeiders te betuigen. De staking wordt massaal opgevolgd. Op een bedrijf met 525 arbeiders beslisten 98% van de arbeiders en 80% van de bedienden om het werk neer te leggen. De solidariteit tussen arbeiders en bedienden liet in het verleden soms te wensen over, maar staat nu heel sterk. Syndicale militanten uit andere bedrijven kwamen ook reeds ter plaatse om hun solidariteit te tonen.

Op het piket werd algemeen gevreesd voor een herstructurering van het bedrijf. Het personeel vernam op het begin van de maand dat één van de productie-ateliers te koop staat. Als dit atelier geen overnemer zou vinden voor 31 december, zal het volledig worden gesloten. Een dertigtal jobs zou hierdoor verdwijnen.

Om de arbeiders te intimideren en de staking te breken, besloot de directie om nergens voor terug te deinzen. Er werden leugenachtige mails rondgestuurd naar het personeel. De politie werd ingezet en er kwam ook al een deurwaarder langs. Er werd zelfs beroep gedaan op een externe firma om de productie over te nemen, terwijl dat uiteraard een forse inbreuk is op het stakingsrecht en tegelijk op de veiligheidsvoorschriften. De kaders van het bedrijf moeten een aantal taken van de arbeiders overnemen, terwijl ze daar uiteraard niet voor opgeleid zijn. Het gaat hier evenwel om een gevaarlijk productieproces. Een stakende arbeider vertelde ons dat bij een brand heel de hoofdstad zou moeten worden geëvacueerd.

De arbeidscondities in het bedrijf zijn de afgelopen jaren sterk achteruitgegaan na een overname door een Amerikaans bedrijf van de vestiging die voorheen in handen van UCB was. Er werden nieuwe managementtechnieken doorgevoerd om de productiviteit op te drijven. Het idee dat het slechter is geworden “sinds de Amerikanen kwamen”, gaat echter ook niet volledig op. UCB is ook bezig met meer dan 500 jobs in ons land te schrappen.

Een staker vertelde ons dat hij recent op het matje werd geroepen bij de directie omdat hij “niet met een glimlach op het werk aankwam”. Hij zei ons dat hij inderdaad niet echt moet glimlachen bij de vaststelling dat hij keihard moet werken om een handvol aandeelhouders te verrijken. De winsthonger van enkele aandeelhouders is onverzadigbaar en niet verenigbaar met degelijke arbeidsvoorwaarden en lonen of veiligheid op het werk.

De uitslag van het referendum onder het personeel van Bayer en Lanxess was niet voor dubbelzinnige interpretatie vatbaar. 85,4% sprak zich uit tegen het voorstel inzake koopkracht en 74,1% tegen het voorstel inzake het sociaal plan. Het personeel verzet zich tegen de afbouw van het bedrijf en tegen de te beperkte loonsvoorstellen van de directie. Die directie verklaarde “bezorgd” te zijn over het voor haar negatieve resultaat.

Op de ondernemingsraad van 26 september 2007 werd een reorganisatie aangekondigd bij Bayer/Lanxess waarbij 326 jobs zouden verloren gaan. Er werden onderhandelingen opgestart waarin reeds werd bekomen dat er geen naakte ontslagen zouden vallen maar dat zou worden gewerkt met brugpensioen op 56 of 58 jaar op vrijwillige basis en het herplaatsen van mensen naar vacatures binnen het bedrijf. Maar dat volstond niet om het grote ongenoegen onder het personeel weg te nemen.

Ook het voorstel inzake koopkracht werd te licht bevonden. De directie stelde voor om de arbeiders op twee jaar tijd 0,63 euro per uur opslag te geven (0,38 euro in 2008 en 0,25 euro in 2009). Voor de bedienden ging het om 3,3% op het bruto maandloon. Dat voorstel werd verworpen in een referendum dat plaats vond op 19 en 20 mei, na de sociale verkiezingen.

Het resultaat van het referendum is duidelijk: er namen zo’n 1.000 personeelsleden deel aan het referendum en 741 stemde tegen het sociaal plan, 854 tegen het voorstel inzake koopkracht. De bonden stelden in een persbericht: “De beide ontwerpakkoorden zijn met zeer ruime meerderheid verworpen. Het Sociaal Plan en de loonsopslag werden dus als absoluut onvoldoende beschouwd. Gezien het resultaat van het referendum zijn eventuele acties van het personeel niet uit te sluiten. Nieuwe onderhandelingen, op zeer korte termijn, zijn noodzakelijk zijn om aan de verwachtingen van de mensen te voldoen en het ongenoegen weg te nemen.”

> Onze pagina over de chemiesector

Op 27 april begon ging de nachtshift bij de olieraffinaderij van Grangemouth in Schotland in staking. Een zee van rode vlaggen van de vakbond Unite markeerden het begin van een 48-urenstaking door 1200 arbeiders. Hierdoor viel de olietoevoer uit de Noordzee stil en werd vanuit Grangemouth geen brandstof geleverd aan benzinestations.

Ian Leech en Phillip Stott, Schotland

Op de eerste dag van de staking namen 250 arbeiders en sympathisanten deel aan een bijeenkomst in Grangemouth. De sfeer onder de stakers was strijdbaar en vastberaden. Het feit dat de eigenaar van de fabriek, de durfkapitalist Jim Ratcliffe, vorige zondag op nummer 25 bleek te staan van de lijst van de rijkste Britten in de Sunday Times (met een persoonlijk vermogen van 2,3 miljard pond), werd zeker ook opgemerkt door de arbeiders.

Op de bijeenkomst stelde Unite-delegee Mark Lyons dat toen Ratcliffe de fabriek opkocht van de vorige eigenaar BP het pensioenstelsel nog volstrekt in evenwicht was. Tijdens de staking werden noodleveringen wel nog verwerkt. Ook was er voldoende personeel om de veiligheid te garanderen. Hij stelde: “Dit conflict is om onze rechten te erkennen. Het is een strijd voor alle pensioenen.”

Een andere arbeider legde uit dat Ratcliffe een loonsverlaging van 6% wil opleggen door de arbeiders te verplichten om een extra bijdrage van hun loon af te staan voor hun pensioenbijdrage. In juni en juli zullen de operaties op zee tijdelijk worden afgesloten voor onderhoud. Dat verklaart waarom de arbeiders snel tot een oplossing willen komen.

De arbeiders hebben duidelijk gemaakt dat de directie haar aanval op de pensioenen moet intrekken. Zoniet wordt de staking verder gezet. Het huidige pensioenstelsel op bedrijfsniveau is erg goed voor de arbeiders, enkel de patroon doet er nu bijdragen voor. De arbeiders willen hun bestaande regeling behouden.

Arbeidersmacht tegenover het offensief van de bazen

Vorige week werd in Engeland ook gestaakt door de leraars. De ambtenaren gingen in heel Groot-Brittannië in staking en in Birmingham staakte het stadspersoneel. De nieuwe acties bij Grangemouth zorgen ervoor dat een deel van de media het heeft over een nieuwe golf van arbeidersverzet.

In de Scottish Sunday Herald stelde Iain MacWhirter: “Gordon Brown dacht dat hij in een tijdperk van een nieuw economisch paradigma leefde, tot hij – net als Sam Tyler in “Life on Mars” plots terug in de jaren 1970 zat. Het uitbreken van militante vakbondsacties was een belangrijk kenmerk van dat decennium.”

We bevinden ons niet op het niveau van de jaren 1970 op het vlak van stakingsacties, maar de woede van arbeiders rond lonen, pensioenen en arbeidsomstandigheden neemt toe. Dat leidt tot een toegenomen bereidheid om stakingsacties te ondernemen. De aanhoudende crisis in de regering versterkt de vastberadenheid van de arbeiders om zich te verzetten tegen de aanvallen op hun lonen.

De acties bij Grangemouth hadden onmiddellijk een ernstige impact op de economie, in het bijzonder de olie-industrie en de transportsector. De olieraffinaderij van Grangemouth, de enige van Schotland, ging dicht maar ook de oliepijpleiding van het Forties olieveld in de Noordzee werd afgesloten. Deze pijpleiding is goed voor 40% van de dagelijkse olietoevoer in Groot-Brittannië. De leiding gaat naar de site Kinneill van BP dat afhankelijk is van elektriciteit, water en stoom van Grangemouth. Tijdens de staking gaan er dagelijks 700.000 vaten olie en 80 miljoen kubieke meter gas verloren. Dit treft niet alleen het bedrijf Ineos van Jim Ratcliffe in Grangemouth en BP in Kinneill, maar ook nog eens 80 bedrijven in en rond de Noordzee. Dat leidde tot een woedende reactie onder oliepatroons en burgerlijke commentatoren die klaagden dat deze staking de economie 50 miljoen pond per dag kost.

De Britse olie- en gaspatroon Malcolm Webb eiste maatregelen van de regering om te vermijden dat het land “in gijzeling” werd genomen. Dat is een bedekte bedreiging om het gebruik van noodmaatregelen te eisen tegenover de staking indien deze de komende weken blijft aanhouden.

Het offensief van mediapropaganda volstond niet om de publieke opinie tegen de staking te keren. Er is een brede steun voor de arbeiders van Grangemouth omdat de acties gezien worden als een verdediging van alle pensioenen die momenteel onder vuur liggen. Ineos vertegenwoordigt al het rotte van de moderne kapitalistische samenleving.

De arbeiders van de raffinaderij werden verweten dat ze verantwoordelijk waren voor de brandstoftekorten en de gelegenheid werd ook gebruikt door bedrijven om de benzineprijzen op te drijven, om zo bredere lagen van de bevolking tegen de stakers uit te spelen. Nochtans is het duidelijk dat de enorme winsten van bedrijven als BP een belangrijke factor zijn die de hoge prijzen verklaren. In het eerste kwartaal van 2008 verwachten BP en Shell samen een winst van zo’n 9 miljard euro!

De stakingsactie heeft nu duidelijk gemaakt dat de arbeidersklasse wel degelijk macht heeft in de moderne economie. In tegenstelling tot alle kapitalistische propaganda die stelt dat de arbeidersklasse niet meer bestaat door de desindustrialisering of over de zogenaamde afname van de macht van de vakbonden, zien we nu in Grangemouth dat de arbeiders wel degelijk in staat zijn om alles plat te leggen.

Dat zagen we ook met de acties in de openbare diensten met de recente stakingen in de scholen, bij de ambtenaren en bij het gemeentepersoneel. Minister John Hutton moest erkennen: “Als de werknemers van een bedrijf het werk neerleggen, kan er niets aan worden gedaan.”

Er zal een grote druk zijn op de arbeiders van Grangemouth en de vakbond Unite, zowel van de regering Brown als van de lokale Schotse regering onder leiding van de SNP om toegevingen te doen aan de directie van Ineos. De Schotse regering weigerde de stakers te steunen. De arbeiders zijn echter vastberaden en willen dat Ineos haar plannen om de pensioenstelsels te herzien, volledig intrekt. Zoniet volgen nieuwe stakingsacties!

---

Solidariteitsbericht van ABVV-Total

Solidariteitsbericht dat eerder verscheen op de website van ABVV-Total

United we stand, devided we Fall

To: The workers of Grangemouth Reffinery

From: ABVV Union BelgiumTOTAL REFFINERY ANTWERP

Dear Grangemouth workers,

It’s the same in most countries and the “united” European community. Capitalist rule the world and in their search for more wealth and even bigger profits they keep attacking our well deserved social rights everywhere.

“Work harder, work longer, be flexible and please understand that you’re wages are the reason that we have to take these measures.”, is their message.

People have always been numbers but now it’s going even further then being just that. We’re a number in the math for more profits and less social rights. And it’s our number that they use and manipulate in order to achieve their goal. We have to do more and more. In the meanwhile stockbrokers and CEO’s who are bathing in extreme wealth seek to take away what we, and before us others, have build up in the past !

Workers have to bring in all the efforts and show commitment. And they do so, everyday again they go out to give their best in their jobs and prove that they are committed. We have no doubt about it being the same for all off you !

The profits are higher than they ever we’re before and all over the globe petrol is the fluid gold of the moment ! A pension is important to all workers everywhere. Not just in Scotland or the UK. Not just for petroleum workers. It’s important for us all !

So trough this fax we would like to show our solidarity with your actions and we hope that all off you can win this fight and that the people of Scotland, and all around, stand beside you !

Sincerely,

ABVV Union TOTAL Refinery Antwerp, Belgium

Op 26 september kondigde de directie aan dat 325 jobs zouden verdwijnen bij Bayer/Lanxess. Sindsdien waren er 17 bijzondere ondernemingsraden en het aantal bedreigde jobs staat nu op 275. Terwijl er jobs verdwijnen, werkte Bayer mee aan een jobbeurs om jongeren warm te maken voor een job in de chemie. De vakbonden voerden actie aan deze beurs.

De vakbonden blijven zich verzetten tegen de besparingsplannen en afvloeiingen. In een pamflet aan de werknemers stellen de bonden: “Ook na de informatie en consultatie blijven we van mening dat ze [de besparingen en afvloeiingen] niet nodig zijn. Integendeel, onze vrees blijft dat deze plannen de veiligheid in het gedrang brengen en de afbouw zal leiden tot bijkomende druk en stress op de werkvloer.”

Er worden onderhandelingen opgestart voor een sociaal plan, waarbij de bonden het aantal naakte ontslagen willen beperken tot nul. Zo komen 140 mensen in aanmerking voor brugpensioen. Ook eisen de bonden harde garanties voor wie overgeplaatst wordt naar onderaannemers, waarbij ook de duurtijd van het contract cruciaal is.

Tegelijk met de onderhandelingen rond een sociaal plan, moeten er onderhandelingen komen voor een normale CAO 2008-2009 over de loon- en arbeidsvoorwaarden. Daarbij hebben de bonden reeds aangekondigd dat er iets moet gebeuren aan de koopkracht, “Een aanzienlijke verbetering van de uurlonen en maandwedden is noodzakelijk.”

Op zaterdag 16 februari was er I-days, een jobbeurs om jongeren warm te maken voor een job in de Antwerpse industrie. In tegenstelling tot Lanxess nam Bayer wel deel aan deze jobbeurs, terwijl er 275 jobs bedreigd zijn. Dat komt uitermate cynisch over en de bonden voerden dan ook actie aan de beurs. In plaats van nieuwe mensen aan te werven, zouden arbeiders die hun job dreigen te verliezen beter gaan bijscholen.

Voor het eerst in haar geschiedenis kreeg Janssen Pharmaceutica af te rekenen met een staking die een volledige week duurde. Dat geeft aan hoe diep de kloof is tussen arbeiders en directie. Een voorstel van de verzoener kreeg niet de steun van een meerderheid, 54% stemde tegen. Aangezien de twee derden niet werd behaald, werd de staking beëindigd. Maar dat lost de vertrouwensbreuk niet op.

Het eerste sociaal plan werd massaal weggestemd: 92% van de werknemers stemde toen tegen de voorstellen van de directie waarop het tot een staking kwam. De werknemers verzetten zich vooral de geplande ontslagen en de loonsstop van 3 jaar voor de overblijvers. Een bedrijf dat miljoenen euro winst maakt om bij te dragen aan de 3 miljard dollar winst (per kwartaal!) van de moedergroep, die moet afdanken en de lonen van de werknemers wil aanpakken. Dat werd niet begrepen door de werknemers en daarbij ging het niet enkel om de centen, maar ook om het respect tegenover de werknemers.

De sociaal bemiddelaar werd ingeschakeld en kwam met een nieuw voorstel dat niet werd verdedigd noch verworpen door de vakbonden toen het ter stemming werd voorgelegd aan de werknemers. In het sociaal plan wordt het aantal naakte ontslagen met 25 verminderd (tot 290). De premies voor vrijwillige vertrekkers wordt opgetrokken van 11.000 tot 15.000 euro. De loonsstop blijft, maar er komt de komende drie jaar twee keer een premie van 750 euro bovenop het loon.

Dat zijn stappen vooruit tegenover het vorige sociaal plan, maar het ongenoegen bij de werknemers zit dieper. Er heerst het gevoel dat ze na jarenlange inspanningen voor het bedrijf nu als wegwerpproducten worden behandeld. Dat verklaart waarom na een week staking, ondanks het enorme inkomensverlies dat dit betekent, nog steeds 54% tegen het sociaal plan stemde.

Met deze uitslag is de staking beëindigd, maar het collectief conflict niet. Voor de verderzetting van de staking was 66% tegenstemmers nodig. Dat werd (relatief nipt) niet behaald. Maar veel vertrouwen in de directie is er niet: een meerderheid verwierp ook een beter sociaal plan dan wat de directie zelf wou geven. Dat maakt dat de sfeer bijzonder gespannen zal blijven op de werkvloer.

Afgelopen woensdag was er bij Bayer/Lanxess in Antwerpen opnieuw een actiedag. Het personeel voerde de druk op bij de bijzondere ondernemingsraad die op dezelfde dag plaatsvond. De poorten van het bedrijf werden afgezet waardoor onderaannemers en vrachtvervoerders het bedrijf niet binnen raakten. Deze week wordt verder onderhandeld.

Het ongenoegen over de geplande herstructureringen is erg groot, zeker onder het medisch en veiligheidspersoneel. De brandweer voerde eerder reeds actie rond de veiligheid op het bedrijf en in de haven. In de plannen van de directie zou er hard gesnoeid worden op de veiligheid en dat is natuurlijk bijzonder gevaarlijk.

Woensdag was er een nieuwe bijzondere ondernemingsraad en dat ging gepaard met een spontane actiedag waarbij de poorten werden dichtgehouden. Tientallen vrachtwagens konden het bedrijf niet binnen. Zowel op rechteroever als in Kallo op linkeroever werden de onderaannemers de toegang geweigerd.

De bijzondere ondernemingsraad werd verschillende keren opgeschort omdat de gesprekken te moeizaam verliepen. De vakbonden vinden dat de directie te weinig oog heeft voor hun verzuchtingen en eisen. Na de actie moest de directie verklaren dat het de “ongerustheid” van de arbeiders “begrijpt” en dat het zal proberen om het banenverlies te beperken. Wordt ongetwijfeld vervolgd.

> Verslag op ATV

Bij Janssen Pharmaceutica wordt reeds enige dagen gestaakt. Er is een staking van onbepaalde duur naar aanleiding van de beslissing van de directie om ruim 600 jobs te schrappen. Een sociaal plan in dat kader werd door 92% van de werknemers verworpen. De actiebereidheid is groot: de werknemers zijn het beu en willen respect. We spraken op het piket in Beerse met ACV-delegee Luc Van der Schoot.

Interview door Emiel Nachtegael

De staking bij Janssen Pharmaceutica komt er nadat er geen overeenstemming werd gevonden over een sociaal plan om ruim 600 jobs te schrappen. In Beerse staat een uitgebreid stakingspiket aan de poorten van het bedrijf. Ook de CAP-bus is van de partij en is aan de stakers overgedragen als solidariteitsbus om het piket te versterken. Woensdagnamiddag spraken we in de bus aan het piket met ACV-delegee Luc Van der Schoot.

Wat was de directe aanleiding voor deze staking?

“Het sociaal plan en de CAO die aan de werknemers werden voorgelegd, werd ruimschoots onvoldoende bevonden door de werknemers. Het aantal ontslagen en het feit dat de CAO voorziet in een loonstop van 3 jaar, waren onaanvaardbaar. Er heerst een gevoel dat we ons niet willen laten bedotten door de werkgever. De actiebereidheid was groot: 92% van de stemgerechtigden keurde het plan af.

“Met de syndicale vertegenwoordigers voelden we het protest aan de basis aan. We hebben het sociaal plan niet verdedigd, noch afgekeurd. Het was aan de basis om een duidelijk signaal te geven. En dat duidelijk mandaat van de werknemers is er ook gekomen bij de stemming.

“De opkomst daarbij was erg hoog: 88% van de werknemers ging stemmen. Als je de inactieven en zieken meerekent, kwam zowat iedereen stemmen. En daarvan sprak 92% zich uit tegen het sociaal plan! Het was een bijzonder representatieve stemming onder alle bedienden en arbeiders. Ook de onderzoekers stemden mee en ook diegenen die zeker waren dat ze hun job niet zouden kunnen verliezen. Toch was er een grote afwijzing, onder meer omwille van de wijze waarop de directie tewerk gaat. Het gaat niet alleen om centen, maar ook om waardigheid en respect voor de werknemers. Vandaar dat het sociaal plan, dat beter was dan een sociaal plan vijf jaar geleden, zo massaal werd weggestemd. Ook bij de onderzoekers speelt dat een rol, onder meer op het vlak van motivatie op een ogenblik dat het management ver verwijderd staat van het wetenschappelijk onderzoek.”

De stakingspiketten draaien goed, maar is een piket wel nodig op een ogenblik dat 92% zich uitspreekt tegen het sociaal plan?

”Met 92% die zich uitsprak tegen het sociaal plan konden we gerust zijn bij het organiseren van stakingspiketten. Er kwamen geen werkwilligen opdagen. Integendeel, elke dag komen er spontaan mensen naar het piket om hun steun te betuigen en om duidelijk te maken dat we ons niet laten doen.

“Het stakingspiket is nodig om te vermijden dat de directie leveringen doet van geneesmiddelen. Uiteraard laten we wel toe dat geneesmiddelen voor levensbedreigende aandoeningen de deur uit kunnen. Maar zelfs daar probeerde de directie misbruik van te maken. Het probeerde in een levering van dergelijke geneesmiddelen ook andere tussen te proppen. Dat kunnen we natuurlijk niet aanvaarden. Als de directie het zo wil spelen, zal het zelf de verantwoordelijkheid moeten dragen als we alles tegenhouden.

“Op de piketten is er veel volk. De mensen willen een waardigheid en erkenning voor hun job. Dat is niet evident en het is zelfs moeilijk om met deze staking in de media te raken. Toen bekend werd dat BV Greet Rouffaer tien ribben had gebroken bij ‘Sterren op het IJs’ verdrong dit de staking bij Janssen van de voorgrond in de media. Daar werden wel wat vragen bij gesteld op het piket hier.”

In de media konden we de winstcijfers van het moederbedrijf J&J lezen (2,55 miljard dollar in het derde kwartaal en 3,08 miljard dollar in het tweede kwartaal – bij Janssen zelf werd er vorig jaar 200 miljoen euro winst gemaakt). Janssens is niet echt een bedrijf in moeilijkheden?

“Die winstcijfers waren olie op het vuur. J&J kondigt aan uit te willen breiden naar de Aziatische en Afrikaanse landen, maar heeft geen geld voor de tewerkstelling in België? We geloofden het niet.

“Daarenboven was er ook veel ongenoegen over de manier waarop er gecommuniceerd is vanuit de directie. Zo kreeg iedereen een brief met zogezegd een uitleg wat het sociaal plan inhield. In de feiten zette de directie tussen de lijnen door druk op de werknemers om het plan maar te aanvaarden. Er werd gedreigd om van nul te herbeginnen met de onderhandelingen, zodat het mogelijk tot een slechter akkoord zou komen.”

Hoe zal het nu verder gaan?

”Het is een staking van onbepaalde duur. De directie lijkt niet te willen toegeven, maar de werknemers zijn vastberaden: we eisen respect op voor het werk dat we doen. We zijn trots op wat we hier maken in dit bedrijf, maar vanuit de directie mag er ook wel wat respect zijn voor ons. Daarom vinden we dat het aantal naakte ontslagen moet verminderen. We willen een verbetering en uitbreiding van de regeling bij vrijwillig vertrek en een verhoging van de vertrekpremies. We willen ook een CAO met inhoud voor de overblijvers. Wat nu voorligt, is een loonstop waarbij enkel de index en baremieke verhogingen worden toegekend. Dat volstaat niet voor ons.”

---

Enkele foto’s

Het sociaal voorakkoord bij Janssen Pharmaceutica werd door een overweldigende meerderheid van de werknemers weggestemd. 92% verzette zich tegen het akkoord. Bij Janssen Pharmaceutica zijn 688 jobs bedreigd. Het verzet tegen het voorakkoord kwam voor de werknemers niet onverwacht, daar broeide de oppositie al langer.

Door het massale verzet tegen het sociaal plan, zal Janssen Pharmaceutica vanaf vandaag officieel in staking gaan. Hiermee kent het grootste farmaceutische bedrijf van dit land haar eerste staking sinds 2001. De werknemers nemen het niet dat massale winsten worden geboekt terwijl het personeel bij het restafval wordt gezet.

De vakbondsverantwoordelijken waren verrast door het resultaat. LBC-secretaris Frans Geerts stelde in De Morgen: “De voorwaarden voor ontslagregeling die we nu voor de 688 mensen hebben uitgewerkt, zijn zelfs beter dan die van de vorige herstructurering van vijf jaar geleden.” Het verzet tegen het akkoord komt er omdat er voor 55-plussers die vertrekken, slechts een beperkte vergoeding is (65% van het brutoloon). Voor de overblijvers zou er de komende drie jaar een loonstop gelden. De directie drong in een brief aan het personeel aan om het akkoord te aanvaarden, maar dat versterkte enkel het verzet van de werknemers.

Het personeel moet besparen terwijl Johnson&Johnson, waartoe Janssen Pharmaceutica behoort, heel wat winst maakt. Bij Janssen Pharmaceutica werd vorig jaar op een omzet van 2 miljard euro 200 miljoen euro winst gemaakt. De aandeelhouders van Johnson&Johnson kregen in 2004 een rendement van 29% op hun aandelen. De werknemers aanvaarden niet dat zij nu de prijs moeten betalen om de winsten verder op te drijven en de aandeelhouders nieuwe cadeautjes te bezorgen.

In het derde kwartaal van dit jaar daalde de winst van Johnson & Johnson lichtjes. Het bedrijf weet dit vooral aan de kosten voor het wegsnoeien van jobs en een iets lagere verkoop van topproducten (wat vreemd is aangezien de inkomsten stegen met 13%). Tegelijk maakte het bedrijf wel bekend dat haar vooruitzichten voor de omzet in 2007 naar boven werden herzien. In het derde kwartaal maakte het bedrijf 2,55 miljard dollar winst (vorig jaar was dit in hetzelfde kwartaal 2,76 miljard). In het tweede kwartaal was er een winst van 3,08 miljard dollar (een stijging met 9% in vergelijking met een jaar voordien). Zonder de “herstructureringskosten” zou Johnson & Johnson in het derde kwartaal eveneens een winst van meer dan 3 miljard dollar hebben gemaakt.

De werknemers van Janssen Pharmaceutica willen niet de prijs betalen voor de megawinsten van het moederbedrijf. Het is dan ook logisch dat een grote meerderheid van de werknemers zich verzette tegen het voorakkoord. Waarom zouden de lonen van de werknemers drie jaar moeten bevroren worden, terwijl de winsten blijven stijgen?

> Enkele video’s op Youtube over de strijd bij Janssen Pharmaceutica

Blijkbaar waren de winstcijfers voor de Bayergroep niet voldoende. In 2006 steeg de winst met 14% tot 3,5 miljard euro: een nieuw record voor de groep. Die winst werd voornamelijk gebruikt om de aandeelhouders tevreden te stellen met mooie cadeaus. Voor de arbeiders van de groep heeft de directie minder lekkers. Daar worden besparingen en afvloeiingen aangekondigd.

Geert Cool

De directie van Bayer/Lanxess wil de komende jaren de winsten verder opdrijven en wil daartoe een hard besparingsplan doorvoeren. Via outsourcing en het opsplitsen van het bedrijf wil het de arbeidsvoorwaarden en lonen aanpakken. Hierdoor worden in Antwerpen 379 jobs bedreigd. De directie goochelt wat met cijfers, maar het resultaat van de herstructureringen zou inhouden dat er bij Bayer 244 jobs verloren gaan (126 in de operatie Mustang, 66 door het opzeggen van de dienstverleningsovereenkomsten, 23 mensen moeten overstappen van Bayer naar Lanxess en 28 functies worden geoutsourced) en bij Lanxess 135 (65 jobs die geoutsourced worden, 9 moeten overstappen van Lanxess naar Bayer).

Als antwoord op de patronale plannen zijn de vakbonden van Bayer/Lanxess onmiddellijk overgegaan tot het informeren van de arbeiders en het organiseren van een aantal gerichte acties, onder meer rond de veiligheid die ook bedreigd wordt door de mogelijke outsourcing van de veiligheidsdiensten.

Op een bijzondere ondernemingsraad op woensdag 17 oktober, kondigde de directie aan dat de afbouw van interventiediensten (zoals brandweer) en medische diensten zou herbekeken worden. Ook zouden arbeiders die door outsourcing getroffen worden de modaliteiten van hun arbeidsovereenkomst met Bayer of Lanxess behouden. Dat is belangrijk om de loon- en arbeidsvoorwaarden te behouden. Rond de herziening van de besparingen op de veiligheidsdiensten is het niet duidelijk hoe ver die “herziening” van de plannen zal gaan, maar er is bereidheid om te onderhandelen.

Deze toegevingen van de directie waren belangrijk bij de opening van de onderhandelingen over de geplande herstructureringen. Het leidde ertoe dat de acties tijdelijk werden opgeschort tot de verdere onderhandelingen over andere aspecten van de herstructureringen worden gevoerd. Daarover zit het personeel immers nog met veel vragen en de onderhandelingen zouden nog maanden kunnen duren.

Het is belangrijk dat de onderhandelingen van start gaan na enkele toegevingen van de directies die volgden op enkele goed georganiseerde acties, waarin de solidariteit van alle arbeiders in de verschillende Antwerpse vestigingen van Bayer en Lanxess sterk tot uiting kwam. Bovendien slaagden de vakbonden erin de winstcijfers van de groep tegenover de geplande afvloeiingen te plaatsen en ook werd de discussie open getrokken door nadruk te leggen op de bedreiging van de veiligheid.

Hiermee is een eerste stap gezet in een krachtsmeting die ongetwijfeld nog enige maanden zal duren. Eerdere besparingsplannen van Bayer zijn reeds tegengehouden door het personeel, een eerder splitsingsplan tussen Bayer en Lanxess eveneens. Telkens gebeurde dit op basis van de kracht van eengemaakt verzet en solidariteit. Daar zullen de arbeiders zich ook de komende maanden op moeten baseren!

---

Waarom besparen op de arbeiders?

1. Is het personeel niet productief genoeg?
   
   – in 2003 behaalde Bayer met 2.072 een omzet van 1.134 miljoen euro of 0,55 miljoen euro per arbeider
   
   – in 2006 behaalde Bayer met 917 arbeiders een omzet van 1.100 miljoen euro of 1,1 miljoen euro per arbeider
   
   Er was dus een verdubbeling van de productiviteit op 4 jaar!

2. Zijn de lonen te hoog en bijgevolg onbetaalbaar?
   
   In 2006 waren de lonen en personeelskosten goed voor 8,7% van de omzet. Dat is dus slechts een uiterst miniem deel van de omzet. Toch wordt dit argument aangehaald. Zo stelde Ulrich Koemm (topman van Lanxess) in mei 2006 in de Gazet van Antwerpen: “Een chemiearbeider in Antwerpen heeft bijna zestig dagen vakantie per jaar. Dat is te veel. In China hebben ze er hooguit 15.” Blijkbaar wil de directie Chinese loon- en arbeidsvoorwaarden in Antwerpen?

3. Is de belastingsdruk te hoog?
   
   Onder meer door de notionele intrestaftrek van Verhofstadt is de reële belastingsdruk bij Bayer/Lanxess afgenomen tot 7,8%. Als dat nog naar beneden moet, zal Bayer/Lanxess binnenkort geen belastingen betalen, maar enkel gemeenschapsmiddelen cadeau krijgen.

---

Hoe wordt bespaard?

1. Splitsen om te besparen

   Een eerste manier om te besparen is door het bedrijf verder op te splitsen in Bayer en Lanxess. In november 2003 werd aangekondigd dat een aantal activiteiten zouden worden afgestoten. In december 2003 volgde een akkoord over de structuur in Antwerpen: er kwam een splitsing, maar er bleef één ondernemingsraad en één comité preventie en bescherming op het werk. Tegelijk werd een werkzekerheidsgarantie vastgelegd in een CAO, met opvallend hoge premies bij eventuele ontslagen. In deze CAO is ook bepaald dat er één technische bedrijfseenheid wordt gevormd. Deze CAO loopt tot 31 december 2008. Nu willen de directies een aantal samenwerkingsakkoorden afbouwen, er zijn momenteel een 70-tal dienstverleningscontracten tussen beide bedrijven. Deze samenwerking wordt ter discussie gesteld om sneller en doeltreffender te kunnen besparen. De hele splitsing van Lanxess uit de Bayergroep heeft dat doel: eind 2003 waren er nog 20.423 arbeiders bij wat nu Lanxess is, eind juni 2007 stond de teller op 16.400. Eén op de vijf jobs is verdwenen op vier jaar tijd!

2. Outsourcen om te besparen

   Een andere manier om goedkoper te kunnen worden, is door wat “outsourcing” wordt genoemd: bepaalde diensten worden niet langer intern geleverd, maar uitbesteed aan bedrijven die de diensten komen leveren (zogenaamde providers). Zo kan gewerkt worden met personeel dat voor kleine dienstverleningsbedrijfjes werkt (zonder degelijke syndicale werking of goede arbeids- en loonsvoorwaarden) en bovendien kan de flexibiliteit verder worden opgedreven. Outsourcing is een vorm van “mensenhandel” om te besparen op de kap van de arbeiders.

3. Besparen op de veiligheid

   Eén van de bedreigde diensten bij Bayer/Lanxess is de veiligheidsdienst en de medische dienst. Zoals arbeiders van deze dienst stelden in de media, is dit bijzonder gevaarlijk, niet alleen in de fabriek zelf, maar voor de volledige omgeving. Door de veiligheid uit te besteden of erop te besparen, wordt met mensenlevens gespeeld. Een chemisch bedrijf is immers een Seveso-bedrijf, geen koekjesfabriek! Maar de brandweer “kost” het bedrijf jaarlijks 6 miljoen euro en dat is teveel voor de winsthonger van de aandeelhouders.

4. Met minder volk meer produceren

   Tenslotte wil de directie de omzet op hetzelfde niveau houden, maar dan wel met minder personeel. Blijkbaar wordt erop gerekend dat de enorme toename van de productiviteit de afgelopen jaren wordt verdergezet. Met minder volk meer produceren, dat is de natte droom van aandeelhouders (en hun portemonnee), maar voor de arbeiders kan het steeds meer een nachtmerrie worden (met stress, onmenselijke druk, moeilijke arbeidsomstandigheden,…).

---

Acties tonen solidariteit

• Zaterdag 22 september. Gazet van Antwerpen publiceert een artikel over het mogelijk verdwijnen van 300 jobs bij Bayer/Lanxess. De krant beschikt over gedetailleerde informatie daaromtrent.
• Maandag 24 september. De directie kondigt een bijzondere ondernemingsraad aan om over de geruchten te spreken. De vakbonden verspreiden een pamflet waarin duidelijkheid wordt geëist van de directie.
• Woensdag 26 september. De directie kondigt haar plannen aan waaruit blijkt dat 379 jobs bedreigd zijn. De vakbonden verspreiden onmiddellijk een pamflet waarin de winstcijfers van het bedrijf worden gepubliceerd, alsook de productiviteit van de arbeiders.
• Vrijdag 28 september. Er worden personeelsvergaderingen georganiseerd om de arbeiders in te lichten over de besparingsplannen van de directie en het verzet ertegen.
• Dinsdag 2 oktober. De arbeiders houden een actiedag tegen de geplande aanvallen op de veiligheid. Er werd een actie gehouden voor de centrale gebouwen van het bedrijf.
• Vrijdag 5 en maandag 8 oktober. Syndicale toelichtingen over de stand van zaken.
• Maandag 15 oktober. De arbeiders houden de toegang tot het bedrijf geblokkeerd voor onderaannemers en vrachtwagens.
• Woensdag 17 oktober. Naar aanleiding van de bijzondere ondernemingsraad houdt het personeel een mars tegen de afbraakpolitiek. Ruim 500 arbeiders trekken op de Scheldelaan naar een aantal naburige bedrijven, zoals Degussa, waar de vakbondsmilitanten hun solidariteit betuigen. Op de bijzondere ondernemingsraad kondigde de directie aan dat er openingen zijn inzake de outsourcing en het veiligheidspersoneel.