Category: Bpost

Sinds maart 2000 opereert Bpost als een zelfstandig bedrijf. De Belgische overheid is echter nog altijd meerderheidsaandeelhouder met 51,04% van de aandelen. Elke regering sindsdien (met welke partijen ook vertegenwoordigd) maar natuurlijk ook de privé aandeelhouders waren slechts in één iets geïnteresseerd: de winst die ze uitgekeerd kregen. Dat deze winst op kap van de werknemers en dienstverlening gemaakt werd, deed er niet toe.

PDF van dit pamflet

Om de besparingen te kunnen doorvoeren, heeft de directie het personeel steeds verdeeld en tegen elkaar uitgespeeld. Een paar keer zijn ze er met de botte bijl door geweest, maar de meeste besparingen zijn gradueel gegaan of enkel voor nieuwe werknemers. Ook de werkdruk werd systematisch opgevoerd. Dit zorgt er vandaag voor dat er een omslagpunt bereikt is. De werknemers hebben er genoeg van, niet van één specifieke besparing maar van het totale gevoerde beleid en wat dit betekende voor hen.

10% voor de aandeelhouders … en voor ons? Zwoegen, zweten en zwijgen!

Het heeft veel kwaad bloed gezet dat CEO Koen Van Gerven de aandeelhouders een dividend van 10% gewaarborgd heeft, ongeacht de reële omzet van Bpost. Als de winstcijfers onder dat bedrag van 260 miljoen euro vallen (het gezamenlijke dividend van 10%), wie zal de rest dan bijpassen? De mensen van Bpost weten het: het zal komen uit besparingen bij het personeel, waaronder massaontslagen, andere besnoeiingen die de werkomstandigheden van het personeel ondermijnen en verhogingen van de werkdruk, die nu al ondraaglijk is. De mensen in de distributiekantoren en sorteercentra ondervinden het dagelijks.

Als we een einde willen maken aan de logica die ons tot dit punt gevoerd heeft, moeten we op iedere werkplek kijken wat de noden zijn onder het personeel. Het zijn namelijk de werknemers die het best weten hoe hun bedrijf werkt, niet de managers die naar de cijfertjes kijken en vooral bezig zijn met winst maken. Als werknemers vandaag naar hun leidinggevende gaan met ideeën over hoe het beter zou kunnen, stoten ze iedere keer op het argument dat er geen geld is. In een openbare dienst zou dit echter niet centraal mogen staan, maar zou een goede werkomgeving en dienstverlening voor de bevolking centraal moeten staan.

De post terug een sterke openbare dienst voor iedereen

Een strijd om van de post weer deze sterke openbare dienst te maken zou de steun van vele mensen in de samenleving krijgen. Kijk maar naar hoe Corbyn het nationaliseren van de spoorwegen in Groot-Brittannië weer populair heeft gemaakt. Een strijd als deze zal nodig zijn als we willen dat er een einde komt aan de steeds verdere afbouw van diensten, loon- en arbeidsvoorwaarden. Het zou een voorbeeld zijn voor andere openbare diensten maar ook voor sectoren die vandaag in handen van de privé zijn maar beter in handen van de maatschappij zouden zijn zoals energie, banken, gezondheidszorg, …

Het zal geen makkelijke strijd zijn. Iedere kapitalist en zijn politieke lakeien zullen zich verzetten tegen deze voorstellen. Maar een vastberaden houding vanwege het personeel en de steun vanuit de vakbonden, linkse partijen en het middenveld kan deze weerstand breken. Een onmiddellijk gevolg van zo een strijd zou ook zijn dat we moeten kijken wie de openbare diensten dan echt controleert: een neoliberale regering of de meerderheid van werknemers en de bevolking?

Deze acties kunnen een begin zijn van een beweging in deze richting, maar kan geen eindpunt zijn. Vijf dagen ons ongenoegen laten blijken zal niet volstaan. We zullen ons moeten organiseren in de vakbonden die we opnieuw zullen moeten omvormen tot democratische organisaties. Na de acties kunnen we personeelsvergaderingen organiseren, waar we kijken wat de sterktes en zwaktes van deze stakingen waren. Samen kunnen we bediscussiëren hoe we nog meer collega’s kunnen betrekken en welke eisen we naar voor schuiven om ook de publieke opinie nog meer aan onze kant te krijgen.

Dreigend tekort aan postbodes: moest er nu eens iets gedaan worden aan werkdruk en loon…

Er dreigt in een aantal regio’s een tekort aan postbodes, zo titelt De Standaard vandaag. De directie van Bpost denkt er onder meer aan om erkende vluchtelingen als postbode aan te werven. De huidige vacatures raken moeilijk ingevuld en er is een groot verloop. De werkdruk is immers enorm en het loon is niet bepaald hoog, zeker niet voor nieuw personeel. Dit zet de dienstverlening onder druk, de krant bracht het voorbeeld van een vrouw in Denderwindeke die meer dan tien dagen moest wachten op een belangrijke brief over haar medicatie voor een hartoperatie.

ACOD-verantwoordelijke Jean-Pierre Nyns merkt terecht op in de media: “We hebben kwaliteit hoog te houden, maar die kunnen we niet langer bieden. Bpost moet het personeel voldoende opleiden en tijd geven om te groeien.” Het is het zoveelste voorbeeld dat we de afgelopen dagen kregen van hardwerkend personeel dat door een gebrek aan middelen bezwijkt onder de werkdruk en niet langer goede diensten kan aanbieden. Dit probleem beperkt zich niet tot onderwijzers die zelf schoolmateriaal, tot de verf voor de muren toe, uit eigen zak moeten kopen. Het beperkt zich evenmin tot het verzorgend personeel dat slechts 5 minuten per zorgbehoevende oudere kan besteden of de kok van een RVT die maaltijden voor 3 euro per persoon per dag uit zijn hoed moet toveren. Neen, het aanhoudende besparingsbeleid en de oprukkende commerciële logica waarin dividenden voor aandeelhouders zwaarder wegen dan levenskwaliteit voor onze ouders of grootouders leidt tot sociale rampen.

Ook bij Bpost is dit al langer geweten. In juli publiceerden we op deze site een interview met een postman (zie: http://www.socialisme.be/nl/29242/bpost-er-is-een-hoge-werkdruk-die-steeds-toeneemt-wegens-het-gebrek-aan-personeel). De centrale pijnpunten die nu in de media aan bod komen, werden daarin al aangeraakt. Over de werkdruk merkte deze postman op: “Er is een hoge werkdruk die steeds toeneemt wegens het gebrek aan personeel. Veel mensen die met pensioen gaan, worden niet vervangen. Nieuwe mensen krijgen onvoldoende opleiding. Daarenboven zijn er veel interimmers, met contracten variërend van een week of zelfs van 1 dag. Hierdoor gaat de kwaliteit van het werk achteruit en verhoogt nogmaals de werkdruk van het overgebleven meer ervaren postpersoneel.” Er is misschien wel minder gewone post, maar het aantal reclamefolders is sterk toegenomen en de rondes zijn veel groter met meer brievenbussen en dus meer gewicht. “Veel postbodes werken enkele uren per week gratis om toch maar hun ronde af te krijgen.”

Een snelle oplossing is niet evident, het opleiden van een nieuw personeelslid kan enkele maanden duren. Zo moeten nieuwe postbodes de rondes leren kennen en sneller kunnen sorteren. In de praktijk moet immers nog steeds 1/3 met de hand gesorteerd worden. “Daarenboven verwacht men steeds meer flexibiliteit en verschuift men het personeel steeds vaker tussen verschillende rondes – en zelfs bureaus – om het vele werk op te vangen. Maar hierdoor leren ze moeilijk tot zelden een bureau of ronde goed kennen waardoor het rendement veel minder is.”

Als Bpost nu aankondigt dat het nieuwe postbodes wil aantrekken, stelt ook de vraag van het loon zich. Er wordt steeds meer gewerkt met hulppostbodes: die doen hetzelfde werk, maar aan een lager loon en met minder voordelen. Het loon van een gewone facteur is niet erg hoog, maar voor wie als ambtenaar benoemd is valt het nog mee. Maar daar wil de directie van af. “Het management maakt een soep van alle verschillende statuten om toch maar steeds goedkoper en flexibeler te werken. Zo zijn er 4 categorieën: de klassieke ambtenaren, de baremieke contractuelen (=contract van onbepaalde duur), de niet-baremieke contractuelen en hulppostmannen. Vier verschillende categorieën van postpersoneel die identiek werk doen, maar niet aan hetzelfde loon of dezelfde voordelen. Het management holt op deze manier trapsgewijs steeds verder de contracten uit. Feitelijk zijn interimmers de vijfde categorie, omdat deze steeds vaker en meer systematisch worden ingezet. Hoe precairder het contract, hoe banger het personeel is om de dagdagelijkse problemen aan te kaarten bij hun oversten.”

Het resultaat van dit beleid? Bpost keert mooie dividenden uit aan aandeelhouders terwijl gewone mensen dagenlang moeten wachten op hun postbedeling. Vorig jaar maakte Bpost op een omzet van 2,4 miljard euro een nettowinst van 328,1 miljoen euro. De personeelskosten daalden met 5,2%, de nettowinsten stegen met 11%. Het dividend per aandeel werd verhoogd tot 1,29 euro. De Belgische staat is de grootste aandeelhouder met 51,04% en kreeg 131,7 miljoen euro. Van de 328 miljoen euro winst ging er dus meteen 260 miljoen naar de aandeelhouders.

Conclusie: de dividenden worden sneller bezorgd dan de brieven…

We spraken met een postman over de arbeidsvoorwaarden bij Bpost. Op 13 juni was er een staking. Er is veel ongenoegen door een reeks onopgeloste dossiers. Daarbovenop kwamen de geheime onderhandelingen met PostNL die afsprongen, maar onder het personeel wel leidden tot de vrees voor een verdere afbouw van het statuut en de werkomstandigheden.

Interview door Christophe (Keerbergen) uit maandblad ‘De Linkse Socialist’

Hoe is het om vandaag voor Bpost te werken?

“Ik werk al 43 jaar voor de post. Het is vandaag zeer stressvol. Er is een hoge werkdruk die steeds toeneemt wegens het gebrek aan personeel. Veel mensen die met pensioen gaan, worden niet vervangen. Nieuwe mensen krijgen onvoldoende opleiding. Daarenboven zijn er veel interimmers, met contracten variërend van een week of zelfs van 1 dag. Hierdoor gaat de kwaliteit van het werk achteruit en verhoogt nogmaals de werkdruk van het overgebleven meer ervaren postpersoneel. Het postpersoneel moet zich zowel bezighouden met het eigen werk als met het steeds opnieuw opleiden van interimmers. De dienstverlening leidt hier dubbel onder. Er gaat veel ervaring verloren.”

Hoelang duurt het vooraleer een nieuw personeelslid het werk goed kent en efficiënt kan werken?

“Dit kan een paar maanden duren. Het werk is variërend tussen gewone brieven, platte stukken (grote enveloppen) en pakjes. Er zijn daarenboven ook wekelijkse kranten en folders. In het begin kennen de mensen de rondes niet. Hierdoor gaat het sorteren van de poststukken zeer langzaam met veel fouten, want er zijn immers verschillende uitzonderingen zoals postbussen, firma’s, speciale beroepen, … Het duurt verschillende weken vooraleer ze een beetje ingewerkt zijn en hun ronde beginnen te kennen, zodat ze niet op lijsten alles moeten opzoeken om te weten in welk vak de post moet maar automatisch steeds sneller sorteren. Dit gaat natuurlijk niet indien men werkt met dag- of weekcontracten. Daarenboven verwacht men steeds meer flexibiliteit en verschuift men het personeel steeds vaker tussen verschillende rondes – en zelfs bureaus – om het vele werk op te vangen. Maar hierdoor leren ze moeilijk tot zelden een bureau of ronde goed kennen waardoor het rendement veel minder is.”

Worden de brieven tegenwoordig niet met machines automatisch dan gesorteerd?

“Ja, er worden veel brieven en stukken automatisch gesorteerd. Maar er zijn ook heel veel stukken die de machines “rejecten” (= niet herkennen). Dit moet dan manueel opgevangen worden door de postmensen die niet voorzien zijn in de verdeling van de taken. In theorie zouden de machines 99% van de post kunnen sorteren, in de praktijk moet 1/3 nog steeds met de hand gesorteerd worden.”

Is er door e-mail en zo niet veel minder post vandaag?

“Er is inderdaad een daling van het aantal gewone brieven, maar er zijn veel meer reclamefolders en pakjes bij internetwinkelen. Pakjes komen bovendien in allerlei vormen, maten en gewichten, waardoor de machines moeilijkheden kennen bij het sorteren. Het aantal reclamefolders dat huis aan huis wordt bezorgd, neemt toe en dus ook het gewicht voor de postbode. De rondes zijn bovendien veel uitgebreider met meer brievenbussen waardoor de toename van gewicht nog groter is. Veel postbodes werken enkele uren per week gratis om toch maar hun ronde af te krijgen.”

Vroeger had de postbode nog een sociale functie, blijft daar nog iets van over?

“Vroeger betaalden de postbodes de pensioenen uit waardoor er sociaal contact was en op tijd problemen konden opgemerkt worden. Nu worden de pensioenen enkel aan de invaliden uitbetaald, de rest wordt op de rekening gestort. Ook wordt deze uitbetaling aan invaliden in seconden gemeten met de georoute, een gechronometreerd managementsysteem. Om nog een voorbeeld te geven: vroeger waren postbodes de referentie voor mensen die de weg vroegen, vandaag is daar geen tijd meer voor. Het gaat bovendien vaak om interimmers die zelf de weg niet goed kennen.”

De job is vandaag dus minder aantrekkelijk dan toen jij begon?

“Zelf heb ik nog geluk dat ik benoemde ambtenaar ben, die het werk met voldoening wil uitvoeren. Als ambtenaar heb ik nog verschillende voordelen. Nieuwe aangeworvenen zoals de hulppostbodes, doen hetzelfde werk als wij maar aan veel lagere lonen en minder voordelen. Het management maakt een soep van alle verschillende statuten om toch maar steeds goedkoper en flexibeler te werken. Zo zijn er 4 categorieën: de klassieke ambtenaren, de baremieke contractuelen (=contract van onbepaalde duur), de niet-baremieke contractuelen en hulppostmannen. Vier verschillende categorieën van postpersoneel die identiek werk doen, maar niet aan hetzelfde loon of dezelfde voordelen. Het management holt op deze manier trapsgewijs steeds verder de contracten uit. Feitelijk zijn interimmers de vijfde categorie, omdat deze steeds vaker en meer systematisch worden ingezet. Hoe precairder het contract, hoe banger het personeel is om de dagdagelijkse problemen aan te kaarten bij hun oversten.”

Liberalisering en privatisering: een zegen voor managers en aandeelhouders, een hel voor personeel en dienstverlening

-> Pamflet ‘Model 9’ dat maandag verspreid wordt op de staking. PDF

Voor maandag 13 juni hebben ACOD en ACV een stakingsaanzegging ingediend voor het personeel van bpost. Directe aanleiding zijn de geheime onderhandelingen van de afgelopen 3 maanden tussen bpost en PostNL. Ook al zijn die afgesprongen, de woede bij het personeel is enorm. Men vreest voor een verdere afbouw van het statuut en de werkomstandigheden. Bovendien zijn er nog een heel aantal belangrijke dossiers onopgelost.

Sinds Georoute hebben postbodes geen “werkbaar werk” meer. Er is teveel onevenwicht tussen de rondes. De daling in volume van de brieven, wordt gecompenseerd door een volumetoename bij de pakjes. Dit zou bij een overname van PostNL nog toegenomen zijn, terwijl er nu al te weinig mensen zijn om het huidige volume te verwerken. Er zijn veel zendingen zonder adres, zoals allerhande reclamefolders (iedere maandag de Aldifolders).

Vanaf september zouden de openingsuren van veel postkantoren verder verminderd worden. Ook de flexibiliteit van de loketbedienden wordt opgedreven door late openingsuren. De hulppostbodes worden niet aanzien als volwaardig postpersoneel. Ze verdienen minder en hebben een kleiner aantal verlofdagen en geen taalpremie. Er werken ook steeds meer interimmers. Voor het postpersoneel is dat dubbel werk: hun eigen werk en de bijna wekelijkse nieuwe interimmers opleiden. De directie dacht met deze onzekere werkcontracten de efficiëntie te verhogen, maar sloeg de bal volledig mis. Op die manier gaat immers teveel werkervaring verloren.

Door de onregelmatige uren moet steeds meer postpersoneel in eigen vervoer voorzien om op het werk te geraken. Zo zijn er mensen die om 3u of 4u ’s ochtends moeten beginnen. Dit komt doordat men geleidelijk de nachtdiensten afbouwt met de bedoeling ze op termijn af te schaffen. Dat werk verdwijnt niet, maar wordt doorgeschoven naar de postbodes. Zij zijn genoodzaakt door de hoge werkdruk om veel onbetaalde uren te presteren om hun rondes klaar te krijgen. De flexibiliteit ook toegenomen voor de vrachtwagenbestuurders van bpost dat zo de beruchte kilometerheffing tracht te omzeilen.

De nieuwe loonfiches zijn een ramp. Regularisaties komen met een maand vertraging. Door de onduidelijke berekeningswijze gebeurt het dat vakantiegeld in mei wordt uitbetaald, maar de bedrijfsvoorheffing bij sommigen de maand daarna wordt afgetrokken. Zo waren er die in juni 100€ tot 140€ minder ontvingen wegens het misberekenen van deze voorheffingen. De productiviteitspremie toegekend aan het personeel vermindert, maar aan de aandeelhouders wordt meer uitgekeerd. Het is nochtans het postpersoneel, niet de aandeelhouder, noch de directie, dat het werk verzet onder steeds slechtere omstandigheden.

Regering en directie kunnen het niet genoeg benadrukken: sinds de liberalisering is bpost een fors winstgevend bedrijf is geworden. Managers als Johnny Thijs zijn er flink rijk op geworden en de aandeelhouders mogen jaarlijks rekenen op steeds gullere dividenden. Dat dit de appetijt opwekt van politici en ‘investeerders’ is geen verassing. Het gaat echter niet alleen ten koste van de arbeidscondities, maar ook van de gebruikers. Sinds Georoute bestaat de sociale functie van de postbode enkel nog op papier. Tijd om bij ouderlingen langs te gaan om te zien of ze in orde zijn, is er niet meer. Het aantal geïsoleerde bejaarden die al enkele dagen of zelfs weken zijn overleden vooraleer men ze aantreft, is fors toegenomen. Even wachten voor het afgeven van een pakje of een aangetekende zending, hoort er ook niet meer bij. De boodschap van de geliberaliseerde post aan de gebruiker: neem verlof en loop zelf even tot aan het postpunt.

Om van deze poststaking een succes te maken, moeten er personeelsvergaderingen georganiseerd worden. Daar kan het personeel ingelicht worden, maar ook mee discussiëren over de verschillende problematieken op de werkvloer. Zo eisen de postmensen degelijke contracten, meer personeel, betere uren met de daarbij behorende premies (niet door op zondagnacht vijf na middernacht te beginnen om de zondagspremie te vermijden), inspraak in de werkorganisatie – zeker als er veranderingen worden voorgesteld! Daarnaast kunnen de vakbonden er mobiliseren naar het actieplan. Behalve de poststaking van 13 juni, organiseert het ABVV, hierin bijgetreden door enkele ACV-centrales, op 24 juni immers een algemene staking. De problemen bij bpost zijn niet uniek, maar gelijkaardig aan die in andere sectoren. Solidariteit in actie tegen deze besparingsregering is noodzakelijk!

Door François, werknemer Bpost

Op woensdag 21 oktober zijn er bij de post spontane acties ontstaan. Dit is er gekomen nadat de postmensen vernomen hadden dat de compensaties voor zaterdag- en zondagwerk aangepast zouden worden. Dit wil zeggen er zouden diensten gemaakt worden waarbij er 4 dagen in de week gewerkt zou worden en zaterdag aanzien wordt als een gewone werkdag. Daardoor zou de compensatie van 150% afgeschaft worden voor het loon en de overuren. Ook zou er meer flexibiliteit van de postmensen verwacht worden en zouden er sommigen één uur voor hun werk vernemen waar ze moeten gaan werken of zelfs thuis moeten blijven als er onvoldoende werk is. Voor mensen die in LS-werken (“Lundi-Samedi”, 4 dagen in de week en de zaterdag) zouden ze opnieuw 38 uren moeten werken in plaats van de 36 urenweek nu.

De afschaffing van de compensatie voor zaterdag zal vele postmensen treffen die op zaterdag ook de kranten bestellen. Bpost heeft het contract opnieuw gekregen maar in plaats van de 270 miljoen euro zou dit tegen een lagere prijs zijn. Daarom wil Bpost besparen op de loonkosten en nog meer koopkracht van hun personeel wegnemen.

Deze CAO komt op 29 oktober 2015 op het paritair comité om gestemd te worden door de vakbonden. Met deze weten de leiders van de vakbonden dat dit een heel slechte CAO is. Het gewest Brussel van de ACOD heeft reeds tegen deze CAO gestemd. Hopelijk volgt men ons!