Liberaliseren: het einde van de postbode

Artikel door Christophe uit de decembereditie van De Linkse Socialist

TNT Post is het grootste postbedrijf van Nederland. Er werken er zo’n 75.000 mensen, waarvan zo’n 12.500 voltijdse postbodes. TNT Post is de opvolger van wat vroeger het publieke postbedrijf was. Het maakt deel uit van de beursgenoteerde onderneming TNT NV waaronder ook TNT Express (transport), TNT Fashion Group en TNT Business Solutions vallen. De letters TNT staan voor “Thomas Nationwide Transport”.

Op dinsdag 16 november was er een nationale staking bij TNT Post. De aanleiding was dat TNT Post alle postbodes wil vervangen door goedkopere postbezorgers. Dat zijn parttimers die voor een veel lager salaris twaalf uur per week werken. Ook moeten ze zelf een fiets meenemen. Er zijn momenteel 13.000 postbezorgers in Nederland en dat moeten er voor de directie in de komende jaren zo’n 35.000 worden. Daarbij zouden 11.000 arbeidsplaatsen verdwijnen en worden 3.100 mensen rechtstreeks ontslagen. Indien de directie niet bereid is tot toegevingen hebben de vakbonden al laten weten dat ze twee keer 24 uur het werk neerleggen (25 en 26 november). Op de betoging in Den Haag van 16 november waren er zo’n 10.000 demonstranten.

TNT krijgt miljoenen euro’s aan Europese subsidies om van werknemers in vaste dienst af te komen en tegelijk mensen op kleine goedkope contractjes aan te nemen. Het bedrijf ontving in de afgelopen jaren 4,1 miljoen euro van het Europees Sociaal Fonds (ESF) om parttime postbezorgers binnen te halen en te trainen. Het kreeg ook 5,5 miljoen euro subsidie voor het omscholen van postbodes waar het bedrijf vanaf wil.

Deze soort van maatregelen zijn ook bekend bij bpost. Het is het resultaat van de liberalisering van de postmarkt. In elk land worden de loon- en werk omstandigheden tientallen jaren terug gedraaid om de “concurrentie” te kunnen aangaan. Zowel voor personeel als voor de dienstverlening betekent dit een “race to the bottom”.

Door de liberalisering proberen in Nederland drie postbedrijven elkaar kapot te concurreren met steeds lagere tarieven. Intussen leidt de reorganisatiedrift van TNT tot kwaliteitverlies van de postbezorging. Door kostenbesparingen is de werkdruk eenvoudigweg te hoog. Er blijft dan ook regelmatig post voor hele wijken staan. Met het vervangen van vaste krachten door flexibele deeltijders neemt de druk op het ervaren personeel nog verder toe. Het verloop onder het nieuwe personeel is bovendien hoog. Inwerken kost tijd. Van behoud van kennis is met het hoge verloop van nieuwe mensen geen sprake.

Meer info over de strijd van het Nederlandse postpersoneel vind je op www.reddepostbode.nl. Deze site biedt heel wat informatie en staat kritisch tegenover de vakbondsleiding. In oktober zond het programma Zembla een schokkende reportage uit over het “einde van de postbode”. De reportage toont wat de herstructurering concreet betekent voor het personeel. Wie een kopie van deze reportage wil, kan deze voor 5 euro bestellen via keerbergen@socialisme.be.

Bpost bijna klaar voor liberalisering…

De directie meent dat bpost bijna klaar is voor de liberalisering. De winsten namen toe tot 240 miljoen euro in 2009 en in 2010 zal dat meer zijn. Dat ging ten koste van het personeel en de dienstverlening. Er werden tientallen postkantoren gesloten. Van de 40.000 personeelsleden in 2003 blijven er nu nog slechts 29.600 over en postbaas Johnny Thijs wil dat verder naar beneden halen. Er vertrekken 2.000 werknemers per jaar (onder meer omdat de helft van het personeel ouder dan 45 jaar is), maar slechts minder dan de helft wordt vervangen. Dit betekent een jaarlijks sociaal bloedbad van meer dan 1.000 jobs die verdwijnen! Daarmee wil Thijs de “personeelskost” aanpakken. Zijn eigen toploon, 1 miljoen euro, wordt niet in vraag gesteld. In 1994 kreeg de CEO een loon dat zes keer een gewoon postloon bedroeg, in 2009 was dit 45 keer zoveel. Ook dat is wat een liberalisering concreet betekent.