Category: Bpost

De afgelopen jaren werd Bpost meermaals afgeschreven: het internet zou een einde maken aan briefwisseling. Het aantal brieven daalde effectief fors. De Post, ondertussen omgevormd tot het ‘autonoom overheidsbedrijf’ Bpost dat deels in private handen is en dus volledig onder de private winstlogica valt, werd eveneens fors afgebouwd. Op 20 jaar tijd verdwenen de helft van de postkantoren. Op 30 jaar tijd verminderde het personeelsbestand met 40%. Dat is één van de grootste sociale bloedbaden in ons land de afgelopen decennia.

Het overgebleven personeel werkt aan lage lonen. Het gaat om uurlonen die bij de laagste van het land behoren: amper meer dan 10 euro per uur. Bij vacatures voor postbodes op dit ogenblik is er sprake van een uurloon van ongeveer 11,5 euro. Dat levert bij voltijdse tewerkstelling een maandloon op van net boven de 1500 euro. Het werk zelf is bijzonder zwaar: na jaren van berekenen en aanpassen van bezorgroutes, is er geen tijd meer voor een praatje aan de deur. Starters slagen er niet in om de ronde binnen de vooropgestelde tijd af te werken. Bij de bezorging van pakjes is het al niet beter.

De ‘markt’ van de pakjes wordt niet alleen door Bpost bediend. Er zijn tal van andere bedrijven actief, waar de lonen vaak nog slechter zijn. Bij PostNL in Nederland begint een postbezorger aan 10,17 euro per uur. Ook andere functies starten zelden aan een loon dat nog maar in de buurt komt van 14 euro (bruto!) per uur. Het liberaliseren van de pakjesmarkt maakt dat er een neerwaartse druk op de lonen is, terwijl de bezorging niet efficiënt wordt gepland: auto’s  van elk bedrijf trekken elk afzonderlijk door onze straten.

Er zijn winnaars bij de pakjestoename. Die vinden we niet bij het personeel, dat hard moet werken voor een laag loon. Binnenkort komt daar bovendien zondagwerk bovenop. De vakbondsleiders stemmen daarmee in, onder meer omdat er vanwege de lage lonen wel wat interesse is in beter betaald zondagswerk. De winnaars moeten niet bij de gebruikers gezocht worden: zij moeten vanaf 1 januari opnieuw fors meer betalen voor verzendingen: een non-priorzegel wordt 10% duurder. Wie wint wel? De grote aandeelhouders van Bpost. De afgelopen jaren realiseerde de voormalige aandeelhouder CVC op 8 jaar tijd een rendement van 300%. Er is reeds bijna een miljard euro uit het bedrijf verdwenen als opbrengst voor de private aandeelhouders. De toevloed van pakjes op dit ogenblik leidt tot een grotere omzet: in het derde kwartaal ging het om 973 miljoen euro, of 10% meer dan een jaar voordien. De winst steeg met 81% tot 65,1 miljoen euro, terwijl ‘slechts’ 18,4% winstgroei werd verwacht. Voor heel het jaar wordt een winst van “minstens 270 miljoen euro” verwacht, aldus CEO Van Avermaet.

Wie denkt dat een liberalisering leidt tot lagere prijzen, moet zijn energiefactuur maar eens vergelijken met die van 20 jaar geleden. Of eens de trein nemen in Groot-Brittannië… Neen, liberaliseren en privatiseren zorgt voor hogere prijzen en minder dienstverlening, waarbij bovendien het personeel wordt uitgemolken als moderne slaven.

De gezondheidscrisis bevestigt het belang van een postdienst, zowel voor brieven als pakjes. De daling van het briefvolume is minder groot dan verwacht. De aanhoudende prijsstijgingen kunnen daar uiteraard wel verandering in brengen. Er is meer personeel nodig om de pieken in de pakjesbezorging te kunnen opvangen: een dienst die op zijn tandvlees zit, kan geen extra inspanning doen. Dit personeel moet bovendien aan betere voorwaarden werken: haalbare werkdruk en betere lonen, te beginnen met een algemene verhoging van alle laagste lonen tot 14 euro per uur.

Het wordt tijd om Bpost opnieuw in publieke handen te brengen. Een ‘gemengde’ structuur is een illusie: zodra de private sector een voet tussen de deur heeft, gelden enkel nog de private winstprincipes. In plaats van honderden miljoenen aan private aandeelhouders cadeau te doen, moeten deze middelen geïnvesteerd worden in betere dienstverlening en betere lonen. Waarop wachten de vakbonden bij Bpost om de brede solidariteit die er nu is met het hardwerkende postpersoneel aan te grijpen om een offensieve campagne op te starten om Bpost in publieke handen te nemen met opnieuw een uitbouw van het netwerk van kantoren, een forse aanwervingscampagne en degelijke arbeidsvoorwaarden (te beginnen met een minimumloon van 14 euro per uur).

Bijna elke dag overuren, helse werkdruk, rugpijn, stress en burn-out: het is teveel voor het postpersoneel! Gedurende bijna twee weken werd actie gevoerd voor betere arbeidsomstandigheden, voldoende collega’s en een goede openbare dienstverlening. Het voortijdig stopzetten van de acties werd beslist door de vakbondsleidingen na een ontoereikend akkoord. Dat toont waarom het belangrijk is om strijdbare militanten en delegees te ondersteunen. Onderhandelingen kunnen resultaat opleveren als ze gebaseerd zijn op een stevig actieplan waar collectief over beslist is.

door Sébastien (Luik)

Eind oktober was er een stakingsaanzegging van de vakbonden bij Bpost. Het omvatte een nationaal actieplan met vijf stakingsdagen vanaf 7 november. Elke dag zou een ander onderdeel van Bpost in staking gaan waardoor de werking vijf dagen verstoord werd, zonder dat iedereen vijf dagen moet staken. Het vakbondsfront voorzag dat de acties zouden beginnen in de sorteercentra, gevolgd door het transport en andere diensten in de daaropvolgende dagen.

Op de vierde stakingsdag kwam er plots het nieuws dat de staking voorbij was. De vakbondsleiding kondigde dit aan nog voor de basis zich kon uitspreken over het voorstel tot akkoord, dat vervolgens werd afgekeurd wegens onvoldoende. Op heel wat plaatsen werd nog dagenlang spontaan verder gestaakt, tot ongenoegen van de vakbondsleiding en de gevestigde media. De zakenkrant De Tijd meende zelfs dat deze acties het werk waren van “oprukkende marxisten” waarbij naar PVDA en LSP werd gewezen. Deze acties waren een uitdrukking van het enorme ongenoegen, maar doofden bij gebrek aan perspectief uit. Op 23 november werd een nieuw ontwerpakkoord gesloten met belangrijke beloften inzake loonsverhogingen en meer personeel. De vakbondsleiders kondigden aan dit akkoord aan de basis voor te leggen.

Afbouw van de dienstverlening

Sinds maart 2000 is ‘De Post’ een zelfstandig bedrijf. De Belgische overheid behield wel een meerderheidsbelang met 51% van de aandelen. Met het oog op de liberalisering van de postdiensten in januari 2011 werd het bedrijf omgedoopt tot Bpost. Het proces van liberalisering betekent dat Bpost steeds meer aan de voorwaarden van de privésector wordt onderworpen. Om de concurrentiepositie van het bedrijf te versterken, wordt het beheerd als een privébedrijf waar enkel de winst van tel is. Het doel is niet langer om degelijke diensten aan de bevolking te bieden.

De omzet- en winstverslaving van de directie en de aandeelhouders gaat ten koste van zowel de dienstverlening als het personeel. Jonge postbodes komen amper aan 1.200 euro netto per maand, terwijl de werkdruk steeds verder wordt opgevoerd. Het aantal voltijdse equivalenten dat actief is als postbode nam sinds 2007 met 22% af. Of het nu sneeuwt of regent, de postbodes moeten erdoor. Het personeelstekort zorgt voor een opstapeling van overuren die niet kunnen ingehaald worden. De gezondheid en het privéleven van het personeel dragen daar de gevolgen van. Het is niet uitzonderlijk dat postbodes twee tot drie uur extra nodig hebben om hun ronde af te werken.

Gedelegeerd bestuurder Koen Van Gerven had het over dit postpersoneel toen hij verklaarde dat de “postbodes hun comfortzone moeten verlaten.” De neerbuigende manager Van Gerven is zelf goed voor een vast jaarloon van 800.000 euro aangevuld met een premie van 280.000 euro wegens “de goede resultaten van het bedrijf.” Het is het postpersoneel dat voor deze resultaten zorgt. Niet alleen het management wordt rijkelijk bediend, de aandeelhouders gaan met het grootste deel van de opbrengst lopen. In 2017 werd 262 miljoen euro aan dividenden uitgekeerd.

De directie van Bpost heeft niet de bedoeling om de arbeidsvoorwaarden te verbeteren en al evenmin om de gebruikers (Van Gerven heeft het in managementtaal over ‘klanten’) een goede dienstverlening aan te bieden. Het doel is om winst te maken die vervolgens meteen uitgedeeld wordt aan de aandeelhouders. Deze logica wordt door het postpersoneel aangeklaagd.

Bij Bpost en elders: bouwen aan een strijdbaar syndicalisme

Het afgelopen jaar waren er verschillende spontane stakingen bij Bpost. Deze kregen de steun van de vakbonden, die ze echter niet organiseerden. De aankondiging van het gemeenschappelijk vakbondsfront dat er een nationale vijfdaagse staking kwam, werd dan ook enthousiast onthaald. Eindelijk kwam er een ernstige strijd. Het enthousiasme werd nog versterkt toen ACOD op de eerste stakingsdagen aankondigde dat er desnoods tien dagen zou gestaakt worden indien er geen aanvaardbaar akkoord uit de bus kwam.

Het postpersoneel wil al 20 jaar verandering. Er is irritatie over het feit dat de vakbondsleiding alle hoop op onderhandelingen vestigt en daartoe de acties heeft afgeblazen. Acties en onderhandelingen zijn niet aan elkaar tegengesteld, zoals de regering en de directie ons willen laten geloven. Ze kunnen elkaar versterken als ze bewust ingezet worden in een beweging.

De vakbonden blijven natuurlijk het beste instrument om de strijd voor onze belangen te voeren en te verenigen. Het sociaal overleg heeft beperkingen, we moeten strijdbare militanten en delegees ondersteunen. Op basis van acties is het mogelijk om de directie tot toegevingen te dwingen en overwinningen te boeken.

Over onze acties wordt best democratisch beslist op personeelsvergaderingen. Daar moeten we ook onze sterktes en zwaktes bespreken. Een collectieve organisatie en evaluatie van een staking maken het mogelijk om meer collega’s te betrekken en onze eisen te formuleren met het oog op een maximale steun van collega’s en de publieke opinie.

Enkel een dergelijke benadering kan ons goede jobs en kwaliteitsvolle openbare diensten opleveren, zowel bij Bpost als elders.

Maandag zaten vakbonden en directie samen bij Bpost, ‘s middags werd aangekondigd dat de stakingen afgeblazen werden. Vele werknemers vernamen dit via de pers, in het begin was het zelfs niet duidelijk of er een “akkoord” was tussen directie en vakbonden. Toen het voorstel tot akkoord langzaam naar buiten begon te komen, werd snel duidelijk dat dit onvoldoende was. ACV verwierp het voorstel en ook ACOD kondigde aan het akkoord voor te stellen aan de leden maar niet te verdedigen.

Er is dus geen akkoord en de onderhandelingen worden voortgezet. Dit gebeurt zonder oproep tot nieuwe acties. Nochtans waren er forse woorden van ACOD bij het begin van de staking: als er geen bevredigend akkoord was, zou er 5 of zelfs 10 dagen gestaakt worden. In ons vorig artikel stelden we reeds dat onderhandelen zonder duidelijke krachtsverhoudingen niet veel zou opleveren.  

Het personeel vraagt al 20 jaar braaf veranderingen en laat af en toe het ongenoegen blijken om de onderhandelingspositie van de vakbonden te versterken. Velen zien in deze staking een van de laatste kansen om loon- en arbeidsvoorwaarden te verbeteren en de voordelen van het statuut te behouden. Het personeel wil zich niet zomaar naar de slachtbank laten leiden met deze nieuwe hervorming. Op verschillende plaatsen werden de stakingen aan de basis verdergezet. Zoals de media stellen, gebeurt dit spontaan. Aanvankelijk zeiden de bonden dat ze de stakingen zouden erkennen zonder er zelf voor op te roepen, maar toen de acties sneller dan verwacht begonnen uit te breiden werd actief opgeroepen om niet te staken.

Men had kunnen verwachten dat de beweging zou uitdoven bij gebrek aan organisatie. Maar het omgekeerde gebeurde: het ongenoegen zit zo diep dat veel personeelsleden bereid zijn om verder te gaan. Op dat ogenblik beslisten de vakbondsleidingen echter om op te roepen om de spontane stakingen te stoppen en de onderhandelaars hun werk te laten doen. Acties en onderhandelingen zijn geen twee tegengestelden zoals de regering of directies dit soms beweren: ze kunnen elkaar versterken als het bewust gebruikt wordt door een beweging.

Hoe moet het nu verder? Veel militanten en delegees bij de vakbonden hebben goede intenties en het is door de meest strijdbare elementen te steunen dat de acties tot successen kunnen leiden. Er is meer democratie nodig: geen enkele actie of staking kan afgeblazen worden zonder de betrokken personeelsleden te consulteren en voorstellen te stemmen. Om de eenheid in de beweging te behouden, kunnen bij langere stalingen aan de piketten stakerscomités verkozen worden waarvoor iedereen zich los van vakbondskleur, contract of functie verkiesbaar kan stellen. Deze stakerscomités kunnen regionale en zelfs nationale structuren vormen om grotere acties te organiseren dan piketten, denk maar aan betogingen. Zo kan het begrip en de solidariteit tussen de verschillende functies versterkt worden en kan iedereen erop vooruitgaan.

Het is mogelijk om overwinningen te boeken als onze strijd goed georganiseerd wordt. Dat mogen we niet alleen aan de postmensen overlaten: hun strijd belangt iedereen aan. Het gaat om degelijke arbeidsvoorwaarden, voldoende collega’s, goede dienstverlening en de strijd voor een openbare dienst in plaats van een privaat georganiseerde winstmachine ten koste van personeel én gebruikers.

• Stakingsbeweging krijgt momentum – nu doorzetten! 
• Neen aan de ontmanteling van de dienstverlening en de afbouw van de werkomstandigheden!
• Voor een openbare dienst waar de dienstverlening centraal staat!

Nog voor de vijfdaagse poststaking begon, was de directie zenuwachtig. Er werd geprobeerd om de vakbond aan tafel te krijgen om de staking af te wenden. Vorige maandag waren er effectief onderhandelingen. Beide kanten hadden het over een positief gesprek, maar er kwam niets concreet uit. Geconfronteerd met een staking kan de directie positieve gesprekken organiseren. De poging om met provocaties tegen de staking in te gaan – denk aan de verklaring dat postbodes niet met lege posttassen kunnen blijven rondwandelen – werkte immers niet.

Voor het overleg dat nu en de komende dagen plaatsvindt, zal het belangrijk zijn dat de druk niet zomaar gestopt wordt. Indien nodig moet deze zelfs nog verder opgebouwd worden met grotere acties of bijvoorbeeld een nationale betoging. Ook kan een campagne gevoerd worden naar de gebruikers van de postdiensten om de solidariteit te organiseren. Met deze directie en regering aan tafel zitten zonder duidelijke krachtsverhouding, zal immers niets opleveren voor het personeel.

Er is in deze staking aan de stakersposten en onder het personeel het gevoel dat dit de laatste kans is om te strijden tegen de volledige liberalisering. Dit zorgt voor een grote stakingsbereidheid: meer dan 90% van het personeel zou staken! Er is ook het idee dat als deze vijf dagen niets opleveren, er nog eens vijf dagen moeten bijgedaan worden. ACOD deed deze oproep al in het openbaar, maar het idee wordt ook gesteund door militanten en leden van andere vakbonden.

De strijdbaarheid aan de piketten en onder het stakend personeel kan best gebruikt worden om de vakbonden te versterken. De steun van elk personeelslid zal nodig zijn in de strijd tegen de volledige liberalisering en voor degelijke loon- en arbeidsvoorwaarden. De basis wordt best zoveel mogelijk betrokken via infomomenten aan de piketten en personeelsvergaderingen. Ieder voorstel van de directie kan dan bediscussieerd worden met zoveel mogelijk personeelsleden die ook kunnen stemmen over de voorstellen. Zo zal iedereen zich betrokken voelen en een rol in de staking vinden.

Er is steun in de samenleving voor de postmensen, ondanks pogingen om verdeeldheid te creëren. De poging om dit te doen met de rouwbrieven van de uitvaartsector was echter onhandig: de sector klaagt dat de dienstverlening van Bpost de afgelopen jaren steeds onbetrouwbaarder werd. Dat is net één van de gevolgen van de afbouw van het aantal personeelsleden en van de dienstverlening. Het personeel gaat daar met deze staking actief tegen in.

Er is een bredere steun in de samenleving, maar geen enkele traditionele partij steunt de eisen van de stakers op een actieve manier. De rechtse regeringspartijen uiteraard niet, maar ook de sociaaldemocratie die de liberalisering mee in gang gezet heeft met onder meer Vande Lanotte als bevoegd minister niet. Er is een alternatief hierop nodig!

Het momentum dat nu gecreëerd wordt bij Bpost en waarnaar gekeken wordt door heel wat werkenden, zeker in de openbare diensten, is belangrijk. Het is een krachtmeting tussen het personeel en de regering. Die regering probeert zich wat op de achtergrond te houden, maar is met 51,04% van de aandelen verantwoordelijk voor het beleid van Bpost. Een overwinning bij Bpost zou vertrouwen geven aan anderen, onder meer De Lijn of NMBS, om harder in verzet te gaan tegen liberaliseringen en dreigende privatiseringen.

PDF raamaffiche en pamflet

Van woensdag 7 november tot en met dinsdag 13 november gaat er een staking door bij Bpost. Hiervan zal u ook hinder ondervinden. Een brief of pakje zal enkele dagen later zijn, uw postkantoor zal misschien gesloten zijn, … De werknemers van Bpost doen dit echter niet om u te pesten. Ze staken omdat de maat vol is, besparing na besparing krijgen ze over zich heen, het personeel is uitgeperst. Ook nam de dienstverlening voor de klanten de afgelopen periode af.

De staking is het gevolg van het neoliberaal beleid dat bij Bpost gevoerd word. Hoewel de overheid meerderheidsaandeelhouder is met 51,04% van de aandelen, wordt het management van Bpost enkel gedreven door winstmaximalisatie. Hier moet een einde aan gemaakt worden.

Daarom ondersteunt de Linkse Socialistische Partij (LSP) de staking bij Bpost ten volle en willen we er alles aan doen om ze te versterken. Met dit pamflet willen we onze solidariteit vergroten en visualiseren.

We hopen dat deze staking bij Bpost het begin van de strijd is om van Bpost weer een sterke openbare dienst te maken in het belang van de samenleving en het personeel. Dit zou dan weer een voorbeeld kunnen zijn voor andere openbare diensten of sectoren die beter door de maatschappij beheerd zouden worden als energie, de banken, … We denken hierbij bv. aan Groot-Brittannië waar Corbyn de hernationalisatie van de spoorwegen populariseerde.

Ook u kan deze staking steunen!

Bezoek een piket bij u in de buurt (op woensdag 7 november en donderdag 8 november aan de distributiecentra in Antwerpen, Brussel, Charleroi, Gent en Luik, op vrijdag 9 november vooral aan de grote postkantoren vanwaar veel uitreikrondes vertrekken).

Hang deze affiche aan uw raam.

Het is belangrijk dat we als werkenden/ werkzoekenden tonen dat we solidair zijn. De traditionele media geven vaak de indruk dat stakers wereldvreemd en niet meer van deze tijd zijn, en op weinig steun kunnen rekenen. Wij merken echter iets anders in onze campagnes. Via deze boodschap kunnen we dit iets tastbaarder maken.