Category: Partijen

De verkiezingen van 13 oktober komen op een belangrijk ogenblik. Er begint zich een golf van collectieve afdankingen af te tekenen, met Audi in Brussel als boegbeeld. De Wever en Bouchez proberen een federale regering op de been te brengen die hardhandig het mes zet in de levensstandaard van de werkende klasse. Thatcheriaanse besparingen gaan hand in hand met Trumpiaanse propaganda tegen al wie uit de boot valt. Op 13 oktober gaat het niet enkel om lokale kwesties, een zo sterk mogelijk resultaat voor de PVDA is op alle vlakken beter voor de positie van de werkende klasse.

door Geert Cool uit maandblad De Linkse Socialist

Het bevel om 27 miljard euro te besparen hangt als een donderwolk boven alle bestuursniveaus. Het geeft de indruk dat het te voeren beleid nu al vastligt. Wat kan er op gemeentelijk niveau veranderen indien er geen middelen zijn voor sociale huisvesting, openbaar vervoer en indien de gemeentekas onder druk staat omdat werklozen sneller afhankelijk worden van een leefloon betaald door het OCMW? Verschillende gemeenten, ook waar de PVDA hoopt mee te besturen, staan onder financiële voogdij van het gewest. Dat is een extra instrument om elke sociale maatregel af te blokken. 

Beleid in het belang van de rijksten wordt voorgesteld als het enige mogelijke. Al wie daar vragen bij stelt, wordt in het kamp van de ‘polarisatie’ geplaatst. Al dan niet samen met extreemrechts dat nochtans zodra het daar een kans toe krijgt voor eenzelfde asociale beleid staat, aangevuld met een nog gewelddadiger racistisch en repressief kantje. De politiek van de traditionele partijen is de oorzaak van sociale spanningen, verloedering, vervreemding en van wat ze als polarisatie omschrijven. Openbare diensten worden afgebroken of geprivatiseerd, onder meer in de zorgsector. Projectontwikkelaars krijgen vrij spel om via speculatie en prestigeprojecten de huisvestingsprijzen de hoogte in te jagen, terwijl er geen investeringen in sociale huisvesting zijn. In plaats van opvang en begeleiding uit te bouwen voor de groeiende groep daklozen, worden die verjaagd uit de binnensteden. 

Verzet tegen dit lokale beleid staat sterker als het vertrekt van wat nodig is. Gratis openbaar vervoer, massale publieke investeringen in diensten en infrastructuur, massale bouw van sociale huisvesting, aanwerving van voldoende personeel aan degelijke voorwaarden … zouden volgens de gevestigde politici “onmogelijke” eisen zijn. De opbouw van een krachtsverhouding doorheen klassenstrijd kan wat voorheen “onmogelijk” heette, in de praktijk realiseren. Dat is hoe de arbeidersbeweging stemrecht, sociale zekerheid of het einde van de kinderarbeid afdwong. Zaken die voorheen ook “onmogelijk” waren en de “concurrentiepositie” van de bedrijven bedreigden. 

De mogelijkheid van erg goede scores van de PVDA in onder meer Brussel en Antwerpen leiden tot paniek bij de politieke tegenstanders. Rechts haalt het spook van het communisme terug boven met een retoriek die we niet meer hoorden sinds de Koude Oorlog. De sociaaldemocratie en de groenen verwijten de PVDA ‘polariserend’ te zijn en voeren de druk tot matiging op. Nochtans zijn de gemeentelijke programma’s van de PVDA al bijzonder gematigd. Over maatschappijverandering hoor je de PVDA hoogstens op 1 mei of op een congres spreken. De slogan van een “coalitie van verandering” stelt de sociaaldemocratie en de groenen voor een keuze om te regeren met de MR of de N-VA dan wel met de PVDA. Het geeft uitdrukking aan een ambitie om het bestuur in handen te nemen, wat logisch is met percentages boven de 20%. Het zou goed zijn om de slogan verder te onderbouwen door het te concretiseren met eisen die vertrekken van de noden, en door de volgende stappen in de opbouw van een krachtsverhouding aan te geven en daaraan te werken, in het bijzonder het element van strijd op straat. Een campagne voor een netwerk van opstandige gemeenten zou de bevolking kunnen mobiliseren voor een programma op basis van de sociale en ecologische noden. Dat is nodig om te vermijden dat een “coalitie van verandering” enkel een verandering van de gezichten in het bestuur omvat en niet gevoeld wordt in het dagelijkse leven van de werkende klasse.  

Strijdbewegingen en verkiezingen staan niet los van elkaar. Het massale protest tegen de genocide in Gaza speelde een belangrijke rol in de score van de PVDA in juni, zeker in Brussel en Antwerpen. Een partij die meer dan 20% haalt in enkele grote gemeenten en die zichzelf als marxistisch omschrijft, heeft ook een grotere verantwoordelijkheid. Tegenover de horror van Arizona is er meer nodig dan een petitie, ook op een ogenblik dat de aandacht op de lokale verkiezingen gericht is. Solidariteit versterken gebeurt het meest efficiënt door strijd te organiseren en door bewegingen met elkaar te verbinden. 

We staan sterker als we ook een scherp omschreven doel hebben, een andere samenleving waarin de werkende klasse de democratische controle over de beschikbare middelen heeft. Een omverwerping van de kapitalistische barbarij zodat we onze toekomst zelf in handen kunnen nemen en de noden van de werkende klasse en de planeet centraal stellen. Om die revolutionaire benadering te versterken, bouwen we aan LSP.

https://nl.socialisme.be/99719/lokale-verkiezingen-successen-voor-de-pvda-gebruiken-als-opstap-naar-sociale-strijd

Het Vlaams Belang in Aalter zet Roeland Raes op de lijst voor de gemeenteraadsverkiezingen. Raes verblijft in een woonzorgcentrum in Aalter. Hij lag aan de basis van het Vlaams Blok en radicalere groepen zoals Voorpost. In 2010 werd Raes veroordeeld door het Brusselse Hof van Beroep wegens negationisme (ontkennen of minimaliseren van de holocaust). Zijn standpunten waren niet nieuw, maar deden in 2001 stof opwaaien toen hij ze op de Nederlandse televisie bracht.

Artikel overgenomen vanop blokbuster.be

In de jaren 1970 en 1980 werd de holocaust regelmatig ontkend door extreemrechts. Anti-Joodse standpunten waren niet uitzonderlijk. Toen Roeland Raes in 1976 een van de leiders van de nadien verboden privé-militie VMO (Vlaamse Militanten Orde) werd, publiceerde die groep een brochure onder de titel “Stierven er werkelijk zes miljoen?”. Raes lezers aan om het materiaal van holocaust-ontkenner Siegfried Verbeke grondig te lezen: “Zeker sinds de sluwe zakenlui met de holocaust-zwendel weer eens klassieke thema’s aanroeren zoals de zes miljoen verdwenen joden” was een brochure van Verbeke volgens Raes “het passende antwoord op de door links én israëlitische kringen geïnspireerde anti-Duitse en antirechtse hetze.”

In 2006 zei Raes in een interview met De Standaard: “In de jaren zeventig bestonden minder taboes over krasse taal of reminiscenties aan de jaren dertig en veertig. De maatregelen tegen ons waren toen niet zo uitgesproken en vastberaden.” ‘Herinneringen aan de jaren 1930 en 1940’ betekent in de praktijk het steunen van het nazisme en de collaboratie ermee. Na de stemming van de anti-negationismewet in 1995 (mee goedgekeurd door het Vlaams Blok onder grote druk) verklaarde Raes in het tijdschrift van Voorpost dat de collaboratie verantwoord was. In een interview met De Morgen zei hij dat er effectief joden omgekomen zijn, maar “of dit nu ten gevolge van vergassing is of van ziekten die in de kampen zijn uitgebroken, daar ga ik me vandaag tegenover u niet over uitspreken.” Hij voegde eraan toe dat hij de anti-negationismewet liever niet had gehad.

Roeland Raes speelde jarenlang een prominente rol bij extreemrechts. Hij was een van de oprichters van Voorpost, de groep die vandaag als ordedienst van het VB de bruine draad vormt tussen het VB en de meer extreme militanten. Hij was tevens een van de oprichters van het Vlaams Blok en werd meteen ondervoorzitter onder Karel Dillen. Bij de grote electorale doorbraken van het Blok raakte Raes verkozen in het parlement, maar bleef hij op de achtergrond in de media. Kopstukken als Dewinter en Annemans trokken de aandacht. De groei maakte dat het VB postjes kon uitdelen en daarvoor beroep deed op figuren als Raes. Eind 2000 werd hij afgevaardigd als politieke vertegenwoordiger in de raad van bestuur van de UGent.

Dat leidde tot massaal antifascistisch protest. Er werd een “Anti-Raes Comité opgezet door linkse studenten van diverse organisaties, waaronder de Actief Linkse Studenten. Het comité organiseerde protestacties en blokkeerde de toegang tot de raad van bestuur. Het protest vestigde de aandacht op de figuur van Roeland Raes. Een Nederlandse journalist die hem zou interviewen, had tijdens de voorbereiding ook contact met activisten van het Anti-Raes Comité. We wezen erop dat Raes meermaals de holocaust ontkende en het moeilijk had met de wet waarmee dit werd verboden. In het interview zou Raes zeggen: “Ik denk dat wat men ons heeft willen doen geloven, op bepaalde punten sterk overdreven is.” De uitspraken werden opgepikt door de Belgische media en brachten het VB in een lastig parket. Raes moest ontslag nemen als ondervoorzitter en als lid van de Raad van Bestuur van de UGent. Het dwong de rector om zich voor het eerst publiekelijk uit te spreken tegen de aanwezigheid van Raes en op Vlaams niveau werd een decreet opgemaakt om de politieke vertegenwoordiging in de raad van bestuur van de Gentse universiteit aan te passen.

Raes verdween van het voorplan, maar bleef achter de schermen een actieve rol spelen in het Vlaams Belang. In 2010 werd hij in hoger beroep veroordeeld en moest hij een schadevergoeding betalen aan het Centrum voor Gelijkheid van Kansen en Racismebestrijding en aan het Forum van Joodse Organisaties.

Nu duikt Raes terug op een kieslijst van het Vlaams Belang op. Het gaat niet om een prominente plaats, hij staat 27^ste op de extreemrechtse lijst in Aalter. Lokaal lijsttrekker Paul Beheyt zei daarover: “Hij kreeg een symbolische plaats, uit respect, want hij blijft een van de stichters van het Vlaams Blok.” De partijtop gaf groen licht voor deze kandidatuur. “Dat ene feitje mag de grote verdiensten van Raes niet duperen,” aldus Beheyt. “Feitje”? Zelfs over het eigen negationisme zijn ze negationistisch…

De kandidatuur van Raes zegt veel over de roots van het Vlaams Belang. Die partij komt voort uit de collaboratie met het nazisme en dat blijft een rol spelen. Raes was steeds brugfiguur tussen de meest extreme elementen en de publieke façade van de partijkopstukken. Het is ook vanuit die optiek dat hij aan de basis lag van de groep Voorpost, die komende zaterdag de Antwerpse straten onveilig wil maken met een betoging voor “remigratie” (deportatie van migranten) en tegen “omvolking” (een samenzweringstheorie met nazi-inspiratie). Zo wil Voorpost de campagne van Dewinter een duwtje in de rug geven.

Gelukkig is er antifascistisch protest. Een tegenbetoging start komende zaterdag om 14u op het De Coninckplein. Dergelijk protest is belangrijk om een tegengewicht te bieden, de ruimte voor extreemrechts te beperken en om de aandacht te vestigen op het voor bredere lagen van  de bevolking onaanvaardbare neofascistische karakter van extreemrechts. Het is door aanhoudend antifascistisch protest in 2001 dat de ‘val van Raes’ werd bekomen. Die traditie zetten we zaterdag verder door strijdbaar antifascisme op straat te brengen in Antwerpen.

https://nl.socialisme.be/99723/solidariteit-geen-haat-betoging-tegen-voorpost-op-21-september

https://nl.socialisme.be/99707/antifascisme-voorpost-de-sterke-arm-van-het-vlaams-belang

In 2001 publiceerden de Actief Linkse Studenten en Blokbuster een brochure over de strijd tegen Roeland Raes in de Raad van Bestuur van de Gentse universiteit. Daarin stond volgend portret van Raes.

Een portret van Roeland Raes (2001)

Eerste activiteiten binnen extreemrechts

Roeland Raes (°4.9.1934) werd op vrij jonge leeftijd politiek actief. Reeds in 1955 vervoegde hij de rangen van de Volksunie, op dat ogenblik nog een verzamelplaats van collaborateurs en andere extreemrechtse activisten. Raes werd verantwoordelijk voor de studentenwerking en speelde een leidinggevende rol in de Volksuniejongeren. Z’n politieke voorkeur werd ook snel duidelijk. Begin jaren ’60 werkte Raes mee aan het blad ‘Ter Waarheid’. Dit blad werd genoemd naar een gelijknamig blad als een tijdschrift uitgegeven door Joris Van Severen van het Verdinaso (Verbond van Dietse Nationaal Solidaristen) in de jaren ’20. Het blad ‘Ter Waarheid’ fusioneerde in 1964 met ‘Dietsland-Europa’ dat in 1968 het officiële blad zou worden van Were Di.

Het St. Maartensfonds staat bij ons vooral bekend als een organisatie van Oostfronters. Het werd in 1953 opgericht door ex-Oostfronters en ex-SS’ers. Het gaf het maandblad ‘Berkenkruis’ uit en had verantwoordelijken zoals André Van Hecke. In 1980 kende het fonds een afsplitsing waarin Van Hecke meeging: de organisatie Hertog Jan Van Brabant, dat het tijdschrift ‘Periodiek Contact’ uitgeeft en naar eigen zeggen meer op een traditioneel nationaal-socialistische lijn staat. De Oostenrijkse tegenhanger van het St. Maartensfonds en co wordt gevormd door de ‘Ulrichsgemeinschaft’, dat jaarlijks een bijeenkomst van oud-SS’ers organiseert. Elk jaar is er een feestrede ter ere van de collabo’s. In 1985 en 1990 werd de feestrede gedaan door Jörg Haider. In een toespraak erkende Haider de “opoffering van de soldaten van Duitsland die vrijheid gebracht hebben voor West-Europa”. In feestredes voor het St. Maartensfonds klinkt het gelijkaardig, Oswald Van Ooteghem hield eind jaren ’80 een feestrede en verklaarde over de Oostfronters: “Zij gingen om te strijden voor Vlaanderen en zij streden voort om Europa te behouden voor een overrompeling van het bolsjewisme. Onze oostfrontstrijders hoeven zich niet te schamen… hun strijd maakt deel uit van de Vlaamse ontvoogdingsstrijd.”

In de jaren ‘60-’80 waren er geregeld activiteiten van ex-collaborateurs waar Roeland Raes z’n opwachting maakte. Zo was hij een graag geziene gast bij de activiteiten van het Sint Maartensfonds (SMF), een schimmige groep die z’n adoratie voor Adolf Hitler niet onder stoelen of banken steekt. André Vanhecke, uitgever van ‘Periodiek Contact’ was overigens nog kandidaat voor het Vlaams Blok bij verkiezingen.

Negationisme

Raes stelt dat hij in een publicatie die niet officieel van het Blok is “iets ruimer” z’n mening kan verkondigen. Hij stelt dat daar wellicht een zekere schizofrenie aanwezig is. Die schizofrenie werd bijzonder duidelijk bij de stemming over de anti-negationismewet. De volledige Blok-fractie stemde voor de wet, met enorm veel tegenzin. Er werd bovendien gesteld dat ze dit enkel deden omdat de tegenstanders teveel op dat punt zouden focussen. In het NSV-blad ‘Branding’ stond hierover een artikel van de toenmalige Antwerpse NSV-praeses (voorzitter), Roeland Buisseret (zoon van voormalig Blok-parlementair Xavier Buisseret die op de achtergrond is verdwenen nadat hij té handtastelijk was tegenover jonge meisjes, zoals het hoort in een “gezinspartij” wellicht…). Buisseret stelde: “uit goede bron vernemen we dat de meningen in het Vlaams Blok nogal verdeeld waren, maar de partijtucht vereiste dat er een gezamenlijk standpunt werd ingenomen”. Raes zelf maakte achteraf z’n standpunt duidelijk. In het door hem gesteunde blad van Voorpost stond een reactie op de oproep van Lionel Vandenberghe van het Ijzerbedevaartcomité waar opgeroepen werd dat nazi-collaborateurs hun verontschuldigingen moesten aanbieden voor hun misstappen. In het blad van Voorpost stond dat er geen enkele reden is voor dergelijke verontschuldigingen en dat de collaboratie verantwoord was…

Eerder maakte Raes z’n standpunt over de uitroeiing van joden en andersdenkenden onder het nazisme ook al duidelijk. In 1976 werd de VMO (Vlaamse Militanten Orde) overgenomen door de groep rond Buisseret-Raes-… Er werd onmiddellijk gestart met de publicatie van een brochure onder de titel “Stierven er werkelijk zes miljoen?” van Richard Harwood. In die publicatie wordt de holocaust ontkend. In het VMO-blad ‘Alarm’ werd hierover gesteld dat “alle Arlarm-lezers en VMO-militanten” opgeroepen worden om “aan de verspreiding van deze brochure mee te werken”. Drie jaar later was er in het blad ‘Haro’ opnieuw een bijdrage over de holocaust. In een dubbelnummer onder de titel “Holocaust, hoe lang nog?” werd van leer getrokken tegen de ‘vermeende’ holocaust. Dit nummer werd samengesteld door Siegfried Verbeke. Siegfried Verbeke deed er inspiratie op voor z’n later werk voor het ‘Vrij Historisch Onderzoek’ (V.H.O.), een dubieuze negationistische instelling dat haar activiteiten heeft moeten stopzetten omwille van de anti-negationismewet. Eerder werk van Verbeke, in ‘Haro’, werd door Roeland Raes in ‘Haro’ beschreven als volgt: “Zeker sinds de sluwe zakenlui met de holocaust-zwendel weer eens klassieke thema’s aanroeren zoals de zes miljoen verdwenen joden” zou de eerder genoemde Haro-brochure van Verbeke “het passende antwoord (zijn) op de door links én israëlitische kringen geïnspireerde anti-Duitse en antirechtse hetze”.

Haro stond overigens ook in voor de verspreiding van de Nederlandstalige vertaling van ‘Nürnberg ou la terre promise” van Maurice Bardèche. De vertaling werd verzorgd door Karel Dillen. In deze brochure wordt letterlijk gesteld dat de concentratiekampen, zoals Auswitch, na de oorlog zijn gebouwd met film-decors uit Hollywood en dit onder druk van de Joodse lobby.

Na de stemming van de anti-negationismewet was Raes iets voorzichtiger. In een interview met Marc Spruyt stelde hij dat er joden omgekomen zijn, maar “of dit nu ten gevolge van vergassing is of van ziekten die in de kampen zijn uitgebroken, daar ga ik me vandaag tegenover u niet over uitspreken.” Tot slot stelde hij “Ik ga u toch niet verbazen met te zeggen dat ik die wet liever niet had gehad.”

Racisme

In het verleden deed Raes een aantal bedenkelijke uitspraken o.a. over de joden. Zo stelde hij in het Nederlandse dagblad ‘Algemeen Dagblad’: “Joden zijn een probleem dat wij weinig bekijken omdat wij hier minder joden hebben dan Nederland. Maar ze hebben een eigen staat, dus een jood hoort in Israël.” Op een bijeenkomst die Raes bijwoonde van de Nederlandse NVU van de beruchte neo-nazi Joop Glimmerveen werd een pamflet verspreid dat stelde dat de bestraffing van de “on-arische profiteurs” niet zachtzinnig zou zijn. In dat pamflet werd volgende oproep gelanceerd: “Het is tijd om de straten van Nederland te zuiveren van staatsvijandig ongedierte.” Het is dan ook geen toeval dat Raes in 1979 nog een lovende bijdrage schreef over “Contribution à une éthique racisteé van René Binet.

Anti-vakbondsstandpunt

Het standpunt van Raes over vakbonden is veelzeggend. Volgens het Blok horen de vakbonden thuis op de lijst van subversieve organisaties. Over een vakbondsactie bij Exel in Diegem in 1995 stelde Roeland Raes een parlementaire vraag waarin hij een veroordeling vroeg van de vakbonden op basis van de wet tegen privé-milities. Een wet waar Raes zich overigens de details van herinnerde van de tijd van de veroordeling van de VMO begin jaren ’80…

De vakbond is niet de enige vijand voor het Blok en Raes. Ook de vredesbeweging begin jaren ’80 moest eraan geloven. Karel Dillen slaagde erin om in een parlementaire vraag te eisen dat zou opgetreden worden tegen deze “derde kolonne” van Moskou.

Vrouwen

“20 jaar geleden emancipeerde men de neger,10 jaar geleden kwamen de jongeren aan de beurt. Te oordelen naar bepaalde voortekens (zie sommige artikels in tijdschriften en filmen in de aard van de “apenplaneet”) zal men over 10 jaar de chimpasees emanciperen. Intussen, na de negers en nog juist voor de apen, emancipeert men de vrouw.” (Artikel in het tijdschrift Revolte , januari 1982, onder hoofdredactie van Roeland Raes.)

Rechtse revolte?

Na de verkiezingsoverwinning van het Blok in 1991 werd Raes parlementslid. In het blad Revolte, waar Raes tot 1989 hoofdredacteur van was, doet Voorpost een oproep aan haar parlementsleden: “Zij zijn het (…) die zullen bepalen of de rechtse revolte wordt ingezet. Wij betrouwen op hun beginselvastheid en op hun compromisloosheid. Houzee.” Roeland Raes was tot in 1989 hoofdredacteur van ‘Revolte’ en is ook vandaag nog steeds aanhanger van de organisatie ‘Voorpost’. Roeland Raes is dus één van de parlementairen op wie gerekend wordt voor “de rechtse revolte”… Raes stelde overigens over z’n standpunten dat hij in een publicatie die niet officieel van het Blok is “iets ruimer” z’n mening kan verkondigen. Hij stelt bovendien dat daar wellicht een zekere schizofrenie aanwezig is.

Internationale contacten

De contacten met neo-nazi’s zijn bijzonder duidelijk aanwezig bij het Blok. Over een politiek manifest van de Duitse NPD (berucht omwille van z’n aanslagen op vreemdelingen en linkse activisten en tevens bekend omwille van het verbod dat hen boven het hoofd hangt) schreef Raes dat dit “een goed voorbeeld van verwantschap met ons eigen politiek werken” was…

Op internationaal vlak speelde Raes een belangrijke rol in het ontwikkelen van contacten voor het Blok en bij het onderhouden van die contacten. Zo was hij jarenlang de contactpersoon in België voor de naar Argentinië gevluchte collaborateurs. In Argentinië werd na WO 2 een netwerk opgezet van gevluchte nazi-collaborateurs uit Vlaanderen. Er werd een blad gepubliceerd dat ‘De Schakel’ noemde. In dat blad was er steun voor het Vlaams Blok, maar ook voor het apartheidsregime in Zuid-Afrika en het regime van dictator Pinochet in Chili. In de redactie van ‘De Schakel’ vinden we tal van prominente nazi’s terug. Zo was er Leo Poppe, bij verstek ter dood veroordeelde ex-VNV senator of Renaat Van Thillo, voormalig leider van de “Vrijwillige Arbeidsdienst voor Vlaanderen”, een door de SS gecontroleerde organisatie die militanten ronselde om vrijwilligerswerk te verrichten in Duitsland. ‘De Schakel’ had ook een Vlaamse correspondent, met name Roeland Raes.

In Nederland onderhoudt Raes goede contacten met de NVU van Glimmerveen. In 1973 werd Roeland Raes zelfs medevoorzitter van deze fascistische partij. De NVU wordt vandaag geleid door Joop Glimmerveen en Constant Kusters, twee neo-nazi’s die goede banden onderhouden met Odal.

In het laatste televisiedebat voor de verkiezingen, ‘Het Groot Debat’, ging het onder meer over defensie. PVDA-voorzitter Raoul Hedebouw verdedigde daarbij een verlaging van de militaire uitgaven in het kader van een onafhankelijke Europese defensie, los van de NAVO. Met het vooruitzicht van een mogelijke herverkiezing van Donald Trump, legde hij uit dat er beter een eigen Europese strijdmacht wordt opgebouwd die tegelijk banden smeedt met het globale zuiden. De schaalvoordelen van integratie in een Europees leger, zouden het mogelijk maken om meer middelen toe te wijzen aan maatschappelijk nuttige zaken.

door Christian (Leuven) uit maandblad De Linkse Socialist

Vooruit-voorzitster Melissa Depraetere reageerde snel: “Uit de NAVO stappen, is een cadeau voor Poetin.” Ze zei dat dit “te zot voor woorden” is. VB-voorzitter Van Grieken verdedigde het stoppen van wapenleveringen aan Oekraïne ten voordele van een diplomatieke benadering waarin Rusland wordt betrokken. Vice-premier Petra De Sutter (Groen) scheerde de PVDA en extreemrechts over één kam: “Die twee partijen zijn staatsgevaarlijk.” Premier De Croo sloot zich aan bij Depraetere en De Sutter.

Het PVDA-standpunt heeft een begin van een klassenbenadering, maar dat loopt helaas verloren in de instellingen van de heersende klasse. We zijn het met de PVDA eens dat de militaire uitgaven moeten verminderen. We delen de analyse dat de NAVO absoluut geen instrument van vrede en vrijheid is, maar een roofzuchtige militaire alliantie in dienst van de westerse imperialistische belangen. De NAVO had er geen probleem mee toen lidstaten Griekenland en Turkije militaire dictaturen waren. Sinds 1989 werd de NAVO meermaals gebruikt als het kader waarmee neokoloniale avonturen werden aangegaan. In plaats van ons te beschermen, wakkert dit bondgenootschap de geopolitieke spanningen alleen maar aan, vooral met Rusland en China. In tegenstelling tot de PVDA beschouwen wij die twee landen echter ook als volwaardige imperialistische machten.

Een Europees leger zonder de NAVO?

Doorgaans wordt het idee van een Europees leger niet voorgesteld als een alternatief voor de NAVO, zoals Hedebouw doet, maar eerder als een aanvulling op de transatlantische alliantie. Het gaat vooral over de invloedssferen van de westerse imperialistische landen en de mate van autonomie van de Europese mogendheden ten opzichte van de Amerikaanse supermacht. Op economisch vlak kenden de Europese mogendheden wel wat succes met de oprichting van de Europese Unie, als verdediging tegen de systeemvijand die het Sovjetblok destijds vormde en om het hoofd te bieden aan concurrenten uit de VS en daarna Oost-Azië. 

De verdediging van een Europees leger als alternatief voor de NAVO wordt gekoppeld aan illusies over wat een meer multipolaire wereld zou kunnen betekenen. In zijn boek ‘Muiterij’ stelt voormalig PVDA-voorzitter Peter Mertens dat een evenwicht tussen machtsblokken vrede zou kunnen garanderen. Volgens dit model kan al wie zich verzet tegen de directe belangen van het Amerikaanse imperialisme, in het bijzonder de BRICS-landen (Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika), een progressieve rol spelen. Geldt dit ook voor westerse imperialistische machten die minder sterk staan dan de VS? In de eerste helft van de 20e eeuw zagen we dat een multipolaire wereld geen synoniem is voor vrede. Banden aanknopen met het mondiale zuiden, dus met de kapitalistische staten daar, kan sympathiek klinken. Maar hoe kan dat voorbijgaan aan de verhoudingen van uitbuiting en overheersing die onvermijdelijk voortvloeien uit de manier waarop het kapitalisme werkt?

Een beetje geschiedenis 

Het idee van een gemeenschappelijk leger is niet nieuw. Het Frankrijk van De Gaulle pleitte er al voor in 1950, kort na de oprichting van de NAVO. Parijs stond afwijzend tegenover de hernieuwde militarisering van West-Duitsland door de Verenigde Staten. Het beleid van de VS was niet beperkt tot het opbouwen van een bufferzone tegen het Sovjetblok, maar omvatte ook het creëren van steun voor hun belangen in West-Europa. Het Franse initiatief was gericht op het creëren van een leger bestaande uit de zes oorspronkelijke leden van de Europese Gemeenschap (de voorloper van de EU). Uiteindelijk gaf Frankrijk het project op, omdat het niet in staat was om zijn koloniale oorlog in Indochina vol te houden en tegelijkertijd zijn leger in Europa te versterken zonder de steun van de Verenigde Staten. Sindsdien botste het idee van een gemeenschappelijk leger systematisch op de uiteenlopende imperialistische belangen van de grote Europese mogendheden.

Het is geen toeval dat het idee vandaag vooral leeft in Parijs en Berlijn. Als grootste mogendheden van de EU bevinden zij zich in de beste positie om een dergelijk leger voor hun eigen doeleinden te gebruiken. De afgelopen jaren probeerde de Franse regering om EU-lidstaten te betrekken bij haar oorlogen in de Sahel en de rampzalige operatie-Barkhane in die regio. 

Een van de voorwaarden voor een gemeenschappelijk leger zou kunnen zijn dat de lidstaten een deel van hun militaire budgetten besteden aan wapens die in Europa worden geproduceerd, dus vooral in Frankrijk en Duitsland. Dit is al het geval onder het Gemeenschappelijk Veiligheids- en Defensiebeleid (GVDB) dat werd geïntroduceerd door het Verdrag van Lissabon (2009), dat Griekenland dwong Duitse onderzeeërs te kopen te midden van zijn schuldencrisis en de daarmee gepaard gaande brute besparingen. 

Dit jaar heeft Frankrijk Rusland ingehaald om na de Verenigde Staten de grootste wapenexporteur ter wereld te worden, vooral dankzij de levering van gevechtsvliegtuigen aan India, Qatar en Egypte. Na de VS is Duitsland de belangrijkste wapenexporteur richting Israël. 

Binnen het kader van het huidige economische systeem zou een gemeenschappelijke militaire macht de mensenrechten of de soevereiniteit van zwakkere staten niet dienen. De rol van een dergelijk leger zou zijn om de toegang van grote Europese bedrijven tot markten en grondstoffen te behouden.

Een idee dat weinig kans maakt

Tot nu toe bleven de inspanningen in de richting van een Europees leger beperkt tot een Europese snelle interventiemacht van 5000 soldaten, die in 2025 operationeel zou moeten zijn. 

De Verenigde Staten, gesteund door hun trouwe Britse bondgenoot, zijn natuurlijk tegen het principe van een gemeenschappelijk Europees leger. De meeste Centraal- en Oost-Europese buurlanden van Rusland (Polen, de Baltische staten en de Scandinavische landen) staan ook zeer terughoudend tegenover het idee van een Europees strategisch commando, uit angst Washington te ontstemmen, dat zij zien als de beste garantie voor hun veiligheid. 

Bovendien gaat de voorkeur bij de aankoop van wapens nog altijd uit naar de VS (zie de aankoop van Amerikaanse F35’s door België). Op dit moment steunen de vier grootste Europees gezinde fracties in het Europees Parlement de acties van de Commissie ten gunste van de eigen wapenindustrie en de uitbreiding van het gemeenschappelijk veiligheidsbeleid. Dit wordt geplaatst in het kader van de verhoging van de defensie-uitgaven tot 2% van het BBP, zoals wordt geëist door de VS en gestimuleerd door de nieuwe wapenwedloop sinds de Russische invasie in Oekraïne.

Voor een onafhankelijke positie van de werkende klasse

De PVDA lijkt ervan uit te gaan dat Europa (wellicht via de EU) een tegenwicht kan vormen voor het VS-imperialisme en lijkt zich vast te klampen aan de weinige illusies die er nog bestaan in een mogelijk progressieve rol van een ‘sociaal Europa’. De EU is echter een imperialistische en ondemocratische machine, die ontstaan is om te dienen als pletwals tegen de rechten van de werkenden.

De linkerzijde moet een standpunt innemen dat vertrekt van een onafhankelijke positie van de werkende klasse, en niet van illusies in het ‘minste kwaad’ van de ene kapitalistische klasse die concurreert met een andere. Dit is niet het meest voor de hand liggende. Het vooruitzicht van oorlog creëert een grote druk om te grijpen naar de oplossingen die het snelst en het gemakkelijkst lijken. Vaak stelt dit in het beste geval de dreiging alleen maar uit, waardoor deze nog dramatischer wordt als hij uitbreekt. Een oproep tot vredesonderhandelingen is op zich nuttig, maar hoe helpt het samenbrengen van de brandstichters rond een tafel om een brand te blussen? Het geeft in het beste geval wat respijt, maar is doorgaans precair en tijdelijk.

Oorlog is de verderzetting van politiek met andere middelen. Dat geldt zowel voor de heersende klasse als voor de werkende klasse. In de context van de strijd tegen de genocide in Gaza is het begrip van de rol van wapentransporten over de hele wereld toegenomen en dit is nieuw leven ingeblazen door de campusbezettingen. Zeker in dit tijdperk van wanorde waarin we terecht zijn gekomen en waarin de geopolitieke spanningen dramatisch toenemen, zijn de methoden van arbeidersboycot – door middel van stakingen en economische blokkades – van wapenproductie en wapenleveringen cruciaal. We moeten elke stap voorwaarts steunen die de arbeidersklasse uit de rol van toeschouwer haalt, inclusief de strijd voor de transformatie van wapenbedrijven tot sociaal nuttige productie, met behoud van arbeidsomstandigheden en lonen voor het personeel. 

We hebben nog een lange weg af te leggen, maar het bewustzijn van de potentiële kracht die onze sociale klasse kan uitoefenen op de gebeurtenissen groeit. We weten ook van recente sociale strijd – feministische beweging, klimaatacties en meer recent met de campusbezettingen – dat een overwinning in één hoek van de wereld zich als een lopend vuurtje kan verspreiden. Het instinctieve militante internationalisme is van onschatbare waarde. Niet enkel de angst voor wederzijdse vernietiging, maar ook die voor een massale anti-oorlogsbeweging die het volledige systeem bedreigt, zorgt er vandaag voor dat een nieuwe wereldoorlog niet meteen op de agenda staat.

De vooruitgang van extreemrechts bij verkiezingen geeft zelfvertrouwen aan groepen en individuen in de marge van het Vlaams Belang of het Rassemblement National in Frankrijk. Dat heeft gevolgen: er is een toename van incidenten met geweld. Zoals te verwachten richt extreemrechts zich niet tegen de verantwoordelijken voor de enorme ongelijkheid. Geen woord van kritiek op de superrijken en hun winstmachines. Extreemrechts is namelijk te druk bezig met het opjagen van daklozen, mensen met een migratie-achtergrond of zelfs gezinnen met kinderen.

Voorpost in het offensief tegen gezinnen met kinderen

De actiegroep Voorpost fungeert regelmatig als de officiële ordedienst van het Vlaams Belang en aanverwante organisaties. De ‘heel-Nederlandse’ club verschijnt daarbij graag in uniform met een blauw hemd. Op 30 juni voerde de groep actie aan een opvang voor asielzoekers in Zutendaal, Limburg. Leden van Voorpost vielen het gebouw binnen, ook al waren daar vijf gezinnen met kinderen. Ze vatten plaats op het dak en intimideerden de bewoners met vuurpijlen en rookbommen. Het Rode Kruis baat het asielcentrum uit en kondigde aan klacht in te dienen wegens huisvredebreuk en het beschadigen van eigendom.

In de media verschenen getuigenissen van mensen die in het asielcentrum verbleven op het ogenblik van de aanval. Een moeder met een zeven maanden oude baby verklaarde “doodsbang” te zijn dat ze “zouden terugkomen en het gebouw echt in brand steken.” Die vrees is niet van de pot gerukt. In 2019 was er in Bilzen een brand in een toekomstig asielcentrum. Het vuur begon niet toevallig na een bijeenkomst van Voorpost, dat eerder actie voerde tegen dat asielcentrum en daarbij openlijk gesteund werd door het Vlaams Belang. De man die opgepakt werd op verdenking van de brandstichting was een lokale verantwoordelijke van Voorpost en was minstens tot in 2006 actief bij het Vlaams Belang in Zutendaal. Dezelfde haat wordt nu opnieuw opgepookt.

Dat is het offensief waar Voorpost voor staat: vuurpijlen en rookbommen op gezinnen met jonge kinderen richten.

Er wordt geschermd met het argument dat de komst van een asielcentrum overlast zou opleveren. Omwonenden verklaren dat er vroeger effectief overlast was, toen er nog een hotel gevestigd was waar er wel eens luide feesten waren. Het hotel, dat eigendom was van een VB’er, verloederde en werd uiteindelijk verkocht. Welke overlast zou er zijn door de komst van enkele gezinnen met kinderen? De echte overlast komt van de brandstichters van Voorpost.

Op 21 september wil Voorpost in Antwerpen betogen voor “remigratie” en tegen “omvolking.” Het verklaart daarmee voorstander te zijn van de wilde deportatieplannen van neonazi’s zoals Martin Sellner. Tegen diens deportatieplannen werd begin dit jaar massaal betoogd in Duitsland, waar het idee van massale deportaties natuurlijk een wel erg donker belletje doet rinkelen.

Parijs: dakloze neergeschoten

In Frankrijk was er de afgelopen weken ook een toename van incidenten en geweld. Extreemrechtse militanten vielen een groepje queer-jongeren aan. Een politie-agent in Bobigny schoot een dakloze dood. Die dakloze had onderdak gezocht in een losstaande garage bij het huis van de grootmoeder van de agent. De agent jaagde zeven kogels door de dakloze, waaronder een schot door diens hoofd. Eerst nam de agent foto’s van het lijk alvorens zijn collega’s te waarschuwen. Het feit dat de dakloze een Noord-Afrikaanse achtergrond had, speelde uiteraard mee. Dit was een racistische misdaad.

De opgang van extreemrechts en het normaliseren van de haat waar het voor staat, leiden tot meer geweld. De slachtoffers daarvan zijn in de eerste plaats mensen die het moeilijk hebben, van asielzoekers tot daklozen. Mensen die het slachtoffers zijn van vormen van onderdrukking, zoals LGBTQIA+ personen, worden eveneens bewust onder vuur genomen. Dat is waar extreemrechts voor staat, dat is ook waarom een zo sterk mogelijk actief antifascistisch verzet nodig is!