Category: Partijen

Zo luid De Wever toetert over al wie tegen onderdrukking ingaat, zo stil zwijgt hij over het gegraai van zijn eigen partijmakkers. En hij komt daar nog mee weg ook. Waar blijven de kritische vragen aan de N-VA-voorzitter over de pensioenextra’s van Siegfried Bracke? Zowel de arrogantie van Siegfried Bracke die meent dat het wettelijk plafond van 7.813 euro per maand niet geldt voor zijn pensioen als de oorverdovende stilte hierover vanwege zijn partij spreken boekdelen.

Destijds werd Bracke binnengehaald als ‘wit konijn’. Als journalist was hij alom bekend en werd hij gezien als ‘betrouwbaar’. Een uitstapje naar de politiek vlak voor zijn pensioen leek Bracke wel wat. Hij koos ongetwijfeld voor N-VA omdat die partij aan de winnende hand was en een gebrek aan bestuurservaring had. De ambitie was groot: het ego van Bracke zag zichzelf al in een ministerpost plaats vatten. In 2010 haalde Bracke veel stemmen, maar de zeepbel werd reeds met de gemeenteraadsverkiezingen van 2012 doorprikt. Toen N-VA in 2014 een rechtse regering kon vormen, werd Bracke geen minister maar Kamervoorzitter. Dat werd opgelegd in het kader van de regeringsvorming, eerder verloor Bracke een stemming in het parlement toen hij zich kandidaat stelde. Het was een troostprijs die Bracke persoonlijk voordeel opleverde: een parlementsvoorzitter verdient evenveel als een minister. Discussies over zijn gegraai – Bracke combineerde de politiek met een betaalde ‘adviseursfunctie’ bij Telenet – maakten zijn positie onmogelijk. In 2018 was hij niet langer lijsttrekker in Gent en in de parlementsverkiezingen van 2019 raakte hij niet herkozen waarna hij ook als gemeenteraadslid opstapte.

De ophef over de pensioenextra van ongeveer 3000 euro bruto per maand bovenop het wettelijk pensioenplafond van 7.813 euro voor oud-voorzitters van de Kamer toont wat de ‘kracht van de verandering’ van N-VA eigenlijk betekent. Siegfried Bracke weigerde om het bedrag boven het wettelijke maximum in te leveren. Waar zijn liberale collega oud-Kamervoorzitter Herman De Croo dat wel deed en alle media afdweilt vol zelfbeklag, begon Bracke een juridische procedure om zijn extra te behouden.  

N-VA-voorzitter De Wever is ondertussen te druk bezig met het counteren van de “vergiftiging door het wokisme” om woorden vuil te maken aan de hebzucht van zijn partijgenoten. De strijd tegen woke is volgens De Wever nodig om het vertrouwen te herwinnen om “de beslissingen te nemen die zich opdringen om onze democratie en onze welvaart te borgen.” Over Bracke deed hij slechts één keer een uitspraak, namelijk toen de pensioendiscussie in maart op de agenda kwam. De Wever hield het op de voorzichtige stelling dat indien de pensioenbonus niet legaal was, Bracke deze moest terugbetalen.

De Wever en zijn partij proberen afstand te houden van het schandalenparkoers van Bracke. Een plaats op de lijst zal er niet meer inzitten in 2024. Nochtans was de politieke loopbaan van Bracke een product van de machtshonger van de N-VA. De Wever haalde hem binnen vanuit het idee dat dit zijn partij meer ‘respectabiliteit’ kon geven. Het tegendeel is waar gebleken. Het is niet vanuit een misrekening of een persoonlijk falen, maar omdat N-VA voor haar personeel en ideeën steeds kijkt naar het establishment en woordvoerders van de winstbelangen van de grote bedrijven.  

Het feit dat N-VA als eerste staat te springen om de pensioenen aan te vallen en eerder aan de basis lag van de verhoging van de pensioenleeftijd tot 67 jaar, zorgt voor extra zout in de wonde van Bracke. Ons willen ze laten werken tot we erbij neervallen om vervolgens op een armoedig pensioentje amper te kunnen overleven. Voor zichzelf gelden andere regels: Bracke vertrok op 66 jaar en meent dat ruim 10.000 euro bruto in de maand voor hem een redelijk pensioenbedrag is. Zonder de aanvallen op onze pensioenen de voorbije jaren was Bracke er wellicht mee weg gekomen. Omdat de arbeidersbeweging de strijd voor degelijke pensioenen op de politieke agenda heeft geplaatst, en zo onder meer het puntenpensioen kon tegenhouden, is er ook een grotere gevoeligheid voor de pensioenprivileges van diegenen die ons op droog zaad willen zetten.

Het Vlaams Belang wil na 2024 minstens op lokaal vlak besturen. Het speelt handig in op ongenoegen dat het beleid van de traditionele partijen veroorzaakt, richt zich op specifieke bevolkingsgroepen en probeert tegelijk de eigen partijmachine klaar te stomen. Waar het VB zich aan het brede publiek voorstelt als ‘volks’ en pogingen doet om zich ‘sociaal’ voor te doen, bereidt het zich op machtsdeelname voor door parlementsleden en partijtoppers naar dure managementopleidingen te sturen. De cocktail die extreemrechts biedt is een gevaar voor minderheden in de eerste plaats, maar ook voor de belangen van de hele werkende klasse in het algemeen. Hoe kunnen we het VB afblokken?

Sterktes en zwaktes 

Er is een reservoir aan ongenoegen waar extreemrechts met populistische campagnes op inspeelt. Na jaren van asociaal beleid gericht op de winstbelangen van een kleine minderheid is de ongelijkheid bijzonder groot. Een groeiend aantal mensen valt uit de boot. Volgens Statbel loopt 18,7% van de Belgische bevolking risico op armoede of sociale uitsluiting. Die afbraakpolitiek zet tegelijk druk op de middengroepen die hun beperkte en vaak fragiele vooruitgang van de afgelopen decennia dreigen te verliezen. Dat gebeurt niet enkel door een aantasting van de koopkracht, maar versnelt ook door de afbouw van alle openbare dienstverlening, wat zeker in kleinere steden en op het platteland een issue is. 

Dat is waar het VB op inspeelt. Ze scoren daar niet alleen mee in de peilingen. Ze misbruiken de woede over sociale ellende ook om verdeeldheid en discriminatie te zaaien met hun militante anti-woke opstelling, wat eigenlijk niets anders is dan een campagne tegen al wie zich verzet tegen discriminatie. Zo voeden ze bewust de antifeministische terugslag. Ze leiden de aandacht af van de echte oorzaken: de winstbelangen van het kapitalisme en zetten jongeren en werkenden tegen elkaar op. Zo wordt het oude racisme, seksisme en LGBTQIA+fobie in een nieuw jasje gestopt. 

De doorbraak op het platteland gaat gepaard met een erg zichtbare campagne onder de noemer ‘Red onze boeren’. Dit gebeurt met affiches zonder partijlogo, maar het zet de deur open. Toen dierenrechten populair bleken te zijn, stelde het VB zich in 2019 voor als ‘partij voor de dieren’. Het VB probeert aanwezig te zijn op diverse protesten, van landbouwers over politie-agenten tot acties tegen coronamaatregelen. 

Bij een poging tot aanwezigheid op een zorgbetoging op 13 juni liep Van Grieken een blauwtje op. De georganiseerde arbeidersbeweging blijft gelukkig een no-go-zone voor de extreemrechtse haat. Tegelijk probeert het VB de ruimte voor haar tegenstanders te beperken, vandaar ook de provocatieve meeting in het centrum van Brussel eind mei.

De afkeer van het gevoerde beleid van alle pro-kapitalistische partijen maakt dat het VB electoraal slapend rijk wordt. Het gebrek aan antwoorden is de belangrijkste zwakte van extreemrechts. Waar het aan de macht komt, voert het een asociaal beleid. Meloni zette in Italië meteen het mes in de werkloosheidsuitkeringen. Extreemrechts in Finland bespaart op gezondheidszorg. In België stemt het VB steevast tegen sociale voorstellen rond pensioenen of lonen en graaien de eigen parlementsleden ondertussen gretig mee. Het is geen toeval dat het VB met het oog op deelname aan onderhandelingen en bestuur enkele parlementsleden en partijmedewerkers  dure opleidingen bij de Vlerick Business School en de Antwerp Management School laat volgen… 

Uitdaging 2024

Voor het VB is de centrale uitdaging om in 2024 het cordon sanitaire te doorbreken. Het VB wil na de parlementsverkiezingen van juni 2024 minstens onderhandelen over een Vlaamse regering en kondigde daartoe aan bereid te zijn om toegevingen te doen op communautair vlak. In 2019 was ‘Vlaamse onafhankelijkheid’ voor slechts 8% van de VB-kiezers belangrijk, hierop kan dus gemakkelijker toegegeven worden. Een regeringsdeelname is echter weinig waarschijnlijk, het zou N-VA in een onmogelijke positie plaatsen op federaal vlak. 

Met een goede score in juni 2024 wil het VB sterker uit de gemeenteraadsverkiezingen van oktober 2024 komen. Waar het VB in de jaren 1990 vooral in de grote steden scoorde, is dit vandaag verplaatst naar het platteland en de centrumsteden. Op heel wat van deze plaatsen heeft het VB amper een lokale werking, laat staan kopstukken voor machtsdeelname. Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 brachten de media verhalen over tientallen VB-kandidaten die openlijk neonazistische sympathieën toonden. Wie wil daarmee in zee gaan? In enkele gemeenten waar de partij al langer actief is, maakt ze meer kans. 

Er is de Denderstreek met het gevaar van een absolute meerderheid in Ninove, maar ook goede scores in onder meer Aalst. Daarnaast de groene rand rond Antwerpen met Schoten waar VB-voorzitter Van Grieken opkomt, maar ook onder meer Schilde met Marijke Dillen. In kleinere steden als Turnhout en Lier en een reeks andere gemeenten zijn er eveneens mogelijkheden, zeker nu het lokale gebrek aan middelen politieke onrust en instabiliteit creëert. Daarnaast is er het fenomeen dat veel lokale afdelingen van Open Vld en CD&V met lokale lijsten zonder verwijzing naar de partij opkomen, wat meer ruimte geeft om het cordon te breken. 

De kans dat het VB in oktober 2024 aan de macht komt op lokaal vlak is bijgevolg erg reëel. 

Welke antifascistische strategie?

Elke vooruitgang van extreemrechts is een gevaar voor mensen van kleur, LGBTQIA+ personen en al wie er andere meningen op nahoudt. Het vormt een bedreiging voor de arbeidersbeweging aangezien het alle vormen van verdeeldheid versterkt. Machtsdeelname vormt uiteraard een extra groot gevaar, het biedt ruimte voor aanvallen op de arbeidersbeweging doorheen asociaal beleid en repressie. Het geeft de straatvechters het zelfvertrouwen om zich niet tot online haat te beperken. 

Extreemrechts stoppen zal niet gebeuren door de pro-kapitalistische partijen die verantwoordelijk zijn voor het beleid dat een groeiende voedingsbodem voor het VB creëert en ook niet door onze strategie op hen te richten. Zo dreigen we immers in het bad van het establishment getrokken te worden. De arbeidersbeweging moet op haar eigen terrein de strijd aangaan, dat betekent in de strijd voor sociale bescherming en rechten. Het is enkel daar dat antwoorden op de tekorten en het ongenoegen te vinden zijn. De hoge prijzen voor onder meer voeding en wonen, de oprukkende flexibilisering en bijhorende werkdruk, de tekorten aan diensten … moeten daarin centraal staan. 

Het ontmaskeren van het asociaal karakter van extreemrechts gebeurt des te sterker als het gekoppeld wordt aan actieve strijd voor sociale vooruitgang op zowel syndicaal als politiek vlak. Het uitbouwen van een krachtsverhouding is daarbij essentieel en vereist vakbondsstrijd die zich niet beperkt tot stoom aflaten en de verdere opbouw van een politiek verlengstuk voor de arbeidersbeweging. 

De vooruitgang van de PVDA is daarbij erg belangrijk en één van de factoren die vandaag maakt dat extreemrechts langs Franstalige kant niet van de grond komt. Tegelijk brengt een grotere PVDA meer verantwoordelijkheden mee, zowel in de organisatie van strijd als in het afdwingen van maatregelen die reële stappen vooruit betekenen voor de werkenden en hun gezinnen. De druk voor linkse regeringen die breken met de afbraakpolitiek langs Franstalige kant neemt toe. Als er regeringen met de PVDA komen die onvoldoende verschil maken, kan dit alsnog de deur openen voor extreemrechts. Stemmen winnen zal niet volstaan, er is een krachtsverhouding nodig gekoppeld aan een programma dat zich niet beperkt tot wat mogelijk is binnen de winstlogica van het kapitalisme, maar dat gericht is op maatschappijverandering om af te dwingen wat nodig is. Dat is de benadering waarmee wij in 2024 campagne voor de PVDA zullen voeren. 

Actief antifascisme zorgt ervoor dat de militante achterban van extreemrechts niet zomaar ‘sociaal aanvaardbaar’ wordt. Een socialistisch programma is nodig om de groeiende passieve steun voor extreemrechts te ondermijnen en het ongenoegen te richten op een veel efficiëntere manier om tegen het systeem in te gaan, met name door arbeidersstrijd voor socialistische verandering. Dat is de methode waarmee wij in de jaren 1990 met Blokbuster het verzet tegen het VB hielpen organiseren, het is ook de benadering van Campagne ROSA en van al onze inspanningen voor een socialistisch alternatief. Het kapitalisme is een systeem in verval met de bijhorende politieke uitdrukkingen hiervan. Om extreemrechts te stoppen, moeten we ons tegen het hele systeem richten.

Artikel vanop blokbuster.be

De pensioenhervorming van de regering-De Croo is een directe aanval op de pensioenen van de ambtenaren. Dat zijn de enige Belgische pensioenen die in de buurt van het Europees gemiddelde komen. Die moeten dus naar beneden volgens de regering, in plaats van de lage pensioenen op te trekken. Daarnaast wordt met een ‘pensioenbonus’ uitgepakt: wie langer werkt, krijgt een deel van de besparing zelf uitbetaald. Wat met wie niet meer kan op die leeftijd? Het is een oproep om te werken tot je erbij neervalt. Tot slot wordt voor het eerst een minimum aantal effectieve werkjaren opgelegd om recht te hebben op een minimumpensioen. Wie daar niet aan geraakt, komt in diepere armoede terecht. Er is niets links aan deze pensioenhervorming. Toch omschrijft extreemrechts het als ‘donkerrood’. De aanvallen gaan voor rechts en extreemrechts allemaal niet ver genoeg!

In het Vragenuurtje in De Kamer pleitte N-VA voor het koppelen van een malus aan de bonus. Anders gezegd: wie niet langer werkt, moet daarvoor boeten. Hoe asociaal kan je zijn?! Ellen Samyn van het Vlaams Belang bracht ook kritiek op de pensioenhervorming: er moet meer bespaard worden op de pensioenen om te voldoen aan de eisen van de Europese Commissie en het VB pleit voor maatregelen om de werkgelegenheidsgraad fors op te trekken. Dat wordt verborgen achter een communautaire uithaal, met name dat dit vooral voor de Walen nodig zou zijn. Maar ondertussen maakt het VB duidelijk dat het volledig binnen de lijntjes van het eenheidsdenken van de winstbelangen van de grote bedrijven kleurt. De pensioenen zijn niet ‘onbetaalbaar’ omdat ze te hoog zijn of omdat we ‘te vroeg’ op pensioen gaan en ‘niet genoeg werken’. Neen, de sociale zekerheid wordt geplunderd door de vele cadeaus aan de grote bedrijven die dienen om de winstmarges op peil te houden. De werkgevers staan nu al klaar met de roep voor meer dergelijke cadeaus. Extreemrechts loopt hen daarbij als schoothondjes achterna.

VB-Kamerlid Reccino Van Lommel stelde op de website van zijn partij dat de “magere pensioenhervorming” een vorm van slecht bestuur is, onder meer omdat de maatregelen mogelijk niet volstaan om de eerste schijf van het beloofde Europese herstelfonds uitbetaald te krijgen. Dat het schandalig is dat de EU aanvallen op de werkende bevolking eist in ruil voor middelen uit het herstelfonds, merkt extreemrechts niet eens op. Als deze aanvallen op het ambtenarenpensioen als “mager” worden omschreven, dan weet je wat het VB voor al wie in de publieke sector werkt in petto heeft…

De beperking van de perequatie van ambtenarenpensioenen, die nog met maximaal 0,3% per jaar mogen stijgen, is volgens VB-Kamerlid Ellen Samyn “veel te weinig” en bovendien eist ze dat de beperking ook geldt voor ambtenaren die nu reeds op pensioen zijn. Het gaat nog verder: het VB pleit voor het gelijktrekken van de pensioenen van ambtenaren, werknemers en zelfstandigen, maar dan niet op het hogere niveau van de ambtenaren. Neen, extreemrechts wil het ambtenarenpensioen frontaal aanvallen door het te herleiden tot de bijzonder lage pensioenen van werknemers. Dat probeert het te verkopen als solidariteit, terwijl echte solidariteit natuurlijk betekent samen strijden voor een gelijktrekking van de pensioenen op het hoogste niveau.

Bij de verkiezingen in 2019 liet het VB uitschijnen dat het rond pensioenen een ‘linkser’ standpunt innam waarbij het zich uitsprak tegen de verhoging van de pensioenleeftijd naar 67 jaar en voor een minimumpensioen van 1500 euro. De addertjes onder het extreemrechtse gras waren echter zo groot dat je amper nog het gras kon zien. Zo wil het VB de pensioenleeftijd koppelen aan het aantal gewerkte jaren en uren. Enkel wie 40 jaar voltijds werkt, zou recht hebben op een minimumpensioen. Voor de anderen wil extreemrechts een puntenstelsel waarbij het pensioenbedrag afhankelijk is van het aantal effectief gewerkte uren (gelijkstellingen worden dus niet meegerekend!).  Het aantal gewerkte uren, dat in 2019 op 66.000 (of 40 jaar) werd geschat, wil het VB jaarlijks aanpassen naargelang de gestegen levensduurte. Voor de hoogste ambtenarenpensioenen wil het VB de indexering afschaffen. Tot slot verklaarde extreemrechts zich voorstander van het veralgemenen van de tweede pijler, anders gezegd: een veralgemening van een gedeeltelijke privatisering van de pensioenen in handen van pensioenfondsen.

Het is niet verwonderlijk dat het VB vandaag vindt dat de pensioenhervorming niet ver genoeg gaat. Daarbij vertrekt extreemrechts niet van de belangen van de werkenden en hun gezinnen, maar van de budgettaire eisen die gedicteerd worden door de winstbelangen van de grote bedrijven. Het VB beweert op te komen voor het ‘eigen volk’, maar beperkt zich tot de rijkste toplaag ervan. Het pleit voor extra besparingen op de pensioenen, zelfs indien die al bijzonder laag zijn in België. Het geld zoeken waar het zit, doet het VB uiteraard niet. Verder dan wat foeteren over Walen en vluchtelingen, komen ze niet ter rechterzijde. Hierdoor blijven ze daar blind voor de miljardentransfers van de sociale zekerheid en de begroting naar de grote bedrijven en hun aandeelhouders. Ongetwijfeld leerden hun vertegenwoordigers die naar de Vlerick Business School gestuurd werden om te leren ‘besturen’  dat de winsten en dividenden nu eenmaal heilig zijn.

Trap niet in de val van extreemrechts dat zich sociaal voordoet, maar ons langer wil laten werken en bovendien de pensioenen verder naar beneden wil trekken! Leefbare pensioenen zijn nodig, wat betekent dat het minimumpensioen omhoog moet en voor iedereen moet gelden. Het minimum van 1500 euro is achterhaald door de inflatie en kan beter opgetrokken worden naar 1700 euro. Om dit alles te betalen, moet het geld gezocht worden waar het zit: niet bij de gepensioneerden zelf, niet bij de werkenden of de zieken, maar bij de grote bedrijven die de afgelopen jaren miljardenwinsten boekten en steeds meer fiscale cadeaus kregen. Die miljardenstroom aanpakken zou pas een pensioenhervorming zijn…

‘Het wokisme, dat nieuwe totalitarisme waarvan we de naam niet mogen uitspreken’.

Het studiecentrum van de MR, het Centre Jean Gol, was op de Brusselse Pride aanwezig met een stand. Daarop lag een nieuwe brochure onder de zichzelf tegensprekende titel: ‘Le wokisme: ce nouveau totalitarisme dont on ne peut prononcer le nom’ (‘Het wokisme, dat nieuwe totalitarisme waarvan we de naam niet mogen uitspreken’). De Franstalige liberalen vinden het nodig om de alarmbel te luiden voor de wereldwijde strijd tegen seksisme, racisme en andere vormen van discriminatie.

door Sile (Brussel)

De tekst merkt op dat de strijd tegen onderdrukking gebaseerd is op een onderscheid tussen onderdrukkers en onderdrukten en daarom uiteindelijk leidt tot verdeeldheid. “We hebben alles te verliezen en absoluut niets te winnen,” aldus het Centre Jean Gol. Het is een verdraaiing van de slotconclusie van Marx en Engels in Het Communistisch Manifest: “De arbeiders hebben niets te verliezen dan hun ketenen. Ze hebben een wereld te winnen.” De auteurs van de brochure zien marxisme en wokisme als twee kanten van dezelfde medaille die van het kapitalisme het ultieme kwaad maakt. 

De brochure ligt in de lijn van het boek van Bart De Wever, ‘Over woke’, dat we in de aprileditie van deze krant bespraken. De tekst is geredigeerd door Nadia Geerts, voormalige Ecolo-activiste en nu bestuurslid van het Centre Jean Gol. Ze erkent dat het wokisme geen gestructureerde beweging is, maar stelt het voor als een “cataclysme” (catastrofe) die het hart van de democratie treft. En dan moet het ergste nog komen.

Aan het begin van de brochure wordt sarcastisch en spottend gedaan over het genderen van personen en over safe spaces. Pas later in de tekst is er een poging om de emotionele uithaal ook om te zetten in een argument. Geerts heeft het over een “cultuur van schaamte” die volgde op #MeToo en Black Lives Matter. Daarmee wil ze angst en woede opwekken bij de lezer, om vervolgens te beweren dat de golf van wokisme zal leiden tot de creatie van een nieuwe samenleving, een nieuwe religie of een nieuwe totalitaire staat, naargelang welk deel van de brochure je leest. Op Twitter had Nadia Geerts het over een vorm van ‘inquisitie’.

Een karikatuur 

Om deze bewering tot leven te laten komen, was het nodig om een karikatuur van radicaal links te verzinnen en vervolgens die karikatuur aan te vallen door de echte eisen van onderdrukte groepen te reduceren tot secundaire kwesties. De brochure stelt bijvoorbeeld dat #MeToo ervoor gezorgd heeft dat iemand die een seksistische opmerking maakt nu even hard gestraft wordt als een verkrachter. Dat is nonsens. Kijk maar naar Jeff Hoeyberghs die grotendeels vrijgesproken werd voor zijn seksistische uitspraken op een extreemrechtse meeting aan de UGent. Hij kwam weg met uitspraken als “vrouwen willen de privileges van mannelijke bescherming en geld, maar ze willen niet langer hun benen openen.” Voor Geerts is niet de verkrachtingscultuur waarin vrouwen als een object worden voorgesteld problematisch, maar de zogenaamde ‘schaamtecultuur’. Verkrachtingscultuur leidt niet automatisch steeds tot seksueel geweld, maar vormt wel een aanzet tot ernstige misdrijven.

Het zal niemand verbazen dat J.K. Rowling erbij gesleurd wordt. De brochure stelt de vraag waarom die schrijfster wordt aangevallen omdat ze simpelweg zegt dat “biologische sekse een realiteit is.” In werkelijkheid ging Rowling veel verder: ze stelde dat transgender vrouwen geen vrouwen zijn en ze stelde hen voor als potentiële seksuele roofdieren. Het is overigens opmerkelijk dat het voor Rowling ingeroepen absolute recht op vrije meningsuiting niet wordt erkend voor slachtoffers van discriminatie die praten over hun “subjectieve” ervaringen. Die slachtoffers moeten zwijgen om het woord te laten aan “specialisten.”

De tekst komt het dichtst in de buurt van een coherent argument wanneer een van de zwakke punten van de beweging tegen onderdrukking aan de orde wordt gesteld: de neiging om te veel nadruk te leggen op het idee dat individuen zichzelf moeten bevrijden van hun vooroordelen. Het klopt dat deze nadruk vaak voorbijgaat aan het belang van collectieve actie enerzijds, en aan de noodzaak om het hele systeem te veranderen anderzijds.

Een van de meest verontrustende aspecten van de tekst is de categorisering van verschillende vormen van onderdrukking op basis van hun vermeende legitimiteit. Zo worden vrouwen die het slachtoffer zijn van huiselijk geweld gezien als echte slachtoffers, terwijl slachtoffers van “kwetsende ideeën” (waaronder vermoedelijk homofobe en transfobe opmerkingen) wel twee keer moeten nadenken voordat ze beweren ergens slachtoffer van te zijn. Deze classificatie van verschillende ‘soorten slachtoffers’ illustreert het echte doel van de tekst: onderdrukte groepen verdelen en ze tegen elkaar opzetten. Dit is geen verrassing voor het onderzoekscentrum van een rechtse partij die er alle belang bij heeft om de aandacht af te leiden van de impact van haar asociale beleid.

Een onschuldige tekst? 

Is dit soort retoriek gevaarlijk? Daar bestaat geen twijfel over. Op 22 mei viel in Tours, Frankrijk, een 17-jarige katholieke middelbare scholier gewapend met een explosieve fles een LGBTIA+ centrum aan omdat hij “genoeg had van de genderideologie.” Gelukkig kende de Pride in Tours op 17 juni een recordopkomst. Massale strijd blijft ons beste wapen om het verdelende discours van rechts te bestrijden en om iets te doen aan de zwakheden in de beweging tegen onderdrukking, zwaktes die optimaal benut worden door rechts.

Alexander De Croo kroont zichzelf tot voorzitter-premier. In zijn partij geldt het motto ‘Alles voor ik, niets voor een ander’. Alleen is dat ‘alles’ stilaan niet zo heel veel meer. Het donkerblauwe triumviraat van De Croo, Lachaert en Van Quickenborne heeft zichzelf uit elkaar gespeeld. Na een clash van liberale ego’s trekt Open Vld straks in de praktijk als Lijst-De Croo naar de kiezer.

De neergang van de klassieke traditionele partijen is al langer bezig. Tijdelijke oplevingen gebaseerd op doorgaans inhoudsloze reclamecampagnes brengen daar geen fundamentele verandering in, maar zijn zelf uitdrukkingen van die neergang. Het centrum loopt leeg omdat er geen maatschappelijke steun is voor een status quo. Dat speelt mee in de neergang van CD&V, waar crisismanager Coens in allerijl werd vervangen door een meer mediagenieke figuur. Dit lijkt vooralsnog geen kentering te brengen in de val van de ooit zo machtige katholieke partij. Vooruit lijkt een uitzondering te zijn met hernieuwde groei in de peilingen. Moest er echter iets aan zijn van de aantijgingen tegen kopstuk Rousseau, blijft er daar straks wellicht niets van over en zou Vooruit volop meedoen in de race to the bottom waarin CD&V en Open Vld vandaag de toon zetten.

Deze crisis van het status quo is niet zozeer een persoonskwestie, maar een uitdrukking van een enorm en groeiend wantrouwen in het volledige systeem. De afgelopen jaren protesteerden jongeren tegen het gebrek aan klimaatbeleid, maar de traditionele politici durven ook nu nog een ‘pauze’ voorstellen in een ontoereikend beleid. Er was protest en een grote woede over het duidelijke geval van klassenjustitie in de Reuzegom-zaak waarin de Vlaamse elite haar eigen zonen beschermde. De laag van de bevolking die uit de boot valt, neemt toe. Propaganda en gespin kunnen dat niet veranderen. De Europese armoede-indicator stelt vast dat 18% van de Belgische bevolking een armoederisico kent. Wie het iets beter heeft, gaat vaak gebukt onder een onmogelijke werkdruk en botst ook steeds meer op wachtlijsten en tekorten. Stijgende prijzen in de winkel, onbetaalbaar wonen, gebrekkige openbare diensten … zetten de toon. En dan krijgen we straks nog extra besparingen op ons dak?!

De pandemie en bijhorende crisis zorgden er in 2020 voor dat er alsnog een regering kon gevormd worden. Er was een ernstige crisis voor nodig en een verandering van beleid, waarbij de strakke begrotingsteugels werden losgelaten. Het was in deze context dat de Vivaldi-regering kon gevormd worden en een zekere populariteit genoot. Nu is er een terugkeer naar besparingen op alle niveaus, wat leidt tot frustraties en politieke onrust op alle niveaus. De N-VA wil wel garen spinnen bij de crisis in de federale regering, maar botst meteen op de vaststelling dat het in de Vlaamse regering niet veel beter is.

De exit van Lachaert maakt dat De Croo er alleen voor staat. Als voorzitter trok hij in 2010 de stekker uit de regering-Leterme waarna zijn partij afgestraft werd. Nu lijkt hij de stekker uit zijn partij te trekken. Met amper iets meer dan 8% in de peilingen is er van een ‘kanseliersbonus’ geen sprake. Tot hiertoe stelde Open Vld dat dit zou veranderen eens De Croo in de campagne kwam. Door de exit van Lachaert komt dat moment wel erg vroeg op een jaar voor de verkiezingen. Het gebeurt op een manier die niet getuigt van kracht of vertrouwen. Bovendien is er weinig animo voor de regering van De Croo die bijna letterlijk vechtend over straat rolt.

Marxisten moeten niet huilen of in dit geval lachen, maar begrijpen. In het tijdperk van wanorde smelt de autoriteit van de gevestigde instellingen als sneeuw voor de zon. Dit leidt tot grote verschuivingen op het politieke toneel. Het gaat gepaard met een groeiende invraagstelling van het systeem. De antwoorden op deze invraagstelling zijn nog erg diffuus en soms uitdrukkelijk contraproductief, met een groei van extreemrechts en allerhande vooroordelen. Voor marxisten komt het erop aan om de woede te richten op de kern van het systeem: het kapitalisme met zijn private eigendom van productiemiddelen die maakt dat de ongebreidelde hebzucht van de winstbelangen alles domineert. De arbeidersbeweging kan daar een einde aan maken en bouwen aan een socialistisch alternatief waarin de noden van de bevolking centraal staan.   

Laten we met de deur in huis vallen: het antwoord op de vraag in de titel is neen. Franstalig België is niet het soort democratische vesting die ondoordringbaar is voor extreemrechts, zoals de regerende partijen het graag voorstellen. Als extreemrechts er amper georganiseerd is, komt dit vooral door een sterke arbeidersbeweging die telkens reageert met antifascistische mobilisaties en door het bestaan van een links electoraal alternatief in de vorm van de PTB.

De Grote Peiling van eind maart gaf aan dat een meerderheid van de Vlamingen en Walen niet wil dat er bijkomende opvangplaatsen voor vluchtelingen komen. In Brussel lag dat anders, de opvangcrisis is daar veel zichtbaarder en doorheen de jaren is er een sterkere solidariteitsbeweging met vluchtelingen ontstaan. Vorig jaar was er een peiling naar hoe de Belgen zouden stemmen indien ze aan de Franse verkiezingen mochten deelnemen. In Wallonië en Vlaanderen kwam Le Pen er als tweede kandidaat uit, in Brussel was dat Zemmour. Het zijn slechts enkele indicaties van het potentieel voor extreemrechts in alle delen van het land.

Er zijn pogingen om dit om te zetten in een georganiseerde Franstalige extreemrechtse kracht. Ondanks de middelen die bevriende extreemrechtse krachten uit Vlaanderen, Frankrijk en Nederland erin pompen, lijkt dit ook met ‘Chez Nous’ in Wallonië niet te lukken. Een poging van extreemrechts om op 22 april een voorleesmoment door een dragqueen in La Louvière te saboteren, werd succesvol afgeblokt door antifascisten.

Het feit dat er stelselmatig wordt gereageerd en gemobiliseerd, met een actieve betrokkenheid van de georganiseerde arbeidersbeweging, maakt een groot verschil. Dit neemt de verspreiding van racistische, seksistische en LGBTQIA+fobe vooroordelen niet weg, maar het verhoogt de drempel voor extreemrechts om zich te kunnen uitbouwen. Bovendien kunnen de mobilisaties aangegrepen worden om de discussie te voeren over hoe we het verzet tegen alles wat ons verdeelt bredere ingang laten vinden in de hele arbeidersbeweging.

Voor een antwoord op het gevaar van extreemrechts kunnen we niet rekenen op de pro-kapitalistische partijen. Zij wakkeren immers het vuur aan dat ze beweren te willen blussen. Ze beperken zich tot het kader van het kapitalisme, dat steeds ongelijkheid en tekorten in zich draagt waarop extreemrechts kan inspelen. Hun asociale beleid organiseert ellende. Verdeeldheid wordt gebruikt om de aandacht daarvan af te leiden.

Een antifascistisch antwoord vanuit de arbeidersbeweging vertrekt van mobilisaties en een programma van maatschappijverandering om de voedingsbodem waarop extreemrechts kan groeien weg te nemen.

Protestactie in Brussel op maandag 29 mei, 12u Poelaertplein

Met het VB op 25% in de peilingen dreigt een nieuwe zwarte zondag. Extreemrechts polariseert onder jongeren tegen al wie ingaat tegen onderdrukking (racisme, LGBTQIA+fobie, seksisme …). In 2024 dreigt het cordon sanitaire doorbroken te worden op lokaal vlak, zeker nu het VB haar score op het platteland verder onderbouwt met een zichtbare campagne onder de titel ‘Red onze boeren’. En nu houdt het VB voor het eerst een grote publieke partijmanifestatie in het centrum van Brussel. Dit alles doet antifascistische alarmbellen afgaan. Jongeren en werkenden moeten reageren!

Geen ruimte laten

De antifascistische tegenactie op 29 mei moet zo groot mogelijk worden. Zo kunnen we duidelijk maken dat extreemrechts niet welkom is. Zo kunnen we de discussie aangaan over een versterking van het antifascisme in de aanloop naar de verkiezingen. Dit is nodig om de verdelende haat van extreemrechts geen ruimte te laten. Als extreemrechts meer zelfvertrouwen krijgt, is het een gevaar voor mensen van kleur, LGBTQIA+ personen, linkse activisten en al wie niet in hun plaatje past. We zagen al hoe Dries Van Langenhove met zijn bende intimideerde aan een voorleesmoment door een dragqueen in Brugge en nadien een winkelier bedreigde omdat die een regenboogvlag had uitgehangen.

Antifascistisch protest is ook nodig om de discussie te voeren over hoe een nieuwe zwarte zondag te vermijden. Een systeem in crisis brengt de politieke vertegenwoordiging mee die daar eigen aan is. Extreemrechts voedt zich aan de tekorten die de ruimte voor haat vergroten, zoals er in een woestijn gevochten wordt voor de kleine oasen. In de wachtrij voor een sociale woning is het soms gemakkelijker om naar de kleur van andere wachtenden te kijken dan naar de verantwoordelijken voor het tekort aan betaalbare huisvesting.  

Werkende klasse organiseren tegen ongelijkheid en tekorten

Het ‘sociale imago’ van het VB is hypocriet en vals. Extreemrechts stemt tegen een hoger Europees minimumloon, verdedigt de franchisering bij Delhaize, wil niet investeren in meer openbare diensten zoals zorg of onderwijs … Nu durft het VB dat niet meer, maar enkele jaren geleden pleitte het voor een verhoging van de pensioenleeftijd. Toen de arbeidersbeweging in 2014 mobiliseerde tegen de aanvallen op de index en op de pensioenen onder de rechtse regering-Michel, hield het VB een actie tegen… ons vakbondsprotest!

Extreemrechts kan met deze leugens enkel wegkomen als de arbeidersbeweging daar ruimte voor laat. Het beste antifascistische antwoord bestaat uit vastberaden strijd voor massale publieke investeringen in zorg en onderwijs, werkbaar werk met degelijke lonen en een kortere werkweek (zonder loonverlies), verlaging van de pensioenleeftijd, herstel van de volledige index, betaalbaar wonen … Bij het afdwingen van alle sociale verworvenheden stond extreemrechts aan de andere kant van de barricaden. Dat is vandaag niet anders.

Doorheen strijd wordt duidelijk wie er verantwoordelijk is voor de tekorten in de zorg of de lage lonen en pensioenen: niet de vluchtelingen of mensen van kleur, maar big business dat recordwinsten boekt en zelfs door woordvoerders van het systeem “verbazingwekkende hebzucht” wordt verweten. Extreemrechts keert zich niet tegen de echte verantwoordelijken voor het asociale beleid. Tegelijk vormt een versterking van verdeeldheid een obstakel voor onze strijd tegen die verantwoordelijken. Wat ons verdeelt, verzwakt ons.

Een antifascistisch antwoord betekent mobiliseren en op straat komen, om zo de ruimte voor haat en geweld te beperken. Het betekent ook op de werkvloer collega’s overtuigen, onder vrienden en kennissen de discussie aangaan. De vakbonden hebben een essentiële rol te spelen en zullen dit sneller doen als er druk is van actieve antifascistische straatmobilisaties. We zullen extreemrechts niet stoppen door ‘democratische fronten’ te zoeken met de verantwoordelijken voor het asociale beleid, maar door stoutmoedig op te komen voor een andere samenleving. Malcolm X zei: ‘You can’t have capitalism without racism’. Heel het systeem is schuldig! Om racisme te stoppen, is er een socialistisch alternatief voor het kapitalisme nodig.

Organiseer je! Doe mee met onze campagne

LSP heeft een lange traditie van consequent antifascisme. In de jaren 1990 lagen we aan de basis van de campagne Blokbuster die vele honderden jongerenacties tegen het VB organiseerde en de invloed van extreemrechts onder jongeren hielp afblokken.

De afgelopen maanden namen we deel aan strijdbare mobilisaties tegen meetings van Filip Dewinter aan de universiteiten in Antwerpen en Gent. We reageerden met Campagne ROSA tegen seksisme en LGBTQIA+fobie, op 17 mei nog met een Pride is a Protest in Brugge, waar extreemrechts de afgelopen maanden in het offensief ging. Op 28 juni is er een Pride is a Protest in Gent.

Dit protest is steeds gebaseerd op actieve mobilisatie en een programma van maatschappijverandering. Het draagt bij tot het uitbouwen van een krachtsverhouding waarmee de werkende klasse sterker staat in de strijd tegen het kapitalisme en waarmee we verdelende haat isoleren.

Op ons zomerkamp van 7 tot en met 13 juli bespreken we de start van een nieuwe antifascistische campagne dit najaar en in de aanloop naar de verkiezingen van 2024. Doe hieraan mee!

Facebook-evenement voor de actie van komende maandag georganiseerd door een breed samenwerkingsverband van organisaties

Niet de migranten of queerjongeren maken de winkelkar onbetaalbaar, maar de hebzucht van de grote aandeelhouders

Komt er in 2024 een Vlaamse regering van Vlaams Belang en N-VA? Zelfs als dit niet waarschijnlijk is, stonden we er nooit eerder zo dicht bij. Bovendien dreigen in oktober 2024 lokale coalities met het VB. Dit versterkt het zelfvertrouwen van extreemrechts en het leidt tot een toename van haat en incidenten. 

door Geert Cool uit maandblad De Linkse Socialist

Sommigen beweren dat de Vlaamse bevolking nu eenmaal rechts is. Wij zijn het daar niet mee eens. De Grote Peiling van HLN en VTM vroeg naar de belangrijkste bekommernissen van kiezers. Van de gepeilde thema’s kwamen gebrek aan toegang tot betaalbaar wonen en ouderenzorg het sterkst naar voren – koopkracht was niet opgenomen in de bevraging. Ver achter deze thema’s kwamen kwesties als asiel en migratie. In alle delen van het land is vooral het wantrouwen en de afkeer tegenover de gevestigde partijen erg groot. 

Antiwoke-offensief versterkt haat

Met traditionele politici die voor 50 tinten besparingsgrijs in het belang van de superrijken staan, is het niet verwonderlijk dat afkeer en wantrouwen dominant zijn. Dat is waarop extreemrechts inspeelt om te scoren. Het probeert het wantrouwen te kanaliseren naar verdeeldheid. N-VA doet hetzelfde: de aandacht voor het eigen sociale falen afleiden door te strijden tegen de windmolens van het monster van woke-ness. Als De Wever steevast tegen woke uithaalt, is het om elk verzet tegen onderdrukking verdacht te maken en vooral om het kapitalistisch systeem te verdedigen. 

Ondertussen is het Vlaamse rechtse beleid van de door N-VA geleide regering zo onpopulair dat een nieuwe rechtse federale regering, zoals tien jaar geleden onder Michel, vandaag ook langs Nederlandstalige kant geen meerderheid zou halen. Na de rampen in de woonzorgcentra en de crisis in het onderwijs is dat niet verwonderlijk. De Wever mag dan wel hoog van zijn schoon verdiep blazen tegen de cancelculture, het is het beleid van zijn regering en zijn stadsbestuur dat inhakt op cultuur. Dat alles wil De Wever toedekken met zijn cultuuroorlog. 

De campagne van De Wever geeft extreemrechts extra wind in de zeilen. In Brugge werd een queer-lezing verstoord door VB en Schild&Vrienden. Vervolgens werd een haatcampagne opgezet tegen Dalilla Hermans, die aangesteld werd als trekker van het project om van Brugge in 2030 de culturele hoofdstad van Europa te maken. N-VA sprong meteen op de kar en stelde dat niet de racistische bagger, maar Hermans zelf zou polariseren en hierdoor niet geschikt zijn voor het project. Hiervoor werd zelfs de partijvoorzitter in de studio’s van Ter Zake ingezet. Met een Vlaams kanon op een mug schieten, zal de haat van extreemrechts verder aanwakkeren. 

Het Vlaams Belang beweert sociaal te zijn, maar gebruikt het dunne en bijzonder hypocriete laagje sociaal vernis enkel om des te efficiënter haat en verdeeldheid te zaaien. Een meerderheid ziet het niet zitten om tot 67 jaar te werken. Toen de arbeidersbeweging protesteerde tegen de verhoging van de pensioenleeftijd, hield het VB kleine acties tegen het vakbondsprotest! De initiatiefnemer voor een internetpetitie tegen ons verzet tegen de hogere pensioenleeftijd en aanval op de index onder de rechtse regering-Michel, werd door het VB naar het parlement gestuurd. 

Het VB beweert het personeel van Delhaize te steunen, maar stemde in het parlement tegen een voorstel om de aanval op dit personeel politiek te bespreken. Het VB verdedigt de franchisering. Extreemrechts staat altijd aan de kant van de bazen, zowel de grote als de kleine. 

Het zijn niet de vluchtelingen of mensen met een migratie-achtergrond, laat staan de queerjongeren, die de winkelkar onbetaalbaar maken. Dat doet de hebzucht van de grote aandeelhouders van big business, voor wie 2,5 miljard euro winst bij Holdup-Delhaize niet volstaat.

Niet laten meeregeren

Wij zijn tegen een regering of lokale coalities met extreemrechts. Extreemrechts aan de macht zet de deur open voor nog meer aanvallen op werkenden, mensen met een migratie-achtergrond, vrouwen en LGBTQIA+ personen. Kijk naar het beleid van Trump, Bolsonaro, Modi of Meloni. Een versterking van extreemrechts versterkt hun haat. Dat zagen we al na de verkiezingsoverwinning van het VB in 2019 die gevolgd werd door meer incidenten met geweld, racisme en queerfobie. 

Wij gaan er niet van uit dat groei voor extreemrechts een uitgemaakte zaak is. Het alternatief ervoor kan en moet van een strijdbare linkerzijde komen. De arbeidersbeweging kan het terechte wantrouwen omzetten in collectieve strijd en zo het publieke debat doen keren. Dat is wat er in Frankrijk gebeurde. Ja, we moeten een ideeënstrijd voeren. Maar een ideeënstrijd voer je het meest efficiënt door klassenstrijd. Dan wordt het duidelijk wie onze bondgenoten zijn en wie niet. 

Tegenover de dreiging van extreemrechts is er nood aan offensieve strijd. We zullen extreemrechts niet stoppen door democratische fronten te zoeken met de verantwoordelijken voor het asociale beleid. 

In de jaren 1990 werd extreemrechts groot door in te spelen op de toenemende werkloosheid na de recessies van de jaren 1970 en 1980 en door gebruik te maken van het falen van de linkerzijde, niet in het minst in Frankrijk begin jaren 1980. Wij reageerden door actiecomités van jongeren en werkenden te organiseren rond de slogan ‘jobs, geen racisme’. We verdedigden de noodzaak van offensieve strijd voor sociale eisen en maatschappijverandering. 

Die consequente antifascistische benadering van Blokbuster is nog altijd ons uitgangspunt. Vandaag meer rond betaalbaar wonen, openbare diensten, jobs met lonen en voorwaarden die maken dat je er geen twee of drie nodig hebt om rond te komen. We bestrijden actief elke vorm van verdeeldheid, met de nadruk op strijd tegen seksisme, queerfobie en racisme. We protesteerden tegen Dewinter aan de Vlaamse universiteiten, we voeren campagne voor Pride is a Protest. Het potentieel voor verzet is er. Op 15 april werd zelfs in de kleine gemeente Berlaar een antifascistisch protest met 80 aanwezigen gehouden tegen een lezing van Dewinter waarop 60 toehoorders waren.

Onze benadering benadrukt sociale thema’s. Het is enkel door ééngemaakte strijd van de werkende klasse dat we een einde kunnen maken aan de gevolgen van de vele crisissen die het kapitalisme ons oplegt. Strijd éénmaken en richten op maatschappijverandering betekent ingaan tegen alles wat ons verdeelt. Het betekent ook het populariseren van een alternatief voor het kapitalisme. De enorme ongelijkheid is de voedingsbodem voor allerhande rottigheid, waaronder extreemrechts. Daartegenover zetten wij een socialistische samenleving die de enorme mogelijkheden aanwendt in het belang van de meerderheid van de bevolking.