Category: Autosector

De VW-directie blijft een spel van verdeel-en-heers spelen. Voor de toekenning van het nieuwe model Audi A1 wil het kijken welke vestiging het meeste voordelen kan bieden. Terwijl de directie nu 4.000 arbeiders in Vorst op straat wil gooien, kan het al beginnen denken aan de aanwerving van goedkope en flexibele tijdelijke arbeidskrachten voor de productie van een nieuw model.

De aankondiging dat er mogelijk een nieuw model naar Vorst zou kunnen komen, deed de hoop wat opleven bij veel arbeiders. Zouden de afdankingen hierdoor dan toch niet zo’n radicale omvang aannemen?

Het antwoord op die vraag is wellicht negatief. De directie overweegt om de Audi A1 in Vorst te produceren, maar dan zal het niet tegen de huidige voorwaarden zijn. De voorzitter van de Europese Ondernemingsraad stelde dat er iets zal moeten gedaan worden aan de lonen. Ook al maken de lonen bij VW slechts 15% uit van de totale kosten (van productie tot verkoop), toch moet daarop bespaard worden.

Bernd Osterloh, voorzitter van de Europese ondernemingsraad van VW, stelde: “Kosten zullen centraal staan, net zoals dat in Duitsland het geval was. Daar besparen ze 20 procent door langer te werken voor hetzelfde loon. In België ligt de uurloonkost op 40 euro, in Duitsland op 43 euro. In het voormalige Oostblok is dat 7 of 8 euro. Dan is het verhaal duidelijk.’”

De regering zal er uiteraard alles aan doen om nog extra cadeaus aan VW te geven zodat ze niet zelf zou afgerekend worden op het tewerkstellingsbeleid in dit land. De parlementaire oppositie zou overigens exact hetzelfde doen. Straks wil VW nog dat de gemeenschap de lonen betaalt, terwijl het zelf met de opbrengst van de arbeid gaat lopen.

De mogelijkheid van een nieuw model in Vorst is niet nieuw. Het was eerder reeds duidelijk dat er twee opties zijn voor de directie: volledig sluiten of nadien een nieuw model toekennen maar tegen beduidend slechtere arbeids- en loonsvoorwaarden voor de arbeiders. Die mogelijkheid wordt nu officieel naar buiten gebracht door de VW-directie.

Als er een nieuw model naar VW komt tegen slechtere voorwaarden, zal dit als argument gebruikt worden om ook elders verder te besparen op de kap van de VW-arbeiders. En dat allemaal om de winsten op te drijven tot 5 miljard euro in 2008!

Soms is het schrikken als we een krant lezen. De voorstelling die daar naar voor wordt gebracht, lijkt soms meer op fictie dan op realiteit. Dit weekend nog was er de Gazet van Antwerpen die een artikel bracht met als kop “Oorlogsstoker D’Orazio doet spanningen in Vorst oplopen”. En wij maar denken dat die spanningen veroorzaakt waren door de directie en haar aankondiging van 4.000 afdankingen…

Neen, de directie stelt zich natuurlijk gematigd op als we de krant mogen geloven. “De directie van VW zal de 5200 stakende werknemers nog minstens tot en met dinsdag betalen”, zo begon het artikel in Gazet van Antwerpen.

Wat verder in het artikel wordt ingegaan op wat wordt voorgesteld als de bron van alle kwaad en spanningen: Roberto D’Orazio, voormalig stakingsleider bij Forges de Clabecq die er in slaagde om tegen de geplande afdankingen en sluiting massale mobilisaties op te zetten (onder meer met 70.000 betogers op de veelkleurige mars in Tubeke in het voorjaar van 1997). De syndicale acties bij Clabecq en de enorme solidariteit die er was, leidde er uiteindelijk toe dat het bedrijf openbleef en een beperkt aantal werknemers behield. Voor de delegees was uiteraard geen plaats meer.

Vorige vrijdag kwam D’Orazio een solidariteitsbezoek brengen aan VW. Dit viel ook de media op. In Gazet van Antwerpen volgen we even hun relaas: “’s Middags dook ook oude bekende Roberto D’Orazio op, de man die indertijd het fanatieke, met enig geweld gepaard gaande verzet leidde bij Forges de Clabecq. Hij ontpopte zich al snel tot een oorlogsstoker door met luide stem de VW-afgevaardigden te verwijten dat ze zich te slap en te verdeeld opstelden en dat alleen spijkerharde actie voor behoud van alle jobs op zijn plaats zou zijn. Zijn optreden leidde tot nervositeit en noopte verschillende delegees tot een nadrukkelijke oproep om de rangen gesloten te houden en de vraag aan ‘buitenstaanders’ om zich verder niet te moeien. D’Orazio trok zich vervolgens wijselijk terug.”

Het doet denken aan de verslaggeving van een veldslag. De man die geweld gebruikt en fanatiek is, die met “luide stem” oproept tot “spijkerharde” actie. Je voelt de journalist bijna beven van angst na zoveel “geweld”… Gelukkig voor de journalist trok de “oorlogsstoker” zich al snel “wijselijk” terug.

Dit soort journalistiek toont aan waarom de arbeiders en hun gezinnen nood hebben aan hun eigen kanalen om standpunten en verslagen naar voor te brengen. Als D’Orazio een bezoek brengt, is dat niet om geweld te prediken. D’Orazio heeft steeds geopteerd voor de uitbouw van een sterke krachtsverhouding op basis van mobilisatie. Het klopt dat er in de strijd van Clabecq incidenten zijn geweest en het strekt D’Orazio tot eer dat hij in het kader van die strijdbeweging de verantwoordelijkheid voor incidenten niet heeft afgeschoven op individuen. Maar de sterkte van Clabecq was een vastberaden houding en een brede mobilisatie.

Het is positief dat D’Orazio 10 jaar later deze lessen wil delen met al wie uitkijkt naar antwoorden op de houding van de VW-directie. Aan de poorten van VW wordt wel meer gediscussieerd. Dat kan misschien sommige journalisten afschrikken, maar het is wel nodig om de discussie aan te gaan over hoe de strijd tot overwinningen kan leiden.

Tegenover de oorlogsstokers is een antwoord nodig. Als de directie van Volkswagen ermee wegkomt om zomaar duizenden arbeiders op straat te zetten, zal dit als precedent worden aangegrepen voor verdere brutale oorlogsverklaringen van het patronaat aan hun arbeiders.

Nooit eerder verkocht VW zoveel wagens als vandaag. De winstcijfers breken jaar na jaar nieuwe records. Voor de aandeelhouders en de managers telt dat niet mee. Zij willen nog meer: een winst van 5,1 miljard euro tegen 2008, in plaats van de huidige 1,2 miljard euro. Dat daarvoor duizenden gezinnen van hun inkomens beroofd worden en hele gemeenschappen aan onzekerheid worden overgeleverd, zal de VW-directie worst wezen.

Eric Byl

Maar liefst 4.000 gezinnen van VW-arbeiders en nog eens 8.000 gezinnen van mensen die werken bij onderaannemers worden – als VW ermee wegkomt – van hun inkomen beroofd. De gemeente Vorst verliest ruim 10% van haar belastingsinkomsten, zowat evenveel als het gemeentebudget voor stedelijk onderwijs. En dat op een moment dat er reeds allerlei tekorten zijn en er dringend geïnvesteerd moet worden in gebouwen en onderwijzend personeel. Niet enkel de arbeiders van Vorst en de onderaannemers worden hierdoor getroffen, maar alle ouders, kleine zelfstandigen, kortom heel het sociale weefsel.

Het regent nu jobaanbiedingen van andere bedrijven voor de ervaren werknemers van VW. Daarmee wil men aantonen dat strijden geen zin heeft en er voor iedereen een individuele oplossing gevonden kan worden. We zullen zien wat daar van aan is. Wellicht zal het vooral om interim-, tijdelijk, deeltijds en slecht betaald werk gaan. Bovendien zullen deze ervaren arbeiders de jobs innemen van andere werklozen die hun kans op een inkomen alweer uitgesteld zien.

Onze gemeenschap heeft nochtans forse inspanningen geleverd om de tewerkstelling in stand te houden. Flexibiliteit, inleveringen, zaterdagwerk,… heeft van de site in Vorst de tweede van de groep gemaakt inzake productiviteit en kwaliteit. Bovendien heeft de overheid miljoenen gemeenschapsgeld weggeschonken in de hoop het bedrijf in België te verankeren. Onder meer terreinen van de MIVB en de NMBS werden quasi gratis ter beschikking gesteld om een Automative Park te creëren. De kostprijs voor de gemeenschap: 35 miljoen euro! Het park werd vorig jaar nog plechtig geopend in aanwezigheid van Verhofstadt.

De politiek van fiscale en andere geschenken aan het patronaat om de tewerkstelling in stand te houden, faalt. De regering probeert dat falen te verbergen achter het zogenaamde nationalisme van de Duitse werkgever en vooral van de Duitse vakbond IG-Metal. Haar eigen politiek van geschenken om de tewerkstelling in België te houden ten koste van arbeiders elders, dat heet geen nationalisme.

De vakbonden moeten stoppen met de politiekers achterna te lopen in hun ijver om de competitiviteit te vrijwaren, door het afbreken van arbeidscondities en lonen. Die politiek kan enkel leiden tot een nationale reflex en verdeeldheid onder de arbeiders. Zodra die verdeeldheid er is, zijn het de vakbonden die op hun kop krijgen en doet de regering alsof ze er voor niets tussen zit.

De arbeiders en hun vakbonden moeten breken met het patronale opbod van sociale afbraak en de solidariteit tussen de sectoren en over de grenzen inzetten als tegenmacht. De internationale betoging op 2 december mag geen begrafenisstoet worden. Het moet een oproep tot algemene 24-urenstaking worden, om een kordaat antwoord te formuleren op de talloze herstructureringen door de multinationals.

Het Duitse patronaat is erin geslaagd “solidariteitsstakingen” illegaal te laten verklaren, het Belgische patronaat zou daar trouwens ook niet vies van zijn. Onrechtvaardige wetten moeten desnoods gebroken worden. Wij zijn ervan overtuigd dat een eensgezind antwoord van de arbeiders in België ook tot in Duitsland gehoord zal worden en dat niet alleen bij politiekers en patroons. Het zal vooral ook de sympathie opwekken van de Duitse en andere Europese arbeiders.

Die strategie is onmogelijk zolang de arbeiders niet over een van het patronaat onafhankelijke politieke formatie beschikken. ABVV en ACV moeten breken met de neoliberale politiekers van SP.a en CD&V en zoals in de buurlanden een eigen, linkse formatie uitbouwen die echt aan de kant van de werkenden staat. We proberen met het Comité voor een Andere Politiek zo’n formatie op te bouwen.

Meer flexibiliteit, lastenverlaging, fiscale geschenken, investeringen op kosten van de gemeenschap…

LSP-pamflet

VW herstructureert.

Omdat er al teveel auto’s worden geproduceerd?

Naar verluidt zou er op de Europese markt een capaciteit zijn van 26,5 miljoen wagens, terwijl er maar een markt is voor 20,5 miljoen. Volkswagen kan dat argument echter niet inroepen. “Volkswagen zei dat de wereldwijde leveringen aan consumenten met 15% zijn gestegen in het eerste kwartaal naar 1,361 miljoen auto’s tegen 1,183 miljoen een jaar eerder. Het marktaandeel verbeterde met name in Duitsland en andere belangrijke markten in West-Europa.” (De Tijd van 28.04.2006)

Omdat er geen winst wordt geboekt?

In 2005 maakte VW een winst van 1,12 miljard euro, een verdubbeling ten opzichte van 2004. Cijfers voor 2006 zijn nog niet volledig, maar ondanks een éénmalige pensioenbijdrage van liefst 688 miljoen euro zou de winst dit jaar nog hoger uitvallen dan in 2005. De omzet is trouwens met 7% gestegen. VW wil echter meer, doel van het herstructureringsplan is de winst op te drijven tot 5,1 miljard euro in 2008.

De gemeenschap betaalt, de aandeelhouder strijkt op

Bovenop de 4.000 arbeiders en bedienden van Volkswagen die hun baan verliezen sneuvelen nog eens 8.000 jobs bij onderaannemers. De regering heeft ons gemeenschapsgeld nochtans laten rollen om de directie van VW te vermurwen. Vermindering van patronale bijdragen, belastingskortingen voor ploegenarbeid en nachtwerk en recent nog een cadeau voor overuren. Bovendien investeerde de regering maar liefst 35 miljoen euro in het automative park dat VW naar verluidt in België zou verankeren. Deze strategie heeft duidelijk gefaald.

De regering beklaagt zich nu over “het nationalisme van de Duitsers”. Het “eigenbelang van de Duitse vakbonden”. Het “gebrek aan vrije markt”. Ze vergeet te vermelden dat ook in Duitsland 20.000 banen sneuvelen. De geschenken die ze zelf uitdeelde aan de patroons van VW, was dat dan geen aantasting van de vrije markt? De regering zou er beter aan doen de investeringssteun en alle lastenverlagingen van de voorbije jaren terug te vorderen, zodat ze dat kan besteden aan datgene waarvoor het bedoeld was: het behoud van de tewerkstelling!

Talloze andere bedrijven zijn eveneens geconfronteerd met herstructureringen. Arbeiders en bedienden van heel het land leven met ons mee. Veel van hen staan te springen om hun solidariteit en woede samen met de arbeiders van VW te uiten.

Bij Volkswagen werd onder meer verwezen naar het argument dat in Duitsland enorme toegevingen werden gedaan door de vakbonden op het vlak van arbeidstijd en lonen. Het klopt dat de afgelopen maanden een aantal loonakkoorden werden gesloten in Duitsland die een achteruitgang voor de arbeiders organiseren. Intussen profiteert de directie van enorme voordelen, wat reeds tot uitspattingen heeft geleid.

De vakbonden gingen er in 2005 akkoord met een loonstop tot 2007 en de invoering van een jaarconto, waarbij de arbeiders 400 uur per jaar mogen afwijken van het normale arbeidsritme. Dat is een bepaling die het interessant maakt voor de werkgever omdat er quasi geen overuren meer moeten worden betaald, aangezien alle uren “gewone” uren worden op jaarbasis.

In de Audi-vestiging in Neckarsulm (Audi maakt deel uit van de VW-groep) werd akkoord gegaan met een loonsvermindering van 2,7% in ruil voor werkzekerheid tot 2011. Bij VW in Wolfsburg werd de nachtploeg afgeschaft en werken de arbeiders 3 dagen van 10 uur. Ook werd akkoord gegaan met een verlenging van de arbeidsduur (voor een zelfde loon).

Als er bespaard moet worden, klaagt het patronaat altijd over de te hoge loonkosten. In de autosector is dat argument echter van minder groot belang aangezien de loonkosten slechts 4 tot 5% van de totale assemblagekosten uitmaken. Dat argument is bijgevolg een vals argument om een industrieel plan verkocht te krijgen en tegelijk te kunnen besparen op de lonen. Het is geen toeval dat de patroons van de automobielsector in dit land enkele maanden geleden nog stelden dat de lonen met zo’n 10% zouden moeten dalen… Dat gebeurt nu door te snoeien in de premies, overuren,… Bij VW waren er onder meer aanvallen op de anciënniteitsverlofdagen, het niet langer betalen van pauzes en dergelijke meer.

Fraude en omkoperij aan de top

Terwijl VW bespaart om de winsten op te drijven – tegen 2008 wil het een winst van 5,1 miljard euro – wordt er aan de top van het bedrijf gesjoemeld en met geld gesmeten. Enkele maanden geleden was er reeds een corruptieschandaal naar aanleiding van private snoepreisjes die werden betaald door de directie.

De voormalige personeelschef bij VW was Hartz, een goede vriend van de voormalige premier Schröder en bedenker van een reeks aanvallen op onder meer de werklozen. Het plan ‘Hartz 4’ lag aan de basis van een maandenlang verzet van de werklozen en arbeiders tegen de regering. In dat plan werd onder meer voorgesteld om de werkloosheidsuitkering te beperken tot zo’n 345 euro per maand. Ongeveer eenzelfde bedrag als het dagelijkse zakgeld dat Hartz kreeg op zijn snoepreisjes in Brazilië (op kosten van VW).

Een andere fraudeur is de secretaris van de ondernemingsraad Volkert, die op de loonlijst staat van IG-Metall. Ook de voorzitter van IG-Metall, Peters zou op de hoogte geweest zijn van de wanpraktijken. Bronnen binnen VW zeggen dat de ondernemingsraad en dus ook de vakbondsafgevaardigden al ruim tien jaar afgekocht worden met snoepreisjes en luxeprostituees en in ruil daarvoor bereid waren om ‘moeilijke maatregelen te doen slikken en de sociale vrede te bewaren’.

Dat politici (ook sociaal-democraten, christen-democraten en groenen) hun zakken vullen ten koste van ons, verbaast ons al lang niet meer. De vakbondsleiding die bij deze politici op schoot kruipt, doet daar aan mee. Dit brengt opnieuw de noodzaak aan democratische vakbonden naar voor. Algemene ledenvergaderingen moeten georganiseerd worden op de werkvloer tijdens de werkuren zodat vakbondsleden controle kunnen uitoefenen op hun verkozenen en ze kunnen afzetten wanneer nodig. Vakbondsvrijgestelden mogen niet meer verdienen dan de arbeiders die hen verkozen hebben om te vermijden dat ze voeling verliezen met de werkelijke levensomstandigheden van de arbeiders en hun gezinnen.

Niet alleen bij Volkswagen en de volledige automobielsector, maar ook in talloze andere sectoren wordt er geherstructureerd en afgedankt om de winstcijfers te maximaliseren. Enkel met democratische vakbonden, zullen de leden, militanten en delegees een effectief strijdmiddel hebben om te vechten tegen de neoliberale aanvallen op onze verworvenheden. Een strijd die samen met de arbeiders uit alle andere vestigingen en andere sectoren moet gevoerd worden. In plaats van mee te stappen in de verdeel-en-heerspolitiek van het patronaat, is het nodig om op internationaal vlak samen in verzet te gaan.

Dinsdagochtend werd het nieuws bekend gemaakt. Het was harder dan verwacht. Er moeten zo’n 4.000 jobs verdwijnen aan de band van VW in Vorst. De productie van de Golf wordt volledig teruggetrokken uit Vorst. De arbeiders hadden moeite om dit nieuws te verwerken. Toen de delegees het nieuws brachten, klonk de verbittering in hun stem. Hun bedrijf dat algemeen geprezen werd wegens haar efficiëntie, kwaliteit, flexibiliteit,… Hun trots werd van de kaart geveegd.

J. Larock

Twee derde van het personeel moet verdwijnen, maar er wordt met meer gedreigd. Het volledige bedrijf in Vorst wordt bedreigd. Het plan van de directie bestaat uit het stopzetten van de productie van de Golf zodat enkel de Polo nog overblijft. Hierdoor zouden er jaarlijks slechts ongeveer 60.000 auto’s worden geproduceerd door VW Vorst, terwijl de vestiging slechts rendabel is vanaf een productie van 200.000 auto’s. De huidige herstructurering is dus een stap in de richting van een aangekondigde sluiting. De directie wil hiermee vermijden dat er onmiddellijk een sluitingspremie moet betaald worden aan 5.200 arbeiders. De 1.500 ‘overblijvers’ zullen de enigen zijn die van een sluitingspremie kunnen genieten.

Schok

De aankondiging van VW in Vorst zal niet enkel gevolgen hebben voor de arbeiders van VW. Er zijn immers heel wat onderaannemers die ook actief zijn voor VW en soms exclusief voor VW. De aankondiging kan hierdoor een effect hebben voor duizenden arbeiders bij onderaannemers, er wordt gesproken over 8.000 banen die bedreigd zijn. De toekomst van deze arbeiders ziet er mogelijk nog slechter uit dan voor de arbeiders van VW zelf. Bij de onderaannemers zijn er veelal minder gunstige CAO’s in het geval van collectief ontslag.

De beslissing van de VW-directie is een onderdeel van een uitgebreid herstructureringsplan waarbij 20.000 banen in de groep bedreigd worden. Op die manier wil VW zowat 20% van haar productiecapaciteit in West-Europa schrappen. De directie van de groep meent dat haar vestigingen in West-Europa niet op volledige capaciteit kunnen draaien omdat de automobielmarkt verzadigd is.

“Nadat een reeks banen werden geschrapt in Duitsland, is het aan andere vestigingen om deel uit te maken van een herstructureringsprogramma om zo te komen tot optimale productievoorwaarden in de West-Europese vestigingen van Volkswagen en dus competitiever te kunnen zijn”. Dat was de boodschap van VW in een persbericht.

Een woordvoerder van VW bevestigde dat de groep ook elders mogelijkheden van een herstructurering onderzoekt. Dat is onder meer het geval in Pamplona in Spanje, maar dit zou volgens de directie niet noodzakelijk tot ontslagen leiden.

Nationalisme en hypocrisie

Premier Verhofstadt reageerde op de aankondiging van VW met een nationalistische retoriek. Volgens hem werd de beslissing door de directie vooral genomen op basis van “criteria van nationale belangen”. Die reactie werd ook gevolgd door een aantal vakbondsleiders. Maar dit verbergt het echte probleem: de automobielsector bevindt zich in een overproductiecrisis als gevolg van een fenomeen dat bekend is en steeds terugkomt in een kapitalistische economie: door de technische vooruitgang en de toename van de flexibiliteit neemt de productiviteit toe (met 2 tot 3% per jaar in de autosector). Tegelijk zorgen de politiek van besparingen, privatiseringen en druk op de lonen ervoor dat de koopkracht van de arbeiders afneemt. Hierdoor kunnen ze niet terugkopen wat ze produceerden.

De toegevingen van de Duitse arbeiders van VW (die onder meer instemden met een verlenging van de arbeidsduur zonder loonsverhogingen) vormen slechts één van de vele voorbeelden van de patronale logica.

Het heeft geen zin om vandaag op te komen voor een politiek om het aantal ontslagen in Vorst te beperken door meer te besparen in Wolfsburg of door de ontslagen af te wentelen op de vestiging in Pamplona. Het zal erop aankomen om samen in solidariteit op te komen voor het behoud van jobs en voor een verdeling van de geproduceerde rijkdom.

Want rijkdom is er. Ondanks het algemeen probleem van overproductie en een ontgoochelende verkoop van de Golf, maakte VW in 2005 toch een recordwinst van 1,12 miljard euro, zowat het dubbele van het jaar ervoor. Maar toch wordt ons door alle “experten” gezegd dat ontslagen in de automobielsector onafwendbaar zijn.

Wij stellen ons daar toch (minstens) twee vragen bij:

• Waarom moeten we steeds opnieuw de aanvallen op de lonen aanvaarden, de toename van de flexibiliteit, de fiscale cadeaus aan de bedrijven als die toch overgaan tot massale ontslagen of zelfs sluitingen?
• Kunnen we enig vertrouwen hebben in onze verkozenen als die zich enerzijds geschokt tonen bij ontslagen, maar anderzijds op politiek vlak verantwoordelijk zijn voor een beleid dat de rode loper uitrolt voor de strategie van multinationals om de concurrentie verder op te drijven om zo de winsten te verhogen op onze kap?

Vakbondsfront van de top hinderpaal voor actie

Voor een vakbondsfront gebaseerd op actie aan de basis

Duizenden arbeiders van VW en toeleveranciers stroomden woensdagochtend toe om te luisteren naar de voorstellen van hun vakbondsleiding. Wie kwam om te horen en te discussiëren over hoe we kunnen vechten tegen het afslankings- en waarschijnlijk uitdoofscenario, van de VW-directie is eraan voor de moeite. In twee talen werd ons haarfijn uitgelegd dat het ontslag van 4.000 arbeiders en bedienden en mogelijke sluiting een ware catastrofe is en dat we allemaal in dezelfde “merde” zitten.

Terecht werd gesteld dat men de arbeiders en bedienden niets kon verwijten. Ze hebben hun werk goed gedaan en de gevraagde wagens met de nodige inleveringen en flexibiliteit op tijd geleverd. Het bedrijf stond in 2005 op de 2de plaats inzake productiviteit en kwaliteit binnen het concern. Maar dit was niet voldoende om onze job te behouden.

Een evaluatie van de strategie die de laatste jaren werd gevolgd door de vakbondsdelegaties, kwam er niet. Nochtans was dit hier op zijn plaats geweest. Hebben we ons voldoende verzet tegen het opbod van de directie en de nationale regeringen om de VW arbeiders in de verschillende landen en bedrijven tegen elkaar op te zetten? Hebben we de traditie van strijd en internationale solidariteit niet teveel ingeruild voor flexibiliteit, inleveringen en overheidssubsidies als middel voor jobbehoud? Zijn we niet te ver meegegaan in de logica van de patroons en de regering? Nu fulmineren tegen het “nationalisme” van de Duitse bonden is hypocriet. Onze regering heeft zelf jarenlang bedrijven overladen met fiscale en andere geschenken uit de middelen van de gemeenschap opdat ze hier zouden investeren en niet elders. Was dat dan geen nationalisme?

Op de vergadering werd uitgelegd dat sluiting het meest waarschijnlijke scenario is. Met 4.000 mensen minder heeft Vorst wellicht geen toekomst meer. Waarom dan niet het hele bedrijf in één keer sluiten? Een sluitingspremie is duurder dan ontslagpremies en afvloeiingen. Een scenario van sluiting in verschillende fasen is bijgevolg goedkoper.

In ieder geval werd benadrukt dat de arbeiders de klos zijn, terwijl de aandeelhouders er zich dik op zullen verrijken. De vakbondsleiders vonden het dan ook een zeer trieste zaak en hadden het moeilijk dit uitgelegd te krijgen. “Maar misschien zou er toch hoop zijn?! 1500 jobs zouden mogelijks kunnen blijven”. Om opnieuw deze hoop in de grond te boren door te zeggen dat er geen toekomst is voor deze fabriek met 1500 personen. Mogelijk verwezen ze daarmee naar het scenario Ford van enkele jaren geleden waar 3000 mensen hun job verloren, maar waar sinds enkele maanden opnieuw aangeworven wordt! Het gaat hier over 800 arbeiders en bedienden die opnieuw tewerkgesteld werden voor Ford. Weliswaar onder mindere arbeidscondities, lagere lonen, …. maar opnieuw tewerkstelling. En daar zouden we dan weer blij moeten mee zijn!

Onder dit systeem van neoliberale willekeur heeft geen enkele arbeider, bediende, werkloze, gepensioneerde, schoolgaande jeugd, … nog zekerheid. Alles wordt uit handen gegeven en overgelaten aan de willekeur van het bedrijfsleven. Een grotere veroordeling van de strategie van de huidige vakbondsleiding kunnen we ons moeilijk voorstellen. Nochtans behoren de arbeiders en bedienden van de autosector tot de best georganiseerde van de hele arbeidersklasse. Ze hebben sterke vakbonden, toch in aantal, en nemen een cruciale positie in één van de meest winstgevende sectoren van de economie in. Deze macht wordt door het vakbondsfront overgeleverd zonder slag of stoot. Met de sluiting van Vorst wordt het failliet nog maar eens bewezen van het overlegsyndicalisme dat niet bereid is te vechten.

Er werd op het laatste nog verwezen naar de organisatie van een solidariteitsbeweging, nationaal en internationaal. Hoewel dit op de algemene vergadering onduidelijk bleef, is er ondertussen opgeroepen voor een internationale solidariteitsbetoging op zaterdag 2 december in Brussel. Volgens ons een goede zaak. Een oproep tot solidariteit kan duizenden mensen op de been brengen. Wat vandaag in Vorst gebeurt, kan morgen elders plaatsvinden. Een betoging van het ziekenhuispersoneel vandaag in Brussel heeft de oproep tot solidariteit met VW van CAP Brussel met enthousiasme ontvangen. Er is niet één enigszins bewuste arbeider in België, die niet bereid zou zijn tot solidariteit.

Maar waarvoor? Om ons medeleven te betonen?! Dit kan hoogstens wat warmte en sympathie geven. Maar dit soort solidariteit kan niets veranderen.

Een solidariteitsbeweging in ieder bedrijf, in iedere stad in België en Europa, van arbeiders die eisen dat het gedaan is met herstructureren en winsten maken op hun kap, kan een totaal ander scenario mogelijk maken. Een scenario waarbij de arbeiders en bedienden in één bedrijf gesteund door de arbeiders en bedienden in andere bedrijven, hun directie onder druk zetten om van de jobs en arbeidscondities van de werkenden te blijven. In plaats van een neergaande spiraal te organiseren, moeten de werkgevers geconfronteerd worden met strijdbare arbeiders in goed georganiseerde vakbonden die geen winst toelaten zonder dat ze zelf over goede werk en looncondities beschikken.

“Marx was verkeerd”, schrijft de Financial Times, een Britse zakenkrant. “Internationale solidariteit kan het vakbondsnationalisme niet overstijgen”. Welke internationale solidariteit? Deze solidariteit, nationaal binnen en tussen sectoren, en internationale solidariteit, is het enige wat nog niet is geprobeerd! En dat komt omdat de vakbondsleiding geen antwoord heeft op de “schandalige” beslissing van VW. “Schandalig”, niet omdat er gesaneerd wordt terwijl er megawinsten worden gemaakt, maar schandalig omdat er in Vorst wordt gesaneerd en niet in Duitsland. Het is het antwoord van de onmacht dat veroorzaakt wordt door het éénheidsdenken – dat van het neoliberalisme – dat de top van de vakbonden heeft aangetast. De basis van de vakbonden zijn er de dupe van.

Tot vrijdag worden de arbeiders en bedienden van VW gewoon verder betaald. Dank u wel patroon. Maar vanaf maandag zal worden gestaakt. Er wordt niet opnieuw gewerkt vooraleer een degelijke afscheidspremie van de baas en één of andere vorm van brugpensioen voor de 700 50-plussers wordt toegestaan door de regering. Zware uren van onderhandelingen zullen volgen om er het maximum uit te halen en zo vlug mogelijk tot een sociaal plan te komen. Aan de arbeiders die werken voor de toeleveranciers werd beloofd om samen te vechten. “We kunnen niet toestaan dat deze arbeiders, die niet over een sterke syndicale vertegenwoordiging beschikken, in de kou blijven staan”, luidt het. Concrete voorstellen en beloftes bleven echter uit. “Ook voor de 1500 die zouden blijven moet nog gevochten worden”, wordt erbij verteld.

Maar velen zullen met een zware kater naar huis gaan. In plaats van de arbeiders bij de beslissingen te betrekken en te bespreken hoe en wat alternatieve strategieën zouden kunnen zijn, zijn de arbeiders naar huis gestuurd met de boodschap om vooral de pers te volgen de komende dagen. Via de pers zouden de vakbondsleiders met hun leden communiceren. Dit zou de snelste methode zijn. Wat een vakbondsdemocratie moeten velen denken. Wij ook.

Maar het is nog niet gedaan. Via de kranten vernemen we dat de algemene vergadering niet is doorgegaan in de gebouwen van VW Vorst en ook niet in het concertgebouw van Vorst Nationaal. Gevreesd werd voor vernielingen en rellen. Misschien ook wel voor bezetting. Dit toont dat de vakbondsleiding er niet gerust in was dat haar voorstellen aanvaard zou worden. Daarom ook een algemene vergadering met slechts één woordvoerder, de vakbondsleiding zelf. Inspraak en een stemming bijvoorbeeld waren niet aan de orde. Een belangrijke kans tot inspraak en op een reële beweging is verkeken. Maar nog niet van de baan. Een diep ongenoegen was zeker aanwezig. Een solidariteitsbeweging kan daar uitdrukking aan geven en een weg vooruit bieden.

Met LSP/MAS, CAP en andere krachten zullen we alles doen om een zo groot mogelijke solidariteit tot stand te brengen. Een solidariteitsbetoging waarbij iedere werknemer in gelijk welk bedrijf of openbare dienst opgeroepen wordt op straat te komen en mee te vechten voor het behoud van iedere job, zou wel eens een massale respons kunnen krijgen. En de vakbondsleiding onder druk kunnen zetten of dwingen een meer offensieve strategie aan de dag te leggen.

Op de bijzondere ondernemingsraad van vandaag (die een uur te laat begon) werd meegedeeld dat er 4.000 banen bij Volkswagen Vorst moeten verdwijnen en dit als gevolg van het verlies van de productie van de Golf. Met de onderaannemers erbij zal het aantal ontslagen oplopen tot zo’n 11.000!

Dit wil zeggen dat er dan nog een ‘skeletbezetting’ overblijft van zo een 1.500 man. Nu werken er op VW Vorst nog zo een 5.200 mensen. Met deze toch wel zeer zware herstructurering lijkt de verdere toekomst voor de fabriek zwaar gehypothikeerd. We kunnen gerust spreken over een uitdoofscenario zoals er al in de Duitse pers enkele dagen geleden gemeld werd. Hiermee wordt de status van de vestiging in Vorst als bufferfabriek bevestigd. Indien de overproductie in de auto-industrie blijft aanhouden, hangt de toekomst van de gehele fabriek aan een zijden draadje.

Langs deze weg willen we alvast onze solidariteit verklaren met de getroffen werknemers en hun gezinnen. Het zijn niet enkel de werknemers van VW zelf die het haasje zijn maar ook de arbeiders die werken in de diverse toeleveringsbedrijven. In die bedrijven werken er zo een 10.000 mensen. In de pers werd reeds geopperd door vakbondsmensen dat voor elke job die verloren gaat in VW er twee verloren gaan in de toeleveringsbedrijven. Als we even een ruwe schatting maken: 4.000 + 7000 = 11. 000 mensen op straat. Dit is een regelrecht sociaal bloedbad!

Met het Comité Andere Politiek en LSP zullen we alvast al onze mogelijkheden gebruiken om de arbeiders bij hun acties zo veel mogelijk te ondersteunen door o.a. een stevig solidariteitsnetwerk uit te bouwen.

De op dinsdag geplande bijzondere ondernemingsraad van VW is uitgesteld tot woensdag. Op deze ondernemingsraad zal er mogelijk meer duidelijkheid komen over de toekomst van de vestiging in Vorst. De staking die afgelopen vrijdag is uitgebroken, wordt nu verder gezet. Dit weekend werd sowieso niet gewerkt, maar vanaf gisteravond is de staking opnieuw verder gezet.

De ondernemingsraad van woensdag zou eindelijk duidelijkheid moeten brengen voor de duizenden arbeiders van VW. De aanslepende onzekerheid weegt immers op de arbeiders en hun gezinnen. De bijeenkomst van de ondernemingsraad zal worden bijgewoond door de heer Jung, lid van de Duitse beheerraad en raad van toezicht bij Volkswagen. Hij is bovendien verantwoordelijk voor de toekenning van de productievolumes (die bepalen hoeveel personeel nodig is) en tegelijk ook voor herstructureringen.

Dat geeft aan dat er mogelijk een negatieve boodschap zal gebracht worden op de ondernemingsraad van woensdag. Het is alleszins duidelijk dat de arbeiders zo snel mogelijk uitsluitsel willen over de plannen van de directie en niet bereid zijn om nog te werken vooraleer die ondernemingsraad bijeenkomt.

Gisteravond ging de weekendploeg na een vergadering in staking. De straat voor de hoofdingang van het bedrijf werd geblokkeerd, maar verder bleef alles rustig. Die weekendploeg is een beperkte ploeg met 500 arbeiders, maandagochtend begon een volledige ochtendploeg met 1.500 arbeiders. Ook die ploeg staakt.

Dat is niet verrassend. Zeker niet nu de bijzondere ondernemingsraad nog eens met een dag werd uitgesteld. Hedwin De Clercq van het ABVV stelde: “Het is ondertussen erg dat ze eigenlijk met ons lachen, door die ondernemingsraad uit te stellen."

Solidariteit van CAP met de VW-arbeiders

Sinds gisterenavond is er een bus van het Comité Andere Politiek opgesteld rechtover de Volkswagenfabriek. Vandaag is er om 14 er een bijeenkomst met organisaties en bewegingen uit het Brusselse om te zien hoe er van de bus een ontmoetingsplaats kan gemaakt worden voor solidariteit met de arbeiders van VW en discussie over een andere politiek voor werk. Het is ook de bedoeling een permanentie te houden op de bus. Verder wordt er een nationaal pamflet voorbereid om uit te delen vanaf woensdag. Dit pamflet zal als vervolg fungeren van 28/10 en concreet ingaan op de crisis rond Volkswagen.

Naar aanleiding van de herstructurering bij Ford-Genk in 2003 publiceerden we een artikel over de strijd tegen multinationals in een tijdperk van globalisering. Wat kunnen we inbrengen tegen beslissingen van grote multinationals om tot afdankingen en herstructureringen over te gaan? Ongeveer twee jaar later zitten we in een gelijkaardige situatie met Volkswagen-Vorst.

Eric Byl, november 2003

Noch lastenverlaging, noch politieke lobby, noch de wet-Decroly heeft Ford tot welke toegeving ook aangespoord. Politici, academici en vakbondsbureaucraten zullen daaruit besluiten dat ze machteloos staan tegenover de willekeur van de multinationals. Op die manier ontlopen ze hun verantwoordelijkheid en hoeven ze zelf niets ernstigs te ondernemen. LSP zal de laatste zijn om de macht van die multinationals te ontkennen. Geen enkele macht is echter ongenaakbaar, zeker niet als de arbeidersklasse verenigd is.

Dat laatste werd op kleine schaal geïllustreerd bij Ford. Hoewel de Ford-arbeiders behalve wat morele steun en een betoging annex concert in Genk er vooral alleen voor stonden, slaagden ze erin om de Ford-directie tot toegevingen te dwingen. Beeld je maar eens in wat mogelijk was geweest indien de vakbondsapparaten ook werkelijk gemobiliseerd hadden in andere bedrijven en solidariteitsstakingen hadden georganiseerd. Een regionale staking in Limburg of een solidariteitsstaking in het Gentse Volvo (deel van de Ford-groep) en andere assemblagebedrijven hadden een krachtsverhouding kunnen opbouwen. Niet alleen tegen Ford, maar ook en vooral tegenover de regering. Op die manier had die gedwongen kunnen worden om kordater op te treden tegen de Ford-directie, met de mogelijke dreiging beslag te leggen op de Ford-tegoeden en het bedrijf in eigen beheer herop te starten.

Een dergelijke houding zou de Belgische regering noch door de buitenlandse overheden, noch door het patronaat in binnen- en buitenland in dank worden afgenomen. Het zou echter op een enorme solidariteit vanwege de arbeiders op internationale schaal kunnen rekenen. Laat ons niet vergeten dat iedere job die verdwijnt de gemeenschap zowat 25.000 euro kost aan sociale zekerheidsbijdragen, belastingen en werkloosheidsuitkeringen. De afdanking van 3.000 Ford-arbeiders kost met inbegrip van direct banenverlies bij de onderaannemers het eerste jaar na de afdankingen zowat 100 miljoen euro aan de gemeenschap. Een studie van de Nationale Bank vestigt er bovendien de aandacht op dat 75% van de verloren banen nooit wordt gecompenseerd.

Kortom: binnen het kapitalisme kunnen de arbeiders niet anders dan te vechten voor iedere job. Productiviteitsverhoging betekent binnen dit systeem niet minder werk en meer vrije tijd voor iedereen, maar integendeel: meer werkloosheid, meer armoede en meer sociale drama’s. Daaraan zal geen enkele wet iets kunnen veranderen.

In een socialistisch systeem zou productiviteitsstijging de werkdruk voor iedereen verlichten. Overproductie zou er weggewerkt worden door geleidelijke diversificatie en omschakeling naar maatschappelijk nuttige productie. Multinationals kunnen wel degelijk bestreden worden, ook in het tijdperk van globalisering. Waar vroeger een compromis nog min of meer mogelijk was op basis van de economische groei-fase, is de mogelijkheid van een derde weg – tussen kapitalisme en socialisme – vandaag zo goed als uitgesloten. Gedeeltelijke, kortstondige overwinningen op de multinationals zijn mogelijk mits het opbouwen van een krachtsverhouding. Een langdurige fase van systematische toegevingen door de multinationals is echter uitgesloten binnen het kapitalisme. Dat vergt een fundamentele breuk ermee en de opbouw van een socialistische maatschappij.