Category: Feminisme

In veel landen was het verkrijgen of verdedigen van het recht op toegang tot abortus de afgelopen jaren een belangrijk actiepunt van vrouwenbewegingen. Van de historische intrekking van het grondwettelijk verbod op abortus in Ierland in 2018 tot de Green Wave-beweging die vorig jaar in Argentinië legale abortus afdwong; kwamen miljoenen mensen op straat om te vechten voor nieuwe overwinningen in het reproductief recht, en om abortusrechten te verdedigen tegen rechtse aanvallen. Deze maken deel uit van een langere trend: sinds 2000 hebben 31 landen de toegang tot abortus uitgebreid.

Dossier door Erin Brightwell (Socialist Alternative, VS)

Campagnes voor abortusrechten maken deel uit van een bredere, wereldwijde vrouwenopstand die de afgelopen jaren op elk continent tot uitbarsten kwam. Vrouwen zijn naar voren getreden om bewegingen te leiden die strijden voor feministische eisen, en zijn een grote rol gaan spelen in gevechten waar de primaire eisen niet rond vrouwenrechten draaien, zoals in de revolutionaire bewegingen in Soedan en Myanmar. In de jaren vlak voor de pandemie werd de Internationale Vrouwendag nieuw leven ingeblazen als een groot evenement met massale bijeenkomsten en betogingen in veel landen. #MeToo is een echt internationaal fenomeen geworden, en de strijd tegen seksueel geweld heeft over de hele wereld straatprotest aangewakkerd, waaronder een recente golf van protestmarsen op middelbare scholen in de VS.

Aanvallen op abortus vanuit rechtse hoek zijn ook een groeiend verschijnsel op internationaal niveau, met inbegrip van de Verenigde Staten. In sommige landen gebruiken rechtse partijen en regeringen, vaak gelieerd aan conservatieve religieuze krachten, de kwestie van abortus om hun achterban te mobiliseren. Bij het Poolse “Zwarte Maandag”-protest van 2016 verlieten meer dan 100.000 werkenden, voornamelijk vrouwen, het werk tegen de poging van de rechtse ‘Recht en Rechtvaardigheidspartij’ om een totaal abortusverbod door te drukken. Dit protest was een keerpunt en inspireerde activisten en bewegingen over de hele wereld om te strijden voor vrouwenrechten in het algemeen, en het recht op abortus in het bijzonder.

Nu de toegang tot abortus in de VS ernstig wordt bedreigd en de politieke polarisatie in veel landen toeneemt, is de weg vrij voor hevige gevechten tegen reactionaire krachten rond reproductieve rechten in het komende jaar. Als rechts erin slaagt om de bescherming van abortusrechten op nationaal niveau te ontmantelen zonder dat daartegen een allesomvattende strijd wordt gevoerd, zou dat een grote nederlaag zijn voor de geloofwaardigheid van het politieke establishment. Bovendien zouden andere zwaar bevochten sociale verworvenheden, zoals de gelijke toegang tot het huwelijk, het volgende doelwit van de rechtse agenda kunnen worden.

De klassenmaatschappij en de controle over de vruchtbaarheid van de vrouw

De onderdrukking van de vrouw heeft haar wortels in het ontstaan van de klassenmaatschappij, toen de door mannen gedomineerde heersende klasse, om de controle over de rijkdom te behouden, een duidelijke lijn van erfenis moest verzekeren. De controle op de voortplanting van vrouwen door de heersende klasse heeft ook een ideologische component. Een klein handjevol mensen kan niet verwachten de controle te behouden over een meedogenloze uitbuitingseconomie als de arbeidersklasse, die de meerderheid van de maatschappij uitmaakt, verenigd en georganiseerd is. De heersende kapitalistische klasse heeft seksisme altijd gebruikt om de arbeidersklasse te verdelen. Mannen uit de arbeidersklasse hebben misschien geen controle over hun leven als ze aan het werk zijn, maar in plaats daarvan krijgen ze de overheersing over hun vrouwelijke partner en kinderen volgens de ideologie van het kapitalisme.

De mannelijke overheersing van het gezin wordt nu in veel landen door grote delen van de arbeidersklasse verworpen. Maar zelfs in landen waar de massabewegingen van vrouwen een transformerende invloed hebben gehad op de rol van vrouwen in de samenleving, blijft het idee dat mannen het recht hebben de seksualiteit en voortplanting van vrouwen te controleren op verschillende manieren bestaan, en speelt het een belangrijke rol bij het in stand houden van de verdeeldheid in de arbeidersklasse.

Terwijl steeds meer vrouwen buitenshuis gaan werken, verzwakken de diepgewortelde opvattingen over de mannelijke overheersing van de seksualiteit en voortplanting van vrouwen naarmate vrouwen hun eigen loon verdienen en meer onafhankelijkheid verwerven. De monumentale vrouwenbeweging van de jaren ’60 en ’70 in de VS vond plaats toen een grote stroom vrouwen de arbeidsmarkt betrad. De verdere globalisering van de wereldeconomie onder het neoliberalisme leidde tot de groei van sectoren zoals de textielindustrie in arme landen en een toename van het aantal vrouwen in de beroepsbevolking in veel landen. Dit proces hangt ook samen met de toenemende verstedelijking van de bevolking in arme landen.

De toenemende aanwezigheid van vrouwen op de werkvloer is een belangrijke factor in de tendens dat vrouwen vrijheid eisen van de traditionele patriarchale controle, ook op het gebied van de voortplanting. Sociale factoren, met name de rol van de georganiseerde godsdienst in de samenleving, zijn eveneens van belang voor de beïnvloeding van abortusbeperkingen. Positief is dat het internationalisme de afgelopen jaren een grote rol heeft gespeeld, waarbij vrouwenbewegingen inspiratie hebben geput uit bewegingen in andere landen.

De noodzaak voor de heersende klasse om het voortplantingsvermogen van vrouwen te controleren is nog steeds een kenmerk van de kapitalistische samenleving. Een aantal kapitalistische regimes houdt zich tegenwoordig bezig met de reproductie van de arbeidersklasse en het op peil houden van de bevolking op een niveau waarop er voldoende arbeiders zijn om economische stagnatie en crisis te voorkomen. Zowel in Iran als in China worden de regimes geconfronteerd met langetermijntendensen richting een afnemende bevolking en als reactie hierop hebben ze o.a. de straffen op abortus verhoogd in Iran en de toegang tot abortus beperkt in China.

De opstand tegen patriarchale normen

Een belangrijk kenmerk van de recente bewegingen voor abortusrechten, vooral in Latijns-Amerika, was dat vrouwen in opstand kwamen tegen de sociale macht van de katholieke kerk en haar zeer seksistische, zelfs misogynistische politiek en praktijken. De macht van de kerk is in veel landen een vorm van sociale controle geweest die door de heersende klasse werd gebruikt om de kapitalistische staat te ondersteunen, en de politieke elite is historisch nauw verbonden geweest met de kerkelijke hiërarchie. De legalisering van abortus in Ierland en Argentinië betekent een grote nederlaag voor de sociale controle van de kerk. Dit is een breed proces geweest: op 28 september, de Internationale Dag voor Veilige Abortus, vonden in verschillende Latijns-Amerikaanse landen pro-abortusprotesten plaats. Belangrijke bewegingen voor abortusrechten zijn vooral in Chili en de Dominicaanse Republiek aan de gang, en in Mexico werd de decriminalisering van abortus onlangs verwezenlijkt.

Vorig jaar brak in Polen opnieuw protest uit tegen een nieuw draconisch abortusverbod dat door de rechtse regering was ingesteld met de volledige steun van de katholieke hiërarchie, waarmee deze regering nauwe banden onderhoudt. Dit keer was een groot deel van de woede van de demonstranten gericht tegen de kerk zelf – een scherpe ontwikkeling in een land waar de kerk een speciale status en rol heeft in de staat, aangezien zij een belangrijke rol speelde bij het herstel van het kapitalisme na de ineenstorting van het stalinistische regime. Beelden en video’s gingen viraal van een jonge vrouw voor een kerkaltaar met een bord waarop stond: ‘Laten we bidden voor abortusrechten’, en menigten die “fuck de clerus” scandeerden bij een historische kerk in Krakau. Helaas was de beweging in Polen niet in staat om de abortuswet vorig jaar terug te draaien, maar de protesten toonden aan dat mensen uit de arbeidersklasse en vooral jonge mensen zich steeds meer verzetten tegen de overheersing van de religieuze ideologie over enkele van de meest persoonlijke aspecten van hun leven.

Overal ter wereld worden de abortuswetten aangepast om de toegang tot abortus open te stellen. Het al lang bestaande abortusverbod in Zuid-Korea werd in 2019 opgeheven door het Hooggerechtshof, na een campagne van activisten. Abortus was zowel wijdverspreid als een diep taboe in Zuid-Korea. Ondanks het feit dat abortus formeel illegaal was sinds 1953, was het relatief gemakkelijk toegankelijk omdat de regering geïnteresseerd was in het terugdringen van de bevolkingsgroei, vooral tijdens de jaren zestig. De situatie veranderde rond de eeuwwisseling, toen de Koreaanse regering zich zorgen begon te maken over de trage bevolkingsgroei, en sommige artsen die abortussen uitvoerden daarvoor werden vervolgd.

Dit gebeurde tegen de achtergrond van een decennialange stijging van het percentage Koreaanse vrouwen dat aan het werk was, met een nog sterkere stijging vanaf 2014. In 2017 verzamelden actievoerders meer dan 200.000 handtekeningen voor een petitie waarin legale abortus werd geëist. Duizenden sloten zich aan bij straatprotesten, waarbij ze zich lieten inspireren door de overwinning van de Ierse campagne om het achtste amendement van de grondwet, dat abortus verbood, in te trekken. De publieke opinie veranderde: in 2010 was 33%  van de Koreanen voorstander van het intrekken van het abortusverbod, maar in 2017 was dat al 51%.

De abortuswetgeving in Thailand en Benin is onlangs aangepast. Een nieuwe wet heeft de abortusbeperkingen in India dit jaar enigszins versoepeld, hoewel voor de procedure nog steeds de toestemming van een arts vereist is en onveilige abortussen een belangrijke oorzaak van moedersterfte blijven. De nieuwe Israëlische regering bespreekt de versoepeling van de abortusbeperkingen.

Hoewel de algemene tendens op internationaal niveau is dat vrouwenbewegingen meer abortusrechten verwerven, zijn er belangrijke uitzonderingen, zoals de VS en Polen, waar abortusmaatregelen voornamelijk worden gebruikt om de kiezers van grote rechtse partijen aan te moedigen, evenals in China en Iran. De aanvallen van de Chinese en Iraanse regimes op reproductieve rechten zijn meer gericht op het verhogen van het geboortecijfer in het licht van de snel vergrijzende bevolking, en beide regimes houden zich ook bezig met het bevorderen van seksistische rolpatronen waarbij de nadruk ligt op de mannelijke dominantie in het gezin. In China is het regime enigszins voorzichtig te werk gegaan en heeft het de abortusrechten geleidelijk aan beperkt, omdat het bang is een tegenreactie uit te lokken van ‘s werelds grootste arbeidersklasse. In november heeft de Iraanse regering een groot aantal nieuwe regels goedgekeurd die de toegang van vrouwen tot voorbehoedsmiddelen beperken en de straffen voor het uitvoeren van abortussen verzwaren, waaronder mogelijk de doodstraf.

Situatie in de VS

Sinds de mondelinge argumenten in de zaak Dobbs v. Jackson Women’s Health Organization op 1 december bij het Hooggerechtshof werden gehoord, is het niet overdreven om te zeggen dat Roe v. Wade, de bekroning van de Amerikaanse vrouwenbeweging van de jaren zestig en zeventig, aan een zijden draadje hangt. Het is vrij duidelijk dat de zes conservatieve rechters, waaronder de drie rechtse benoemingen van Trump, van plan zijn de wet van Mississippi te handhaven die abortus na 15 weken verbiedt – de wet die in de Dobbs-zaak wordt aangevochten. Het Hof kan de wet van Mississippi handhaven door de grens voor het verbod op abortus vanaf de levensvatbaarheid van de foetus buiten de baarmoeder te verschuiven naar 15 weken, of door Roe volledig te ontmantelen en de abortuswetgeving volledig aan de staten over te laten. Als zij ervoor kiezen Roe af te zwakken door de bescherming tegen abortus te beperken tot de eerste 15 weken van de zwangerschap, zal dat waarschijnlijk slechts de eerste stap zijn naar het volledig wegnemen van de bescherming tegen abortus.

Als het Hooggerechtshof Roe in 2022 via Dobbs of in een latere rechtszaak vernietigt, zal een enorm deel van het land binnen enkele weken of maanden het recht op abortus verliezen, wat betekent dat 42% van de vrouwen in de vruchtbare leeftijd in de VS in een staat zal wonen waar abortus illegaal is. In andere staten zal abortus legaal blijven, en de klinieken in deze staten zullen te maken krijgen met een toename van het aantal gevallen omdat vrouwen die de middelen hebben zullen reizen om toegang tot abortus te krijgen.

Vrouwen die een abortus willen in de eerste 10 weken van de zwangerschap kunnen misschien thuis abortuspillen gebruiken, waarvoor de FDA onlangs toestemming heeft gegeven om ze via telegeneeskunde voor te schrijven en per post naar de patiënten te sturen. In 19 staten is het momenteel echter verboden om abortuspillen via telegeneeskunde te verstrekken, en rechtse krachten in republikeinse staten zijn al bezig om het gebruik van abortuspillen verder te criminaliseren. De regering-Biden heeft wettelijke mogelijkheden om de anti-abortuspilwetten aan te vechten, zoals een recent stuk in de New York Times beschrijft. Veel vrouwen zullen gedwongen worden om illegale en mogelijk onveilige abortussen uit te voeren of ongewenste zwangerschappen uit te dragen.

Hoe zijn we hier beland?

Roe v. Wade vestigde het wettelijke recht op abortus in de V.S. in 1973. Gedurende het grootste deel van de bijna 50 jaar sinds Roe is het recht op abortus aangevallen door georganiseerde anti-abortus krachten die georganiseerd zijn door christelijk rechts, dat een machtig republikeins stemblok vertegenwoordigt. Letterlijk honderden wetten zijn door wetgevende lichamen in zuidelijke en midwestelijke staten aangenomen die de toegang tot abortus beperken of deze illegaal maken. De rechtbanken hebben toegezien op het langzaam afbrokkelen van de abortusrechten door wetten toe te staan die de toegang tot abortus bemoeilijken, terwijl ze wetten die abortus volledig verbieden afwijzen.

Sommige van de abortusbeperkingen die worden opgelegd in door Republikeinen gecontroleerde staten zijn onmenselijk en getuigen van een werkelijk verontrustende mate van vrouwenhaat. Een wet uit Kentucky uit 2019 die bepaalt dat abortusaanbieders een echografie moeten maken, de foetus gedetailleerd aan de patiënt moeten beschrijven en de patiënt moeten dwingen naar de hartslag van de foetus te luisteren alvorens een abortus uit te voeren, mocht van het Hooggerechtshof in werking treden. Bij vrouwen die negen weken of minder zwanger zijn, moet deze echografie transvaginaal worden uitgevoerd – waardoor vrouwen die een abortus willen laten uitvoeren een zeer invasieve en volstrekt onnodige medische procedure moeten ondergaan die beschouwd kan worden als een vorm van mishandeling door de staat.

In 26 staten moeten vrouwen eerst een afspraak maken en vervolgens een wachttijd doorlopen, die medisch gezien volstrekt onnodig is, voordat zij een abortus kunnen ondergaan. In zes staten bedraagt deze wachttijd 72 uur, en in één staat, Utah, bepaalt de wet dat weekeinden en feestdagen niet in de 72 uur mogen worden meegerekend. De wachttijden zijn vooral bedoeld voor vrouwen uit de arbeidersklasse en arme vrouwen, die vrij moeten nemen van hun werk of kinderopvang moeten regelen voor twee afspraken in plaats van één. In de vele staten waar er slechts een paar of zelfs maar één abortuskliniek is, moeten vrouwen vaak honderden kilometers rijden om een kliniek te bereiken voor twee afspraken, en betalen voor onderdak tijdens de wachtperiode.

De vervolging van vrouwen die een miskraam of doodgeboorte hebben gehad, is een afschuwelijk dystopische maatregel die reactionaire staatsregeringen en individuele openbare aanklagers hebben genomen tegen meestal arme vrouwen. Twee vrouwen op het platteland van Californië werden beschuldigd van doodslag nadat zij een miskraam hadden gehad en volgens de aanklager illegale drugs hadden gebruikt. Een van deze vrouwen, Adora Perez, zit nog steeds in de gevangenis waar zij een straf van 11 jaar uitzit. In Alabama zijn naar schatting 500 vrouwen gearresteerd wegens zwangerschapsverlies, waaronder een vrouw die haar zwangerschap verloor toen zij in de buik werd geschoten. (De aanklacht werd uiteindelijk ingetrokken.) De rechtse autoriteiten voeren de criminalisering van zwangerschap zelfs op, met een verdrievoudiging van het aantal vrouwen dat vervolgd wordt voor het vermeende beschadigen van hun foetus tussen 2006 en 2020, vergeleken met de periode van 1973 tot 2005.

De leiders van anti-abortus rechts beweren dat elke bevruchte eicel een persoon is, en hun bezorgdheid voor “ongeboren personen” weegt consequent zwaarder dan de bezorgdheid voor de persoon die zwanger is. Dit dient als een zeer dunne dekmantel voor het bredere programma van de reactionairen om te proberen de klok terug te draaien naar de normen van het traditionele, door mannen gedomineerde gezin als kerneenheid van de samenleving. Hoewel een duidelijke meerderheid van de Amerikanen het ermee eens is dat vrouwen het recht op abortus moeten hebben, is er een aanzienlijke rechtse minderheid, vooral in meer conservatieve staten, die kan worden gemobiliseerd tegen het recht op abortus. Dit maakt abortus tot één van de nuttige speerpunten voor rechtse politici wier bredere programma van ongebreidelde vrijemarkteconomie – belastingverlaging voor het bedrijfsleven, deregulering en privatisering – steeds minder populair is. Tegelijkertijd is er, bijvoorbeeld onder jongere evangelische gelovigen, minder enthousiasme voor de anti-abortus en anti-LGBTQ thema’s van rechts.

Abortus is op een andere manier als wapen ingezet door het establishment van de Democratische Partij, die, ondanks het feit dat zij gedomineerd wordt door politici die in woorden pro-choice zijn, zichzelf van weinig nut heeft getoond bij het verdedigen van abortusrechten tegen rechtse aanvallen. Democraten hebben lang gestemd voor het Hyde-amendement als onderdeel van de begroting, dat het gebruik van federale Medicaid dollars voor abortuszorg verbiedt. Biden voerde campagne met de belofte het Hyde-amendement in te trekken, maar liet die belofte prompt varen toen senator Joe Manchin van West Virginia daar bezwaar tegen maakte. In 2021 was er een enorme escalatie van anti-abortuswetgeving met de invoering van meer dan 100 nieuwe abortusbeperkingen, waaronder het afschuwelijke Texaanse abortusverbod. Desondanks boden de traditionele vrouwenorganisaties die verbonden zijn met de Democratische Partij geen antwoord in de vorm van massa-acties.

Eén van de campagnebeloften van Biden was om Roe v. Wade te classificeren als federale wet. Het Huis heeft de “Women’s Health Protection Act” goedgekeurd, die het recht op abortus in de wet zou waarborgen. Het zal ongetwijfeld niet gemakkelijk zijn deze wet in de Senaat erdoor te krijgen – daarvoor moet de obstructie door eindeloze redevoeringen worden afgeschaft en zware druk worden uitgeoefend op de anti-abortus Democratische senator Bob Casey en mogelijk Joe Manchin, die een gemengde staat van dienst heeft op het gebied van abortus. Maar de regering-Biden heeft niet eens gedaan alsof ze het probeerde.

De Democraten bereiden zich nu voor om de bedreiging van Roe te gebruiken om links georiënteerde kiezers naar de stembus te lokken in de tussentijdse verkiezingen van 2022, op een ogenblik dat grote delen van de progressieve en vooral jongere kiezers diep teleurgesteld zijn in de algemene passiviteit van de Democraten. Een krachtige verdediging van Roe zal massamobilisaties, burgerlijke ongehoorzaamheid, stakingen en mogelijk stakingen vereisen. De Democratische Partij heeft gedurende vele decennia en talloze gelegenheden bewezen dat zij niet het voortouw zal nemen in een strijd voor abortusrechten, of iets anders, gebaseerd op een massabewegingsstrategie.

Abortusverbod in Texas

Op 1 september 2021 verloor de op één na dichtstbevolkte staat van de VS plotseling de toegang tot abortus toen het Hooggerechtshof Texas SB8, de beruchte wet die abortussen na zes weken zwangerschap verbiedt, liet ingaan, ondanks het feit dat deze duidelijk in strijd is met het Roe-besluit. Sinds SB8 van kracht is, worden abortusklinieken in naburige staten overspoeld door vragen van Texanen die een abortus willen, terwijl het aantal abortussen dat in Texas wordt uitgevoerd gehalveerd is. In verschillende staten is navolgingswetgeving ingevoerd om de juridische truc na te bootsen die in SB8 werd gebruikt om de reactionaire meerderheid van het Hooggerechtshof een excuus te geven om de wet niet te vernietigen.

De regering-Biden en diverse liberale organisaties hebben rechtszaken aangespannen om te proberen het Texaanse abortusverbod op te schorten, maar de federale rechtbanken, waaronder het Hooggerechtshof, zitten vol met rechtse rechters die door Trump zijn aangesteld. Sommige rechtszaken tegen het verbod zijn verworpen, en andere banen zich een weg door de rechtbanken, maar het zal waarschijnlijk nog jaren duren voordat de rechtszaken tot een uitspraak komen, en in de tussentijd bestaat de wet nog steeds.

Hoewel er onder pro-choice mensen, en vooral onder jongeren, een echte stemming heerste om in september actie te voeren tegen SB8, weigerden de historische organisaties van de vrouwenbeweging, die verbonden zijn met de Democratische Partij, om massademonstraties op te zetten. De leiding van de Democratic Socialists of America (DSA), een organisatie met meer dan 90.000 leden, kwam niet in beweging om demonstraties te organiseren en een beweging op te bouwen, maar riep in plaats daarvan mensen op om geld te geven aan abortusfondsen die mensen met lage inkomens helpen toegang te krijgen tot de procedure.

Uiteindelijk riep Women’s March, de organisatie die voortkwam uit de massale protesten in 2017, wel landelijke protesten uit voor 2 oktober, maar liet de organisatie ervan over aan lokale filialen, die in veel gevallen bestonden uit één of twee individuen die niet per se ervaren activisten waren. Dat tienduizenden mensen op de been kwamen bij honderden protesten in het hele land, ondanks de gebrekkige organisatie, toont de woede die bestaat tegen abortusverboden en het verlangen om reproductieve rechten te verdedigen. Een grote kans om veel bredere krachten in actieve strijd te brengen werd gemist door de afwezigheid van leiderschap van de traditionele vrouwenorganisaties of van DSA. De rechtervleugel, inclusief de meerderheid van het Hooggerechtshof, is waarschijnlijk aangemoedigd door de relatief gematigde protestreactie op het Texaanse verbod, en dat kan van invloed zijn op hun beraadslagingen over de Dobbs-zaak.

In Texas werkten de kleine krachten van Socialist Alternative samen met studenten van de Universiteit van Houston en organiseerden een walk out en protestbijeenkomst om mee te bouwen aan de actie van 2 oktober. Jongeren hebben in de opstand tegen de moord op George Floyd laten zien dat ze bereid zijn om actie te voeren tegen onrecht en onderdrukking. Dit najaar hebben jonge vrouwen protesten en walkouts geleid tegen seksueel geweld op universiteiten en middelbare scholen in het hele land, een ontwikkeling die meestal onder de radar is gebleven in de nationale media. Het stoppen van de rechtse aanval op abortus zal een massabeweging vereisen die wordt gedreven door de energie en het radicalisme van jonge mensen.

Welke strategie om rechts te verslaan?

De bewegingen die de afgelopen jaren internationaal abortusrechten afdwongen, tonen dat massale strijd nodig is om de patriarchale controle over vrouwenlichamen, die aan de basis ligt van abortusverboden, te overwinnen. Historisch gezien is het versoepelen van de abortuswetgeving vaak gepaard gegaan met bewegingen voor de bredere bevrijding van de arbeidersklasse. Abortus werd gelegaliseerd binnen een paar jaar nadat de arbeidersklasse de macht had gegrepen in de Russische Revolutie van 1917. In Zuid-Afrika werd het recht op abortus goedgekeurd door het eerste parlement dat werd geïnstalleerd na de nederlaag van het apartheidsregime, en in Spanje was abortus korte tijd legaal in gebieden die tijdens de Spaanse Revolutie van de jaren dertig door linkse krachten werden gecontroleerd. Abortusrechten in de Verenigde Staten werden veroverd door de massale vrouwenbeweging van de jaren zestig en zeventig, die deel uitmaakte van een bredere opstand van arbeiders en onderdrukten met revolutionaire kenmerken.

De dringende noodzaak van een massabeweging ter verdediging van abortusrechten is echter geen algemeen aanvaarde conclusie. Een deel van de linkse activisten, waaronder een aanzienlijk deel van de actieve leden van de DSA, is voorstander van onderlinge hulp als belangrijkste organisatiestrategie in plaats van massale strijd. Deze laag zal waarschijnlijk op zoek gaan naar versterking van bestaande netwerken die geld inzamelen voor mensen uit de arbeidersklasse om naar staten te reizen waar ze legale abortussen kunnen krijgen, of mogelijk zelfs een veilige maar illegale abortusdienst ontwikkelen in staten met een verbod.

Onderlinge hulp zal ongetwijfeld een enorme hulp zijn voor veel individuen die op zoek zijn naar het beëindigen van zwangerschappen. Links zou echter de lat hoger moeten leggen en vastberaden moeten strijden voor volledige reproductieve gezondheidszorg, inclusief abortus, toegankelijk voor iedereen, als onderdeel van een toegankelijke gezondheidszorg. Als de op twee na grootste socialistische organisatie in de geschiedenis van de VS zou de DSA een beslissende rol moeten spelen en het voortouw nemen in de massale strijd voor abortus en in andere cruciale gevechten voor de arbeidersklasse. Doet de DSA dat niet, dan loopt ze het risico volkomen irrelevant te worden als kracht waarnaar de mensen van de arbeidersklasse in hun strijd kijken.

Het publiekelijk trotseren van het abortusverbod door op zeer zichtbare wijze abortuspillen in te nemen, en deze actie te koppelen aan een massacampagne, was een krachtige tactiek van ROSA Ierland om steun te verwerven voor het beëindigen van het abortusverbod in dat land. Het gebruik van abortuspillen, die nu legaal via de post kunnen worden verstrekt, als tactiek voor directe actie is gebruikt bij een recent protest. Of dit soort acties een sleutelrol zal spelen in de abortusstrijd in de VS lijkt minder waarschijnlijk, hoewel al dan niet legaal verkregen abortuspillen ongetwijfeld meer gebruikt zullen worden als het Hof Roe ontmantelt.

In Ierland waren de reactionairen al erg in het defensief in de aanloop naar het referendum van 2018, waardoor het publieke verzet zeer effectief was in het blootleggen van hun zwakte en hypocrisie. De situatie in de VS is vandaag niet dezelfde, aangezien de reactionairen hun controle over grote delen van het land hebben geconsolideerd, evenals het Hooggerechtshof, en waarschijnlijk verdere vooruitgang zullen boeken in de tussentijdse verkiezingen van 2022. Dit betekent geenszins dat we defaitistisch moeten zijn, maar het maakt glashelder dat alleen een vastberaden en aanhoudende massabeweging de reactionairen hier kan verslaan. Het gebruik van abortuspillen kan een belangrijk hulpmiddel zijn in deze strijd, maar het zal niet de centrale tactiek zijn.

Nu we een lente naderen waarin de Democraten en het liberale establishment er waarschijnlijk voor zullen zorgen dat het dreigende Dobbs-besluit in de nieuwscyclus blijft, zal het idee dat we gewoon Democratisch moeten stemmen door politici, de liberale media en andere figuren rond de Democratische Partij tot in het oneindige herhaald worden. Zelfs wanneer elementen van de gevestigde orde, zoals de vrouwenorganisaties van de Democratische Partij, marsen of actiedagen organiseren, zal de belangrijkste boodschap vanaf het podium waarschijnlijk zijn: ga stemmen op de Democraten in de tussentijdse verkiezingen. Dit zal bij veel jonge vrouwen niet aanslaan, omdat jonge mensen over het algemeen het meest gedesillusioneerd zijn in Biden, omdat zij om te beginnen de minste illusies hadden. Een belangrijke rol van revolutionaire socialisten is om de mislukte strategie van ‘Democraten-stemmen-om-Roe-te-verdedigen’ tegen te gaan en te wijzen op de noodzaak om een massabeweging op te bouwen met nieuwe strijdorganisaties die onafhankelijk zijn van de Democraten en hun staat van dienst als het gaat om het verdedigen van abortusrechten.

Op dit moment van overlappende gezondheids-, politieke en economische crises is een ontwrichtende massabeweging over abortusrechten niet wat de regering-Biden wil. De kapitalistische klasse is echter te verdeeld en Biden en de Democraten zijn te zwak om een progressieve opmars te leiden om Roe in effectieve wetgeving om te zetten. Biden is een lange lijst van mislukkingen op wetgevend gebied aan het verzamelen: stemrecht, hervorming van de arbeidswetgeving, hervorming van het politieapparaat, en meest recentelijk het Build Back Better debacle. De mogelijkheid om abortusrechten te verdedigen en uit te breiden hangt af van de ontwikkeling van een jeugdige, strijdbare en aanhoudende massabeweging.

Als Roe door het Hooggerechtshof wordt ontmanteld, en vooral als zich als reactie daarop geen substantiële massabeweging ontwikkelt, zijn de gevolgen voor de werkende klasse zeer ernstig. Het zou de grootste overwinning voor rechts zijn in een generatie. Naast de gruwelijke ontberingen die vrouwen worden opgelegd door het verbod op abortus, zou rechts zich aangemoedigd voelen om nog verder te gaan in het terugdringen van andere fundamentele mensenrechten die op dezelfde fragiele wettelijke basis rusten als Roe. Huwelijksgelijkheid zou waarschijnlijk het volgende doelwit zijn. Aartsconservatieve juridische argumenten stellen dat abortus, geboortebeperking, interraciale huwelijken en LGBTQ-rechten niet expliciet worden genoemd in de tekst van de grondwet en dat het daarom zaken zijn die aan de staten moeten worden overgelaten. Uiteindelijk worden onze rechten niet gegarandeerd door het Hooggerechtshof of de kapitalistische democratie, maar door de kracht van arbeidersklasse en onderdrukte groepen om die rechten te verdedigen.

De weg naar een overwinning van links in de VS op het gebied van abortusrechten is moeilijk en onzeker. Het opbouwen van een duurzame massabeweging, het oprichten van nieuwe strijdorganisaties, het ontwikkelen van een capabel leiderschap, en het vermijden van de valstrik van de Democratische Partij zijn enkele van de vele taken die voor ons liggen. Maar in deze strijd kunnen we inspiratie putten uit de overwinningen van massabewegingen over de hele wereld bij het uitbreiden van reproductieve rechten, van Argentinië en Mexico tot Ierland en Zuid-Korea, en uit de realiteit dat de meerderheid van de mensen uit de arbeidersklasse in Amerika zich verzet tegen de reactionaire agenda van rechts.