Category: Nieuwe arbeiderspartij

Naar aanleiding van de oproep van het ABVV op de 1 mei optocht in Charleroi vorig jaar werd een discussie opgestart met vertegenwoordigers van politieke krachten die links van de PS en Ecolo staan. De oproep kwam er wegens het gebrek aan een politiek verlengstuk voor de eisen van de arbeidersbeweging. We publiceren een vertaling van het persbericht dat nu werd rond gestuurd.

“Op 1 mei 2012 klaagde het ABVV van Charleroi en Zuid-Henegouwen het besparingsbeleid en de afwezigheid van een politiek verlengstuk voor de eisen van de arbeidersbeweging aan. In zijn toespraak riep de interprofessionele regionale secretaris Daniel Piron op tot een politieke samenwerking links van de PS en Ecolo om de arbeiders opnieuw hoop en waardigheid te geven.

“Enkele weken later sprak de algemeen secretaris van de CNE [de christelijke bediendenbond, langs Nederlandstalige kant: LBC], Felipe Van Keirsbilck, zich in een gelijkaardige zin uit. Verschillende syndicale verantwoordelijken deden hetzelfde.

“Op een vergadering op 20 februari, op initiatief van het ABVV van Charleroi en Zuid-Henegouwen, en in aanwezigheid van een vertegenwoordiger van CNE, verantwoordelijken van PTB [PVDA], LCT [Ligue Communiste des Travailleurs], MG [Mouvement de Gauche, opgezet door Westphael], Front de Gauche van Charleroi [lokaal samenwerkingsverband waar ook LSP aan deelnam], PSL [LSP], PC [Communistische Partij] en LCR [SAP], werd beslist om de verantwoordelijkheid op te nemen en in te gaan op de verschillende oproepen.

“In de hoop dat steeds meer syndicale krachten, sociale bewegingen en verenigingen deze oproepen zullen ondersteunen en verder op weg helpen, besloten de verantwoordelijken om een steuncomité op te zetten om deze verwachtingen te beginnen concretiseren. Ze willen dit doen met al wie dat wil, zonder exclusieven, met pluralisme en een zo breed mogelijke democratie.

“Als eerste stap, en in overleg met de syndicale krachten die hen daartoe hebben opgeroepen, organiseren ze eind april een dag van debat en strijd. Op deze dag zal een gemeenschappelijke verklaring worden voorgelegd om deze te bediscussiëren en aan te nemen.

“Allemaal samen, tegen de besparingen, de miserie en de onrechtvaardigheid!

“Voor een links alternatief op de kapitalistische crisis!”

SP.a tegen stakingen en voor een “slimme index”?

De laatste weken kwam het in sociale kwesties steeds meer tot aanvaringen tussen de SP.a en de vakbonden, in het bijzonder ook met de ABVV-militanten. Naar aanleiding van de discussie over de index, de automatische aanpassing van de lonen aan de stijgende prijzen, had Caroline Gennez het over de noodzaak van een “slimme index”. Een die niet meer alle lonen aanpast aan de stijgende levenskost, maar enkel een vast bedrag geeft aan de laagste lonen.

Artikel door Peter Delsing uit de december/januari-editie van ‘De Linkse Socialist’

Bruno Tobback (voorzitter van de SP.a) kwam een dag later tussen om te melden dat hij daar niet mee akkoord was. Maar dat deed hij niet vanuit een links of sociaal standpunt: door voor alle werkenden een reële aanpassing van de lonen te eisen, bijvoorbeeld, zodat onze lonen eindelijk op een meer fatsoenlijke manier de dalende koopkracht van de laatste jaren zouden beginnen goedmaken. Desnoods door het geld te halen waar het zit: bij de superrijken, hun toplonen, belastingparadijzen en opgepot, niet-productief kapitaal. Neen, Tobback klonk als een veeleer voorspelbare, grijsgedraaide patronale plaat: “De lagere lonen worden inderdaad beschermd, maar het is geen oplossing voor de loonkost en de competitiviteit, omdat het vooral de lagere lonen ten goede komt.”

De voorstellen tot ondermijning van de index ontlokten bij de Algemene Centrale, de grootste arbeiderscentrale binnen het ABVV, een scherpe reactie: elke aanval op de index wordt door de AC als een “oorlogsverklaring” bestempeld en zal volgens voorzitter Alain Clauwaert worden beantwoord met “stakingen” en desnoods een “nationale 24-urenstaking”. Allicht heeft de vrees voor een direct en frontaal conflict met de vakbonden en hun basis – net na de schandalige aankondiging van de sluiting van Ford Genk en een reeks van andere ontslagen – ervoor gezorgd dat er voorlopig geen indexsprong komt, hoewel de index wel verder wordt uitgehold. Als je telkens een stukje van de salami snijdt, blijft er uiteindelijk ook niets meer van over.

Ga in het onderwijs maar eens vragen wat de jarenlange onderfinanciering en besparingen – ook beheerd door SP.a’ers – inmiddels hebben betekend. Klassen en aula’s zitten overvol, schoolgebouwen ruimen plaats voor containerklassen en het onderwijzend personeel wordt uit de sector gejaagd door burn-outs en uitzichtloosheid.

Bij De Lijn was het SP.a’ster Ingrid Lieten die het personeel met telkens nieuwe besparingen, afschaffing van lijnen en diensten,… tegen zich in het harnas joeg. In de jaren ‘90 was Johan Vande Lanotte als Minister voor Overheidsbedrijven mee verantwoordelijk voor de kaalslag in jobs en condities in gewezen openbare diensten.

Terwijl de PS soms nog de indruk wil geven een partij te zijn met vroegere wortels binnen de arbeidersklasse – hoewel ze evengoed een patronale agenda verdedigt – is de lijst van parvenu’s bij de SP.a wel erg lang. Half november lanceerden SP.a’ers Karin Temmerman en David Geerts, naar aanleiding van een staking bij de NMBS, een demagogisch voorstel tegen “wilde stakingen” in de pers. Dat de staking bij de NMBS geen “wilde staking” was, was even bijzaak. Dat spontane stakingen dikwijls het gevolg zijn van verslechterende condities en onveiligheid door besparingen op personeel en middelen? Temmerman had er vanzelfsprekend geen oren naar en kraamde uit – in de beste burgerlijk-liberale en N-VA-tradities – dat NMBS-stakingen de “reizigers gijzelen”. Wie heeft Bart De Wever nog nodig als baarlijke vijand, als je als arbeidersbeweging zulke vrienden hebt?

Van “burgerlijke arbeiderspartij” naar een partij van neoliberale bespaarders

Een oudere generatie herinnert zich de SP.a nog als een partij die opkwam “voor de werkende mens”. In de leiding zaten altijd verdedigers van het kapitalisme en andere carrièrezoekers. Maar aan de basis had je tot in de jaren ‘80 dikwijls nog een actief partijleven. Het was een “burgerlijke arbeiderspartij”, deel van het kapitalistisch systeem aan de top, maar dikwijls nog met strijdbare arbeiders en vakbondsmilitanten aan de basis. Sinds de SP.a in regeringen mee is gaan besparen en met de handen in de trog zit, is een groot deel van het electoraat uitgezwermd. Sommigen stemmen nog als minste kwaad op de SP.a, maar dat kan syndicale militanten, jongeren en werkende mensen niet actief vooruithelpen.

Als je kijkt naar de politiek van het sociaaldemocratische Pasok in Griekenland, de PSOE in Spanje, en de “socialisten” in Portugal: ze hebben zich allemaal gediscrediteerd en hondstrouw mee de crisis en miserie van het systeem op de werkende bevolking afgewenteld. In Griekenland leidde het zich neerleggen bij het “minste kwaad” tot het opkomen van het ergste kwaad: de openlijk fascistische partij Gouden Dageraad, met vandaag 14% in de peilingen!

We dienen ginder en in eigen land de strijd te organiseren. Niet enkel via syndicale instrumenten, maar ook door te bouwen aan netwerken van linkse activisten, vakbondsmilitanten,… die op basis van de erger wordende crisis van het systeem, de hardere aanvallen op onze levensstandaard,… binnen en buiten de vakbonden, onder jongeren en gepensioneerden, kunnen bouwen aan een breed, democratisch politiek verlengstuk voor de werkende meerderheid van de bevolking. LSP wil bijdragen aan dat proces en is bereid om open in discussie te gaan over vroegere ervaringen in de strijd om de maatschappij te veranderen. We denken dat tijd en ervaring zullen uitwijzen dat opkomen voor degelijk werk, inkomen, gezondheidszorg, onderwijs,… niet los kan worden gezien van de strijd voor een democratische, socialistische maatschappij.

Gauches Communes, de linkse eenheidslijst bij de gemeenteraadsverkiezingen in het Brusselse, organiseerde deze week een publieke meeting met woordvoerders van verschillende linkse eenheidslijsten in het land. Ruim 70 aanwezigen namen aan de bijeenkomst deel. Er waren verschillende sprekers: Jean-Pierre Michiels van het Front de Gauche (Links Front) in La Louvière, René Andersen van het Front de Gauche in Charleroi, François Schreuer die verkozen is voor de lijst Véga in Luik en tenslotte Anja Deschoemacker van Gauches Communes (Brussel). De voorziene spreker van Rood!-Antwerpen, lijsttrekker Ivo Janssen, kon jammer genoeg niet aanwezig zijn. Vanuit de zaal werd ook tussen gekomen door vertegenwoordigers van de Mouvement de Gauche, de lijst Front de Gauche in Schaarbeek en de lijst Gauche uit Etterbeek.

Verslag en foto’s door Nico M. (Brussel)

De toespraken van de verschillende sprekers maakten duidelijk dat er een politiek vacuüm is links van de gevestigde partijen en dat dit een centraal element was om tot linkse eenheidslijsten te komen. Iedere spreker bracht ook een verslag van de samenwerking tussen verschillende linkse krachten op lokaal vlak en de wijze waarop daarmee werd omgegaan. De gemeenteraadsverkiezingen vormden ook een gelegenheid om te discussiëren over welke programma’s en politieke standpunten naar voor werden gebracht.

In het programma van Gauches Communes werd nadruk gelegd op de noodzaak om niet alleen bij verkiezingen actief te zijn, maar doorheen het hele jaar sociale strijd te ondersteunen en er een rol in te spelen. Gauches Communes heeft zich ook steeds bereid getoond om te discussiëren over een links front op nationaal vlak. Een samenwerking van krachten links van de gevestigde partijen, dus links van SP.a/PS en Groen/Ecolo, is noodzakelijk om het politieke vacuüm te vullen maar ook om strijdbewegingen te ondersteunen door de uitbouw van een politiek verlengstuk met respect voor verschillende stromingen en opvattingen.

De afgelopen periode waren er verschillende syndicale verantwoordelijken – van het Franstalige CNE (tegenhanger van LBC) tot het ABVV van Charleroi – die het hadden over een breuk van de banden tussen vakbonden en gevestigde partijen. Het ging over oproepen om deze kwestie te bediscussiëren, maar er moeten ook stappen gezet worden om effectief tot een nieuwe brede linkse kracht te komen.

Het is in dat kader dat Gauches Communes deze week een meeting organiseerde. Om het debat verder te voeren, willen we spreken met de vroegere partners van het Front des Gauches (PC en LCR), de linkse eenheidslijsten bij de gemeenteraadsverkiezingen (vandaar de meeting die een eerste contact in deze zin was) maar ook met andere linkse krachten zoals PVDA en Mouvement de Gauche, alsook de vakbondscentrales die recent oproepen deden over de nood aan een politieke stem.

Deze bijeenkomst was een eerste stap, nu gaan de discussies verder. In de tussenkomsten werd ook gesproken over de ernst van de situatie en de gevolgen van het besparingsbeleid. Dat leidt tot een moeilijke positie voor veel werkenden en jongeren, maar ook tot een groeiend ongenoegen en bereidheid tot strijd. Een initiatief in de richting van een links front zou daar een rol in kunnen spelen en een stap kunnen vormen om te komen tot een eengemaakt alternatief op de besparingen en voor werk, het zou ook een eerste stap kunnen zijn om tot een brede nieuwe politieke formatie van de arbeidersbeweging te komen.

Anja Deschoemaecker, Gauches Communes (Brussel)

René Andersen, Front de Gauche – Charleroi

François Schreuer, Véga (Luik)

Jean Pierre Michiels, Front de Gauche – La Louvière

Julien Degreef, Mouvement de Gauche

Séphian Samyn, Gauche (Etterbeek)

In elk land waar de crisis zijn lelijke gezicht al heeft blootgegeven, worden de praatjes van de klassieke politieke partijen steeds minder gevolgd. Dat leidt tot politieke onstabiliteit, maar ook tot enorme kansen voor consequent links. In IJsland, Griekenland, Spanje, Portugal en Ierland boekten echt linkse groepen goede verkiezingsresultaten. In Griekenland was het zelfs niet onmogelijk om een linkse regering op de been te brengen om resoluut van koers te veranderen.

Bart Vandersteene

In België staan we nog niet zover. Maar tegelijk laat de besparingslawine zich steeds meer voelen en weten we dat een lawine groter wordt naarmate ze verder rolt. Dat gebeurt niet in een rechte lijn, voorlopig wordt gewacht tot 15 oktober – de dag na de gemeenteraadsverkiezingen – om een nieuwe besparingsoperatie in te zetten.

De gemeenteraadsverkiezingen zullen ongetwijfeld gedomineerd worden door de klassieke praatjes van de gevestigde partijen. Burgemeesters, parlementsleden en ministers zullen zich uitsloven om hun partij in zoveel mogelijk plaatsen aan de macht te brengen. Want macht betekent mooi betaalde postjes, jobs voor de vrienden, mogelijkheden om te lobbyen en deel uit te maken van de elite. Dat dit voor hen de inzet is, blijkt ook uit de vele niet-principiële kartels: van blauw-groen in Mechelen over rood-oranje in Antwerpen en rood-groen in Gent. Het ideologische eenheidsdenken leidt tot deze onderlinge inwisselbaarheid van partijen.

De linkerzijde moet van de periode van verhoogde aandacht voor de lokale politiek gebruik maken om de eenheidsworst te doorbreken, het verzet tegen het besparingsbeleid op gang te trekken en een alternatief te verdedigen. Dat alternatief moet vertrekken van de echte behoeftes zoals betaalbaar en kwaliteitsvol wonen, degelijk werk en inkomen voor iedereen, recht op mobiliteit en collectieve diensten. De middelen zijn er. Het aantal dollarmiljardairs is in België en de rest van de wereld in 2012 nog toegenomen, en dit ondanks de ‘crisis van de eeuw’.

De kapitalisten zitten op een berg geld, maar weigeren te investeren. Het is een onverantwoorde kapitaalstaking die de samenleving verlamt. Vreemd genoeg wordt wie tegen de gevolgen daarvan protesteert door de media en de gevestigde politici als ‘onverantwoord’ bestempeld. Zij voeren een klassenstrijd voor hun belangen, wij moeten onze strijd eveneens organiseren. Onze grootste troef daarbij is ons aantal, wij zijn de 99%.

Politieke zekerheden verdwijnen en moeten plaats ruimen voor groeiende onstabiliteit. Links moet de kansen grijpen. Bij de gemeenteraadsverkiezingen zullen er op heel wat plaatsen lijsten zijn die links van de gevestigde partijen staan. Het wijst op een proces van verandering en een zoektocht naar een alternatief.

Internationale voorbeelden geven aan dat een brede, open en democratische samenwerking van consequent linkse krachten de beste manier is om stappen vooruit te zetten. Dat is waarom wij op verschillende plaatsen eenheidscampagnes voeren. In Gent en Antwerpen zetten we onze schouders onder de ROOD!-lijsten. In Brussel is er het linkse eenheidsinitiatief Gauches Communes dat opkomt in Sint-Gillis, Elsene, Anderlecht en Jette. In Charleroi en La Louvière nemen we deel aan het Front de Gauche, een lijst die nadrukkelijk refereert naar het succesvolle initiatief in Frankrijk waar Mélenchon als kandidaat van het FDG bij de presidentsverkiezingen 12% van de stemmen haalde. In Luik hebben we gesprekken met VEGA, een links-ecologische lijst. In Zottegem werken LSP-leden mee aan de LEEF-lijst, in Dendermonde en Keerbergen willen we als LSP-Rood! naar de kiezer trekken. Hiernaast zijn er nog tal van lokale linkse lijsten, denk maar aan Democratie Edegem, Leef! Herzele en Zaventem, Sociaal en Democratisch Houthalen-Helchteren,…

Er is nog geen gecoördineerd links eenheidsinitiatief. Daar zijn verschillende redenen voor. Onder meer het feit dat de grootste linkse speler, de PVDA, nog steeds samenwerking op basis van respect voor de anderen uitsluit. Eenheid mag zich niet tot een aanhangsel van de eigen partij beperken.

De impact van de crisis zal zich steeds meer laten voelen. Het zal de overtuiging sterken dat de klassieke partijen geen alternatief bieden en allen voor een zelfde besparingslogica staan. Enkel een consequent socialistisch programma dat de heilige huisjes van het kapitalisme in vraag stelt, kan een voldoende antwoord bieden op de achteruitgang van onze levensstandaard. Voor de parlementsverkiezingen van 2014 zal de druk voor linkse samenwerking groot zijn. Wij willen die druk versterken en mee bouwen aan een consequent links alternatief.

Op de zomerschool van het CWI begin juli waren er sprekers uit verschillende landen. Een opgemerkte tussenkomst was alleszins die van het Ierse parlementslid Joe Higgins. De afgelopen weken was er in de Ierse media een lastercampagne tegen de Socialist Party en de campagne tegen de huishoudtaks die de regering wil doorvoeren. De helft van de Ierse gezinnen weigerde zich voor die taks te registreren, wat het volledige besparingsbeleid onder druk zet.

Het besparingsbeleid richt zich vandaag tegen de armsten, tegen de gewone werkenden en de jongeren. Terwijl er in de Eurozone 17 miljoen werklozen zijn, hebben de kapitalisten 2 biljoen euro aan niet-geïnvesteerde winsten in reserve staan. In plaats van die middelen aan te spreken, worden de jongeren aangepakt met in landen als Spanje meer dan de helft van de jongeren die zonder werk zit.

Dat is de achtergrond waartegen de trojka en de Ierse gevestigde partijen nieuwe vormen van belastingen willen opleggen, onder meer op wie een eigen huis heeft of op water. Het doel is om via deze weg binnen enkele jaren miljarden euro extra aan belastingen op te halen. Het IMF stelde in een rapport na een bezoek aan Ierland in maart dat het massaal verzet tegen die huishoudtaks wel eens een probleem zou kunnen vormen.

Hoe het establishment dat probleem wil aanpakken, zagen we de afgelopen weken in het dagblad ‘Independent’. Dat is een breed verspreid dagblad dat niet aarzelt om het verzet tegen het besparingsbeleid hard aan te pakken. Zo werden de 50% van de Ieren die de huishoudtaks weigeren te betalen omschreven als “belastingfraudeurs”. En dat in een krant waarvan de twee grootste aandeelhouders Ieren zijn die zich in belastingparadijzen hebben gevestigd om geen euro aan belastingen te moeten betalen!

De aanval werd ingezet tegen Mick Wallace, een onafhankelijke verkozene uit Wexford die voorheen projectontwikkelaar was en als anti-establishmentfiguur standpunten tegen de oorlog in Irak en tegen besparingen innam. Het parlementslid maakte deel uit van de technische fractie van verkozenen van kleine partijen en onafhankelijken, waaronder ook de verkozenen van de United Left Alliance. Wallace bleek zich als projectontwikkelaar schuldig te hebben gemaakt aan belastingontduiking. De Socialist Party nam een principieel standpunt in en eiste van Wallace dat hij dit zou terug betalen en we veroordeelden de belastingontduiking, maar de media probeerden om Wallace aan onze partij te linken terwijl er geen politieke banden zijn.

Hierna werd de aanval rechtstreeks tegen de Socialist Party gericht. De aanleiding was het gebruik van onkostenvergoedingen voor parlementsleden om naar meetings tegen het besparingsbeleid te gaan. Parlementsleden krijgen een vergoeding voor hun transport naar het parlement en voor activiteiten in hun hoedanigheid van parlementslid. Het verzet tegen het besparingsbeleid versterken, is een cruciaal onderdeel van de werking van linkse verkozenen.

De krant ‘Independent’ beweerde echter dat het ging om misbruik van publieke middelen terwijl de onkostenvergoeding enkel van toepassing zou zijn op transport naar het parlement en binnen het district waarbinnen een parlementslid verkozen is. De linkse verkozenen reageerden met de stelling dat campagnes in het belang van de arbeidersbeweging onderdeel uitmaken van hun publieke functie. Er volgde een politieke controverse in de media en zelfs in het parlement hieromtrent.

Het doel van deze lastercampagne was duidelijk: het ondermijnen van het verzet tegen de huishoudtaks en het besmeuren van de reputatie van de Socialist Party. Er werd gesuggereerd dat deze verkozenen niet anders zouden zijn dan de anderen en zelfs dat ze geld in hun zakken zouden steken. Hierop werd een lijst van alle gemaakte onkosten gepubliceerd, wat de zaken in een ander daglicht stelt.

Joe Higgins nam tussen januari en juni deel aan 21 meetings buiten Dublin. Hij legde daarbij 6.300 kilometer af en bleef drie keer ergens overnachten, in een bed&breakfast die respectievelijk 35, 36 en 54 euro kostte. Meestal reed hij zelf terug met de auto, maar er waren ook een aantal treinritten. Alles samen werd 935 euro uitgegeven. Zoals Joe opmerkte: “Met kar en paard zou het niet goedkoper geweest zijn”. De uitgaven van andere linkse verkozenen zijn ongeveer van een zelfde orde. Alleszins blijkt al snel dat het niet mogelijk is om Joe Higgins op dit punt te pakken. Een minister moest zelfs erkennen dat deze aanval niet zuiver is en dat hij zelf, toen hij nog oppositieleider was, het land rondtrok en zijn transportkosten als onkosten inbracht. Een voormalige adviseur van Labour stelde in een column dat hij het niet met de politieke standpunten van de Socialist Party eens is, maar dat Joe “zo eerlijk en principieel is als het daglicht.”

De mediagroep die de aanval tegen ons inzet, heeft een lange traditie op dat vlak. In 1913 steunde de voorloper van deze groep de patronale lock-out tegen het arbeidersprotest, in 1916 riep de krant uit dat de historische arbeidersleider James Connolly moest geëxecuteerd worden (enkele dagen later gebeurde dit ook). Nu zijn wij aan de beurt omdat wij in verzet gaan tegen het beleid dat enkel de belangen van de rijksten dient.

We zullen de lastercampagne van antwoord dienen en dit door middel van mobilisatie en het organiseren van verzet tegen het besparingsbeleid. Op woensdag 18 juli is er alvast een betoging gepland in Dublin.

Een aantal recente gebeurtenissen (1) heeft de discussie over de nood aan een brede linkse partij of een front van verschillende organisaties doen hernemen. Een formatie die al wie bereid is te strijden tegen het opgelegde bezuinigingsbeleid en de neoliberale politiek wil verenigen. Iets dergelijks zou kiezers kunnen overtuigen die in het verleden gedemotiveerd waren, maar bovenal zou ze het verzet en de strijd kunnen voortstuwen.

Artikel door Ben (Charleroi)

Het begin van een scheuring tussen PS en FGTB

Sommigen zullen nog denken dat de PS het minste kwaad voorstelt, maar steeds meer anderen maken een balans op van twintig jaar machtsdeelname door de PS. Het Globaal Plan in 1993, de jacht op de werklozen, de besparingen in het onderwijs, het Generatiepact in 2005 en nu onder aanvoeren van een PS-premier een in België nooit eerder geziene besparingsoperatie.

Duizenden politieke en syndicale militanten zeggen al langer dat de PS geen politiek verlengstuk is voor de vakbonden. De partij neemt integendeel deel aan een neoliberaal beleid dat regelrecht ingaat tegen de levensstandaard van de meerderheid van de bevolking. Na acties van de ACOD uit Doornik en Bergen was het nu de beurt aan het ABVV van Charleroi: “De PS heeft ons nog maar eens verraden, nog eens te veel”. En nog: “Kameraden van de PS, vandaag leeft de politiek van het minste kwaad niet meer onder onze militanten. De magische zin ‘het zou erger zijn zonder ons’ pakt niet meer”.

De bolwassing door het ABVV van Charleroi wordt concreter door een oproep om de krachten links van de PS en Ecolo bijeen te brengen.“Er zijn nog actieve, strijdbare en antikapitalistische krachten die zich baseren op de arbeidersbeweging. Het zal niet gemakkelijk zijn, maar als iedereen een stap zou zetten, PVDA, LCR, LSP,PC, christelijk links en misschien de linkerzijde van PS en Ecolo, als die nog bestaat, dan zouden we al een eind verder staan.”

Een nieuwe formatie staat op de agenda

Het potentieel voor een nieuwe linkse formatie is groot. Er is nood aan een formatie die ingaat tegen het besparingsbeleid en een eigen offensief programma uitwerkt op basis van de reële noden van de arbeiders en hun gezinnen. Dat potentieel blijkt ook uit het enthousiasme voor Syriza in Griekenland en het Front de Gauche in Frankrijk.

Ook in België is er zo’n potentieel aanwezig. In zekere zin blijkt dit uit de brede interesse in de Mouvement de Gauche van Bernard Westphael, een van de oprichters van Ecolo die uit deze partij is gestapt om een beweging op te zetten die uitdrukkelijk verwijst naar Mélenchon in Frankrijk. Hoe deze beweging zal ontwikkelen, is nog onzeker. Wordt het een eenmansoperatie of niet? Komt er een duidelijke oriëntatie op de arbeidersbeweging?

Zoals vele anderen zijn wij ervan overtuigd dat een breed links intiatief mogelijk is. Een dergelijke formatie moet democratisch en open zijn voor de verschillende linkse stromingen. Met respect voor de opvattingen en gevoeligheden van die stromingen, want vanzelfsprekend verdwijnen die niet in een oogopslag. De periode van de partijen die elke onenigheid als een ongewenst probleem opvatten, ligt gelukkig achter ons. Het democratisch debat en de inachtneming van minder- en meerderheden maken het mogelijk om verschillen te overstijgen en ze te zien voor wat ze zijn: bijdragen aan het debat.

Er zal uiteraard discussie plaatsvinden. Verschillende vakbondsafdelingen, politieke organisaties en verenigingen voeren het debat en houden op hun eigen tempo evaluaties. Maar laat ons wel hopen dat het geen eeuwigheid blijft aanslepen. De vakbonden hebben een centrale rol te spelen in dit proces. Ze kunnen beter dan wie ook de tegenstanders van de besparingen bijeenbrengen. Niet enkel de zogeheten radicaal-linkse organisaties maar ook de zeer talrijke mensen die niet politiek betrokken zijn. Zij kunnen ook een oriëntatie op de basis verzekeren. Vooral op de sociale strijd in plaats van louter op verkiezingen.

De gemeenteraadsverkiezingen kunnen het debat over een programma tegen de besparingen stimuleren. Dat is wat bijvoorbeeld besproken wordt in Charleroi binnen de groep voor een Front de Gauche die de PC, LSP en ook enkele vakbondsmilitanten verenigt. Het echte doel zou echter 2014 moeten zijn. Dat geeft ons de tijd om geduldig te bouwen aan een breed democratisch politiek initiatief met de actieve betrokkenheid van honderden, misschien zelfs duizenden mensen over het hele land.

1. De open brief van enkele vakbondsdelegaties aan Rudy De Leeuw, het vertrek van Bernard Westphael uit Ecolo en de creatie van de Mouvement de Gauche, de verklaringen van het ABVV van Charleroi om een initiatief links van PS en Ecolo op poten te zetten.

De Bénélux afdeling van de Parti de Gauche uit Frankrijk en ROOD! organiseren samen een verkiezingsavond nav de eerste ronde van de Franse presidentsverkiezingen. Het evenement gaat door op zondag 22 april vanaf 18h30 in het Sociaal Centrum Randstad in Sint Jans Molenbeek.

De open brief aan ABVV-voorzitter Rudy De Leeuw (die je hier kunt lezen) werd de voorbije weken verspreid door ABVV-delegaties. Ze vertolken een standpunt dat gedeeld wordt door veel vakbondsafgevaardigden en militanten en intussen onderschreven werd door ruim 50 syndicale delegaties en honderden individuele militanten. Ze roepen de ABVV-leiding op de SP.a te laten voor wat het is, linkse partijen en drukkingsgroepen te verzamelen en samen met hen een echt sociaal en links politiek project aan te bieden aan de duizenden politiek dakloze militanten. De brief wordt ook over de taalgrens enthousiast onthaald. Als militanten, delegaties, sectoren en gewesten deze oproep massaal onderschrijven, kunnen onze vakbondsleiders dit niet blijven negeren.

Artikel door Eric Byl

We weten dat velen bij het ABVV het nog moeilijk hebben om te breken met de sociaaldemocratie. Dat verschilt van gewest tot gewest en van centrale tot centrale. Bij sommigen is het om persoonlijke ambitie of uit schrik om zonder politiek relais in de regering te vallen, en daardoor de mogelijkheid te verliezen om via politieke lobby – in plaats van strijd – minimale toegevingen te verkrijgen. Hun weerstand zal pas verdwijnen als de krachtsverhoudingen hen ertoe dwingen. Maar er zijn ook ABVV’ers voor wie die weerstand is ingegeven door een historische afweging, door de sociale verworvenheden in Europa te vergelijken met die van de VS.

Na WOII bestonden overal in West-Europa sterke sociaaldemocratische partijen. Lenin had ze ooit “burgerlijke arbeiderspartijen” genoemd. “Burgerlijk” omdat ook in zijn tijd de leiders het parlement en de patronale kringen verkozen boven de eigen arbeidersachterban. Toch beschikten de arbeiders, ondanks het frequente verraad, met deze partijen over instrumenten waarmee ze de beleidsmarge van de burgerij konden beperken, als ze maar voldoende druk uitoefenden. Dat de politieke keuze in de VS beperkt bleef tussen twee zuiver burgerlijke partijen, de een conservatiever dan de ander, verklaart grotendeels het ontbreken van verworvenheden die wij in Europa lange tijd als van zelfsprekend hebben beschouwd.

Dat tijdperk ligt echter achter de rug. Midden jaren ’80 en meer nog sinds de val van de stalinistische karikaturen van het socialisme, omarmde de sociaaldemocratie het discours van liberalisering en privatisering. Volkshuizen en lokale partijafdelingen liepen leeg. Arbeiders verlieten de sociaaldemocratie als ze in strijd gingen, terwijl ze er vroeger net dan bij aansloten. Dat is niet verbazend aangezien socialistische politici beland zijn in talloze directieraden, zowel in publieke als private bedrijven. Jongerenafdelingen waren niet langer het “linkse geweten” van de partij en organiseerden nauwelijks arbeiders. De arbeidersbasis was flinterdun geworden. De sociaaldemocratische partijen werden zuiver burgerlijke partijen.

Brede massale strijdpartij nodig

Het is daarom dat de voorlopers van LSP in 1995, een half decennium te laat, de toenmalige SP verlieten. Sindsdien hebben we vooral onze linkse socialistische stroming opgebouwd, gebaseerd op militante en politiek onderrichte leden en niet gewoon lidkaarten. Wij zijn er immers van overtuigd dat het kapitalisme niet langer beantwoordt aan de moderne wetenschappelijke en technische vereisten; dat het vooruitgang afremt; onze leef- en werkomgeving ondermijnt en voor de overgrote meerderheid slechts oorlog, werkloosheid en armoede in aanbod heeft. Deze crisis is een systeemcrisis, niet zomaar bij te sturen. De wereldwijde crisis zal het revolutionair socialisme doen herleven. LSP tracht haar leden en sympathisanten daarop voor te bereiden, zodat de beweging niet weer afgeleid wordt naar voor het systeem veilige kanalen en gerecupereerd wordt.

Met Actief Linkse Studenten en Blokbuster hebben we honderden jonge activisten georganiseerd die later zijn doorgestroomd naar bedrijven en er een belangrijke bijdrage leveren aan het opzetten en bouwen van strijdbare syndicale delegaties. Maar we beseffen ook wel dat veel arbeiders een minder specifieke, massalere, brede strijdpartij wensen. Vandaar dat we sinds ’95 tegelijk pleiten voor een nieuwe brede arbeiderspartij die iedereen die wil strijden tegen het neoliberalisme samen brengt. Het zou arbeiderspolitiek niet alleen opnieuw op de agenda plaatsten, maar ook een enorme kans bieden voor het opdoen en uitwisselen van ervaringen en nieuwe inzichten.

Voor LSP hadden talloze arbeiders de SP al gedemoraliseerd verlaten. Niet weinig zijn ten prooi gevallen aan de demagogie van rechtse populisten. Het Generatiepact dreef 10 jaar later ook de voormalige parlementairen Jef Sleeckx, Lode Van Outrive en oud ABVV-voorzitter Georges Debunne uit de partij. We hebben nog samen geprobeerd om gestalte te geven aan een embryo van een nieuwe brede arbeiderspartij. Het was een eervolle poging die strandde op de hoge leeftijd van de belangrijkste prominenten en het onvermogen om heel de linkerzijde te verenigen. Intussen hebben ook Erik De Bruyn, voormalig kandidaat voor het voorzitterschap van de SP.a, en SP.a Rood de partij verlaten. Numeriek weerspiegelen ze de jarenlange leegloop van de SP.a. Dat zelfs deze loyale militanten uitgedreven werden, oefent echter een aantrekkingskracht uit op talloze arbeiders die de partij al eerder verlieten ofwel lid bleven, maar zonder zich verder te engageren bij gebrek aan een voldoende breed alternatief.

Uitdagingen voor links

We maken de ergste crisis mee van het kapitalisme sinds de jaren ’30. Voor socialistische partijen is dat de ultieme test. De sociaaldemocratie heeft zich opgesteld als een loyale uitvoerder van het neoliberale programma van de Trojka. Veertien algemene stakingen in Griekenland, waarvan drie van 48 uur, hebben PASOK niet kunnen vermurwen, net zomin als haar sociaaldemocratische zusterpartijen elders in Europa. In de peilingen staat de partij op nog maar 12%. De Spaanse en de Portugese socialistische partijen hebben zich bezondigd aan hetzelfde programma van sociale afbraak en werden van de macht verdreven, net als Labour in Engeland en de PvdA in Nederland. Nergens was de sociaaldemocratie bereid in te gaan tegen het neoliberale beleid. Niemand gelooft dat de PS in Frankrijk dat wel zal doen, of de SPD in Duitsland en de PD in Italië. Als ze de verkiezingen winnen, is het alleen maar omdat het krediet van de regerende partijen op is.

De verburgerlijking van de sociaaldemocratie heeft in verschillende Europese landen wind in de zeilen geblazen van rechtse populistische partijen, maar ook van nieuwe linkse formaties. Doorgaans op basis van een al bestaande inplanting en een open, inclusieve en democratische opstelling. In politiek is timing essentieel. Eens het moment voorbij, kan het jaren duren vooraleer zich een nieuwe kans voordoet.

In Griekenland scoren de drie linkse partijen – KKE, Syriza en Democratisch Links – in de peilingen meer dan 40%. Een gezamenlijke lijst zou de grootste fractie zijn en volgens de Griekse kieswetgeving een bonus opleveren van 40 zetels en een absolute meerderheid. Het zou hen in staat stellen de schulden niet langer af te betalen, de financiële en andere sleutelsectoren te nationaliseren en een halt toe te roepen aan de verpaupering van grote delen van de bevolking. Als ze dat niet doen, dreigt de rechtse Nieuwe Democratie van Karamanlis met de buit te gaan lopen ten koste van miljoenen arbeidersgezinnen.

Wat in België?

In ons land is het moment uiteraard niet vergelijkbaar met dat in Griekenland. De vetlaag is groter. Maar ook hier heeft de regeringsdeelname van PS en SP.a of van CD&V, niet verhinderd dat de besparingslawine op gang getrokken werd. Na een eerste golf van verzet beoordeelt 71% van de bevolking de pensioenhervorming negatief, 78% het koopkrachtbeleid, 63% het werkgelegenheidsbeleid en vindt 71% dat de belastingsvoordelen van de grote bedrijven best worden verminderd.(Peiling door Ipsos in opdracht van De Morgen en VTM, gepubliceerd op 14 maart). Dat is nog voor de regeringsmaatregelen concreet voelbaar worden, voor de gewestelijke regeringen hun besparingsbeleid op gang trekken, voor de gemeenten de hakbijl boven halen. Slechts 17% beoordeelt de staatshervorming positief, 25% vindt het een slechte zaak en liefst 58% heeft er ofwel geen oordeel over of staat er passief tegenover. Het is misschien toeval, maar de oproep van de syndicale delegaties past perfect in deze conjunctuur. Collega’s van Beweging verspreiden een vergelijkbare open brief aan ACW-voorzitter Patrick Delveltere, ondertussen getekend door talloze militanten, vrijgestelden en secretarissen van het ACV.

Voor radicaal links betekent dat een uitdaging. Een gezamenlijke opstelling zou die talloze delegaties en militanten versterken en sceptici een belangrijk argument ontnemen. Het succes van het boek van Peter Mertens is een uitdrukking van de gapende opening, maar legt meteen ook de verantwoordelijkheid om iedereen aan tafel te brengen, het moment aan te grijpen en het potentieel maximaal te benutten, bij de PvdA. Gezamenlijke lijsten bij de gemeenteraadsverkiezingen en daarbij, zonder de krachtsverhoudingen te willen negeren, iedere deelnemer naar waarde respecteren, zou een krachtig signaal zijn. LSP is bereid daaraan deel te nemen, het Front des Gauches in Brussel eveneens en we denken dat ook Rood! een valabel voorstel niet licht van tafel zou vegen. Excuuskandidaten op irrelevante plaatsen en tegelijk ernstiger kandidaten met militante kracht en/of publieke bekendheid aan de kant laten staan, zal echter niet volstaan.

Ter linkerzijde zou niemand aanvaarden dat men de basis het recht ontzegt om de vakbondsleiding te bekritiseren zolang dat maar fatsoenlijk gebeurt. Het zijn trouwens dikwijls de meest kritische militanten, die de beste syndicalisten zijn. Het is hun manier om meningsverschillen te overstijgen, wat nog wat anders is dan ze te verzwijgen, iedere syndicalist weet dat. Het tijdperk van monolithische partijen die meningsverschillen beschouwen als te elimineren problemen, ligt gelukkig achter de rug. Via democratisch debat en respect voor meerderheden en minderheden is het mogelijk meningsverschillen te overstijgen, niet door ze te beschouwen als een teken van gebrek aan loyaliteit, maar voor wat ze werkelijk zijn: bijdragen aan het debat zoals we dat gewoon zijn in onze vakbondswerking.

Zolang we niet beschikken over een politiek verlengstuk om onze eisen te verdedigen en overwinningen vast te klikken, is het dweilen met de kraan open. Ons steeds weer de richting uitsturen van de sociaal- en de christendemocratie ontwapent de militanten bij de leden. Hun besparingspolitiek betalen we cash in de bedrijven en de rekening dreigt nog op te lopen omdat veel leden bij gebrek aan alternatief moedeloos de richting uitgaan van de meest zichtbare oppositie, zelfs al is die populistisch en economisch rechts zoals de N-VA. LSP is ervan overtuigd dat een brede linkse partij die iedereen verenigt die het gevecht tegen de sociale afbraak wil aangaan, ons in staat zou stellen vakbondsleden die electoraal hebben afgehaakt terug te winnen. Zo een partij zou best bestaan uit politici die zich net als de tienduizenden syndicale afgevaardigden dagelijks inzetten voor de leden aan het loon van een collega, niet aan dat van een manager.

In Griekenland en bij uitbreiding in Portugal, Spanje en Italië wankelt niet enkel de economie, maar ook het politieke regime. Waar nodig werden verkozen regeringen vervangen door niet-verkozen technocraten. De legitimiteit van het regime staat onder druk en dat vertaalt zich ook in de peilingen. De partijen links van de sociaaldemocraten halen in de Griekse peilingen tot 35-40% van de stemmen. Vandaar ook de zenuwachtigheid bij de Europese burgerlijke klasse.

Artikel door Bart Vandersteene uit de maarteditie van De Linkse Socialist

Een Grieks scenario zit er nog niet direct aan te komen in België, maar gelijkenissen met de Griekse situatie zitten in deze crisis gebakken. De effecten van de crisis werden lange tijd weggemoffeld achter het rookgordijn van de staatshervorming. Maar de afgelopen maanden kwamen de sociale thema’s dan toch op de voorgrond. In de recente geschiedenis van ons land werd geen enkele regering nog voor haar aantreden geconfronteerd met een massale betoging van 80.000 vakbondsleden. Een week na de regeringsvorming was er al een aanzegging voor de algemene staking op 30 januari. Van wittebroodsweken, een periode waarin een nieuwe regering op heel wat krediet onder de bevolking kan rekenen, was amper sprake.

Sociale strijd heeft politieke stem nodig

Een regering met een PS-premier, dat was geleden van ’73-’74 met Leburton. Over de rol van SP.a leven nog weinig illusies. Die partij heeft de neoliberale ideologie volledig omarmt. Vele hervormingsvoorstellen komen uit SP.a-hoek of worden enthousiast gesteund. Met Di Rupo als premier staat ook de PS midden in de vuurlijn, recht tegenover de vakbondsbasis. De afgelopen maanden heeft dit reeds tot belangrijke spanningen geleid.

De afwezigheid van een politiek instrument om de belangen van de werkenden en hun gezinnen te verdedigen, laat zich voelen. Dat is geen nieuw gegeven. Met LSP stellen we al enkele jaren dat er nood is aan een nieuwe arbeiderspartij. De nood aan zo’n partij wordt steeds duidelijker aangevoeld en dat leidt tot verschillende initiatieven. Zo probeert de PVDA een bredere laag aan te trekken door haar vroegere stalinistische blazoen naar de achtergrond te verdringen. In Franstalig België ontstond in 2010 het Front des Gauches waar ook LSP aan meewerkt. Dat Front haalde meteen een behoorlijk resultaat, maar was niet in staat om verder te groeien. In Vlaanderen ontstond vanuit SP.a-Rood de nieuwe beweging Rood!, waarin verschillende stromingen en standpunten kunnen bestaan. Op 28 januari vond het oprichtingscongres van Rood! plaats, de beweging stelde er zich tot doel om “tegen 2014 een nieuwe partij te kunnen oprichten die een politieke stem geeft aan de sociale strijd.”

Lokale verkiezingen van oktober

Bij de lokale verkiezingen van 14 oktober 2012 zal het aantal verkozenen links van SP.a en Groen toenemen. Het gaat daarbij onder meer om PVDA, hopelijk ook Rood! en Front des Gauches, maar wellicht ook om lokale initiatieven zoals democratiEdegem (zie dit interview ), LEEF! Herzele en tal van andere lokale groepen die al dan niet van SP.a of PS zijn afgescheurd. Een vooruitgang voor links zou goed zijn, maar de ambitie moet verder reiken.

Wij zijn voor het sterkst mogelijke resultaat voor de linkerzijde bij de komende gemeenteraadsverkiezingen. Constructieve vormen van samenwerking kunnen daar het beste toe leiden. Mocht de PVDA in Vlaanderen bereid zijn kartels te vormen met Rood! dan zou dit tot meer verkozenen leiden, mogelijk vooral voor de PVDA. Het ziet er echter naar uit dat de PVDA liever minder verkozenen op eigen lijsten telt dan meer verkozenen via kartels. Een kartel bevestigt het bestaan van andere krachten, terwijl de PVDA zich wil opwerpen als enige alternatief.

Voor heel wat activisten en syndicalisten blijft de PVDA moeilijk liggen. De partij zegt op te komen voor ‘socialisme 2.0’ om niet over socialisme 1.0 te moeten spreken. Betekent dit dat afstand wordt gedaan van de vroegere steun aan onder meer Noord-Korea en China? Zwijgen over het verleden volstaat niet om afstand te doen van het stalinisme. Verder stellen velen zich vragen bij de kritiekloze steun aan de vakbondsleiding, het verwateren van het programma maar ook de arrogante houding bij de weigering om links leven buiten de eigen rangen te erkennen. Een partij die de volledige linkerzijde, links van SP.a en Groen, wil verenigen of organiseren zal zich noodzakelijkerwijze moeten openstellen voor verschillende ideeën en zelfs georganiseerde stromingen.

Antwerpen

In Antwerpen komt er geen samenwerking tussen PVDA en Rood! omdat de PVDA enkel de vruchten van zo’n samenwerking wou plukken en alle risico’s bij Rood! wou leggen. Door Rood! de derde plaats aan te bieden, zou het kartel al een gigantisch succes moeten kennen om een Rood!-verkozene op te leveren. De electorale bonus van samenwerking met Rood! zou louter dienen om PVDA-verkozenen te behalen. Het voorstel van Rood! om de tweede plaats in te nemen, werd niet beantwoord. Het voorstel van een open progressieve lijst rond Groen werd bediscussieerd binnen Rood! [deze gesprekken zijn sinds het schrijven van dit artikel afgesprongen]. Wij denken dat het een verkeerde optie is om een nieuwe linkse formatie op te bouwen door op een lijst van een voormalige en toekomstige besparingspartij te staan.

Links blok

Alle klassieke partijen zullen in 2012 meestappen in de besparingslogica. Elke groep die zich hiertegen verzet, zal meer dan vroeger een luisterend oor vinden. Het potentieel voor één grote linkse oppositie is zelden zo groot geweest.

De bestaande politieke krachten kunnen de creatie van zo’n oppositie versnellen door samen te werken, maar uiteindelijk zal het succes afhangen van de betrokkenheid van vakbondsactivisten en -militanten, van de grootste sociale beweging in ons land dus. Strijdbare syndicalisten pleiten voor een breuk tussen de vakbondsleidingen en de besparingspartijen. Zij zullen een centrale rol spelen in het opzetten van een brede partij die de belangen van de werkende klasse verdedigt.

Afgelopen zaterdag hield Rood!, de nieuwe beweging die ontstond toen SP.a-Rood de deuren van de SP.a achter zich toesloeg, een stichtingsconferentie. Er was een goede opkomst van militanten uit verschillende regio’s en met verschillende politieke achtergronden. Dat leidde tot enig debat met respect voor elkaars eigenheden en gevoeligheden. Een brede beweging waarin verschillende standpunten een plaats kunnen vinden, is een verfrissend gegeven ter linkerzijde.

Verslag: Geert. Foto’s: Thomas

Rood! is een nieuwe beweging die het met weinig middelen en amper enige structuren moet doen. Gezien die achtergrond is het houden van een conferentie om de beweging op rails te zetten en daar een politieke discussie aan te koppelen een belangrijke verdienste. Toen SP.a-Rood de beslissing nam om uit de SP.a te stappen heeft LSP meteen een discussie gehad met de organisatoren van deze beweging waarbij we aankondigden dat we bereid waren om constructief aan dit initiatief mee te werken. Er is een enorm potentieel voor een open linkse kracht, maar anderzijds is er veel werk om die kracht op poten te zetten.

Op de conferentie werd een aanzet gegeven om tot structuren voor de nieuwe beweging te komen met richtlijnen voor het functioneren van de lokale afdelingen en een nationale leiding. Er werd ook meteen bepaald dat eventuele mandatarissen van de beweging geen financieel voordeel mogen halen uit hun politiek mandaat.

De politieke discussie leverde enkele kernpunten op waarrond Rood! actief zal zijn: een onvoorwaardelijke steun aan het verzet tegen het besparingsbeleid, het voeren van een ideologische strijd rond de echte tegenstellingen (“tussen werkend België en speculerend België”), tegen de dictatuur van de markten,… Er was enige discussie rond het centraal stellen van de eis om de banden tussen vakbonden en besparingspartijen te breken, maar uiteindelijk besloot een ruime meerderheid van de conferentie om dit punt mee te nemen.

Een ander discussiepunt was de concrete uitwerking van de gemeenteraadsverkiezingen en de mogelijkheid van samenwerking met een partij als Groen, wat eerder vorige week in de media werd aangehaald. Verschillende LSP-militanten maakten duidelijk dat dit voor ons bijzonder moeilijk ligt. Niet alleen stapt Groen op nationaal vlak een heel eind mee in de besparingslogica van de regering waar ze zo graag had ingezeten, ook op lokaal vlak heeft de partij niet altijd een goede reputatie, onder meer door zich niet tegen de verzelfstandiging van het stedelijk onderwijs te verzetten. Wij denken dat Rood! zich het beste kan positioneren als sterke linkse oppositiekracht, dit betekent links van zowel SP.a als Groen. Ongetwijfeld zal deze discussie nog worden voortgezet.

De beweging maakte ook van de dag gebruik om een campagne voor te stellen in het kader van de “Tax Shame Day”. Vanaf 12 februari moeten de bedrijven gemiddeld geen belastingen meer betalen. Bedrijven betalen immers slechts 11,8% belastingen, vooral de grote bedrijven dragen amper bij tot de gemeenschapskas waar grote bedrijven als de banken anders wel gretig gebruik van kunnen maken als ze in de problemen komen. Rood! wil rond 12 februari enkele acties houden om dit aan te klagen.

Na de conferentie volgde een nieuwjaarsdrink met tal van sprekers en muzikale intermezzo’s. Daarbij werd ook gesproken door vertegenwoordigers van linkse formaties uit Portugal en Griekenland. Erik De Bruyn kondigde er de start van een précampagne in Antwerpen aan met enkele affiches.

Dit was een geslaagde eerste conferentie. Er zullen ongetwijfeld nog discussiepunten opduiken, maar het siert de nieuwe beweging dat daar ruimte voor is. Er is een breed potentieel voor open linkse formatie die verschillende standpunten en stromingen verenigt en ook ruimte geeft om eigen klemtonen te leggen. Het zal er nu op aankomen om het potentieel te realiseren aan de hand van tussenkomsten in strijdbewegingen en de opbouw van een sterke linkse kracht.