Category: Nieuwe arbeiderspartij

Artikel door Bart Vandersteene uit de juni-editie van De Linkse Socialist

Net voor 1 mei kondigde SP.a-Rood aan dat het verder gaat als Rood, een politieke beweging die niet langer met SP.a is verbonden. In 2007 haalde Erik De Bruyn van SP.a-Rood 33,6% van de stemmen bij de voorzittersverkiezingen. Als enige kandidaat tegen Caroline Gennez kon hij het ongenoegen over de verkiezingsnederlaag van 2007 vertalen.

Het bleef echter bij deze spectaculaire intrede op het politieke voorplan. Geen enkele verkozene schaarde zich achter SP.a Rood. De partijtop beloofde een verlinksing en meer democratie, maar de praktijk bleef uit. Aan de SP.a-basis bleek er weinig potentieel te zijn om de leiding uit te dagen. Op electoraal vlak was er wel steun voor De Bruyn. Hij haalde in 2009 8.355 stemmen in de provincie Antwerpen en haalde daarmee het vierde resultaat na Janssens, Gennez en Van Brempt. In 2010 haalde hij voor de Senaat 21.300 stemmen in heel Vlaanderen. De electorale steun ging evenwel niet gepaard met een actieve inzet om de partij terug op te eisen, dat werd niet als iets realistisch gezien.

LSP heeft nooit geloofd in het project van SP.a-Rood omdat de SP.a niet langer dezelfde partij was als in de jaren 1970 en 1980, toen er nog een actieve arbeidersbasis was om in te gaan tegen de rechtse leiding. Vandaag is de SP.a een kiesmachine waarin de kaviaarsocialisten het voor het zeggen hebben. De Antwerpse burgemeester Janssens werd uit de reclamesector geplukt. Bruno Tuybens werd bij KBC weg gehaald om staatssecretaris te worden. De pogingen van SP.a om geloofwaardig in te gaan tegen de graaicultuur in de bankensector werden meteen ondermijnd toen bekend werd dat Tuybens zelf een bonus van 250.000 euro had gekregen als topbankier. Dat vat de huidige stand van zaken in de SP.a goed samen.

Wij zijn verheugd dat SP.a-Rood de stap heeft gezet om als Rood verder te gaan. De beweging deed een oproep aan de “de duizenden ex-sp.a ers, eerlijke sp.a-ers, maar ook politiek dakloze socialisten en andere mensen van goede wil om de rangen te sluiten, zich te organiseren en ervoor te zorgen dat dit linkse antwoord er ook komt. Rood! wordt een strijdbare en moderne socialistische politieke beweging van de 21e eeuw; open voor samenwerking en eenheid en dit zowel tijdens als tussen verkiezingen in.”

LSP stelt al jaren dat een nieuwe brede arbeiderspartij het beste antwoord is op het vacuüm ter linkerzijde. Of Rood een stap in die richting kan vormen, zal nog moeten blijken. Maar het initiatief maakt kans om een rol te spelen en zet de discussie over een politieke vertaling van de eisen van de arbeidersbeweging op de agenda. LSP zal er alles aan doen om Rood te ondersteunen en de creatie van een brede nieuwe linkse partij op de agenda te plaatsen.

Artikel door Bart Vandersteene, woordvoerder van LSP, uit de mei-editie van De Linkse Socialist

In België heeft de crisis nog niet in die mate toegeslagen dat een ravage in de sociale uitgaven noodzakelijk was om de banken, en vooral de winsten voor de grote aandeelhouders, veilig te stellen. Maar het is slechts een kwestie van tijd vooraleer ook hier de factuur voor de crisis betaald moet worden.

Over het te besparen bedrag is er nog discussie. Maar dat die besparingen noodzakelijk en onvermijdelijk zijn, daarover zijn alle partijen in het parlement akkoord. Men spreekt over een besparing in de orde van het Globaal Plan (1993). Het is nuttig het geheugen over dat Global Plan even op te frissen: een loonstop van twee jaar, de aantasting van de index via het invoeren van de gezondheidsindex, twee miljard euro besparingen in sociale uitgaven, een btw-verhoging van 19,5 naar 20,5%,… Een plan van deze omvang is het minimum-scenario voor de komende jaren, indien er geen nieuwe fase in de economische crisis komt en de Belgische banken stabiel blijven. De winsten van de grote bedrijven, managerslonen en bonussen scheren opnieuw hoge toppen. Maar de gewone werkende bevolking zal moeten opdraaien voor een crisis waar ze geen verantwoordelijkheid voor draagt. Heb je in België al één parlementslid gehoord die dit in vraag stelt?

In alle getroffen Europese landen voeren de sociaal-democratische partijen gedwee de besparingspolitiek door. Daarmee scharen ze zich voor de zoveelste maal aan de kant van diegenen die de belangen van de banken en de grote bedrijven voor die van de werkende bevolking plaatsen. Dat ze daarvoor electoraal afgestraft worden, is meer dan terecht. Enkel met de dreiging dat het zonder hen nog erger zou zijn, krijgen ze nog een zekere steun. Het verzet tegen de besparingslogica versterkt de roep naar een politiek alternatief.

In Ierland won de United Left Alliance vijf parlementsleden, waaronder twee zetels voor de linkse socialisten van onze zusterpartij, de Socialist Party. In Engeland komen er bij de gemeenteraadsverkiezingen van 5 mei zo’n 200 kandidaten op met een nieuw initiatief, de Trade Unionist and Socialist Coalition. In Portugal bespreken het Links Blok en de Communistische Partij, samen goed voor bijna 20% in de peilingen, voor het eerst in hun geschiedenis de mogelijkheden tot samenwerking.

De huidige crisis van het kapitalisme is een test voor de linkerzijde. In Franstalig België ontstond bij de vorige verkiezingen het Front des Gauches (met zes deelnemende organisaties, waaronder LSP). Het Front haalde meteen de kaap van de 1%. In Vlaanderen brengt de Ronde Tafel van Socialisten strijdbare socialisten van verschillende achtergronden samen. Op zaterdag 29 oktober 2011 komt er een nieuwe Dag van het Socialisme. Op de eerste editie waren er meer dan 700 aanwezigen.

Deze aanzetten tot samenwerking zijn belangrijk en LSP werkt er constructief aan mee, maar er zal meer nodig zijn. Het beste alternatief op de neoliberale eenheidsworst is een nieuwe arbeiderspartij die alle stromingen verenigt die willen strijden tegen de kapitalistische logica. Eind april kondigde SP.a Rood woordvoerder Erik De Bruyn aan dat hij zijn SP.a lidmaatschap opzegt. Vijf jaar na de oprichting van SP.a Rood blijkt, ook voor hen, dat de SP.a van binnenuit veranderen niet meer mogelijk is. In De Standaard vertelt De Bruyn: “Met Rood! willen we de linkse krachten in Vlaanderen hergroeperen. Dat moet tegen 2014 een nieuwe, grote linkse partij opleveren.” We verwelkomen dit initiatief en zullen elke stap in de richting van één sterke, strijdbare en open linkse partij steunen.

Zo’n partij is veel meer dan het samenbrengen van de reeds bestaande linkse politieke organisaties. Het moet het resultaat zijn van een conclusie onder belangrijke groepen van werkenden, jongeren, syndicalisten en activisten dat er een nieuwe politieke kracht op hun initiatief moet worden opgebouwd.

Reactie door het Uitvoerend Bestuur van LSP, 26.4.2011. PDF

[box type=”shadow” align=”alignright” width=”100″]

Lees ook:

• Alternatief links van traditionele partijen nodig
• Interview. Erik De Bruyn over Rood

[/box]

SP.A-Rood is tot de vaststelling gekomen dat de poging om SP.A op een ander spoor te brengen niet heeft mogen baten en gaat verder als beweging onder de naam Rood. In De Standaard verklaarde De Bruyn: “Met Rood! willen we de linkse krachten in Vlaanderen hergroeperen. Dat moet tegen 2014 een nieuwe, grote linkse partij opleveren.” LSP is verheugd dat de beweging rond Erik De Bruyn deze stap zet.

We zijn het ook eens met De Bruyn als die in de media verklaart dat er een potentieel is voor een alternatief links van de traditionele partijen. Dit potentieel realiseren is des te meer noodzakelijk in de periode van besparingen die er aan komt.

De afgelopen jaren heeft SP.A geen rol meer gespeeld als politieke vertegenwoordiger van de eisen en bekommernissen van de arbeidersbeweging. Inzake sociale samenstelling of achterban is dit niet meer dezelfde partij als 20 of 30 jaar geleden. Ook voor de PS geldt dit steeds meer.

We hopen dat Rood de nodige ruimte zal worden gelaten, ook vanuit het ABVV. Als ABVV-voorzitter De Leeuw de beslissing van Rood betreurt en wijst op de verdeeldheid van links, gaat hij voorbij aan het feit dat een groot deel van de ABVV-basis zich al jarenlang niet meer politiek vertegenwoordigd weet. Dat geldt overigens even goed voor een belangrijk deel van de ACV-achterban. Het wordt tijd dat dit door ABVV en ACV wordt erkend en dat de banden met de traditionele partijen ter discussie worden gesteld.

LSP pleit al jaren voor een nieuwe brede arbeiderspartij. We verwelkomen iedereen die vandaag tot vergelijkbare conclusies komt. Het moet een inclusieve en democratische partij worden die open staat voor iedereen die ingaat tegen het rechtse beleid dat wordt opgelegd door de EU, het IMF en de traditionele partijen in ons land. Zo’n nieuwe partij moet zich baseren op een strijdprogramma.

LSP wil een rol spelen in dit proces en gaat in op de uitnodiging van Rood en Erik De Bruyn. We nodigen al wie zich verzet tegen de besparingspolitiek en alle linkse strekkingen, zoals de PVDA, uit om gehoor te geven aan de oproep van De Bruyn om de linkse krachten in Vlaanderen te hergroeperen.

“Goed dat jullie er nog zijn.” Dat kregen onze militanten de laatste weken regelmatig te horen op campagnemomenten. Of het nu ging om onze actieve mobilisatie voor de vakbondsbetoging op 29 september, het initiatief om jongerenmarsen voor werk te organiseren of het voorstel van LSP om naar aanleiding van de EU-defensietop in Gent een anti-oorlogscampagne te lanceren. De uitgesproken steun leek soms op een wanhoopskreet in het aanzicht van een bedreigende crisis en de politieke zwakte ter linkerzijde.

door Bart Vandersteene

Weerspiegelt het parlement onze bekommernissen?

Wie zal de werknemers van de non-profit ondersteunen in hun eis voor meer personeel, betere lonen en arbeidsomstandigheden die menselijker zijn? Wie zal de vakbonden vertegenwoordigen in het parlement om hun eis van de afschaffing van de notionele intrestaftrek kracht bij te zetten? Wie zal de werknemers van de privé, die eind dit jaar met de extremisten van het patronaat moeten onderhandelen, gelijk geven wanneer ze weigeren om voor de crisis op te draaien? We kunnen niet om het feit heen dat die politieke eisen niet vertegenwoordigd zijn in het parlement.

De nuance in het parlement is er vandaag één tussen hard en iets minder hard besparen, een grote of iets minder grote belastingverlagingen voor de patroons, het verdedigen van de belangen van de grote bedrijven en de banken met een kleine of iets minder kleine kruimel voor de rest van bevolking. Maar het is geen natuurwet dat het politieke landschap er zo hoeft uit te zien.

Helaas verdedigen de huidige vakbondsleiders het politieke status quo. Op de vraag of hij optimistisch is voor wat er gaat gebeuren, stelt ABVV-voorzitter Rudy De Leeuw in het ABVV-weekblad De Nieuwe Werker: “Alleszins heb ik vertrouwen in enerzijds de voorzitter van de sp.a en in de mensen van Groen! En anderzijds bewonder ik het engelengeduld van de preformateur.”

Het is naïef, en zeker uit de mond van een nationaal vakbondsleider, om te denken dat PS, SP.a en de groenen zullen breken met de besparingspolitiek die ons zal laten opdraaien voor de crisis van diegenen wiens winsten “untouchable” zijn. Twintig jaar regeringsdeelname van de sociaal-democraten heeft dit meer dan voldoende aangetoond. Maar zo naïef was de uitspraak wellicht ook niet. De leiding van beide vakbonden is met handen en voeten gekluisterd aan de traditionele partijen. Daarom nemen ze ook een weinig strijdbare houding wanneer “hun” partners deel van de regering uitmaken, ook al voert die regering een politiek die lijnrecht tegeno het eisenpakket van de vakbonden ingaat.

Nieuwe arbeiderspartij nodig

Veel basismilitanten zijn deze houding beu. Het gebrek aan een politieke stem voor de gewone werkenden leidde in de jaren ’90 en ’00 tot de opgang van extreem-rechts en nadien verschillende varianten van rechts-populisme. Dit is een fenomeen dat zich in heel Europa voordoet. Maar in verschillende landen in Europa is er ook reeds gewerkt aan een linkse tegenkracht. Cruciaal daarin is de mate waarin strijdbare delen van de vakbond hun schouders zetten onder een nieuw links politiek initatief, zoals bij het ontstaan van de WASG die leidde tot de oprichting van Die Linke in Duitsland.

De eerste ervaringen met partijen als Die Linke, SP in Nederland, Syriza in Griekenland of het Links Blok in Portugal maken duidelijk dat het belangrijk is om niet mee te stappen in een besparingsbeleid. Beleidsdeelname leidt in de huidige context tot het aanvaarden van de kapitalistische logica en het verkwanselen van zorgvuldig opgebouwde politieke krachten. Om succesvol te zijn, dienen nieuwe formaties ook ruimte te creëren voor nieuw politiek engagement voor de vele ongeorganiseerden die zich vandaag willen verzetten. Ook in België is die ruimte aanwezig.

De bestaande politieke krachten hebben de taak om mee aan de kar te trekken voor de creatie van zo’n partij, maar de sleutel ertoe ligt bij de vele vakbondsmilitanten en andere activisten die de drijvende kracht hiervan moeten uitmaken. Het is in dit kader dat LSP langs Franstalige kant deel uitmaakt van het Front des Gauches dat samen met vijf andere linkse organisaties aan de verkiezingen deelnam en vandaag de discussie over een politiek alternatief verder zet. In de zoektocht naar een politiek alternatief op de huidige crisis vormen de stalinistische ervaringen uit het verleden duidelijk geen referentiepunt meer. Ook daarom is de vrijheid van democratisch debat en het toelaten van onderscheiden ideeën en stromingen een essentiële voorwaarde voor zo’n nieuwe arbeiderspartij.

Naar aanleiding van de manifestatie van 29 september in Brussel herhalen wij onze oproep aan ABVV/FGTB en ACV/CSC om de banden met SP.a/PS en CD&V/CDH en Ecolo te verbreken. Zo kan de noodzakelijke energie vrijkomen voor de creatie van een brede, nieuwe partij van en voor de werkende bevolking in dit land.

Succesvolle Dag van het Socialisme

Het moet lang geleden zijn dat de Internationale, het lied van de socialistische arbeidersbeweging, met zo’n volume weerklonk in het gebouw van De Vooruit. 750 aanwezigen vulden de theaterzaal. De locatie voor de eerste Dag van het Socialisme kon niet symbolischer. De Vooruit werd ooit opgevat als de socialistische tegenhanger van wat de kerk voor de katholieken was. Een ‘tempel’ voor de arbeiders waar goedkoop kon worden gegeten en gedronken, met een theater-en filmzaal, ruimtes voor theater-en andere cultuurgroepen, drukkerij, krantenredactie,…

door Bart Vandersteene

Naast algemeen gedeeld enthousiasme …

Voor vele aanwezigen voelde de dag aan als een verademing. Voor het eerst sinds lang werd in een uitgebreid gezelschap gediscussieerd over een alternatief op het kapitalisme. Jan Blommaert stelde dat de linkerzijde eindelijk uit haar 20-jaar winterslaap was ontwaakt. Deze winterslaap symboliseert de 20 jaar sinds de Val van de Muur in 1989. De val van de regimes die zichzelf socialistisch noemden, werd voor velen gebruikt als zogenaamd bewijs dat het socialisme niet werkbaar was. Het neoliberalisme bood zich aan als grote overwinnaar en de unieke toekomst voor de mensheid.

De 750 aanwezigen discussieerden zonder schroom over socialisme, niet als herinnering aan vervlogen tijden, maar als enige mogelijke oplossing voor de crisis van het kapitalisme. Eén van de, volgens ons, valse noten was de toespraak van Gents burgemeester Daniël Termont. Hij staat ervoor gekend dat hij zich makkelijk aanpast aan zijn publiek. Wanneer hij spreekt voor het havenpatronaat in Gent zal hij wel een andere toon aanslaan als deze die hij had uitgekozen voor de Dag van het Socialisme.

Zoals te verwachten fulmineerde hij tegen de aasgieren van het financiekapitaal, wat gezien de diepte van de crisis en de smeerlapperij van die laatste niet revolutionair te noemen valt, Obama, Sarkozy en anderen gingen hem al voor. Hij had geen schrik om op te roepen tot een vermogensbelasting en gaf toe dat zijn partij “te makkelijk” was meegegaan in het neoliberale eenheidsdenken en “te ver” was gegaan in haar privatiseringsdrang. Voor Termont was zijn passage op de Dag van het Socialisme een kans om zijn links blazoen op te poetsen. Een dag later was het voor Termont terug back to business als burgemeester en lid van het nationale partijbureau. De woorden van Termont kunnen enkel waarde krijgen indien de “vergissingen” ook worden gecorrigeerd en zijn partij bijvoorbeeld enkele privatiseringen ongedaan maakt.

Volgens ons was het fout om Termont als enige spreker van een politieke partij plenair aan het woord te laten. De illusie kon daardoor groeien dat de Ronde Tafel zijn pijlen richt op een verlinksing van de SP.a. De partijtop van de SP.a beroept zich afhankelijk van het publiek nog steeds op de term “socialisme” en eigent zich de symbolen van de socialistische arbeidersbeweging toe. Maar in de praktijk werpt ze zich op als de beste managers van het kapitalisme.

… ook nuchter realisme

Termonts passage kon evenwel niets veranderen aan de belangrijkste verdienste van de Dag, namelijk dat er ruimte werd gecreëerd voor socialisten om het debat met elkaar aan te gaan. We kunnen verstaan dat op deze eerste dag bewust rond enkele moeilijke thema’s heen werd gefietst. Daardoor bleven discussies soms abstract. Maar in de toekomst zal er moeten worden gediscussieerd over de concrete vertaling van socialistische ideeën in een programma en daar zullen wellicht een aantal meningsverschillen opduiken. Zoals de vraag of een Kiwi-model, het principe van openbare aanbesteding, al dan niet een plaats heeft in een socialistisch programma.

Ook zal men de discussie over de lessen van het socialisme in de 20 eeuw niet uit de weg kunnen gaan. We moeten erkennen dat socalisme vandaag al snel vereenzelvigd wordt met dictatuur, éénpartijstaat, bureaucratie,… Het socialisme in de 21e eeuw zal slechts succesvol kunnen zijn indien het een juiste afstand neemt tegenover die ervaringen, erkennend dat deze karikaturen waren, zonder de idee aan een geplande economie overboord te gooien.

De dag kon enkel een succes worden dankzij de samenwerking van bestaande organisaties, zoals PVDA en LSP, en vele onafhankelijken. De reden waarom verschillende vakbondscentrales de Dag ondersteunden en ervoor opriepen, waarom de vele sprekers en het publiek, zo’n enthousiasme aan de dag legden was de unieke samenwerking die zich links van SP.a en Groen voordeed.

Dit enthousiasme geeft ons zelfs een voorsmaakje van wat politiek mogelijk wordt indien zo’n samenwerking zou uitmonden in de creatie van een nieuwe politieke beweging. Een beweging die naast het organiseren van het debat, wat overduidelijk een eerste taak is, ook in staat is om concrete politieke campagnes op te starten en deze kan laten uitmonden in een verkiezingscampagne waarvan veel werkenden, jongeren en gepensioneerden terug het gevoel krijgen dat het de moeite loont om ervoor te stemmen. Zo’n dynamiek vergt een nieuwe partij waar alle verschillende stromingen deel van uit kunnen maken.

De voorwaarden om zo’n partij te kunnen lanceren zijn duidelijk nog niet gerijpt, ook dat werd duidelijk. Dat de Dag van het Socialisme een vervolg zal krijgen staat door het succes al zo goed als vast. Misschien komen er zelfs lokale initiatieven in het kader van de Ronde Tafel. Zo’n stappen die open debat mogelijk maken zullen op onze steun kunnen rekenen.

LSP nam van bij het begin deel aan de Ronde Tafel van Socialisten en was voorstander om de Dag van het Socialisme te organiseren. Het lijkt een succes te worden en De Vooruit in Gent zal wellicht vol lopen met activisten, syndicalisten en vele personen die zichzelf socialist noemen maar niet politiek georganiseerd zijn. Het initiatief om een Dag van het Socialisme te organiseren, is een belangrijke eerste stap om socialistische ideeën opnieuw in het publieke debat te brengen. Maar om effectief te zijn, mag het slechts een eerste stap zijn.

[box type=”shadow” align=”alignright” width=”100″]

Lees ook:

• Ons standpunt: een nieuwe arbeiderspartij is broodnodig
• Interview met Dominique Willaert van de stuurgroep van de Ronde Tafel van Socialisten

[/box]

Uiteindelijk is er een politieke kracht nodig die deze ideeën in de praktijk kan verdedigen, acties en campagnes kan opstarten en in het publieke debat steun kan verzamelen. Zo’n partij bestaat vandaag niet, maar er zijn voldoende internationale voorbeelden om aan te tonen hoe zo’n partij tot stand kan komen. De SP in Nederland, Die Linke in Duitsland, NPA in Frankrijk, … hebben alleen door hun bestaan reeds een positieve impact op het vertrouwen van arbeiders om tegen de neoliberale stroom in te gaan, zich te organiseren en de discussie met hun vrienden en collega’s aan te gaan.

Gezien de enorme kracht van de vakbonden in België zal een nieuwe partij zich moeten baseren op die strijdbare onderdelen die weigeren nog verder te werken met de “partners” binnen SP.a en CD&V. In Groot-Brittannië zal er bij de parlementsverkiezingen een nieuw initatief deelnemen, de Trade Unionist and Socialist Coalition. Deze coalitie van syndicalisten en socialisten is een tweede samenwerkingsverband na de No2EU campagne bij de Europese verkiezingen van juni 2009. Belangrijke vakbondsleiders en linkse socialisten, zoals de Socialist Party, werken er samen in een verkiezingscampagne die de basis kan vormen voor een toekomstige nieuwe arbeiderspartij.

Indien er in België niet meteen een nieuwe arbeiderspartij tot stand komt, moeten we niet bij de pakken blijven zitten. De TUSC-campagne in Engeland kan een inspiratiebron vormen voor een gelijkaardig initiatief in België. Een samenwerking van de bestaande radicaal linkse partijen, PVDA en LSP, samen met een groep onafhankelijken en strijdbare syndicalisten zou een eerste stap in de richting van een nieuwe partij kunnen betekenen. We roepen iedereen die akkoord gaat met deze analyse op om actief deel te nemen aan dit debat en waar mogelijk initiatieven te nemen.

Hoe men naar een samenleving en haar problemen kijkt, wordt sterk bepaald door omgevingsfactoren. Als je 20 jaar lang vanuit zowat alle hoeken van de samenleving het verhaal hoort dat het neoliberalisme vooruitgang brengt voor iedereen, dan wordt dat na verloop meer en meer aanvaard. Zeker als er door de kunstmatige economische groei ook elementen zijn die dit deels aantonen. Ondanks de economische groei van de afgelopen 20 jaar nam evenwel de armoede toe. Bovendien bleek de economische groei voornamelijk gebaseerd te zijn op een gigantische toename van schulden en een uitverkoop van publieke diensten en gebouwen.

Standpunt door Bart Vandersteene, woordvoerder LSP.

[box type=”shadow” align=”alignright” width=”100″]

5-6 april 1885, 125 jaar geleden werd de Belgische Werklieden Partij opgericht

In 1865 omschreef Karl Marx België als “het comfortabele paradijs, het privé-jachtterrein van de grootgrondbezitters, kapitalisten en pastoors”. In april 2009 plaatste de OESO België als belastingparadijs in eenzelfde categorie als Monaco, Luxemburg en Liechtenstein. Dat zijn de meer gekende plaatsen waar rijken zich vestigen om belastingen te ontduiken.

De BWP – en haar opvolger de Belgische Socialistische Partij – heeft lange tijd als een vorm van controlemechanisme op de excessen van het kapitalisme gefungeerd. De partij vormde ondanks haar burgerlijke leiding een instrument waarmee de werkenden hun belangen konden verdedigen op het politieke terrein. De strijd voor het algemeen stemrecht was daarin een eerste stap. Maar ook de strijd om de achturendag, een sociaal zekerheidssysteem, betaald verlof, … die in de samenleving werd gevoerd kreeg een politieke vertaling.

125 jaar na de oprichting van de BWP is de arbeidersklasse dakloos. SP.a en Groen zijn gevallen voor de lokroep van het neoliberalisme en stellen de logica van de zogenaamde vrije markt niet meer in vraag. Integendeel, ze werpen zich op als diegenen met de beste managers van die vrije markt. In 1885 waren het arbeiders van mutualiteiten, vakbonden en coöperatieven die het initiatief namen om de bestaande lokale politieke groepen te laten federeren in één grote partij van de arbeidersklasse. Wat toen gebeurde, is vandaag opnieuw nodig.
[/box]

De neoliberale eenheidsworst die door alle partijen, ook SP.a en Groen, werd verdedigd, vond weerklank in alle media en werd zelfs gedeeltelijk door delen van de vakbondsleiding geslikt. Om jobs te redden, moesten de loonlasten naar omlaag. Op deze basis werden jaarlijks miljarden euro aan cadeaus uitgedeeld aan het patronaat dat gulzig incasseerde en toch nog om meer schreeuwde. Een aantal strijdbare syndicalisten en linkse partijen als LSP en PVDA stonden alleen in hun verzet tegen het neoliberale offensief.

De diepe crisis van het kapitalisme vandaag doet de ideologische zeepbel uiteenspatten. Het huidige systeem wordt niet zomaar meer aanvaard door een groeiende laag van de bevolking. Toch klinken de discussies in media en parlement monotoon. Alle gevestigde experts zijn het erover eens dat er zware besparingsmaatregelen moeten worden genomen. Meer van hetzelfde neoliberalisme dus, met enkel nuances over het ritme van de besparingen.

De besparingsprogramma’s zouden zwaarder zijn dan deze van de jaren 1980 en 1990 samen. Eén van de politici die het hardst aandringt op deze besparingen is Frank Vandenbroucke. Dat hij op een zijspoor zit bij SP.a is niet het resultaat van inhoudelijke meningsverschillen. SP.a verdedigt plannen die in het verlengde liggen van wat Vandenbroucke ons voorhoudt. Als het verhaal van Vandenbroucke en co wordt voorgesteld als de linkse visie, dan is het niet verwonderlijk dat velen de rug keren naar die “linkerzijde”. Zonder ernstig links alternatief kan het populistisch rechts van Dedecker, De Wever en Dewinter zich opwerpen als enige oppositie. Dat zij nog meer van hetzelfde neoliberalisme voorschotelen, is daarbij natuurlijk tegenstrijdig.

Uit kiesonderzoek van Dimarso dat midden januari in Knack werd gepubliceerd, bleek dat slechts 16% van de Vlaamse kiezers zich als links omschrijft. 16% weet het niet, 26% bestempelt zich als rechts en 42% situeert zich in het centrum. Als je het zo bekijkt, ziet het er niet goed uit voor de linkerzijde. Maar de enquête koppelde de vraag over politieke situering op de links-rechts as aan vragen over het stemgedrag en de traditionele politiek. “Links zijn” wordt dan al snel vereenzelvigd met stemmen op of akkoord gaan met SP.a of Groen.

In Knack becommentarieerde men het onderzoek: “Wie SP.a koos, zocht eerder stabiliteit dan verandering en wilde niet zozeer het door de SP.a gevoerde beleid honoreren, dan wel haar plaats in de nieuwe Vlaamse regering veilig stellen.‘ Wanneer de indruk bestaat dat de SP.a in zwaar weer zit, blijkt een flink deel van het electoraat bereid haar een reddingsboei te werpen”. Verder stelt men dat volgens het onderzoek: “Groen door de kiezer tegenwoordig als minder links dan de socialisten wordt beschouwd.” Wie nog voor SP.a en Groen stemt, doet dit dus niet in eerste instantie vanuit een steun voor het gevoerde beleid, maar wel om erger te voorkomen.

Er is dringend nood aan een nieuwe linkse formatie die zich duidelijk situeert op de fundamentele breuklijn in de samenleving, nl. die tussen arbeid en kapitaal. Vandaar onze oproep voor een nieuwe arbeiderspartij. Zo’n partij moet zijn wortels hebben in de georganiseerde arbeidersbeweging en voortkomen uit de concrete strijd tegen de impact van het kapitalisme en haar crisis.

De "Dag van het socialisme" georganiseerd door de Ronde Tafel van Socialisten komende zaterdag kan een unieke en interessante bijeenkomst worden. De Ronde Tafel van Socialisten brengt socialisten van diverse achtergronden bij elkaar en heeft een programma met diverse sprekers voorbereid. LSP neemt deel aan de werking van deze Ronde Tafel van Socialisten en zal op 20 maart aanwezig zijn omdat het nuttig is om effectief de discussie aan te gaan, uiteraard zonder het eens te zijn met alle geplande sprekers.

Vanaf 13u gaan de deuren van de Gentse Vooruit open om tegen kwart voor twee aan het programma te beginnen. Na een opening met Karim Zahidi, burgemeester Termont en professor Blommaert volgen acht werkgroepen, hier vind je een overzicht van die werkgroepen met een korte inleiding en een overzicht van de sprekers.

Een werkgroep die wellicht wat discussie met zich kan meebrengen, is deze over "werk en inkomen". Onder de sprekers in deze werkgroep Levi Sollie, afgevaardigde van ABVV-Bayer. Samen met andere delegaties in de Antwerpse petrochemie stond het personeel van Bayer vooraan in het verzet tegen een hard besparingsplan van de directie die haar winsten wilde veilig stellen door inleveren aan het personeel op te leggen. Het vastberaden verzet bij Bayer deed de directie terugplooien, dat was een belangrijke overwinning voor de arbeidersbeweging. (Lees hier een uitgebreid artikel over het verzet bij Bayer). Andere sprekers in deze werkgroep zijn Rudi Kennes (ABVV Opel), Tine Van Rompuy (LBC non profit) en Karel Stessens (ACOD).

Ook in de werkgroep "oorlog en vrede" spreekt een LSP-lid. Geert Cool volgt al jarenlang de situatie in Afghanistan en Pakistan op de voet en zal een antwoord proberen te brengen op de vraag of socialisme aan de orde is in deze regio van de wereld. Over de noodzaak van verzet tegen het imperialisme zullen de aanwezigen het wellicht allemaal eens zijn, maar hoe kunnen socialisten een coherent alternatief formuleren voor de neo-koloniale wereld? Andere sprekers in deze werkgroep zijn Ludo De Brabander (vzw Vrede), Mohammed Hassan (een voormalig Ethiopisch diplomaat) en Francine Mestrum (Global Social Justice doctor in de sociale wetenschappen en auteur).

In de werkgroep "onderwijs" zal ook kort worden gesproken door Jo Coulier, ABVV-delegee aan de VUB. Op 23 maart is er een belangrijke actie voor "meer middelen voor het hoger onderwijs". Deze actie wordt georganiseerd en gesteund vanuit verschillende vakbondsafdelingen. ABVV-VUB voert campagne voor deze betoging, maar ook bijvoorbeeld LBC-Kuleuven. De betoging vindt plaats in Leuven. De geplande sprekers in de werkgroep onderwijs op de Dag van het Socialisme zijn Nico Hirtt, Leen Van der Vorst en Chico Detrez.

Verder zijn er ook in de andere werkgroepen interessante discussies gepland. We hebben op deze site al eerder gewezen op het feit dat professor Zemni interessante analyses brengt in de discussie over het "islamdebat" (lees hier een bespreking van zijn boek). Sami Zemni spreekt in de werkgroep "multiculturaliteit". Ook de standpunten van Eric Corijn over de situatie in Brussel vielen ons op, Eric Corijn spreekt in de werkgroep "democratie". Deze twee werkgroepen zijn intussen wel volzet qua inschrijvingen. Maar ongetwijfeld zullen er ook in andere debatten interessante standpunten en discussies plaatsvinden.

De dag wordt afgesloten met een meeting rond de vraag: "Welk socialisme willen we?". Daarbij wordt gesproken door François Houtart, Hana Al Bayaty, Aleidis Devillé, Bruno Verlaeckt en Dominique Willaert.

We hopen dat er effectief ruimte zal zijn voor discussie en denken dat dit nuttig is. Het blijft anderzijds wel de vraag wat het doel van de discussies is en hoe we links in België op de kaart kunnen zetten. Het komt er immers niet enkel op aan om gelijk te hebben met onze kritiek op het kapitalisme, maar ook om gelijk te krijgen. Dat veronderstelt de uitbouw van een krachtsverhouding waartoe zowel op syndicaal als politiek vlak scherpe instrumenten nodig zijn. Hoe we daaraan kunnen werken, is niet het voorwerp van discussie op 20 maart. Maar het zal wel aanwezig zijn in de vele formele en informele discussies.

20 maart: dag van het socialisme

Op 20 maart vindt in Gent de “Dag van het Socialisme” plaats, een discussiedag met sprekers van diverse achtergronden, jammer genoeg enkel vanuit Nederlandstalige hoek. Het initiatief gaat uit van de Ronde Tafel van Socialisten waaraan ook LSP meewerkt. We spraken over dit initiatief met Dominique Willaert, actief in het sociaal-artistieke Victoria Deluxe en lid van de stuurgroep van de Ronde Tafel van Socialisten.

Interview door Bart Vandersteene. Dit artikel komt uit de februari-editie van "De Linkse Socialist"

LS: Dominique, waarom heb je besloten je te engageren in de Ronde Tafel? En waarom nu?

DW: “Het begon in feite met een zeer persoonlijke ontgoocheling over de evolutie van de SP.a. Dit heeft me kwaad gemaakt, zeker toen men bij de overstap van Bert Anciaux de term socialisme uit de naam wou schrappen. Ik was kwaad en ontgoocheld en vond het nodig om iets te ondernemen om socialisme als referentiekader terug op de agenda te kunnen plaatsen. Bij toeval belandde een tekstje van mij over de noodzaak aan een groot socialistisch congres bij Tom Demeester van de PVDA. Daar was men reeds begonnen om de eerste individuen te verzamelen voor een Ronde Tafel. Op die manier ben ik toegetreden tot de initiatiefnemers van de Ronde Tafel van Socialisten.”

LS: Wat mogen de lezers zich voorstellen bij deze Ronde Tafel?

DW: “Het is nog steeds een embryonaal zoekend initiatief dat socialisten van verschillende strekkingen bij elkaar brengt en dat verenigend en verbindend werkt. Men zou kunnen stellen dat er twee grote taken zijn voor de Ronde Tafel. Ten eerste, de ontwikkeling van een kritische houding met betrekking tot het socialisme, zoals dat van de SP.a, maar ook dat van het Oostblok. En anderzijds de zoektocht naar wat ons vandaag kan binden in de strijd voor een andere, socialistische samenleving. Persoonlijk hoop ik dat dit kan uitgroeien tot een nieuwe socialistische beweging. We moeten trouwens dringend de belangrijke theorie van onder het stof halen. We leven in een anti-theoretisch tijdperk waar de waan van de dag domineert en alles op een zogenaamd pragmatische manier wordt benaderd. De Ronde Tafel moet resoluut kiezen voor een ideologische benadering van actuele thema’s.”

LS: Wat mogen we verwachten van de eerste publieke activiteit, de Dag van het Socialisme.

DW: “De eerste Dag van het Socialisme wil die mensen bij elkaar brengen die vandaag de moed hebben om ideologisch stil te staan bij de socialistische theorie verbonden aan het marxisme. We willen mensen verenigen in verschillende debatten die in acht werkgroepen zullen plaatsvinden. De dag moet de overtuiging sterken dat we een socialistisch perspectief kunnen aanbieden in de samenleving. Vooral jongeren moeten terug het verhaal horen dat er meer dan één maatschappelijk systeem mogelijk is. Jongeren durven vandaag niet meer utopisch denken. Ze zien wel de economische mondiale problemen, maar hebben het moeilijk om deze expliciet als kapitalisme te benoemen. Tegenover het individualisme dat er op alle mogelijke manieren wordt ingepompt moeten we terug collectieve alternatieven durven plaatsen, de solidariteit en de gemeenschap centraal plaatsen. En als we kanttekeningen maken bij wat er gebeurde in het Oostblok betekent dit allesbehalve dat we het socialistisch referentiekader op zich over boord gooien.”

LS: Er bestaat veel verwarring over wat socialisme nu juist betekent. Hoe zou jij het invullen en begrijpbaar proberen uitleggen?

DW: “Socialisme betekent voor mij durven geloven in de kracht van de gemeenschap en het streven naar een algemeen en een gedeeld belang. Het gaat over het wegwerken van de verschillen tussen arm en rijk, het creëren van een zo groot mogelijk geluk voor iedereen. Als je vandaag de onvatbare concentratie van rijkdom ziet bij een heel klein deel van de bevolking, dan moeten we durven stellen dat onze taak niet is om aan armoedebestrijding te doen, maar aan rijkdombestrijding. Sociale rechtvaardigheid moet ons ethisch uitgangsprincipe zijn en dat kan enkel wanneer er een grotere rol is voor de staat, de gemeenschap, in de organisatie van de samenleving.”

LS: En hoe kunnen we dit volgens jou realiseren?

DW: “Dat kan enkel via een politiek project. We moeten opnieuw politiek durven handelen en dan bedoel ik niet enkel in de klassieke zin van het woord. Er bestaan veel andere wegen. Het gaat hem om de rol die je inneemt in het publieke debat, in de organisatie waar je voor werkt, in het organiseren van en participeren in manifestaties, activiteiten,…”

LS: Wat mogen we nog verwachten van de Ronde Tafel?

DW: “Er zit vandaag een sterke dynamiek in onze stuurgroep. Wat toch enigszins verrassend is gezien de politieke verschillen bij sommige van de deelnemers. Er is een gedeeld belang ontstaan bij de deelnemers van LSP, PVDA, het vroegere CAP en vele anderen. Er wordt op een broederlijke manier samengewerkt en dat belooft voor de toekomst. Het smaakt naar meer. We moeten erover waken dat het geen éénmalig initiatief wordt en dat er een vervolg komt na 20 maart.”

Schrijf je in voor de Dag van het Socialisme 20 maart 2010 in De Vooruit te Gent. www.dagvanhetsocialisme.be

Van een economische crisis was er weinig sprake tijdens de verkiezingscampagne. Elke partij pakte uit met een reeks beloften zonder in te gaan op de financiering ervan. De meeste openlijke liberalen, VLD en MR, waren de grootste verliezers. Diegenen die beweerden een sociaal bloedbad te vermijden, konden de schade beperken. Maar in essentie kregen we telkens een variante van het neoliberalisme voorgeschoteld.

Door Bart Vandersteene

Rechts beleid

Ook Groen en Ecolo schaarden zich meer dan ooit achter de vrije marktlogica. Groen stelde zich zelfs letterlijk voor als de groene variant van het establishment. Ecolo en Groen verklaarden bereid te zijn in een coalitie te stappen met MR, CDH en VLD, CD&V. Daarmee werd een stem voor de groenen een stem in de richting van een rechtse coalitie. SP.a en PS zien geen graten in een nieuwe deelname aan de regionale regeringen, ook al zullen de regeerakkoorden meer dan ooit neoliberaal zijn.

De maatregelen die jaarlijks cadeau’s uitdeelden aan de grote bedrijven, zoals de vele lastenverlagingen, notionele intrest, fiscale amnestie,… zullen blijven bestaan. Het is integendeel in de sociale uitgaven en openbare diensten dat zal worden geschrapt. Een extra kinderbijslag in Vlaanderen kan misschien de illusie wekken van een sociaal regeerakkoord, maar het zal een mager schaamlapje vormen.

Geen enkele partij in het parlement kiest resoluut de kant van de werkenden en hun gezinnen. In tegenstelling tot een heel wat Europese landen is er in België geen electoraal sterke linkse oppositie. Meer dan ooit is een politieke stem nodig voor diegenen niet verantwoordelijk zijn voor de crisis, maar er wel voor zullen opdraaien.

Links bij de verkiezingen

Erik De Bruyn van SP.a Rood had electoraal de makkelijkste campagne te voeren. Hij riep op tot een stem voor het minste kwaad met een linkse toets in de vorm van een voorkeurstem voor hem. Hij haalde op de 11e plaats in de provincie Antwerpen de vijfde meeste voorkeurstemmen. Hij was het afgelopen jaar ook minstens de vijfde meest gemediatiseerde kandidaat op die lijst. De roep naar een linksere koers zal bij de partijleiding na de verkiezingen even weinig gehoor vinden als voor de verkiezingen. Waarom in een partij blijven die neoliberale dogma’s blijft verdedigen en uitvoeren?

De PVDA wou electoraal scoren in deze verkiezingscampagne. Het verkiezingsbudget ging fors de hoogte in, onder meer om een reclamebureau in te schakelen en een ludieke campagne te voeren. De media-aandacht en reacties naar aanleiding van de clowneske campagne deden veel PVDA’ers en linkse sympathisanten even zweven. De hoop op een doorbraak werd niet waargemaakt. In Vlaanderen ging PVDA+ met slechts 0,1% vooruit in vergelijking met 2007 en in enkele electorale bastions was er zelfs achteruitgang tegenover 2007. Langs Franstalige kant was er lichte vooruitgang.

De PVDA heeft zichzelf overschat en verkeerde keuzes gemaakt. Het stalinistische discours van vroeger wordt overboord gegooid, maar tegelijk verdwijnen veel elementen van een fundamentele systeemkritiek om plaats te maken voor makkelijke goed klinkende populaire ideeën. Het valt af te wachten welke conclusies de PVDA uit het resultaat zal trekken. We vrezen echter dat de ingeslagen weg van electoralisme en “haalbare” ideeën gewoon zal worden verder gezet met het oog op de verkiezingen van 2011 en nadien 2012.

Verder verloor de Parti Communiste langs Franstalige kant verder terrein. Regionaal was het beste resultaat dat van de Brusselse eenheidslijst PC-PSL-LCR-PH (0,5%). Europees haalde de PC minder stemmen dan het kartel LCR-PSL. LSP kon in deze campagne geen electorale score neerzetten. Dat wisten we op voorhand. Een aantal sympathisanten stemden PVDA vanuit de hoop dat daarmee een doorbraak voor een linkse lijst mogelijk werd. Anderen stemden voor CAP omdat we daar in 2007 zelf intensief campagne voor voerden. Op de media moesten we niet rekenen. Voor onze campagne beschikten we over enkele tienduizenden gesprekken, pamfletten en affiches. Op dat vlak was onze campagne succesvol: we hebben socialistische ideeën gepropageerd, geïnteresseerden ontmoet,…

Nieuwe arbeiderspartij blijft nodig

Een nieuwe arbeiderspartij blijft nodig. Een dergelijke partij kan enkel ontwikkelen na een belangrijke breuk tussen delen van de georganiseerde arbeidersbeweging en de “bevoorrechte” politieke partners van CD&V, SP.a, PS, CdH en Ecolo. Zo’n breuk kan zijn oorsprong vinden in een strijdbeweging tegen het asociale beleid van de politieke partners.

LSP roept alle strijdbare syndicale militanten op om de discussie over de nood aan een nieuwe strijdbare politieke formatie voor de werkenden en hun gezinnen nu reeds op te starten in syndicale delegaties, centrales en andere syndicale middens.

Zolang er geen nieuwe arbeiderspartij ontwikkelt, kan enkel een electoraal blok van bestaande linkse krachten voldoende geloofwaardigheid aan de dag leggen om op relatief korte termijn de uitdaging van de kiesdrempel aan te gaan. Een eerste stap in die richting zagen we met de eenheidslijsten PC-PSL-LCR-PH in Brussel en LCR-PSL voor de Europese verkiezingen langs Franstalige zijde.