Politiek antwoord op besparingslogica nodig

“Goed dat jullie er nog zijn.” Dat kregen onze militanten de laatste weken regelmatig te horen op campagnemomenten. Of het nu ging om onze actieve mobilisatie voor de vakbondsbetoging op 29 september, het initiatief om jongerenmarsen voor werk te organiseren of het voorstel van LSP om naar aanleiding van de EU-defensietop in Gent een anti-oorlogscampagne te lanceren. De uitgesproken steun leek soms op een wanhoopskreet in het aanzicht van een bedreigende crisis en de politieke zwakte ter linkerzijde.

door Bart Vandersteene

Weerspiegelt het parlement onze bekommernissen?

Wie zal de werknemers van de non-profit ondersteunen in hun eis voor meer personeel, betere lonen en arbeidsomstandigheden die menselijker zijn? Wie zal de vakbonden vertegenwoordigen in het parlement om hun eis van de afschaffing van de notionele intrestaftrek kracht bij te zetten? Wie zal de werknemers van de privé, die eind dit jaar met de extremisten van het patronaat moeten onderhandelen, gelijk geven wanneer ze weigeren om voor de crisis op te draaien? We kunnen niet om het feit heen dat die politieke eisen niet vertegenwoordigd zijn in het parlement.

De nuance in het parlement is er vandaag één tussen hard en iets minder hard besparen, een grote of iets minder grote belastingverlagingen voor de patroons, het verdedigen van de belangen van de grote bedrijven en de banken met een kleine of iets minder kleine kruimel voor de rest van bevolking. Maar het is geen natuurwet dat het politieke landschap er zo hoeft uit te zien.

Helaas verdedigen de huidige vakbondsleiders het politieke status quo. Op de vraag of hij optimistisch is voor wat er gaat gebeuren, stelt ABVV-voorzitter Rudy De Leeuw in het ABVV-weekblad De Nieuwe Werker: “Alleszins heb ik vertrouwen in enerzijds de voorzitter van de sp.a en in de mensen van Groen! En anderzijds bewonder ik het engelengeduld van de preformateur.”

Het is naïef, en zeker uit de mond van een nationaal vakbondsleider, om te denken dat PS, SP.a en de groenen zullen breken met de besparingspolitiek die ons zal laten opdraaien voor de crisis van diegenen wiens winsten “untouchable” zijn. Twintig jaar regeringsdeelname van de sociaal-democraten heeft dit meer dan voldoende aangetoond. Maar zo naïef was de uitspraak wellicht ook niet. De leiding van beide vakbonden is met handen en voeten gekluisterd aan de traditionele partijen. Daarom nemen ze ook een weinig strijdbare houding wanneer “hun” partners deel van de regering uitmaken, ook al voert die regering een politiek die lijnrecht tegeno het eisenpakket van de vakbonden ingaat.

Nieuwe arbeiderspartij nodig

Veel basismilitanten zijn deze houding beu. Het gebrek aan een politieke stem voor de gewone werkenden leidde in de jaren ’90 en ’00 tot de opgang van extreem-rechts en nadien verschillende varianten van rechts-populisme. Dit is een fenomeen dat zich in heel Europa voordoet. Maar in verschillende landen in Europa is er ook reeds gewerkt aan een linkse tegenkracht. Cruciaal daarin is de mate waarin strijdbare delen van de vakbond hun schouders zetten onder een nieuw links politiek initatief, zoals bij het ontstaan van de WASG die leidde tot de oprichting van Die Linke in Duitsland.

De eerste ervaringen met partijen als Die Linke, SP in Nederland, Syriza in Griekenland of het Links Blok in Portugal maken duidelijk dat het belangrijk is om niet mee te stappen in een besparingsbeleid. Beleidsdeelname leidt in de huidige context tot het aanvaarden van de kapitalistische logica en het verkwanselen van zorgvuldig opgebouwde politieke krachten. Om succesvol te zijn, dienen nieuwe formaties ook ruimte te creëren voor nieuw politiek engagement voor de vele ongeorganiseerden die zich vandaag willen verzetten. Ook in België is die ruimte aanwezig.

De bestaande politieke krachten hebben de taak om mee aan de kar te trekken voor de creatie van zo’n partij, maar de sleutel ertoe ligt bij de vele vakbondsmilitanten en andere activisten die de drijvende kracht hiervan moeten uitmaken. Het is in dit kader dat LSP langs Franstalige kant deel uitmaakt van het Front des Gauches dat samen met vijf andere linkse organisaties aan de verkiezingen deelnam en vandaag de discussie over een politiek alternatief verder zet. In de zoektocht naar een politiek alternatief op de huidige crisis vormen de stalinistische ervaringen uit het verleden duidelijk geen referentiepunt meer. Ook daarom is de vrijheid van democratisch debat en het toelaten van onderscheiden ideeën en stromingen een essentiële voorwaarde voor zo’n nieuwe arbeiderspartij.

Naar aanleiding van de manifestatie van 29 september in Brussel herhalen wij onze oproep aan ABVV/FGTB en ACV/CSC om de banden met SP.a/PS en CD&V/CDH en Ecolo te verbreken. Zo kan de noodzakelijke energie vrijkomen voor de creatie van een brede, nieuwe partij van en voor de werkende bevolking in dit land.