Category: Partijen

In het kleine wereldje van Franstalig extreem-rechts heeft Nation niet de electorale impact van het Front National. Nation wil echter kaders opleiden om tot een geloofwaardige formatie te komen. Wat is de oorsprong en het programma van Nation?

Karim Brikci en Laure Miège

Oorsprong en methoden van Nation

Nation is een extreem-rechtse Franstalige groep die voortkomt uit de gewelddadige neo-fascistische groepen uit de jaren 1970-80, onder meer Assaut en Agir. Nation baseert zich op racistische haat en gewelddadige acties van die groepen.

Zo is er Hervé Van Laethem, één van de leiders van Nation, die een historische leider van de gewelddadige groep Agir was (die groep had banden met de verboden privémilitie VMO toen die probeerde om ook een Franstalige groep op te zetten). In de jaren 1980 werd Agir opgezet, in 1994 werd het ontbonden.

De groep rond Van Laethem vormde hierop onder meer het "Actiecomité Rudolf Hess – België" om de nazi-leider te herdenken. In 2001 nam het deel aan het comité "nationalisten tegen globalisering" waarmee verschillende acties werden opgezet. Op die acties waren er ook militanten van Blood&Honour naast de NSV (studenten van het VB) en zelfs een aantal openlijke VB’ers (zo was de woordvoerder een lokale VBJ-voorzitter). Het waren dezelfde organisaties die in 1997 een actie organiseerden tegen een betoging tegen fascistisch geweld in Brugge.

Nation is aanwezig op activiteiten zoals de jaarlijkse betoging van de NSV waar tal van kleine groepjes hun gewelddadig karakter reeds meermaals hebben aangetoond. Nation nam ook deel aan acties tegen de gay-pride, multiculturele activiteiten, abortus, of voor "de verdediging en het opwaarderen van waarden zoals arbeid en het gezin."

Dat geeft een beeld van hun echte programma, maar vooral van het fundamentele karakter van een groep als Nation. Deze groupuscule wil uiteindelijk een neo-fascistische militie organiseren.

Verdedigt Nation de arbeiders en hun gezinnen?

Tegelijk profileert de groep Nation zich als een organisatie die eerlijk opkomt voor de rechten van de Belgische arbeiders. Zo doken er een aantal Nation-aanhangers op tijdens de betoging van 2 december tegen de afdankingen bij VW-Vorst. Ze verdeelden er pamfletten onder de naam van "links nationaal" zonder in te gaan op hun racistische en anti-arbeiderseisen.

Meer nog dan het FN gebruikt Nation een dubbel masker. Enerzijds verbergt het haar gewelddadig anti-arbeidersstandpunt achter een anti-kapitalistisch profiel. Anderzijds verbergt het – na een veroordeling wegens racisme – de meest racistische, seksistische en homofobe elementen uit haar programma. Het feit dat Nation zich genoodzaakt voelde om onder een andere naam tussen te komen op de VW-betoging was een uitdrukking van het feit dat Nation niet durfde tussen te komen met haar eigen naam en eigen ideeën.

Sinds Nation werd veroordeeld wegens racisme, is een deel van haar politiek programma niet meer beschikbaar op haar website. Het is nochtans interessant om te kijken naar wat Nation voorstelt. Enkele voorbeelden (van wat na de censuur nog overblijft).

• "Bestrijden van de syndicale staat door de ontwikkeling van nieuwe vakbonden en het ontwikkelen van overlegorganen die conflicten kunnen vermijden"
• "Hulp voor de ontwikkeling van kleine bedrijven. De KMO’s en zelfstandigen moeten de motor vormen van sociale ontwikkeling"
• "Strijd tegen het afwezigheden op het werk door meer controles"
• "Verbod op abortus"
• "Invoering van een avondklok voor kinderen onder de 16 jaar"
• "De creatie van een groep die rond discipline werkt in de scholeninstellingen […] Die groep zou het recht hebben om de leerlingen te controleren en te fouilleren"
• "De massale komst van jonge migranten is één van de belangrijkste redenen voor heel wat problemen die recent zijn opgedoken in het onderwijs."

De uitdaging van Nation

Nation doet alsof het zich verzet tegen het kapitalisme, maar staat in feite voor een gewelddadige, racistische en asociale politiek die ingaat tegen de belangen van de arbeiders en jongeren. Nation stelt dat het de uitdaging wil aangaan om "een ernstige extreem-rechtse kracht op te bouwen langs Franstalige kant".

Daarom concentreert Nation zich momenteel op het vormen van kaders die zowel op fysiek als op politiek vlak in staat zijn om de "revolutie van Europese volkeren" te voeren. Ze proberen te recruteren en aanwezig te zijn op het terrein, ze produceren een blad en organiseren "politieke" vormingsdagen. De pogingen tot opbouw van een ernstige Franstalige kracht zullen niet in alle extreem-rechtse kringen even goed onthaald worden.

Zo stelde Nation recent dat het voor Franstalig extreem-rechts nodig was om "voor eigen deur te vegen". Daarbij werd ingegaan op de recente schandalen van het misbruik van middelen in het Front National. FN-voorzitter Féret werd omschreven als het voornaamste obstakel in de opbouw van een geloofwaardige politieke kracht. Voor Nation kan een neo-fascistische eenheid pas tot stand komen in Wallonië als Féret wordt verstoten.

Er was bij de afgelopen gemeenteraadsverkiezingen een eenheidsbeweging van verschillende groepjes en extreem-rechtse partijen zoals het FNB (Front Nouveau de Belgique). Nation slaagde er in om op een lijst van FNB een gemeenteraadslid verkozen te krijgen in Verviers.

Hoe de strijd voeren tegen Nation?

Groepen zoals Nation vormen een gevaar omwille van de politieke opvattingen die ze propageren en de acties die ze organiseren. We moeten aanwezig zijn op het terrein om de ware aard van deze groep aan te tonen en te vermijden dat ze vrijspel krijgen in de wijken.

De groei van extreem-rechts en van radicale groepjes kan enkel op basis van de crisis die wordt veroorzaakt door het asociale neoliberale beleid van de traditionele partijen in heel Europa. Extreem-rechts kan kiezers binnenhalen op basis van een toenemend ongenoegen, waarbij de rechtse groepen zichzelf voorstellen als de enige echte oppositie. Nochtans staan ze zelf voor een nog gewelddadiger en minder sociaal beleid.

Het zal niet mogelijk zijn om Nation te bestrijden door hen te veroordelen wegens racisme of met een moralistische retoriek. We moeten de oorzaken van de echte problemen duidelijk maken: het feit dat een kleine groep kapitalisten steeds rijker wordt en steeds meer winsten kan boeken. De regeringen en de traditionele partijen verdedigen enkel de belangen van de rijke kapitalisten. Het zal er op aankomen om een consequent links en strijdbaar alternatief op te bouwen, een partij waarin de arbeiders en jongeren zich kunnen organiseren en hun strijd kunnen versterken zonder onderscheid op basis van geslacht of oorsprong.

Organiseer je om samen op te komen voor een samenleving zonder uitbuiting en racisme. No Pasaran!

Het Vlaams Belang stelde haar pré-campagne voor. De partij trekt 800.000 euro uit om ons te bestoken met haar propaganda die wordt opgehangen rond het idee dat de traditionele partijen “Horen, zien en zwijgen”. Daartegenover beweert het VB “het enige alternatief” te vormen… Wij zijn alvast voor een ander alternatief.

Geert Cool

Geen andere campagne

Het VB wil zich profileren in de opgestarte verkiezingscampagne. Dat kan uiteraard niet zonder een grootschalige reclamecampagne. Het VB beweert “fundamenteel verschillend” te zijn van de traditionele partijen en wil dat beeld naar voor brengen door middel van een zelfde soort reclamecampagne als de traditionele partijen. Met 800.000 euro is het bovendien niet bepaald een goedkope campagne. Maar ja, het VB beschikt nu eenmaal over heel veel geld dankzij de dotaties die alle gevestigde partijen krijgen. Wij betalen dus eigenlijk voor de propaganda waarmee ze ons proberen te bewerken.

Tegenover de traditionele campagnes van slogans die een beeld moeten vormen, is er nood aan inhoudelijke campagnes. De reclamejongens (en -meisjes) beperken zich tot zaken als perceptie, kernwoorden, slogans,… De VLD moet “open” en “progressief” zijn, de SP.a moet schijnbaar aan de kant van de arbeiders staan, CD&V staat voor het weinig zeggende “respect”. En nu dus ook het VB dat staat voor “het enige alternatief”.

Wij denken dat een ernstig alternatief ook nood heeft aan een andere campagne. Een campagne die gericht is op contact met bredere lagen, een campagne die actief gedragen wordt door wie opkomt voor een alternatief. Dat is alleszins het soort campagne dat zal worden gevoerd door het Comité voor een Andere Politiek (CAP). Geen reclamecampagne, maar een campagne gedragen door activisten en met een nadruk op inhoudelijke discussies.

Geen andere politiek

Het VB wil in de verkiezingscampagne een aantal thema’s naar voor brengen. Voorzitter Vanhecke verklaarde: “In deze precampagne leggen wij opnieuw de nadruk op de thema’s waarmee wij ook tijdens de verkiezingen zelf het verschil willen maken, en die als dusdanig niet verschillen van de standpunten die wij nu reeds vele jaren en met succes verdedigen: Vlaamse welvaart door onafhankelijkheid, herstellen van veiligheid door harde aanpak van de criminaliteit, het vreemdelingenprobleem ontmijnen door immigratiestop en kordate assimilatiepolitiek, herstel van democratische vrijheden en vrije meningsuiting…”

De thema’s van het VB zijn niet bepaald vernieuwend, laat staan dat ze fundamenteel anders zijn dan de thema’s van de traditionele partijen. Allemaal stellen die dat ze opkomen voor meer welvaart. We kennen ook hun recepten daartoe: een neoliberaal beleid. Dat beleid heeft nochtans reeds aangetoond dat het enkel leidt tot een nog scherpere tegenstelling tussen arm en rijk. Er is meer welvaart voor een beperkte groep, maar een dalende koopkracht voor de overgrote meerderheid. Het VB is niet anders op dit vlak. Ten tijde van het Generatiepact stelde de partij dat de maatregelen niet ver genoeg gingen. Het VB wil extra lastenverlagingen en cadeaus voor het patronaat. De enige nuance met de traditionele partijen is dat het om het Vlaamse patronaat gaat…

Het VB zal ook opnieuw nadruk leggen op de aanwezigheid van migranten in dit land. Ook op dat vlak zien we dat de traditionele partijen reeds jarenlang bezig zijn met een beleid dat gericht is op het criminaliseren van asielzoekers en het marginaliseren van migranten. Dat gebeurt onder meer met een repressief asielbeleid en een totaal gebrek aan aanpak van de immense sociale problemen onder migranten (waar de armoedegraad in sommige concentratiebuurten oploopt tot 50%). Wat is het antwoord van het VB? Meer repressie en meer marginalisering. Meer van hetzelfde beleid dus en dat onder de noemer van een “alternatief”…

Verder wil het VB opkomen voor “democratische vrijheden en vrije meningsuiting”. Dat is meestal een iets beter klinkende omschrijving om te zeggen dat er niet mag geraakt worden aan de vetpotten van het VB. Net zoals de andere traditionele partijen is het VB volledig afhankelijk van partijdotaties en overheidsbijdragen vanuit onze belastingen. De Belgische staat mag dan tot vijand uitgeroepen worden, als melkkoe is ze best welkom voor het VB. Ook op dit punt komt het VB op voor meer van hetzelfde.

Voor een echt alternatief

Tegenover het valse alternatief van het VB, is er nood aan een echt alternatief. Het Comité voor een Andere Politiek (CAP) zal deelnemen aan de verkiezingen met een programma dat voortkomt uit strijdbewegingen (tegen het Generatiepact, tegen de afdankingen bij VW,…). CAP zal misschien niet het enige alternatief zijn bij deze verkiezingen, maar het zal wel staan voor een andere politiek. En dat kan van het VB niet bepaald gezegd worden.

In een interview in het weekblad Knack stelde oud-premier Jean-Luc Dehaene dat – indien hij vandaag terug in de politiek zou gaan – hij zou kiezen voor “een socialistische partij”. Hij bedoelt wellicht de SP.a en niet zozeer een partij als LSP. Veel journalisten en wellicht ook veel CD&V’ers zullen geschrokken zijn. Nochtans is het duidelijk dat het water tussen christen-democraten en sociaal-democraten vandaag absoluut niet diep is. Soort zoekt soort?

Jonas Van Vossole

Jean-Luc Dehaene herinneren we ons als de architect van het Globaal Plan, één van de grootste aanvallen op de arbeiders sinds de Tweede Wereldoorlog. In die tijd zaten de sociaal-democraten onder leiding van Louis Tobback ook al in de regering en steunden ze dat neoliberale beleid. Toen had men nog geen liberale regeringspartner nodig om het beleid te verantwoorden. Maar veel is er sindsdien bij de socialisten en christen-democraten niet veranderd, behalve dat ze allebei nog meer naar rechts opgeschoven zijn.

Nadat Dehaene door de opeenvolgende schandalen in het gerecht rond de affaire Dutroux en na de dioxine-crisis afgestraft werd door de kiezer had hij echter niet te klagen. Het dikke pensioen dat hij – in tegenstelling tot al die arbeiders wiens pensioenen hij met zijn regering herhaaldelijk aanviel – als staatsman ontvangt, wordt aangevuld met postjes bij grote bedrijven die hij van de patroons kreeg voor bewezen diensten.

Zo is Dehaene vandaag lid van de raad van bestuur van Inbev, de grote Belgisch-Braziliaanse biermultinational, en krijgt hij daar jaarlijks een vergoeding van 80.000 euro voor, zo’n dikke drie miljoen frank, om 10 vergaderingen bij te wonen. Voor het personeel van Inbev was “het pensioenpostje” van Dehaene echter geen opsteker; sinds zijn komst werden al meer dan 500 arbeiders en bedienden wandelen gestuurd bij het bedrijf.

Een vergelijking trekken tussen Dehaene met de huidige ‘socialisten’ leert al vlug dat er weinig verschillen te vinden zijn. Beiden kicken op een neoliberaal beleid – Van Globaal Plan tot Generatiepact – dat ze met de mantel der bevriende vakbondstop trachten te bedekken. Beiden zijn voorstanders van een Europees privatiseringsbeleid. Beiden hebben tegenwoordig een communautair staartje. Beiden zoeken postjes voor hun pensioen – Dehaene bij Inbev, zijn kompaan Vandenbossche bij Biac.

We zijn er ons echter wel van bewust dat die gelijkenis relatief is want veel verschil tussen SP.a-blauw en de ‘progressieve VLD’ is er ook al niet meer te vinden.

Tot slot kunnen we van een machtsgeile ex-premier als Dehaene wel begrijpen dat hij liever bij een partij zou zitten die de laatste 18 jaar in de regering zit dan bij een partij die het al 8 jaar in de oppositie moet doen zonder vetbetaalde ministerpostjes.

Wanneer het gaat over de SP.a en haar "sociaal programma" is het vreemd dat niemand in de media de opmerking maakt dat deze partij ondertussen al 18 jaar in alle regeringen zit: in die periode zijn de armoede en werkloosheid sterk toegenomen.

Karel Mortier, artikel overgenomen vanop links-socialisme.blogspot.com

De SP.a voert 4 jaar lang een asociaal beleid, met stijgende armoede en werkloosheid tot gevolg, om vervolgens pretentieus met een “sociaal programma” naar de kiezer te trekken. Met lijsten waarop een aantal alibigroenen, alibi-arbeiders en alibi-allochtonen de indruk moeten versterken dat de SP.a een sociale en groene partij zou zijn. Luister naar mijn woorden, maar kijk niet naar mijn daden.

Je moet het maar durven. 4 jaar lang niet luisteren naar de eisen van arbeiders. Denk aan het Generatiepact, IPA en tal van andere dossiers. De SP.a durfde het zelfs niet aan om de discussie aan te gaan in de bedrijven. Vande Lanotte stelde dat zijn partij de ondernemingen in Vlaanderen ging aflopen, om met de arbeiders te gaan discussiëren. Maar niemand heeft er ooit één SP.a’er gezien.

Ze hebben zelfs geen kloten aan hun lijf om met hun natuurlijke achterban te gaan praten. Vandaag denken ze blijkbaar dat ze dat alles kunnen goedmaken door een aantal alibi-arbeiders in het parlement te loodsen.

Als de SP.a zich geen bal aantrekt van 100.000 arbeiders die op straat staan, dan is het duidelijk dat ze zich geen bal zullen aantrekken van 2 “arbeiders” die in de broekzak van Vande Lanotte zitten.

Ik vind het toch wat vreemd dat een vakbondsleider die de afgelopen 4 jaar verschillende keren met duizenden van zijn leden de straat is opgetrokken – en een speerpunt vormde in de strijd tegen het Generatiepact en het IPA dat in 2005 werd afgesloten – de komende verkiezingen wellicht op een lijst zal staan van een partij die een fel voorstander was van die plannen en zelfs verder wilde gaan.

Op geen enkel punt heeft de SP.a gezegd dat ze van mening zijn veranderd. Het is een trend dat vakbondsleiders die gebonden zijn aan de traditionele partijen – want de mensen die naar voor werden geschoven zijn wellicht reeds lang lid van de SP.a – op basis van sociale conflicten een politieke carrière proberen uit te bouwen.

Denk maar aan Inge Vervotte. Sabena bestaat echter niet meer en wat rest van Volkswagen is niet meer dan een “romp” die misschien nog een paar jaar verder kan, maar veel toekomst zit daar wellicht ook niet meer in. Ik vermoed dat de meeste basismilitanten het absoluut niet op prijs stellen wat hun leiding doet. Uiteraard is dit koren op de molen voor een partij als het VB, dat recent een oproep lanceerde voor een “partijonafhankelijke” vakbond.

Vande Lanotte, SP.a-voorzitter, wilde inhoudelijk de discussie niet aangaan met de arbeiders rond het Generatiepact, maar ook niet rond Volkswagen Vorst. Ironisch niet, dat de SP.a dan één van de kopstukken van die "beweging" op een lijst zet. “Ik ben niet geïnteresseerd in wat die mens te zeggen heeft, maar ik kan zijn stemmen wel gebruiken.”

Als je geen programma wil dat aansluit bij de dagelijkse bekommernissen van arbeiders, wat doe je dan? Dan zoek je een paar mensen uit die symbolisch moeten tonen wat de SP.a inhoudelijk, en in de praktijk, al lang niet meer kan en wil bewijzen.

Na de alibi-allochtonen, alibigroenen,… is het nu de beurt aan de alibi-arbeiders. Het ergste is dan nog dat sommige zogenaamde analisten dit spelletje niet doorzien, en doodleuk stellen dat hiermee de kloof tussen de partij en het ABVV weer is hersteld.

Dat is even geloofwaardig als stellen dat men de kloof tussen het VB en de allochtonen kan herstellen door een paar allochtonen op VB-lijsten te zetten. Zo eenvoudig gaat het allemaal niet.

Ik kan me voorstellen dat veel militanten van het ABVV in Vorst het niet echt op prijs stellen dat die man een politieke carrière aan het uitbouwen is op hun rug. Het is misschien niet gepland, maar hij kan natuurlijk altijd weigeren, of stellen dat de SP.a moet terugkomen op het Generatiepact.

Nu laat zo’n delegee zich gebruiken door Vande Lanotte in ruil voor een goedbetaald parlementair mandaat. Ik neem aan dat het niet de bedoeling is dat “SP.a-arbeiders in het parlement” aan het loon van een arbeider blijven leven.

Volkswagen Vorst was één van de actiefste bedrijven in de strijd tegen het Generatiepact, en nu staat hun leider doodleuk op de lijst van de auteurs van die plannen. Geloofwaardig moet ik zeggen. Typisch ook, in mijn opinie, dat de vakbondstop van het ABVV – ondanks dat ze de afgelopen 4 jaar quasi niets voor elkaar hebben gekregen – zich weer met alle plezier laat gebruiken door de SP.a-leiding om haar schapen in de SP.a-stal te drijven.

IPA? Generatiepact? Privatiseringen? Regionalisering van het arbeidsmarktbeleid en tal van andere dossiers… Alles is weer vergeven, en vooral vergeten. Het partij- en eigenbelang gaan voor op de belangen van hun leden. Sommigen binnen de ABVV-top zitten wellicht nu al met hun gedachten in één of ander parlement.

Vlaams Belang parlementslid Filip Deman haalde recent op een internetforum waar hij te gast was nogmaals een aantal oude klassiekers van het Vlaams Blok boven. In discussies over migratie en vreemdelingen liet hij zich van zijn meest radicale kant tonen. Zo liet hij zich verleiden tot een herhaling van de VB-slogan uit de jaren 1980: “Waarom gastarbeiders als er meer dan een half miljoen werklozen zijn?!”

Die slogan is een goede samenvatting van de verdeel-en-heers politiek waar het Vlaams Belang voor staat. De problemen van de werkloosheid komen volgens figuren als Deman niet door de economische organisatie van het huidige systeem waar enkel de winst telt. Neen, werkloosheid komt er door de vreemdelingen. Het feit dat de armoedegraad onder migranten veel hoger ligt dan onder mensen van autochtone afkomst, wordt aan de kant geschoven. Neen, migranten zijn zowel profiteurs die ons werk afpakken als profiteurs die hier komen leven van onze sociale zekerheid door te doppen…

Om dat te verpakken, grijpt Deman terug naar een oude slogan van het Vlaams Blok (vanop het congres van 1984). Het VB kopieerde een slogan van het Franse FN en trok naar de verkiezingen met de slogan “400.000 werklozen, waarom dan nog gastarbeiders?”. Dat deze slogan nogal doet denken aan een oude slogan van de Duitse nazi’s ("500.000 werklozen, 400.000 Joden") zal wellicht toeval zijn?

Volgens Deman zouden bovendien heel wat illegalen geregulariseerd worden. Hij stelde op het forum: “Vanaf het jaar 2000 zijn vijftigduizend (50.000!) dossiers van illegalen behandeld door de zogeheten regularisatiecommissies (die vol linksen zaten), de overgrote meerderheid van die illegale vreemdelingen kreeg ondertussen een verblijfsvergunning en sedert vorig jaar worden zij tot Nieuwe Belg genaturaliseerd. Wees blij: het is nieuw kiesvee voor links.” Een grote samenzwering van “linksen” en “illegalen” moet er volgens Deman voor zorgen dat de autochtonen het niet langer voor het zeggen hebben in hun eigen land.

Voor Deman kan er geen sprake zijn van gelijkwaardigheid van verschillende bevolkingsgroepen of zelfs rassen. “Als alle beschavingen evenwaardig zijn, moet men ook respect opbrengen voor de koppensnellers van Papoea-Nieuw-Guinea”, aldus Deman. Migratie is een groot probleem volgens de VB’er, “Vlaanderen en Europa kunnen slechts een sociale cohesie behouden als er een ‘leidkultuur’ blijft bestaan en de overgrote meerderheid van de bevolking van Europese afkomst is.”

Ook vreemdelingen die naar hier komen, blijven verdacht en worden zeker geen nieuwe Vlamingen. “Als een kat bevalt in een viswinkel, heeft zij dan visjes?”, vraagt Deman zich af in een discussie over de mogelijkheid van een dubbele nationaliteit. Vreemdelingen zorgen ervoor dat “het beschavingspeil” zienderogen zou zakken… En veel hoop op beterschap is er niet. Want je kan proberen katten te leren blaffen, maar het worden daarom geen honden.

Tenslotte misschien nog een paar opmerkelijke uitspraken van Deman over enkele collega’s van hem: “Wart De Bever heeft vlooien. Hij slaapt bij de CD&V-hond”, “ Marino Keulen, de geblondeerde VLD-oen uit Tongeren”, “Jozef De Witte, Groot-inquisiteur van het Centrum voor Racismebestrijding”,…

Ook voor het vernieuwde Vlaams Belang geldt blijkbaar de opmerking dat je katten kan leren blaffen, maar dat het daarom geen hond wordt. De pogingen om het VB gematigder te laten voorkomen, zijn gedoemd om te mislukken.

Wie nog illusies had dat Vivant een progressieve beweging zou zijn, werd reeds van antwoord gediend toen Vivant een kartel aanging met de VLD. Vandaag beslist de VLD om nog een stap verder te gaan en Vivant als partij te ontbinden, het blijft louter een beweging binnen de VLD. De VLD zelf zou mogelijk van naam veranderen.

Na het verwijderen van Jean-Marie Dedecker en het aantrekken van reclamegoeroe Slangen, probeert de VLD de beeldvorming over haar partij bij te schaven. Terwijl de VLD inhoudelijk even neoliberaal als vanouds blijft, moet de partij nu doorgaan voor een eensgezinde progressieve partij. Guy Verhofstadt wordt daarbij geprofileerd als het toonbeeld van goed bestuur en als visionaire denker. Dat er daartoe voor het Burgermanifest ideetjes zoals die van buurtjobs voor werklozen werden gepikt van mindere goden zoals Rik Daems, wordt uiteraard niet vermeld.

Inhoudelijk heeft de VLD niets progressief aan te bieden. De partij pleit voor meer cadeaus aan het patronaat en meer aanvallen op onder meer de werklozen. Maar de beeldvorming en de perceptie zijn natuurlijk het belangrijkste. Daarmee wordt de kern van het paarse beleid ook doorgetrokken naar het beleid van de VLD op zich.

VLD-voorzitter Somers stelde samen met Vivant-kopstuk Duchatelet dat de VLD een reeks eisen van Vivant wil overnemen en verder uitwerken. Ze kwamen overeen dat het beter was om te werken aan een eengemaakt project en dus niet langer als kartel naar buiten te komen. Niet dat er veel sprake was van een kartel, een handvol Vivant-leden mocht aan de kar van grote broer VLD hangen. Maar dat was het zowat. De partij kent een senator (Nele Lijnen) en twee vertegenwoordigers in de Duitse gemeenschapsraad.

Hiermee komt er een einde aan de pogingen van Duchatelet om zichzelf een eigen partij te kopen. Hij financierde eerst de partij Banaan in 1995 en nadien Vivant (voor een bedrag van 3 miljoen euro!). Die partij moest zich zogenaamd progressief profileren, maar wij waarschuwden toen reeds tegen de liberale inhoud van de voorstellen van Vivant. Het idee van een basisinkomen voor iedereen kan positief klinken, maar kan evenzeer aangewend worden om komaf te maken met arbeidscondities en loonsvoorwaarden voor alle werkenden. Bovendien is het bijzonder asociaal om alle nadruk te leggen op belastingen via consumptiegoederen (BTW). Hierdoor moeten de armsten proportioneel gezien veel meer betalen dan vandaag en worden de prijzen uiteraard de hoogte in gestuwd.

Sinds 2004 werkt Vivant binnen de VLD. In de praktijk kwam het erop neer dat Duchatelet eieren voor zijn geld koos en nadat een onafhankelijke campagne mislukte, koos voor aansluiting bij een grote partij. Dat dit de VLD werd, was geen verrassing. Als liberale ondernemers onder elkaar, konden de partijleiding van de VLD en Duchatelet elkaar wel vinden.

Nu wordt dit geformaliseerd door de ontbinding van Vivant als partij. Officieel zou Vivant verder blijven functioneren als beweging binnen de VLD, maar wellicht wacht Vivant een verdere afkalving en een weinig dynamische toekomst. Vivant is dood, maar de begrafenis wordt nog even uitgesteld.

Nieuwbakken VB-kopstuk Bruno Valkeniers is recent uit de schaduw getreden en heeft zijn politieke visie opnieuw openlijk naar voor gebracht. Na een opleiding in de extreem-rechtse studentenclub NSV was een verdere carrière bij het VB geen toeval. Over die NSV-jaren stelt Valkeniers nu in een interview met De Standaard dat hij zich niet schaamt voor het occasionele straatgeweld van NSV…

Valkeniers werd in de partij binnen gehaald als verruimer. Nochtans was hij gepokt en gemazeld in extreem-rechtse middens. Hij lag mee aan de basis van de NSV, de studentenclub van het Vlaams Belang. In 1978 reeds was hij lid van het Vlaams Blok.

Over die NSV-jaren is Valkeniers nu vrij openlijk: “Heel wat Belangers waren tijdens mijn NSV-jaren ook vrienden. Inderdaad, dat waren geen koorknapen. Ach, je bent jong en je wilt wat. Dan zoek je de weg van de radicaliteit. Ik schaam me niet voor dat occasionele straatgeweld.” Meer nog: toen Rob Verreycken leider was bij de VNJ (Vlaams nationalistische jeugdbeweging), liet Valkeniers “altijd met een gerust gemoed” zijn kinderen achter bij Rob Klop en de zijnen.

Het is opvallend dat een VB-kopstuk voor het eerst toegeeft dat er effectief sprake was van straatgeweld en dat dit in NSV-kringen geduld wordt. In die zin mogen de studenten van het VB nog iets radicaler naar buiten komen dan de partij op zich, daartoe is het trouwens ook nodig voor extreem-rechts om steeds te benadrukken dat NSV en VB onafhankelijk van elkaar staan. Het feit dat de huidige VB-leiding in grote mate uit de NSV komt, of dat de jaarlijkse NSV-betogingen door een aanzienlijk groot aantal VB’ers wordt bijgewoond, wordt natuurlijk gemakshalve niet vermeld.

Valkeniers zou zogenaamd de verruiming en verbreding van het VB weerspiegelen, maar zowel qua achtergrond als qua standpunten blijkt hij bijzonder dicht bij de VB-leiding te staan. Het straatgeweld uit zijn NSV-periode praat hij goed, het 70-puntenprogramma was “goed in die tijd”, hij “gelooft niet in een multiculturele samenleving”,… Of wat dacht je hiervan: “Met zijn wetgeving voor homoseksuelen heeft paars de abnorm gelijkgeschakeld met de norm.” De logische conclusie van die laatste opmerking is uiteraard dat holebi’s abnormaal zijn…

Dit soort figuren moet het VB gaan verbreden. Dat wordt enkel naar voor gebracht als het gaat om het imago van het VB, waarbij het profiel van Valkeniers er één is van “zaakvoerder” en “ondernemer”. Dat imago moet nu ook bij het VB aangetrokken worden om zo de perceptie van de partij te veranderen. Dat dit gebeurt met een ondernemer die evenzeer straatvechter was als Dewinter of Rob Verreycken, doet er dan niet toe. Dit soort “verbreding” doet verdacht veel denken aan traditionele politiek.

De SP.a hield afgelopen weekend een congres waarbij voorzitter Vande Lanotte de nadruk legde op het aantrekken van nieuwe lagen naast het behoud van de banden met traditionele “bondgenoten”. Vande Lanotte stelde dat het tijd wordt dat er terug arbeiders in het parlement komen. De vraag daarbij is natuurlijk: om welk beleid te voeren?

De SP.a stelt dat het tevreden is van 18 jaar deelname aan het beleid. Na 18 jaar neoliberaal beleid wil Vande Lanotte “beter en meer”. Armoedebestrijding wordt een prioriteit van de SP.a als we de voorzitter mogen geloven. Onder de opeenvolgende coalities met SP.a in de federale regering steeg de armoede spectaculair. Of de leuze “beter en meer” ook hier van toepassing is, weten we niet. Maar het klinkt nogal “public relations”-achtig om na 18 jaar neoliberaal beleid te verkondigen dat er iets zal worden gedaan tegen de armoede.

Een ander belangrijk punt voor Vande Lanotte was zijn oproep om opnieuw arbeiders in het parlement te laten verkiezen. Het klopt dat er vandaag quasi geen arbeiders in het parlement zitten, het lijkt erop dat je advocaat, professor of dokter moet zijn om verkozen te raken. Vande Lanotte zegt nu dat mensen met veel ervaring op de werkvloer ook een plaats moeten hebben in het parlement. Concreet wordt uitgekeken naar Jan Vanderpoorten (VW) en Meryame Kitir (Ford Genk). Op het congres waren ook de gepensioneerde ABVV-leider Xavier Verboven en zijn opvolger Rudy De Leeuw uitdrukkelijk aanwezig.

Betekent dit dat de plooien na het Generatiepact terug glad gestreken zijn? Vande Lanotte en de SP.a-leiding zouden dat natuurlijk graag zo zien. Maar we moeten ons de vraag stellen of de partijleiding enkel geïnteresseerd is in arbeiders op zich, of ook in de opvattingen die gedragen worden door bredere lagen van de vakbondsbasis. Daar is het Generatiepact en de rol van de SP.a daarin nog niet vergeten. De plooien zullen niet glad gestreken worden met zorgvuldig geregisseerde doelgroepenwerking in de publiciteit van de partij.

Zal de SP.a in de komende legislatuur vanuit de regering zich verzetten tegen een regionalisering van de arbeidsmarkt en de tewerkstellingsmaatregelen? Zal de partij komaf maken met de genomen maatregelen die de toegang tot brugpensioen raken? Zal Vande Lanotte de criminalisering van werklozen, sans-papiers,… over boord gooien en vervangen door een standpunt van arbeiderseenheid in verzet tegen het neoliberalisme?

Er zijn weinig tekenen in die richting. De nieuwe beginselverklaring van de SP.a kiest immers niet de kant van de arbeiders en hun gezinnen. Het is een poging om een neoliberaal beleid wat socialer in te kleuren en zelfs naar die kleur is het soms hard zoeken.

Op het SP.a-congres was alles zorgvuldig voorbereid. Het beeld dat van de partij zou worden gegeven, moest overeenstemmen met wat vooraf bedisseld was met de communicatiespecialisten. Er waren volgens de media enkele kritische interventies van Animo en SP.a-Rood, maar de nieuwe beginselverklaring werd quasi unaniem goedgekeurd.

Het is duidelijk dat de SP.a geen partij is die vanuit een betrokkenheid in de arbeidersbeweging de eisen en bekommernissen van vakbondsmilitanten opneemt. Het verzet tegen het Generatiepact was gericht tegen voorstellen van onder meer minister Freya Van Den Bossche (SP.a), de aanvallen op het personeel in de onderwijssector komen reeds jarenlang van verschillende SP.a-ministers (met een kleine blauwe onderbreking),… Als de SP.a het meent met de verdediging van de belangen van de arbeiders, zal een forse koerswijziging nodig zijn. De kans daarop lijkt ons echter wel bijzonder klein.

Hoe hard professor Vande Lanotte ook probeert het imago van de partij bij te schaven, de ‘a’ van SP.a blijft voor velen staan voor (sociale) ‘afbraak’ en niet voor ‘arbeiders’. De verwijzing naar arbeiders was louter "een goede zet qua marketing", aldus politoloog Stefaan Fiers. Maar met marketing los je de armoede niet op en schroef je de neoliberale aanvallen niet terug.

Het programma van de lijst-Dedecker is op zijn zachtst gezegd een extreem liberaal programma. Het is niet verwonderlijk dat dit op enig goedkeuren kan rekenen van bepaalde VB’ers, maar wellicht zullen extreme liberalen in de VLD eveneens positief staan tegenover de voorstellen. Beperking van de werkloosheidsuitkering in de tijd, extra cadeaus aan het patronaat, meer flexibiliteit van de werknemers.

Dedecker gaat ervan uit dat de concurrentiekracht van de Belgische economie achteruit gaat. Dat zou komen door de overheidsschuld, de kwaliteit van de overheidsinstellingen en de “rigide arbeidsmarkt”. U hoort Dedecker al komen: de lonen in dit land zijn te hoog en het ontslaan van arbeiders is te duur.

Wat wil Dedecker daaraan doen? De lonen zijn volgens zijn lijst te hoog door de bijdragen aan de sociale zekerheid en dus moet daar bespaard worden “waardoor er minder nood aan hoge bijdragen ontstaat en de brutoloonkost gedrukt kan worden.” De kosten van de sociale zekerheid moeten gedrukt worden door de “werkgelegenheidsgraad en het percentage Belgen op arbeidsleeftijd dat effectief aan het werk is” op te drijven. Met andere woorden: langer werken en meer kleine flexibele jobs. De pensioenleeftijd wordt impliciet in vraag gesteld door Dedecker. Hij pleit voor een 40-jarige loopbaan en haalt sterk uit tegen het brugpensioen.

Een ander probleem volgens de lijst-Dedecker is de werkloosheid. Goed gezien, zou je denken. Maar neen, uiteraard zijn de werklozen zelf het probleem en niet zozeer de werkloosheid. Werklozen willen niet werken omdat de werkloosheidsuitkering te hoog is. Tot die conclusie komt Dedecker. Werklozen krijgen te veel mogelijkheden voor verlaagde bijdragen voor openbaar vervoer, verhoogde kinderbijslag, lagere tarieven in kinderdagverblijven,… waardoor “er een zee van tijd is om in het zwart bij te klussen”.

De werkloosheidsuitkering zelf moet in de tijd beperkt worden volgens Dedecker. Wie minder dan 4 jaar heeft gewerkt, krijgt drie maanden werkloosheidsuitkering. Daarna moet het OCMW maar inspringen met een leefloon. Wie langer dan 4 jaar werkte zou per jaar extra werken één maand uitkering kunnen genieten, met een maximum van 38 maanden.

Het werken op zich moet ook flexibeler volgens Dedecker. Het beleid is te rigide, “Het VBO bijvoorbeeld stemt te snel toe in eisen van de vakbonden zonder rekening te houden met de gevolgen voor het kleinbedrijf dat in steeds grotere moeilijkheden verzeild”. Hiermee maakt Dedecker duidelijk dat hij voor een extremere patronale politiek staat, zelfs het VBO is voor hem niet radicaal genoeg. Daartoe wordt onder meer gepleit voor een gedecentraliseerd sociaal overleg (meer per sector of per bedrijf).

Om de flexibiliteit op te drijven wordt ook voorgesteld om de arbeidsregels te versoepelen, immigratie van kenniswerkers aan te moedigen en werklozen intensiever te begeleiden “met adequate sancties”. De lijst-Dedecker wil komen tot een eenheidsstatuut van arbeiders en bedienden, een punt dat ook in het recente ontwerp van IPA aan bod kwam. Alleen maakt de lijst direct duidelijk dat er geen sprake kan zijn van een “nivellering naar boven”. Lange opzegvergoedingen (voor bedienden) zijn bijvoorbeeld onaanvaardbaar voor de flexibiliteit die Dedecker op het oog heeft. Meer flexibiliteit voor de werknemers staat centraal in wat Dedecker het “Legomodel” noemt.

De prijs daartoe wordt betaald door de werknemers als individu (langer werken, harder werken, lagere lonen) maar ook als collectief. De aanval op de sociale zekerheid die wordt voorgesteld door de lijst-Dedecker kan ons allemaal raken. Volgens Dedecker is de belasting op arbeid “in wezen pervers”. Waar de middelen dan wel moeten gehaald worden, deelt Dedecker niet mee. Eigenlijk wordt bedoeld dat er maar minder middelen nodig zijn, de overheid moet immers afgeslankt worden en in plaats van dienstverlening aan de bevolking moeten we komen tot louter private initiatieven gericht op winst. Zelfs in het gevangeniswezen wil Dedecker winst maken via publiek-private samenwerkingen.

Dit soort programma doet ons denken aan de burgermanifesten van Verhofstadt met een nog blauwer sausje. Het doet ons denken aan wat het economisch congres van het VB eind 2005 naar voor bracht. Kortom: neoliberale en asociale voorstellen die ingaan tegen de belangen van de arbeiders en hun gezinnen. Dat Dewinter en co een figuur als Dedecker met zijn extremistisch neoliberalisme de eerste plaats op de senaatslijst aanbieden, is veelzeggend over het "sociaal" karakter van het Vlaams Belang!

De afgelopen dagen kwamen er berichten over interne twisten in het Vlaams Belang. Het klopt dat er hier en daar wat wrevel bestaat tussen verschillende groepen binnen de leiding van het VB. Het gaat daarbij niet om ideologische verschilpunten, maar wel om tactische discussies. De "verruiming" van de partij, bedoeld om bredere lagen aan te trekken, blijkt steeds meer te leiden tot openlijke discussies in de media.

Vorige week was er de aankondiging van Vlaams parlementslid Jurgen Verstrepen dat hij wel iets zag zitten in een rechtse lijst naast het Vlaams Belang. Verstrepen liet bovendien blijken dat hij wel gecharmeerd was door zijn "goede vriend" Jean-Marie Dedecker. Het leverde Verstrepen een forse berisping op in het VB en sommige VB’ers aarzelen niet om harde kritiek te leveren op Verstrepen, onder meer op diens website.

En dan kwam ook Marie-Rose Morel naar buiten met de stelling dat de harde koers van Dewinter zijn beste tijd heeft gehad. De beperkte vooruitgang voor de partij in Antwerpen, lager dan de vooropgestelde verwachtingen, was volgens Morel deels te wijten aan het feit dat het VB niet breed genoeg is. Ze meent dat Dewinter (daarin slaafs gevolgd door Annemans) het bij het verkeerde eind hebben als ze pleiten voor een "hardere lijn". Morel stelde: "Het zou stom zijn mochten we opnieuw een hardere koers varen. Elke formule raakt ooit uitgewerkt, ook die van Dewinter."

Dat lijkt echter in tegenspraak te zijn met haar opmerking dat zij er zelf voor gezorgd heeft dat Dewinter er niet in slaagde om Jean-Marie Dedecker binnen te halen bij het VB om de Senaatslijst te trekken bij de komende verkiezingen. Zelf ziet Morel die positie wel zitten en hoopt ze lijsttrekker te worden, waardoor Frank Vanhecke naar de Westvlaamse Kamerlijst zou verhuizen. Dat is overigens de reden waarom die lijsttrekkersplaats nog niet werd ingevuld. De positie van voorzitter Vanhecke zou echter verzwakt zijn, naar verluidt ook omwille van "persoonlijke moeilijkheden" (dixit De Standaard).

Morel werd terecht gewezen door de partijleiding die stelde dat de discussies intern moeten worden gevoerd en niet in de media. Het lijkt erop dat er in het VB nochtans een reeks interne discussies zijn rond de verdeling van postjes en mandaten. Daarbij is de discussie over de inhoudelijke gevolgen van verruimingsoperaties van ondergeschikt belang. Het VB lijkt die gevolgen er bij te nemen. Hugo Coveliers bijvoorbeeld was nuttig om extra stemmen naar het VB te halen bij de gemeenteraadsverkiezingen. Met Dedecker zou een gelijkaardig effect bereikt worden.

Maar zoals de VLD eerder reeds mocht ondervinden, zijn er ook risico’s verbonden aan verruimingsoperaties. De nieuwkomers brengen een aantal andere standpunten en methoden mee en bovendien zorgt de verruiming voor een hardere strijd om de te verdelen postjes. In het Antwerpse VB wordt dat versterkt door het feit dat Groen nu mogelijk wel de kiesdrempel zal halen en de voormalige VU in kartels zit met CD&V (N-VA) en SP.a (Spirit). Hierdoor moet de partij al een vrij stevige vooruitgang boeken om extra zetels binnen te halen.

Door Coveliers binnen te halen, straalt ook de verzuurde haat van Coveliers tegenover alle traditionele politici af op het VB. Op de eerste nieuwe Antwerpse gemeenteraad blonk Coveliers uit in het geven van cynische en persoonlijke commentaar op raadsleden van de meerderheid en burgemeester Janssens. Zelfs op de VB-banken was men onwennig en wat gegeneerd door de platvloersheid van Coveliers. Nochtans is men bij het VB wel iets gewoon op dat vlak…

Eerder was er ook onwennigheid toen Bruno Valkeniers op de viering van 30 jaar NSV verklaarde dat de NSV moet oppassen dat het zich niet laat "kannibaliseren" door het Vlaams Belang. Hij riep er de extreem-rechtse studenten op om niet enkel in het VB carrière te maken, maar ook in de bredere Vlaamse beweging. Op de nieuwjaarsreceptie van het VB verklaarde Valkeniers ook dat het VB zich open moet stellen voor "nieuwe Vlamingen". Het bleef naar verluidt even stil na die woorden…

Met Verstrepen haalde het VB een ego binnen van wie op het eerste gezicht al duidelijk wordt dat zijn nek vrij omvangrijke proporties aanneemt. Op dat vlak is het overigens niet verwonderlijk dat Verstrepen het wel lijkt te vinden met Dedecker. Verstrepen zoekt de aandacht op en geniet duidelijk van iedere publiciteit, ook al is het bijzonder negatieve publiciteit. Naar aanleiding van de uitspraken van Morel deed hij er nog een schepje bovenop. Op zijn site schreef Verstrepen (na de mededeling van het VB dat enkel de voorzitter over de uitspraken van Morel mocht communiceren): "Waar was je Morel toen ik ‘een signaal’ verwachtte van het VB na de dood van Luna? Ik hoorde je niet toen ik opriep om de extreme-extremisten te weren uit onze middens. (…) Dat gaan tafelen met nogal onguur internationaal politiek personeel in de EU, ieder zijn of haar privô‘even. Ik vergeef het je." Qua vergevingsgezinde boodschap kan dat tellen: nog eens alle problemen bovenhalen en uithalen naar de nieuw opgerichte Europese fractie (Morel ging tafelen met de leider van de Bulgaarse Atake, met name de racist en jodenhater Siderov). Binnenkort zal Jurgen kunnen fluiten naar zijn postje als hij zo verder doet! Tenzij Dedecker natuurlijk over de kiesdrempel raakt…

De discussies in het Vlaams Belang hebben niet zozeer iets te maken met interne politieke tegenstellingen. Er zijn natuurlijk ideologische splijtzwammen, onder meer op economisch vlak (waar de officiële liberale koers door sommigen sterk wordt gesteund, maar tegelijk door een groot deel van de partijleiding met argusogen wordt gevolgd omdat het niet overeenstemt met hun klassieke solidaristische visie). Maar die kwesties komen niet naar de voorgrond. Het VB kan het zich permitteren om op linkeroever tegen de havenuitbreiding te fulmineren en op rechteroever de voeten van het havenpatronaat af te likken. Een partij die teert op passief ongenoegen en zich niet baseert op actief verzet, kan het populisme als methode hanteren.

Wel zijn er moeilijkheden en discussiepunten rond de verdeling van de postjes en dat gaat steeds meer gepaard met openlijke profileringsdrang, niet in het minst van een aantal verruimers. Voor VB-militanten van het eerste uur moet dat als een slag in het gezicht aankomen. Het feit dat de partijleiding overigens overwogen heeft om Dedecker binnen te halen na zijn perikelen bij VLD en het kortstondige N-VA avontuur, zal dat enkel versterken. Het VB probeert, net als de traditionele partijen, om een aantal gekende personaliteiten binnen te halen met het oog op electorale winst. De partij mag dan al uithalen naar de BV-cultuur bij sommige partijen, zelf doet ze er maar al te graag aan mee. Met dat verschil natuurlijk dat er minder BV’s staan te popelen om de rangen van Vanhecke en Dewinter te vervoegen.

De al te openlijke carrièristische positionering van figuren als Verstrepen en Morel kunnen het VB heel wat schade toebrengen. Het laat het VB overkomen als een "normale" en "traditionele" partij. Op het vlak van carrièrisme is dat overigens ook het geval. Dat Dedecker na VLD en CD&V-N-VA ook problemen kan veroorzaken in het VB, is daar slechts een uitdrukking van.

Wij denken echter niet dat deze carrièristische oprispingen zullen leiden tot een fundamentele breuk in het VB. Mogelijk zal worden opgetreden tegen diegenen die te ver gaan in hun afbraakretoriek tegenover collega-partijleden (denk maar aan Verstrepen). Dat kan leiden tot een beperkte groep die richting Dedecker trekt. Maar dat zal wellicht vrij beperkt zijn. Een fundamentele breuk in het VB heeft volgens ons meer kans in het geval van een oplevende beweging van arbeidersstrijd waarbij het sociaal-economisch beleid een centraal discussiepunt wordt. Dat kan de echte ideologische tegenstellingen in het Vlaams Belang bloot leggen.