Your cart is currently empty!
Tag: klimaat
-
Geen doortastende klimaatmaatregelen op komst met deze regeringen
Een federale regering is er nog niet, maar de regionale regeringen maakten hun plannen wel al bekend. Dat gaat van negationisme in Vlaanderen tot beperkte aankondigingen en beloften in Wallonië en Brussel.
De nieuwe Vlaamse regering wil nochtans wel doortastende maatregelen nemen. Niet tegen de oorzaken van klimaatverandering, maar tegen jongeren die protesteren. Klimaatminister Zuhal Demir: “Ik vind de straatprotesten welletjes. We hebben het nu wel begrepen.” Jan Jambon herhaalde bij Carl Devos aan de UGent: jongeren zouden beter buiten de schooluren protesteren. Het VRT-Journaal monteerde een applaus na die uitspraak van Jambon: de studenten zelf waren niet opgezet. Niet dat het zal helpen om de aanvallen van Jambon op de VRT te stoppen…
Onderwijsminister Weyts wil de jonge activisten hard aanpakken: “Spijbelen is als een rood licht negeren: het mag niet.” Dezelfde dag verscheen in de krant dat Saoedische oorlogswapens voor het bloedbad in Jemen op illegale wijze door de Antwerpse haven passeren. Daarover verklaarde de woordvoerder van Jambon: “Als wij ze niet meer zullen toelaten, varen ze doodleuk langs een andere Europese haven. Een formeel Vlaams wapenembargo is dus niets meer dan symboolpolitiek.” Voor oorlogstuig is deze Vlaamse regering toleranter dan voor protesterende jongeren.
Zeiden we overigens al dat het Vlaamse regeerakkoord geen enkele klimaatambitie bevat? Hoogleraar milieukunde Pieter Leroy: “Vlaanderen is de facto uit het klimaatakkoord van Parijs gestapt.” Wie daar een probleem mee heeft, moet zwijgen als het van de Vlaamse regering afhangt. ‘Onze’ Vlaamse waarden en normen omvatten niet het democratisch recht op collectief protest!
Is het in Brussel en Wallonië beter gesteld? Daar zitten de groenen mee in de regionale regeringen en wordt minstens in woorden een klimaatambitie geuit. In Wallonië wil de regering tegen 2030 een daling van de uitstootgassen met 55%. Tegen eind dit jaar worden er doelstellingen opgemaakt. Er wordt onder meer geïnvesteerd in het stimuleren van renovatie van woningen of nog in openbaar vervoer. De openbare vervoersmaatschappij TEC krijgt 20 miljoen euro om het aanbod uit te breiden en 29 miljoen om het gratis te maken voor jongeren en ouderen. Hoe met die beperkte middelen de beoogde verdubbeling van het gebruik van het openbaar vervoer kan gerealiseerd worden, is niet duidelijk. Renovatie en isoleren van woningen wordt net als de toename van groene energie afhankelijk gemaakt van de private spelers op de markt. Coöperatieven of gemeentelijke initiatieven worden aangemoedigd, maar de Waalse regering zal zelf geen stappen zetten. Tenslotte komt er een jaarlijkse dag voor het klimaat om de “burgers bewust te maken van de inzet rond klimaat.”
In Brussel komt er eveneens gratis openbaar vervoer voor jongeren tot 25 jaar en wie ouder is dan 65 jaar. Daarnaast worden reeds geplande uitbreidingen van het openbaar vervoer effectief doorgezet. Het zijn erg welgekomen maatregelen, maar voor 65-plussers is het geen nieuwe maatregel: het gratis openbaar vervoer voor ouderen werd in 2013 afgeschaft met als argument dat een bijdrage van ouderen nodig was om de schoolabonnementen goedkoper te maken. De rest van de gebruikers zal evenveel blijven betalen. Stappen richting volledig gratis openbaar vervoer zijn er niet. Of dat zal volstaan om het autoverkeer drastisch terug te dringen, is niet duidelijk.
In Wallonië en Brussel zijn er mooie voornemens, maar het blijft een eind af van eisen zoals meer en gratis openbaar vervoer voor iedereen, energie in publieke handen, publiek wetenschappelijk onderzoek, … De Waalse en Brusselse regeringen blijven binnen het budgettaire keurslijf van dit systeem en komen hierdoor niet verder dan gerommel in de marge. In vergelijking met het klimaatnegationisme van de Vlaamse regering lijkt dat gerommel radicaal. Maar de uitdagingen zijn een pak groter en vereisen system change!
-
29/11: Globale actiedag voor klimaat
Bestrijd het kapitalisme voor het onze planeet vernietigt
Kapitalisten en hun politieke vertegenwoordigers krijgen het steeds harder te verduren. Overal ter wereld gaan jongeren en werkenden in strijd: Chili, Hongkong, Catalonië, Libanon, Irak, Egypte, … De protestgolf stopt maar niet. De wil om dit systeem vol ongelijkheid en oneerlijkheid te veranderen, wordt steeds groter. Eind september staakten wereldwijd 7,6 miljoen mensen voor het klimaat tijdens de derde Global Climate Strike. Op 29 november is er de vierde globale klimaatstaking. Mobiliseer mee voor deze actiedag!Artikel door Arne (Gent) uit maandblad ‘De Linkse Socialist’
De woede en verontwaardiging zijn groot. Het richt zich tegen het volledige systeem. Bij de bosbranden in het Amazonewoud gaf volgende slogan uitdrukking hieraan: “The wrong Amazon is burning.” Zelfs de gerenommeerde zakenkrant ‘Financial Times’ stelde de vraag of het kapitalisme geen volledig nieuwe opstart nodig heeft.
Acties brengen miljoenen mensen op de been. De kapitalistische vervuiling en uitbuiting worden niet getolereerd. Er wordt gezocht naar alternatieven. In de VS steunen 45% van de jongeren de campagne van Bernie Sanders. Dat enthousiasme genereert hij met eisen die ingaan tegen de kapitalistische logica: onderwijs, huisvesting en gezondheidszorg voor iedereen én de allerrijksten laten betalen om een radicaal klimaatbeleid te voeren.
Steeds meer klimaatstakers weten dat symbolische maatregelen niet volstaan. Het Londense stadsbestuur riep vorig jaar de ‘klimaatnoodtoestand’ uit, maar in oktober verbood het twee weken lang alle protesten van Extinction Rebellion (XR) en van een klimaatbeleid kwam niets in huis… Als reactie daarop namen velen deel aan de verboden acties van XR! Repressie werkt maar zolang het mensen bang maakt.
Massastrijd kan veranderingen afdwingen. Het Chileense protest tegen de prijsverhoging voor metrotickets groeide uit tot een massale revolte tegen heel het neoliberale besparingsbeleid. De werkenden en jongeren hebben zich georganiseerd en boekten eerste overwinningen: de prijsverhoging werd ingetrokken. Dit is een belangrijk voorbeeld. Ook bij ons wordt het openbaar vervoer kapot bespaard: vorig jaar werden 200.000 ritten van De Lijn afgeschaft omdat er geen chauffeur was of omdat het materieel niet voldeed. En wat doet de nieuwe Vlaamse regering? Nog meer besparen op De Lijn! Bij het spoor is het al niet veel beter. Alle openbare diensten kraken onder de besparingen.
Het klimaatprotest kan tot overwinningen leiden als het erin slaagt brede lagen van de bevolking mee te krijgen. Dat kan met concrete eisen zoals gratis en degelijk openbaar vervoer, energie in publieke handen, meer middelen voor publiek wetenschappelijk onderzoek en een rationele planning van de economie.
De klimaatbeweging staat niet los van de verschillende strijdbewegingen, ze is er onlosmakelijk mee verbonden. Want klimaatstrijd, dat is klassenstrijd. De kapitalistische vervuilers ondergraven alle bronnen van rijkdom: zowel de planeet als de mensen die door hun arbeid rijkdom creëren. Tegelijk zit daar de grootste zwakte van het kapitalisme: dit systeem is niet in het belang van de overgrote meerderheid van de bevolking. We mogen ons niet laten vangen door pogingen van het establishment om de aandacht af te leiden en klimaatmaatregelen te herleiden tot asociale voorstellen die ons verdelen in plaats van hun systeem te bestrijden.
Klimaateisen en sociale verandering gaan hand in hand. Op straat komen tegen een rechts besparingsbeleid, in staking gaan tegen de vervuiling van het kapitaal die onze gezondheid, leefomgeving en toekomst bedreigt: laten we met zoveel mogelijk mensen opkomen voor echte verandering en bouwen aan een socialistisch alternatief!
-
Klimaatprotest organiseren en richten op breed gedragen systeemverandering
Foto: Jean-Marie Eind september waren er wereldwijd nieuwe klimaatacties, ook in ons land. Het ongenoegen blijft groot, de dringendheid wordt enkel zichtbaarder. Sinds de start van de klimaatbeweging begin dit jaar werden amper maatregelen genomen. Bovendien volstaan deze niet: het zijn slechts druppels op een hete plaat. Dat is niet genoeg: het vuur van de hete plaat moet afgezet worden!
Artikel door Franz (Antwerpen) uit maandblad ‘De Linkse Socialist’
Historische beweging
Als er hier en daar beperkte maatregelen kwamen, was dit enkel omdat er voor gestreden is. Dat er niet meer gebeurde, leidt tot teleurstelling en demotivatie. Veel scholieren zullen opnieuw op straat komen en de strijd verderzetten. Sommigen zullen helaas afhaken omdat ze het nut niet inzien of de moeite te groot vinden voor een mager resultaat.
In de eerste helft van dit jaar staakten de scholieren 23 keer voor het klimaat. Op het hoogtepunt waren er meer dan 30.000 scholieren die door Brussel betoogden en bijna 100.000 jongeren en werkenden namen deel aan de grootste betogingen. Sindsdien was het moeilijk om deze aantallen te mobiliseren. De acties werden kleiner, wat voor demotivatie zorgde bij een deel van de jongeren en de bevolking. Tegelijk roept het vragen op waarom de beweging niet verder kon bouwen. De nood aan oplossingen wordt immers altijd hoogdringender.
De Actief Linkse Scholieren & Studenten stelden van bij het begin dat de beweging een opbouwend actieplan nodig had en dat een oproep om elke week te staken en in Brussel te betogen niet haalbaar was. Scholieren die staken moeten rekening houden met hun ouders, school en leerkrachten en dan zijn er nog de ticketprijzen om naar Brussel te gaan. Scholieren deden hun best om consequent aanwezig te zijn, maar elke week was voor de meesten niet mogelijk. Er was nood aan een actieplan met ook rustmomenten die de beweging moesten toelaten om op krachten te komen en om onderling te discussiëren over volgende stappen en dit vervolgens ook te organiseren.
Belang van actiecomités
Youth 4 Climate nam de eerste initiatieven en werd door de media en zichzelf gezien als de leiding van de beweging. Dit was goed om de beweging op gang te trekken. Daar verdient Youth 4 Climate alle lof voor. Maar om een bredere beweging op te bouwen, was er nood aan comités op alle scholen om de strijd van onderuit te organiseren en tijd uit te trekken om regionaal en nationaal samen te komen om de volgende stappen te bespreken.
Dit gebeurde niet: de voortrekkers van Youth 4 Climate zagen meer heil in het organiseren van de beweging via de media in plaats van de activisten in de beweging te organiseren. Dit werkte toen de beweging in een stroomversnelling zat, maar niet toen er meer tegenkanting kwam en de vermoeidheid groter werd om hierop te antwoorden. Scholieren die er een andere mening op nahielden dan Youth 4 Climate voelden zich niet gehoord.
Wie zijn onze bondgenoten en wie niet?
Vooral de discussie over centrale eisen en wie onze bondgenoten zijn om die eisen af te dwingen, was belangrijk. In plaats van een verenigende eis als gratis en degelijk openbaar vervoer centraal te stellen en alles in te zetten op samenwerking met syndicalisten, liet Youth 4 Climate zich vangen door holle beloften van regering en werkgevers.
Het tekende de oproep Sign for My Future, een schijncampagne van Big Business om zichzelf progressief voor te doen en de beweging op een voor hen onschadelijk pad te brengen. Sign for My Future was mee ondertekend door de Belgische banken, terwijl die volgens Fairfin “5,6 miljard euro investeerden in bedrijven die mee verantwoordelijk zijn voor branden in het Amazonegebied.”
Natuurlijk dragen ook de vakbondsleiders een verantwoordelijkheid: het duurde lang voor er initiatieven kwamen om de jongeren te steunen in hun protest, laat staan dat er iets kwam als een offensieve campagne om met personeel van openbaar vervoer bijvoorbeeld meer middelen en betere dienstverlening te eisen als onderdeel van de klimaatacties.
Extinction Rebellion
De moeizame mobilisaties voor de zomer, de tegenvallende resultaten van de verkiezingen en interne strubbelingen binnen Youth 4 Climate, die nog eens uitvergroot werden in dezelfde media waar de campagne zo hard op rekende in de opbouw van het protest, creëren ruimte voor andere organisaties en initiatieven.
Extinction Rebellion (EXTR) bijvoorbeeld probeert met burgerlijke ongehoorzaamheid een nieuw type actie naar voren te schuiven. Het trekt lessen uit de ervaring van Youth 4 Climate, maar niet noodzakelijk de juiste. Het is positief dat meerdere verantwoordelijken en woordvoerders op het voorplan treden, maar er wordt niet opgeroepen tot het opzetten van klimaatcomités in de scholen en op de werkplaatsen.
EXTR beseft dat je niet iedereen kan vragen om weken aan een stuk te staken. Maar in plaats van te gaan voor een breed gedragen opbouwend actieplan, wordt geprobeerd om enkel een harde kern te organiseren in spraakmakende acties. EXTR stelt dat het volstaat om 1 tot 3% van de bevolking consequent te mobiliseren. Het kiest voor een relatief kleine harde kern die veel opofferingen maakt, in plaats van te bouwen aan een democratisch georganiseerde massabeweging. De spraakmakende acties trekken aandacht van de media en de activisten, maar er is steeds een gevaar van isolement en repressie.
Een gevaar van deze benadering is dat we via een achterpoort blijven steken bij de individuele verantwoordelijkheid: als we zelf maar genoeg actie voeren, moet de regering wel luisteren. De vraag wie verantwoordelijk is voor de klimaatcrisis wordt onvoldoende beantwoord. Zo eist EXTR dat “de noodtoestand wordt uitgeroepen, de regering eerlijke informatie aan de burgers geeft en tot slot dat een burgerplatform een noodplan mag uittekenen.” Dit laat opnieuw de vraag open wie voor de oplossingen moet betalen: de gewone werkenden die al gebukt gaan onder een besparingsbeleid en de dreigende nieuwe economische crisis, of de grote bedrijven die hun aandeelhouders nog rijker maken op de kap van de werkenden en de planeet.
Onduidelijkheid rond de vraag wie moet betalen, heeft Groen veel stemmen gekost bij de laatste verkiezingen. Het geeft ruimte aan de klimaatsceptici om twijfel te zaaien. De klimaatbeweging heeft nood aan een programma van massale publieke investeringen in groenere infrastructuur en technologie, gratis en beter openbaar vervoer en verregaande controle op de uitstoot en vervuiling van de bedrijven. Dit alles zonder de levensstandaard of de werkgelegenheid te bedreigen. Er zijn opofferingen nodig, maar dan wel door diegenen die onze planeet en onze samenleving kapotmaken voor grotere winsten.
Van de traditionele politici moeten we niet verwachten dat zij tegen de gevestigde belangen ingaan. Er is een brede democratisch georganiseerde beweging nodig om met de werkenden en hun gezinnen de controle over de sleutelsectoren van de economie over te nemen zodat we samen een rationele planning kunnen uitwerken om het leven op deze planeet te redden. Wij nemen enthousiast deel aan het klimaatprotest en verdedigen daarin een programma van socialistische maatschappijverandering. Sluit aan!
-
Nog steeds geen klimaatbeleid: hoe de klimaatstrijd versterken?
Op 20 september vond opnieuw een internationale klimaatstaking plaats, die werd gevolgd door een klimaatactieweek en een nieuwe staking in heel wat landen op 27 september: wereldwijd trokken miljoenen mensen de straat op. Tegelijkertijd vond in New York de zoveelste VN-klimaattop plaats. Deze keer kwam er echter wel iets interessant uit de bus: de speech van Greta Thunberg. Terecht zei ze dat de elite koste wat het kost dit systeem wilt behouden, enkel aan haar eigen winsten denkt en sprookjes over eeuwige economische groei gelooft. Het potentieel om met klimaatstrijd verandering af te dwingen, is na de afgelopen week opnieuw in de verf gezet. Greta Thunberg zei in een interview, dat het allerbelangrijkste is dat we ons organiseren. Dat klopt. Op die manier kan de klimaatbeweging verder het debat laten gaan over de echte inhoud: behouden we dit systeem of willen we een leefbare planeet?
Door Arne (Gent)
2019: klimaatstrijd op een hoger niveau dankzij de stakingen!
Begin januari 2019 riep een tot dan onbekend groepje scholieren uit Mortsel op om wekelijks te staken. De oproep kreeg zoveel steun uit de samenleving dat de mainstream media hem mee verspreidde en ‘Youth for Climate’ meteen uitriep tot de leiding van de klimaatstrijd. Een nieuwe fase van de klimaatstrijd werd ingeluid: jongeren stonden aan het roer en de ludieke acties, het lobbywerk en de nadruk op individuele oplossingen werden vervangen door extra luide en strijdbare stakingsbetogingen die de elite probeerden wakker te schudden. Vandaag lijken internationale massastakingen voor het klimaat de normaalste zaak ter wereld te zijn terwijl Greta Thunberg een jaar terug nog op haar eentje staakte voor het Zweeds parlement.
De stakingsoproep enthousiasmeerde tienduizenden jongeren voor de klimaatstrijd waardoor deze naar een hoger niveau werd getild. Dat was 100% terecht, de uitdagingen waar we voor staan zijn gigantisch. Youth for Climate leek zich in het begin van de stakingsreeks ook erg bewust van deze uitdagingen. Ze leek de klimaatstrijd terecht te benaderen als een tegenbeweging tegen het kapitalisme. Zo beweerde Anuna De Wever begin januari dat “het hele fucking systeem fout zit”. Dat illustreerde ze door te zeggen “dat het altijd om geld en jobs gaat, terwijl er eten genoeg is op aarde om iedereen te voeden”. De journalist antwoordde dat de klimaatbeweging met dit soort standpunten loodrecht op de economische logica botst. Ze antwoordde terecht: “dat weet ik, maar fuck de economische logica, er is echt iets fundamenteels mis met ons geldsysteem!”
Genoeg politieke correctheid en individuele verantwoordelijkheid!
Veel jongeren wisten, net zoals Anuna, dat de verantwoordelijkheid voor de massale uitstoot bij grote bedrijven en de politieke elite ligt. Dat tonen de populairste klimaatslogans aan, maar even goed het feit dat meer, beter en gratis openbaar vervoer met uitstek de breedst gedragen eis is onder de klimaatstakers. Toch zijn het niet deze standpunten waarmee de klimaatbeweging geassocieerd wordt. De media maakt liever vergelijkingen met het verkiezingsresultaat van Groen om de beweging af te doen als nederlaag. De vragen die journalisten vorig jaar aan de klimaatstakers stelden poogden de beweging af te doen als een originele sensibiliseringscampagne door hen enkel te vragen naar wat zij persoonlijk deden om hun ecologische voetafdruk te verkleinen.
De rol van publieke vertegenwoordigers
Anuna De Wever, Kyra Gantois en Adelaïde Charlier verschenen na hun oproep in ieder praatprogramma of magazine dat er toe doet. Het bereik dat de beweging hiermee had was enorm en de noodzaak aan woordvoerders werd er direct mee vervuld. Als woordvoerders van de beweging leken Anuna en co vooral verantwoording te moeten afleggen aan de media. Maar klopt dat eigenlijk wel? Hadden Anuna en co niet eerder verantwoording moeten afleggen aan de klimaatstakers waar zij publieke vertegenwoordigers van zijn? Want op zich is het erg bizar dat de Youth for Climate leiding nog steeds geen van de populaire eisen, zoals gratis en beter openbaar vervoer opnam in haar eisenpakket of aan bod liet komen tijdens hun interviews. Wat we vaak te horen krijgen, is dat de beweging niet links of rechts is. Maar was het dan niet de bedoeling van onze beweging, zoals Anuna begin januari beweerde, om te breken met de dominante economische logica? Daar is een eis als meer, beter en gratis openbaar vervoer toch perfect voor? Anuna beweerde uiteindelijk eind mei dat gelijk welke regering er komt, die door Youth for Climate uitgeroepen zou worden tot een klimaatregering. Uiteindelijk zou dat betekenen dat Vlaams Belang en N-VA door Anuna benoemd zouden worden als mogelijke klimaatpioniers! Van een debat over eisen als gratis openbaar vervoer was al helemaal geen sprake meer…
Politieke recuperatie: wat het is en hoe te overkomen
Natuurlijk ligt de fout vooral bij de elite, die doodsbang is voor zo’n debat! Het zou er immers voor zorgen dat duidelijk zou worden waar al ons geld aan verspild wordt, hoe groot de ongelijkheid is en wie verantwoordelijk is voor al die vervuiling. De elite probeerde daarom de beweging politiek te recupereren. Politieke recuperatie houdt in dat een bepaalde politieke partij of individu iets claimt als steun voor zijn ideeën. Joke Schauvliege was de eerste die dat probeerde. Ze zei dat de klimaatbetogingen er waren als steun voor haar ‘klimaatbeleid’. Complete quatsch natuurlijk, maar een duidelijk eisenpakket (zie de voorstellen van ALS) met zaken die de beweging wilt afdwingen was in feite het enige dat dit had kunnen voorkomen. Uit zo’n eisenpakket zou immers heel rap blijken dat Joke Schauvliege allesbehalve een klimaatbeleid voert! Helaas hebben we geen zo’n eisenpakket en werd er ook geen echte poging ondernomen om daaraan te werken. In plaats daarvan werden ingewikkelde rapporten geschreven door de leiding van Youth for Climate samen met wetenschappers.
Youth for Climate’s meest aangehaalde eis is daardoor ‘een klimaatbeleid’ geworden. “Geen probleem!” antwoorden alle politici in koor, “als jullie gewoon wat minder vlees eten, meer fietsen en recycleren dan voeren wij wel een aantal taksen in op vliegtuigreizen en autorijden.” Dat is net wat we niet willen! En dat is de fout die Youth for Climate maakt, ze weigert een duidelijk standpunt in te nemen en houdt het daardoor bij holle frasen zoals dat ‘dat een klimaatbeleid of het klimaat niet links of rechts is’. Maar is het ondertussen niet duidelijk geworden dat (extreem)rechtse politici onze bondgenoten helemaal niet zijn? Of heeft de intimidatie van de extreemrechtsen op Pukkelpop dat niet duidelijk gemaakt? Of de branden in het Amazonewoud? Of het ontkennen van de klimaatverandering door Trump? Of de uitspraken van Bart De Wever die de klimaatstakigen hysterie noemt en de klimaatverandering als een noodzakelijk iets afdoet? We moeten er duidelijk over zijn: als er een klimaatbeleid komt zal dat wel degelijk links zijn.
Uiteindelijk blijft de apolitieke houding van Youth for Climate ook wat hypocriet. Groen en Ecolo mochten zonder problemen de klimaatbeweging gebruiken in hun campagnes voor symbolische klimaatmaatregelen als de klimaatwet of voor asociale taksen die betaald moeten worden door gewone werkenden. Dat is nochtans helemaal niet het klimaatbeleid waar we nood aan hebben: zo’n klimaatbeleid schrikt werkenden en jongeren enkel af! De beweging heeft nood aan een sociaal eisenpakket. Dat is de enige basis waarop de klimaatstrijd grotere massa’s achter hun banner zal kunnen scharen en overwinningen zal boeken. Jongeren en werkenden willen niet in strijd gaan voor extra taksen op de energiefactuur, maar voor een energie in publieke handen, wat groene en betaalbare energie garandeert. Hetzelfde geldt voor meer, beter en gratis openbaar vervoer tegenover file en vliegtuigtaksen. Dit zijn het type eisen waar we met de hele klimaatbeweging over moeten discussiëren.
Ons beter organiseren betekent een sterkere klimaatbeweging!
In feite is slechts één manier mogelijk om ervoor te zorgen dat deze discussie georganiseerd wordt: door hem zelf te organiseren, van onderuit! De beweging wordt niet gebouwd tijdens kleine vergaderingen door de leidinggevenden van verschillende klimaatorganisaties. Hij wordt gebouwd daar waar gestaakt wordt: op scholen, faculteiten en de werkvloer. Het is dan ook daar dat hij georganiseerd moet worden! Dat is misschien niet de meest evidente oplossing, maar het is wel noodzakelijk om op de scholen, faculteiten en werkplaatsen de steun voor nieuwe stakingen uit te breiden, nieuwe stakers te overtuigen en de motivatie voor de stakingen er hoog te houden door bijvoorbeeld te discussiëren over wat we wel niet zouden kunnen veranderen en afdwingen als we de klimaatstrijd verder uitbouwen.
Eigenlijk hebben we tijdens de afgelopen klimaatweek heel duidelijk kunnen zien hoe effectief het kan zijn om te bouwen van onderuit. Op KA Voskenslaan in Gent ging deze week een actie door met meer dan 150 scholieren en enkele leerkrachten. Het ‘Vosjes voor de Bosjes comité’ had al langere tijd de bezettingsactie voor meer, beter en gratis openbaar vervoer voorbereid. De flyers die het comité verspreidde waren er met uitleg over waarom we concrete eisen moeten formuleren en voorstellen om verder te discussiëren over acties met concrete eisen.
Wat zo’n comité is wordt met het verhaal van de Voskenslaan dus al een pak duidelijker: actief een invloed uitoefenen op je school, faculteit of werkplaats. In feite hoef je bij de opstart van een comité maar te beginnen met een paar mensen, de oproep om deel te nemen aan het comité via posters of flyers te verspreiden en je bent vertrokken. De groep die het eerst bijeen komt roept zichzelf uit tot het comité van de school, faculteit of werkplaats en stelt zichzelf als eerste doel er voor te zorgen dat de hele omgeving op de hoogte wordt gesteld van het bestaan van het comité. Iedereen wordt aangemoedigd om deel te nemen aan het comité en mee in strijd te gaan.
Alle klimaatstakers mee aan het roer van de klimaatstrijd!
Niemand hoeft goedkeuring te krijgen om een comité te kunnen opzetten van een nationale leiding. In principe is het zelfs andersom, het zijn op termijn de comités die goedkeuring moeten geven aan de nationale leiding, zoals Youth for Climate! Hoe dat in zijn werk gaat valt opnieuw aan te tonen met een concreet voorbeeld. Toen Youth for Climate vorig jaar besliste mee te stappen in de Sign For My Future campagne was de afkeer tegenover deze beslissingen erg groot. Veel jongeren wouden net ten strijde trekken tegen grote vervuilende bedrijven, niet samen met hen! Want dat is wat Sign For My Future uiteindelijk is: een coalitie waarin Youth for Climate en andere klimaatorganisaties als een ecologisch masker gebruikt worden door grote vervuilende bedrijven. Youth for Climate slaagde er uiteindelijk in voet bij stuk te houden omdat ze de stemmen van andere scholieren niet echt aan bod laten komen.
Toch voelden ze druk door de discussies die gevoerd werden op de speelplaats, tijdens de betogingen, op vergaderingen in Brussel met de lokale Youth for Climate vertegenwoordigers, etc. En die druk heeft uiteindelijk ook een overwinning opgeleverd voor zij die tegen Sign For My Future gekant waren! Toen de klimaatstakingen qua opkomst in een eerste neergaande fase zat wou Youth for Climate elke week een speciaal element toevoegen aan de betogingen om het enthousiasme om deel te nemen te vergroten. Een van de plannen was een betoging samen met de CEO’s van Sign For My Future op 9 mei. Uiteindelijk voelden ze aan dat met zo’n betoging heel wat klimaatstakers zich nog feller tegen Youth for Climate zouden uitspreken en werd het plan afgelast. Een kleine overwinning, maar vooral een concreet voorbeeld van hoe de druk van onderuit wel degelijk een impact heeft op de leiding.
Want stel je nu eens voor wat er gebeurd zou zijn wanneer op heel wat scholen comités bestonden zoals het comité op de Voskenslaan. Dan zou er tijdens de week waarin Youth for Climate besliste de Sign For My Future campagne te ondertekenen al rap gebleken zijn dat het ongenoegen over de beslissing groot was. De discussies in de comités zouden dat hoogstwaarschijnlijk bevestigd hebben en al even rap zouden daar ook verschillende ideeën kunnen ontstaan over hoe die comités de druk op de leiding van Youth for Climate konden vergroten. Er had bijvoorbeeld een petitie campagne kunnen doorgaan tegen het feit dat Youth for Climate de Sign For My Future campagne mee ondertekend heeft. Of er had bijvoorbeeld een actie kunnen komen aan het hoofdgebouw of de lokale filialen van BNP Paribas, een van die bedrijven die via Sign For My Future claimden milieubewust te zijn, maar tegelijkertijd miljoenen euro’s investeren in het verbranden van fossiele brandstoffen en mijnbedrijven die mee verantwoordelijk zijn voor de bosbranden in het Amazonewoud! Van de Sign For My Future campagne horen we ondertussen niets meer, je zou bijna gaan denken dat een groen masker voor CEO’s enkel nut heeft wanneer in hun richting gekeken wordt…
Organiseer je omgeving met een comité!
Als we ons beter organiseren bekomen we dus een sterkere klimaatbeweging. Een betere organisatie van de basis zal zorgen voor een grotere controle op de leiding van de beweging, maar in feite moeten we nog verder gaan. We kunnen het debat over de klimaatverandering niet laten vervallen in een discussie over of Greta Thunberg nu al dan niet oprecht kwaad is of over het klimaat dat een thema is waarmee niet gepolariseerd mag worden. Het debat moet gaan over wat nodig is om de uitstoot te verminderen, waarom dat vandaag niet gebeurt en hoe wij die uitstoot kunnen verminderen. Zo’n debat moet gevoerd worden door de hele samenleving want het zijn alle jongeren en werkenden samen die een maatschappijverandering mogelijk zullen maken.
Wanneer op termijn zoveel jongeren en werkenden als mogelijk een comité lanceren kunnen jongeren en werkenden écht zelf de klimaatstrijd organiseren. De verschillende comités zullen gecoördineerd moeten worden. Eerst op lokaal niveau door met bijvoorbeeld verschillende schoolcomités een gezamenlijke actie te doen in de stad of een grote stedelijke vergadering bijeen te roepen. Daar kunnen vertegenwoordigers van ieder comité naar toe gaan, een leidinggevend team verkiezen en woordvoerders die onze eisen publiek maken in de pers of op internet. Hetzelfde principe geldt voor het provinciale of nationale niveau. Alle woordvoerders of vertegenwoordigers op gelijk welk niveau staan onder controle van de comités die ze vertegenwoordigen en hen verantwoording afleggen wanneer dat nodig geacht wordt. Dat is de enige mogelijkheid om echte stappen vooruit te zetten. We moeten af van de top down organisatie van de klimaatstrijd en hebben nood aan echte democratie!
Klimaatstrijd moet verder naar hoger niveau: doe mee met ALS en LSP!
Een van de stellingen die de leiding van Youth for Climate de laatste tijd vaak gebruikt is dat “klimaat niet gebruikt mag worden om te verdelen, enkel om te verbinden”. De Actief Linkse Studenten & Scholieren gebruiken een slogan die daarop lijkt: “alles wat ons verdeelt, verzwakt ons”. De vraag is natuurlijk met wie Youth for Climate ons wilt verbinden: met Bart De Wever en andere asociale politici? Met vervuilende multinationals? Met organisaties als het VBO? De Actief Linkse Studenten & Scholieren zijn hier duidelijk in: wij willen werkenden en jongeren verbinden in de strijd, ons niet tegen elkaar laten opzetten met moraliserende vingertjes, dreigingen voor asociale pesttaksen of gelijk welke vorm van discriminatie. Gezamenlijke strijd van jongeren en werkenden is de enige manier om echte overwinningen te boeken. Daar is een duidelijk eisenpakket noodzakelijk voor, maar zeker ook een duidelijke tactiek en methode om dat eisenpakket af te kunnen dwingen.
En dat is waar Actief Linkse Studenten & Scholieren en activisten van de Linkse Socialistische Partij vandaag mee bezig zijn. Wij willen bouwen aan organisaties die kunnen tussenkomen in strijdbewegingen met initiatieven, ideeën, voorstellen tot concrete acties, … allen met hetzelfde doel: de strijd naar een hoger niveau tillen, richting overwinningen en bovenal: weg van het kapitalisme, richting een socialistische maatschappijverandering! Dat is de enige garantie om de verandering die we afdwingen ook te kunnen behouden. De nood aan een samenleving waar de noden van onze planeet en de mensen op de eerste plek komen, en niet die van de elite en hun winsten, is groter dan ooit. Het systeem veranderen doe je niet alleen, maar met de hele werkende bevolking en alle jongeren samen. Een systeem veranderen doe je ook niet alleen in België, daarom zijn we internationaal georganiseerd in bijna 40 landen over de hele wereld die deel uitmaken van het Committee for a Workers’ International. Stuur ons vandaag nog een berichtje, spreek met ons af en doe met ons mee! Samen staan we sterk en dwingen we echte verandering af!
-
Scholierencomité Voskenslaan houdt succesvolle actie voor gratis openbaar vervoer
Donderdagmiddag verzamelden meer dan 150 scholieren van KA Voskenslaan (Gent) aan de ingang van hun school. Het klimaatcomité van de school ‘Vosjes voor de bosjes’ hield een actie rond de eis ‘meer, beter en gratis openbaar vervoer’.verslag door Smilla (Gent), overgenomen vanop actieflinks.be
De scholieren waren gewapend met een spandoek voor investeringen in openbaar vervoer. Er werden flyers uitgedeeld waarin opgeroepen werd om mee te doen met het comité, en waarin de problematiek van de grote vervuilers ook hard naar voren kwam en verduidelijkt werd.
De scholieren hebben de straat bezet en het verkeer tegengehouden tot ze naar de les moesten. Enthousiast riepen ze de slogan ‘verzet verzet internationaal tegen de vervuiling van het kapitaal!’ door de megafoon. Er was een reporter van AVS aanwezig. We legden de noodzaak uit om de klimaatbeweging te bewapenen met concrete eisen.
Het comité had besloten de actie heel expliciet rond een politieke eis te laten draaien omdat ze van mening zijn dat het klimaatdebat niet langer kan draaien rond individuele levensstijlen. Het wordt dringend tijd dat we duidelijk maken waar alle vervuiling nu echt vandaan komt, waar het echt fout loopt. Dat zijn niet wij, maar grote winstgevende bedrijven. Zo zijn de 100 meest vervuilende bedrijven verantwoordelijk voor 70% van de uitstoot! We moeten ons verzetten tegen politici die zeggen dat er geen geld is voor groene investeringen door te beargumenteren dat de 8 rijkste mensen vandaag evenveel bezitten als de armste helft van de wereldbevolking: er is genoeg geld maar het zit bij een kleine rijke elite!
Het is duidelijk dat de klimaatstrijd nog niet over is en mensen nog veel moed en energie hebben! Daarom is het belangrijk dat we onze krachten organiseren om ze verder uit te bouwen. Het eerste doel van het comité is nu om opnieuw samen te komen met nieuwe scholieren, en te kijken wat de volgende stap is na een eerste geslaagde actie, op hun school maar ook op Gents niveau. Het comité zou ook een vergadering willen organiseren met comités van andere scholen, zodat de krachten gebundeld kunnen worden. Met een sociale eis als gratis openbaar vervoer probeert het comité ook werkenden te bereiken, om te tonen dat de klimaatstrijd in iedereen zijn belang is. We denken dan ook dat het fundamenteel is dat werkenden en jongeren zich samen organiseren. Jongeren kunnen door te staken in de media komen, maar het is pas als werkenden in actie komen dat we de druk kunnen opdrijven. Als zij staken, raken ze de bedrijven namelijk waar het hun het meeste pijn doet: in hun portemonnee.
Deze actie is een heel duidelijk voorbeeld van wat comités op scholen kunnen bereiken als jongeren zich van onderuit goed organiseren. Het is heel belangrijk dat als we overwinningen willen boeken binnen de klimaatstrijd dat we ons organiseren in comités, waarin we discussiëren over eisen en hoe we deze het best naar buiten kunnen dragen tijdens de klimaatacties. Om ze zo te kunnen afdwingen en echt tot overwinningen te komen.
Dus twijfel niet, start een comité op je school en bouw zo de strijd mee verder uit !!
Als je hierbij hulp wilt kan je ons altijd een berichtje sturen !!
-
Linkse socialisten wereldwijd tussengekomen in klimaatacties
Verslag door Nikolas Wagner (Sozialistische Linkspartei, Oostenrijk)
De klimaatbeweging heeft zich als een lopend vuurtje over de hele wereld verspreid. De beweging is een uitdrukking van het gevoel van urgentie en de roep naar ernstige maatregelen om de klimaatcrisis aan te pakken. Op vrijdag 20 september was de meest recente golf van klimaatstakingen. Internationaal waren er naar schatting 4 miljoen betogers, veel meer dan de 1,4 miljoen tijdens de eerste grote staking in maart.
Leden van de nationale afdelingen van het CWI (Committee for a Workers’ International, de internationale organisatie waarvan LSP de Belgische afdeling is) namen actief deel aan deze actiedag, net zoals ze dit zullen doen op 27 september. Dan zijn er immers nog acties voorzien. We namen niet alleen deel aan de betogingen, we brachten ook ons perspectief naar voren: de groeiende klimaatcrisis is inherent verbonden met en gecreëerd door het kapitalistisch systeem, er is een strijd voor socialisme nodig om tot een milieuvriendelijke samenleving vrij van uitbuiting te komen.
Vanuit het oosten naar het westen…
Australië Het protest begon in het uiterste oosten van de wereld. Leden van de Socialist Party in Australië betoogden in Melbourne. Ze waren niet alleen: er waren honderdduizenden klimaatactivisten in een recordopkomst. Enkele uren later volgde het protest in Israël/Palestina. Leden van de Socialistische Strijdbeweging namen deel aan protestacties in Tel Aviv, Jeruzalem en Haifa, waar ons materiaal heel goed onthaald werd. Onze militanten organiseerden een actiecomité aan de universiteit van Tel Aviv waarbij op 30 studenten aan een eerste bijeenkomst deelnamen om het begin van het academiejaar voor te bereiden.
Israël/Palestina In Moskou was het protest niet zo groot, ondanks de toename van jongerenactivisme de afgelopen maanden. Dit kwam deels omdat de autoriteiten het protest beperkten tot een klein gebied aan het uiteinde van de stad. Leden van Socialistisch Alternatief in Rusland namen deel aan het protest en discussieerden met veel aanwezigen. Op het spandoek van Socialistisch Alternatief: “Verander het systeem, niet het klimaat. Een democratische planeconomie kan de planeet redden.”
Rusland … naar de Europese Unie
Leden van Xekinima in Griekenland merkten op dat de omvang en het klassenkarakter van de protesten waren verbeterd. Niet alleen nam het aantal demonstranten in Athene toe tot 1.000, ook de samenstelling was anders: ongeveer de helft kwam van een arbeidersachtergrond. Naast de schoolstakingen zelf, was er in de stad Volos ook een betoging van 250 personen tegen afvalverbranding, die al enige tijd milieuproblemen veroorzaakt.
In Praag en Krakau waren er enkele duizenden op de protestacties. Leden van de Socialistickà Alternativa Budoucnost in Tsjechië en Alternatywa Socjalistyczna in Polen deelden honderden pamfletten uit. “Het redden van de aarde betekent het kapitalisme verslaan,” verklaarden ze.
Duitsland Er waren 1,4 miljoen Duitse klimaatbetogers in het hele land. In Hamburg, waar 100.000 mensen aanwezig waren, was de opkomst zo groot dat het onmogelijk was om de mars te beginnen. Tienduizenden mensen waren aanwezig in andere steden, zoals Bremen en Berlijn, waar leden van SAV (Sozialistische Alternative) deelnamen, en spraken vanaf het podium in Keulen, Kassel en Flensburg. Ze verkochten 4.000 exemplaren van het speciaal geproduceerde blad over de klimaatcrisis en ons programma om deze aan te pakken.
In Wenen, Oostenrijk, was er niet één groot centraal protest, maar meerdere kleinere protesten in alle 23 districten van Wenen en meer dan honderd lokale protesten in de rest van het land om te bouwen naar 27 september. Leden van de Sozialistische LinksPartei (SLP) woonden een staking bij in een volkswijk en later op de dag, als onderdeel van de ‘Workers for Future’ groep, namen we deel aan een discussie en leidden deze tijdens een evenement georganiseerd door de Oostenrijkse vakbondsfederatie. Tenslotte protesteerden we aan het kantoor van het ingenieursbureau Andritz, waarvan de waterturbines in damprojecten een grote bijdrage leveren aan de vernietiging van ecosystemen en de exploitatie van de bevolking over de hele wereld.
Brussel Elders in Europa waren er 10.000 in Stockholm en 15.000 demonstranten in Brussel, waar onze leden van LSP/PSL een jongerenblok organiseerden. Leden van het pas opgerichte Socialist Alternative in Engeland en Wales namen deel aan de protesten in een aantal steden, onder meer in Coventry waar onze activisten een leidende rol speelden. Ze leidden een mars, hielden hun eigen toespraken en organiseerden een open mic, waarbij ze veel nieuwe mensen ontmoetten.
Zweden Aan de andere kant van de Ierse Zee nam de Socialist Party in Dublin deel aan een levendige demonstratie en maakte contact met 100 geïnteresseerde jonge activisten. Ook in Belfast namen we deel aan het protest.
In Afrika…
Verder naar het zuiden, was er in de stad Abuja, Nigeria, een actie met 500 aanwezigen, waaronder activisten van de Democratic Socialist Movement, om hun grieven tegen de klimaatramp te uiten.
Nigeria In Zuid-Afrika verspreidden leden van de Workers and Socialist Party in zowel Kaapstad als Johannesburg pamfletten: “We moeten vechten voor systeemverandering, waarbij wij, de arbeidersklasse, de economie democratisch controleren en een toekomst voor de meerderheid veiligstellen, niet voor de winst van een kleine minderheid. Wij moeten strijden voor socialisme.”
en de Amerika’s…
In de Verenigde Staten waren leden van Socialist Alternative in heel het land actief. In Chicago, waar 3.000 mensen aanwezig waren, riepen tieners “system change not climate change” en een grote menigte jongeren in Minneapolis had een uitgesproken antikapitalistische stemming, waarbij sommige sprekers het kapitalisme direct als probleem benoemden. Er waren twee klimaatwandelingen in Seattle: een van 4.000 studenten en de andere van 1.500 personeelsleden van Amazon, wat een belangrijke stap in de richting van het betrekken van de werkenden in de strijd tegen de klimaatcrisis betekent.
San Francisco, VS Een echte Internationale
De volgende dag reisde een gecoördineerd team van leden en sympathisanten uit België, Frankrijk, Zweden, Ierland, Duitsland en Engeland & Wales naar het internationale protest van klimaatactivisten en de gele hesjes in Parijs. De politie gebruikte traangas tegen de 15.000 demonstranten en gebruikte de aanwezigheid van het “zwarte blok” als excuus. Toch zijn we erin geslaagd om nieuwe mensen in Frankrijk te ontmoeten om onze organisatie internationaal op te bouwen.
Frankrijk Alles bij elkaar genomen, kwamen we uit het weekend met een hernieuwd gevoel van vertrouwen, niet alleen vanwege de inspirerende groei van de beweging tegen de klimaatverandering zelf, maar ook omdat we hebben laten zien hoe we als internationale effectief kunnen tussenkomen in dit wereldwijde protest.
Nu we een nieuwe hoofdstuk in de geschiedenis van onze internationale aanvatten, begrijpen we dat de werkende mensen wereldwijd radicaliseren en mobiliseren tegen de klimaatcrisis. Dat is een deel van de strijd voor een wereld waar de natuur en de mensheid niet langer worden uitgebuit ten voordele van een steeds kleinere minderheid en waar de arbeiders op democratische wijze bepalen hoe ze het beste in hun behoeften kunnen voorzien en ten volle van het leven kunnen genieten.
Vechten voor de toekomst
De komende dagen en weken staan er nog andere protesten op het programma, met name op 27 september, waarbij we energiek zullen blijven aandringen op een effectieve ontwikkeling van de beweging door deze uit te breiden tot een bredere laag van arbeidersklasse en vakbonden, door democratische actiecomités die besluiten nemen over en de acties coördineren op het werk, op scholen en universiteiten, en door te strijden voor het veranderen van het systeem, het afschaffen van het kapitalistische systeem, dat zo veel schade berokkent aan het milieu en dringend moet vervangen worden door een maatschappij gebaseerd op de behoeften en niet op de winst – een democratische socialistische samenleving! Wil je daaraan meewerken? Sluit vandaag nog aan! -
Miljoenen mensen op de vlucht door klimaatverandering
Foto: Liesbeth Er wordt wel eens beweerd dat links meer vluchtelingen wil. Dat is nonsens: niemand vlucht voor zijn of haar plezier. Links staat voor een menswaardige toekomst voor iedereen, ook wie noodgedwongen moet vluchten. Terwijl (extreem)rechts zich richt tegen vluchtelingen, doet links voorstellen om de oorzaken van vluchten aan te pakken.
Artikel door Stef (Antwerpen) uit maandblad ‘De Linkse Socialist’
Zo is er een toename van het aantal klimaatvluchtelingen: mensen die vluchten omwille van plotse of lange termijn veranderingen in het lokale klimaat. De oorzaken kunnen divers zijn: extreem weer, waterkwaliteit die verandert, uitputting van de bodem, droogte, veranderende weerpatronen, … Volgens het Internal Displacement Monitoring Centre ging het in 2010 en 2011 om 42 miljoen mensen in Azië en de regio van de Grote Oceaan. Dat aantal kan verder oplopen: 145 miljoen mensen wonen op minder dan 1 meter boven de zeespiegel. Wetenschappers gaan ervan uit dat er tegen 2050 tussen 150 en 300 miljoen mensen ontheemd zullen zijn door klimaatverandering. Het risico op ontheemding als gevolg van natuurrampen verdubbelde op veertig jaar tijd.
Het gros van de mensen die om milieuredenen verhuizen, doet dat in het thuisland. Slechts 37% steekt een landsgrens over, in negen op de tien gevallen een buurland. De overgrote meerderheid komt terecht in ontwikkelingslanden. Maar ook in het westen wordt klimaatvlucht een grotere uitdaging.
In januari 2019 verscheen een wetenschappelijk artikel onder de titel “Climate, conflict and forced migration.” Daarin wordt het verband tussen klimaatverandering en gewapende conflicten onderzocht. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen directe klimaatvluchtelingen (als gevolg van overstromingen, extreem weer, verzilting van landbouwgrond, bodemerosie, verwoestijning, …) en indirecte klimaatvluchtelingen. Die laatste groep vlucht omwille van de gevolgen van klimaatverandering op vlak van sociale spanningen en regionale conflicten. Klimaatverandering wordt vandaag nog niet erkend als reden om de woonplaats te ontvluchten. Het befaamde Marrakesh pact gaf een eerste aanzet hierover, maar is niet bindend en bovendien controversieel door de jarenlange ontmenselijking van vluchtelingen.
Klimaatproblemen spelen een belangrijke rol in heel wat conflicten, onder meer in sub Sahara Afrika of nog in de oorlog tussen Soedan en Zuid-Soedan. Het effect wordt versterkt door eenzijdige landbouwproductie onder druk van het internationale kapitalisme. Rond het Tsjaadmeer, waarvan miljoenen mensen afhankelijk zijn voor watertoevoer, is de instabiliteit versterkt door droogte en veranderende regenpatronen. Dit speelde een belangrijke rol in de opmars van reactionaire groepen als Boko Haram die inspelen op de malaise en het gebrek aan antwoord hierop vanwege de autoriteiten.
Een andere regio met een groeiend en bijzonder groot probleem als gevolg van klimaatverandering is het Indisch subcontinent. Bangladesh is één van de laagst gelegen landen ter wereld: tot 20% van het land dreigt door de zee ingenomen te worden. Nu reeds is 70% van de lange grens tussen India en Bangladesh afgezet met hekkens en prikkeldraad. Zo wil India vluchtelingen uit Bangladesh buitenhouden, waaronder ongeveer 1 miljoen Rohingya-vluchtelingen uit Birma. Terwijl kustgebieden vechten tegen het water, was er deze zomer in het noorden van India een dodelijke hittegolf. Er vielen honderden doden en hele dorpen liepen leeg.
Naast de gevolgen van klimaatverandering spelen soms ook bewuste interventies door regeringen en bedrijven een rol. Denk aan de Israëlische staat die Palestijnen zonder water zet, infrastructuur vernietigt en hectaren landbouwgrond omzet in woongebied. Of de multinationals die in het Amazonewoud milities inzetten om hun belangen te verdedigen. Enorme bosbranden in het Amazonewoud worden door de regering-Bolsonaro afgedaan als het werk van NGO’s, maar zijn vaak onderdeel van ontbossingsprogramma’s in het belang van grote bedrijven.
Ook bij ons zijn de gevolgen van klimaatverandering merkbaar. Afgelopen zomer kenden we enkele van de warmste dagen ooit gemeten. Dit brengt zwakkere mensen in de problemen en het stelt de noodzaak van maatregelen voor werkenden. Het dwingt ons nog niet om te vluchten, maar dat de leefbaarheid achteruit gaat is wel duidelijk.
Onder het kapitalisme zijn de antwoorden doorgaans erg beperkt. Sommige kapitalisten zien in de klimaatcrisis bovendien nieuwe opportuniteiten, onder meer op het vlak van ontginning van grondstoffen in bepaalde gebieden (denk maar aan het voorstel van Trump om Groenland te kopen). Rampen worden bovendien aangegrepen om hardere neoliberale maatregelen door te voeren. Zo werden de vernielingen door orkaan Maria op Puerto Rico aangegrepen voor de privatisering van het onderwijs en verdienden private bedrijven veel geld aan de door hen georganiseerde opvang van vluchtelingen.
Het gebrek aan fundamenteel antwoord op klimaatverandering betekent dat de gevolgen ervan steeds groter worden. Het versterkt sociale spanningen en conflicten, maar het kan ook een factor in sociale strijd zijn. Zo’n strijd is noodzakelijk om te breken met het kapitalisme, een systeem dat de toekomst van de mensheid bedreigt. Daartegenover komen wij op voor een socialistische samenleving met een waardig leven voor iedereen op een leefbare planeet.
-
Individuele inspanningen volstaan niet voor ecologische transitie
We worden ermee om de oren geslagen: “verandering begint bij jezelf,” wordt steeds herhaald. Alles zou afhangen van ons gedrag en kleine dagelijkse handelingen. Zouden we gered zijn indien iedereen vegetariër wordt, enkel nog lokale producten koopt, voor korte afstanden steeds de fiets neemt, het vliegtuig helemaal verbant, drie keer minder nieuwe kleren koopt en enkel nog tweedehands huishoudapparaten gebruikt? Een nieuwe studie geeft aan dat dit niet zou volstaan als antwoord op de klimaatuitdagingen.door Nicolas Croes
Het debat hierover is niet nieuw. In 2015 werd er al op geantwoord door de Franse socioloog Jean-Baptiste Comby. Die schreef in zijn boek “La question climatique, genèse et dépolitisation d’un problème public” (Raisons d’agir, 2015) reeds: “De som van individuele gedragingen is nog geen collectief gedrag. Het is een illusie gericht op weinig efficiënte maatregelen voor het milieu die bovendien politiek onschadelijk zijn.”
Een studie van het Franse adviesbureau “Carbone 4”, dat gespecialiseerd is in een koolstofarme strategie en aanpassing aan de klimaatverandering, is het met dit standpunt eens. (1) Volgens deze studie zou de som van de individuele inspanningen zoals hierboven beschreven overeenkomen met minder dan een derde van de inspanning die nodig is om aan het Klimaatverdrag van Parijs te voldoen (2)! Afhankelijk van de veronderstellingen die in de studie zijn gemaakt, zouden de overheid en de bedrijven tussen de helft en driekwart van de vereiste emissiereductie-inspanning moeten leveren. De observatie is zo klaar als een klontje: alleen vertrouwen op eigen verantwoordelijkheid is als jezelf in de voet schieten.
Gedurfde maar cruciale collectieve oplossingen
Er zijn veel maatregelen die de overheid dringend moet nemen. De eerste zijn de renovatie van openbare gebouwen en sociale woningen, grootschalige investeringen in de ontwikkeling van openbaar vervoer (gratis en kwalitatief hoogstaand openbaar vervoer), de omvorming van de hele energiesector tot een openbare dienst (zonder compensatie van aandeelhouders van bestaande bedrijven tenzij op basis van bewezen behoeften) om een einde te maken aan de kolen- en gassector, of specifiek in België de afschaffing van fiscale voordelen voor bedrijfswagens (waarbij het voordeel voor werkenden moet omgezet worden in loon).
Maar er is meer. Het is uiteraard absoluut noodzakelijk om uit het kader van neoliberale handelsovereenkomsten zoals Ceta (Canada-EU-vrijhandelsovereenkomst) te stappen. Deze akkoorden gaan precies in de tegenovergestelde richting van een ecologische transitie die diepgaande structurele veranderingen vereist, zoals een collectieve arbeidsduurvermindering (zonder loonverlies en met compenserende aanwerving), het herstel van de secundaire spoorlijnen of een totaal andere benadering van het tempo van transport van personen en goederen.
Zullen bedrijven de strijd voeren?
Bazen en hun politici schreeuwen in koor dat dit allemaal ‘onbetaalbaar’ is. Voor hen is er maar één optie: verder in het huidige doodlopende straatje rennen. Het enige wat volgens hen kan, is het ‘groene’ gedrag van individuen en bedrijven fiscaal stimuleren. Dat gebeurt op een erg verschillende manier.
Voor ons betekent een “fiscale stimulus” dat we extra ecotaksen en andere asociale belastingen moeten ophoesten. Zo heeft de Duitse regering van Merkel samen met de groene partij een project opgezet voor een CO2-belasting die alle mensen treft op basis van consumptiegoederen. Onder het voorwendsel van een ecologische heroriëntatie van de industrie, is er vooral sprake van prijsstijgingen die de koopkracht van de werknemers en de meest kwetsbaren treffen en tegelijk de overheidsinkomsten moeten opkrikken op een ogenblik dat de economie in de problemen komt.
Voor bedrijven betekent een “fiscale stimulus” iets anders: nieuwe belastingverlagingen. Werkt dit? Niet echt. De grote bedrijven kregen de afgelopen jaren miljarden euro’s aan fiscale cadeaus om de economie te stimuleren en extra jobs te creëren. Het geld verdween in belastingparadijzen. Ook vanuit ons land vertrekt steeds meer geld naar die paradijzen. La Libre schreef op 21 augustus dat Belgische bedrijven steeds meer betalingen doen aan landen die als belastingparadijs bekend staan. In 2016 ging het om 82 miljard euro, in 2017 om 129 miljard euro en vorig jaar om 206 miljard euro. De winsten van bedrijven leiden niet tot nieuwe investeringen, maar tot records voor de dividenden aan de grote aandeelhouders: in het tweede kwartaal van dit jaar ging dat voor de beursgenoteerde bedrijven om 513 miljard dollar.
Verschillende bedrijven springen op de bio-kar omdat het financieel interessant is. Zelfs Coca-Cola heeft een campagne waarin het oproept tot recyclage en opkomt voor een afvalvrije wereld: “Koop geen Coca-Cola als je ons niet helpt recycleren.” Het Franse TV-programma Cash Investigation wees er echter op dat Coca-Cola in een interne nota fel gekant is tegen een verhoging van de recyclagedoelstellingen in Europa. Herbruikbare glazen flessen blijven veruit het meest ecologisch, maar dat betekent het organiseren van een distributiestelsel van ophaling en recyclage van deze flessen. Daartoe zijn Coca Cola en andere multinationals niet bereid. Voor hen is ecologie slechts een kwestie van communicatie: een manier om op de groene golf te surfen.
1) César Dugast en Alexia Soyeux (Carbone 4), ‘‘Faire sa part ? Pouvoir et responsabilité des individus, des entreprises et de l’Etat face à l’urgence climatique’’, op www.carbone4.com
2) Niet-bindend akkoord dat in werking trad op 4 november 2016 na de klimaatconferentie van de Verenigde Naties (COP21). Het doel was de opwarming van de aarde tegen 2100 te beperken “tot ver onder 2°C ten opzichte van het pre-industriële niveau”. Voordat de Verenigde Staten zich terugtrokken, was de overeenkomst ondertekend door 195 van de 197 landen van de Verenigde Naties.
[divider]
Voor een rationeel geplande economie
Momenteel worden alle belangrijke beslissingen over de inzet van maatschappelijke middelen genomen door een select aantal zeer rijke ondernemers. De beslissingen worden genomen op basis van wat het meeste geld oplevert. Dit betekent vaak het gebruik van compleet inefficiënte methoden om dingen te produceren. Denk bijvoorbeeld aan de “fast fashion” industrie. Het creëren van trends die zo snel veranderen dat niemand het kan bijhouden, zorgt ervoor dat mensen goedkope wegwerpkleding blijven kopen, die kleding vervolgens dumpen en dan meer kopen. Wereldwijd worden jaarlijks tachtig miljard kledingstukken in massa geproduceerd, bijna uitsluitend met water verslindend maar goedkoop textiel zoals katoen. Om de juiste kleur voor een spijkerbroek te krijgen, wordt meer dan 10.000 liter water gebruikt!
We hebben een democratisch geplande economie nodig waarin de grootste bedrijven in publieke handen komen en de beslissingen over het beheer van een bepaalde sector worden genomen door gekozen organen van werkenden en consumenten. Een bedrijf in publieke handen brengen, betekent dat zowel de materiële middelen – fabrieken, gereedschappen, distributienetwerken, technologieën, infrastructuur – als de bestaande financiële reserves uit handen van rijke investeerders worden genomen en in de handen van de maatschappij als geheel komen. Als die kritische stap eenmaal is gezet, kunnen democratische raden de kapitalistische bazen vervangen en de werking van dat bedrijf of die sector vergemakkelijken. Deze raden zouden de expertise van het personeel in die sector moeten weerspiegelen. Zij zijn het best op de hoogte van de manier waarop de sector functioneert, wat hij produceert en wat kan worden verbeterd.
Op basis van een democratisch geplande economie kan innovatie ingezet worden in het belang van de gewone mensen en het klimaat. We kunnen investeren in een echte transformatie van grote industrieën op een duurzame basis. We kunnen investeren in de omscholing van miljoenen werknemers in de huidige vervuilende sectoren en miljoenen goedbetaalde jobs creëren, waarbij we gebruik maken van hernieuwbare energie door middel van zonne-, wind- en golftechnologie. Er zullen ongetwijfeld nieuwe vormen van hernieuwbare energie worden ontdekt, en het perfectioneren van de technologie om deze energie te benutten zal de opleiding van meer wetenschappers en ingenieurs vereisen, evenals het inzetten van wetenschappers die momenteel werken aan de ontwikkeling van wapens voor veel nuttiger werk.
Om een aantal van de ergste gevolgen van de klimaatcrisis om te buigen, zou een wereldwijd herbebossingsproject moeten worden opgestart. Herbebossing door het aanplanten van miljoenen inheemse bomen zou de luchtvervuiling drastisch verminderen en zou de natuurlijke habitats en ecosystemen die door ontbossing verloren zijn gegaan, herstellen. Daarnaast zal er een belangrijke reorganisatie van de wereldwijde landbouw nodig zijn om het land dat aan het vee wordt gegeven te verminderen en om gezonde vleesalternatieven te ontwikkelen.
Een samenleving die bevrijd is van de beperkingen van de winst zou een aantal baanbrekende projecten kunnen ondernemen om de samenleving te veranderen: het creëren van energie-efficiënte woningen met een effectievere isolatie, onderzoek naar mogelijkheden om vervuilde lucht direct schoon te maken en weer uit te stoten of het ontwikkelen van wegen waarbij elektrische voertuigen zich opladen terwijl ze rijden. Uitbreiding van duurzaam openbaar vervoer zou niet alleen de levensstandaard van veel mensen verbeteren, het zou ook een sprong voorwaarts zijn in de transformatie van de samenleving op een groene basis.
De oplossing voor deze crisis zal niet van bovenaf komen, ze zal niet worden geïnnoveerd door Elon Musk, ze zal niet komen door eenvoudigweg om de vier jaar te stemmen. De omvorming van de samenleving op een werkelijk duurzame basis en het waarborgen van een toekomst voor de mensheid berust op het beëindigen van de chaotische heerschappij van het kapitalisme en het vervangen van deze heerschappij door een werkelijk democratische planeconomie.
In plaats van de kapitalistische anarchie van de productie voor de winst, moeten we rationeel en democratisch plannen hoe we de middelen van de planeet duurzaam kunnen gebruiken om aan de behoeften van de meerderheid te voldoen. In de woorden van Karl Marx zou dit “de introductie van de rede op het gebied van de economische betrekkingen” betekenen. Dit is wat wij democratisch socialisme noemen. Het is de verenigde en georganiseerde kracht van werkenden en jongeren die deze socialistische verandering kan inluiden.
-
Van hittegolf naar hel op aarde? Het echte klimaatprobleem is het kapitalisme
Foto: Liesbeth Greta Thunberg, een “klimato-hysterische priesteres” en “apocalyptische goeroe”? Het was in deze termen dat de jonge Zweedse activiste in het Franse parlement werd ontvangen door het kleine wereldje van politici en journalisten. De Franse filosoof Michel Onfray deed er op zijn blog nog een schep bovenop door uit te halen naar het voorkomen en het Aspergersyndroom van “een jong meisje met het gezicht, de leeftijd, het geslacht en het lichaam van een cyborg uit het derde millennium.”
Artikel door Sebastien (Luik) uit maandblad ‘De Linkse Socialist’
Vooral vanuit extreemrechtse hoek wordt gewelddadig gereageerd tegen klimaatactivisten. Dit bleek nog op Pukkelpop waar Anuna De Wever werd lastig gevallen door Vlaams Belang Jongeren. Vertegenwoordigers van de traditionele partijen en het establishment spelen echter een belangrijke rol in het verspreiden van de vijandigheid. Na maanden van historische mobilisaties van honderdduizenden jongeren, wordt alles in het werk gesteld om enkele woordvoerders van dat protest persoonlijk aan te vallen of te vernederen. Dat is een zwaktebod van de klimaatsceptici en diegenen die de gevaren wel kennen maar er bewust voor kiezen om niets te doen. Het leidt de aandacht af van het feit dat het kapitalistisch systeem verantwoordelijk is voor de steeds sneller groeiende klimaatcrisis.
Het kapitalisme doodt en zij weten het…
Sinds het begin van de industrialisering is het kapitalisme verantwoordelijk voor de uitstoot van 1400 miljard ton CO2. Sindsdien is de biodiversiteit gestaag afgenomen. Grote bedrijven geven astronomische bedragen uit om ons ervan te overtuigen dat hun productie milieuvriendelijk is. Het kolenverbruik blijft echter toenemen. De oliesector produceert voor het eerst meer dan 100 miljoen vaten per dag!
In ‘L’homme a mangé la Terre’ stelt documentairemaker Jean-Robert Viallet dat er steeds kennis aanwezig was over de industriële revolutie en bijhorende vervuiling: “Duizenden proeven op het gebied van industriële vervuiling liggen stof op te doen in de archieven en getuigen van het tijdperk van milieuschade. Uit de boekhouding van chemische fabrieken blijkt dat de industriëlen elk jaar hun buren schadeloosstelden voor het verlies van de oogst en de achteruitgang van hun omgeving.” In de 18e en 19e eeuw maakten artsen al de vaststelling dat het leefmilieu essentieel is voor onze gezondheid. De waarschuwingen bleven zich de afgelopen eeuwen opstapelen. De industriële lobby organiseerde zich om deze boodschap te verstikken.
Geen tijd meer te verliezen!
De Intergouvernementele Werkgroep inzake Klimaatverandering (IPCC) schat dat er nog elf jaar resteren om een radicaal alternatief op te leggen om de ernstigste gevolgen van de klimaatverandering te voorkomen. Het onafhankelijke bedrijf Carbone 4 publiceerde een studie waarin staat dat individuele inspanningen niet voldoende zijn om de weg van de ecologische transitie in te slaan. De onderzoekers leggen uit dat een radicale transformatie van het systeem nodig is, en dat het aan de staat en de bedrijven, als belangrijkste besluitvormers, is om driekwart van de klimaatinspanning te leveren.
Laten we ons niet voor de gek houden: een collectieve strijd tegen dit systeem is noodzakelijk. Het moet gericht zijn op de collectivisering van de productiemiddelen, want we hebben geen controle over wat we niet bezitten. Alleen het overnemen van de belangrijkste economische sectoren onder democratisch beheer en controle van de gemeenschap, een socialistische transformatie van de samenleving, kan de schade beperken. Op dit moment is het niet langer een slogan, maar een essentiële noodzaak. Laten we de mobilisaties die in september gepland zijn versterken en van de gelegenheid gebruik maken om het programma en de te volgen methode te bespreken om te bepalen wat we produceren op een manier die de mensheid en de planeet respecteert!
- 20/9. Schoolstaking in het kader van de 3e internationale klimaatstakingsdag. Bijeenkomst om 13u30 Brussel Noordstation.
- 21/9. “Historische mobilisatie tegen het systeem”. Parijs
- 22/9. Rise for Climate Brussel
-
Internationale campagnevideo: System change, not climate change.
Mensen zijn deel van het ecosysteem, het kapitalisme is dat niet. Vervoeg ons in de strijd tegen kapitalisme om het te vervangen door een samenleving gebaseerd op de noden, niet de winsten. Maak de individuele keuze die er echt toe doet: sluit aan in de strijd voor een internationalistisch socialistisch alternatief!
