Your cart is currently empty!
Tag: coronavirus
-
Leraars reageren op langere vakantie en code oranje

Zonder raadpleging van het werkveld kondigde de Franstalige minister van Onderwijs Caroline Désir op 15 oktober aan dat de herfstvakantie met twee dagen verlengd werd tot en met 11 november. Er kwamen heel wat reacties op deze beslissing die nadien schoorvoetend ook navolging kreeg langs Nederlandstalige kant.
Reactie door enkele (Franstalige) leerkrachten die lid zijn van LSP
In eerste instantie werd de verlenging van de vakantie voorgesteld als een geschenk om de ‘leraars en directies een pauze te geven’. Deze betreurenswaardige communicatie getuigde van een totaal gebrek aan inzicht en begrip. De excuses van de minister losten echter de organisatorische problemen niet op, onder meer inzake opvang van de kinderen en jongeren en de zorgen omtrent leerachterstand. Voor de oplossingen, zowel de organisatie als de financiering, wordt opnieuw naar het lokale niveau of de gewoon de ouders zelf gekeken.
Het is aardig van de regering om ons twee extra dagen vakantie ‘aan te bieden’, maar als er niets aan de huidige situatie niets verandert, zitten we nadien opnieuw in de problemen. Als er geen nieuwe maatregelen komen die ons beschermen tegen het virus, dan zal een ‘afkoelingsperiode’ niet volstaan.
Het feit dat er veel kritiek kwam op de leerkrachten toonde een gebrek aan waardering voor de onderwijssector. De sector lijdt onder een besparingsbeleid waardoor de reeds erg grote ongelijkheid verder versterkt wordt. Sociaal-economische ongelijkheid wordt gereproduceerd door het onderwijs en het is bijzonder moeilijk om degelijk onderwijs te voorzien. Dit treft zowel het personeel met veel gevallen van burn-out en een groot verloop van personeel, als de leerlingen met lagere slaagcijfers, vroegtijdige schooluitval en een gebrek aan motivatie en perspectieven.
Ja, het onderwijzend personeel is moe. Natuurlijk is het dragen van een mondmasker niet evident in een beroep waar de stem een belangrijk instrument is en de relatie met anderen essentieel is voor een vertrouwensband. Maar de leerkrachten waren al moe voordat de pandemie hen op de proef stelde in hun beroepspraktijk en hun persoonlijke leven.
Wat de leraren willen is geen kleine maatregelen of extra vrije tijd, maar een echte financiële investering in het onderwijs door de overheid. Dit omvat voldoende en gratis beschermingsmateriaal (maskers, hydro-alcoholische gel, computers en internetverbinding voor leerlingen), massale, systematische en snelle screening, het aanwerven van extra personeel en het verminderen van het aantal leerlingen per klas.
Wat deze schijnbare vrijgevigheid in werkelijkheid verbergt, is een gebrek aan organisatie en planning. Ze hebben 7 maanden de tijd gehad om zich voor te bereiden en nu komt er een nieuwe code oranje met bijna geen verschil. De statistieken laten zien dat het aantal positieve gevallen toenemen, de tweede golf is goed en wel aanwezig, onze vrijheden worden weer verminderd, zowat het enige wat we wel nog mogen doen is werken. En in scholen? Het aantal quarantaines en mensen dat positief test op Covid-19 neemt toe, zowel onder leerkrachten als onder leerlingen, wat logistieke problemen oplevert voor de onderwijsteams en de directies. Zij moeten deze ongekende situatie alleen aanpakken en de problemen intern oplossen, zonder enige hulp van het Ministerie van Onderwijs. Het ministerie toont aan dat het niet in staat is om echte antwoorden te geven aan leerkrachten, leerlingen en ouders.
De beslissing toont uiteindelijk een groot aantal gebreken, waaronder het gebrek aan inzicht van de politieke verantwoordelijken voor hun vakgebied. Er is een diepgaand falen in hun vermogen om een crisissituatie op lange termijn te plannen en te beheersen. Het ontbreekt aan dialoog en overleg met het personeel in het werkveld. Tenslotte wordt niet geaarzeld om de bevolking tegen elkaar op te zetten met schijnbaar kleine gunsten die niet voldoen aan de behoeften en de werkelijke eisen van de sector, maar wel ten koste gaan van anderen.
Alle oppervlakken van de scholen moeten meer dan voorheen worden gereinigd en gedesinfecteerd en er is geen extra schoonmaakpersoneel aangeworven om het reeds aanwezige en uitgeputte personeel te helpen. Opvoeders, voornamelijk op de middelbare school, hebben hun taken zien verdubbelen of zelfs verdrievoudigen, ze moeten de leerkrachten vervangen, het aantal studieruimtes verhogen, het dragen van maskers opleggen en toch zijn er opnieuw geen extra opvoeders ingehuurd door de organiserende instanties.
Dit is wat er nodig is:
- Systematische en regelmatige screenings met snelle resultaten;
- Gratis mondmaskers, beschikbaar voor iedereen;
- Hydro-alcoholische gel en wastafels in alle klaslokalen;
- Minder leerlingen per klas;
- Extra personeel (opvoeders, leerkrachten, administratief personeel, werknemers, CLB-personeel);
- Het opeisen van gebouwen en leegstaande ruimtes voor het creëren van klaslokalen voor kleuter- en basisschoolleerlingen;
- De organisatie van halftijds face-to-face onderwijs voor leerlingen van het 2de, 3de en 4de niveau van het secundair onderwijs wanneer dat nodig is;
- Het verschuiven van de aankomst- en vertrektijden van leerlingen van en naar school indien mogelijk;
- Collectieve arbeidstijdverkorting met compenserende aanwervingen en zonder loonverlies om tijd te hebben voor gezin, vrije tijd, politiek activisme,…
- De verlaging van de pensioenleeftijd en het optrekken van het minimumpensioen tot 1500€/maand
- Massale publieke extra investering in het onderwijs, zodat tekorten niet langer hoeven te worden beheerd en het onderwijs minder ongelijk is;
- Het stopzetten van de beheersmaatregelen van het Franstalig ‘uitmuntendheidspact voor het onderwijs’;
- Renovatie en bouw van scholen om de omvang van de klassen te verminderen en de kwaliteit van het onderwijs te verhogen;
Deze eisen vormen het minimum om ervoor te zorgen dat het onderwijs gratis en van goede kwaliteit is en in veilige omstandigheden wordt gegeven. Een systeem dat niet in staat is om dit uit te voeren, moet worden bestreden, omvergeworpen en vervangen door een economisch systeem dat gebaseerd is op de behoeften van de werkenden en niet op winstbejag.
-
Aanpak pandemie toont het falen van het kapitalisme

Twee weken geleden moest zelfs paus Franciscus toegeven dat het kapitalisme faalt in de aanpak van de coronacrisis. Doorgaans verwijzen revolutionaire socialisten niet vaak naar een figuur als de paus, maar op dit punt is het moeilijk om het met hem oneens te zijn…
Artikel op basis van een interventie van Cédric Gérôme op de marxistische vormingsdag van LSP/PSL vorig weekend
Het kapitalistische systeem heeft niet alleen ons milieu geteisterd, maar ook de menselijke soort blootgesteld aan de opkomst van nieuwe virussen. Het heeft de gezondheidszorg in een vervallen staat achtergelaten waardoor het moeilijker was om op de pandemie te reageren. Het heeft honderden miljoenen werkenden en hun gezinnen over de hele wereld gedwongen hun leven onnodig te riskeren om de winstmarges van bazen en aandeelhouders in stand te houden.
Dit systeem, dat uitsluitend wordt gedreven door de logica van de winst, is er ook niet in geslaagd om – ondanks de ongekende hoeveelheden geld die de regeringen en centrale banken in de economie hebben geïnjecteerd – de tijd sinds het begin van de pandemie aan te grijpen om de middelen te heroriënteren om een tweede golf aan te kunnen. De tweede golf kent nu een opgang in steeds meer landen.
In Frankrijk, dat geconfronteerd wordt met een nieuwe en snelle stijging van het aantal infecties en ziekenhuisopnames, zijn artsen, verpleegkundigen en andere gezondheidswerkers afgelopen donderdag 15 oktober in staking gegaan en werd er betoogd. Zij wilden het feit aan de kaak stellen dat meer dan een half jaar na het begin van de pandemie nog steeds niet de nodige investeringen zijn gedaan om het kritieke tekort aan middelen, bedden op de intensive care, verplegend personeel en zelfs beschermingsmiddelen op te vangen.
Uit een onderzoek onder 60.000 verpleegkundigen bleek dat al voor de crisis 33% van de verpleegkundigen zei te lijden onder een burn-out. Dit cijfer is vandaag bijna verdubbeld tot 57%. Dit zijn de omstandigheden waaronder het kapitalisme de gezondheidszorg veroordeelt midden een pandemie in één van de landen waar het niveau van de overheidsinvesteringen in deze sector verhoudingsgewijs tot de hoogste ter wereld behoort!
Een van de kenmerken van deze crisis is de mate waarin de zogenaamde geavanceerde landen, met name de Verenigde Staten en Groot-Brittannië, compleet falen op zowel gezondheidsvlak als qua economie. Deze landen zijn historisch gezien de pijlers van het wereldkapitalisme en de kampioenen van het neoliberalisme!
Dit is het beste wat het kapitalisme kan bieden: 54 miljoen mensen met voedselonzekerheid in de Verenigde Staten, files van enkele kilometers lang vanwege het aantal mensen dat in de rij staat aan voedselbanken, massagraven in het hart van New York City … Het is duidelijk dat dit een systeem is dat historisch gezien afgedaan heeft en afgeleefd is.
Tijdens de zomer werd nog gesproken over het zogenaamd snel economisch “herstel”. Maar zoals voorspeld, is dat gepraat alweer uit de lucht gegrepen en wordt het steeds meer overschaduwd door een heropleving van de waarschuwingen en zorgen van de heersende klassen zelf dat we op de rand van een nieuwe lange lijdensweg kunnen staan, met de mogelijkheid van een verdere ernstige verslechtering van de economische situatie in de komende maanden.
Als we kijken naar de speculatieve orgie op de beurzen, gevoed door de monetaire en fiscale interventies van de afgelopen maanden, dan zien we dat het daar vrij goed loopt. Dit fenomeen legt echter de basis voor nieuwe financiële schokken, waarvoor zelfs de hoofdeconoom van de Wereldbank recent waarschuwde. Dit is slechts één symptoom van de verzadiging van de wereldmarkt, van de diepte van de crisis waarmee de reële economie wordt geconfronteerd, en van het zeer parasitaire karakter van het kapitalistische systeem. Zoals de Russische revolutionair Leon Trotski al aangaf: “In tijden van kapitalistische neergang hebben crises een langdurig karakter en zijn hausses beperkt, oppervlakkig en speculatief van aard.”
Het mondiale kapitalisme bevindt zich vandaag in een algemene fase van verval en wanorde zonder historische vergelijking. De cijfers die onlangs zijn gepubliceerd over de polarisatie van de rijkdom sinds het begin van de pandemie geven een vrij duidelijke indicatie van het duizelingwekkende aantal tegenstrijdigheden die in dit systeem vervat zijn. Alle tegenstrijdigheden in het kapitalistische systeem zijn blootgelegd, verergerd en versneld door de pandemie en de golf van economische depressie die deze heeft ontketend, wat bijzonder acuut en wreed is in de neokoloniale wereld.
Met meer dan 400 miljoen jobs die al verloren zijn gegaan en een verdubbeling van het aantal mensen dat met de hongerdood wordt bedreigd sinds het begin van het jaar, zien we een enorme toename van ellende. Tegelijk is er de oceaan van rijkdom waarin de miljardairs zwemmen. Jeff Bezos, de baas van Amazon, heeft zijn persoonlijke rijkdom met 92 miljard dollar verhoogd sinds het begin van de pandemie. Oxfam berekende dat dit genoeg zou zijn om elk van zijn 876.000 werknemers een bonus van $105.000 te betalen zonder dat Bezos een cent minder overhoudt dan wat hij in maart had. De zeven grootste farmaceutische bedrijven ter wereld zullen het jaar afsluiten met minstens 12 miljard dollar aan extra winst als gevolg van de pandemie.
Massa-vaccinatie is de beste manier om een einde te maken aan de nachtmerrie van nieuwe besmettingsgolven, dood en herhaalde lockdowns. Maar de financiële belangen van de aandeelhouders van de private bedrijven – in wier handen de zoektocht naar een vaccin is toevertrouwd – en de weigering van deze bedrijven om wetenschappelijke kennis te bundelen omdat ze allemaal als eerste willen profiteren van deze lucratieve markt, zijn belangrijke obstakels voor het beschikbaar stellen van een kwalitatief hoogwaardig, veilig en toegankelijk vaccin voor iedereen.
De winstwedloop en de groeiende nationalistische rivaliteit tussen de grote mogendheden vormen ook de kern van de dreiging van nieuwe oorlogen: van de nieuwe koude oorlog tussen China en de VS tot de Middellandse Zee en de Kaukasus. Dit is een zoveelste argument voor de dringendheid om ons te organiseren en een einde te maken aan dit systeem dat ons naar nieuwe rampen leidt.
Het antwoord van de massa’s op deze crisis laat niet langer op zich wachten. Vorige week was er in Zuid-Afrika een algemene staking. Voor het eerst sinds het einde van het apartheidsregime was er een nationaal stakingsinitiatief ondersteund door alle vakbondsfederaties. Dat is een historisch moment dat werd opgelegd onder druk van de bevolking. Indonesië kende drie dagen lang stakingen en massale betogingen tegen een wet die gericht was op de ontmanteling van een hele reeks sociale en milieubeschermingsmaatregelen ten behoeve van het kapitaal.
Om nog maar te zwijgen van de prérevolutionaire ontwikkelingen in Wit-Rusland, de historische jongerenopstand in Thailand, de betogingen tegen politiegeweld in Tunesië, Colombia en vooral Nigeria. In dit laatste land kon de beweging een overwinning op de staat behalen met de ontmanteling van een beruchte veiligheidseenheid die verantwoordelijk was voor talrijke moorden, martelingen en andere misstanden tegen de lokale bevolking.
In Tunesië was één van de slogans die tijdens de betogingen van vorige week op een bordje van een jonge scholier stond: “Je hebt de verkeerde generatie aangevallen”. Een generatie die enkele crisis heeft gekend en die haar hoop en toekomst voortdurend bedreigd ziet door deze zieke samenleving, die in de greep is van een structurele en veelzijdige crisis op het gebied van de economie, gezondheid en het klimaat.
Een veelzeggende anekdote is dat het Britse Ministerie van Onderwijs onlangs instructies gaf aan scholen om geen materiaal te gebruiken dat “kritisch is voor het kapitalisme”. Het is duidelijk dat de burgerij heel goed heeft begrepen dat deze generatie waarschijnlijk bijzonder openstaat voor antikapitalistische en socialistische ideeën.
Laten we duidelijk zijn: de jeugd is een vrij betrouwbare barometer van wat er leeft in de bredere lagen van de samenleving. De toename van het antisysteemgevoel en de vastberadenheid waarmee we de jeugd in een hele reeks landen de straat op hebben zien gaan, biedt een maatstaf voor de explosies van de klassenstrijd die ons in de komende periode te wachten staan, waarvan 2019 al een voorproefje gaf.
Zoals Gramsci al opmerkte, is een ogenblik waarop de oude wereld stervende is en de nieuwe wereld traag verschijnt ook een tijdperk waarin monsters opduiken. Denk maar aan racisme, nationalisme, rechts-populisme, complottheorieën en andere reactionaire ideeën en stromingen.
Het voorbeeld van de overwinning met de veroordeling van de neofascisten van Gouden Dageraad in Griekenland, zelfs al is die slechts voorlopig, toont hoe we de monsters kunnen bestrijden. Dat gebeurt niet in de instellingen of via de gevestigde partijen en politici, maar door de actieve en onafhankelijke mobilisatie van de werkenden en jongeren zonder wie deze veroordeling er nooit zou gekomen zijn.
De beste manier om ons voor te bereiden op het wegwerken van dit ontaarde systeem en alle monsters die het voortbrengt, is door onze inspanningen op te voeren bij de opbouw van de krachten van het revolutionaire socialisme. We doen dit met International Socialist Alternative en zijn afdelingen, waaronder LSP/PSL in België. We versterken onze basis onder werkenden en jongeren zodat we in de best mogelijke positie verkeren om een essentiële rol te spelen in de komende strijd voor maatschappijverandering.
-
Waar zijn de vakbondsleiders in het Corona-debat?

Betoging van ‘De Zorg in Actie’ op 13 september. Het vreselijke virus slaat opnieuw wild om zich heen. Zeven maanden na het uitbreken van de pandemie staan we in de aanpak ervan nog steeds niet veel verder dan de wijze waarop de pest in de Middeleeuwen werd bestreden: isolatie thuis. Nochtans zijn de wetenschappelijke kennis en technologische mogelijkheden aanwezig om op basis van snelle tests aangevuld met grootschalige gewone tests, ernstig contactonderzoek … de maatregelen die ons sociaal leven aan banden leggen te beperken.
Na 7 maanden zijn er nog geen exacte cijfers over waar besmettingen plaatsvinden, maar zowel uit Franse als Britse cijfers blijkt dat de werkplaatsen niet onbelangrijk zijn. Op de meeste bedrijven zijn er maatregelen genomen, vaak afgedwongen door de werkenden zelf, waardoor we niet zo onvoorbereid zijn als in maart-april. Er duiken echter heel wat gevallen op van besmettingen op het werk of van werkenden die bij lichte symptomen toch gaan werken om geen inkomensverlies te lijden.
Bij het nemen van de eerste veiligheidsmaatregelen speelden syndicale vertegenwoordigers een belangrijke rol: wie zelf op de werkvloer staat, weet best wat nodig is. Hier en daar waren er collectieve acties nodig om maatregelen af te dwingen. Doorheen de eerste golf werd duidelijk dat gewone werkenden, zeker in de essentiële sectoren, alles deden draaien. Dit verhoogde klassenbewustzijn bood kansen om met de volledige arbeidersbeweging offensief op te komen voor meer middelen voor zorg en voor een hoger minimumloon.
Als de arbeidersbeweging de agenda van het publieke debat niet bepaalt met campagnes en acties, dan is er meer ruimte voor asociale retoriek. Denk maar aan de wijze waarop extreemrechts racisme en haat verspreidt. Nochtans toont de golf van afdankingen die op gang komt dat het niet de migranten zijn, maar de grote aandeelhouders, die jobs afpakken en voor sociale miserie zorgen.
Gewoon wachten op een vaccin mag geen optie zijn. Bij de ontwikkeling van een vaccin laat het kapitalisme zien waarom het faalt: vlijmscherpe concurrentie en de risico’s worden afgewenteld op de overheden. Als de verdeling van het vaccin even chaotisch zal verlopen als die van mondmaskers, dan zijn we volgende zomer nog lang niet van die pandemie verlost!
De vakbondsleiders moeten opkomen voor het uitrollen van een veel massalere testcapaciteit, inclusief regelmatige snelle tests in de bedrijven waarbij vertegenwoordigers van het personeel betrokken worden bij het toezicht op de organisatie van de tests en de resultaten ervan. Op de scholen kan dit gebeuren door comités van personeel en scholieren.
Dit moet gekoppeld worden aan een programma voor een farmaceutische sector in publieke handen zodat het personeel van die sector en de gemeenschap controle hebben op de ontwikkeling van tests en vaccins, maar ook op de distributie ervan. Nu merken we dat zeven maanden na het begin van de pandemie de testcapaciteit al terug onder druk staat. Met een syndicale aanwezigheid in deze sector hebben de vakbonden alle argumenten in handen om deze eis uit te werken in een campagne.
Om besmettingen op de werkvloer tegen te gaan, is het essentieel dat wie positief test geen inkomensverlies lijdt. Regelmatige tests op de werkvloer kunnen mensen die besmet zijn er sneller uithalen, nog voor er symptomen opduiken. Wie besmet is meteen naar huis sturen zonder verlies van inkomen, is nodig om te vermijden dat werkenden uit financiële druk toch blijven werken.
Het antwoord op bedrijven die sluiten of een collectieve afdanking aankondigen, mag zich niet beperken tot eisen rond betere sociale plannen. De boeken moeten op tafel komen en de vakbonden kunnen dit koppelen aan een campagne voor de nationalisatie van bedrijven die afdanken. Neem die bedrijven in publieke handen zonder compensatie voor de aandeelhouders die het personeel tot sociale ellende veroordelen!
De tweede golf dreigt rampzalig te zijn voor het zorgpersoneel dat nog uitgeput is van de eerste golf. Na jarenlange besparingen zit de sector op zijn tandvlees. De beloofde extra middelen volstaan niet en bovendien is de nood aan extra middelen en collega’s erg dringend. Als er extra middelen beloofd zijn, heeft dat overigens veel te maken met de hoop van de traditionele politici om verdere sociale onrust in de sector te vermijden. De strijdbare actie van ‘De zorg in actie’ op 13 september in Brussel verdiende meer steun vanuit de vakbondsinstanties. Nu werd het zorgpersoneel grotendeels aan zijn lot overgelaten. Dankzij de vastberaden inzet van honderden zorgwerkers en de lokale syndicale steun in Brussel werd het toch een bijzonder geslaagd protest met 7000 aanwezigen. Met serieuze vakbondssteun uit heel het land en van alle vakbonden had dit nog veel meer kunnen zijn. Dan was dit het grootste protest van dit najaar geweest in plaats van de autokaravaan van het Vlaams Belang…
De marktlogica faalt in de zorgsector, op vlak van tests en tracing, bij de ontwikkeling van een vaccin en straks wellicht ook bij de verspreiding van dat vaccin. Het maakt dat het kapitalisme anno 2020 niet verder komt dan Middeleeuwse methoden zoals een semi-lockdown. Dit systeem faalt en moet op de schop. Hoog tijd voor een ander systeem, dat wel uit gaat van de noden en behoeften van de meerderheid van de bevolking en zich daartoe op planmatige wijze organiseert.
-
Griekse jongeren bezetten scholen uit protest tegen gebrek aan maatregelen tegen Covid-19

De afgelopen weken hebben scholieren in Griekenland een groot aantal sit-ins op hun scholen georganiseerd om te protesteren tegen de ontoereikende veiligheidsmaatregelen in hun klaslokalen. Naar schatting hebben de leerlingen in 700 scholen hun schoolgebouwen bezet om te strijden voor de naleving van hun eisen.
Door Ciara Gannon (Socialist Party Ierland)
Sociale afstand & klasgrootte
Deze jongeren vragen om het aantal leerlingen per klas te verlagen van 25 naar 15, om het dragen van een masker door zowel leerkrachten als leerlingen verplicht te stellen, om ervoor te zorgen dat ze allemaal aan hun eigen tafel zitten en op een veilige afstand van minstens 1,5 meter van anderen zitten. Net als de scholen in Ierland worden deze basismaatregelen op het gebied van gezondheid en veiligheid in de onderwijsinstellingen niet nageleefd.
Zowel in Griekenland als in Ierland hebben scholieren en leerkrachten geen andere keuze dan in onveilige omgevingen te werken of les te volgen. Leerlingen lopen het risico om essentiële lessen mis te lopen en leerkrachten verliezen hun inkomen als ze ervoor kiezen niet aanwezig te zijn. Griekse scholieren stelden dat sommige rijke ouders hun kinderen uit de scholen halen om privélessen te geven.
Jongeren uit gezinnen met een laag of gewoon inkomen hebben deze luxe natuurlijk niet. Het systeem maakt het zo dat de gemiddelde werkende de gevolgen van de pandemie veel sterker voelt dan de superrijken. Ook van leerlingen met gezondheidsproblemen kan niet verwacht worden dat ze hun gezondheid op school op het spel zetten.
Een voorbeeld om te volgen
De Griekse jongeren protesteren tegen het gebrek aan steun van de regering voor het onderwijs in deze tijden van pandemie. Dit is een krachtig voorbeeld van hoe jongerenprotest tegen het kapitalistische establishment kan opgebouwd worden. Het aantal gevallen in Ierland is sinds de heropening van de scholen een paar weken geleden bijna verdubbeld en ze blijven dagelijks stijgen. Net als de jongeren in Griekenland klagen kinderen en tieners op Ierse scholen over weinig tot geen sociale afstand in de gangen, geen ruimte in de klaslokalen en over leerlingen die geen masker dragen.
Studenten in het hoger onderwijs sloten leningen af om te kunnen studeren, ze trokken naar verschillende steden waar ze een kot huurden. Nu krijgen ze te horen dat alle of toch veel colleges online gebeuren. Dit werd pas op het laatste moment aangekondigd zodat de verhuurders niet in de problemen zouden komen en het hoger onderwijs het inschrijvingsgeld kon incasseren.
Jongeren moeten zich organiseren en terugvechten. Laten we het voorbeeld van de Griekse jongeren volgen en van hun acties leren. De regering laat de volgende generatie werkenden in deze wereldwijde pandemie in de steek. Het is belangrijk dat jongeren dit onthouden en het kapitalistische systeem dat dit mogelijk maakt actief bestrijden.
-
Het is wat het is: hun aanpak en hun systeem falen

Foto: Pixabay Het aantal Covid-19 besmettingen loopt weer snel op, ziekenhuizen raken opnieuw verzadigd. Het zorgpersoneel is nog uitgeput van de vorige golf ziekenhuisopnames, veel woonzorgcentra zijn nog niet hersteld van de klap, heel veel mensen zijn Corona niet gewoon moe maar hebben er het compleet mee gehad. Toch staan we wellicht opnieuw voor strengere maatregelen die ons sociaal leven verder beperken.
Niemand kijkt uit naar nieuwe beperkingen die ons sociaal leven en eigenlijk ons leven in het algemeen opnieuw domineren. Was dit te vermijden? In maart kon nog gezegd worden dat niemand hierop voorbereid was. Dat klopte niet: wetenschappers voorspelden al langer het gevaar van een pandemie, preventieve maatregelen werden evenwel weg bespaard. Nu kan dit argument niet meer gebruikt worden: we kennen de vreselijke impact van Covid-19 al enkele maanden en weten dat een virus niet zomaar verdwijnt zonder vaccin.
Toen het virus voor het eerst opdook, waren er meteen problemen van bevoorrading van mondmaskers en toegang tot voldoende tests. De vernietiging van de strategische voorraad medische maskers was een blunder die ingegeven was door besparingen: vernietigen was goedkoper dan de voorraad verhuizen en elders opslaan. De kille reactie van Maggie De Block hierover in Pano vorige week: ‘Het is wat het is’. Ondertussen zijn er voldoende mondmaskers, zo moeilijk is het immers niet om deze te produceren. De reden waarom een eenvoudig productieproces niet veel sneller op gang gezet werd, heeft alles te maken met het feit dat dit aan het private initiatief werd overgelaten. Het opeisen van productielijnen om met de gemeenschap meteen het nodige te doen, werd niet eens overwogen.
De testcapaciteit is drastisch opgevoerd, maar er duiken nu toch al meteen problemen op. In sommige regio’s wordt niet getest als iemand geen symptomen heeft. We hoorden een voorbeeld van iemand bij wie er op het werk meerdere Covid-19 besmettingen waren, maar die aanvankelijk een test geweigerd werd. De huisdokter moest de feiten manipuleren en zeggen dat er lichte symptomen waren om alsnog een test te bekomen. Het breed uitrollen van miljoenen tests is niet gebeurd. Het kan nochtans relatief eenvoudig: aan de Luikse universiteit wordt elke week het speeksel van 30.000 personeelsleden en studenten getest. Waarom kan dit elders niet? Naast een speekseltest die zelf afgenomen wordt (maar minder betrouwbaar is), is er natuurlijk nood aan een grotere testcapaciteit dan wat nu voorzien is. Een grotere capaciteit moet het ook mogelijk maken om sneller resultaten te kennen, zonder daar drie tot vier dagen op te moeten wachten. “Als mensen zonder symptomen niet meer worden getest, dan zitten we weer in de situatie zoals begin maart”, stelde biostatisticus Geert Molenberghs in De Standaard. Terug naar af?
De tracing staat evenmin op punt. We kennen ondertussen wellicht allemaal mensen die besmet raakten en die kunnen meespreken over het falende tracingsysteem. We hoorden een voorbeeld van iemand in Brussel die positief getest was op Covid-19 en al snel een sms kreeg met het bericht dat de tracingdienst zou bellen. Er werd niet gebeld, terwijl het telefoonnummer dus wel gekend was. Zo zijn er tientallen voorbeelden. Om de verspreiding van besmettingen te kennen, is het belangrijk om te weten waar die opgedaan worden. Daarover worden in ons land evenwel geen gegevens bijgehouden. Om de redenen daarvoor te kennen, volstaat het om Britse cijfers erbij te halen. Daar wordt wel bijgehouden waar de besmettingen buitenshuis opgelopen worden. In week 40 waren dit de bronnen die vastgesteld werden: 38% op school en in onderwijsinstellingen, 26% op het werk, 18% in woonzorgcentra, 4% in ziekenhuizen, 4% in restaurants en 10% elders. Mogelijk zijn er beperkingen aan deze gegevens, maar het geeft wel aan dat er veel besmettingen gebeuren op het werk en in het (hoger) onderwijs. Laat dat net twee domeinen zijn waar de politici liefst zo weinig mogelijk maatregelen rond nemen…
De falende aanpak en de beslissingen die elkaar in snel tempo opvolgen, maar telkens vooral gericht op ons sociaal leven (van cafébezoek over het afspreken met mensen tot sporten), ondermijnen het draagvlak ervoor. Maatregelen zijn het meest efficiënt als ze gedragen worden door de bevolking. Alleen: wie gelooft die autoriteiten nog? Het probleem beperken tot communicatie, komt recht uit de marketingboeken die de traditionele partijvoorzitters verslinden. Maar voor de gewone bevolking zijn sociaal leven en gezondheid geen kwesties van marketing. Het zijn dagelijkse zorgen waarin bovendien een grote ongelijkheid geldt die nog versterkt wordt doorheen de gezondheidscrisis. Het enige wat mensen vandaag overtuigt om een zekere graad van corona-discipline aan de dag te leggen, is de terechte angst voor het virus zelf.
De werkplaatsen en scholen blijven zo lang mogelijk open. De nood van kinderen en jongeren aan sociaal contact en onderwijs wordt uitgespeeld om er vooral voor te zorgen dat de ouders de handen vrij hebben om te werken. Economische belangen blijven centraal staan. Uiteraard is er een enorme impact van beperkende maatregelen, met nu reeds de grootste economische krimp sinds decennia en het begin van een ontslagengolf. Dat toont vooral hoe weinig dit systeem in staat is om te antwoorden op een uitdaging als een gezondheidscrisis. De kapitalistische economie was al ziek. Toen het bovenop een spreekwoordelijke griep ook nog eens corona opdeed, was er al gauw beademing in de vorm van enorme stimulusmaatregelen nodig.
De traditionele politiek slaagt er maanden na het uitbreken van het virus niet in om voldoende voorbereid te zijn op een tweede golf. Het zorgpersoneel is nog uitgeput van de vorige golf en heeft weinig aan beperkte beloften voor beterschap en investeringen in de toekomst. Het jarenlange besparingsbeleid heeft de zorgsector op zijn tandvlees gezet, woonzorgcentra overgeleverd aan commerciële belangen en essentiële gezondheidsmaatregelen (zoals beschermend materiaal, tests, ontwikkeling en verspreiding van vaccins) overgelaten aan privaat initiatief. Het is inderdaad wat het is: de aanpak van de traditionele politici faalt overal en wel omdat het kapitalisme dat ze vertegenwoordigen faalt. Hoog tijd voor een ander systeem, dat wel vertrekt van de noden en behoeften van de meerderheid van de bevolking en zich daartoe op planmatige wijze organiseert.
-
Het is geen samenzwering, het is kapitalisme!

Foto: Flickr (mmmswan) Na meer dan 6 maanden van rampzalig beheer van de gezondheidscrisis is er wantrouwen ontstaan. Midden augustus hield 35% van de Belgen zich aan de sanitaire maatregelen, tegenover 81% tijdens de lockdown. Er is een hele reeks vergezochte verklaringen van samenzweerderige aard tot bloei gekomen, een verwarring die degenen die hun woede in daden willen omzetten niet zal helpen.
Artikel door Clément (Luik) uit maandblad ‘De Linkse Socialist’
Op sociale netwerken wordt Bill Gates ervan beschuldigd achter de opkomst van het virus en de creatie van het vaccin te zitten; 5G technologie wordt ervan beschuldigd het virus te verspreiden of, in combinatie met het vaccin, te fungeren als een controlemiddel om de greep van een “oligarchie die in de schaduw werkt” te versterken.
Deze theorieën proberen een situatie te verklaren door fragmenten van de waarheid te extrapoleren. Ja, Bill Gates is een cynische miljardair. Ja, 5G wordt haastig en bijna zonder enige impactstudie ingezet vanuit economische en geopolitieke belangen. Deze theorieën laten de aard zelf van het kapitalisme buiten beschouwing en negeren het vermogen van het kapitalisme om van elke crisis te profiteren, evenals het feit dat de heersende klasse handelt als een sociale klasse die haar belangen verdedigt en niet als een geheime groep van samenzweerders.
Dat er wantrouwen bestaat in de houding van het establishment is begrijpelijk en legitiem. Volgens de logica van de maatregelen van de autoriteiten zou het virus bedrijven en overvolle bussen sparen, en zich alleen maar verspreiden onder familieleden en in de vrije tijd. We krijgen steeds weer te horen dat het nodig is om “met het virus te leren leven”, maar de nodige materiële en menselijke middelen worden niet ter beschikking gesteld. Dat zou bijvoorbeeld kunnen met kleinere klassen op school, het aantal bussen te vermenigvuldigen, extra onderhoudspersoneel in te huren, te zorgen voor systematische tests in bedrijven waar zich besmettingshaarden voordoen, enz.
Samenzweringstheorieën ontwapenen ons om met deze situatie om te gaan. Hun fatalisme en hun loskoppeling van echte sociale relaties verhinderen dat degenen die zulke theorieën aanhangen, een weg voorwaarts wijzen. Kortom, ze zijn geen factor in de collectieve strijd.
Wat nodig is om het tij te keren en dit systeem diepgaand te transformeren, is een collectieve strijd van jongeren en werkenden om de politieke en economische hefbomen van de kapitalistische klasse onder controle te krijgen, en om eindelijk volledig te kunnen inspelen op de behoeften van de werkenden en hun gezinnen.
-
De commercie en de markt zijn niet in staat om onze gezondheid te garanderen

Foto: Pixabay Mobiliseer de middelen die nodig zijn om Covid-19 ernstig te bestrijden
Wie snapt wat mag en wat niet? De bubbel verdween om plaats te maken voor iets dat op een bubbel lijkt maar minder streng is. Universiteiten vroegen hun studenten om niet te versoepelen. Onder de experten die de autoriteiten adviseren is er ongenoegen. Professor Devroey (VUB) na de versoepeling op 23 september: “Dit is alsof ze de zorgsector in hun gezicht uitlachen.” Coronamoeheid, aangevuld met onduidelijkheid en een algemeen wantrouwen in het establishment zijn vandaag dominant. Ondertussen is het virus evenwel niet onder controle. Amper twee weken na de versoepeling moest de nieuwe regering een aanscherping van de maatregelen aankondigen: de cafés krijgen een sluitingsuur en we mogen slechts 3 ‘nauwe contacten’ hebben buiten het gezin. Op de werkvloer verandert er niets.
Het leven van iedereen werd de afgelopen maanden overhoop gegooid. Plots waren er enorme beperkingen voor ons sociaal leven en werden onze arbeidsomstandigheden aangepast. In een dergelijke context zou het logisch zijn dat alle beschikbare middelen meteen worden gemobiliseerd om het virus te bestrijden. Dat gebeurde echter niet. De reden? De autoriteiten wilden onder meer de farmaceutische industrie niet voor de borst stoten en bovendien wilden ze niet al te openlijk erkennen dat het jarenlange beleid van besparen op zorg rampzalig was.
Kortom: er werd niet vertrokken vanuit wat nodig was om het virus ernstig te bestrijden. In plaats daarvan werd vertrokken van wat mogelijk was binnen de beperkingen van het kapitalisme. De meeste experts gingen daarin mee, in de hoop om de verspreiding van het virus zoveel mogelijk te stoppen. Dit volstaat echter niet. Bovendien is het de basis voor heel wat coronamoeheid. Hoe krijg je het uitgelegd dat je op de werkvloer wel contact mag hebben met een grote groep mensen, maar in je sociale leven niet? De wirwar aan aankondigingen met de Veiligheidsraad die de experts tegenspreekt uit politiek gewin, ondergraaft het laatste restje aan vertrouwen in de maatregelen.
Van bij het begin van de gezondheidscrisis merkten wij op dat het draagvlak voor maatregelen het grootste is als brede lagen van de bevolking de noodzakelijkheid ervan inzien. Dat vereist democratische betrokkenheid van onderuit bij het bepalen van de maatregelen en bij de volledige aanpak van de coronacrisis. De autoriteiten luisteren echter niet. Toen het zorgpersoneel op 13 september in Brussel betoogde, stuurden ze er politie op af. Het applaus maakte plaats voor matrakken. Op veel werkplaatsen werd het coronabeleid opgemaakt door crisiscomités of ‘task forces’ waarin het personeel en hun afgevaardigden niet betrokken werd.
Ondertussen zet de gezondheidscrisis opnieuw druk op de zorgsector, met personeel dat uitgeput is. Er moeten dringend en onmiddellijk maatregelen genomen worden om de crisis ernstig te bestrijden. Dit betekent onmiddellijk massaal investeren in de zorgsector met de aanwerving van extra personeel. De volledige zorgsector moet in publieke handen komen om de oprukkende commercialisering een halt toe te roepen. De gezondheidscrisis zal aanhouden tot er een vaccin is dat op voldoende grote schaal kan verspreid worden. Laten we dat over aan multinationals die enkel uit zijn op de winsten? Of brengen we de volledige farmaceutische sector in publieke handen zodat democratische controle en beheer mogelijk is? Samenwerking in de hele sector zou de ontwikkeling van een doeltreffend virus bespoedigen. Het personeel weet wat nodig is om op korte termijn een massale productie te ontwikkelen. Als er onvoldoende productielijnen zijn, moeten die elders opgeëist worden.
Het gebrek aan een planmatige aanpak verergert de gevolgen van de gezondheidscrisis. Het was maandenlang wachten op mondmaskers en zelfs na een half jaar is het niet mogelijk om op massale schaal supersnelle tests af te nemen. Zolang er geen vaccin is, is dat nochtans de enige manier om te vermijden dat er erg beperkende maatregelen genomen worden. Als we het aan de kapitalistische markt overlaten, zal dezelfde chaos de verspreiding van een vaccin domineren. Onze gezondheid centraal stellen, betekent breken met de winstlogica en dus met het kapitalisme.
-
Kapitalisme: een obstakel in het stoppen van de pandemie
Sinds het begin van de gezondheidscrisis hebben we in verschillende artikelen de nadruk gelegd op de mate waarin pandemieën worden bevorderd door tegenstrijdigheden in het productiesysteem. De Covid-19 pandemie zelf komt voort uit deze tegenstrijdigheden, maar het is ook een factor die de tegenstellingen van het kapitalistische systeem aanscherpt. De instrumenten die nodig zijn om de gezondheidscrisis op te lossen, botsen op een concurrentielogica die de doeltreffendheid ervan ernstig aantast.
Artikel door een delegee uit de farmaceutische sector
De gezagscrisis in de wetenschap
We hebben een niveau van wetenschappelijke en technische kennis bereikt dat ongeëvenaard is in de geschiedenis van de mensheid. Dit stelt ons in staat om de wereld om ons heen nauwkeuriger te beschrijven, maar ook om voorspellingen te doen op een hele reeks natuurwetenschappelijke gebieden. Verschillende wetenschappers waarschuwden ten tijde van het ontstaan van SARS dat er andere virussen van de coronaviridae-familie zouden opduiken. Ondanks deze waarschuwingen heeft de logica van besparingen geleid tot een vermindering van de onderzoeksbudgetten voor deze kwesties. In België was er zelfs de vernietiging van de strategische voorraden van maskers die bij het begin van de crisis nochtans hard nodig waren.
In zijn opgaande fase steunde het kapitalisme op de ontwikkeling van wetenschap en technologie in zijn strijd tegen het oude regime, het feodalisme. De burgerlijke klasse wilde alles onderwerpen aan de heerschappij van de rede. Filosofieën zoals het positivisme in de 19e eeuw waren gebaseerd op een totale en idealistische afhankelijkheid van de wetenschap en haar ontwikkeling om alle problemen van de mensheid op te lossen. Vandaag zijn we ver verwijderd van die periode. De wetenschappelijke waarheid wordt door een deel van de burgerij beschouwd als een obstakel voor de accumulatie van kapitaal. Dat is hoe we het klimaatnegationisme en sommige andere standpunten van populisten als Trump moeten begrijpen.
De gezagscrisis die alle burgerlijke instellingen treft – partijen, media, gerecht, parlementaire democratie … – heeft ook impact op de wetenschap en al wie haar vertegenwoordigt. Zo waren er in verschillende landen betogingen tegen mondmaskers. Op sociale media hebben reeds bestaande anti-vaccinatiegroepen een tweede adem gevonden rond het idee dat een toekomstig vaccin tegen Covid-19 een chip zou bevatten die met 5G zou reageren om mensen op te sporen. Dit soort irrationeel discours is uiteraard een probleem in een ernstige gezondheidscrisis. Het is een resultaat van het feit dat de burgerij niet geloofwaardig is en zichzelf bovendien ondermijnt, onder meer door bepaalde lagen binnen de burgerij die naar het voorbeeld van alt-right in de VS zaken als ‘post-waarheid’ of ‘alternatieve feiten’ verdedigen.
Vaccin: concurrentiestrijd in plaats van samenwerking
Op 31 juli 2020 volgde de Wereldgezondheidsorganisatie 165 onderzoeksprojecten voor een mogelijk vaccin tegen het coronavirus op. Daarvan waren er 26 in een klinische fase, dat betekent dat ze op mensen getest worden. Vijf waren in de laatste fase van de testen voor een aanvraag tot vergunning voor het verhandelen ervan wordt ingediend (Le Soir 7 augustus). Deze wedloop naar een vaccin is duidelijk een bron van speculatie.
Eén van de bedrijven die voorop loopt, is het biotechbedrijf Moderna. Dat bedrijf heeft nu een waarde van 30 miljard dollar, terwijl het in 2019 een omzet had van nog geen 60 miljoen dollar. Voor sommige kapitalisten is de crisis een kans om hun investering te laten renderen. Het maakt dat vaccins louter gezien worden als handelswaar en niet als een noodzakelijk instrument voor de volksgezondheid. Dit wekt wantrouwen op bij de patiënten en het zorgt tegelijk voor een verspilling van middelen en tijd die beter benut kunnen worden door samenwerking. De wetenschap gaat immers vooral vooruit door transparante, collectieve en open discussie over inzichten en resultaten.
Parallel aan en afhankelijk van de economische concurrentie tussen bedrijven in de farmaceutische sector is er concurrentie tussen economische blokken. Sinds het begin van de crisis heeft elke staat geprobeerd zichzelf naar voren te schuiven als degene die de crisis het beste heeft weten te beheersen. Discussies over telmethoden en toegestane vakantiezones zijn hieraan gekoppeld.
Aan het begin van de pandemie probeerden sommige staten de volledige verantwoordelijkheid op China af te schuiven, dat van zijn kant probeerde het aantal gevallen te minimaliseren om niet nog meer gezag onder de bevolking te verliezen. Trump trok de Amerikaanse subsidies aan de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) in met het argument dat de Ethiopische voorzitter van de instelling te dicht bij het Chinese regime stond.
De handelsspanningen in de wereldeconomie hebben ook gewogen op het antwoord op de crisis. In de zoektocht naar een vaccin doet elk economisch blok een poging. Rusland kondigde aan dat het dit najaar een vaccin zal verspreiden: Spoetnik V. Elk economisch blok stimuleert zijn eigen farmaceutische industrie om zo snel mogelijk met een vaccin te komen, maar ook om de bevoorrading van de eigen bevolking veilig te stellen.
In deze wedloop zijn de enigen die zullen winnen de aandeelhouders die juist gegokt hebben. Het is ironisch dat zij winnen, want zij hoeven geen meter te lopen. De werkdruk in de onderzoeksteams is intens en zodra er een vaccin is, zal de werklast in de productiefaciliteiten fors opgevoerd worden om tegen zo laag mogelijke kosten te produceren. Het personeel in de sector moet zich nu al organiseren om niet geconfronteerd te worden met crisiswetgeving, die de arbeidsvoorwaarden drastisch slechter maakt. Om de productie te maximaliseren is er het gevaar van een forse toename van de flexibiliteit en het inzetten van tijdelijke collega’s.
Het antwoord zal alleen effectief zijn als het democratisch gepland is…
We hebben alle middelen om deze pandemie aan te pakken. Het komt erop aan om alles af te stemmen op de sociale noden. De hele dag horen of lezen we op televisie, sociale netwerken of in kranten hoe deze crisis ons leven beïnvloedt. Op school, op het werk, in onze vrije tijd, in ons gezins- en privéleven is alles op zijn kop gezet door de crisis. Daarom hadden we de nodige maatregelen moeten nemen. Een dergelijke pandemie vereist de mobilisatie van alle middelen die nodig zijn voor de bestrijding ervan. Het was mogelijk om een drastische lockdown te vermijden of te beperken. Met massale tests op risicogroepen en in publieke ruimtes had dit gewaarborgd kunnen worden.
We weten niet wanneer er een doeltreffend vaccin komt, maar we kunnen nu wel bepaalde dingen plannen. Hoe kunnen we vaccins in voldoende hoeveelheden produceren? Hebben we de nodige infrastructuur? Moeten we die bouwen? In de wetenschap dat een pandemie wordt bestreden op wereldschaal, moeten we nadenken over hoe we voldoende vaccins op wereldschaal kunnen produceren. Vandaag kan alleen de nationalisatie van de multinationale farmaceutische bedrijven ons in staat stellen om in deze behoefte te voorzien.
Deze bedrijven beschikken al over wereldwijde toeleverings- en distributieketens en opgeleid personeel. Met de extra werkdruk zal het nodig zijn om mensen in dienst te nemen maar dan wel op basis van stabiele contracten en onder goede voorwaarden. De invoering van productieautomatisering kan zorgen voor een duurzaam menselijk werkritme.
Dergelijke noodzakelijke maatregelen kunnen natuurlijk alleen gerealiseerd worden op basis van een sociale beweging die de controle op de productie en de verdeling van de rijkdom opeist voor de meerderheid van de bevolking. Een beweging waarin de meerderheid van de bevolking betrokken is, vormt meteen ook het beste wapen tegen diegenen die allerhande irrationele theorieën verspreiden voor hun eigen persoonlijke glorie.
Dit is waar LSP-leden die in de farmaceutische sector werken voor opkomen. Sluit je bij ons aan!
-
Kapitalisme faalt op alle vlakken – Strijd voor socialisme nodig
Goed nieuws: pandemie of niet, er wordt winst gemaakt. Recordwinsten zelfs! Terwijl sinds maart meer dan 48 miljoen mensen hun job verloren in de VS, slaagden de 600 miljardairs van het land erin om 637 miljard dollar (ruwweg het BBP van Argentinië) aan hun fortuin toe te voegen. Andere records die het kapitalisme alvast breekt in 2020: dit jaar werd voor het eerst een temperatuur van meer dan 20 graden gemeten op Antarctica en er stond deze zomer nog meer Amazonewoud in brand dan vorig jaar.
Artikel door Fabian (Gent) uit maandblad ‘De Linkse Socialist’
Verschillende wetenschappers waarschuwen inmiddels dat de combinatie van klimaatopwarming en de zeer snelle afname van natuurlijk biotopen – door vervuiling, winstgerichte uitbreiding van bos- en landbouw – in de volgende decennia tot een ongeziene ineenstorting van de biodiversiteit op onze planeet zullen leiden. Dit zou alle andere ecologische problemen nog verder versterken en grote delen van de planeet nauwelijks bewoonbaar maken. We hoeven echter niet eens zo ver in de toekomst te kijken om een toekomst voor jongeren onder het kapitalisme te duiden.
Pandemie verdiept ongelijkheid nog verder
De aandelenkoersen staan terug hoog terwijl volgens de ILO (International Labour Organisation) tot 1,5 miljard mensen hun job dreigen te verliezen door de economische crisis. Waar de jongerenwerkloosheid voor de sanitaire en economische crisis al wijdverspreid waren, zullen jongeren nu ook des te harder geraakt worden door ontslagen, het niet hernieuwen van precaire contracten en minder nieuwe vacatures.
De Covid-lockdowns toonden duidelijk het verschil tussen opgroeien in een welgesteld of een (kans)arm gezin op vlak van onderwijs, vrijetijdsbesteding en zelfs toegang tot de openbare ruimte. De psychologische problemen stapelen zich op, het meest bij jongeren. Jongeren in achtergestelde wijken werden al snel opgejaagd wild voor de politie tijdens de lockdown, met zware repressie van zij die enkel konden kiezen tussen thuis zitten in een veel te krap appartement of op straat rondhangen. Bruut politiegeweld en ‘racial profiling’ werden hierbij de norm in heel wat Belgische gemeenten.
Aangezien weinig of geen regeringen er in slagen om een daadkrachtig beleid te voeren tegen de verspreiding van het virus, uit angst om winstbelangen in gevaar te brengen, wordt de focus gelegd op individuele gedragingen. De tekorten in de zorg, aan tests, tracing, infrastructuur voor veilig onderwijs of vrijetijdsbesteding worden gebruikt om ons te verdelen. Extreemrechts maakt hier gebruik van om bepaalde bevolkingsgroepen te viseren en haat en racisme op te poken.
Geldsluizen open…
Bij het uitbreken van de pandemie sprongen regeringen in veel landen op om gigantische sommen geld in de economie te pompen en zo het systeem overeind te houden. Honderden miljarden werden aan banken en bedrijven uitgedeeld en – om te zorgen dat de vraag naar producten en diensten niet volledig zou instorten – ook een paar euro’s of dollars aan werkenden en hun gezinnen, via systemen van tijdelijke werkloosheid.
Nu de eerste schok voorbij is beginnen kapitalisten en hun politieke vertegenwoordigers echter vooral na te denken over hoe ze hun winstvoeten kunnen herstellen. Dat kan enkel door jongeren en werkenden voor de crisis te laten betalen via werkloosheid, lage lonen, afbouw van sociale rechten, enz.
Symbolische ecotaksen kunnen wat geld in het laatje brengen maar een echte ecologische transitie van de economie is zowat het laatste op hun agenda, vanwege niet winstgevend.
Dit systeem heeft miljarden jongeren en werkenden niets meer te bieden dan armoede, ellende en verdeeldheid naast gezondheids- klimaat- en economische crisis.
Jongeren en werkenden tonen de weg vooruit
Zoals het op heel wat werkplekken de werkenden zelf waren die beschermingsmaatregelen tegen het virus afdwongen of simpelweg de toepassing van de opgelegde regels, waren het in Libanon jongeren van over heel het land die afzakten naar Beiroet om te helpen na de ontploffing, terwijl de overheid onmachtig toekeek. In Wit-Rusland zijn het ook de dagelijks protesterende jongeren en de stakende werkenden die de dictatuur van Loekasjenko doen wankelen.
Een verandering in toekomstperspectief kunnen we niet overlaten aan de kapitalisten en hun regeringen. Echte vooruitgang komt er door organisatie en strijd van (toekomstige) werkenden maar elke vooruitgang komt in het kapitalisme opnieuw onder druk door winstbelangen. Daarom moeten we ons ook tegen dit systeem organiseren en strijden voor een democratische planning van de economie, in functie van de behoeften van mens en planeet. Met andere woorden, voor socialisme.
-
Corona. Willekeur en falen van het systeem zorgen voor wantrouwen

Foto: Pixabay De beste manier om in tijden van pandemie maatregelen te nemen die door een grote meerderheid begrepen en gevolgd worden, is door de bevolking ervan te overtuigen. Dat doe je niet met schijnbaar willekeurige maatregelen die regelmatig veranderen en die zich beperken tot onze vrijetijdsbesteding en sociaal leven. Het vereist democratische inspraak en controle van de bevolking, te beginnen op de werkvloer, waar er vaak structuren bestaan om deze inspraak en controle te organiseren.
Artikel uit maandblad ‘De Linkse Socialist’
Via de gevestigde media (waaronder de ‘sociale’ media) wordt vandaag al te vaak met een beschuldigend vingertje gewezen naar gewone mensen. Uiteraard zijn er heel wat voorbeelden van gedrag dat niet slim is. Alles daartoe beperken, heeft echter tot doel om de centrale kwestie te vermijden: heel het systeem is schuldig.
Het gebrek aan eenduidigheid in de aankondigingen heeft veel te maken met het doorwegen van economische belangen. Met tientallen mensen in een shift samenwerken mag (lees: moet). Zodra het werk gedaan is, geldt terug de regel van de bubbel van vijf. De avondklok, nadien ‘nachtklok’, die in Antwerpen werd afgekondigd, was uiteraard niet van toepassing op wie ’s nachts werkt. Het is logisch dat mensen onvoorzichtiger worden, of op zijn minst niet overtuigd zijn door de argumenten van de regeringen en lokale autoriteiten. Het zet de deur open voor de meest uiteenlopende samenzweringstheorieën die met elkaar gemeen hebben dat het systeem zelf niet in vraag wordt gesteld.
Een half jaar van beperkt contact heeft uiteraard ook een effect, zeker in dichtbevolkte wijken met kleinere woningen zonder tuin. In een villawijk met ruime tuinen is het nu eenmaal gemakkelijker om sociale afstand te houden dan op een klein appartementje in één van die dichtbevolkte wijken in grote steden waar er tot 15.000 inwoners per vierkante kilometer opeengehoopt wonen. Iedereen is gelijk voor de coronaregels, maar sommigen zijn dat net iets meer dan anderen.
Iedereen wist dat Covid-19 niet weg was en dat het terugkomt tot er een vaccin is dat voor brede lagen van de bevolking toegankelijk is. Bij de heropening van de economie tellen echter enkel de winstbelangen. Bovendien wordt vertrokken van de beperkingen en tekorten, in plaats van wat nodig is. Zoals Emmanuel André opmerkte: “Als er van bij het begin genoeg tests en maskers waren geweest, dan was er misschien geen lockdown nodig geweest.” Een exit-strategie zonder voldoende tests en zonder ernstige tracing, was waanzin. Maar toch wordt de schuld voor nieuwe opflakkeringen van het virus bij de gewone mensen gelegd?!
Hoe sterk de economische belangen doorwegen, bleek na een besmettingshaard bij Westvlees in Staden. Toen 67 personeelsleden van het vleesverwerkend bedrijf positief testten, werd besloten om iedereen preventief te testen waarop nog eens meer dan 20 anderen positief bleken. Het bedrijf sluiten was volgens Open VLD-burgemeester Francesco Vanderjeugd “buitenproportioneel”. Als dat buitenproportioneel is, wat was de avondklok in Antwerpen dan? Wat zijn de maatregelen voor de culturele sector dan? Het gezondheidsargument wordt vandaag gebruikt naargelang dit de winstbelangen uitkomt.
Het gebrek aan een ernstige strategie om de gevolgen van het virus te beperken, toont het falen van het systeem. Het kapitalisme kijkt enkel naar de winsten op korte termijn, wat een bedreiging vormt voor onze gezondheid en toekomst. De werkenden en hun gezinnen moeten zich organiseren om hun belangen te verdedigen en doorheen strijd hiervoor de krachtsverhouding op te bouwen waarmee maatschappijverandering kan bekomen worden.
Na half jaar nog geen massale testen of functionerende tracing…
Minister De Backere (Open VLD) meldde trots dat de testcapaciteit in ons land is opgevoerd tot 20.000 per dag en dat dit verder zal oplopen tot 70.000. Pas na een half jaar werd beslist om 50 miljoen euro te investeren in extra apparatuur voor de laboratoria van de universiteiten om zo de capaciteit fors op te voeren.
Zelfs met deze capaciteit duurt het een half jaar om de volledige bevolking te testen. Het maakt dat viroloog Herman Goossens al pleit voor eenvoudiger speekseltests, zelfs indien de betrouwbaarheid ervan niet volledig vaststaat, als voorbereiding op de heropening van de scholen en nadien het traditionele griepseizoen.
Eerder werd voor de productie van mondmaskers gewacht op initiatieven uit de private sector, waardoor heel wat tijd verloren ging. Pas na zes maanden is de strategische voorraad FFP2-mondmaskers opnieuw aangevuld, nadat eerder bleek dat deze vernietigd was in een besparingsoperatie.
De contacttracing staat verre van op punt. Het lijkt alsof het hiertoe snel opgezette callcenter meer gericht is op de public relations van de falende overheid dan op een efficiënte opvolging van contacten van besmette personen. Een vertrouwensband creëren vanuit een steeds sterker gewantrouwde overheid is bovendien niet gemakkelijk.
Op alle vlakken bleek een gebrek aan planning en weigerde de overheid om zelf initiatieven te nemen zoals het opeisen van productielijnen voor de productie van beschermend materiaal of voldoende tests.
Om zich toch een beetje ‘sterk’ voor te doen, moesten de politici teruggrijpen naar autoritaire maatregelen zoals de avondklok in Antwerpen, een oproep tot een eigenhandig door Pieter De Crem opgelegd huisarrest voor migrantenjongeren uit Brussel of nog stoere bedreigingen aan het adres van de NMBS om de dienstverlening richting kust af te bouwen. Kortom: het is altijd wel iemand anders zijn schuld.
De repressieve maatregelen zijn geen voorbeeld van ‘krachtdadig bestuur’, maar een illustratie van het systematisch falen van onze politici en het op winstbejag gerichte kapitalisme dat ze dienen.
Werkenden doen alles draaien, zij moeten beslissen over gezondheidsmaatregelen!
Een groot aantal besmettingen vindt plaats op de werkvloer. Er was het voorbeeld van Westvlees, niet toevallig in de vleesverwerkende sector waar internationaal wel meer besmettingshaarden zijn. Maar ook in enkele woonzorgcentra waren er nieuwe besmettingen onder personeel en bewoners. Zeven loketbedienden van het districtshuis in Deurne bleken besmet, waarop al de rest van het personeel werd getest. De maatregelen in de strijd tegen Covid-19 mogen dan wel vooral op onze vrije tijd gericht zijn, het virus zelf trekt zich daar niets van aan.
Op heel wat werkplekken zijn er maatregelen genomen, in heel wat gevallen zijn die afgedwongen door het personeel zelf. Hier en daar waren er in maart collectieve acties nodig om dit af te dwingen.
Om initiatieven van onderuit tegen te gaan, kwamen er op heel wat bedrijven crisiscomités of in de Antwerpse haven zelfs een heuse Task Force waarin het personeel niet betrokken werd. De productie mogelijk maken en zo snel mogelijk herstellen, was het doel.
Nochtans weten de werkenden zelf best wat nodig is om de veiligheid op de werkvloer te organiseren en te versterken. In de meeste bedrijven is er een Comité Preventie en Bescherming op het Werk (CPBW) met vertegenwoordigers van het personeel. Als deze gezondheidscrisis geen betrekking heeft op preventie en bescherming op het werk, wat dan wel? In bedrijven waar er geen dergelijk orgaan bestaat, zouden crisiscomités kunnen opgezet worden als opstap naar verplichte sociale verkiezingen in bedrijven vanaf 20 werkenden.
Als er maatregelen tegen Covid-19 nodig zijn, geldt dit ook voor de werkvloer. De organisatie en de controle hierop mogen niet overgelaten worden aan directies en managers die alles vanuit de winstbelangen bekijken. De lockdown heeft duidelijk gemaakt dat het de werkenden zijn die alles doen draaien: zorgpersoneel, supermarktpersoneel, schoonmakers, personeel van het openbaar vervoer, arbeiders in de chemische sector … Zij moeten beslissen! Of was dat gepraat over ‘helden’ maar om te lachen?

