Your cart is currently empty!
Tag: coronavirus
-
Strenge lockdowns wakkeren massale woede in China aan
We publiceren een korte maar krachtige video van de campagne Solidarity Against Repression in China and Hong Kong (SARCHK). Deze laat zien hoe momenteel 300 miljoen mensen in China opgesloten zitten omdat Xi Jinping weigert zijn harde en meedogenloze ‘Zero Covid’-beleid bij te stellen. Dit beleid is gebaseerd op massale lockdowns, het massaal testen van tienduizenden mensen en het opsluiten van tienduizenden in geïmproviseerde quarantainecentra.
De video van Solidarity Against Repression in China and Hong Kong (SARCHK) verbindt zelfgemaakte beelden die zijn gemaakt door verschillende mensen die in Shanghai en andere steden in een lockdown vast zitten. De meeste van dergerlijke video’s zijn van het Chinese internet verwijderd door de censoren van het regime.
De sociale spanningen lopen op. Door een golf van banenverlies heeft de werkloosheid een recordhoogte bereikt, met een jeugdwerkloosheid van 18% (hoger dan in de EU en de VS). Arbeiders worden opgesloten in fabrieken en bouwplaatsen en slapen daar op de grond. Ziekenhuispersoneel in Sjanghai heeft zitprotesten en stakingen georganiseerd naar aanleiding van tekorten aan medische voorraden, lange diensten en zelfs naar aanleiding van gedwongen werk terwijl ze besmet waren.
Zoals in deze video wordt uitgelegd, zijn de testbedrijven in China de grootste winnaars. Verschillende van deze bedrijven meldden in april een winstgroei van 60 tot 190% ten opzichte van een jaar eerder. “Meer dan een tiende van China’s top 100 miljardairs is afkomstig uit de farmaceutische en gezondheidszorgsector. Zij hebben een zeer winstgevende pandemie.”
De dictatuur van de CCP (zogenaamd ‘communistische’ partij) heeft de strijd tegen het virus gebruikt als voorwendsel om de sociale controle en repressie massaal op te voeren. Ondertussen valt ‘s werelds op één na grootste economie van een klif. De economische gevolgen zijn wereldwijd en enorm.
Ga voor meer informatie over solidariteit tegen onderdrukking in China en Hongkong naar de website chinaworker.info
-
De ‘Zero-Covid’-ramp in China. Stemmen uit Shanghai

“Ik sta op instorten en wil vooral huilen.” Li Yong van Chinaworker.info sprak met Haiyang en Xiaoyan, inwoners van Shanghai (*).
Deze interviews werden afgenomen op 11 april, toen Sjanghai bijna twee weken lang was afgesloten. Sindsdien is de stad met 28 miljoen inwoners nog eens vier weken lang volledig afgesloten geweest, zonder dat het einde in zicht is. De uitbraak van de Omikron-variant is de ergste Covid-golf die China kende. Ze is “tien keer ernstiger” dan de oorspronkelijke Covid-uitbraak in Wuhan in 2020, zowel in economische termen als wat de getroffen bevolking betreft, aldus econoom Xu Jianguo van een universiteit van Beijing.
Meer dan 300 miljoen mensen in bijna 50 steden, waaronder de hoofdstad Beijing, zijn geheel of gedeeltelijk beperkt in hun beweging. Het Zero Covid-beleid van Xi Jinping leidt tot economische verlamming en een humanitaire crisis. De lockdowns worden met extreme wreedheid en bureaucratische hardhandigheid afgedwongen. Dit wekt een ongekende woede op bij de massa, zoals blijkt uit snel verwijderde berichten op sociale media en video’s van politiegeweld. Verboden video’s werden desalniettemin miljoenen keer bekeken.
In de afgelopen week hebben de autoriteiten van Shanghai op bevel van Xi en de centrale leiding van de CCP (de zogenoemde Communistische Partij) de ‘lockdown’ opgevoerd. Dit heeft geleid tot intensievere huis-aan-huisbezoeken waarbij in witte pakken gehulde handhavers de huizen van de mensen binnenstormen om desinfecterend middel te spuiten – waarbij in sommige gevallen de deuren letterlijk zijn ingetrapt – en om mensen weg te brengen naar de alom verafschuwde quarantainecentra. Dit zijn provisorische barakken met slechte toilet- en douchefaciliteiten, geen privacy en onvoldoende voedsel. De meest recente, strenger gehandhaafde lockdownregels houden in dat als één persoon positief test, zijn hele flatgebouw naar de quarantainekampen wordt gestuurd.
Het beleid is niet alleen meedogenloos en zeer impopulair, maar ook verkwistend en contraproductief. Personeel en financiële middelen worden weggehaald bij ziekenhuizen en de gezondheidszorg om massaal testen uit te voeren op de hele bevolking en om de quarantainekampen draaiende te houden. De vaccinatie van ouderen en kwetsbare personen – een punt van grote zorg in China, waar 40% van de 60-plussers nog steeds niet volledig is gevaccineerd – heeft te lijden onder deze scheve prioriteiten. Op nationaal niveau is het aantal vaccinaties bij deze belangrijke bevolkingsgroep gedaald van 600.000 per week in april tot 300.000 per week op dit ogenblik. De weigering van het Chinese regime om op nationalistische gronden het invoerverbod op effectievere buitenlandse mRNA-vaccins (zoals die van Pfizer en Moderna) op te heffen, is een andere belemmering.
De interviews hieronder tonen de menselijke kant van deze ramp. Xi Jinping is er volledig op gericht zijn eenmansdictatuur (een verschuiving ten opzichte van het vorige model van collectieve dictatuur van de CCP) te bestendigen op een belangrijke bijeenkomst, het 20e Congres, later dit jaar. Xi gebruikt nu het Zero Covid-beleid, naar eigen zeggen het “beste ter wereld”, als een de facto loyaliteitseed en een instrument om ontevredenen binnen de CCP-kapitalistische elite die zich verzetten tegen zijn grotere concentratie van persoonlijke macht, te intimideren. Net als in andere crisissituaties – Hongkong, Chinese steun voor de oorlog van Rusland in Oekraïne, nationalisme en de nieuwe imperialistische Koude Oorlog – is het de standaardhouding van Xi Jinping om dubbel zo hard te slaan wanneer zijn beleid in twijfel wordt getrokken.
Daarom lijkt Xi, ondanks de catastrofale economische tol met de snel stijgende werkloosheid en tekenen van massale ontevredenheid, vast te willen houden aan zijn Zero Covid-beleid, in ieder geval tot het 20e Congres. Toen de voorheen CPP-vriendelijke directeur-generaal van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), Tedros Adhanom Ghebreyesus, onlangs kritiek uitte op het beleid als “onhoudbaar”, werd zijn toespraak in de Chinese media verboden. Verschillende vooraanstaande Chinese virologen hebben de afgelopen maanden soortgelijke kritiek geuit en uiteraard zijn deze commentaren geblokkeerd door het censuurregime.
Kan u kort de omstandigheden in uw buurt beschrijven?
Haiyang: Mijn vrouw en ik wonen in Pudong. Hoewel het beleid zei dat de lockdown tot 1 april zou duren, is het einde niet in zicht. Er zijn immers bijna elke dag nieuwe gevallen in Pudong, waardoor voor zover ik weet het gebied nog steeds volledig is afgesloten. Dat geldt ook voor de wijk waar wij wonen. We zijn nu al een halve maand afgesloten en hebben ons huis nauwelijks verlaten, behalve wanneer we werden opgeroepen om getest te worden en wanneer we voorraad in ontvangst namen. Het beheerbedrijf zei deze morgen dat er nieuwe bevestigde gevallen zijn, waardoor we niet weten of we nog lang in quarantaine moeten blijven. Het houdt nooit op. [Opmerking: sinds het interview zijn er nog vier weken van quarantaine verstreken].
Wat betekent dit voor je dagelijks leven?
Haiyang: Om ons thuis geïsoleerd te houden, zijn er de dabai [“grote blanken”: de handhavers in witte pakken] die om de één of twee dagen langskomen, luidsprekers vasthouden en het ene na het andere gebouw toeroepen om naar beneden te komen om tests te doen. Soms vliegen er drones rond de buurt om waarschuwingen uit te zenden. Natuurlijk besteedt iedereen de meeste aandacht aan de aankondigingen over wanneer ze voedsel en voorraden zullen ontvangen, maar eerlijk gezegd, gezien het beruchte niveau van [on]efficiëntie en stijl van de buurtcomités, zou mijn familie verschillende keren zijn verhongerd als we op hen hadden vertrouwd. Uiteindelijk moet ik zelf op zoek naar voedsel en andere benodigdheden.
Ik moet de hele tijd controleren of er groepsaankopen beschikbaar zijn en welke de beste kans hebben om het snelst te worden verzonden. Daarom worden in onze lokale WeChat-groep, naast het roepen van “honger”, het vaakst berichten uitgewisseld over mogelijke voedselleveringen. Vroeger werden al mijn WeChat-groepen gedempt, maar nu, zelfs als ik midden in de nacht een nieuw bericht hoor, sta ik op en kijk meteen, uit angst dat ik mijn kans zou missen om te krijgen wat er aan voedsel beschikbaar is. Vorige week waren er mensen die om middernacht varkensvlees verkochten. Ik denk dat het een soort zwarte markt was. Iedereen zei dat het prima is om het zelf te kopen, maar praat er niet over met buitenstaanders. Ik kocht vier blikjes vlees voor 220 yuan, dat is ongeveer 25 procent duurder dan normaal.
De regering zegt dat er goederen worden uitgedeeld. Wat is er daarvan aan?
Xiaoyan: Hahahaha! Ik heb maar één keer een goederenpakket ontvangen, en dat bevatte twee Chinese kolen en acht aardappelen, waarvan er twee waren uitgelopen en niet gegeten konden worden. Dit pakket is nauwelijks genoeg voor ons beiden om twee of drie dagen te eten. Maar vergeleken met anderen is dit niet zo erg. Ik weet dat sommige mensen in andere gemeenschappen slechts twee wortelen en twee uien hebben gekregen. Wat is dat in godsnaam? In sommige gemeenschappen waren de etiketten van de pakketten afgescheurd en werden ze daarna doorverkocht.
Mijn collega zei dat het goederenpakket voor zijn wijk vorige week ‘s morgens vroeg was bezorgd en gewoon aan de kant van de weg was achtergelaten, buiten het hek waar je niet overheen mag. Om de één of andere reden werd het niet naar de wijk gestuurd voor distributie, zodat de hele stapel gewoon voor hun neus lag te rotten gedurende twee volle dagen, buiten in de zon.
Toen kwamen vuilniswagens en namen het mee. Mijn collega was zo kwaad dat hij met andere bewoners naar de poort van het complex rende en de agenten uitscheldde. De politie nam hem mee naar huis en zei hem dat als hij weer herrie zou schoppen, ze hem zouden behandelen als een positieve tester, en hem naar een quarantaine-eenheid zouden slepen. Maar tegenwoordig schrikt dat dreigement de mensen niet meer af. Als ze je opsluiten, dan zijn zij tenminste verantwoordelijk voor je eten in plaats van dat jij je zorgen moet maken over je honger.
Hoe beïnvloedt het huidige ‘Zero Covid’-beleid jou?
Xiaoyan: Eigenlijk denkt niemand in Shanghai dat de regering de pandemie echt voorkomt. Iedereen weet dat het gewoon zo is dat de bureaucraten van de regering mechanisch het ene bevel na het andere uitvoeren, om hun eigen werkdoelen te bereiken, niet met het zogenaamde doel om de gezondheid van mensen te beschermen.
Nu weet iedereen dat de mobiele app van de overheid om testresultaten te registreren waardeloos is. De testresultaten van de app worden semi-officieel erkend, maar kloppen niet. Zelfs als de app zegt dat je negatief bent, zullen de autoriteiten dat negeren omdat ze weten dat het niets betekent.
Dus denk je dat het geloofwaardig is dat CCTV [de belangrijkste nieuwszender op televisie] elke dag aankondigt hoeveel nieuwe bevestigde gevallen in Shanghai? Er waren gevallen waarbij tien mensen een reageerbuis deelden voor hun test, omdat er niet genoeg reagentia waren. Als je groep positief test, zal je één voor één worden meegenomen en getest. Zelfs als ze niet individueel testen, kunnen ze aan je deur verschijnen en je vertellen dat je positief getest hebt en je hele familie zal in quarantaine worden geplaatst. Waar brengen ze ons heen? Ze zeggen dat ze het niet weten, en zelfs als ze het wisten, zouden ze het je niet vertellen. Het is alsof ze mensen naar het slachthuis leiden!
Waarom sluit de regering dan nog steeds mensen op in quarantaine-units?
Xiaoyan: Omdat hun doel is om “gemeenschapsniveau nul” te bereiken! Dat wil zeggen: er mogen geen bevestigde gevallen zijn in dit gebied, dus ze zullen je onmiddellijk de stad uit slepen, en er zullen geen positieve gevallen meer zijn, wanneer iedereen die positief test weg is, en het register is leeggehaald. Of je nu iets te eten hebt, warme kleren om aan te trekken, en of je nu medicijnen nodig hebt of niet, het kan ze niets schelen, want er is geen verplichting om ervoor te zorgen dat de ‘afgedankte mensen’ enige bescherming hebben.
Dit betekent dat ze niets geven om onze gezondheid en veiligheid. We kunnen echt niet spreken met die idioten. Als ze het ons gemakkelijk maken en niet oppakken, waarna je toevallig het virus verspreidt, dan zullen zij verantwoordelijk gesteld worden. Als ze je oppakken en fouten maken die je schaden, of zelfs doden, dan worden ze daar zeker niet voor gestraft. Simpel gezegd, wij hebben geen macht om hen te controleren, maar zij hebben onbeperkte macht om over ons te heersen zonder enige verantwoordelijkheid te nemen.
Heeft het een grote invloed op uw persoonlijke economie?
Haiyang: Om eerlijk te zijn waren we al erg pessimistisch, en begonnen we ons zelfs een beetje hopeloos te voelen. Voor Chinees Nieuwjaar [1 februari] ontsloeg ons bedrijf acht procent van zijn werknemers, en de meesten van hen waren in mijn leeftijdsgroep, in de dertig en veertig. De situatie van mijn vrouw was niet veel beter. We zijn erg bezorgd dat wij de volgende zullen zijn. Nu de stad is afgesloten, wordt mijn salaris niet uitbetaald, maar de baas stuurt me nog steeds e-mails om me te vragen thuis wat werk te doen. Is het redelijk dat je salaris niet wordt uitbetaald, maar dat je toch moet werken, voor niets?! Maar we durven niet te weigeren. We gaan door de knieën en doen wat werk in de hoop onszelf beter te voelen. Mijn vrouw zit in een betere positie en krijgt de helft van haar salaris.
Wij hebben het dan nog relatief goed. Met de hulp van onze familie hebben we de hypotheek op onze flat afbetaald en wat geld gespaard. Nu maken we echter ons spaargeld op en dat is onhoudbaar. Als je me vraagt wat ik de toekomst zal doen, kan ik je echt geen antwoord geven. Ik wil vooral huilen en sta op instorten. Dat kan ik je wel zeggen.
Voor ons gewone mensen zijn de afgelopen twee jaar echt moeilijk geweest en er is niets wat we eraan kunnen doen. De toekomstplannen van veel mensen zijn in de ijskast gezet. Nu het spaargeld beetje bij beetje verdwijnt, durft niemand nog geld uit te geven aan iets anders dan het hoogstnoodzakelijke. Sommige van onze oud-klasgenoten hebben zelfs geld moeten lenen van woekeraars, en wij hebben het nieuws vernomen dat het huis van één van hen op het punt staat door de autoriteiten in beslag te worden genomen en te worden geveild.
Kan iemand zich voorstellen dat dit meer dan tien jaar na het afstuderen gebeurt? Wat de zogenaamde economische gegevens over het BBP betreft, proberen zij [de CCP] door frauduleuze statistieken vol te houden dat China een groei van vier, vijf, zes, zeven of acht procent kan bereiken, maar met deze veranderingen die om ons heen gebeuren, kunnen zij de mensen niet langer misleiden over onze economische vooruitzichten.
Xiaoyan: Ik ben blij dat we geen kinderen wilden, anders zouden onze problemen nu nog groter zijn. Vrienden en collega’s om ons heen zijn het ook beu en hebben er genoeg van dat er met ons gesold wordt. Als de autoriteiten zo doorgaan, zullen we ofwel ziek worden ofwel verhongeren. Dus zeggen nu steeds meer mensen dat ‘leven met Covid’ geen onredelijke optie meer is.
Je kan ook zien dat onder onze oude klasgenoten, degenen die over het algemeen het Zero Covid-beleid steunen, ambtenaren, werknemers van staatsbedrijven en anderen die voor overheidsinstellingen werken zijn. Degenen die nog steeds de “ijzeren rijstkom” hebben [term voor gegarandeerde banen van voor de kapitalistische restauratie die in 1979 begon]. Zij kunnen thuis blijven en hun salaris ontvangen terwijl de stad voor altijd op slot zit. Maar de meesten van ons werken voor private ondernemingen [80% van de werkgelegenheid in de stad is in de private sector], en ons leven wordt echt onhoudbaar. Maar hebben we hier iets over te zeggen? Kunnen wij de richting van het beleid bepalen?
Toen we ‘s avonds naar het buurtcomité riepen om te vragen om bevoorrading, vloog er onmiddellijk een drone over om ons te bevelen te zwijgen. Vindt u deze situatie niet erg dramatisch? Daarom dringt het langzamerhand tot de mensen in onze gemeenschap door dat het zo echt niet verder kan. Iedereen gaat naar de buitenpoort en veroorzaakt problemen voor de autoriteiten. Als we ons verenigen, als we met meer mensen zijn, dan hebben we ook meer macht. Iedereen begint dat te begrijpen.
Haiyang en Xiaoyan zijn aliassen, hun namen zijn veranderd voor hun bescherming.
-
Polarisatie over coronabeleid: wat drijft de groeiende kloof aan?

“Ik wil echt de niet-gevaccineerden het leven zuur maken.” Deze uitspraak kwam niet van een verpleegkundige in burn-out, maar van de Franse president Emmanuel Macron. Die vond blijkbaar dat extra olie op het vuur van de polarisatie in de samenleving hem electoraal ten goede zou komen. Toen de pandemie uitbrak, was er vooral een uitbarsting van solidariteit en wederzijdse hulp van burgers. Sommigen organiseerden netwerken om geïsoleerde en kwetsbare mensen te helpen. Velen betuigden hun solidariteit met het zorgpersoneel en andere essentiële werknemers. Wat is er gebeurd waardoor de solidariteit plaats maakte voor verdeeldheid?
door Jean (Luxemburg)
Het antwoord op die vraag ligt grotendeels in het beheer van de gezondheidscrisis. Die aanpak werd gekenmerkt door fouten en vergissingen die twijfel en wantrouwen versterkten onder de bevolking. Vandaag vertrouwt slechts 29% van de Belgen de regering-De Croo in haar aanpak van de pandemie. Twee elementen verdienen daarbij de aandacht: enerzijds het feit dat de maatregelen regelmatig afweken van de aanbevelingen van de experts, met name om de economie niet te ‘hinderen’ (waarmee de winsten van de bazen en aandeelhouders bedoeld worden). Anderzijds de strategie die erin bestond om van de vaccinatie in België dé oplossing voor alle problemen te maken, terwijl het van meet af aan duidelijk was dit wel een bijzonder belangrijke rol zou spelen, maar niet volstaat om het virus uit te roeien.
Komt daar nog bij dat er nog steeds veel te weinig in zorg wordt geïnvesteerd, waardoor de sector en zijn personeel op hun tandvlees zitten. Het is in deze context dat antivax-bewegingen een aanzienlijk publiek wisten te vinden door in te spelen op het wantrouwen van de bevolking tegenover de overheid en de farmaceutische industrie. Het wantrouwen in de overheid en in de sector zelf is legitiem, maar wordt door anti-vaxxers aangegrepen om zich tegen wetenschappelijke benaderingen te keren en om plaats te creëren voor nepnieuws en allerhande samenzweringen. Anders gezegd: er zijn goede redenen om Big Pharma te wantrouwen, maar wie uit principe vaccinatie weigert, ontkent op gevaarlijke wijze het wetenschappelijk bewijs en vergist zich vooral van vijand.
Dit gezegd zijnde, is het duidelijk dat het demoniseren van niet-gevaccineerden eveneens neerkomt op het vergissen van vijand. Erger nog: het leidt tot verdeeldheid in een situatie waarin solidariteit en samenhang meer dan ooit noodzakelijk zijn. Het versterkt het slachtoffergevoel van de niet-gevaccineerden, die zichzelf ten onrechte beschouwen als het ‘verzet’ tegen een ‘totalitair’ gezondheidsbeleid.
De arbeidersbeweging botst in deze situatie op twee tegenstanders tegelijk: big business en haar politieke vertegenwoordigers in de regeringen enerzijds en de vaak extreemrechtse anti-vaxxers die het wantrouwen en ongenoegen wegleiden van een benadering waarmee het systeem echt kan bestreden worden. Deze strijd kunnen we winnen met oplossingen die compromisloos zijn op vlak van gezondheid en tegelijk de solidariteit versterken, het enige echte antwoord op polarisatie binnen de werkende klasse.
Enkele eisen voor deze strijd:
- Universeel recht op vaccinatie door patenten op te heffen zodat een wereldwijde vaccinatiecampagne kan uitgerold worden;
- Gratis tests voor iedereen;
- Een plan voor massale overheidsinvesteringen in de gezondheidszorg, afgestemd op de reële behoeften, zoals vastgesteld door het personeel in de sector; voor de aanwerving van extra personeel met goede arbeidsvoorwaarden en lonen;
- Een echte nationale openbare gezondheidsdienst, democratisch beheerd door het personeel en de gemeenschap, die een preventieve aanpak van de gezondheidszorg mogelijk maakt;
- Een zo breed mogelijke vaccinatiecampagne om de pandemie te bestrijden, vergezeld van transparante publieke voorlichting door instanties die onafhankelijk zijn van de regering en Big Pharma. De niet-gevaccineerden moeten overtuigd worden, niet onderdrukt;
- Wetenschappelijk onderzoek onder publieke controle brengen. Nationalisatie van de farmasector onder controle en beheer van het personeel en de gemeenschap.
Elke inbreuk op onze collectieve rechten onder het mom van gezondheidsbeleid moeten we afwijzen. Een verplichte vaccinatie zou onvermijdelijk de deur openzetten voor afdankingen. Dit is onaanvaardbaar, in het bijzonder voor zorgpersoneel dat al een zware prijs betaalde tijdens deze zorgcrisis. De werkenden en hun vakbonden moeten beslissen over de gezondheidsvoorschriften op hun werkplaatsen. Regels daaromtrent die democratisch besproken en beslist zijn, zullen overigens gemakkelijker aanvaard worden dan regels opgelegd door een overheid die al jarenlang een slagveld aanricht in de zorgsector.
Het falende beleid van de regeringen, in dienst van big business en de winsten, maakt de kloof in de samenleving groter. “Verdelen om te heersen”, is een oud recept dat altijd werkt. Maar polarisatie heeft ook systemische oorzaken: een doeltreffend en harmonieus beheer van de pandemie is onder het kapitalisme eenvoudigweg niet mogelijk. De kloof tussen de winstbelangen van de kapitalisten en de belangen van de werkende klasse wordt steeds groter. Dit leidt tot steeds meer crisissen die elkaar versterken. De enige uitweg is systeemverandering zodat onze gezondheid, leefomstandigheden en het milieu centraal komen te staan.
-
Franstalig onderwijs in actie. Neen aan een samenleving waar de banken glimmen en de scholen op instorten staan

Het onderwijs kreunt onder de pandemie. Dit wordt versterkt door de opeenstapeling van jarenlange tekorten. Het gemeenschappelijk vakbondsfront in het Franstalige onderwijs kondigde aan dat het tot actie overgaat. Op 10 februari is er een stakingsdag voor een “billijke herwaardering van het onderwijs en zijn personeel.” De staking gaat gepaard met een concentratie voor het ministerie van Onderwijs (11u, Surlet de Chokierplein). In de week van 31 januari zijn er informatievergaderingen waarvoor werkonderbrekingen worden gehouden.
Sinds het begin van de pandemie wordt het onderwijs als ‘essentiële sector’ erkend. Franstalig onderwijsminister Caroline Désir (PS) omschreef het personeel als de “helden van elke dag.” Haar woorden verbleken als we kijken naar de situatie op het onderwijsterrein. De aanhoudende crisis in het onderwijs is nog verergerd door de pandemie. De overbelaste schouders van het personeel krijgen er nu nog crisisbeheer bovenop. Alle tekorten komen nog scherper tot uiting. Komt daar nog bovenop dat traditionele politici en bepaalde inrichtende machten niet aarzelen om het personeel een extra mes in de rug te steken met neerbuigende opmerkingen, onder meer over het absenteïsme.Zoals het ABVV samenvat: “Het lijkt erop dat het niet zozeer het personeel is dat telt bij de genomen beslissingen, maar veeleer de prioriteit om ‘de scholen open te houden’. De crisis maakt de tekorten duidelijk waar de sector al lange tijd onder gebukt gaat!”
Deze eerste actie is een goede stap vooruit. De woede in de sector is voelbaar, en niet alleen in België. In Frankrijk vond op 13 januari een eendaagse staking plaats “om de voorwaarden te verkrijgen voor veilige scholen onder Omikron.” De constatering in Frankrijk klinkt bekend in de oren: “De minister beweert dat hij de scholen open wil houden, maar de politieke keuze van de regering is vooral om de opvang van leerlingen te verzekeren zodat ouders naar hun werk kunnen gaan. Dit gaat ten koste van de gezondheid van het personeel, de kinderen en hun gezinnen.” (Snuipp-FSU, de belangrijkste vakbond voor basisscholen). De deelname aan deze staking was het sterkst in 20 jaar. Er zijn nieuwe acties gepland.
Ook in de Federatie Wallonië-Brussel werden alle vakbondsacties sinds het begin van de pandemie zeer goed opgevolgd. Helaas waren er weinig acties. Er is nood aan een actieplan dat opbouwt naar een echte krachtsverhouding om verandering af te dwingen. Dat is ook nodig om het vertrouwen te herstellen onder collega’s die sceptisch staan tegenover acties die louter bedoeld zijn om wat stoom af te laten. Daarnaast is er nood aan een duidelijk eisenpakket dat geen twijfel laat bestaan over wat we willen.
- Maskers, gels, zelftests: ouders noch personeel moeten betalen!
- Kwaliteitsonderwijs in een gezonde omgeving: maximaal 15 leerlingen per klas.
- Voor de massale aanwerving van personeel.
- Voor een goede en gezonde infrastructuur: bouw van nieuwe scholen en renovatie van bestaande scholen.
- Onmiddellijke intrekking van alle hervormingen die scholen met elkaar laten concurreren.
- Massale overheidsherfinanciering van de sector voor echt gratis onderwijs van goede kwaliteit.
-
Van ouders wordt het onmogelijke gevraagd in de gezondheidscrisis

Aan het begin van het jaar was er de ‘dringende’ aanbeveling van de overheden om schoolgaande kinderen vanaf 9 januari regelmatig een zelftest te laten doen, eenmaal per week. Test Aankoop merkt terecht op dat dit voor een gezin met twee kinderen neerkomt op “24 tot 64 euro per maand.” Ouders hebben geen gebrek aan extra kosten. In tegenstelling tot tijd, die ontbreekt.
De afgelopen twee jaar waren zwaar voor iedereen, maar zeker voor de ouders, die zich hebben moeten aanpassen aan telewerken terwijl ze voor kinderen zorgden, de beperkingen van afstandsonderwijs moesten aanvaarden, enz. Traditioneel doen we een beroep op grootouders als die er zijn… Maar moeten we hier het risico nemen om hen op hun beurt te besmetten?
De pandemie is een maatschappelijk gegeven dat bijgevolg maatschappelijke antwoorden vereist. Het is bij gebrek aan die collectieve antwoorden dat de aanpak geïndividualiseerd wordt met een vaak onmogelijke combinatie van taken en verantwoordelijkheden voor ouders.
Daar tegenover plaatsen wij de nood van collectieve maatregelen. Kinderen moeten op school getest worden en de kost hiervan moet door de gemeenschap gedragen worden. Als een kind thuis moet blijven, moet ten minste één van de ouders zonder loonverlies thuis kunnen blijven om voor het kind te zorgen.
Tegelijk maakt deze crisis nogmaals duidelijk waarom er nood is aan arbeidsduurvermindering zonder loonverlies en met compenserende aanwervingen. Dat is nodig om te voorkomen dat het onmisbaar personeel bij een langdurige crisis snel uitgeput raakt, maar ook om een beter evenwicht tussen gezin en werk mogelijk te maken.
De discussies en beslissingen over het gezondheidsbeleid op de werkvloer mogen we niet overlaten aan de overheden. De werkenden moeten zelf hun belangen verdedigen, bijvoorbeeld met democratisch georganiseerde crisiscomités op basis van de personeelsvertegenwoordigers in de Comités voor Preventie en Bescherming op het Werk (CPBW).
-
‘Sociale barometer’ toont nood aan actieve strijd voor maatschappijverandering

Actie van zorgpersoneel op 7 december COVID-19 legde rond de jaarwisseling nogmaals de zwakke positie van de verschillende regeringen in dit land bloot. Zowel de Vlaamse, Waalse, Brusselse als federale regering struikelen over hun eigen voeten en de stabiliteit is zoek.
Edito door Michael uit maandblad De Linkse Socialist
Slecht cabaret is geen cultuurbeleid
Het protest van de culturele sector op 26 december en de dreiging van burgerlijke ongehoorzaamheid dwongen de politici om terug te komen op hun beslissing om enkel voor die sector nieuwe beperkende maatregelen in te voeren. De cultuursector was natuurlijk al op haar hoede. De woede beperkte zich niet tot de nieuwe reeks maatregelen die vlak voor de kerstdagen werd afgekondigd. De sector staat symbool voor een COVID-beleid dat bepaald wordt door de winstbelangen. Cultuur wordt als een optioneel luxeproduct gezien, dat gemakkelijk kan gesloten worden. De intrekking van de maatregelen onder druk van het protest volstaat overigens niet voor vele kleine vissen in de sector. Een bioscoopmultinational kan gemakkelijker sluiten en heropstarten dan een kleine theatergroep.
De verantwoordelijkheid voor de nieuwe maatregelen lag bij alle regeringen, ook de federale regering rond de tandem De Croo-Vandenbroucke. In tegenstelling tot politici als Paul Magnette, die onder druk van de acties sprak over een collectieve vergissing (maar toch vooral naar de cultuurministers wees), probeerde Jan Jambon, minister van cultuur en Vlaams minister-president, niet eens de schijn hoog te houden dat hij om de cultuursector geeft.
Jambon spreidde dezelfde neoliberale productieve visie op “maatschappelijke relevantie” ten toon wanneer hij de laatste week voor de kerstvakantie in het lager onderwijs beschreef als “een week met weinig pedagogische impact” wegens beperkt tot “een kerstfeestje hier, wat voorlezen daar en wat weet ik nog allemaal”. Jambon moest antwoorden op de vele reacties. Hij deed dit met de verduidelijking “dat je in die laatste week toch wat minder bezig bent met kennisoverdracht”. Ontplooiing en pedagogie moet voor de N-VA vooral economisch relevant zijn. Een kans om leerkrachten af te schilderen als potverteerders, laat de partij ook nooit liggen.
Alle regeringen zijn zwak en verdeeld
Terwijl Jambon zo de Vlaamse regeringspartners in verlegenheid bracht, was het aan Waalse zijde verdeeldheid troef. Het liberale rechts populisme van Georges-Louis Bouchez duwde hem zo ver in de provocatie dat hij begin december de Waalse regering op het spel zette. De PS voelt de hete adem van de PVDA/PTB in haar nek en wil iets binnenhalen om zich progressief op het sociaaleconomische terrein te profileren. De fiscale hervorming die daarvoor moest dienen, werd door Bouchez afgeschoten. Het leverde het ontslag op van een van zijn eigen ministers, Waals minister van begroting Crucke, die een lucratieve zetel in het Grondwettelijk Hof in de plaats krijgt. Het illustreert de spanningen tussen PS en MR op Waals niveau en zet bij uitbreiding druk op Vivaldi. Ondertussen zetten discussies over onder meer mobiliteit de Brusselse regering onder hoogspanning.
Vivaldi kwam op een specifiek moment tot stand: de gezondheidscrisis duwde enkele neoliberale heilige huisjes naar de achtergrond en versterkte de roep naar een stabiele regering. Dat moest een regering mogelijk maken zonder al te grote provocaties aan het adres van de arbeidersbeweging. De politieke stabiliteit is echter al langer zoek. Het krediet van alle politieke instellingen van het kapitalisme kreeg zware klappen de voorbije jaren. De traditionele partijen raken steeds meer uitgehold. Bovendien komt er op rechts concurrentie van het trumpisme.
Het mag de arbeidersbeweging echter niet ontgaan dat de instabiliteit van de politieke vertegenwoordigers van het systeem in laatste instantie veroorzaakt wordt door de dreiging van sociaal protest. Het cultuurprotest was er een uitdrukking van. De polarisatie tussen Bouchez en de PS wordt versterkt door de verdere groei van de PVDA langs Franstalige kant. Ook in Vlaanderen is de regering, en in het bijzonder de N-VA, kwetsbaar voor sociale strijd. Strijd plaatst immers de eisen van de werkende klasse op de agenda, wat rechts populisme in het defensief duwt. Het is het beste vaccin tegen trumpisme.
Arbeidersbeweging moet handelen
Alle onderdelen in de sociale barometer van de werkende klasse gaan in het rood. De snel stijgende prijzen, in het bijzonder voor zaken waar werkenden en armen gemiddeld een groter deel van hun budget aan besteden zoals energie en huisvesting, zetten onze levensstandaard onder druk. Jaren van besparingen hebben openbare diensten tot op het bot ondermijnd. Gezonde leefomstandigheden zijn voor de winstbelangen van het grote kapitaal een even overbodig luxeproduct als cultuur en ontspanning. Alle crisissen van dit systeem versterken elkaar en maken dat elke eenvoudige eis die we stellen al gauw botst met het volledige systeem.
Als de sociale barometer iets duidelijk maakt, is het de noodzaak van sociale strijd. De vakbonden haalden op een week tijd 25.000 handtekeningen op met een petitie voor het veranderen van de loonnormwet die onze lonen in een dwangbuis steekt en voor het behoud van de index. De petitie kan de aanzet zijn om te mobiliseren naar nieuw massaal straatprotest. Zo’n campagne wordt best gekaderd in een actieplan dat opbouwt van petities, informatiecampagnes en betogingen naar stakingen. De PVDA-actie van 27 februari onder de noemer ‘Basta’ kan dat versterken. Een grote mars voor betaalbare energie, degelijke lonen en sterke openbare diensten (waaronder de zorg) kan helpen om die thema’s centraal te stellen en om de discussie aan te gaan over onze eisen en wat nodig is om deze af te dwingen.
Tijdens de pandemie kreeg de werkende klasse opnieuw een gezicht: het zijn de werkenden die alles doen draaien. Het zijn de werkenden die bij elke ramp meteen de solidariteit organiseren, ook waar de overheden afwezig blijven of compleet tekort schieten. Het zorgpersoneel, maar ook ander essentieel personeel, kreeg een reusachtige steun in de publieke opinie. De tekorten als gevolg van jarenlange onderinvesteringen zijn stilaan voor iedereen duidelijk. “Corona heeft pijnlijk duidelijk gemaakt wat wij al lang weten: de zorg is kapotbespaard”, merkte een zorgkundige op in het populaire weekblad ‘Dag Allemaal’.
Terwijl de werkenden alles doen draaien, kijken de bazen en hun woordvoerders al naar manieren om de gevolgen van hun crisis op ons af te wentelen. Zelfs de index wordt opnieuw in vraag gesteld, van een indexsprong tot verder gepruts aan de index waardoor die nog meer achterloopt op de reële prijsstijgingen. In december stond de inflatie op 5,71% op jaarbasis terwijl de gezondheidsindex 5,21% bedroeg. Als de werkende klasse niet reageert, zal het patronaat in de aanval gaan. Zwakheid zet aan tot agressie.
Systeemverandering
De werkende klasse staat potentieel echter bijzonder sterk. De noden worden algemeen begrepen en doorheen actie wordt solidariteit steeds versterkt. Het breken van de loonwet, verhoging van het minimumloon tot 14 euro per uur, behoud en versterking van de index en de sociale zekerheid, een massaal investeringsplan in de zorg en het onderwijs (alsook andere openbare diensten), energie in publieke handen om de prijzen met de gemeenschap te controleren en een groene transitie mogelijk te maken … het zijn stuk voor stuk eisen die de werkende klasse kunnen motiveren en mobiliseren.
Om onze eisen af te dwingen, moeten we tegen het volledige systeem ingaan. Kapitalisme betekent dat de tien rijksten tijdens de pandemie hun vermogen zagen verdubbelen, terwijl er wereldwijd 160 miljoen armen bijkwamen. De tien rijksten werden 15.000 dollar per seconde rijker. Neen, niet onze lonen zijn het probleem. Het is de accumulatie van rijkdom bij een kleine elite die onze inkomens en onze leefomstandigheden onder druk zet. Beeld je in wat er mogelijk wordt indien de beschikbare middelen op deze planeet democratisch aangewend worden om voor iedereen een gezond en degelijk leven te garanderen. Hiervoor is strijd nodig: socialistische verandering zal ons niet gegeven worden door de superrijken, we zullen er ons voor moeten organiseren en de strijd aangaan zodat eindelijk het doek valt voor het kapitalisme.
-
Intellectuele eigendom. Big Pharma verdient miljarden aan vaccin-apartheid

Schaf de patenten af! Nationaliseer de farmasector!
De Omikron-variant heeft zich op razendsnelle wijze over heel de wereld verspreid. Het leven van miljoenen mensen wordt opnieuw aan strenge beperkingen onderworpen. Bij de aandeelhouders van vaccinproducenten stromen ondertussen de miljarden binnen. In de eerste week na de ontdekking van de Omikron-variant verdienden de acht grootste aandeelhouders van Pfizer en Moderna meer dan 10 miljard dollar door de explosieve groei van de waarde van hun aandelen. Dat komt bovenop de honderden miljarden die zij al verdienen door de productie van vaccins.
Door Cathal Curran (Socialist Party – ISA in Ierland)
Vaccin-apartheid
De monopolisering van deze levensreddende vaccins stelt Pfizer en Moderna in staat de gehele productie te controleren en aan de hoogste bieder te verkopen, waardoor armere landen minimale of helemaal geen doses krijgen. Slechts 10% van de bevolking in Afrika is volledig gevaccineerd, vergeleken met gemiddelden in Europa, Azië en Noord-Amerika van ongeveer 65%.
De meeste lidstaten van de VN hebben ingestemd met het opheffen van de patenten op de Covid-vaccins en de eis dat deze bedrijven hun ‘recepten’ bekendmaken, zodat de verschillende landen hun vaccins zelf kunnen produceren. De faciliteiten om dit te doen bestaan. De Wereldgezondheidsorganisatie weerlegde het verhaal dat dit niet zo is door wetenschappers en een fabriek in Zuid-Afrika te ondersteunen bij de ontwikkeling en productie van een eigen mRNA-vaccin. Er zou veel tijd, en dus ook levens, gered worden indien niet iedereen een eigen recept hoeft te maken.
Zolang de wereld niet tegen COVID is beschermd, loopt iedereen risico en zullen we de ene nieuwe variant na de andere zien opduiken. De wereld zal het alfabet van nog veel meer talen moeten leren, tenzij aan deze woekerpraktijken een einde wordt gemaakt.
Intellectueel eigendom
De meeste grote kapitalistische regeringen hebben zich tot nu toe verzet tegen de oproep om de patenten op te heffen. Zij beschouwen de intellectuele eigendom als een fundament van het privé-eigendom en dus als absoluut cruciaal voor het kapitalisme. De houders van de intellectuele eigendom (Pfizer en Moderna) verwerven kennis (levensreddende mRNA-vaccins) langs één of andere weg (in het geval van Moderna: onderzoek dat 100% publiek gefinancierd was, bij Pfizer kwam er ook veel geld van de overheden) en kunnen er vervolgens voor vragen wat ze willen, waarbij wie het zich niet kan permitteren geen toegang heeft. Men zegt dat dit nodig is als “stimulans” en om “ervoor te zorgen dat we iemand hebben om het volgende vaccin te ontwikkelen”, ondanks het feit dat mensen altijd geneesmiddelen en nieuwe technologieën hebben ontwikkeld, lang voordat dergelijke wetten of zelfs het kapitalisme bestonden.
Zoals alle producten, worden kennisproducten gemaakt door werkenden. In het kapitalisme zijn de werkenden echter geen eigenaar van wat zij produceren, maar is dit eigendom van de kapitalist die het gebruik van deze kennis tegen een forse prijs in de markt zet. De wetten op de intellectuele eigendom betekenen dat ook de productiemethode, het proces waarin het product tot stand komt, exclusief eigendom is van de kapitalist, waardoor andere mensen de mogelijkheid wordt ontnomen om er gebruik van te maken. Daarom remmen deze wetten de vooruitgang eerder dan dat ze die stimuleren, aangezien ze experimenten en samenwerking verhinderen, en resulteren in een systeem waarbij de eerste die een patent opeist alles krijgt en iedereen die heeft bijgedragen aan de creatie ervan, samen met de rest van de maatschappij, niets krijgt.
Kapitalistische regeringen vrezen dat het opheffen van patenten in deze situatie zou leiden tot een situatie waarin er geen weg terug is. Het zou de vraag opwerpen waarom er wetten op intellectuele eigendom zijn die de productie van andere levensreddende medicijnen beperken, of die van mogelijke nieuwe technologieën die kunnen helpen in de strijd tegen klimaatverandering. Het afschaffen van de patenten zou betekenen dat grote bedrijven in hun winsten geraakt worden, maar de mensheid als geheel zou er voordeel bij doen.
Democratisch publiek eigendom
De echte ‘vaccinbonus’ is de winst die deze private bedrijven op onze kap maken. Door de intellectuele eigendom te hamsteren zodat alleen zij de vaccins kunnen produceren en verkopen, doen Pfizer en Moderna wat bedrijven in een kapitalistische economie moeten doen: de winst boven alles stellen. Het is aan de arbeidersklasse en de arme mensen over de hele wereld om regeringen te dwingen een einde te maken aan dit monopolie. Dit is de enige manier om de wereldwijde gelijkheid van vaccins te bereiken die we zo wanhopig nodig hebben.
De wetten op de intellectuele eigendom van Covid-vaccins moeten onmiddellijk worden opgeheven, zodat fabrieken en landen over de hele wereld vaccins kunnen produceren en deze pandemie helpen bestrijden. Bovendien moeten deze wereldwijde farmaceutische bedrijven in democratisch publiek bezit worden genomen, zodat alle vooruitgang in de medische wetenschap over de hele wereld wordt gedeeld om levens te redden en te verbeteren.
Als Pfizer en Moderna in publieke handen zouden zijn en democratisch geleid worden door hun werknemers – de mensen die het vaccin daadwerkelijk hebben gemaakt – en de gemeenschap, dan zouden die werkenden veel eerder geneigd zijn om hun werk te delen. Het zou immers bijdragen aan een veilige en gezonde gemeenschap, en niet beperkt worden tot wat nuttig is voor de portemonnee van de grote aandeelhouders. Zoals Marx al opmerkte: “Het is meestal de meest werkschuwe en meest miserabele soort geldkapitalisten, die door samenwerkende arbeid de grootste winst kan halen uit alle nieuwe ontwikkelingen van de algemene arbeid van de menselijke geest en diens maatschappelijke gebruik.” (Kapitaal III)
-
Cultuurprotest legt zwakte van regeringen bloot

Protest zorgde ervoor dat het doek viel over de willekeurige sluiting van de cultuursector. Na breed gesteund protest vanuit de culturele wereld en de entertainmentsector moesten de regeringen terugkomen op de genomen beslissing om de sector te sluiten. Daarmee werd de zwakte van de verschillende regeringen extra in de verf gezet. Het toonde bovendien aan hoe de maatregelen in de strijd tegen de pandemie er vooral op gericht zijn om niet aan de winstbelangen te raken. Cultuur wordt als een optioneel luxeproduct gezien, iets waarmee de regeringen weinig tot geen voeling hebben. Vlaams minister van Cultuur Jambon werd reeds omschreven als ‘minister van cancelcultuur’.
Het Overlegcomité, waarin alle regeringen van het land vertegenwoordigd zijn, wilde voor de kerstvakantie maatregelen nemen om duidelijk te maken dat de pandemie niet voorbij is en het gevaar van de nieuwe Omikron-variant dreigt. Beperkende maatregelen nemen lag echter gevoelig, waardoor gekozen werd voor een schijnbaar ‘gemakkelijke’ oplossing: er kwamen geen nieuwe maatregelen, behalve voor de culturele wereld en de entertainmentsector. Dit gebeurde zonder overleg met de sector en het was evenmin opgeworpen in de adviezen van de experten van de GEMS. Het wetenschappelijk instituut Sciensano merkte op dat theaters, bioscopen en concertzalen niet de plaatsen zijn waar massaal besmettingen opgelopen worden.
Het protest van de culturele sector kon op brede steun rekenen: er was de grote protestactie van 26 december in Brussel en de dreiging van burgerlijke ongehoorzaamheid door ondanks het verbod open te blijven. Verschillende politici, ook van regeringspartijen, keerden zich van de beslissing af. PS-voorzitter Magnette verklaarde dat de politici zich op het Overlegcomité collectief vergist hadden en steunde de kritiek van de culturele wereld. Tegelijk schoof hij de verantwoordelijkheid grotendeels door naar de cultuurministers die nalieten om ‘hun’ sector te verdedigen. Een beslissing van de Raad van State maakte de impasse compleet en verplichtte de regering om de sluiting van de culturele sector in te trekken.
Dit is niet alleen een blamage voor de federale regering-De Croo, maar voor alle regeringen. Het komt op een ogenblik dat die regeringen zwak staan. De tandem De Croo-Vandenbroucke sputtert met interne oppositie vanuit de regeringspartijen, waaronder de onberekenbare MR-voorzitter Bouchez die eerder ook de Waalse regering bijna deed ontploffen en druk op de PS om zich rond sociaaleconomische thema’s te profileren. Wat de Vlaamse regering zelf doet, doet ze niet beter. Jambon is niet bepaald de ‘sterke Jan’ van de N-VA-marketing. VLD-kopstuk Somers haalde in de media uit naar de Vlaamse regering waar hij deel van uitmaakt: “Op deze manier wordt Jambon I geen succes.”
Het cultuurprotest legde de zwakte van de regeringen nog scherper bloot. De arbeidersbeweging kan dit aangrijpen om op een offensieve wijze de belangen en bekommernissen van de werkende klasse te verdedigen. Is het nu niet hét moment om de strijd voor een massaal en onmiddellijk plan van publieke investeringen in de zorg en het zorgpersoneel op te voeren? Waarom geen oproep tot een nationale betoging hiervoor gekoppeld aan eisen zoals de opheffing van de patenten op vaccins en nationalisatie van de farmasector? Tegen de achtergrond van snel stijgende inflatie groeit het ongenoegen over de achterblijvende lonen en koopkracht. Ook daarrond is er nood aan een ernstig actieplan dat zich niet beperkt tot wat stoom aflaten, maar dat het protest opbouwt rond eisen die een verschil maken, zoals de afschaffing van de loonwet van 1996 of nog voor een energiesector in publieke handen zodat een groene transitie mogelijk wordt en de energieprijzen betaalbaar blijven. Als de arbeidersbeweging (zowel de vakbonden als de linkerzijde) de strijd voor verandering niet aangaat, dan zullen andere krachten inspelen op het ongenoegen en de frustraties.
Elke crisis toont het falen van het systeem en versterkt andere crisissen. De klimaatactivisten die voor ‘system change’ opkomen, hebben gelijk. Er is nood aan een ander systeem waarin niet de private winstbelangen tellen en waarin niet de patronale lobbyisten beslissen. Waartoe dat leidt zien we in de aanpak van de gezondheidscrisis, maar evengoed in de beslissing van de Europese Commissie om gas en kernenergie een ‘groen label’ te geven … Een ander systeem moet vertrekken van de belangen en noden van de meerderheid van de bevolking. De middelen hiervoor bestaan: in 2021 werden de tien rijkste mensen op de planeet nog eens 400 miljard dollar rijker. Beeld je in wat er mogelijk wordt indien de beschikbare middelen op deze planeet democratisch aangewend worden om voor iedereen een gezond en degelijk leven mogelijk te maken. Hiervoor is strijd nodig: socialistische verandering zal ons niet gegeven worden door de superrijken, we zullen er ons voor moeten organiseren en de strijd aangaan zodat eindelijk het doek valt voor het kapitalisme.
-
Het systeem is ziek. Werkende klasse kan alles anders doen draaien
De vaccins helpen ons beschermen, maar wondermiddelen die ons naar het rijk van de vrijheid leiden, zijn ze helaas niet, zeker niet bij het uitblijven van de noodzakelijke wereldwijde vaccinatiestrategie. Zo’n strategie is mogelijk met de huidige productiecapaciteiten, maar het botst op alle tegenstellingen van het kapitalisme. Elke crisis versterkt andere crises: van de economische problemen tot de escalerende milieucatastrofen. Elke crisis wijst meteen op een systeemprobleem. Heel het systeem is ziek, hoog tijd voor verandering!Artikel door Geert Cool uit maandblad De Linkse Socialist
De vierde golf van de pandemie toont op pijnlijke wijze dat mooie woorden en snelle oplapmiddelen niet volstaan. Ze overtuigen steeds minder, waardoor op verdeeldheid en repressie wordt teruggevallen. Dit versterkt het wantrouwen dat alle kanten uitgaat. Het leidt tot harde discussies onder collega’s, vrienden of familie. Enkel de arbeidersbeweging is in staat om de impasse te doorbreken. De eerste golf toonde dat het de werkenden zijn die alles doen draaien. Het zijn ook de werkenden die alles anders kunnen doen draaien.
Als wij in ons leven een ernstige crisis meemaken, gebruiken we alle middelen waarover we beschikken om die aan te pakken. Dat zien we bij elke ramp: de mens is tot veel in staat en is instinctief bijzonder solidair. Voor een maatschappelijk probleem als een pandemie zou dit niet anders moeten zijn. Alle wetenschappelijke kennis, know-how en capaciteiten samenbrengen en inzetten om de pandemie te bestrijden, zou ons veel verder brengen. Dit botst echter meteen op de winstbelangen die vandaag centraal staan.
Pfizer, BioNTech en Moderna maken samen 1.000 dollar winst per seconde op een ogenblik dat de bevolking van de armste landen geen toegang heeft tot vaccins. De drie bedrijven konden voor de ontwikkeling van hun vaccins op minstens 8 miljard dollar publieke middelen rekenen. De verdubbeling van de omzet bij Pfizer bracht het bedrijf er al toe om de dividenden per aandeel met 3% op te trekken.
De wetenschap achter de vaccins is essentieel in de bescherming van de wereldbevolking tegen deze pandemie. Maar de vaccinstrategie zal pas efficiënt zijn wanneer die technologie bevrijd is van de beperkingen opgelegd door het private bezit van de kennis en de productiecapaciteit. Big Pharma heeft er geen enkel belang bij dat deze pandemie snel voorbij is. We mogen deze essentiële sector niet overlaten aan de winsthonger!
Hoeveel golven moeten er nog volgen vooraleer de zorgsector volledig anders wordt benaderd? Eerst en vooral is er nood aan een drastische uitbreiding van de capaciteit inzake personeel en infrastructuur. Het zorgpersoneel wordt vandaag tegen hoge snelheid in een doodlopend straatje van tekorten en uitputting gestuurd. Bij de geringste afname van het aantal besmettingen werd de test- en tracingcapaciteit afgebouwd. Na bijna twee jaar is er nog steeds geen grootschalig stelsel van massale gratis testing. De regeringen lijken niets geleerd te hebben uit de vorige golven. Niet omdat ze dom zijn, wel omdat ze vastzitten in het keurslijf van een falend kapitalistisch systeem. Het zorgpersoneel en de gemeenschap moeten zelf kunnen beslissen wat er nodig is om uit de impasse te geraken.
Alle tegenstellingen van het kapitalisme versterken de pandemie. De groeiende verstoring van de harmonie tussen mens en natuur speelde een rol in het overbrengen van het virus van vleermuizen naar de mens. Onder het kapitalisme zijn er wereldwijde connecties, maar men blijft het systeem in essentie nationaal beheren. Het privaat bezit van de productiemiddelen staat vrije samenwerking in de ontwikkeling van vaccins en een globale strategie in de weg. De besparingslogica van de afgelopen jaren zorgt ervoor dat sectoren als de zorg of het onderwijs moeten blijven dweilen met de kraan open.
We mogen ons lot niet aan het winstbejag overlaten. De werkende klasse moet zelf in het offensief gaan om alle beschikbare middelen en rijkdom in te zetten in ons belang. Geen enkele crisis is nog op te lossen zonder het volledige systeem te betwisten. Om het falende kapitalisme weg te krijgen, moeten we nu stappen zetten om een krachtsverhouding uit te bouwen tegen de greep van Big Pharma, voor meer middelen voor zorg, voor wetenschap in publieke handen, voor een echte wereldwijde strategie op basis van solidariteit en samenwerking … Het potentieel voor groeiende strijdbewegingen is er: begin november betoogden tienduizenden jongeren en werkenden tijdens COP26 in Glasgow voor ‘system change’, eind november protesteerden we tegen seksistisch geweld, in tal van sectoren gingen de werkenden over tot stakingen en acties. Dit moeten we opvoeren en samenbrengen in een strijd voor socialistische verandering: een samenleving waarin de werkende klasse alles anders doet draaien!
-
Omikron variant. Dit systeem is echt niet in staat om pandemie te stoppen!
De nieuwe stam van Covid-19 (B.1.1.529) die werd aangetroffen in Botswana en Zuid-Afrika heeft de naam Omikron gekregen van de WHO, die het een zorgwekkende variant noemde. Sommige deskundigen omschreven het als de ‘ergste’ variant tot hiertoe. Net als de Delta-variant is zij uiterst overdraagbaar.Door Dan O’Rourke (Socialist Party, ISA in Ierland)
Hoewel er nog enige hoop is dat het een minder schadelijke variant zal zijn en dat de huidige vaccins er effectief tegen zijn, zal het ontstaan van nieuwe varianten zeker doorgaan totdat het wereldwijde beheer van vaccins op een planmatige en democratische manier wordt aangepakt. Dit vereist de afschaffing van alle patenten op vaccins en de massaproductie en distributie van generieke vaccins.
De huidige gespreide en ongeorganiseerde aanpak van de wereldwijde uitrol van vaccins creëert de perfecte voedingsbodem voor mutaties. Dit aspect van de beheersing van overdraagbare ziekten is al lang bekend in de medische wetenschap en werd onderstreept in een onderzoekdocument dat afgelopen mei werd gepubliceerd door het National Center for Biotechnology Information in de VS, waarin het volgende werd verklaard: “Onze resultaten onderstrepen de noodzaak om de productie en distributie van COVID-19-vaccins te versterken en de prioritaire groepen en distributielocaties voor vaccinatie snel uit te breiden.”
Al in september 2020 riep Dr. Mike Ryan van de WHO de wereldleiders in de ontwikkelde economieën op tot een “eerlijke en billijke” aanpak van de uitrol van vaccins. Wij hebben steeds opgeroepen tot het schrappen van patenten op vaccins en voor de massale productie en distributie van generieke vaccins, voor meer investeringen in zorg en voor een democratisch geplande aanpak van de herhaalde opstoten van Covid-19.
De winsten van Big Pharma
Zoals we ook zagen bij de klimaatramp, komen wetenschap en menselijke behoefte onder het kapitalisme op de tweede plaats, na de winst en de hebzucht.
Als er een nieuwe ergere Covid-stam opduikt, zullen de eerstelijnswerkers opnieuw het gelag betalen terwijl duizenden sterven aan een ziekte die te voorkomen is. Opnieuw zullen mensen uit de arbeidersklasse en arme mensen, in het bijzonder migrantengemeenschappen, vrouwen en jongeren, het hardst worden getroffen.
Ondertussen hebben farmaceutische bedrijven miljarden aan overheidsgeld gekregen om nieuwe vaccins te ontwikkelen, terwijl ze zich vastklampen aan private winsten. Zo hebben onder meer Johnson & Johnson en Moderna meer dan 2,7 miljard dollar ontvangen om de kosten te dekken. Pfizer heeft 800 miljoen dollar ontvangen, en verwacht alleen al voor 2021 een omzet van 30 miljard dollar. De aandelenkoers van Moderna is tussen maart 2020 en maart 2021 met 320% omhoog geschoten.
Zelfs de twee farmaceutische bedrijven die vaccins verkopen zonder winstoogmerk hebben hun aandelenkoersen in de afgelopen twaalf maanden zien stijgen, wat de aandeelhouders een hoop onverdiende rijkdom heeft opgeleverd. Voor de grote farmaceutische bedrijven zijn pandemieën goed voor de zaken.
Kapitalistische organisaties zoals het Internationaal Monetair Fonds en de Wereldhandelsorganisatie werken zogenaamd samen met de WHO om tegen het einde van het jaar een (niet al te ambitieus) vaccinatiedoel van 40% van de bevolking in alle landen te bereiken. Uit de prognoses blijkt echter dat deze doelstelling bij lange na niet zal worden gehaald. Dit is nauwelijks een verrassing, aangezien de allesoverheersende prioriteit van het IMF en de WTO erin bestaat ervoor te zorgen dat het op winst gerichte marktsysteem op welke manier dan ook blijft functioneren, ook met het bestaan van Covid (het volledig uitroeien van Covid-19 zou immers een aanzienlijke verandering van het systeem vergen).
De pandemie beëindigen
Dit is des te frustrerender en tragischer omdat er talrijke voorbeelden zijn van een geplande, niet op winst gerichte aanpak om epidemieën en pandemieën uit te roeien. Niet in de laatste plaats de uitroeiing van polio. De bedenker van het poliovaccin, Jonas Salk, koos ervoor geen winst te maken met het vaccin, omdat hij de menselijke behoefte als prioriteit beschouwde. Dit betekende dat de productie en toediening van het vaccin exponentieel efficiënter was dan het toedienen ervan met winstoogmerk.
Hoewel de volledige uitroeiing van Covid-19 nog jaren zou duren, zou een rationele, gecoördineerde aanpak van de vaccinatie, waarbij de volksgezondheid voorrang krijgt boven het maken van winst, de toegediende doses enorm doen toenemen, waardoor het ontstaan van nieuwe stammen zoals Delta en Omikron zou worden voorkomen. Dit zou een einde kunnen maken aan de wereldwijde pandemie en miljarden mensen van besmetting en miljoenen levens kunnen redden.
Een antwoord van de arbeidersklasse is nodig
Alleen door het winstoogmerk uit te schakelen en een einde te maken aan de rol van de grote farmaceutische bedrijven in de wereldwijde reactie, kunnen we de vaccinatiegraad bereiken die nodig is om de wereld te beschermen tegen Covid. Afgezien van de miljarden mensen die geen toegang hebben tot vaccins, staan miljoenen mensen sceptisch tegenover het gebruik ervan. Het wantrouwen tegenover de grote farmaceutische bedrijven en de rol die zij spelen bij het profiteren van ziekten is daar niet vreemd aan.
In plaats van lokale verplichte vaccinatiemaatregelen die onlangs door sommige landen zijn ingevoerd, wat extreemrechts en andere gevaarlijke anti-vaxxers alleen maar in de kaart speelt, hebben we een aanpak nodig die gebaseerd is op publieke wetenschap en democratische controle door werknemers en gemeenschappen. De productie van vaccins moet worden georganiseerd door met de gemeenschaap laboratoria en farmaceutische fabrieken op te eisen, als onderdeel van een plan om de vaccinvoorraden die we nodig hebben snel en eerlijk te produceren en te distribueren.
Regeringen hebben wereldwijd consequent gefaald om ook maar een beetje te morrelen aan de macht van big business, zoals de greenwashing tijdens COP26 nog op groteske wijze aantoonde. We kunnen niet vertrouwen op het kapitalistische politieke establishment om het Covid-probleem op te lossen. In plaats daarvan moeten de arbeiders en jongeren zich organiseren, onder meer in vakbonden en andere organisaties, die gedwongen moeten worden om in actie te komen, en de leiding nemen over het antwoord op de pandemie.
Er is geen andere uitweg uit deze pandemie, noch uit de klimaatcrisis, noch uit de talloze andere rampen die het kapitalisme betekent voor ons leven en onze toekomst. Er is een alternatief mogelijk, een alternatief dat gebaseerd is op solidariteit en op het gebruik van de rijkdom en de middelen van de samenleving om in de behoeften van de mensen te voorzien, en niet in de winsten van een parasitaire rijke elite.