Category: Asiel

De afgelopen maanden ontbrak het niet aan solidariteit met de vluchtelingen. In het Maximiliaanpark, waar asielzoekers als gevolg van de afbouw van de opvangcapaciteit in tenten verbleven, stroomden hulpgoederen toe. Er werden solidariteitscomités opgezet en mensen trokken naar Calais en omgeving. Op de nationale betoging ‘Refugees Welcome’ waren er maar liefst 20.000 aanwezigen. Wat een antwoord op de racistische reacties die op de sociale media en – op een iets beschaafdere wijze – ook in de gevestigde media te lezen waren! Het toont het potentieel voor een sterke solidariteitsbeweging, hoe kunnen we daaraan bouwen?

dossier door Nicolas Croes uit maandblad ‘De Linkse Socialist’

Solidariteit en liefdadigheid

Onze benadering is gebaseerd op solidariteit. Liefdadigheid vertrekt van een ongelijke verhouding met iemand die op actieve wijze geeft en iemand die passief krijgt. Het vertrekt in het beste geval van paternalisme, in het slechtste geval van onderdrukking. Solidariteit daarentegen is gericht op gelijkheid in de strijd. Gezien de dringendheid is het logisch dat het humanitaire aspect (voedsel, kledij, … aanbieden) in een eerste fase een belangrijke rol speelt. Deze dringendheid wordt overigens versterkt door de jarenlange besparingen op de sociale sector. Zoals Saïd van de Brusselse coördinatie van mensen-zonder-papieren in een interview met deze krant vorige maand stelde: “Humanitaire steun is zeker in een eerste periode noodzakelijk. Maar zonder politiek perspectief heeft de beweging geen toekomst.”

We denken dat er nood is aan een gezamenlijke strijd die zich niet beperkt tot de kwestie van migratie, maar de vluchtelingencrisis verbindt met andere onderdelen van de sociale strijd. Dat we van de federale regering niets moeten verwachten, is zowel voor vluchtelingen als werkenden duidelijk. Vluchtelingen hebben er, net zoals wie actief opkomt tegen het besparingsbeleid, belang bij dat deze regering verdwijnt. De humanitaire catastrofe waar vluchtelingen mee geconfronteerd worden, is wat het neoliberale beleid voor een steeds grotere groep in de samenleving in petto heeft. De stelselmatige aanwezigheid van verschillende groepen mensen-zonder-papieren op vakbondsacties is dan ook belangrijk.

Zo kunnen we ook antwoorden op vooroordelen en verdeeldheid. Kijk bijvoorbeeld naar de kwestie van huisvesting. In september publiceerde The Guardian een onderzoek waaruit blijkt dat er in de Europese Unie niet minder dan 11 miljoen huizen en appartementen leegstaan. Er werd met de vinger gewezen naar de speculatie door rijke investeerders die de crisis in de vastgoedsector aangrepen om massaal aan te kopen in de hoop om nadien grote winsten te boeken. Deze leegstaande woningen, waarbij nog geen rekening wordt gehouden met leegstaande kantoren, zouden volstaan om alle daklozen, vluchtelingen, bewoners van krotten, … degelijk onderdak te geven. Maar dan moeten we wel de speculanten onteigenen. Het zou bovendien de huurprijzen drukken en huisjesmelkers tegengaan. In België zijn er geen exacte cijfers beschikbaar, maar het Brusselse Gewest schatte in 2012 dat er op 300.000 adressen ongeveer 48.000 wooneenheden leegstonden.

Vluchtelingen en migranten zijn niet verantwoordelijk voor de huisvestingscrisis. Die crisis wordt georganiseerd door rijke eigenaars die enkel maar winsten willen boeken. Hetzelfde geldt overigens voor werkgelegenheid, openbare diensten, … We moeten samen strijden zodat we de nodige middelen kunnen inzetten om iedereen degelijke levensvoorwaarden aan te bieden, los van afkomst. Daartoe moeten we onvermijdelijk ingaan tegen de gevestigde machten, ook op politiek vlak.

Onder activisten is daar vaak discussie over. Maar laat er geen twijfel over bestaan: ons welwillend opstellen ten aanzien van autoriteiten die het racistische en asociale karakter van hun beleid al meermaals aantoonden, zal enkel tot ontgoochelingen leiden en dit zowel op het vlak van de vluchtelingencrisis als in de strijd tegen de besparingen. Ons beperken tot een humanitaire benadering zonder ons te durven uitspreken over het asielbeleid of het sociale en economische beleid van België en de Europese Unie, betekent dat we niet ingaan op de redenen van de humanitaire crisis en ons erbij neerleggen dat humanitaire hulp een dagelijkse routine wordt.

Vluchtelingen van vandaag zijn mensen-zonder-papieren van morgen

Sommige activisten in de beweging gaan verder in de logica dat beter geen confrontatie met de autoriteiten wordt opgezocht. Ze trappen in de val om de strijd van de mensen-zonder-papieren los te koppelen van de hulp die aan nieuwe asielzoekers wordt geboden. Een groot deel van die vluchtelingen zullen echter geweigerd worden waarna ze de rangen van de zogenaamde ‘illegalen’ zullen vervoegen. Ze worden een gedroomde prooi voor huisjesmelkers en werkgevers die goedkope en volgzame werkkrachten zoeken.

Volgens de Conventie van Genève uit 1951 is een vluchteling iemand die in een land opgevangen wordt wegens een gegronde vrees op vervolging in het land van herkomst. Diegenen die beslissen of de vrees al dan niet gegrond is, zijn de verantwoordelijken van de kapitalistische staten die ons besparingen en asociale maatregelen opleggen. Hoe kan een onderscheid gemaakt worden tussen diegenen die geweld, dictatuur en onderdrukking ontvluchten en diegenen die wanhopig zoeken naar een degelijk leven of gewoon willen overleven met vrije meningsuiting, een goede job, mogelijkheden om hun kinderen te laten studeren, …? We weigeren om een onderscheid te maken tussen zogenaamde “legitieme redenen” om te vluchten en andere. Oorlog, ellende, economische uitbuiting, discriminatie: we weigeren om een hiërarchie van horror te maken waarbij beslist wordt wat aanvaardbaar is en wat niet. We verdedigen het recht op een menswaardig leven en komen op voor een samenleving waarin iedereen zich vrij kan verplaatsen maar tegelijk ook niet gedwongen wordt om alles achter te laten op zoek naar een menswaardig leven.

Voor vrijheid van discussie in de beweging!

In de oproep voor de betoging van 27 september, georganiseerd door het Burgerplatform voor de Brusselse vluchtelingen en het platform ‘Refugees Welcome’, stond onder meer: “We moedigen alle deelnemers aan om zelfgemaakte affiches, borden, spandoeken,… mee te brengen om hun solidariteit te uiten. Deze mars is een burgerinitiatief. We vragen dan ook aan politieke organisaties die wensen deel te nemen om geen politieke spandoeken of symbolen mee te brengen.” Het doet vreemd aan om op te komen voor vrij verkeer van mensen en tegelijk vrije meningsuiting aan banden te leggen.

We begrijpen natuurlijk de vrees dat onze strijd misbruikt wordt door partijen die kiesmachines en geen strijdmiddelen zijn. Maar we moeten ook ernstig blijven, als politici zoals Di Rupo en co op een betoging opduiken hebben ze geen vlaggen nodig om de aandacht van alle camera’s en journalisten naar zich toe te trekken. Een repressieve benadering – die regelmatig op verschillende wijzen voorkomt in oproepen voor betogingen – gaat in tegen de vrije meningsuiting. Het gaat in tegen het recht van mensen om zich te uiten als lid van een partij. Het is ook een erg paternalistische opstelling om van bovenaf te beslissen wie een goede en wie een slechte betoger is. Alsof betogers hun kritische zin moeten opbergen zodra ze een betogingsinitiatief steunen.

Op de betoging van 27 september toonden de vele discussies in en rond onze delegatie (die spandoeken en vlaggen meedroeg) aan dat er onder brede lagen van de bevolking geen probleem wordt gemaakt van spandoeken en vlaggen. Dat idee leeft enkel onder een bepaalde laag van georganiseerde militanten. De meeste betogers waarderen een eerlijke steun van een partij als de onze en ze stellen het op prijs dat ze weten met wie ze te maken hebben. We denken dat het bijvoorbeeld problematischer is als pakweg emailadressen en persoonlijke gegevens voor een partij worden opgehaald terwijl dit niet openlijk wordt gezegd maar gebruik wordt gemaakt van bijvoorbeeld een petitie of andere methoden.

We weigeren om op hypocriete wijze een schijn van eenheid te creëren op basis van een kunstmatig wegmoffelen van meningsverschillen. Wij verkiezen echte eenheid, een concrete eenheid op basis van wederzijds respect dat opgebouwd wordt doorheen discussie, dialoog en gezamenlijke activiteiten. De verschillende politieke gevoeligheden in de sociale beweging zijn geen probleem, maar net een rijkdom om onze argumenten en methoden aan te scherpen.

Doe de multinationals betalen, niet hun slachtoffers!

Naast de kwestie van opvang, willen we ook de strijd voeren tegen de oorzaken die mensen ertoe aanzetten om hun familie, vrienden en land achter te laten. We verwerpen het imperialistische en neokoloniale beleid dat lokale dictaturen steunt en plunderingen van natuurlijke rijkdommen faciliteert.

Het is belangrijk dat we steun geven aan massastrijd tegen onderdrukking, oorlog en ellende, en dat we opkomen voor het recht van volkeren om over hun eigen lot te beslissen zonder inmenging door imperialistische machten (zowel op politiek als economisch vlak). Zowel in eigen land als in de rest van de wereld betekent dit opkomen tegen het kapitalisme en voor een samenleving waar de economie uit de handen van de dictatuur van de ‘vrije markt’ wordt gehaald om onder het bezit en de democratische controle van de meerderheid van de bevolking te komen, voor een socialistische samenleving.

De vluchtelingencrisis laat niemand onberoerd. Er ontstonden tal van solidariteitsinitiatieven, vaak gericht op humanitaire hulp. Er wordt kledij, speelgoed, … ingezameld voor vluchtelingen in Brussel, Calais en elders. We spraken met Frank Delandshere, een Luikenaar die een inzamelactie hield voor een opvangcentrum van het Rode Kruis waar net 200 bijkomende plaatsen werden geopend.

Van waar kwam dit initiatief?

“Ik was eind augustus op een rommelmarkt in Poulseur. Met een vriendin ging ik langs de standhouders om hen te vragen of ze op het einde van de dag wat materiaal zouden overlaten voor de vluchtelingen. We werden bijzonder warm onthaald, iedereen vond het een uitstekend idee. Niemand zei: “Aan die mensen geven we niets.”

“In het centrum van het Rode Kruis van Fraipont werden we erg hartelijk bedankt. Ze waren erg blij en niet alleem om de kledij. De steun deed ook het personeel goed. Een verantwoordelijke van het centrum zei ons: “Het is fantastisch om de solidariteit te zien. Als we de kranten lezen of op de sociale media kijken, raken we soms wanhopig.” Zonder actieve solidariteit is de realiteit van bredere steun niet duidelijk.”

Hoe ging het verder?

“We lanceerden een facebookgroep voor een ophaling waarbij iedereen in zijn of haar omgeving aan vrienden en familie kledij, speelgoed, schoenen, … vroeg. Op amper 24 uur was het een overrompelend succes. Er was een komen en gaan van mensen die spullen brachten. Ik had de handen vol om personen met auto’s in contact te brengen met mensen die iets wilden geven maar geen vervoer hadden. In het asielcentrum van Ans wisten ze niet wat hen overkwam toen ik hen zei dat we met tientallen auto’s zouden komen. Er was daar niet voldoende plaats, we moesten terugvallen op het jeugdhuis van Jupille als tweede opslagplaats.

“Er werd ook een facebookpagina ‘Refugees Welcome to Liège’ opgezet met tientallen voorstellen om animatie voor kinderen in het centrum te organiseren, fietsen te herstellen, … Op 11 oktober is er een benefietavond gepland waarop tal van Luikse groepen gratis zullen spelen. En dat is dan nog maar een klein initiatief in een enkele stad.”

Van waar komt die solidariteit denk je?

“Er was natuurlijk de foto van het aangespoelde lijkje van Aylan. En er was die schandalige voorpagina van de krant ‘La Dernière Heure’ met als titel: “Belgen willen geen migranten”, op basis van een “exclusieve peiling.” Veel mensen waren kwaad en wilden het daar niet bij laten. Ze willen actief ingaan tegen de racistische opmerkingen. De breed gedragen solidariteit toont dat racisme niet dominant is onder de bevolking. Er is trouwens meer solidariteit van gewone mensen dan van de overheden. Die slagen er niet in om de dringende problemen aan te pakken en hielden zich vooral bezig met cynische uitspraken.”

De afgelopen maanden was er heel wat solidariteit voor vluchtelingen. Mensen trokken naar Calais of Brussel met kledij en voeding, tal van vrijwilligers boden zich aan, er waren betogingen om de vluchtelingen te ondersteunen, … Velen waren geschokt door de foto’s van verdronken vluchtelingen die hoopten op een betere toekomst. Deze solidariteit van onderuit zien we overal, maar het maakt geen einde aan het antivluchtelingenbeleid doorheen Europa.

Artikel door Julie N (Luik) uit maandblad ‘De Linkse Socialist’

De Belgische regering voert een beleid dat zich tegen migranten en vluchtelingen keert. De rechtse politici doen aan een opbod van schandalige uitspraken. Europa wordt omgebouwd tot een onbereikbaar fort. Wie er toch geraakt, wordt onderworpen aan quota van hoeveel migranten elk land aankan. In Hongarije wordt de grens afgebakend met een hekken van 175 kilometer lang en 4 meter hoog. Het leger mag er ‘onder bepaalde voorwaarden’ zelfs op vluchtelingen schieten.

Vluchtelingencrisis: wie is verantwoordelijk?

De afgelopen jaren was er een sterke toename van het aantal oorlogen. Bovendien zorgen de klimaatveranderingen voor een groeiend aantal klimaatvluchtelingen, in 2013 ging het om 20 miljoen mensen. De steeds grotere kloof tussen arm en rijk met extreme armoede voor een groot deel van de wereldbevolking, maakt het nog erger. Het zijn op het eerste gezicht erg verschillende oorzaken van de vluchtelingencrisis, maar ze zijn wel te herleiden tot een gemeenschappelijke bron: het kapitalisme.

Imperialistische oorlogen onder het mom van ‘democratie’ hadden slechts tot doel om het prestige van de grootmachten te vestigen en toegang te verlenen tot grondstoffen (olie, lithium, plutonium, diamanten, …). De ‘heropbouw’ van Irak was in feite niets anders dan een nieuwe plundertocht waarbij de bevolking na de gruwel van de oorlog geen enkel perspectief op beterschap had. Het vormde een vruchtbare voedingsbodem voor reactionaire groepen zoals Islamitische Staat.

De milieuproblemen zijn verbonden met het excessief gebruik van natuurlijke rijkdommen door grote bedrijven. Sinds het begin van de industriële revolutie werd 63% van de koolstofdioxide uitgestoten door slechts 90 multinationals. Het gaat om grootschalige vervuiling die vandaag al leidt tot een toename van het aantal extreme weersomstandigheden (cyclonen, stormen, droogtes, overstromingen, …).

Het establishment in ons land gaat over tot een hard besparingsbeleid dat de ellende onder de gewone bevolking doet toenemen. Om de eigen verantwoordelijkheid te verdoezelen, worden de werkenden opgezet tegen vluchtelingen. Verdelen om te heersen, is dat.

Wie haalt voordeel uit racisme?

De werkgevers maken graag gebruik van de vluchtelingencrisis om een neerwaartse druk op alle lonen en arbeidsvoorwaarden te zetten. Veel vluchtelingen willen maar al te graag werken, desnoods aan slechte voorwaarden en in gevaarlijke omstandigheden. Hun wanhoop wordt door het patronaat misbruikt om de uitbuiting van werkenden op te voeren en zo ook hun winsten te verhogen.

Tegen een achtergrond van economische crisis en harde besparingen op onze kap is er een terechte angst voor nieuwe aanvallen op onze levensstandaard. Dit kan gepaard gaan met een angst voor de komst van vluchtelingen die onze jobs ‘inpikken’. Het cliché wordt alvast breed verspreid door de rechtse krachten.

De arbeidersbeweging is de enige kracht die daarop kan antwoorden door alle onderdrukten te verenigen in een strijd voor betere levensvoorwaarden voor iedereen. Dat vereist de regularisatie van mensen-zonder-papieren, het organiseren van migranten in de vakbonden om samen op te komen voor degelijke jobs, voldoende huisvesting, genoeg plaatsen op school, … voor iedereen.

Alles wat ons verdeelt, verzwakt ons!

Landen die verwoest zijn door oorlog, milieurampen, dictaturen of de ‘gewone’ uitbuiting ontvluchten, is geen misdaad. Hopen op een toekomst, is geen misdaad. In onze strijd tegen de rechtse regering die haar besparingsbeleid probeert door te drukken door de verantwoordelijkheid voor de tekorten naar vluchtelingen door te schuiven, verzetten we ons ook tegen het racisme en de verdeeldheid.

Het eenmaken van werkenden en werklozen, mensen met en zonder papieren, mannen en vrouwen, jongeren en ouderen, … is noodzakelijk in de strijd tegen het kapitalisme. Dit systeem ondermijnt onze levensvoorwaarden en ontzegt steeds meer mensen een toekomst. Het leidt tot een groeiend vluchtelingenprobleem. Een systeem dat de meerderheid van de bevolking geen toekomst kan bieden, moet zelf naar de geschiedenis verwezen worden. Laat ons samen opkomen, zowel hier als in de landen vanwaar mensen vluchten, voor een andere samenleving waarin niemand zich genoodzaakt voelt om te vluchten.