Category: Asiel

Sinds enkele maanden laat de beweging van mensen zonder papieren continu van zich horen. In april vond een bezetting plaats in een ULB gebouw op de Buyl-laan. Al snel kwam een mobilisatie van de ALS op gang, niet enkel met de oprichting van een actie- en steun comité (CAS), maar ook door deel te nemen aan de beweging, solidariteit met mensen-zonder-papieren.

Jalil, ALS-ULB

Maar de traditionele partijen (waaronder de PS) hebben al meermaals geprobeerd deze beweging te breken d.m.v. repressie dat hetzelfde uitwijzingsbeleid volgt dat tienduizenden mensen tot de illegaliteit veroordeelt. De sans-papiers leven van slechte, onderbetaalde jobs in het zwart en hebben geen enkele aanspraak op sociale zekerheid.

Grote delen van de kapitalistische economie duiken de illegaliteit in, wat leidt tot dalende lonen en arbeidsvoorwaarden voor de werknemers binnen de legaliteit.

Wij zijn van mening dat de strijd van mensen-zonder-papieren gelegitimeerd is, want wanneer ze migreren naar ons land is dit om de eenvoudige reden dat multinationals en westerse regeringen de ellende in het zuiden creëren door het opleggen van hun wetten en regimes, die zeer vaak reactionair zijn. Bovendien zullen de imperialistische machten niet aarzelen om gebruik te maken van geweld of om zelfs oorlog te voeren om hun economische en politieke dominantie te verzekeren.

De mensen zonder papieren zullen enkel een overwinning kunnen behalen met de steun van een brede laag van de bevolking, en vooral die van de arbeidersbeweging en vakbonden. Jammer genoeg isoleren de wanhopige en zelfs suïcidale acties als de bezetting van kranen en hongerstakingen de beweging van mensen zonder papieren. We denken dat het noodzakelijk is studenten en werknemers, met of zonder papieren, te hermobiliseren om tot een overwinning te komen.

“Freddy Roosemont, de directeur-generaal van de Dienst Vreemdelingenzaken, en de minister van migratie en asiel, Annemie Turtelboom, duwen de mensen-zonder-papieren naar hongerstakingen, extreme acties en zelfs zelfmoorden”. Dat stelde Oscar Flores in naam van de Nationale Coördinatie van mensen-zonder-papieren als reactie op de dramatische situatie waarin veel mensen-zonder-papieren zich bevinden.

Jean Peltier

De hele zomer lang waren er hongerstakingen van mensen-zonder-papieren in Brussel. Anderen gingen over tot het bezetten van kranen op bouwwerven. Intussen zet de Dienst Vreemdelingenzaken in alle stilte haar uitwijzingsbeleid verder (in 2007 werden meer dan 8.000 mensen het land uitgezet), tenzij er enige media-aandacht is zoals in het geval van de jonge Ecuadoraan Rothman Salazar of de twee jonge Tsjetsjeense meisjes die werden uitgewezen terwijl hun moeder hier in het ziekenhuis lag.

Zowel de acties van de mensen-zonder-papieren als de solidariteitscampagnes tegen uitwijzingen richten zich tegen het feit dat het wetsvoorstel met criteria voor een regularisatie nog steeds vastzit. De rechterzijde langs Vlaamse kant (VLD, CD&V), maar even goed langs Franstalige kant (MR) verzet zich tegen iedere mogelijkheid van een brede regularisatie. VLD-minister Turtelboom wil een “punten-systeem” doorvoeren om een kleine minderheid van “goede” mensen-zonder-papieren te kunnen selecteren. De meerderheid van “slechte” mensen-zonder-papieren kan daarna zonder problemen verder uitgebuit worden als illegalen.

De minister heeft dit voorstel nog steeds niet aan het parlement voorgelegd en probeert zelfs de discussie over een regularisatie te koppelen aan een akkoord over een “selectieve economische migratie” die volledig afgestemd is op de noden van het patronaat. Die partijen die zogenaamd voor een gedeeltelijke regularisatie zijn (PS en CDH) verschuilen zich achter de liberalen en de Dienst Vreemdelingenzaken, maar doen tegelijk ook niets om hun partners onder druk te zetten.

Na twee jaar actieve campagnes van en voor de mensen-zonder-papieren om een regularisatie te eisen, is er nog steeds niets veranderd. Dat is de basis voor extremere acties van groepen mensen-zonder-papieren die via hongerstakingen of kraanbezettingen hopen iets te bereiken. Een deel kreeg ook beloftes over tijdelijke papieren. Hierdoor lijkt het erop dat enkel wanhoopsacties resultaten opleveren. De Dienst Vreemdelingenzaken wil een algemene beweging vermijden door verschillende toegevingen te doen in verschillende gevallen, waarbij overigens de beloftes vaak niet worden nagekomen. Er wordt regelmatig geprobeerd om voortrekkers van acties uit te wijzen. Een groot aantal mensen-zonder-papieren is ook niet bereid om zijn leven te riskeren voor papieren. Hierdoor dreigt de beweging zich op te splitsen in een groot aantal kleine (en soms erg gevaarlijke) acties.

Meer dan ooit is er nood aan een brede mobilisatiecampagne om een algemene regularisatie van alle mensen-zonder-papieren te eisen, naast het verdwijnen van de gesloten centra en het stopzetten van de uitwijzingen. De vakbonden moeten een cruciale rol spelen in deze campagne en verdergaan met het syndiceren van mensen-zonder-papieren zodat er meer eenheid kan ontstaan tussen Belgische en migrante arbeiders. Met of zonder papieren, met of zonder werk, we zijn allemaal arbeiders!

Het repressieve en asociale karakter van het huidige asielbeleid blijft slachtoffers eisen. Nu is de Dienst Vreemdelingenzaken overgegaan tot de uitwijzing van twee Tsjetsjeense meisjes van wie de rest van het gezin nog in het asielcentrum van Sint-Truiden verblijft. Een gezin uiteentrekken vormt blijkbaar geen probleem voor de verantwoordelijken van dit asielbeleid.

In het asielcentrum te Sint-Truiden werd geschokt gereageerd op deze uitwijzing. De Tsjetsjeense familie had eerst asiel aangevraagd in Polen en kwam daarna naar ons land. Dat volstaat om een aanvraag af te wijzen: het is in het eerste Europese land waar een vluchteling aankomt dat de procedure moet worden gevolgd. Het gezin (een moeder met zes kinderen) vluchtte in 2005 naar Polen waar nog een asielaanvraag in behandeling is. Omwille van problemen in Polen trok het gezin verder naar ons land.

Dat mag niet volgens de asielregels. Het gezin kwam in het opvangcentrum van Sint-Truiden terecht en de Dienst Vreemdelingenzaken liet twee meerderjarige kinderen oppakken en naar het gesloten centrum 127 bus sturen. Eén meerderjarige dochter werd niet opgepakt omdat ze voor de zieke moeder moest zorgen. De moeder is ziek en kwam haar bed niet uit sinds haar aankomst in St Truiden. Het opvangcentrum vraagt een regularisatie om humanitaire redenen en is uiteraard gekant tegen de scheiding van het gezin. De Dienst Vreemdelingenzaken wil de moeder en de rest van het gezin zo snel mogelijk het land uitzetten. Zodra de moeder kan reizen, wordt ze naar Polen gestuurd.

Eerder deze week was er ook ophef nadat een 19-jarige Ecuadoraan dreigde uitgewezen te worden. Zijn regularisatievraag werd afgewezen en Rothman Salazar dreigt, na zes jaar, uit het land te worden gezet. De jongen zit in het gesloten centrum 127bis. Hij volgde hier de middelbare school en woont bij zijn moeder, broers en zussen. Volgens de verantwoordelijken is een uitwijzing echter geen probleem omdat de jongeman oud genoeg is om voor zichzelf te zorgen in Ecuador.

Dit soort voorbeelden van een bijzonder asociaal asielbeleid zien we steeds meer. Gezinnen worden uiteengetrokken, jongeren krijgen een onzekere toekomst voorgeschoteld. Mensen vluchten niet voor hun plezier, maar worden hier toch stelselmatig als criminelen behandeld. Wij verzetten ons tegen dit beleid en pleiten voor een algemene regularisatie van alle mensen-zonder-papieren.

Lees ook:

> Teken de petitie tegen een mogelijke uitwijzing van Usman, Melina en hun kinderen. Usman en Melina verblijven al respectievelijk 9 en 8 jaar in ons land, hun kinderen werden hier geboren en toch wordt hun regularisatie-aanvraag afgewezen. Hierdoor dreigt een uitwijzing, voor Usman naar Kasjmir en voor Melina naar de Fillippijnen. Wat er met de kinderen moet gebeuren, is onduidelijk. Usman en Melina zijn hier politiek actief met LSP. We vragen je steun aan een online petitie en plannen ook andere acties.

De wanhopige situatie van mensen-zonder-papieren drijft velen van hen tot het uiterste. Aangezien heel wat mensen-zonder-papieren in de bouwsector werken (hun aantal wordt op 50.000 geschat) werd overgegaan tot de bezetting van een aantal kranen. De volgende stap is duidelijk: als deze acties blijven duren, is het enkel wachten tot er iemand ook effectief springt of valt.

De wanhoop onder veel mensen-zonder-papieren is bijzonder groot. Velen zijn hier al jaren en blijven tevergeefs wachten op enig teken van hoop om hier een normaal leven te kunnen uitbouwen. Ze kunnen hier uitgebuit worden door in het zwart te gaan werken en door huisjesmelkers uitgeperst te worden, maar een legaal leven en enige zekerheid hebben ze niet.

De kraanacties zijn daar, net als de eerdere hongerstakingen, een uitdrukking van. Het gaat hierbij om individuele wanhoopsdaden in de hoop zo de aandacht te krijgen en eventueel een uitzonderingsmaatregel te verkrijgen. Wij hebben daar alle begrip voor, maar vrezen dat dit soort acties de solidariteit met bredere lagen van de arbeiders en hun gezinnen niet zal versterken.

Om een volwaardige en algemene regularisatie af te dwingen, moeten banden gelegd worden tussen de beweging van mensen-zonder-papieren en de arbeidersbeweging. De belangen lopen immers gelijk. Het behoud van een grote groep mensen-zonder-papieren zet de lonen en arbeidsomstandigheden van de mensen-met-papieren onder druk en dat op een ogenblik dat er zich reeds een immens probleem inzake koopkracht stelt. Een regularisatie en de verdediging van de koopkracht (door de verdediging van de lonen) gaan hand in hand.

De acties om kranen te bezetten, zijn geen toeval. Veel mensen-zonder-papieren werken illegaal in de bouwsector. Dat is een sector waar nog veel zwartwerk aanwezig is, zelfs bij werken aan het dak van het koninklijk paleis werd bij een inspectie enkele weken geleden vastgesteld dat mensen-zonder-papieren werden tewerkgesteld. Dat maakt dat dit een concrete omgeving is voor een aantal van hen.

De kraanacties zijn een uitdrukking van de wanhoop. Iedereen beseft immers dat een volgende stap zal bestaan uit ultieme wanhoopsdaden: zelfmoord door te springen. Of dat de kans op ongevallen wel erg groot is. Een aantal aannemers is gerechtelijke procedures begonnen om de mensen-zonder-papieren uit hun kranen te halen, sommigen hebben dit al vrijwillig gedaan anderen blijven wachten. Het is maar de vraag of de politie in staat kan zijn om zonder ongevallen de overblijvers uit de kranen te halen. Er wordt gesuggereerd dat dit het einde van de acties kan zijn, maar de wanhoop blijft even sterk aanwezig waardoor dit betwijfelbaar is.

Deze wanhoopsdaden maken duidelijk hoe dringend het is om te werken aan een campagne die een teken van hoop naar voor kan brengen. De sleutel daartoe ligt grotendeels bij de georganiseerde arbeidersbeweging en in het bijzonder de vakbonden. Door een onderdeel te worden van de strijd voor meer koopkracht, kunnen de mensen-zonder-papieren die banden sterker aanhalen en hun eisen met een breder draagvlak naar voor brengen.

De asieldiscussie woedt momenteel in de regering en de media. Aanleiding is een voorstel van minister Turtelboom om een puntensysteem door te voeren bij de regularisatieprocedure. Daarbij zou het vooral belangrijk zijn om werk te hebben, liefst nog in een knelpuntenberoep. Eens te meer wordt de discussie over het asielbeleid gevoerd vanuit het perspectief van de bedrijven. Een stem die zelden aan bod komt, is deze van de asielzoekers zelf. We publiceren een verslag van het leven in een gesloten asielcentrum geschreven door een ooggetuige.

Het Centrum voor Illegalen in Brugge (CIB) is één van de gesloten centra, naast deze van Vottem, Merksplas, Melsbroek en Steenokkerzeel. Het centrum bevindt zich in de vroegere vrouwengevangenis, aangrenzend aan het politiekantoor en dichtbij de huidige gevangenis. Het gebouw is oud en werd destijds als ontoereikend beschouwd voor de vrouwengevangenis. Als het daarvoor niet meer goed genoeg was, kan het blijkbaar wel nog dienst doen om zo’n 120 mensen van allerhande origine op te sluiten omdat ze niet over een wettelijke verblijfsvergunning beschikken.

Deze mensen worden vastgehouden tot hun identiteit achterhaald of erkend wordt, waarna ze vrijgelaten of gedeporteerd worden naar het land van herkomst. Het overgrote deel zijn mensen van Noord Afrikaanse origine, daarnaast twee middelgrote groepen Zwart Afrikanen en mensen van Indisch/Pakistaanse herkomst. Een minderheid zijn Oost Europeanen en Aziaten. Kinderen worden hier niet opgesloten.

De intake

Wanneer je met een politiecombi de ijzeren hekken van het gesloten centrum binnenrijdt, overkomt je dit doorgaans onverwacht. Je was op doorreis en kon bij een politiecontrole op de trein geen geldige identiteitspapieren of verblijfsvergunning voorleggen. Je stapte van het vliegtuig in Zaventem en plots werd je tegengehouden terwijl alle anderen met rust gelaten worden. Je was de zoveelste dag aan het werk op een bouwwerf toen politie daar een identiteitscontrole hield en je meegenomen wordt. Of je liep gewoon op straat, op weg naar enkele vrienden, wanneer je op enkele meters van hun huis aangehouden wordt door twee agenten die je papieren vragen. Je hebt niets bij, dus nemen ze je mee.

Het volgende moment loop je aan beide handen geboeid een kale gang door, met twee agenten aan je zij. Elke deur waar je door moet, wordt met een digitale sleutel geopend en achter je weer gesloten. Ze leiden je een kamertje binnen. Daar staat een bureautje en een stoel tegen de muur, waar je moet gaan zitten. Naast je in de hoek hangt een gordijn, met daarachter opnieuw een klein stoeltje. Het is er warm, want de ruimte huisvest ook een grote machine, waarvan later zal blijken dat ze dient om digitaal je vingerafdrukken te nemen. Je krijgt een bedrukt A4tje van een vriendelijke dame, die je aanspreekt in Frans of Duits. Dit is wel de eerste persoon die je ietwat op je gemak probeert te stellen. Ze geeft je een bekertje water en herhaalt wat er op het blad staat. “Dit is geen gevangenis, dit is een gesloten centrum. Je blijft hier tot we je identiteit kennen en weten of je hier mag blijven. Je hebt straks het recht om te telefoneren. Eerst maken we een inventaris op van je persoonlijke spullen. Daarna ga je douchen en word je medisch onderzocht.” Wanneer je enkel Hindi, Chinees, Russisch of Marokkaans spreekt, heb je er het raden naar wat gezegd wordt.

Vervolgens gaat de dame weg. Je blijft alleen in het kamertje met de veiligheidsbeambte. Die ziet er net hetzelfde uit als de agenten die je arresteerden, enkel draagt hij geen wapens. Hij gebiedt je achter het gordijn te gaan staan. Je moet je volledig uitkleden en je kleding wordt doorzocht. Wanneer dit voorbij is, komt de dame terug. Jij zit op de stoel, terwijl zij en de veiligheidsbeambte je tassen openen en er alle spullen uithalen. Alles krijgt een naam en wordt genoteerd. Medicatie, verzorgingsproducten, GSM, sierraden & metalen voorwerpen worden in een afgesloten zak bewaard. “Die mag je niet meenemen”. Als je vraagt waarom, zegt men onomwonden: “omdat je jezelf of anderen niet zou verwonden.” Je geeft al je geld af, 5 € wordt ingetrokken als waarborg voor de sleutel van je kast. Je ondertekent de inventaris van je spullen en een document waarin staat dat je ze tot aan je vertrek toevertrouwt aan het centrum evenals het feit dat je een waarborg hebt betaald. Ook als je niet begrijpt wat er staat, word je verondersteld te tekenen. Vervolgens vraagt men om mooi te lachen, er wordt een foto gemaakt. Die wordt op een kaart gedrukt, ernaast komt een nummer. Dat nummer wordt voor de rest van je verblijf je aanspreeknaam. De vriendelijke dame neemt je vingerafdrukken op de grote machine. Zij draagt latex handschoenen omdat je misschien Hepatitis B hebt. Je bent zenuwachtig, je handen beven en zijn zweterig. Ze zegt dat het nemen van de vingerafdrukken niet betekent dat je crimineel bent. Het is in je eigen voordeel. Je krijgt en grote plastic zak, met daarin dekens en pantoffels, vervolgens wordt je meegenomen naar de medische vleugel.

De veiligheidsbeambte of ‘cipier’ is degene waar je tijdens je gehele verblijf het meest mee in contact komt. Dit zijn mensen zonder specifieke opleiding. Veiligheidsbeambten worden verondersteld sporadisch een cursus agressiebeheer te volgen, maar moeten voorts spontaan met mensen in deze ongewone situatie kunnen omgaan. Het hangt dan ook van zeer persoonlijke elementen af of dit al dan niet lukt. Taal is vaak reeds een grote hindernis. Er zijn geen permanente tolken aanwezig op het centrum, daar wordt enkel voor gezorgd tijdens je gesprek met je advocaat.

Mensen die voor het eerst in een centrum toekomen, zijn vaak in paniek. Ze zien een gevangenis, ook al zegt men dat het niet zo is. Prikkeldraad, hoge hekken, gesloten deuren, een schraal binnenplein, handboeien,… Als niemand je kan geruststellen in je eigen taal en je begrijpt niet waarom je deze ‘gevangenis’ in moet, dan is angst normaal. Je huilt of verzet je. In beide gevallen wordt hier niet passend op gereageerd. Jouw veiligheidbeambte weet vaak niet hoe dat het beste moet. Hij/zij roept enkel harder in een taal die je niet verstaat, wild gesticulerend, of negeert je en gaat gewoon door met het fouilleren.

Repressie

Op de medische vleugel zijn er ziekenkamers. Deze kamertjes hebben stevig vergrendelde deuren, met een raam van gewapend glas. In de kamer staan enkel een bed, een aluminium wasbak en een WC-pot. Het enige raam is beschermd met een laag plexiglas aan de binnenkant en traliewerk aan de buitenkant. Deze kamers doen dienst als onderdak voor zieken of drugsverslaafden, die hier de ‘cold turkey’ methode ondergaan. Soms worden deze kamers ook gebruikt voor de isolatie van ‘opstandigen’. Dit enkel wanneer de isoleercellen, een gang verderop, volzet zijn.

Het gaat daarbij om isoleercellen in de klassieke zin van het woord. Een kamertje van 3 m² volledig uit koud beton, er is geen raam. De zware deur heeft een kijkgat waar enkel door naar binnen gekeken kan worden en een doorgeefluik. Daar krijg je 3 keer per dag 4 sneden brood en een glas water doorgeschoven. Douchen mag niet, naar buiten gaan evenmin. Afhankelijk van je ‘opstandigheid’ word je er 12 uur tot 3 dagen opgesloten. Door het tekort aan deze cellen beland je er soms met twee of drie. Er is maar één bed. Je wordt geïsoleerd als je weigert een medisch onderzoek te ondergaan, als je in een gevecht betrokken was of als er verzet was bij je intake. Volgens de sociaal assistenten en de psychologen wordt slechts zelden gebruik gemaakt van isolatie (het woord isoleercel is overigens onbestaand; er wordt gesproken over ‘veiligheidskamers’ ). In de periode dat ik getuige kon zijn van het leven binnenin, heb ik nooit een dag gekend waarop niet minstens één isoleercel bezet was.

Het leven achter tralies

Het dagelijks leven in het centrum is afstompend. Mannen en vrouwen leven strikt gescheiden in 4 (2 mannelijke en 2 vrouwelijke ) ‘leefgroepen’ van om en bij de 30 mensen. Alle nationaliteiten leven naast elkaar. Alles gebeurt dag in dag uit in groep. De slaapzaal bestaat uit rijen stapelbedden, iedereen heeft naast het bed een eigen kast. In een open bijgebouwtje aan de slaapzaal staan 4 toiletten en een wasbak.

Elke ochtend word je op een vast uur gewekt. Om de groepen gescheiden te houden, heeft elke leefgroep een ander tijdschema. Na het opstaan, volgt een verplichte douche. Zeep, handdoek en scheergerief worden uitgedeeld voor het douchen en dienen nadien weer ingeleverd te worden (om de veiligheid te garanderen). De douchecel is de enige plaats waar er iets van privacy is. Dit zijn de enige 15 minuten op een dag dat je ‘alleen’ bent. Hierdoor is dit ook het grootste “risicomoment” voor zelfverwondingen of pogingen tot zelfmoord. Meestal gaat het niet om echte pogingen tot zelfmoord, maar om pogingen om toegang te krijgen tot een verzorging in een ziekenhuis buiten het centrum.

Na het douchen moet iedereen naar de eetzaal waar je nummer wordt gecontroleerd en genoteerd. Enkel de sociaal assistenten eten samen met de mensen-zonder-papieren. Het overige personeel (veiligheidsbeambten, psychologen, administratief personeel,… eet aan een aparte tafel). Na het eten volgt een half uur “luchten” op een stevig omheinde binnenkoer. Daarna gaat elke leefgroep naar de eigen leefzaal.

De leefzalen zijn kale ruimtes van zo’n 30m² met hoge ramen met traliewerk. Er staat een pooltafel en een TV. Daar zijn enkel (bollywood) films op te zien, geen actuele uitzendingen of nieuws. Deze zalen zijn smerig en aftands. Aangrenzend bevindt zich het sanitair, zonder afgesloten deur, oud en vuil, met 4 toiletten. De uren gaan hier onmetelijk traag. De meeste mensen hangen er wat rond of slapen de hele dag. Velen staren gewoon apathisch voor zich uit. Op een bepaald uur van de dag is er een ‘creamoment’ voorzien. Dan kan wie wil, begeleid door sociaal assistenten, 2 uur tekenen, schilderen of boetseren. Dit vergelijk je best met creativiteitsuurtjes in het lager onderwijs: kinderlijk, nutteloos en zonder degelijk materiaal in vuile kleine kamertjes. Deze creamomenten brengen vaak ontroerende schilderwerkjes waar doorgaans de wens en het vooruitzicht van vrijheid, boodschappen van verdraagzaamheid en vrede naar voor komen. De muren in de slaapzalen daarentegen dragen gekraste en geschreven slogans als ‘Belgique pays de merde’ of ‘gouvernement fasciste’.

Om de sleur te breken, kan er gewerkt worden. Voor een uur huishoudelijk werk, zoals het vegen van de trappen of helpen met de was ontvang je bons, waarmee je ‘luxeproducten’ kan kopen zoals chocolade of zeep. De mannen krijgen 4 keer per week toegang tot een fitnessruimte, de vrouwen 3 keer per week.

Het totale gebrek aan privacy, dag en nacht, in dergelijke zenuwtergende omstandigheden zorgt voor raciale, religieuze en seksuele spanningen. Dat leidt meermaals tot gevechten op basis van afkomst of geloofsovertuiging. Er zijn soms verkrachtingen in de slaapzalen. Het gebouw is ongeschikt en het gevangenisregime leiden onvermijdelijk tot dergelijke excessen.

Deportatie

“Of er nooit fouten gemaakt worden? Dat weten we niet. We horen zelden wat er gebeurt met een bewoner die gerepatrieerd wordt. Eén keer wel. Dat was een Congolees. Hij zei dat hij journalist was en tegen de regering had geschreven. Hij mocht niet blijven en is teruggestuurd. Een week later hoorden we dat hij bij aankomst gefusilleerd is.”

Meestal verblijven mensen maximum drie maand in het centrum, waarna ze gedeporteerd worden. De meesten doen dit “vrijwillig”. Deze vrijwilligheid is zeer relatief zoals ook geïllustreerd wordt in een informatievideo die elke gevangene te zien krijgt op de eerste dag van zijn verblijf.

Er zijn drie gradaties van deportatie: ten eerste een “vrijwillige” repatriëring, daarna een repatriëring met “licht verzet” (als de gedeporteerde roept en schreeuwt) waarop er boeien worden omgedaan en twee agenten de gedeporteerde begeleid. De informatievideo meldt: “Vanaf hier is elk verzet zinloos”. Als de gedeporteerde kalmeert, mogen de boeien los. De derde gradatie van deportatie is deze met “hevig verzet”, als de gedeporteerde zich fysiek verzet. Hij wordt door 4 agenten in een gepantserde wagen gesleurd. Zijn armen in een dwangbuis, de voeten geboeid. Om zijn hoofd krijgt hij een soort rubberen helm. Onder luid geschreeuw dragen de vier agenten hem in een speciaal gecharterd vliegtuig. Een psycholoog praat op de man of vrouw in om deze te kalmeren. De 4 agenten houden de gedeporteerde stevig vast. Het vliegtuig stijgt op. Dit fragment van de informatievideo is zwaar intimiderend en moet elke hoop op ontsnapping de kop indrukken.

Wat niet wordt gezegd, is dat mensen-zonder-papieren drie keer kunnen weigeren om vrijwillig te vertrekken, vooraleer er een gedwongen deportatie komt. Bij elke weigering, wordt de hele procedure opnieuw opgestart en wordt het vertrek met drie maanden uitgesteld. Dat leidt ertoe dat sommigen een klein jaar in de gesloten instelling blijven. Vaak is deze mensonwaardige opsluiting een beter alternatief dan teruggestuurd worden naar land van herkomst.

”Ze vinden altijd nieuwe manieren om te ontsnappen. We hebben er hier eentje die al drie keer ontsnapt is en telkens weer gevat wordt. Soms slagen ze er wel in. Onlangs zijn ze met 8 tegelijk buitengeraakt. Ze hadden een gat gemaakt in het dak van de slaapzaal met god weet wat. Via de dakgoot naar de rechtervleugel en zo naar beneden gesprongen. Eentje brak een been en die hebben we daar gewoon weer opgeraapt. De rest is verdwenen. Ze zijn tot alles in staat om weg te raken. Een jaar geleden was plots een Rwandees verdwenen. Nergens te bespeuren en nergens een spoor van ontsnapping, niemand was een sleutel kwijt. Tot plots twee dagen later een van ons opmerkte dat het mos rond het riooldeksel op de binnenkoer loszat. En ja hoor. Hij was 20 meter vergeraakt, tot de doorgang te smal werd en is daar blijven zitten. 2 dagen lang in de stront…”

Het asielbeleid in ons land wordt gedomineerd door repressie. Dat blijkt uit de procedure die wordt gevolgd om asiel te krijgen en de behandeling van mensen-zonder-papieren. Een maand geleden werd daar nog een schep bovenop gedaan en wordt ook repressief opgetreden tegen een protestactie van mensen-zonder-papieren in Brussel. Die werden allemaal opgepakt en enkelen werden overgebracht naar gesloten centra. Ook Amnesty International heeft bedenkingen bij het verstrengen van het asielbeleid in ons land. Enkele feiten over gesloten centra.

Er zijn in ons land zes gesloten centra voor mensen-zonder-papieren: het INAD-Centrum (voor “inadmissibles” of “niet toegelaten personen”) met een 30-tal plaatsen in de transitzone van de luchthaven. Hier passeren er ieder jaar ongeveer 2.000 mensen. Daarnaast zijn er het transitcentrum 127 (60 plaatsen) en 127 bis (120 plaatsen). Verder het centrum in Brugge (112 plaatsen), Merksplas (146) en Vottem (160 plaatsen). Jaarlijks komen zo’n 8.000 mensen in een gesloten centrum terecht, dat is althans een schatting op basis van wie was ingeschreven.

De Dienst Vreemdelingenzaken kan op ieder ogenblik overgaan tot het oppakken van mensen-zonder-papieren om ze over te brengen naar een gesloten centrum. Zo’n 5 tot 10% van de asielzoekers wordt zelfs aangehouden toen ze zich aanmelden bij de Dienst Vreemdelingenzaken om hun dossier te vervolledigen. De Dienst Vreemdelingenzaken kan ook actief op zoek gaan naar mensen-zonder-papieren, bijvoorbeeld door deel te nemen aan grootschalige politiecontroles in de stations of gewoon op straat.

Een gesloten centrum is officieel geen gevangenis, maar de regels inzake rechten en plichten is wel grotendeels gebaseerd op de regels voor gevangenissen. Het is officieel geen gevangenis waardoor zelfs kinderen in sommige centra worden opgesloten, ook al wordt gesteld dat dit ingaat tegen de rechten van kinderen. In gewone gevangenissen mogen kinderen niet worden opgesloten, in gesloten centra wel. In 2002 waren er 63 niet-begeleide minderjarigen in de gesloten centra en 594 minderjarigen in totaal. In het centrum 127bis waren begin december 2005 meer dan de helft van de bewoners kinderen.

Amnesty International klaagt in haar jaarrapport het strenger geworden asielbeleid aan. De mensenrechtengroep stelde onder meer dat de beroepstermijn voor een asielzoeker (die beperkt is tot 15 dagen) veel te kort is. Ook werd aangeklaagd dat psychiatrische patiënten gewoon in gesloten asielcentra worden opgesloten.

In het gesloten centrum is er een strenge beveiliging met ook repressieve maatregelen zoals isoleercellen. In 2004 werden 778 mensen in een isoleercel geplaatst, in Merksplas alleen ging het om 422 mensen.

Na het gesloten centrum volgt een deportatie. In 2004 werden 5.612 personen uit gesloten centra afgevoerd, 1.620 daarvan werden uitgewezen waarvan ruim 1.200 vanop de luchthaven van Zaventem. Dat zijn gemiddeld zo’n 3 tot 4 mensen per dag. Bij deportaties uit Oostenrijk, België, Duitsland, Frankrijk en Zwitserland vielen er tussen 1991 en 2001 13 doden. Tussen 1998 en 2001 waren dat er 10.

> Bronnen en meer cijfers

Eind 2007 kwamen de regeringspartijen tot een akkoord om drie categorieën van mensen-zonder-papieren mogelijk toe te laten tot een regularisatie: diegenen wiens asielaanvraag te lang heeft geduurd, diegenen die in ons land verblijven en een jobaanbod hebben of een zelfstandigenstatuut en tenslotte diegenen met een “lokale verankering”. Minister Turtelboom maakt echter duidelijk dat er geen brede regularisatie zal komen.

Jean Peltier

Minister Turtelboom (Open VLD) heeft nog steeds niet duidelijk gemaakt wat nu exact wordt verstaan onder een “lokale verankering”. Haar laatste voorstel bestaat uit een puntensysteem waarin vooral het hebben van werk belangrijk is (40 punten voor een knelpuntenberoep), gevolgd door opleiding en talenkennis (10 punten), schoolgaande kinderen (10 punten), een positief advies van de burgemeester (die kan van -10 tot +10 gaan…), sociale betrokkenheid (hoe vaag kan het worden?),… Vanaf 70 punten kan er dan een regularisatie volgen.

Met de indeling wordt meteen duidelijk gemaakt waarvoor mensen-zonder-papieren voor de liberalen welkom zijn: om die klusjes op te knappen die anderen niet bereid zijn te doen of niet kunnen. Wie een knelpuntberoep kan uitoefenen, mag blijven. De anderen moeten maar in de illegaliteit blijven werken aan lage lonen en onder extreme uitbuiting.

De organisaties van de mensen-zonder-papieren blijven wantrouwig staan tegenover deze voorstellen en de acties voor een algemene regularisatie zullen verdergaan. 250 mensen-zonder-papieren voeren een hongerstaking in Brussel. In Luik worden acties voorbereid aan de lokale secretariaten van de traditionele partijen. Deze acties gaan uit van UDEP (Union de Défense des Sans-Papiers), OSP (Organisation des Sans-Papiers), het CRACPE (Collectif de résistance contre les Centres pour Etrangers) en het CSSP (Comité de Soutien aux Sans-Papiers).

Bij de actie aan het secretariaat van de MR afgelopen dinsdag waren er zo’n 40 betogers. We spraken daarbij met Taoufik Sabek, de woordvoerder van de OSP.

Wat is OSP?

Taoufik Sabek: “De Organisatie van Mensen-zonder-papieren (OSP) werd zeven maand geleden in Luik opgezet om de belangen van de mensen-zonder-papieren in België te verdedigen. Onze eisen zijn duidelijk: regularisatie van alle mensen-zonder-papieren, afschaffing van de gesloten centra, stopzetting van de uitwijzingen, een einde aan de moderne slavernij in de vorm van zwartwerk door mensen-zonder-papieren. De OSP werkt samen met iedereen die de sans-papiers steunt.”

Wat is de bedoeling van de acties aan de secretariaten van de partijen?

TS: “We willen de partijen erop wijzen dat hun standpunt niet voldoet op het vlak van de regularisatie en we willen hen vragen om meteen een moratorium in te stellen op de uitwijzingen tot er een akkoord is over een regularisatieproject.

“We willen ook vooral discussiëren over het fameuze criterium van de “lokale verankering” dat naar voor wordt geschoven door de minister. Voor de minister is dat aspect vooral afhankelijk van bewijzen dat je hebt gewerkt in de onderzochte periode. Wij zouden eerder de notie van “duurzame verbondenheid” gebruiken waarin niet alleen wordt gekeken naar de werksituatie, maar ook naar vrienden, sociale relaties,… De meerderheid van de mensen-zonder-papieren maakt nu geen kans op een regularisatie aangezien je arbeidsovereenkomsten moet kunnen voorleggen of legale bewijzen dat je hebt gewerkt, terwijl mensen-zonder-papieren per definitie in het zwart werken.

“We verzetten ons ook tegen een ander criterium dat de regering wil opleggen: dat van het advies van de burgemeester over de “verankering” van wie een regularisatie aanvraagt. Heel wat mensen-zonder-papieren hebben geen banden met de lokale gemeentelijke administratie en nog minder met de burgemeester. Anderen hadden banden in een gemeente, maar moesten verhuizen omdat ze elders werk vonden. Ze zijn niet altijd bekend in hun nieuwe gemeente. Het advies van de burgemeester is gewoon een extra obstakel voor een regularisatie. Wij vragen dus dat dit criterium niet zou worden toegepast.”

Meer info over OSP vind je op deze website: www.o-sp.org

---

Dienst Vreemdelingenzaken zet repressie verder

We hebben eerder reeds geschreven over de razzia die op 29 april plaats vond in Brussel (meer info daarover vind je ook op onze overzichtspagina over asielrecht). Jammer genoeg was dat geen alleenstaand gebeuren. Toen op 7 mei in het centrum van Luik een volksfeest plaatsvond om het kampioenschap van Standard te vieren, haalden agenten in burger een aantal mensen-zonder-papieren uit de massa. Dit was duidelijk op voorhand voorbereid: een vertegenwoordiger van de Dienst Vreemdelingenzaken was aanwezig op het politiebureau om de dossiers te behandelen en de mensen-zonder-papieren onmiddellijk door te sturen naar het gesloten centrum van Vottem.

Op woensdag 7 mei betoogden zo’n 500 mensen voor het Europees parlement om te protesteren tegen het repressieve asielbeleid. De betogers kwamen ook op voor de afschaffing van de gesloten centra. Er waren heel wat organisaties aanwezig, waaronder de vakbonden, maar ook studenten en mensen-zonder-papieren die aan de ULB actie voeren.

Verslag door ALS-ULB

De delegatie van de ULB was erg dynamisch en strijdbaar. Er werd een minuut stilte gehouden ter herdenking van de sans-papier die overleden was in het gesloten centrum van Merksplas. De studenten waren gemotiveerd om te protesteren en trokken ook naar de Dienst Vreemdelingenzaken met als slogan: “Bevrijd onze kameraden zonder papieren”. We trokken door enkele volkswijken met slogans als “Eerste, tweede, derde generatie, we zijn allemaal kinderen van migranten”. Heel wat omstaanders sloten zich bij de betoging aan.

Voor de Dienst Vreemdelingenzaken werd de vrijlating geëist van de 13 mensen-zonder-papieren die na de razzia van 29 april werden opgesloten in gesloten centra. Hierna trokken de betogers nog langs de Begijnenkerk en de beurs, waar het traditionele parkoers van vakbondsbetogingen werd gevolgd.

De actie eindigde met een symbolische cirkel rond de Begijnenkerk waar een groep mensen-zonder-papieren nog steeds een bezettingsactie houden. Sommigen van hen zijn in hongerstaking gegaan deze morgen.

De Actief Linkse Studenten en LSP/MAS waren sterk vertegenwoordigd op de actie. We organiseerden mee de animatie van de betoging. We verkochten 32 exemplaren van ons maandblad en 50 van Egalité, het studentenblad van de ALS. We hadden niet meer exemplaren bij. Daarnaast haalden we 80 euro strijdfonds op om onze campagnes verder te zetten.

De politici in Europa willen de mensen zonder papieren harder aanpakken. Vorige week zagen we een eerste voorbeeld hiervan met een razzia bij een betoging van mensen zonder papieren. Daarbij werden 13 betogers naar gesloten centra overgebracht, 148 betogers werden opgepakt. Minister Turtelboom kondigde aan dat het Belgisch asielbeleid nog strenger zal worden.

In heel de discussie over asielrecht wordt door de traditionele politici nooit gekeken naar de omstandigheden waarin mensen zonder papieren leven. Na de zelfmoord vorige week van een asielzoeker in Merksplas was het enige nieuws dat werd gebracht dat een opstand van asielzoekers was vermeden. Een journalist op het VTM-nieuws had het over onrust bij een aantal “belhamels” in het gesloten centrum. Waarom die asielzoeker zo tot wanhoop was gedreven dat hij er besloot zelf een einde aan te maken, kwam niet aan bod. Hetzelfde fenomeen zien we als het over vluchten in het algemeen gaat. De redenen waarom mensen vluchten worden nooit vermeld. Nochtans laat niemand zijn of haar familie, vrienden en omgeving achter voor het plezier.

De razzia van vorige week, toen bij een toegelaten betoging van mensen zonder papieren en hun sympathisanten (onder meer aan de ULB waar een solidariteitsactie plaats vindt) 148 mensen werden opgepakt, was blijkbaar slechts een voorloper op de aankondiging vandaag dat het Belgische asielbeleid strenger zal worden. Minister Turtelboom stelde dat mensen zonder papieren voortaan tot 18 maanden kunnen worden opgesloten in gesloten centra. Ook de opsluiting van kinderen in gevangenissen zal blijven gebeuren. Dat dit ingaat tegen de rechten van kinderen en tegen ieder greintje sociaalvoelendheid, neemt de minister er blijkbaar bij. De Europese Commissie steunt een repressieve aanpak en wil harde maatregelen tegen de naar schatting 8 miljoen mensen zonder papieren in Europa.

Een deportatie moet volgens de minister iets gewoon worden: “We moeten aan mensen ook duidelijk maken dat het geen enkele zin heeft om de repatriëring te proberen tegen te houden in de hoop dat de termijnen verstrijken en er uiteindelijk toch een regularisatie volgt.” De Europese aanpassingen van het asielbeleid met een nadruk op het ontwikkelen van een “fort Europa” leiden tot verzet. Woensdag is een internationale protestactie gepland aan het Europees parlement (afspraak om 12u30 aan place Schuman). Ook vanuit de ULB wordt gemobiliseerd naar die actie en zal tevens worden geprotesteerd tegen de razzia van vorige week.

LSP steunt het verzet tegen het repressieve asielbeleid. Wij verzetten ons tegen de razzia die vorige week plaats vond en eisen de onmiddellijke vrijlating van al wie daar werd opgepakt. Daarnaast wordt het tijd dat de problemen worden aangepakt, in plaats van de gevolgen. Terwijl multinationals en grote bedrijven jarenlang de neo-koloniale wereld hebben geplunderd en leeg geroofd, vaak met de hulp van dictatoriale marionettenregimes, worden zij vandaag niet aangepakt. Het zijn die mensen die uit wanhoop voor de miserie waarmee ze geconfronteerd werden, hun land ontvluchtten die vandaag worden bestempeld als “problemen”. Ons standpunt is duidelijk: pak de multinationals aan en niet hun slachtoffers! Daartoe is het nodig om ons te organiseren en op te komen voor een andere maatschappij, dat is een onderdeel van het socialistisch alternatief waar wij voor staan.

De mensen-zonder-papieren en studenten van de ULB organiseerden meerdere acties tegen de brutale razzia die werd opgezet door de Brusselse PS-burgemeester Freddy Thielemans afgelopen dinsdag. Tijdens deze razzia werden studenten, mensen-zonder-papieren (en hun advocaten) hard aangepakt door de politie. Dertien mensen-zonder-papieren werden overgebracht naar de gesloten centra van Vottem en Merksplas, ze kunnen ieder moment worden uitgewezen. Komende woensdag is er ook een protestbetoging gepland.

De opsluiting en de uitwijzingen zullen een klimaat van terreur zaaien om zo ieder verzet tegen het asielbeleid de kop in te drukken. De PS neemt al twintig jaar deel aan de regeringen en ook aan dit asielbeleid. Het is duidelijk dat de PS voor de mensen-zonder-papieren maar één boodschap heeft: ze hebben geen recht om democratisch te betogen. Extreem-rechts zal in de handen wrijven.

Het steuncomité voor de mensen-zonder-papieren aan de ULB (CAS) omvat studenten (waaronder de Actief Linkse Studenten en anarchistische studenten – andere linkse studentengroepen namen nog niet deel aan de steuncampagne). CAS organiseerde samen met UDEP (Unie ter verdediging van de mensen-zonder-papieren) een betoging voor het feest van de PS op de vooravond van 1 mei. Dat is een feest dat niet bepaald op arbeiders, laat staan mensen-zonder-papieren, is gericht.

Zo’n 200 studenten en mensen-zonder-papieren kwamen zes uur lang samen om de PS op haar verantwoordelijkheid te wijzen en de vrijlating van hun “kameraden sans-papiers” te eisen. De betogers riepen slogans als: “PS, PS, t’as besoin des flics pour assurer ta politique” (PS, jullie hebben politie nodig om jullie beleid te voeren). Thielemans liet zich niet opmerken op het PS-feest…

De politie probeerde twee keer om de betogers te provoceren en incidenten uit te lokken. De betogers werden bedreigd met een waterkanon. Het doel was duidelijk: een beeld geven van jongeren en vreemdelingen die “gewelddadig” zijn. Net zoals de avond voorheen, gingen de betogers niet in op de provocatie. Philippe Moureaux moest tussenkomen bij de politie om het waterkanon te verwijderen omdat dit “slecht zou overkomen”, zo moest hij toegeven. Het ordewoord om opnieuw te verzamelen aan het feest van het ABVV op Place Rouppe op 1 mei zelf werd verspreid.

Op 1 mei was er in de officiële toespraak van de vakbond steun voor de mensen-zonder-papieren. Na deze toespraak verzamelden enkele tientallen betogers zich rond Jalil, de woordvoerder van CAS en lid van ALS (de studentengroep van LSP/MAS), die zich op een vuilbak plaatste met een megafoon. Er werd een minuut stilte in acht genomen voor de sans-papier die uit wanhoop zelfmoord pleegde in Merksplas. Het agressieve optreden dat werd opgezet door Thielemans zal die wanhoop enkel versterken.

Hierop werd een betoging ingezet naar het café waar Thielemans zich bevond. Die weigerde naar buiten te komen om zich te verantwoorden. De slogan: “PS, t’es foutu, la jeunesse est dans la rue” (PS, je hebt het verkorven, de jongeren komen op straat) weerklonk op het plein. De affiches van UDEP werden op heel het plein opgehangen tijdens het concert van Axelle Red. Jalil sloot het feest af met een oproep voor solidariteit en de vrijlating van alle mensen-zonder-papieren. Hij deed dit vanop het podium van het ABVV.

Met ALS en LSP zijn we sterk betrokken in de mobilisaties van de laatste dagen. Daarbij brengen we ons standpunt naar voor dat de beweging zich moet richten tegen de multinationals die verantwoordelijk zijn voor de ravage die wordt aangericht in de neokoloniale wereld en niet tegen haar slachtoffers die elders een beter leven zoeken.

We roepen op om samen met ons te strijden tegen de uitbuiting die enkel ten goede komt van een handvol kapitalisten. De PS heeft haar rug gekeerd naar socialistische opvattingen en zelfs naar de meest uitgebuite lagen van de bevolking. Als je wil opkomen voor een socialistisch alternatief, doe dan mee met ALS en LSP!

---

Het steuncomité en de mensen-zonder-papieren zullen deelnemen aan een Europese bijeenkomst tegen het repressief asielbeleid. De afspraak hiervoor is komende woensdag 7 mei om 12u30 op het Schumanplein in Brussel.

---

De eerste foto werd overgenomen vanop indymedia.be