De controverse rondom het Uitzetcentrum Rotterdam Airport (UZC) is al weer een poosje geluwd. Maar voor mij, ex-werknemer van het Uitzetcentrum, leeft de herinnering nog steeds en denk ik er nog iedere dag aan. Het speelt al een lange tijd dat ik mij geroepen voel om openlijk te spreken over wat zich daar binnen de muren afgespeeld heeft (en wat zich daar waarschijnlijk nog steeds afspeelt). Nu is de beslissing gevallen en schrijf ik deze brief voor wie hem wil lezen. Het is vooral het licht van vandaag de dag die mij de knoop heeft doen doorhakken, want intolerantie, islamofobie en ja, zelfs racisme lijken modeartikelen geworden. We praten over de ander en zijn/haar geloof of zij gedegradeerd zijn tot dieren en we kunnen ons niet meer verplaatsen in de ander. We zien niet meer dat dit ook gewoon een mens is met veelal dezelfde wensen en dromen als wij zelf.
Artikel door Sabah Haque, Socialistisch Alternatief (Nederland)
Ik zeg dit zo, want ik heb in het Uitzetcentrum menige massale uitzetting meegemaakt. Men charterde een vliegtuig, naar bijvoorbeeld Nigeria. De mensen die uitgezet moesten worden, werden midden in de nacht uit hun cel gehaald door leerlingen van de Marechaussee. Die de mensen vernederden door hen, desnoods met fysiek geweld, uit hun kleren te werken voor een visitatie. Er stond dan een instructeur bij, die, alsof het een instructie voor het bedienen van een machine betrof, aanwijzingen gaf aan de leerling. Deze voerde ze dan uit, zonder de indruk te wekken dat er enig besef was dat hij/zij bezig was een ander mens te dwingen zichzelf uit te kleden. Er was geen oog meer voor het feit dat iemand dan naakt en kwetsbaar voor je staat. Een mens, die bijvoorbeeld veel ouder is dan jij of amper een volwassene, gevlucht voor het regime van een land, voor een burgeroorlog, bang en wantrouwend voor autoriteiten, misschien mishandeld, verkracht, of naar Nederland gesmokkeld onder erbarmelijke omstandigheden door mensenhandelaren. Dus een mens waar je bijna niets van weet en iemand die een onzekere toekomst tegemoet gaat. Iemand die hoopte hier veilig te zijn….. Nadat er kritiek geweest was van werknemers van het UZC over de onmenselijke behandeling die de vreemdelingen kregen (want wij spraken wel met de mensen en wisten in ieder geval nog iets van hun achtergrond), mochten deze er niet meer bij zijn en deed de KMAR de uitzettingen helemaal zelf.
Ik zal nu wat voorbeelden geven van persoonlijk leed van de vreemdelingen die bij ons verbleven en wat me altijd nog bijgebleven is:
Een man die oorspronkelijk uit Sierra Leone kwam en lichamelijk gehandicapt, was opgepakt op het vermoeden geen geldige verblijfsvergunning te hebben, bleek achteraf toch rechtmatig in NL aanwezig te zijn. Toen hij opgepakt werd door de politie is zijn huurhuis leeggehaald en hadden ze alleen het hoognodige in grote koffers gestouwd. Hij werd in een busje van de vervoersdienst van Justitie binnengebracht. De dag dat bleek dat hij gewoon in NL mocht zijn, werd hij geholpen met zijn koffers tot de speedgate en daarna moest hij zelf maar zien hoe hij bij de bushalte kwam om naar huis te gaan. Een van mijn collega´s is onder diensttijd naar buiten gegaan, heeft hem geholpen om bij de bushalte te komen en zijn koffers in de bus getild.
Een mevrouw uit Marokko, mishandeld door haar ex-man en bang dat zijn familie haar iets zou aandoen. Inmiddels had zij een nieuwe partner, die zij ontmoet had in een vreemdelingencentrum en net als zij in aanvraag was voor een verblijfsvergunning. Toen zij bij ons geplaatst werd was zij inmiddels vijf maanden zwanger en emotioneel erg fragiel. Als zij uitgezet zou worden dan zou dat gebeuren naar Tangiers en zij had geen familie die haar daar op zou kunnen en willen vangen. Deze mevrouw heeft totdat zij uitgerekend was bij ons gezeten. Onzeker of ze mocht blijven in Nederland en met dat zwaard van Damocles boven haar hoofd dat zij in Tangiers hoogzwanger aan haar lot overgelaten zou worden. Uiteindelijk bleek zij recht te hebben op een verblijfsvergunning en mocht zij blijven.
Nog een voorbeeld is een hoogzwangere Chinese mevrouw die, na een korte fit-to-fly test, zonder pardon in haar 40e week van de zwangerschap op het vliegtuig naar Shanghai gezet werd. Waar zij geen familie had, want die woonden ergens in de provincie en waren te arm om naar Shanghai af te reizen om haar op te halen. Soms vraag ik me af wat er van haar terecht gekomen is en of ze ooit veilig thuis aangekomen is.
Het meest schrijnend waren de kinderen die zonder onderwijs en achter slot en grendel in het UZC verbleven. Hele gezinnen zelfs: Een vader uit Kosovo getrouwd met een Turkse vrouw. Samen hadden ze twee kinderen, waarvan de oudste met een paspoort uit Kosovo en de jongste met een Turks paspoort. Op de dag van uitzetting werd er van ons verwacht dat wij het gezin zouden scheiden van elkaar en we moesten ze in drie verschillende wachtcellen zetten. Wij hebben ze dus zo neergezet dat ze elkaar nog konden horen. De kinderen begonnen te huilen en daarop begon de vader, omdat hij zijn kinderen niet kon beschermen en bijstaan, te schreeuwen en te trappen tegen de celdeur. De moeder begon te gillen en erbarmelijk te huilen. Daarmee was het drama compleet. De vervoersdienst van Justitie wilde ze in deze staat niet meenemen en ze zijn in het UZC gebleven. Later is het Justitie wel gelukt om ze uit te zetten. Door de kinderen als op voorhand mee te nemen naar Schiphol (ze soort van in gijzeling te nemen) en zo de ouders te dwingen naar hun land van herkomst te vliegen.
Het is maar een greep uit de voorbeelden die ik kan noemen en ik vertel ze om een beeld te schetsen hoe het er aan toe ging in het UZC onder Verdonk.