Category: Distributiesector

In de distributiesector komen er mogelijk acties nadat het patronaat weigerde om zelfs maar de magere bepalingen van het Interprofessioneel Akkoord (IPA) toe te passen voor het personeel in de sector. Bovendien wordt de discussie verdergezet over de toepassing van andere paritaire comités voor supermarkten. Carrefour opende de aanval op dat punt en wordt daarin, zoals verwacht, gevolgd door anderen.

De distributiesector omvat grote handelszaken zoals supermarkten, maar ook andere grote winkels. Deze sector is erg gevoelig aan de gevolgen van de economische crisis en voorheen ook de dalende koopkracht. Als een groeiend deel van de bevolking het met minder moet doen, dan wordt natuurlijk ook minder uitgegeven in de grote winkels.

Het patronaat in de sector wil in het offensief gaan. De magere bepalingen van het Interprofessioneel Akkoord 2009-2010 gaan haar nog te ver. In dat IPA werd voorzien dat iedereen een premie krijgt van 125 euro in 2009 en 250 euro in 2010. Dat gebeurt in de vorm van cheques. Dat is een wel erg beperkte tegemoetkoming voor de daling van de koopkracht de afgelopen jaren. En zelfs dat gaat nog te ver voor het patronaat in de distributiesector.

Het bedrag van 125 en 250 euro geldt voor alle werknemers, los van hun arbeidsstelsel. Dat betekent dat deeltijdsen een zelfde premie krijgen als voltijdsen. In de distributiesector werken veel deeltijdsen en het patronaat wil de premie daarom in verhouding plaatsen tot de arbeidstijd. Ook in de metaal werd een dergelijk voorstel gedaan door het patronaat (en aanvaard door de christelijke bond en de Vlaamse socialistische metaalbond, de Franstalige socialistische metaalbond was tegen).

Verder wil het patronaat ook discussie voeren over de toepassing van de verschillende paritaire comités. Die discussie werd opgestart door Carrefour dat in Brugge een hypermarkt opende onder een paritair comité met slechtere loonsvoorwaarden en meer flexibiliteit voor het personeel. De stakingsacties van het Carrefour-personeel tegen deze ondermijning van hun positie werden beantwoord met harde repressie: deurwaarders en zelfs fysieke interventies van de politie tegen stakersposten.

Nu blijkt dat de stakers wel degelijk gelijk hadden: Carrefour wil ook in andere winkels van paritair comité veranderen om zo het personeel minder te betalen en flexibeler te laten werken. Carrefour wordt er bovendien in gevolgd door andere winkels als Cora en Hema.

De bonden dreigen met acties om voor iedereen een gelijke premie af te dwingen en stellen tevens dat er discussie nodig is over een opwaartse harmonisering van de bepalingen in de diverse paritaire comités. Vandaag was er een bijeenkomst van militanten uit de handelssector, mogelijk volgt komende zaterdag een stakingsdag. De zaterdag van een verlengd weekend is doorgaans een topdag in de distributiesector.

Het personeel bij Carrefour werd de afgelopen maanden geconfronteerd met een vastberaden wil van de directie om de arbeids- en loonsvoorwaarden van het personeel op de helling te zetten. De nieuwe hypermarkt in Brugge werd een precedent. Om haar politiek op te leggen, kon de directie beschikken over de bereidwillige medewerking van het gerecht en de politie om stakingspiketten te breken. Het conflict leidde uiteindelijk tot een akkoord. De directie haalde haar slag niet helemaal thuis.

door Thierry Pierret

De groep-Carrefour wil het personeel van haar nieuwe hypermarkt laten werken onder het paritair comité (PC) 202.01 in de plaats van PC 312 (dat de arbeids- en loonsvoorwaarden voor supermarkten bepaalt). PC 202.01 is bevoegd voor voedingswinkels en kruidenierszaken. De arbeids- en loonsvoorwaarden zijn er heel wat minder gunstig: 40 zondagen per jaar werken aan 100% loon, terwijl PC 312 het aantal zondagen beperkt tot drie per jaar aan een loon van 300%. Alles samen zou het personeel er tot 25% minder verdienen. De directie stelde dat de vestiging in Brugge een uitzondering vormt, maar pleitte intussen wel bij de minister van arbeid voor de afschaffing van het PC 312.

De vakbonden reageerden met stakingsacties in verschillende winkels. De directie wou dat verhinderen en deed beroep op het gerecht en de politie om stakersposten te breken. De vastberadenheid van het personeel om zich niet te laten doen, botste op een beperkte mobilisatie van de vakbondsleidingen, die toch wel wat meer volk op de been kunnen brengen dan wat we nu zagen aan de stakingspiketten. Er werd niets ondernomen om de strijd uit te breiden naar andere onderdelen van de distributiesector. Nochtans zou dit de positie van de bonden en het personeel bij Carrefour enorm versterkt hebben. Het zou bovendien de mogelijkheid hebben geboden om samen te strijden met het personeel van “low cost” bedrijven in de sector zoals Aldi waar de arbeids- en loonsvoorwaarden doorgaans minder gunstig zijn dan bij Carrefour. Het uitbreiden van de strijd om ervoor te zorgen dat ook deze bedrijven onder PC 312 zouden vallen, had bovendien druk kunnen zetten tegenover de poging van de directie van Delhaize om in Gembloux een winkel te openen waar het personeel onder PC 202.01 zou vallen.

Het conflict bij Carrefour blijft een test voor de volledige distributiesector. De directies van andere bedrijven zullen het voorbeeld van de Brugse hypermarkt gebruiken om een offensief in te zetten tegen hun personeel. De vakbondsleidingen hebben de acties beperkt en uiteindelijk een akkoord gesloten om de IPA-onderhandelingen niet in het gedrang te brengen.

Het resultaat van de strijd bij Carrefour is tweeslachtig: enerzijds blijft het personeel in Brugge onder het PC 202.01 vallen, maar anderzijds worden de arbeids- en loonsvoorwaarden wel aangepast: een 35-urenweek met vijf arbeidsdagen, minimum 18 uur per week, geen gesplitste diensten en zondagswerk aan 200%. We vrezen echter dat de directie deze toegevingen al snel zal proberen teniet te doen bij nieuwe herstructureringen.

Het idee van een verbeterde versie van PC 202.01 opent anderzijds wel mogelijkheden voor andere werknemers in dit paritair comité om gelijkaardige voorwaarden te eisen. Zullen de vakbonden in de sector gebruik maken van deze opening om in het tegenoffensief te gaan?

De media brachten het bericht dat het conflict bij Carrefour “opgelost” is. Er werd een voorakkoord gesloten met de directie dat volgende week wordt voorgelegd aan het personeel. Toch blijven er heel wat vragen overeind: hoe zit het nu met het stakingsrecht bij Carrefour? En: zal de Brugse vestiging onder het paritair comité van de warenhuizen vallen of niet?

De afgelopen weken vonden tal van acties plaats aan vestigingen van Carrefour. De strijd tegen de ondermijning van de arbeids- en loonsvoorwaarden bij het grootwarenhuis werd steeds grimmiger en symbolischer. Dit ging niet meer alleen om de lonen en flexibiliteit van het personeel in Brugge, het ging om een precedent voor de volledige distributiesector. De directie greep de acties aan om een forse aanval in te zetten op het stakingsrecht. Ook daar is het laatste woord nog niet over gevallen.

Het zou natuurlijk goed zijn indien het conflict nu tot een oplossing zou komen. De omvang van het collectieve conflict zorgt er natuurlijk wel voor dat deze oplossing zal moeten worden gesteund door al het personeel van Carrefour en niet enkel de werknemers in Brugge die ongetwijfeld blij zouden zijn met iedere stap vooruit, ook al blijven ze achterop tegenover de rest van het personeel van andere hypermarkten van Carrefour.

Tijdens dit conflict heeft Carrefour meermaals geprobeerd om de acties te breken. Daartoe werd beroep gedaan op rechters en deurwaarders. Aan stakersposten werden arbeiders aangevallen door de politie, anderen werden gearresteerd. Fysieke aanvallen op stakersposten zijn lang niet meer gezien in ons land, maar dankzij Carrefour behoort dit opnieuw tot de actualiteit. Daarnaast heeft de directie op geen enkel ogenblik geaarzeld om te liegen over het aantal werkwilligen, winkels werden met schandalig weinig personeel open gehouden, tijdelijken kregen de keuze: werken of buiten, op de stakersposten waren er enkel mensen van “buiten Carrefour”,…

Zelfs indien er straks een akkoord uit de bus komt en het conflict bij Carrefour van de baan is, zal er alsnog een initiatief nodig zijn om het stakingsrecht te verdedigen. Een evaluatie van het “herenakkoord” door de Nationale Arbeidsraad zal niet volstaan – de afgelopen weken hebben de werknemers aan de stakersposten een eigen bijzonder negatieve evaluatie kunnen zien… Na Carrefour zal iedere patroon proberen om stakingen te breken via gerechtelijke tussenkomsten. Daarnaast zal er binnen Carrefour zelf ongetwijfeld weinig vertrouwen zijn in een directie die bewust onwaarheden liet verspreiden over haar stakende werknemers.

De vakbonden kondigden aan het voorakkoord te zullen verdedigen, maar er wordt niet verder ingegaan op de inhoud van het voorakkoord. Ongetwijfeld zullen velen toch iets ernstig verwachten op het vlak van lonen en werkregeling bij Carrefour in Brugge. Het minste verschil met andere hypermarkten zal nadien toch worden aangegrepen als precedent. Wordt ongetwijfeld vervolgd…

Maandag werd actie gevoerd aan de Carrefour van Wavre om te protesteren tegen de poging van de directie om in Brugge een precedent te scheppen om fors te besparen op de lonen van het personeel. De stakingsactie in Wavre verliep zonder problemen, de directie probeerde beroep te doen op een deurwaarder maar die poging mislukte. We publiceren een fotoreportage van aan de stakerspost.

Tim

Afgelopen zaterdag werd aan de Carrefour van Mechelen-Noord actie gevoerd in solidariteit met de Brugse collega’s en tegen de afbraak van de arbeids- en loonsvoorwaarden van alle werknemers van Carrefour en de distributiesector. Toen de winkel om 9 uur normaal gezien moest openen, waren er een 80-tal aanwezigen op het piket dat werd bemand door militanten van Carrefour en solidariteitsdelegaties.

Verslag door Andrej. Foto’s door Jan

[box type=”shadow” align=”alignright” width=”100″]

[/box]

Er was een vastberaden sfeer aan het piket en dat werd versterkt door de aanwezigheid van vertegenwoordigers uit alle vakbonden. Er waren syndicalisten van Delhaize, Aldi, ACOD-Onderwijs, Algemene Centrale (ABVV), LBC,… De initiatiefnemers van de oproep tegen de aanvallen op het stakingsrecht waren aanwezig. Ook een aantal militanten van linkse politieke organisaties kwamen een kijkje nemen. Met zowat 10 militanten van LSP bleven we de hele voormiddag aan de zijde van de stakende arbeiders.

Onze aanwezigheid werd gesmaakt door de arbeiders en ook voor ons was het interessant om te discussiëren met de syndicale militanten. We konden er acht exemplaren van ons maandblad verkopen en spraken met veel aanwezigen over de noodzaak van een campagne rond het idee “Samen sterk voor koopkracht en werk” en “voor een syndicale partij”. Onze ideeën vonden makkelijk een ingang en er was een grote openheid voor discussie.

De vakbondsverantwoordelijke van Carrefour-Mechelen van de BBTK vertelde me dat de staking over heel wat meer ongenoegen gaat dan enkel de lonen in Brugge. Zelfs de gevolgen van het Generatiepact liggen nog erg gevoelig aangezien velen nu vaststellen dat vervroegd pensioen moeilijker wordt. En dan wil het patronaat ook nog eens besparen op de lonen! Dat is onaanvaardbaar. De voorwaarden in Brugge zullen nadien ook worden doorgevoerd in andere vestigingen. Op dit ogenblik wordt op Linkeroever in Antwerpen een complex met luxewoningen gebouwd waarbij er ook een Carrefour zou worden geopend. Deze is in de buurt van de hypermarkt van Burcht, die mogelijk zal sluiten ten voordele van de winkel op Linkeroever. Het is nog maar de vraag onder welk paritair comité het personeel op Linkeroever zal vallen…

In Mechelen zijn er een aantal specifieke problemen, zoals een gebrek aan investeringen in de gebouwen en het materieel. Zo zijn er verschillende kassa’s die al maanden niet goed werken. Bovendien is er een desorganisatie wat vaak een grotere werkdruk creëert onder het personeel. Voor het breken van stakingen, kan de directie heel wat meer organisatie en efficiëntie aan de dag leggen.

De actiebereidheid onder de arbeiders is erg groot. De directie zet wel druk op diegenen met een tijdelijk contract. Die krijgen de keuze: staken en ontslag of werken om te overleven. De meeste tijdelijken worden voor drie maanden aangeworven, wat het ook voor de vakbonden moeilijker maakt om alle collega’s te kennen.

Staken is het enige wat nog mogelijk is tegen het tekort aan personeel, de lage lonen, slechte uurroosters en anderzijds gouden parachutes voor de top. De BBTK-afgevaardigde zei me nog dat de strijd moet worden uitgebreid, dit gaat immers niet alleen over het personeel van Carrefour maar over alle arbeiders. Men wil ons laten opdraaien voor de crisis. Dat is waarover het gaat. Als we ons niet verzetten, gaan we terug naar de tijd van Charlie Chaplins “Modern Times” of naar “Daens”.

In een andere winkelketen wordt met de chronometer gevolgd hoeveel tijd een personeelslid nodig heeft per klant of per palet. Het aantal uren dat nodig is voor een bepaald werk wordt op voorhand vastgelegd door de directie, als er meer tijd nodig blijkt te zijn wordt dat niet betaald. Door het chronometreren van de werktijd worden bovendien de arbeiders tegen elkaar uitgespeeld. Dat noemen ze dan flexibiliteit.

De aanval van Carrefour op het stakingsrecht wordt vaak besproken op het piket. Voor alle vakbondsmilitanten was het duidelijk dat er snel iets moet gebeuren, sommigen waren kritisch over het gebrek aan initiatief van de vakbondsleiding en de afwezigheid van enige reactie van gevestigde politieke partijen. In de loop van de dag kwam het bericht dat de Franse vakbond CGT aankondigde dat het ook acties zal voeren in Frankrijk indien Carrefour het stakingsrecht verder blijft aanvallen. Dat is een belangrijke vorm van solidariteit die onze positie enorm kan versterken.

Het patronaat wil de arbeiders laten opdraaien voor hun crisis. In een periode van crisis zullen syndicale militanten en arbeiders een cruciale rol moeten spelen. Door georganiseerd en massaal te antwoorden op de frontale aanval van de burgerij, kunnen we ons verdedigen en tegelijk in het offensief gaan voor een alternatief op het kapitalistisch systeem van crisis en miserie voor de meerderheid.

Op het piket aan de vestiging van Carrefour in Sint-Pieters-Leeuw werd afgelopen zaterdag een interessant pamflet verspreid door de vakbonden (BBTK/SETCA en LBC/CNE). We publiceren enkele uittreksels uit dit pamflet. Daarnaast hebben de bonden een online petitie opgezet. Tekenen kan hier.

Uit het pamflet van het gemeenschappelijk vakbondsfront bij Carrefour

(…)

Carrefour, de stakingsbreker

Velen onder jullie hadden dat nog nooit meegemaakt: werknemers die enkele uren worden aangehouden omdat ze vreedzaam hun stakingsrecht uitoefenen… Dat is de wet volgens Carrefour! Er zijn niet alleen de stakingspiketten die worden gebroken, het gerecht dat wordt ingeschakeld of de arm der wet die soms iets té gespierd tussenkomt – en dat terwijl wij alle mogelijkheden tot verzoening met de directie hadden uitgeput – maar de stakingen van de voorbije weekends hebben nog iets nieuws bij Carrefour geïntroduceerd, namelijk de directie die de werknemers individueel onder druk zet om hen te dwingen op de dag van de staking te komen werken. “Als je op de dag van de staking niet komt werken, mag je je toekomst bij Carrefour vergeten!” Tot zover wat de meest kwetsbare werknemers van de NV Carrefour naar aanleiding van de stakingen te horen kregen.

Winkels die opengaan met minder dan 10 werknemers, een regelrechte schending van de grondrechten!

Het is de wereld op zijn kop. Carrefour beweert het arbeidsrecht te respecteren, maar heeft geen respect voor de beslissing van de overgrote meerderheid van de werknemers om te staken… Dit is nochtans een grondrecht dat op internationaal vlak is vastgelegd, zoals de vrijheid van meningsuiting bijvoorbeeld.

Op sommige plaatsen zagen we hypermarkten opengaan met 10 medewerkers! Carrefour is als stakingsbreker niet alleen asociaal, maar ook antidemocratisch want de allerlaagste wapens worden ingezet om een einde te maken aan de sociale bewegingen: het gerecht, deurwaarders en de politie!

(…)

Carrefour: Belgische werknemers op droog zaad, enkele interessante cijfers…

Carrefour zegt dat ze de reactie van de vakbonden op de opening van haar 57ste hypermarkt in Brugge (150 banen) niet begrijpt. Het personeel zal hier +/- 25% minder verdienen dan in de 56 andere hypermarkten en zal er 45 zondagen per jaar moeten werken. Carrefour wil zich het imago aanmeten van een bedrijf dat banen schept en zo de politieke verantwoordelijken en de publieke opinie voor zich winnen.

Carrefour schetp geen banen, maar schrapt er:

• 31/12/2006: 17.609 tewerkgestelden
• december 2007… 16.049 tewerkgestelden of 1.560 werknemers minder op 1 jaar tijd

Waarvan 900 werknemers in het kader van de sluiting van 16 supermarkten en 700 werknemers in het kader van natuurlijke vertrekken, van niet-verlenging van contracten van bepaalde duur of outsourcing.

(…)

Investering van Carrefour in Brugge: 10 miljoen euro

Gouden parachute van Daniel Bernard, voormalig topman die in 2005 werd afgedankt wegens ontoereikende prestaties: meer dan 38 miljoen euro, waaronder een vertrekpremie van 9,39 miljoen euro. Om zijn gouden pensioen te waarborgen, ontvangt hij een pensioenaanvulling van 40% van zijn laatste jaarloon (ter herinnering, dit was 3,13 miljoen euro) of in feite dus ruim 29 miljoen euro.

Ter herinnering: 38.390.000 euro = 1.520 jaarlonen van een gemiddeld werknemer bij Carrefour (…).

Bij ons vraagt Marc Oursin, de topman van Carrefour Belgium, aan de minister om het PC 312 af te schaffen omdat het personeel in België te duur is!!

Amerikaanse lonen voor de toplui van Carrefour, Oost-Europese lonen voor de werknemers?

In Frankrijk werd Carrefour onlangs veroordeeld tot een boete van 1,2 miljoen euro omdat de groep 429 werknemers van 2 winkels in de streek van Lyon onder het gewaarborgd minimumloon had betaald. Carrefour zal ook een schadevergoeding van 75.000 euro moeten betalen aan de burgerlijke partijen… Gaat Carrefour nu ook al wetteloos tewerk??

Vandaag werd opnieuw actie gevoerd aan verschillende vestigingen van Ikea. In Hognoul bij Luik waren er een vijftigtal aanwezigen op het stakingspiket. Er heerste een strijdbare sfeer onder de aanwezige arbeiders. De directie had beroep gedaan op de politie en een deurwaarder, maar er kwam geen enkele betekening en niemand werd opgepakt. We publiceren enkele foto’s en later volgt een verslag.

Nico

De meeste arbeiders van Carrefour waren vastberaden om de vestiging vandaag gesloten te houden. Wat verderop staan andere personeelsleden die door de directie de avond voordien werden opgeroepen. Zij komen niet om hun “recht op arbeid” op te eisen, maar omdat ze moesten komen van de directie. Onder hen de kaders en de tijdelijken. Vooral die laatsten werden er uitgepikt door de directie.

Baptiste (Wavre)

Stakingsrecht in gevaar

Er was nog ander volk aan het stakingspiket. De politie was door de directie als versterking meegebracht en ook het nieuwe speerpunt van de aanvallen op het stakingsrecht werd ingezet: een deurwaarder. In tegenstelling tot de Carrefour van Kraainem waar de politie hardhandig optrad tegen de stakers, slaagde de deurwaarder er hier niet in om efficiënt op te treden. Vooraleer bevelschriften konden worden uitgedeeld, moest dit worden voorgelezen. De deurwaarder kreeg daar geen gelegenheid toe, tientallen arbeiders waren gewapend met fluitjes waardoor de deurwaarder wellicht niet eens zichzelf kon horen.

De deurwaarder hoopte hierna gewoonj te kunnen overgaan tot het verspreiden van de bevelschriften met dwangsommen, maar ook dat lukte niet. De arbeiders besloten telkens rondjes te lopen zodra de deurwaarder in hun buurt kwam. Hierdoor werd de doorgang niet geblokkeerd en kon ook niemand worden opgepakt met het excuus dat de toegang werd versperd. De deurwaarder kon gaan en staan waar hij dat wilde, er waren nooit stakersposten in zijn onmiddellijke buurt.

De lokale directie van de Carrefour van Bierges gooide het dan maar over een andere boeg en stelde een compromis voor: de hypermarkt zou sowieso dicht blijven, maar dan moesten zes delegees het bevelschrift in ontvangst nemen. De lokale directie werd voor dit idee teruggefloten vanuit Frankrijk en moest vragen om een doorgang te forceren en het stakingspiket te breken. Een aantal kaders probeerden om via het restaurant naast Carrefour in de winkel binnen te raken, maar ook dat mislukte. Het stakingsrecht werd gevrijwaard en de strijd voor degelijke arbeids- en loonsvoorwaarden werd verder gezet.

De strijd voor meer koopkracht begint met de strijd voor degelijke lonen

Het kwam niet tot een confrontatie met de politie. De “werkwilligen” drongen niet aan om te kunnen werken en de vastberadenheid aan het stakingspiket was erg groot. Terwijl er voor de topmanagers hoge lonen en gouden parachutes zijn, een Franse topman kreeg 38 miljoen euro nadat hij aan de kant werd geschoven wegens onvoldoende prestaties, worden de lonen van de gewone werknemers in de solden gezet.

De directie van Carrefour beweert op te komen voor het “recht op arbeid” en gebruikt dat om het stakingsrecht opzij te schuiven. Zou hetzelfde argument van het “recht op arbeid” ook gebruikt worden voor de 1.560 jobs die in 2007 verdwenen zijn bij Carrefour in ons land? Als we willen opkomen voor onze koopkracht, moeten we opkomen voor degelijke arbeids- en loonsvoorwaarden. Dat geldt voor Carrefour, maar ook voor andere bedrijven. Het feit dat er solidariteitsdelegaties aanwezig waren, was belangrijk: het stakingsrecht belangt ons allemaal aan en we zullen dit verdedigen op de stakingspiketten.

In Kraainem herhaalde Carrefour haar gespierde anti-vakbondsoptreden van vorige zaterdag. Met deurwaarders en politie werd ingebeukt op de stakingspiketten. Het fysiek aanvallen van stakingspiketten was niet meer gezien sinds decennia. Vandaag gebeurde het in Kraainem: een staker moest met een ambulance worden afgevoerd. Hieronder vind je de reportage van het VRT-nieuws over dit schandaal. Meer info volgt ongetwijfeld de komende dagen.

Video van het VRT-nieuws

Deze zaterdag werd opnieuw actie gevoerd aan verschillende vestigingen van Carrefour. Voor de eerste maal gaf een rechter in Mechelen toe dat het niet aan de rechtbanken is om tussen te komen in een syndicaal conflict. In Waterloo weigerde de politie in te grijpen tegen de actievoerders. Heel anders was het in Sint-Pieters-Leeuw: aangespoord door een bijzonder agressieve winkeldirecteur, en een arrogante deurwaarder ging de politie van Sint-Pieters-Leeuw met veel enthousiasme over tot bedreigen en uiteindelijk arresteren van verschillende vakbondsmilitanten.

Verslag door één van de gearresteerden

Agressie en repressie tegen arbeiders

Een vijftigal vakbondsmilitanten had vanaf 5u postgevat vóór de deuren van de Carrefourvestiging. Het ging uiteraard om militanten uit de vesting zelf, en delegees uit andere Carrefourwinkels, maar ook om militanten uit supermarkten van andere ketens, en vakbondsmilitanten uit andere sectoren zoals het onderwijs, NMBS,.. die het piket ondersteunden. Nu ook Delhaize van plan is om een nieuwe winkel te openen onder het barslechte paritair comité 201.01, en ook andere bedrijven, zoals Beaulieu gretig gebruik maken van dwangsommen en politiegeweld in sociale conflicten, is het duidelijk dat deze strijd lang niet meer enkel om de werkomstandigheden in de nieuwe Carrefour Blauwe Toren in Brugge gaat. Het gaat er om dat het patronaat van de huidige situatie gebruik wil maken om op een veel agressievere manier om te gaan om sociale conflicten. Nu de beweging rond de koopkracht ietwat is afgezwakt, en de onderhandelingen rond het IPA, en de strijd over wie de crisis zal gaan betalen nog moet worden gevoerd, wil het patronaat duidelijk maken dat ze bereid is desnoods met geweld elk vakbondspiket aan te pakken.

Op dat vlak heeft de directie van Carrefour zaterdagochtend niet vergeten haar bijdrage te leveren. Carrefour was naar de rechtbank getrokken met advocaten van het gerenommeerde advocatenkantoor Claeys&Engels. Deze firma heeft zich de voorbije jaren gespecialiseerd in het breken van vakbondsacties: in 2005 boden zij een “hotline” aan voor patroons die snel een piket voor hun poorten wilden laten verwijderen, en vorig jaar nog schepten ze een precedent door stakende arbeiders op de luchthaven van Zaventem individueel voor de rechter te slepen. Al vroeg patrouilleerde de winkeldirecteur, geëscorteerd door de lokale politie van Sint-Pieters-Leeuw over de parking, onder meer om een handvol werkwilligen te verzamelen dat later de winkel zou proberen binnen te gaan. Ondanks de intimidaties en dreigtelefoons waaronder het personeel de voorbije weken te lijden had, zou uiteindelijk slechts een tiental werknemers, op een totaal van 112, opdagen om te werken. Dat is mijlenver verwijderd van de 70% tot 80% werkwilligen die in de media werd geclaimd. Blijkbaar heeft de directie naast haar lacunes op het gebied van arbeidsrecht ook weinig kaas gegeten van elementaire wiskunde…

Deurwaarders en de privé-militie van het patronaat

Omstreeks 8u kwam een gerechtsdeurwaarder een vonnis op basis van een eenzijdig verzoekschrift van de directie betekenen: in mensentaal: hij kwam melden dat iedereen die de toegang tot de winkel zou verhinderen 1000 euro per klant of werkwillige die niet binnen kon gaan zou moeten betalen. De heer gerechtsdeurwaarder deed echter weinig moeite dit vonnis op voorhand duidelijk uit te leggen, maar besloot toch zeer snel de politie te vragen zeer hardhandig op te treden tegenover elke syndicalist die iets deed dat niet naar de zin van de directie was.

Ook de auteur van dit artikel mocht de sterke arm van de wet voelen: toen de winkeldirecteur mij op zeer brutale manier probeerde omver te duwen, en ik weigerde onmiddellijk opzij te gaan, werd ik al snel opgepakt, en onmiddellijk bestuurlijk aangehouden. Nog een tiental andere militanten mocht die ochtend profiteren van de gastvrijheid van het cellenblok van de lokale politie van Sint-Pieters-Leeuw.

De meesten werden opgepakt enkel en alleen omdat ze pamfletten uitdeelden aan nieuwsgierige klanten waarin de redenen voor de staking werden uitgelegd. Toen de deurwaarde merkte dat heel veel klanten sympathie toonden voor de stakers, en duidelijk maakten dat ze in deze omstandigheden dan maar hun boodschappen zouden gaan doen in een nabijgelegen Lidlvestiging, werd ook het uitdelen van pamfletten plots verboden. Blijkbaar zijn heel wat leden van het politiekorps van Sint-Pieters-Leeuw grote fans van Amerikaanse politieseries: met veel enthousiasme en veel spektakel kweten ze zich aan hun taak: zo sprongen drie politieagenten letterlijk op de rug van een vrouwelijke vakbondsmilitante die net een pamflet had uitgedeeld aan een voorbijganger. De militante kwam hierbij zeer hard in aanraking met het asfalt van de Carrefourparking, en werd hardhandig in een aanstormende combi geduwd.

De gerechtsdeurwaarder genoot duidelijk van zijn functie als almachtige keizer van de Carrefourparking. Met Berlusconiaanse arrogantie en trots verkondigde hij aan elke vakbondsmilitant die hem voor de voeten liep dat hijzelf vandaag “oppermachtig was”, en hij het recht had “elke militant wiens gedrag hem niet aanstond willekeurig te laten oppakken”. Aanwezig zijn in vakbondskleuren op de parking was hiervoor al voldoende, smaalde hij zelfvoldaan. Jammer voor de man werd dit soort uitspraken meestal op hoongelach onthaald, de man had zich blijkbaar ook al aan vorige piketten op deze wijze onsterfelijk belachelijk gemaakt. Dit alles zou ons goed kunnen doen lachen (de makers van “In de Gloria” hadden het niet beter kunnen bedenken) mocht het niet zo ernstig zijn: dit voorval toont nog aan dat eenzijdige verzoekschriften de deur openzetten naar een totaal verbod op syndicale activiteiten: zelfs een pamflet uitdelen of antwoorden op vragen van geïnteresseerde klanten was verboden.

Einde van het stakingsrecht?

De aanwezige vakbondsmilitanten waren het er allemaal over eens dat dit een zeer belangrijke strijd was. Dit toestaan is de deur openzetten voor het inperken van het stakingsrecht, en het verder verspreiden van slechte loon –en werkomstandigheden in alle bedrijven in ons land. Jammer genoeg wordt er op dit ogenblik bijzonder weinig ondernomen vanuit de vakbondstop om dit belangrijk gevecht te winnen. De militanten van buiten Carrefour die aanwezig waren om de piketten te versterken, waren gemobiliseerd omdat ze lid zijn van linkse politieke partijen zoals de LSP, of op basis van persoonlijke relaties met militanten van Carrefour. Er is geen nationale mobilisatieoproep. Dat maakt dat heel wat militanten de toekomst voor deze beweging zeer negatief inzien: velen denken niet dat we kunnen winnen. Nochtans zijn er heel wat tactieken die zouden kunnen werken mits een ernstige mobilisatie: enkele voorbeelden:

• Op 22 oktober bleef de nieuwe Carrefour Blauwe Toren in Brugge dicht, omdat bijna duizend vakbondsmilitanten de ingang bezetten. Tegen een dergelijke overmacht kan zelfs de meest gemotiveerde gerechtsdeurwaarder niet op: geen enkele politieagent zou het in zijn hoofd halen een dergelijke militantenstroom aan te vallen. Waarom aan de huidige wekelijkse acties aan 5 Carrefourvestigingen in België geen regionale mobilisatie koppelen, met duidelijke mobiliseerstreefdoelen, zodat steeds honderden militanten de deuren kunnen dichthouden?
• Aan de piketten werd ook gesproken over “ludiekere” acties om tussen twee grote stakingen door de strijd verder te zetten: waarom niet met een honderdtal mensen elk een winkelkar vullen met niet-bederfbaar voedsel, die daarna achtergelaten kan worden aan de kassa? Of een zitstaking met ondermeer een mobilisatie rond studenten. Solidariteitspaginas op Myspace en Facebook toont dat heel wat mensen bereid zijn aan dit soort acties deel te nemen.
• De centrale markt voor Carrefour is natuurlijk Frankrijk. Wat zou het effect zijn mocht niet enkel in België, maar ook in een tiental Franse vestigingen regelmatig worden gestaakt uit solidariteit? Dit zou de internationale directie van Carrefour onmiddellijk in grotere problemen brengen.
• Waarom geen acties aan de bureaus van advocatenkantoren zoals Claeys&Engels, die een heel winstgevende zaak hebben gevonden in het systematisch ondermijnen van de vakbondsrechten in ons land? De patronale agressie zou hierbij kunnen worden aan de kaak gesteld.

Het woord aan de basis

Om af te ronden enkele verslagen van gesprekken met vakbondsmilitanten van Carrefour die iets meer duidelijkheid geven over de concrete werkomstandigheden bij Carrefour.

Een BBTK-delegee vertelt: “Het is geen publiek geheim dat de zaken bij Carrefour niet goed gaan. De Franse directie is van plan om op termijn uit de Belgische markt te stappen, zoals ze dat ook in Portugal en Zwitserland hebben gedaan. Dit is de echte reden voor de invoering van het paritair comité 202.01 in Brugge Blauwe Toren: op die manier wordt de vestiging natuurlijk een pak winstgevender. De bedoeling is Super-GB’s die vorig jaar werden gefranchiseerd: een rapport opstellen over het gebrek aan winstgevendheid van de vestigingen, en dan het personeel voor de keuze stellen: ofwel sluiten, ofwel komen werken in een slechter betaald paritair comité.

“Sinds de overname door Carrefour heeft de directie niets anders gedaan dan het personeel bedriegen en bestelen: zo werden alle personeelsleden tien jaar geleden voorgesteld voor 500 euro aandelen te kopen in Carrefour: de directie zou telkens nog eens 4500 euro bijleggen. De bedoeling zou zijn dat na 5 jaar de aandelen werden verkocht, de werkgever nam de 4500 euro terug, de rest van de winst was voor het personeelslid. De aandelen bleven die 5 jaar echter constant zakken: uiteindelijk kreeg iedereen z’n 500 euro terug, maar geen cent meer. De directie had wel maar eventjes een renteloze lening van zo’n 10 miljoen euro gekregen van het personeel. Vreemd genoeg begonnen de aandelen vlak na de verkoop door het personeel wel pijlsnel te stijgen. Veel mensen beseften toen dat ze bedrogen waren.

“Ook voert men al jaren een constante afvloeiingspolitiek: enkel al in 2007 verdwenen 1550 jobs bij Carrefour! Hierdoor worden rayonvullers opgeroepen om kassadiensten te doen, maar raakt de stok niet aangevuld, zijn de rekken wanordig en dergelijke. Dit heeft heel veel bijgedragen tot het constante verlies aan marktaandeel van Carrefour. En het overgebleven personeel wordt uitgeperst als citroenen: Carrefour voerde de 18-urenweek ipv. de 20-urenweek in: hierdoor werken kassiersters 6 dagen per week telkens 3 uur, en geen 4 uur: resultaat: Carrefour moet geen verplichte 15 minuten pauze meer geven… Een kassierster verdient hiervoor nauwelijks 600 euro per maand mee. En nu willen ze via het nieuwe paritair comité daar nog eens 30% van af doen: van hongerlonen gesproken…”

Een groepje LBC-delegees uit enkele Brusselse Carrefourvestigingen vertellen ons: “De directie vertelt dat de werknemers in de nieuwe Brugse Carrefourvestiging daar uit vrije wil zijn gaan werken. Dit is een grote leugen. De lokale RVA organiseerde in de nieuwe winkel een “Jobday”, waar zo’n 300 werklozen verplicht werden aan deel te nemen, en hun CV achter te laten. Anders zouden ze hun uitkering verliezen. Dit is de reden waarom ze zich kunnen veroorloven dergelijke schandalig lage lonen te betalen: het zijn werklozen die met hun rug tegen de muur werden gezet! Van de 150 mensen die 3 weken begonnen te werken in de nieuwe vestiging, zijn er reeds 20 ontslagen: het werkritme voor kassiersters en rayonvullers bij Carrefour is zó hoog, dat veel mensen dat fysiek gewoon niet aankunnen. Maar dit alles wordt niet gezegd in de propagandacampagne van de directie. Hetzelfde met de werkwilligen: mensen worden opgetrommeld door de directie om te gaan werken, en hen wordt voorgelogen dat er géén piket staat. Op het moment ze aankomen is het echter al te laat: wie dan nog vertrekt staat onmiddellijk gebrandmerkt bij de directie die nauwkeurig in de gaten houdt wie werkt tijdens de staking en wie niet. De mensen hebben veel angst, en worden letterlijk geterroriseerd door hun directeurs en kaderleden, ze worden thuis constant telefonisch lastiggevallen, bedreigd op de werkvloer. Dit zorgt ook voor enorme spanningen tussen stakers en niet-stakers: de sfeer op de werkvloer is werkelijk niet meer te harden… Vandaag begint 11.11.11 met een campagne “Werknemers zijn geen werktuigen”, waarbij ze de uitbuiting in de lageloonlanden aanklagen. Die mensen zouden beter eens komen kijken hoe het er in de Belgische supermarkten aan toe gaat!

“Toch begrijp ik de werkwilligen hier in Sint-Pieters-Leeuw niet: het is de minst presterende Hypercarrefour van allemaal: onlangs werd de helft van de winkel verkocht aan mediamarkt, omdat er gewoon te weinig klanten komen voor de winkelgrootte. Iedereen weet dat het net deze winkel is die het snelste onder het “Bruggesysteem” zal terecht komen: maar als we de strijd dàn pas moeten voeren, zal het te laat zijn nog iets te doen…”