Category: Distributiesector

Naar aanleiding van de stakingen tegen het Generatiepact eind 2005 werden twee delegees van de Match in Merksem vervolgd wegens het “aanbrengen van vernielingen”. De directie besloot uiteindelijk dat het niet aangewezen was om de delegees te vervolgen. Maar omdat het een strafklacht betrof, kwam het toch tot een rechtszaak.

Bij de stakingsacties tegen het Generatiepact waren er in december 2005 acties in de distributiesector. Verschillende grootwarenhuizen gingen dicht, zo ook de Match aan de Maantjessteenweg in Merksem. De winkel werd afgezet met een stakerspost, maar de directie wou toch de deuren openen. Hierop trok een groep militanten door de winkel om te protesteren tegen de provocatie van de directie.

De directie stelde dat er schade was geleden door vandalisme en diefstal. Ook werden volgens de directie bedreigingen geuit. De politie werd erbij gehaald en het kwam tot een vervolging van twee delegees. Omdat de directie oordeelde dat het niet goed was voor de verhoudingen op de werkvloer om de twee te vervolgen, stelde ze zich geen burgerlijke partij.

De feiten werden echter gezien als strafrechtelijk, wat betekent dat er sowieso een vervolging kan plaatsvinden. Daar hadden de twee delegees niet op gerekend en ze lieten de zaak aan zich voorbijgaan. In eerste aanleg werden ze echter veroordeeld bij verstek (ze waren niet aanwezig op de zitting). Daarom werd verzet aangetekend tegen het vonnis.

Vorige woensdag werd uitspraak gedaan en besloot de rechter dat de twee een opschorting van straf krijgen. Dat betekent dat ze wel veroordeeld worden, maar geen straf krijgen. Nochtans werd volgens de delegees geen schade aangericht en is een veroordeling niet terecht.

Enerzijds is het positief dat er geen staf wordt opgelegd, maar anderzijds blijft het bizar dat de rechter niet is overgegaan tot een volledige vrijspraak van de betrokkenen.

De patroonsfederatie in de distributiesector, Fedis, verklaarde dat de staking van gisteren bijzonder beperkt bleef. Volgens de patroons bleven slechts 14% van de grote voedingswinkels dicht. Toch klaagt Fedis over het feit dat de staking de patroons uit de sector heel wat geld kost: 16 miljoen euro. En dat in 200 winkels?

Dat betekent dat iedere winkel waar gestaakt werd een dagomzet zou hebben van ongeveer 80.000 euro, ruim 3 miljoen oude Belgische franken. Het lijkt erop dat Fedis twee kritieken probeert te maken die niet met elkaar overeenstemmen: enerzijds zou de staking een grote economische schade aangericht hebben, maar anderzijds blijft Fedis beweren dat de staking geen succes was.

Volgens de vakbonden waren meer dan 300 grote voedingswinkels gesloten door de staking. Er waren stakingspiketten aan tal van grootwarenhuizen. Drie kwart van de Carrefour vestigingen ging dicht, de helft van de Super GB’s, de helft van de winkels van Delhaize, 40% van de Colruyt-winkels,…

De arrogante houding van het patronaat in de sector zal er wellicht voor zorgen dat de acties worden verdergezet in de sector. Carrefour stuurde een deurwaarder af op stakingspiketten in Brussel. Die legde een dwangsom van 500 euro op voor iedere werkwillige die niet door kon.

Ook in Antwerpen lag het zwaartepunt van de acties tegen het Generatiepact bij de distributiesector. In een aantal grootwarenhuizen werd gestaakt, maar ook andere winkels volgden. Zo ging Ikea plat. Elders concentreerden de acties zich rond de banken en verzekeringen (waar er een probleem is bij de CAO-besprekingen) en stond er ook een stakingspiket aan de Antwerpse Zoo. Eén van de grootste piketten was deze aan de Makro in Deurne. Daar lag alles plat.

Rond 6 uur deze ochtend werd van start gegaan met het piket aan de Makro. Er kwamen ook heel wat militanten uit andere bedrijven het piket vervoegen, onder meer van de metaal en de Algemene Centrale. Vanuit Makro-Machelen kwamen een aantal delegees de actie versterken. Ondanks het feit dat het dominante ACV in de Makro niet had opgeroepen om mee te staken, waren er toch enkele ACV’ers aanwezig aan het piket.

Een 50-tal militanten blokkeerde de winkel en de toelevering. Camions die kwamen lossen, moesten terugdraaien of konden het terrein niet meer op. De winkel zelf werd geblokkeerd met winkelkarretjes. De parking was eveneens afgezet met winkelkarretjes. De politie kwam even langs, maar daar bleef het bij. In tegenstelling tot een Carrefour in Brussel, kwam er geen deurwaarder aan te pas. Aan de Decathlon bij de Metropolis kwam er naar verluidt een deurwaarder vaststellingen doen, maar was er geen eenzijdig verzoekschrift met dwangsommen.

Elders in de Antwerpse regio stonden er eveneens piketten aan een aantal grootwarenhuizen en andere winkels (zoals Fnac). Aan de Zoo stonden een 15-tal militanten piket, wat bijzonder zichtbaar was door de nabijheid van het Centraal Station.

Omstreeks 6u vanmorgen werden de ingangen van Carrefour versperd met winkelkarren. Christelijke en socialistische vakbonden waren er samen om te protesteren tegen het generatiepact. De bijzondere aandacht ging vandaag naar de vrouwelijke werknemers die meer deeltijds werken met gevolg dat deze werknemers niet in aanmerking komen voor een brugpensioen.

Jeroen

Om in de toekomst in aanmerking te komen voor een brugpensioen moet je 35 voltijdse dienstjaren achter de rug hebben. Nu is het in de sector zeer moeilijk om een voltijds contact in handen te krijgen. Het gevolg is dat er bijna niemand kan genieten van een brugpensioen aangezien 40 deeltijdse dienstjaren niet meer volstaan. Dit is niet zo omdat men niet voltijds wil werken, de meeste werknemers wachten al jaren op een voltijds contract. Doorgroeimogelijkheden noemen ze dit spottend. Deze werknemers kunnen niet op brugpensioen omdat ze de kans niet krijgen.

3 leden van LSP trokken naar Carrefour om de staking te ondersteunen en om te praten met de stakers. We kregen daarbij heel wat positieve reacties omdat de standpunten van de stakers veelal nauw aansluiten bij onze opvattingen.

De meeste stakers staken niet in eerste plaats voor zichzelf. Wij zullen ons er wel doortrekken zeggen ze, maar onze jeugd krijgt geen kansen meer door bv. de trucs met tijdelijke contracten. Hun koopkracht daalt. Aan bouwen moet er niet meer gedacht worden, een normaal huis kost al gauw 150.000 euro en de huurprijzen rijzen de pan uit.

Er is geen politieke partij die onze belangen verdedigt. SPA en ook andere partijen zijn 1 pot nat en komen niet op voor de gewone werkmens. De strategie van de vakbondleiding is wel zeer zwak. Grote actie moet er komen, wordt gezegd aan het piket. Dat geeft aan dat er grote actiebereidheid is. Er is nood aan een nieuwe arbeiderspartij die onze belangen verdedigt, concluderen heel wat stakers. Gezamelijke grote actie willen ze, het land plat leggen. Onze kleinschalige actie is morgen vergeten, maar wat moeten we doen? Niemand komt voor ons op.

Er werd gespot met het kader van de winkel zoals ze het noemen. Het kader dat slaaf is van de bazen klopt maar uren, geregeld 12u per dag waarbij overuren niet betaald worden. Kleuterachtige regeltjes, dat kunnen ze maken. Personeelsleden moeten de exacte minutering van een WC beurt op een lijst schrijven en elke dag komt er wel een idioot regeltje bij.

Robots zijn zeer geliefd. De stakers zijn zelf onder de indruk, maar men zou ze eerder moeten gebruiken om de mens vooruit te helpen dan om de mens uit te buiten. De robots vervangen het werk van mensen die dan maar gedumpt worden in de werkloosheid. Ze hebben ook hun twijfels of het geld van het sociale stelsel wel juist gebruikt wordt. Gaan studeren is geen oplossing, want dan ben je te duur om aangenomen te worden en beland je evengoed in werkloosheid.

Ze beklagen het feit dat de strategie van de patroons wel degelijk werkt. Tijdelijke en deeltijdse contracten gebruiken zodat mensen niet durven staken, uit schrik dat hun contract niet verlengd wordt. Als deze mensen te duur worden, vliegen ze buiten en bij de uitvoering van het Generatiepact worden de patroons hiervoor nog eens beloond door een bonus voor het aannemen van jongeren.

Omwille van financiële moeilijkheden in 2004 kondigde de directie van FNAC dit jaar een “herlanceringsplan” aan. Dat plan zal vooral hard aankomen bij de werknemers van de multinational. Het plan werd sterk bekritiseerd door een aantal werknemers, waaronder die van de centrale opslagplaats in Evere waar acht dagen gestaakt werd. Ook in Luik waren er acties tegen het herlanceringsplan. Daar stelde de directie dat de keuze beperkt was tot het plan of de sluiting van de Luikse vestiging.

Simon Hupkens

Aanvankelijk werd voorgesteld om het aantal jobs met 25 voltijdse equivalenten te verminderen, naast het invoeren van een nieuw loonsysteem waarbij de lonen met 10 tot 15% zouden dalen, het opvoeren van flexibiliteit en het invoeren van een prestatiepremie die 0,5% van het loon zou bedragen, maar ook de collega’s dwingt tot onderlinge concurrentie.

Tijdens het conflict heeft de directie zich laten zien van haar meest arrogante kant. Op basis van verschillende drogredenen werd iedere onderhandeling bemoeilijkt. Zo werd gesteld dat niet kon onderhandeld worden omdat gestaakt werd of omdat delegees interviews gaven aan de media. De chantage rond de mogelijke sluiting was erg hard en er werd niet geaarzeld om van de delegees de zondebokken te maken door hen verantwoordelijk te stellen voor het mislukken van de onderhandelingen. De vakbondsleiding bleef erg afwezig in de kranten. Heel wat arbeiders vonden dat vreemd, de directie was immers wel op een mediagenieke wijze actief in het conflict.

Omwille van de druk die op de arbeiders gezet werd, is het herlanceringsplan er uiteindelijk toch doorgekomen. De directie is inmiddels bezig met de druk op de werknemers op te voeren, in het bijzonder in de opslagplaats in Evere. Er wordt in de vestigingen bovendien verscherpt toegezien op mogelijke fouten van werknemers om die zonder enige opzeggingsvergoeding aan de deur te kunnen zetten.

Dit voorbeeld geeft de actuele politiek van het patronaat weer. Los van de sector waarin een patroon actief is, probeert deze steeds om sociale verworvenheden af te breken. We mogen daartegenover niet passief blijven, maar moeten op basis van arbeiderseenheid onze verworvenheden verdedigen en de strijd verderzetten.

FNAC, vandaag een onderdeel van de groep PPR (Pinault Printemps Redoute), is sinds 1981 in België aanwezig. In 2003 realiseerde het Belgische filiaal (Brussel, Antwerpen, Gent, Luik, Leuven, Wijnegem) een winst van 4 miljoen euro, dat volledig aan de aandeelhouders werd uitgekeerd. In 2004 werd een verlies geboekt. De directie legde daarop een “herlanceringsplan” op dat de arbeiders pijn zal doen. We hadden een gesprek met de BBTK-hoofddelegee Irène Kaufer.

Guy Van Sinoy

Waaruit bestaat het “herlanceringsplan”?

“Een verlies aan jobs (25 voltijdse equivalenten), een nieuw verloningssysteem gebaseerd op prestatie in plaats van op anciënniteit, 5% van het personeel krijgt een contract van bepaalde duur, 5% interimmers, 25 dagen per jaar waarop de werkgever het uurrooster kan opleggen zonder akkoord van de arbeider. Het is dus geen echt plan van herlancering van de commerciële activiteit, waar er problemen zijn door de tekorten op vlak van de informatica en de logistiek. Het is een herstructureringsplan om de arbeiders te laten betalen (door de daling van de loonmassa en meer flexibiliteit) voor de fouten van het bestuur.

Hoe reageerden de vakbonden en de arbeiders?

“Op 15 april zijn we in gemeenschappelijk vakbondsfront per bus naar Parijs getrokken om de directie te ontmoeten en een protestactie te houden samen met onze collega’s van FNAC Champs-Elysées, die elke zaterdag betogen voor betere lonen. Op 21 april hebben de arbeiders van het depot in Evere, dat rechtstreeks geviseerd wordt door de herstructurering, het werk neergelegd en een pikket opgetrokken. De directie van de FNAC heeft onmiddellijk gereageerd door beroep te doen op de rechtbank met een procedure in kortgeding. De rechter besliste een dwangsom van 5.000 euro per uur op te leggen aan elke staker op het pikket! In die condities is de staking doorgegaan, maar zonder pikketten.”

Heeft de staking zich naar andere vestigingen uitgebreid?

“Ja, vooral in de vestiging in Brussel. Het personeel van de zetel in Luik, dat rechtstreeks wordt geviseerd door de herstructurering, heeft ook aan acties deelgenomen. Ondertussen heeft de directie als voorwaarde voor iedere discussie het einde van de staking geëist. Drie ontmoetingen werden dan ook door de directie geannuleerd: de eerste omdat de arbeiders van het depot nog staakten, de tweede omdat ik tijdens een personeelsvergadering gesproken had over het idee van een staking, de derde omdat ik erover gesproken had in de pers.”

Hoe is het conflict geëvolueerd?

“De directie van FNAC heeft de tussenkomst van een sociaal bemiddelaar gevraagd, die voorstelde om het herlanceringsplan voor te leggen in een referendum per post. De vakbondssecretarissen hebben dit voorstel aanvaard. Omdat enkele arbeiders ondertussen hadden beslist het bedrijf vrijwillig te verlaten, was het streefdoel om 25 voltijdse equivalenten weg te knippen bereikt zonder ontslagen. De directie verklaarde in de pers dat als het neen het haalde in het referendum, men zetels zou sluiten, te beginnen met de minst rendabele (duidelijk Luik). In de zes afdelingen samen heeft 75% het “herlanceringsplan” aanvaard. De directie en de kaders hebben gestemd, wat abnormaal is want ze worden niet geraakt door het loonverlies. De arbeiders kunnen kiezen tussen het nieuwe loonsysteem (op basis van prestatie) en het oude, maar dat laatste is zo gewijzigd dat ze nauwelijks nog beter is dan het nieuwe. Voor sommige categorieën arbeiders zal dit tegen het einde van de carrière een loonverlies van ongeveer 500 euro per maand betekenen!”

En de toekomst?

“Er is geen enkele garantie. Het akkoord voorziet dat de directie “praat over de mogelijkheid nieuwe zetels te openen”, zonder enig engagement. Het akkoord stelt ook dat er geen economische ontslagen zullen komen… op voorwaarde dat de rendabiliteitsstreefdoelen in de komende jaren worden behaald.”