De veranderingen van het klimaat versnellen. Op 4 november was de hoeveelheid ijs op de Noordpool al onder het dieptepunt van begin november 2007 gezakt. De dagelijks geactualiseerde website van het National Snow and Ice Data Centre (NSIDC) toont ook dat de hoeveelheid winterijs minder toenam dan gelijk welk ander jaar.

Artikel door Pete Mason

Als deze trend zich verder zet, komt er volgende zomer wellicht een nieuw dieptepunt. Het poolijs is de afgelopen drie jaar meer afgenomen dan de decennia hiervoor. De globale opwarming leidt tot een vicieuze cirkel. Het verdwijnen van het ijs zorgt voor een warmere poolzee waardoor er meer ijs afsmelt. De kapitalistische regeringen zien het afbrokkelen van het poolijs intussen als een opportuniteit om de ontginning van olie mogelijk te maken op de noodpool.

Een aantal bronnen en studies wijzen op een zelfde trend. Vorige week publiceerde het blad Science Journal een raport waaruit blijkt dat de ijslaag in Groenland (momenteel ligt er een ijslaag die tot 3 kilometer dik is) sneller afneemt dan wat vorige jaren het geval was. Dit zorgt voor een stijging van het zeeniveau. Er zijn geen onmiddellijke vooruitzichten, maar het verlies van de volledige ijslaag zou het zeeniveau met zeven meter doen stijgen. Een stijging met één meter in de komende decennia zou volstaan om een aantal grote steden te bedreigen, onder meer Londen, Parijs en New York.

Ondanks het bewijsmateriaal over het snelle afsmelten van het Noordpoolijs, blijven er tal van sceptici opduiken in de media die de klimaatveranderingen ontkennen. Zo werd op 12 november op BBC Radio Four een wetenschapper opgevoerd om misleidend en wetenschappelijk oncorrecte argumenten te brengen om de veranderingen te minimaliseren. De wetenschapper in kwestie is Ian Plimer die behalve professor in de geologie ook directeur is van drie Australische mijnbedrijven.

Plimer vreest dat de pogingen van de Australische regering om de globale opwarming te bestrijden, een einde zullen maken aan de mijnindustrie van het land. Zijn poging om zijn belangenvermenging in de discussie over klimaatveranderingen te ontkennen, kwam niet bepaald geloofwaardig over. Hij beweerde dat de meeste uitstoot van koolstofdioxide wordt veroorzaakt door vulkanen, terwijl reeds werd aangetoond dat transport en industrie honderd keer meer koolstofdioxide uitstoten.

In een progressief Amerikaans praatprogramma, de Daily Show, was Al Gore op 3 november te gast. Gore was voorheen vice-president en staat nu gekend voor zijn campagnes rond het milieu. Gore gaf toe dat de mogelijkheden om de globale opwarming tegen te houden al lang bestaan, maar dat het probleem “politiek” is. De presentator wees op de rol van bedrijven als Exxon-Mobil en Gore moest toegeven dat dergelijke bedrijven die winst maken met kool en olie ingaan tegen wetenschappelijke mogelijkheden en tegen regeringen die willen ingaan tegen de globale opwarming. Maar Gore kwam vervolgens niet verder dan de stelling dat de regeringen “de juiste keuzes moeten maken”.

Impliciet gaf hij eigenlijk toe dat je geen controle hebt op hetgeen je niet bezit. En de controle over het beleid van de multinationals is zeker niet in gemeenschapshanden. Gore pleit er niet voor om de multinationals onder gemeenschapscontrole te brengen. Bovendien moeten de energie- en transportsector worden genationaliseerd en onder de demcoratische controle van de gemeenschap worden geplaatst. Dat zou de basis vormen om een einde te maken aan de vervuilende activiteiten en het zou kunnen leiden tot een nationale (en zelfs internationale) planning van de productie waarbij de rol van hernieuwbare energie toeneemt.

Er zal nood zijn aan een echte socialistische regering om deze bedrijven onder publieke controle te plaatsen. We moeten dringend de linkse socialistische krachten versterken!

VN-top in Kopenhagen

In december is er in het Deense Kopenhagen een bijeenkomst van de Verenigde Naties over de klimaatverandering. Dat is volgens de Europese commissaris van milieu de “laatste kans om de klimaatveranderingen een halt toe te roepen vooraleer ze onomkeerbaar zijn”. Nochtans wordt al lang gediscussieerd, in 1992 was er al een klimaatconferentie in Rio. Intussen is er geen verbetering in zicht.

Door Nicolas Croes

Op de conferentie zullen de leiders van 190 landen discussiëren over een opvolger voor het Kyoto-verdrag dat slechts tot 2012 loopt. Het minste dat kon worden gezegd, was dat Kyoto beperkte doelstellingen naar voor bracht. En toch is er amper iets van de doelstellingen in huis gekomen. Om de opwarming van het klimaat onder de kritische grens van 2% (tegenover het pré-industriële tijdperk) te houden, zou de CO2-uitstoot in 2050 nog maar de helft mogen bedragen van deze in 1990. Kyoto had als “ambitie” om de uitstoot te verminderen met 5,2% tegen 2012. Intussen blijft de uitstoot sneller toenemen dan voorzien.

Kyoto volgde de neoliberale logica en voerde ook mogelijkheden in om een markt van uitstootgassen mogelijk te maken: emissierechten in het ene land werden opgekocht door andere landen. Intussen veranderde er niets. De neoliberale logica toont vandaag wat het waard is. Er is geen zelfregulering of een “onzichtbare hand” die alles onder controle houdt, maar wel crisis en chaos. Dit geldt ook voor het milieu.

De handel in emissierechten zorgt ervoor dat een bedrijf dat haar uitstoot vermindert, de rest kan verkopen aan een ander land of bedrijf dat de doelstellingen niet bereikt. Volgens de Wereldbank is de waarde van emissierechten het afgelopen jaar verdubbeld. Een specialist van de universiteit van Oxford, Adam Bumpus, concludeert: “deze regeling moet vooral de markt aanmoedigen. Het gaat niet om het beperken van de uitstoot, het gaat vooral over het verdienen van geld.” Dat biedt meteen een antwoord op wie zoals de Groene partijen illusies had in Kyoto. Ecolo-topman Deleuze verklaarde destijds een “beperkt akkoord” te verkiezen boven “geen akkoord”. Het resultaat blijkt evenwel hetzelfde te zijn.

Eén van de eerste ervaringen met dat soort handel in “vervuilersrechten” had als doel om alle benzine loodvrij te maken. En vandaag rijden auto’s inderdaad met loodvrije benzine. Alleen heeft dat wel 23 jaar geduurd! Aan een dergelijk ritme zal de mens kieuwen nodig hebben om te ademen vooraleer een effect merkbaar is op de klimaatveranderingen. Tijdens de top in Kopenhagen zullen er ook diverse betogingen plaatsvinden. LSP zal daaraan deelnemen als onderdeel van een internationale delegatie van het CWI. Daarnaast is er op 5 december een klimaatbetoging in Brussel. Op deze acties zullen we duidelijk maken dat wij geen enkel vertrouwen hebben in allerhande praatbarakken die bevolkt worden door vertegenwoordigers van het kapitalistische systeem dat leidt tot verspilling en vernietiging van ons leefmilieu. Doorheen de mobilisaties willen we de discussie aangaan over een echt antwoord op de ecologische ramp.

Enkel in een economisch stelsel waarbij de sleutelsectoren van de economie onder gemeenschapscontrole worden geplaatst, is het mogelijk om een controle uit te oefenen op hoe er met het milieu wordt omgesprongen. De economie moet daartoe beheerd en gecontroleerd worden door de arbeiders en er is nood aan een democratische planning van de productie. Onder het kapitalisme wordt geen rekening gehouden met de belangen van de arbeiders en van ons leefmilieu, enkel de winsten van de aandeelhouders tellen.

Het is noodzakelijk om de strijd voor ons milieu te verbinden aan de strijd voor de rechten en belangen van de arbeiders en hun gezinnen. Enkel met methoden van massastrijd zoals stakingen, bedrijfsbezettingen,… kan de kapitalistische economie worden plat gelegd en is het mogelijk om de discussie over een ander systeem op een grotere schaal te voeren. Het vormt een eerste stap om de controle op de economie en de samenleving uit de handen van een kleine kapitalistische elite te halen en over te dragen aan de gemeenschap. Wij noemen dat socialisme.

Van 7 tot 18 december vindt in Kopenhagen de internationale VN-klimaattop plaats. Er worden delegaties uit 192 landen verwacht, goed voor ongeveer 15.000 mensen. De conferentie heeft als doel “het vergroten van de internationale inspanningen om de klimaatsverandering tegen te gaan”, en een vervolg breien aan het Kyotoprotocol.

Artikel uit de ALS-krant

Wij denken dat deze top niet veel zal opleveren. Ze zal in de voetsporen treden van het magere Kyoto-akkoord, dat de wereldwijde uitstoot van CO2 met 5,2% wou verminderen, terwijl een reductie van minstens 50% nodig is om de effecten van een klimaatsverandering binnen de perken te houden.

Deze internationale top zal enkel zand in de ogen strooien. De “flexibiliteit” en de creatie van een “koolstofdioxidemarkt“ zal er bevestigd worden, waardoor armere landen hun CO2 normen kunnen verkopen aan de meest vervuilende landen.

Na het vernietigen van de economie en het afbreken van de levensstandaard van grote delen van de bevolking, zullen onze “leiders” het neoliberalisme, met z’n “vrije markt”, gebruiken om de kapitalisten verder te verrijken op de kap van het milieu. Dat terwijl de kapitalisten de grootste vervuilers zijn!

In België waren de bedrijven en de publieke autoriteiten in 2002 nog samen verantwoordelijk voor 76% van de totale uitstoot van kooldioxide, op wereldvlak werd 47% van de uitstoot geproduceerd door de privé bedrijven.

De economie, de wetenschap en het milieu moeten dringend in handen komen van de meerderheid van de bevolking, de arbeiders en de jongeren.

Neem contact met ons op en kom mee betogen in Kopenhagen van 11 tot 14 december. We gaan er naartoe met onze zusterorganisaties uit Zweden en Duitsland.

> Ons archief over ecologie

Zaterdag waren er in de Duitse hoofdstad Berlijn meer dan 50.000 betogers die zich uitspraken tegen het gebruik van kernenergie. Dit was meteen de grootste anti-kernbetoging van de afgelopen jaren. Onder de betogers waren er verschillende politieke formaties, vooral de Groenen waren sterk vertegenwoordigd (met wellicht zo’n 5.000 aanwezigen). Die Linke was aanwezig, maar vrij zwak. De SAV nam deel met de slogan: “Onteigen de atoommaffia”. Het is noodzakelijk dat een gevaarlijk gegeven als kernenergie onmiddellijk onder gemeenschapscontrole wordt geplaatst terwijl tegelijk de nodige middelen worden vrijgemaakt voor wetenschappelijk onderzoek en ontwikkeling van milieuvriendelijke alternatieven. We kregen van de betoging in Berlijn een mooie fotoreeks toegestuurd door Boris Ljugov.

Boris Ljugov vanuit Berlijn

Milieu en de schokstrategie

De afgelopen maanden bleven er tal van rampberichten verschijnen over de toestand van ons milieu. Zo wordt verwacht dat er tegen 2050 maar liefst 700 miljoen klimaatvluchtelingen zullen zijn (1). Dat betekent dat zowat 10% van de wereldbevolking op de vlucht zal moeten voor overstromingen, droogte,… Terwijl de ramp zich voltrekt, wordt niets gedaan aan de vervuiling of de klimaatveranderingen.

Door Nicolas Croes

We kunnen er niet op rekenen dat de regeringen zomaar iets zullen ondernemen. Ze zijn immers met handen en voeten gebonden aan de belangen van diegenen die zij vertegenwoordigen. En dat zijn niet wij allemaal, maar een kleine minderheid van multinationals, grote aandeelhouders en grote patroons.

Voor hen vormen natuurrampen geen catastrofes, maar “opportuniteiten”. Het zijn momenten die kunnen worden aangegrepen om projecten door te voeren die anders op te veel weerstand zouden botsten. Die vaststelling wordt uitgewerkt in het boek “De shockdoctrine. De opkomst van rampenkapitalisme” van Naomi Klein. Twee voorbeelden uit dat boek hebben specifiek betrekking op de gevolgen van natuurrampen in een wereld die in handen is van een kleine groep superrijken.

Katrina en de tsunami van 2004: gouden kansen voor investeerders

In 2005 liet de orkaan Katrina een spoor van vernieling achter zich in New Orleans (VS). De orkaan leidde officieel tot 1.836 doden en 705 vermisten. Het was een echte ramp, maar niet voor de zakenwereld. Eén van de rijkste immobiliënmakelaars uit de stad verklaarde: “We vertrekken opnieuw van nul af aan en beginnen met een leeg blad. Dat biedt ons enorme kansen.” (2). Hij was niet de enige die zo dacht.

De grote goeroe van het neoliberalisme, Milton Friedman, schreef in de Wall Street Journal: “De meeste scholen in New Orleans zijn met de grond gelijk gemaakt, net als de huizen van de kinderen die er school liepen (…). Dat is een tragedie. Maar het biedt ook een kans om het onderwijssysteem ingrijpend te veranderen.” (2) De term “ingrijpend” was nog zwak uitgedrukt. Anderhalf jaar later waren bijna alle publieke scholen in New Orleans vervangen door private scholen. Deze privéscholen zijn natuurlijk duurder, het personeel kent er minder rechten en krijgt een beperkter loon. De leraars in New Orleans hadden het over “het toepassen van huizenspeculatie in de onderwijswereld.”

Eind 2004 werd Zuidoost-Azië getroffen door een tsunami die 250.000 slachtoffers eiste en 2,5 miljoen mensen dakloos maakte. “De tsunami heeft het kustgebied vernietigd als een grote bulldozer. Dat biedt onverhoopte kansen voor de bouwpromotoren die geen ogenblik hebben getwijfeld om van de kansen te profiteren”, schreef een journaliste in de International Herald Tribune. Er werden nieuwe vakantiecentra gebouwd voor buitenlandse toeristen, maar intussen waren er geen middelen voor de heropbouw van de dorpen van honderdduizenden vissers langs de kust.

De winsthonger doodt de planeet

Dat zijn slechts twee voorbeelden waarbij de regeringen medeplichtig waren aan de plundering door bouwpromotoren en andere bouwbedrijven die daarbij konden rekenen op belastingsverminderingen, soepele regels inzake arbeidsvoorwaarden,… Als er wordt gesteld dat we bij moeilijke situaties allemaal de buikriem moeten aanhalen, wordt het begrip “allemaal” beperkt tot de werkenden en hun gezinnen. De bedrijven maakten recordwinsten en zagen rampen als kansen.

Zolang de bedrijfswereld het voor het zeggen heeft, zal de bescherming van het milieu altijd ondergeschikt zijn aan de winsten. De economische crisis versterkt dit enkel nog meer. In 2008 daalde het aantal ecologische investeringen (die overigens niet echt ecologisch zijn) met maar liefst 50% (3). Bij de overheid ligt de situatie een beetje anders, maar ook daar zien we dat zogenaamd ecologische maatregelen vaak neerkomen op verdekte steun aan bedrijven in moeilijkheden (bijvoorbeeld met steun aan de automobielbedrijven om milieuvriendelijker wagens te produceren).

Als we willen strijden tegen de snelle ondermijning van ons milieu, dan moeten we de controle op de samenleving uit de private handen halen. De sleutelsectoren van de economie moeten onder gemeenschapscontrole worden geplaatst en de economische productie moet het resultaat zijn van een democratische planning die wordt opgemaakt door de arbeiders en de gemeenschap om zo de bestaande rijkdommen optimaal te kunnen benutten in het belang van de meerderheid van de bevolking en niet in het belang van een kleine minderheid zoals nu het geval is. Dat zou de enige manier zijn om ieders talenten en de immense mogelijkheden op wetenschappelijk en technisch vlak in te zetten voor de gemeenschap.

Noten

1. In search of Shelter, studie van Care-International, United Nations University Institute for Environment and Human Security (UNU-EHS) en de universiteit Columbia in New York
2. Naomi Klein, De shockdoctrine. De opkomst van rampenkapitalisme.2008, 15 euro
3. Studie van Deloitte & Touch en Cleantech Group

Het zijn niet alleen de economische perspectieven die telkens nog somberder worden. Op basis van nieuwe analyses schatten wetenschappers vandaag in dat de verhoging van het niveau van de zeespiegel niet in centimeters, maar in meters zal moeten worden berekend (1). Steden als Shangai, Kolkatta, New Orleans, Miami of New York zouden de komende 100 jaar bedreigd worden…

Nicolas Croes

De toekomst ziet er niet bepaald rooskleurig uit als we de economische en ecologische crisissen in acht nemen: naast massale afdankingen, miserie en hongersnood worden de gewone arbeiders en hun gezinnen ook geconfronteerd met vervuiling, de gevolgen van klimaatveranderingen, het verdwijnen van soorten (zelfs van soorten die voorheen vaak voorkwamen, zoals tonijn).

Uit dit soort feiten trekken ecologisten vaak correcte conclusies. De Franstalige groene partij Ecolo stelt bijvoorbeeld: “Het is absoluut noodzakelijk dat de groenen inspelen op de dubbele problematiek waarop een antwoord nodig is: het drastisch verminderen van onze ecologische afdruk en de bestrijding van sociale onzekerheid.” (2) Jammer genoeg zal Ecolo met haar standpunten en methoden geen antwoorden bieden.

Bij de officiële ecologisten, partijen of NGO’s, valt steeds op hoe diep de kloof is tussen enerzijds terechte kritieken op het verschrikkelijke proces van vernietiging van de natuur en anderzijds het totale gebrek aan oplossingen hiervoor. Het doet wat denken aan een dokter die met de glimlach een aspirine voorschrijft aan een patiënt bij wie hij net kanker heeft vastgesteld.

De beperkte antwoorden gaan gepaard met gebrekkige methoden. Zo stelden de groenen in het Europees parlement recent alle hoop op een initiatief van de Verenigde Naties. Toen dat er niet doorkwam in het parlement beperkte Ecolo zich tot de stelling dat het hoopt dat ecologische ideeën toch hun weg zullen vinden naar de politieke kaste in Europa. Er wordt niet gewerkt met perspectieven of aan de uitbouw van een krachtsverhouding om verandering te bekomen, er wordt enkel gehoopt en gebeden voor betere tijden.

Alle sociale verworvenheden in ons land (en daarbuiten) zijn afgedwongen op basis van strijd, vaak intensieve strijd. De strijd beperken tot politieke lobbying, zal niet volstaan. Het zal er op aan komen om een krachtsverhouding in de samenleving uit te bouwen en daartoe is een duidelijk begrip van het probleem nodig.

Op dat vlak maakte Paul Lannoye, één van de stichters van Ecolo die uit de partij is gestapt, een interessante analyse: “Ecolo blijft net als andere formaties gokken op een economisch herstel. Zelfs indien dat alternatief groen is, blijft het een fout om duurzame ontwikkeling de hemel in te prijzen. Ecolo staat voor een begeleidingsecologie, niet voor een veranderingsecologie. (…) Ecolo stelt het kapitalistische systeem niet in vraag.” (3)

Dat is inderdaad een fundamenteel probleem voor een partij als Ecolo, zowel op het vlak van haar methoden als haar programma. Dat programma bestaat doorgaans uit vage eisen met een beperkte inhoud (waarbij termen als “groene new deal” belangrijker zijn dan de inhoud ervan), die bovendien geen antwoord bieden op de reële oorzaak van de ecologische crisis: het kapitalistische systeem.

Ecolo (en ook Groen!) maakt een cruciale fout als ze het milieuprobleem als het fundamentele kenmerk van de samenleving naar voor schuift en niet de klassentegenstellingen. Het gevaar van een dergelijke redenering is dat een specifieke problematiek los wordt gezien van de samenleving die aan de oorzaak ervan ligt. Er kan geen scheidingslijn worden getrokken tussen de strijd voor een schoner milieu en de strijd voor een andere samenleving waarin komaf wordt gemaakt aan de kapitalistische uitbuiting. De winsthonger van een kleine minderheid, die zo kenmerkend is voor het kapitalisme, kijkt niet om naar de levensomstandigheden van de arbeiders en armen. Die levensomstandigheden omvatten ook ons milieu. Als we daar iets tegen willen doen, moeten we opkomen voor een socialistisch alternatief!

Noten:

1. “Une étude alarmante”, Le Soir, 16 april 2009
2. “Il faut un green deal planétaire pour répondre à la crise”, www.ecolo.be
3. “Ecolo fait fausse route”, Le Vif, 10 – 16 april 2009

Lees ook:

• Archief ecologie
• Brochure: Destroy capitalism, before it destroys the planet

Sinds een week kunnen we op elke straathoek reclame voor het “nucleair forum” bewonderen. Wat moet doorgaan voor een “open” discussieforum is in werkelijkheid een onderdeel van een lobbystrategie van Electrabel. De energiereus wil via het openhouden van de verouderde kerncentrales haar winsten opdrijven. Dat dit op de kap van het milieu en de belastingbetalers gebeurt, zal haar worst wezen.

Door Jonas (Gent)

Wie de laatste dagen de deur uitkwam kon er niet naast kijken. Alle bushaltes worden versierd met affiches van het “Nucleair Forum”. Men probeert de campagne te verpakken als zou het gaan om een boodschap van algemeen nut. De slogan “U bent voor kernenergie want u denkt aan de toekomst”, doet echter twijfelen aan de objectiviteit van dit Nucleair Forum. Ook de aangezochte acteur die de reclameboodschap moest inspreken, krabbelde terug en had het over manipulatie.

Het Nucleair Forum noemt zich een forum van bedrijven en instellingen die zich willen inzetten voor de toepassing van nucleaire energie in België. Tot zoverre de objectiviteit van het Forum. In totaal werd meer dan 2 miljoen € in deze lobbycampagne gestoken. De campagne wordt betaald met de lidgelden van het Forum, de leden zijn instellingen en bedrijven. Het gaat om Suez, Electrabel en dochterbedrijven, maar ook overheidsinstellingen zoals SCK. Op deze manier betalen de belastingsbetalers zelf mee voor deze reclamecampagne.

De belangrijkste sponsor van de campagne is Suez-Electrabel. De voorzitter van het Forum is CEO van Synatom, een dochterbedrijf van Electrabel. Het bedrijf van onder meer Albert Frère, de rijkste man van België, heeft er veel belang bij om de discussie over kernenergie te voeren. Het herroepen van de sluiting van de oude kerncentrales, zou Electrabel miljarden euro quasi “gratis” winst kunnen opleveren. Ook Albert Frère denkt aan zijn toekomst en is bijgevolg voor kernenergie.

Bij de privatisering van Electrabel door Verhofstadt en Di Rupo acht jaar geleden, werd bepaald dat de kerncentrales in 2025 zouden sluiten. De prijs van de kerncentrales op het ogenblik van de privatisering werd bepaald aan de hand van het aantal jaar dat ze nog in werking zouden blijven. Dat dreef de prijs naar beneden. Door nu de sluiting teniet te doen, slaat Electrabel een dubbele slag: er kan goedkoper elektriciteit worden geproduceerd omdat de centrales “gratis” zijn geworden (wedden dat dit evenwel niet merkbaar zal zijn op onze energiefactuur?). En het bedrijf moet de kosten van de sluiting nog niet betalen. Dat het verwerken van het afval een dure zaak is, maakt voor Electrabel niets uit. Dat laat het bedrijf wel betalen door de consument.

De “heropening van het nucleair debat” door Electrabel dient om de winsten van dit bedrijf te vergroten. Het inzetten van een zogenaamd neutraal “Nucleair Forum” is een loutere propagandastrategie. De verliezers in dit verhaal zijn wij allemaal. Verouderde kerncentrales betekent een groter gevaar voor de veiligheid van de bevolking. Het zal bovendien ongetwijfeld geen positieve impact hebben op de investeringen in onderzoek en ontwikkeling op het vlak van hernieuwbare energie.

Wij denken dat de nucleaire technologie niet mag overgelaten worden aan private bedrijven voor wie enkel de winst telt en niet de veiligheid of het milieu. De gemeenschap moet de controle kunnen uitoefenen op essentiële sectoren zoals de energiesector. De afgelopen jaren van geliberaliseerde energiemarkt hebben enkel een kleine groep kapitalisten als Albert Frère windeieren gelegd. Wij krijgen minder (en gevaarlijker) diensten voor meer geld.

Bovendien bleek de afgelopen dagen dat Electrabel soms wel erg makkelijk spreekt over “groene energie” om daar overheidssubsidies voor te krijgen (maar intussen wel deze energie grotendeels laat opwekken in steenkoolcentrales). Verder leek de beveiliging van de kerncentrale van Doel voldoende lek te zijn om meerdere bezoeken van voormalig ALF-kopstuk Anja Hermans mogelijk te maken.

De balans van de liberalisering van de energiesector is niet bepaald positief: dure prijzen, corruptie, lobbywerk, onveiligheid en puur bedrog. Wat ons betreft is een open discussie over kernenergie mogelijk. In de periode van wetenschappelijk onderzoek naar en ontwikkeling van alternatieve energiebronnen, zal kernenergie mogelijk als tijdelijke oplossing noodzakelijk zijn. Maar wat we wel zeker weten, is dat het onverantwoord is om iets gevaarlijk als kernenergie over te laten aan de winsthonger van de private sector en aasgieren als Albert Frère. Die willen onze stem in het debat beperken tot een kunstmatige deelname aan een zogenaamd “forum”. Als we echt iets te zeggen willen hebben over een belangrijk gegeven als onze energie, zal het nodig zijn om de sector te nationaliseren onder controle van de bevolking.

Lees ook

• Antwoord op het energieprobleem: nationalisatie!
• Winsthonger bedreigt ook ons milieu!

Op zaterdag waren er in Brussel enkele honderden betogers afgekomen op een oproep van het platform klimaatcoalitie. Dat platform kwam op rond eisen als een vermindering van de uitstootgassen met 30% in de EU tegen 2020 (in vergelijking met 1990). Er was een kleine optocht met een “klimaatboot” waarop een Sinterklaas was geklauterd. LSP was aanwezig met een goede dertig militanten die een strijdbare delegatie vormden en ons materiaal verspreidden langs het parkoers.

Naar aanleiding van de VN-top in Poznan waren er wereldwijd acties rond klimaatsverandering. Ook in Brussel werd betoogd, net zoals dit vorig jaar gebeurde tijdens de internationale top in Bali. Toen waren er zowat 3.500 betogers. Nu waren dat er heel wat minder (de organisatoren hadden het over 1.000 aanwezigen). De mobilisatie leek te zijn vervangen door een feestelijk of “ludiek” gedeelte. Nochtans is de situatie bijzonder ernstig en lijkt het ons niet zo nuttig om een betoging te vervangen door een ludieke bijeenkomst.

Een verantwoordelijke voor het klimaatdossier bij Greenpeace stelde in de media dat de fase van de sensibilisatie van het grote publiek voorbij is, “nu moeten we de politici doen reageren” (Le Soir, weekendeditie). Als “sensibilisatie” gezien wordt als louter spreken over het probleem, klopt het dat de bevolking op de hoogte is van veel problemen. Maar op het vlak van oplossingen tegenover de klimaatveranderingen, is het nogal kortzichtig om te vertrouwen op de traditionele politici. Om de banken te redden, kan er op de politici worden gerekend. Het is geen probleem voor hen om de gemeenschapsmiddelen in te zetten om cadeaus te geven aan het patronaat. Dan weten we dat er op de politici kan worden gerekend. Als het evenwel om de belangen van de meerderheid van de bevolking gaat, en dus ook over de bescherming van ons leefmilieu, dan komen de politici niet verder dan het recycleren van hun verklaringen over allerhande goede voornemens.

Dan is het nogal vreemd dat verschillende organisaties hun boodschap lijken te beperken tot oproepen aan diezelfde politici die al jarenlang niets hebben gedaan. Hoeveel leugens van de politici zullen er nodig zijn opdat er niet langer op hen wordt gerekend? De enigen die iets effectief kunnen doen voor de verdediging van de meerderheid van de bevolking, zijn de werkenden en hun gezinnen zelf. Het falen van de politici om iets te doen aan de ecologische crisis zal sommige syndicale militanten mogelijk doen denken aan hetzelfde falen om iets te doen aan onze koopkracht. Er is nood aan een eigen politiek orgaan om onze eisen ook op het politieke terrein te vertolken en versterken.

Bovendien is het belangrijk dat we de verantwoordelijkheid voor de ecologische crisis leggen bij diegenen die verantwoordelijk zijn voor de wijze waarop de productie wordt georganiseerd in deze samenleving. Het is verkeerd om diegenen die niets te zeggen hebben over de productie te beschuldigen of lessen op te leggen. Het is de winsthonger op korte termijn die kenmerkend is voor het kapitalisme en die leidt tot ecologische en ook steeds meer economische problemen. Dit systeem slaagt er niet in om de meerderheid van de bevolking een leefbare omgeving aan te bieden, niet op de werkvloer, op het vlak van lonen, druk op individuen, en ook niet op het vlak van milieu.

Sommigen zullen misschien denken dat er naast oplossingen op lange termijn ook snellere maatregelen nodig zijn. Maar hoe kunnen we van de politici van de grote bedrijven en de banken verwachten dat zij plots de belangen van de meerderheid van de bevolking zouden gaan verdedigen? Op een ogenblik van economische crisis zullen we net het tegenovergestelde zien. Als er dan al naar het milieu zal worden verwezen, zal het zijn om ons extra taksen en lasten op te leggen in naam van het milieu en voor rekening van een steeds moeilijker wordende begroting. Dit zal het niet makkelijker maken voor de milieubeweging. Na de film van Al Gore had deze beweging de wind mee, dat is nu steeds minder het geval. Als er met tegenwind wordt geprobeerd om alsnog op de golven mee te drijven, dan dreigt de milieubeweging verdere stappen achteruit te zetten.

Steeds meer wordt duidelijk dat de ecologische en economische problemen met elkaar verbonden zijn en een zelfde oorzaak kennen. Het is dan ook spijtig dat dit verband niet meer in het voetlicht wordt geplaatst op betogingen als afgelopen zaterdag. Wij stellen tegenover die kapitalistische crisis uiteraard de noodzaak van een socialistische samenleving waarin de economie democratisch wordt gepland. Daarmee gaan we in tegen het kapitalistische systeem dat aan de basis ligt van zowel de ecologische als de economische crisissen.

Terwijl we voor de economische recessie nog zagen hoe enkele regeringen maatregelen namen tegen bedrijven en voor de bescherming van ons leefmilieu, zet elke regering zich nu ijverig in voor het recht van hun eigen kapitalisten om te vervuilen.

Artikel door Boris uit de ALS-krant

Niet minder dan 11 landen van de EU-27 vragen een of andere toegeving of uitzondering op het klimaatplan en dan nog niet van de minste. Het klimaatplan van de EU dat in het begin van het jaar werd opgesteld, legt een vrijblijvend engagement vast voor een reductie van de CO2-uitstoot met 20%, wat verre van voldoende is om de klimaatopwarming in te dijken.

De klimaatpolitiek van de EU, net als op internationaal vlak, is een neoliberale politiek gebaseerd op marktmechanismen. Het klimaatplan van de EU schrapt gratis uitstootrechten voor de energiesector en de zware industrie (40% van alle uitstoot in de EU) en verkoopt elke ton CO2 bij opbod, progressief te beginnen vanaf 2013. De opbrengst wordt een bron van inkomsten voor de nationale staten.

De meest recent aangesloten landen bij de EU (Estland, Letland, Litouwen, Roemenië, Bulgarije, Hongarije en Slovakije) vragen uitstel voor hun intrede in de CO2-emissiemarkt die voorzien was voor 2013. Zij leggen dit uit door hun economische zwakte. Hun voornaamste zorg is dat hun elektriciteitsproductie helemaal op fossiele energie en dan vooral op steenkool is gebaseerd. Zij zullen tonnen CO2 moeten kopen terwijl de op nucleaire energie gebaseerde mogendheden zoals Frankrijk en België die inspanning niet zullen moeten leveren. Polen heeft een identiek probleem gezien hun grote afhankelijkheid van steenkool (bijna 90% van hun elektriciteitsproductie). De elektriciteitsproductie van Estland, het EU-lid dat per inwoner de grootste CO2-uitstoot genereert, hangt bijna uitsluitend af van de extractie van oliehoudende leisteen (de meest vervuilende) uit mijnen dichtbij de grens met Rusland. Wat Litouwen betreft, bij hun toetreding tot de EU engageerden ze zich om hun kerncentrale uit het Tsjernobyl-tijdperk tegen 2009 te sluiten. 40% van hun consumptie van elektriciteit is afkomstig van deze centrale. Dit heeft een grotere afhankelijkheid van Rusland tot gevolg, net het omgekeerde van het echte opzet van het klimaatplan.

Maar anderen verzetten zich tegen de toetreding van hun zware industrie via de verkoop bij opbod van emissierechten van de EU. De regering-Berlusconi, de enige die tot nog toe de doelstelling van een vermindering van de uitstoot met 20% tegen 2020 al in vraag stelde, verklaarde dat dit 25 miljard euro zou kosten aan zijn bedrijven en dat een dergelijke inspanning onmogelijk is in tijden van economische crisis. Duitsland vraagt dat zijn krijtfabrikanten en staal-, cement- en basischemiesectoren, allen energieverslindende sectoren, hun emissierechten gratis krijgen. En Oostenrijk biedt nog hoger door een reductie met 20% van de prijs van emissierechten te vragen voor andere sectoren, zoals beton.

Kortom, elkeen probeert zichzelf in te dekken door de winsten van hun eigen kapitalisten te veilig te stellen. De EU is geen staat en zal het ook niet zijn. Het het is niets anders dan een neoliberale agenda van de verschillende nationale burgerijen van Europa, wat niet toelaat een politiek te voeren die dwingend is voor de verschillende nationale staten. Net zoals de Maastrichtnormen in de vuilnisbak zijn geworpen, wordt het klimaatplan van de EU meer en meer van haar inhoud beroofd. Hun klimaatplan kan niet meer zijn dan een vaag plan, waarbij uitzonderingen de regel worden en iedereen mag interpreteren zoals hij het wil.

Vandaag verklaart Barroso dat als er geen ambitieus engagement uit de bus komt op de klimaattop van de VN in Poznan begin december, de rechten om te vervuilen gratis zullen worden toegestaan aan de energieverslindende sectoren en de importeurs zullen worden ingeschakeld in het systeem van verkoop per opbod. Hoe dieper de economische crisis toeslaat, hoe meer de belangenconflicten en spanningen tussen de verschillende kapitalistische staten zullen verscherpen.

De huidige situatie toont meer dan ooit de grenzen van symbolische acties en toont dat het noodzakelijk is een werkelijke krachtsverhouding op te bouwen door middel van brede mobilisatie van werkenden en jongeren. Daarom hebben wij het idee gesteund een betoging te houden op 6 december en niet om een boot te bouwen.

Maar de situatie toont evengoed aan dat een consequent internationaal samenwerkingsakkoord onmogelijk is op kapitalistische basis, waar immers enkel kortetermijnwinsten tellen. Enkel een democratisch socialistische samenleving maakt een vreedzame samenwerking mogelijk tussen staten die gebaseerd zijn op de behoeften van de werkenden en respect voor het leefmilieu.

De stijgende energieprijzen en de groeiende spanningen op internationaal vlak (na onder meer het conflict in Georgië) leiden ertoe dat de traditionele politici steeds meer op zoek gaan naar alternatieven voor de energieproductie. Eén van de oplossingen die nu steeds meer naar voor komt, is die van kernenergie. Vormt dat een oplossing of is het een vlucht vooruit?

door Gilles, LSP/MAS Mons

In België zijn er twee actieve kerncentrales: die van Tihange (Huy, 3 reactoren) en Doel (Antwerpen, 4 reactoren). Deze werden ongeveer 30 jaar geleden gebouwd en hebben hun houdbaarheidsdatum ongeveer bereikt. Maar de opeenvolgende regeringen stellen de sluiting van de kernreactoren steeds maar uit. Eerst werd beslist om de centrales 40 jaar open te houden en nu heeft de regering-Leterme er nog 20 jaar bijgedaan. Een sluiting zou pas voor 2035 zijn in plaats van 2005.

De regering en haar vrienden bij Electrabel rechtvaardigen deze beslissing met het argument dat nieuwe centrales te duur zijn en dat de kost hiervan gevolgen zou hebben voor onze energiefacturen (alsof Electrabel onvoldoende middelen heeft om te investeren!). GDF Suez, waar Electrabel deel van uitmaakt, maakte in de eerste 6 maanden van dit jaar 14% meer winst. De groep maakte 3,38 miljoen euro winst. Dat is dus waarom we allemaal gemiddeld 300 euro extra zullen moeten betalen dit jaar… Electrabel maakte in 2006 gemiddeld 920 euro winst per Belgisch gezin.

Het langer openhouden van de kerncentrales vormt een risico. Er wordt beweerd dat kernenergie veilig en schoon zou zijn, maar het lijkt ons niet veilig om de risico’s ervan over te laten aan de chaos en de winsthonger van het kapitalisme. Een recent incident in Fleurus (bij Charleroi) wees nogmaals op de gevaren.

In Fleurus was er een lek bij het IRE (Institut des Radio-Elements) waarbij een verhoogde dosis radioactief jodium vrijkwam. Dit vormde uiteraard een gevaar voor de volksgezondheid, maar toch werd de lokale bevolking slechts een week na de feiten verwittigd met de melding dat het beter was om geen groenten uit de eigen tuin te eten. Er werd geprobeerd om het incident te minimaliseren en ook de werking van het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC) bleek onvoldoende te zijn.

De afgelopen jaren was er een toename van het aantal nucleaire incidenten. In 2006 werd in Zweden op het laatste nippertje een nieuw Tsjernobyl vermeden toen de hulpcentrale van Forsmark defect was. Wetenschappers gaven toe dat het toeval was dat een catastrofe werd vermeden. Deze zomer waren er lekken bij een centrale in de regio van de Drome. Er waren ook ongevallen en incidenten in Hongarije, Japan,…

In de plaats van ernstig te investeren in alternatieve energie, kiezen de kapitalisten en hun politici ervoor om zich te richten op energie die erg veel opbrengt op korte termijn. De risico’s nemen ze er maar bij. Hoe met pakweg het nucleaire afval wordt omgesprongen, is voor hen een probleem van de toekomst. De controleorganen blijken niet te werken. En uiteraard wordt dat allemaal zoveel mogelijk in de doofpot gehouden.

Er is nood aan een echt milieuvriendelijke energieproductie, maar dat is niet mogelijk onder het kapitalisme. Om de planeet te redden, moeten we opkomen voor een ander systeem. Een socialistische samenleving is nodig voor mens en milieu!

25 oktober: anti-kapitalistisch milieufestival in Antwerpen

Oosterweelverbinding: prestige en winst gaan voor op milieu en koopkracht

Onder druk van het bedrijfsleven en de politici, zonder noemenswaardige inspraak van de bevolking, zal er 1 miljard euro belastinggeld nodig zijn om het prestigeproject van de Oosterweelverbinding te realiseren!

De gezondheid van de mensen komt in gevaar door de massa’s fijn stof die de auto’s en vrachtwagens zullen verspreiden. Internationaal Verzet pleit voor meer investeringen in gratis openbaar vervoer en oplossingen zoals een tunnel waardoor het fijn stof afgeleid en gezuiverd kan worden en het lawaai gedempt.

Op het anti-kapitalistisch milieufestival van Internationaal Verzet in Antwerpen (op 25 oktober) zullen we onder meer discussie voeren over het verzet tegen de Oosterweelverbinding. In de namiddag starten we met discussies over energie, overbevolking, voedselcrisis en natuurrampen. ’s Avonds volgt een meeting en nadien optredens. Werk mee aan dit milieufestival!

Myspace.com/milieufestival