Klimaatbetoging in Brussel. Hoe moet de milieubeweging omgaan met de economische crisis?

Op zaterdag waren er in Brussel enkele honderden betogers afgekomen op een oproep van het platform klimaatcoalitie. Dat platform kwam op rond eisen als een vermindering van de uitstootgassen met 30% in de EU tegen 2020 (in vergelijking met 1990). Er was een kleine optocht met een “klimaatboot” waarop een Sinterklaas was geklauterd. LSP was aanwezig met een goede dertig militanten die een strijdbare delegatie vormden en ons materiaal verspreidden langs het parkoers.

Naar aanleiding van de VN-top in Poznan waren er wereldwijd acties rond klimaatsverandering. Ook in Brussel werd betoogd, net zoals dit vorig jaar gebeurde tijdens de internationale top in Bali. Toen waren er zowat 3.500 betogers. Nu waren dat er heel wat minder (de organisatoren hadden het over 1.000 aanwezigen). De mobilisatie leek te zijn vervangen door een feestelijk of “ludiek” gedeelte. Nochtans is de situatie bijzonder ernstig en lijkt het ons niet zo nuttig om een betoging te vervangen door een ludieke bijeenkomst.

Een verantwoordelijke voor het klimaatdossier bij Greenpeace stelde in de media dat de fase van de sensibilisatie van het grote publiek voorbij is, “nu moeten we de politici doen reageren” (Le Soir, weekendeditie). Als “sensibilisatie” gezien wordt als louter spreken over het probleem, klopt het dat de bevolking op de hoogte is van veel problemen. Maar op het vlak van oplossingen tegenover de klimaatveranderingen, is het nogal kortzichtig om te vertrouwen op de traditionele politici. Om de banken te redden, kan er op de politici worden gerekend. Het is geen probleem voor hen om de gemeenschapsmiddelen in te zetten om cadeaus te geven aan het patronaat. Dan weten we dat er op de politici kan worden gerekend. Als het evenwel om de belangen van de meerderheid van de bevolking gaat, en dus ook over de bescherming van ons leefmilieu, dan komen de politici niet verder dan het recycleren van hun verklaringen over allerhande goede voornemens.

Dan is het nogal vreemd dat verschillende organisaties hun boodschap lijken te beperken tot oproepen aan diezelfde politici die al jarenlang niets hebben gedaan. Hoeveel leugens van de politici zullen er nodig zijn opdat er niet langer op hen wordt gerekend? De enigen die iets effectief kunnen doen voor de verdediging van de meerderheid van de bevolking, zijn de werkenden en hun gezinnen zelf. Het falen van de politici om iets te doen aan de ecologische crisis zal sommige syndicale militanten mogelijk doen denken aan hetzelfde falen om iets te doen aan onze koopkracht. Er is nood aan een eigen politiek orgaan om onze eisen ook op het politieke terrein te vertolken en versterken.

Bovendien is het belangrijk dat we de verantwoordelijkheid voor de ecologische crisis leggen bij diegenen die verantwoordelijk zijn voor de wijze waarop de productie wordt georganiseerd in deze samenleving. Het is verkeerd om diegenen die niets te zeggen hebben over de productie te beschuldigen of lessen op te leggen. Het is de winsthonger op korte termijn die kenmerkend is voor het kapitalisme en die leidt tot ecologische en ook steeds meer economische problemen. Dit systeem slaagt er niet in om de meerderheid van de bevolking een leefbare omgeving aan te bieden, niet op de werkvloer, op het vlak van lonen, druk op individuen, en ook niet op het vlak van milieu.

Sommigen zullen misschien denken dat er naast oplossingen op lange termijn ook snellere maatregelen nodig zijn. Maar hoe kunnen we van de politici van de grote bedrijven en de banken verwachten dat zij plots de belangen van de meerderheid van de bevolking zouden gaan verdedigen? Op een ogenblik van economische crisis zullen we net het tegenovergestelde zien. Als er dan al naar het milieu zal worden verwezen, zal het zijn om ons extra taksen en lasten op te leggen in naam van het milieu en voor rekening van een steeds moeilijker wordende begroting. Dit zal het niet makkelijker maken voor de milieubeweging. Na de film van Al Gore had deze beweging de wind mee, dat is nu steeds minder het geval. Als er met tegenwind wordt geprobeerd om alsnog op de golven mee te drijven, dan dreigt de milieubeweging verdere stappen achteruit te zetten.

Steeds meer wordt duidelijk dat de ecologische en economische problemen met elkaar verbonden zijn en een zelfde oorzaak kennen. Het is dan ook spijtig dat dit verband niet meer in het voetlicht wordt geplaatst op betogingen als afgelopen zaterdag. Wij stellen tegenover die kapitalistische crisis uiteraard de noodzaak van een socialistische samenleving waarin de economie democratisch wordt gepland. Daarmee gaan we in tegen het kapitalistische systeem dat aan de basis ligt van zowel de ecologische als de economische crisissen.