Category: Syndicale rechten

Topman Michael O’Leary van Ryanair staat gekend voor zijn obsessieve haat tegenover vakbonden en collectieve acties. Naar aanleiding van een actie van de luchtverkeersleiders bij Belgocontrol was het opnieuw zo ver. Hij eist 1 miljoen euro compensatie wegens de wilde staking op 28 september. Daarnaast roept hij de Europese Commissie op om het stakingsrecht van luchtverkeersleiders af te schaffen.

Volgens O’Leary is de luchtverkeersleiding een essentiële dienst voor de gemeenschap en moet het stakingsrecht bijgevolg aan banden worden gelegd. Indien dat niet zou kunnen, eist de topman van Ryanair dat de sector van de luchtverkeersleiding wordt opengesteld voor internationale concurrentie.

“Als de luchtverkeersleiders in België, Frankrijk of Spanje staken, waarom zouden dan geen Ieren mogen worden ingezet om hun job over te nemen?”, vroeg O’Leary. Dat hij daarbij vergat om de staking van de Ierse luchtverkeersleiders vorig jaar te vermelden, zal wel toeval zijn.

De topman van O’Leary neemt het niet dat vorige week werd gestaakt door zowat 30 luchtverkeersleiders. Hierdoor ging het volledige luchtverkeer plat. De actie werd voorgesteld als een reactie op de overplaatsing van twee personeelsleden, maar dat was slechts de druppel die de emmer deed overlopen. Er zijn klachten over het personeelstekort en de onhoudbare werkdruk. O’Leary had het over onverantwoorde stakers die geen enkele rekenschap moeten geven voor hun daden.

Michael O’Leary staat gekend voor zijn arrogante opstelling als het gaat om arbeidersrechten. Zo verklaarde hij recent dat hij de tweede piloot wou afschaffen en stewardessen een opleiding zou laten volgen om een vliegtuig neer te zetten in geval van problemen met de eerste piloot. Het deed een piloot verklaren dat het vervangen van O’Leary door een stewardess als topmanager van het bedrijf pas een grote besparing zou vormen, de ceo is goed voor een jaarloon van 210.000 euro. Vanuit die luxepositie haalt hij nu uit naar de luchtverkeersleiders, ook al hebben die een erg stresserende job en een grote verantwoordelijkheid voor miljoenen passagiers. Voor een dergelijke functie moeten degelijke arbeidsvoorwaarden worden voorzien.

In een dergelijke sector een personeelstekort laten bestaan, betekent dat met levens wordt gespeeld. In een reactie stelde het Ierse Europarlementslid Joe Higgins: “Ik ben solidair met de 30 arbeiders bij Belgocontrol die in staking gingen en het is bijzonder jammer dat de Belgische vakbondsleiders deze acties niet hebben gesteund. Dat maakt het ongetwijfeld makkelijker voor Ryanair om nu in het offensief te gaan tegen het stakingsrecht.”

Hij voegde er nog aan toe: “Michael O’Leary is een van de meest agressieve vertegenwoordigers van het neoliberalisme en hij heeft geen enkel respect voor de rechten van arbeiders. Ik werd door O’Leary geviseerd toen hij een lastercampagne voerde tegen de “Neen-campagne” bij het referendum over het verdrag van Lissabon. O’Leary noemde me toen een “loser” omdat ik opkom voor de belangen van de werkende bevolking. Dit nieuwe offensief moet worden beantwoord. De Belgische vakbondsleiding moet de arbeiders steunen om het stakingsrecht te vrijwaren en de werkdruk aan te pakken.”

Eerder deze week kwam de patroonsorganisatie VOKA in het nieuws met haar antwoord op het ABVV-spandoek “Het kapitalisme schaadt de gezondheid”. Het VOKA hing in Hasselt een spandoek op met de slogan “Voorbijgestreefd syndicalisme schaadt de economie”. Een woordvoerder voegde er aan toe dat we toch niet meer in de tijd van Daens en Woeste leven. Dat laatste zou je niet zeggen als je kijkt naar het optreden van Plastiflex in Beringen.

Bij Plastiflex wordt sinds 9 september gestaakt omdat de 65 arbeiders worden afgedankt met een erg magere opzeggingsvergoeding. Het sociaal overleg over de collectieve afdanking verliep bijzonder moeizaam, de directie had geen oren naar de bekommernissen en vragen van het personeel.

Hierop heeft de directie beslist om de fabriek leeg te halen. De kunststofslangenfabrikant levert onder meer voor Miele. Er werd een deurwaarder ingezet om goederen die zogenaamd door Miele waren besteld uit de fabriek weg te halen. Daarbij werd de blokkade van de arbeiders doorbroken. De directie aarzelde niet om de politie in te zetten en tot arrestaties over te gaan. Er werden enkele personenwagens van voor de poort weg getakeld en verschillende arbeiders werden ondervraagd.

De arbeiders klagen het gewelddadig optreden van de directie aan en stellen dat er ook geen controle mogelijk is op wat er uit de fabriek wordt weg gehaald. Een vakbondsman verklaarde dat de goederen voor Miele met een aktentas konden worden meegenomen en dat daar geen twee vrachtwagens voor nodig waren… Het lijkt er op dat de directie de volledige fabriek wil leeghalen om de staking te breken en ervoor te zorgen dat er geen middelen meer aanwezig zijn om een degelijke opzegvergoeding te betalen aan de arbeiders.

ABVV-verantwoordelijke Rob Urbain verklaarde in de lokale media: “Hier zijn mensen met 35 jaar dienst. De directie legt niks op tafel en handelt als een dief in de nacht. Het is ook een schande dat er zoveel politie wordt opgevorderd: naast de eigen politiezone is er versterking van het korps van Heusden-Zolder. Daar is wat trek- en duwwerk aan te pas gekomen. Het is een schande dat een deurwaarder op basis van een eenzijdig verzoekschrift alles laat weghalen. Telkens als een dwangbevel uitgevaardigd wordt, halen wij nadien ons gelijk bij de rechtbank, maar dan is het te laat. Niemand kan bewijzen wat van Miele is. De politie maakt er zich van af met te zeggen dat het haar taak niet is dat om te controleren.”

De directie criminaliseert de arbeiders en doet dit om hen niet te moeten geven waar ze recht op hebben. Dit doet aan de tijd van Woeste denken, jammer dat er vandaag op politiek vlak geen Daens is om onze eisen te verdedigen. Misschien moeten we daar eens aan beginnen werken?

In het kader van de rel rond het protest tegen de poging tot anti-islammeeting van Benno Barnard, verscheen een interessant opiniestuk van twee professoren van de Gentse universiteit. Ze nemen daarin de procedure op eenzijdig verzoekschrift waarbij dwangsommen worden opgelegd aan wie een toekomstige meeting van Barnard verstoort op de korrel. De argumentatie is interessant en ook nuttig voor iedere syndicalist die zich wil verzetten tegen de beperkingen op het stakingsrecht door patroons die met eenzijdige verzoekschriften en dwangsommen afkomen.

Het standpunt is van de hand van de professoren Dirk Voorhoof en Eva Brems (en is na te lezen op de site van De Standaard). De eerste auteur is professor mediarecht en is expert op het vlak van vrije meningsuiting. In die hoedanigheid werd hij zelfs in Japan opgeroepen als enige buitenlandse expert in een betwisting waar de vrije meningsuiting werd ingeroepen. De tweede auteur is professor mensenrechten en was onder meer actief bij Amnesty International. Beide professoren kunnen dus de nodige deskundigheid voorleggen als het gaat om vrije meningsuiting en mensenrechten.

Dat was het argument dat werd ingeroepen om naar de rechtbank te stappen met een eenzijdig verzoekschrift om een dwangsom op te leggen aan al wie een toekomstige meeting van Barnard zou verstoren. En net twee van de belangrijkste deskundigen op het vlak van mensenrechten hebben daar een probleem mee. Ze noemen het een “beslissing ‘erga omnes’ waardoor de rechter zich even gaat gedragen als een wetgever.” De rechter legt immers een maatregel op tegenover “iedereen die de rust zou komen verstoren of intimiderend gedrag zou vertonen”. Volgens de professoren is dit een “zeer omstreden vorm van rechterlijk activisme.” Er worden vragen gesteld bij het eenzijdig karakter van het verzoekschrift en ook bij de algemene werking ervan.

Dit is van belang bij stakingacties en poortblokkades waarbij de eenzijdige verzoekschriften van het patronaat eveneens dwangsommen “erga omnes” willen opleggen. Er wordt geen tussenkomst gevraagd in een specifieke betwisting met iemand anders, maar tegen iedereen die mogelijk zal deelnemen aan een stakingspiket. Indien een rechter daarin mee stapt, begeeft hij of zij zich op het terrein van de wetgever. En dat botst met de scheiding der machten die zo hoog in het vaandel van wordt gedragen binnen dit systeem.

De professoren zien nog een fundamenteel probleem. “Het rechterlijk bevel laat bovendien wel erg veel ruimte aan een gerechtsdeurwaarder om te interpreteren wat zoal als rustverstorend kan worden beschouwd en als ‘een handeling die indruist tegen de vrijheid van meningsuiting’. Om dan vervolgens tot invordering van 25.000 euro over te gaan. Een wettelijke bepaling met een dergelijke vage omschrijving zou alvast niet veel overlevingskans hebben bij het Grondwettelijk Hof en al helemaal onaanvaardbaar zijn bij het Europees Mensenrechtenhof in Straatsburg.”

Het feit dat een beslissingsmacht wordt verleend aan een deurwaarder – die zelf betaald wordt door zijn opdrachtgever – botst met de transparantie die een verbodsmaatregel zou moeten hebben. Geldt dit niet even zeer voor de dwangsommen bij stakingspiketten? Die worden opgelegd indien een deurwaarder vaststelt dat er een inbreuk is op het eigendomsrecht van de patroon. Alsof een stakingspiket op zich het eigendomsrecht van de patroon in vraag stelt. Maar het oordeel van de deurwaarder is ook hier van doorslaggevend belang.

Toen eind 2008 deurwaarders naar de piketten bij Carrefour werden gestuurd, hadden ze een rechterlijke uitspraak op eenzijdig verzoekschrift op zak waarin werd gesteld dat de politie moest “gevolg geven aan de opdrachten die de gerechtsdeurwaarder haar zal geven, desnoods door fysieke dwang te gebruiken om de vreedzame toegang tot de gebouwen te verzekeren.” De door de directie betaalde deurwaarder kon dus ook beslissen over de werking en het optreden van de politie.

In het geval van de Antwerpse discussie rond de Barnard-rel merken Voorhoof en Brems nog fijntjes op dat de rechterlijke uitspraak er kwam “op verzoek van de stad Antwerpen en burgemeester Patrick Janssens, terwijl het toch uitgerekend de burgemeester zelf is die in toepassing van de gemeentewet geacht wordt, met bijstand van de politie, de openbare veiligheid of rust in de stad te waarborgen." De professoren stellen vast dat de rechterlijke tussenkomst “overtrokken en overdreven” was omdat de feiten “niet zo uitzonderlijk” waren, “van fysieke geweldpleging of oproer was geen sprake.” Deze uitspraak kan een precedent vormen bij andere meetings en lezingen: “Na dit precedent ziet het ernaar uit dat de voorzitters van de rechtbanken van Brussel, Leuven, Antwerpen, Hasselt, Kortrijk en Gent straks de handen vol zullen hebben met vorderingen van linkse en rechtse, nationalistische en socialistische, profane en religieuze studentenorganisaties die willen vermijden dat hun debatavonden of lezingen verstoord worden.”

Los van de discussie rond wat er in Antwerpen is gebeurd en de vraag wat de gevolgen van dit precedent kunnen zijn, is het voor syndicalisten nuttig om de argumenten van de professoren Voorhoof en Brems te noteren. Toen Inbev naar de rechters trok voor eenzijdige verzoekschriften, haalde het geen gelijk. Zo stelde de Leuvense rechter dat een stakerspost en blokkade “tot de normale uitoefening van het stakingsrecht” behoren en dat de steun van de grote vakbonden aangaf dat de actie uitging van een groot aantal arbeiders van het bedrijf. Deze uitspraak ligt in de lijn van het aanvaarden van het derdenverzet bij eerdere eenzijdige verzoekschriften die door de directie van Carrefour werden ingezet eind 2008.

In die uitspraken was het basisargument dat het niet aan de rechter was om te oordelen in een collectief geschil. Dat is een belangrijk argument. Maar nu worden ook de syndicale argumenten tegen het gebruik op zich van een eenzijdig verzoekschrift dat maatregelen met algemene uitwerking preventief oplegt onder controle van een deurwaarder, bevestigd door twee eminente juristen met een grote deskundigheid op het vlak van mensenrechten en vrije meningsuiting.

Er is een vernieuwde website rond syndicale vrijheden en het stakingsrecht opgezet door delegees en militanten. Het doel van de website is om de bescherming van delegees en de verdediging van het stakingsrecht te versterken. Vandaag wordt teveel slechts geval per geval gereageerd, zonder enig eengemaakt en duidelijk offensief voor de verdediging van onze rechten. De website inzake syndicale vrijheden biedt informatie aan en tevens een platform – een syndicaal pact – dat kan worden ondertekend. LSP juicht dit initiatief toe.

Voorstellingstekst van de website

>> syndicaal-pact-syndical.be

Dagelijks staan delegees in de bres voor de verdediging van tewerkstelling, koopkracht, sociale rechten en openbare dienstverlening. Het is niet nieuw dat patroons proberen die “lastige” delegees opzij te schuiven., de economische crisis heeft dit echter wel versterk. Gespecialiseerde advocatenbureaus worden onder de arm genomen om delegees af te danken. Een strategie die VOKA recent gebruikte door op Zaventem een handleiding uit te delen om stakingen te breken.

Vakbondswerk is veelal vrijwilligerswerk. Op onze arbeidsplaats trachten wij als afgevaardigde dagelijks onze collega’s bij te staan of te beschermen. Maar ook buiten het eigen bedrijf binden wij de strijd aan met het onrecht rondom ons. Veelal in onze vrije tijd, voor en na de uren. De rechten van onze collega’s beschermen, daar doen wij het voor. Daarom zijn wij delegee geworden.

Daar waar strijd gevoerd wordt door een syndicale afvaardiging, probeert men onze syndicale vrijheden te breken. Daar moet solidariteit centraal tegenover komen te staan want een delegee die wordt ontslagen, of een staking die men tracht te breken, is een probleem van ons allemaal.

Al jaren zijn wij binnen de vakbonden op zoek naar methodes om ons tegen deze aanvallen te verweren. Juristen leveren hier baanbrekend werk, maar ook zij zeggen steeds weer hetzelfde als er wordt gevraagd wat te doen. ” Het is door strijd dat jullie het recht van de syndicale vrijheden moeten opeisen”.

En die strijd zullen wij samen moeten voeren!

Het hart van de vakbond zijn de militanten die zich dag in dag uit inzetten voor anderen. Laat hen dan ook niet in de kou staan wanneer zij problemen hebben en zorg ervoor dat ze hun collega’s kunnen blijven verdedigen.

De vakbondsstructuren zijn zich wel bewust van de ernst van deze problematiek maar we merken toch dat de hoogdringendheid slechts wordt ingezien wanneer een afdeling of gewest echt in de feiten wordt geconfronteerd met een aanval op de syndicale vrijheden en het dus nog steeds een beetje een “ieder voor zich”verhaal blijft en het te laat is voor een collectieve reactie.

Daarom stellen wij op de volgende twee bladzijden stellen wij een “inter-syndicaal pact” voor, over de grenzen van vakbonden, gewesten of verbonden en centrales heen

Als je dit willen ondersteunen dan vragen wij je om dit te laten weten via het mail adres van de syndicalevrijheden@gmail.com

Wij willen dan ook vragen om dit pact door te sturen naar iedereen die jullie kennen binnen de syndicale wereld. En breng dit pact ter discussie binnen jullie bestuursorganen.

Met een solidariteitsactie voor de deuren van Procter&Gamble in Mechelen werd duidelijk gemaakt dat de pogingen om de syndicale werking op het bedrijf de kop in te drukken, niet wordt aanvaard. Op de solidariteitsactie waren een 150-tal aanwezigen die meteen duidelijk maakten dat iedere aanval niet enkel gericht is tegen de delegees van Procter&Gamble zelf, maar tegen de volledige vakbondsbeweging. Wie aan één van ons raakt, raakt ons allemaal. We publiceren enkele foto’s van de actie.

Foto’s door Wouter

> Lees hier ons eerder artikel over Procter&Gamble

Eind 2008 werd bij Carrefour geprotesteerd tegen de poging om de lonen en arbeidsvoorwaarden in Brugge naar beneden te trekken. Het personeel stelde toen al terecht dat dit slechts een voorbode was voor een algemene aanval. Het protest werd met repressie beantwoord. Deurwaarders en agenten kwamen tussen, verschillende actievoerders werden opgepakt. Eén van hen, een militant van ACOD-onderwijs, werd in Sint-Pieters-Leeuw opgepakt en een combitaks opgelegd. Daartegen wordt geprotesteerd.

Vandaag was de inleidende zitting en er werd door een 20-tal militanten betoogd aan het Brusselse justitiepaleis. Ze nemen het niet dat syndicale militanten worden vervolgd omwille van hun syndicale activiteiten. De timing van de inleidende zitting viel samen met de acties bij verschillende Carrefourvestigingen tegen het nieuwe herstructureringsplan waarbij 1.672 jobs bedreigd zijn en de andere werknemers in een slechter paritair comité zouden terecht komen. De veralgemening van die maatregel was hetgeen waartegen eind 2008 al werd geprotesteerd. De herstructurering vandaag maakt duidelijk dat het protest toen meer dan gerechtvaardigd was.

De gemeente Sint-Pieters-Leeuw dacht er anders over en besloot een combitaks op te leggen aan een militant die was opgepakt. Hij werd opgepakt omdat hij deelnam aan een stakerspost. Dat de arrestatie ten onrechte gebeurde, was voor de gemeente onvoldoende reden om geen combitaks van 50 euro op te leggen. De militant weigerde principieel om dit te betalen en protesteerde. Nu dus ook voor de rechtbank in Brussel.

ACOD-VUB is een campagne gestart om de militant te verdedigen en kreeg daarbij steun van verschillende delegaties en militanten. Een 20-tal militanten nam deel aan de actie deze morgen. Onder hen leden van ACOD-Onderwijs, maar ook van de ministeries en een delegatie van de Algemene Centrale Antwerpen-Waas. Vlaams parlementslid Kurt Deloor (SP.a) was eveneens aanwezig en steunt de campagne. Eerder deze week kaartte hij deze kwestie aan bij minister Bourgeois die evenwel wees op de gemeentelijke autonomie. Deloor verklaarde dat hij alle gemeenten met een combitaks zal aanschrijven om de combitaks bij betogingen en acties af te schaffen, net zoals dit eerder in Gent gebeurde. Op dit ogenblik zouden er een 20-tal gemeenten zijn met een dergelijke combitaks.

Wij ondersteunen het verzet tegen de repressie en de criminalisering van sociale actie. Intussen is bovendien duidelijk geworden dat het protest tegen de aanvallen op de arbeidscondities en lonen bij Carrefour meer dan gerechtvaardigd waren. In Brugge is de opening van een vestiging aan de Blauwe Toren met lagere lonen en slechtere arbeidsvoorwaarden gebruikt om nu over te gaan tot de sluiting van de hypermarkt in Sint-Kruis. Een aantal andere vestigingen zal worden overgenomen door groep Mestdagh, voor 25% in handen van… Carrefour.

Bij Procter & Gamble in Mechelen voert de directie een anti-syndicale koers. Om te vermijden dat de arbeiders zich te sterk zouden organiseren en rechten afdwingen, wordt campagne gevoerd tegen de vakbonden en individuele delegees. Voortrekkers van de vakbond worden geviseerd met een aanhoudende campagne van schriftelijke waarschuwingen. Ieder ernstig sociaal overleg wordt geweigerd.

We spraken met een ABVV-delegee. Hij vertelde: “De sociale sfeer is al enkele jaren verziekt. Er is al langer een syndicale werking in het bedrijf maar de afgelopen jaren trad een nieuwe generatie van delegees op de voorgrond. De directie had het daar moeilijk mee, zeker toen de syndicale delegatie erkend werd na een verzoening. Dit betekende immers dat er meer rekening met ons moest worden gehouden. Er kwam een syndicaal lokaal en we legden bepaalde kwesties op tafel, zoals de verplichte rustregeling van 11 uur.” De syndicale delegatie werd in 2006 erkend. Bij Procter & Gamble werken ruim 900 mensen.

De directie voert een verdeel-en-heers beleid in het bedrijf. Er wordt vooral gewerkt met individuele afspraken in de plaats van collectieve overeenkomsten met enige inhoud. Zelfs de afspraken in de sector worden amper nagekomen. “De directie weigert onderhandelingen en richt zich bovendien tegen individuele delegees. Dat is de afgelopen maanden nog sterk toegenomen.” Er volgden een reeks schriftelijke waarschuwingen voor delegees op basis van verdraaiingen, misverstanden of zaken die niets met het werk te maken hadden.

Zo kreeg een delegee een schriftelijke waarschuwing omdat hij zou gezegd hebben dat de kaas in het kerstpakket van de directie “rot” was. Dat dit niet kon worden geverifieerd, was geen reden om geen waarschuwing te geven. Op een bepaald ogenblik werd een toiletbezoek zelfs beschouwd als “syndicaal werk” waarop een schriftelijke waarschuwing volgde! Het is duidelijk dat de directie een aantal delegees wil viseren om zo de vakbondswerking op zich te breken.

De werking van de vakbond wordt onmogelijk gemaakt. Werknemers die worden ontslagen, worden het recht ontzegd om contact op te nemen met delegees. De verdeel-en-heers politiek en de individuele benadering vanwege de directie, zorgt ervoor dat een groot deel van de arbeiders zich niet syndicaal durven engageren. De directie wil blijkbaar terug naar de tijd van Daens.

Het gebrek aan respect voor delegees bij Procter & Gamble wordt aangeklaagd vanuit de vakbond. Er wordt een actie gepland op 2 maart om het vrijwaren van syndicale rechten te eisen. Deze solidariteitsactie is van groot belang om de delegees bij Procter & Gamble te ondersteunen en bij te staan in het opbouwen van een krachtsverhouding. De directie van het bedrijf mag weten dat de delegees van Procter & Gamble niet alleen staan, maar gesteund worden door de hele syndicale beweging.

Actie 2 maart: 13-15u, aan P&G, Hombeeksesteenweg te Mechelen

> Lees hier een pamflet op de Website voor Syndicalisten

Gazet van Antwerpen meldt vandaag op haar voorpagina dat het aantal ontslagen om dringende reden fors toeneemt. De reden daarvoor is evident: een dergelijk ontslag is goedkoper voor het patronaat. Er wordt dan ook misbruik gemaakt van deze mogelijkheid. Dat er sprake is van misbruik, blijkt uit het feit dat er een toename is op een ogenblik van crisis.

In principe kan een ontslag wegens dringende reden enkel indien er zwaarwichtige feiten zijn die een verdere samenwerking onmiddellijk en definitief onmogelijk maken. Dat kan bijvoorbeeld het geval zijn bij diefstal, dronkenschap of geweld op de werkvloer. In dat geval moet de werkgever onmiddellijk een einde maken aan de arbeidsovereenkomst en binnen de drie dagen per aangetekende brief of deurwaardersexploot de redenen meedelen die worden ingeroepen. Hierna kan de betrokken werknemer naar de arbeidsrechtbank stappen om het ontslag te betwisten, maar intussen is hij/zij wel buitengezet.

De vraag is natuurlijk wanneer een samenwerking “onmiddellijk en definitief onmogelijk” wordt. Soms wordt gezocht naar een reden om geen opzegvergoeding te moeten betalen. Indien de betrokkene niet meteen ander werk vindt, volgt bovendien vaak een schorsing door de RVA omdat de werkzoekende niet vrijwillig werkloos is maar door een eigen fout werkloos is geworden.

In een periode van crisis wordt snel naar deze methode gegrepen. Op basis van precedenten wordt het werkingsterrein van het ontslag wegens dringende redenen uitgebreid. Als er precedenten zijn waarbij diefstal wordt ingeroepen en erkend, dan wordt creatief omgesprongen met het begrip diefstal. De Gazet van Antwerpen geeft vandaag het voorbeeld van een arbeider die per ongeluk een schroevendraaier in zijn broekzak had laten zitten en op die basis enkele weken voor zijn brugpensioen werd ontslagen om dringende redenen.

Eén van de problemen bij de procedure van het ontslag om dringende redenen is dat wie ten onrechte ontslagen wordt, pas achteraf een dure procedure kan opstarten. Bovendien is de procedure vaak onzeker, er is rechtspraak in diverse richtingen als het gaat om het erkennen van een dringende reden. Iedereen maakt wel eens fouten op het werk, maar vanaf wanneer is dit erg genoeg om een ontslag om dringende redenen te rechtvaardigen? De procedure kan bovendien lang aanslepen en reïntegratie op de werkvloer is niet bepaald een normaal gegeven in ons land.

Wat kan er aan deze situatie worden gedaan? Het mogelijk maken van een reïntegratie op de werkvloer zou een optie kunnen zijn net zoals het optrekken van schadevergoedingen wegens onterecht ontslag wegens dringende redenen. Maar uiteraard hangt veel af van de krachtsverhouding op de werkvloer.

Het voorbeeld van het ontslag van delegee Rob Williams bij Linamar in Wales maakte dit duidelijk: het protest van het personeel tegen zijn ontslag zorgde ervoor dat de directie het moest intrekken. Om zoiets mogelijk te maken is er een sterke vakbondswerking nodig waarbij solidariteit geen slogan maar een dagelijks werkmiddel is.

Maandenlang hebben de arbeiders van IAC (concessiehouder van Fiat) gestreden tegen de éénzijdige beslissing tot herstructurering vanwege de directie en de afdanking van 24 collega’s (waarvan 12 beschermde werknemers met een syndicaal mandaat!). Ze hebben op vreedzame wijze de vestiging nabij Meiser bezet, waaruit ze ontzet zijn na een tussenkomst van de rechtbank en de politie. Om hen te straffen voor deze “stoutmoedigheid” besliste de directie van IAC een voorbeeld te stellen en 5 “aanstokers”, waaronder 3 vakbondsafgevaardigden, te ontslaan “om dringende reden”.

Verklaring van Parti Communiste, Linkse Socialistische Partij, Socialistische Arbeiderspartij en Humanistische Partij (*)

Op 20 juli heeft de arbeidsrechtbank van Brussel deze beslissing voor twee van de beschermde werknemers verworpen, maar aanvaard voor de derde. Ter verduidelijking: het is diens syndicale actie tijdens de staking die beoordeeld wordt als "dringende reden", dit zet de deur op een kier voor allerlei misbruiken tegen vakbondsafvaardigingen en het recht op collectieve actie. Zowel de patroons van IAC als de vakbonden zijn in beroep gegaan en verschijnen op 1 oktober opnieuw voor de rechtbank.

Het zou nochtans alleen de directie van IAC mogen zijn die terecht staat. Zij besliste het bedrijf kunstmatig op te splitsen in 16 verschillende juridische entiteiten om de beperkingen van de wet Renault bij herstructureringen te omzeilen. Zij alleen pleegt inbreuk op de sociale wetgeving door het paritair comité te negeren van de sector, dat als enige bevoegd is mits unanimiteit te beslissen tot opheffing van de syndicale bescherming om economische of technische redenen. Zolang het kapitalisme bestaat, zullen we nooit deurwaarders of politie zien neerstrijken tijdens beheerraden van Carrefour of Fiat die hun laarzen lappen aan de sociale wetten en de rechten van de werknemers.

De arbeiders van IAC moeten patronale methoden ondergaan die thuis horen in de 19e eeuw. De geschiedenis van het stakingsrecht en van de syndicale vrijheden is mee bepaald door het streven van de arbeidersbeweging om haar rechten als klasse af te dwingen. Ze dwong onder meer af dat collectieve arbeidsconflicten ressorteren onder « belangenconflicten » en niet onder het strafrecht. Collectieve arbeidsconflicten vallen buiten de bevoegdheden van de rechtbanken die verondersteld worden zich te onthouden. Maar aangezien het patronaat ons de arbeidscondities van de 19e eeuw opnieuw wil opdringen, tracht het ons ook terug te leiden naar de rechtspraak van dit tijdperk.

Het is geen toeval dat het patronaat op dit moment het stakingsrecht en de syndicale vrijheden van de arbeiders van IAC frontaal aanvalt: zoals bij Bridgestone, UCB, Carrefour, Ikea en Intermarché. Het is omdat de werknemers de moed hadden en de wil om samen te strijden tegen afdankingen en patronale willekeur. Overal waar arbeid(st)ers zich verzetten, moeten ze eenzijdige verzoekschriften ondergaan, de tussenkomst van deurwaarders en politie, en zware dwangsommen om hun stakingsacties te breken. Het patronaat wil collectieve conflicten herleiden tot strafbare feiten, tot individuele en strafbare gewelddaden. In de situatie van crisis van het kapitalisme, zijn die aanvallen erop gericht de weerstand van de loontrekkenden te breken.

Wij herbevestigen onze solidariteit met arbeid(st)ers die strijden voor hun job, hun arbeidscondities, hun rechten en waardigheid. Rechtbanken en politie horen niet thuis op syndicale acties!

Onze vier partijen kwamen samen op in de jongste regionale verkiezingen in Brussel op de lijst PC-PSL-LCR-PH. Wij wensen deze samenwerking verder te zetten op het terrein van de sociale strijd en gezamenlijk bij te dragen aan het succes van het sociaal verzet tegen de kapitalistische crisis en haar gevolgen. We willen dit verzet verenigen en vertalen naar een veralgemeende beweging om het patronaat en de regering andere keuzes op te leggen ; voor de verdediging van de tewerkstelling; voor loons- en inkomensverhoging; voor een efficiënte verdeling van de rijkdom, voor arbeidsduurverkorting zonder inkomensverlies; voor de verdediging en uitbreiding van sociale rechten en openbare diensten; voor het vervullen van de sociale behoeften met respect voor het milieu.

• Het is niet aan de arbeiders, noch aan de bevolking om de crisis te betalen !
• Solidariteit met de arbeiders van IAC!
• Geen enkele afdanking!
• Handen af van het stakingsrecht en de afgevaardigden!

(*) LSP kwam in Brussel met de regionale verkiezingen van juni laatstleden met een kartel van deze partijen op. Deze samenwerking verliep positief en heeft geleid tot andere gezamenlijke initiatieven, zoals deze verklaring rond het conflict bij IAC. Op Socialisme 2009 hebben we onder meer de PC en LCR/SAP uitgenodigd voor een politiek debat over links in ons land.

Voor de zomer werd IAC getroffen door een harde patronale aanval waarbij de directie een einde wilde maken aan de syndicale werking op het bedrijf. De directie wilde het bedrijf in twee splitsen om één afdeling op te doeken. Toevallig zouden zowat alle delegees in de te sluiten afdeling worden ondergebracht. Syndicaal protest tegen de plannen van de directie werd repressief de kop ingedrukt.

[box type=”shadow” align=”alignright” width=”100″]

Lees ook

• IAC wil vakbond weg "herstructureren" (27 april)
• IAC. Antisyndicale aanval: de directie wil de syndicale delegatie weg (12 mei)
• IAC. Actie voor vakbondsrechten (5 juni)

[/box]

Sindsdien is de situatie niet verbeterd. De garages van IAC ondernemen amper nog enige activiteit en er is geen uitzicht op beterschap. De dienst naverkoop ligt sinds 15 juni stil. De 12 beschermde arbeiders van die dienst kunnen enkel afwachten tot de rechtbank een uitspraak heeft gedaan over de opheffing van hun bescherming.

Gisteren werd de zaak gepleit voor de Arbeidsrechtbank van Brussel. De directie van IAC vraagt de erkenning van economische redenen voor de opheffing van de bescherming van de 12 beschermde arbeiders. Dat is uiteraard met het oog op hun afdanking en vooral om de kostprijs van die afdanking te beperken.

De vakbonden waarschuwen voor het verloop van deze procedure. Normaal gezien is het mogelijk om de bescherming van delegees en/of kandidaten bij de sociale verkiezingen op te heffen om economische en technische redenen. Maar dan moeten die redenen wel aanvaard worden binnen het paritair comité waarin zowel werknemers als werkgevers van de sector zijn vertegenwoordigd. IAC trekt nu meteen naar de rechtbank en stelt dat het “in beroep gaat” tegen “de niet-beslissing van het paritair comité.” Dat is het uitschakelen van de rol van het paritair comité.

IAC wil niet alleen de rol van het paritair comité ondermijnen, ook de ondernemingsraad laat het links liggen bij de vaststelling van de ontslagcriteria. Ook op dat punt vraagt de directie groen licht van de rechter, maar zou een groen licht de rol van de ondernemingsraad op dit vlak uitschakelen.

Verder wil de directie ook nog eens drie beschermde werknemers aan de deur zetten wegens “dringende reden”. Die “reden” bestaat uit een syndicale actie. In eerste aanleg werd de dringende reden – die voor beschermde werknemers door de rechter moet worden erkend – voor twee van de drie afgewezen. Het ABVV gaat in beroep voor de derde arbeider, de directie voor de twee andere. Hierdoor komt de zaak opnieuw voor bij het Arbeidshof.

Er is een oproep om solidariteit te komen betuigen bij dat laatste proces. De arbeiders die aan de deur dreigen gezet te worden door IAC moeten worden ondersteund. Afspraak hiervoor is op 1 oktober om 14u30 aan het Arbeidshof te Brussel (op het Poulaertplein, in het gebouw recht tegenover het justitiepaleis).