Category: Syndicale rechten

In Leuven trokken onze leden naar verschillende stakersposten. Aan De Post en Inbev was er geen pikket. Bij De Lijn was er een beperkte groep. De militanten concentreerden zich op het industrieterrein Haasrode waar er meer dan 5.000 mensen werken. Het patronaat besliste om met dwangsommen en deurwaarders het stakingspikket te breken.

Karel Mortier

Op het stakingspikket in Haasrode viel er heel wat kritiek te horen op de banden met de “bevoorrechte” politieke partner SP.A. Aan de verschillende toegangswegen stonden stakers opgesteld, volgens het ABVV alles samen zo’n 400. Er was een delegatie van een 20-tal leden van de liberale vakbond en ook een aantal leden van de christelijke LBC.

De werknemers hadden weinig begrip voor de spelletjes tussen de leidingen van de verschillende vakbonden. De militanten waren voor eenheid. De aanwezige groene militanten werden overigens goed ontvangen door de militanten van het ABVV. Er werd duidelijk een onderscheid gemaakt tussen de leiding en de basis.

Er was een strijdbare sfeer, maar niet direct een idee over hoe het verder moet. Veel mensen zeiden wel dat men “iets” moest doen en dat men deze patronale arrogantie niet zomaar over zich heen kon laten gaan. Over wat dat “iets” betekent, heerst de grootst mogelijke onduidelijkheid. Op dat punt was er kritiek van ABVV-militanten op de leiding. Een aantal mensen klaagden over het gebrek aan informatie en de onduidelijkheid over de (toekomstige) strategie van de vakbond.

Zelfs een secretaris vertelde dat er in de toekomst toch moet worden nagedacht over de banden met de SP.a. Wij kregen heel wat sympathie voor onze aanwezigheid met een groep LSP-leden.

Er waren heel wat werkwilligen, vanaf 8 uur stond er een immense file met wachtende auto’s. Jammer genoeg bleken er een aantal gaten te zitten in de afsluiting van het terrein door de militanten.

Het patronaat reageerde bijzonder agressief en stuurde een deurwaarder op het stakingspikket af, gevolgd door een groepje werkwilligen die net uit een VLD-congres ontsnapt leken te zijn… De deurwaarder kon een dwangsom opleggen van 1.000 euro per staker zolang de blokkade duurde. De werkwilligen die zorgvuldig door de patroon waren geselecteerd moesten voor het oog van de camera’s het stakingspikket breken.

Maria Vindevoghel trad als vakbondsmilitante op de voorgrond in de strijd tegen het faillissement van Sabena. Na een periode van werkloosheid, kon ze aan de slag bij Flightcare, uiteraard aan een lager loon en slechtere werkomstandigheden. Flightcare is sinds 2001 actief in Zaventem, maar heeft nog altijd geen arbeidsreglement. Vindevoghel werd opnieuw verkozen in het “Comité ter preventie en bescherming op het werk” (CPBW).

Een vakbondsmilitante uit Brussel

Aangezien de directie de syndicale delegatie niet erkent, kunnen de vakbondsverkozenen geen vakbondswerk doen tijdens de werkuren. De delegees deden noodgedwongen hun syndicaal werk buiten de werkuren. Flightcare ontsloeg Vindevoghel omdat ze buiten de werkuren haar badge gebruikte om op de werkvloer collega’s te verdedigen en de naleving van de veiligheids- en gezondheidsregels te controleren.

Met het ontslag van Vindevoghel komen alle wantoestanden in het bedrijf naar buiten. De sociale inspectie is reeds langsgeweest. Het bedrijf wil geen inmenging van de vakbonden en zal niet aarzelen om ‘lastige delegees’ zoals Vindevoghel aan de deur te zetten. De vakbonden hebben de eis voor de heropname van Vindevoghel dan ook gekoppeld aan de eis voor betere arbeidsomstandigheden.

Maria Vindevoghel is één van de vele delegees die ontslagen worden wegens ‘dringende reden’. Zelfs indien de delegee nadien gelijk krijgt van de arbeidsgerechten – omdat het ontslag onrechtmatig was en/of de procedure niet gevolgd werd – moet de patroon enkel een schadevergoeding betalen. Er is geen wetgeving die een heropname verplicht. De rechtbanken zijn er altijd snel bij om dwangsommen op te leggen aan stakende arbeiders, maar ervoor zorgen dat de arbeidswetgeving gerespecteerd worden door de patroons, dat kunnen (lees willen) ze blijkbaar niet.

We moeten samen strijden: Voor een effectieve bescherming van delegees! Voor een verplichte heropname van delegees die onrechtmatig ontslagen worden! Tegen de eenzijdige verzoekschriften en dwangsommen die het stakingsrecht bedreigen!

Foto’s door Geert Cool

Nadat de directie van AGC Automotive (het vroegere Splintex) eerder naar de rechtbank trok met een eenzijdig verzoekschrift om dwangsommen op te leggen tegen de stakers, is nu ook de politie ingezet om het stakingspikket te breken.

Als een dief in de nacht heeft de federale politie het pikket opgeruimd en het terrein rond Splintex afgezet waardoor de arbeiders niet meer tot bij het bedrijf kunnen. Hierdoor wil de directie de vrije doorgang krijgen om zelf de terreinen de betreden.

Deze politie-tussenkomst in een sociaal conflict is schandalig. Als de directie niet ernstig wil onderhandelen met de werknemers, worden alle andere middelen ingezet: het gerecht en nu dus ook de politie.

Er is een oproep om deel te nemen aan het pikket dat nu voor de ingang van het bedrijventerrein staat. Deze middag is er reeds een algemene vergadering waar ook delegaties van buitenaf aan deelnemen. Maar ook de komende dagen zal het belangrijk zijn dat er een mobilisatie is aan het pikket. Daarnaast moet dringend op regionaal vlak gereageerd worden, bijvoorbeeld door een regionale 24-urenstaking als protest tegen de agressieve houding van het patronaat bij Splintex.

Foto’s door Geert Cool

Op maandag 17 januari was er aan het stakingspikket van Splintex in Fleurus, nabij Charleroi, een grote bijeenkomst met militanten uit heel het land. De uitdaging waar de stakers voor staan is dan ook enorm. Na 48 stakingsdagen, werd gedreigd met het inzetten van deurwaarders en politie om de staking te breken. De directie lijkt vastbesloten om de confrontatie op een harde wijze aan te gaan. Het verzet tegen deze patronale agressie is ook ons verzet, deze strijd is ook onze strijd!

De directie van AGC Automotive is duidelijk uit op een harde confrontatie. Dit werd reeds duidelijk toen aangekondigd werd dat 284 werknemers zouden ontslagen worden. Bij alle ‘onderhandelingen’ houdt de directie voet bij stuk en de directie trok zelfs naar de rechtbank met een eenzijdig verzoekschrift om dwangsommen op te leggen tegen de stakers. Die houden vol en voeren strijd om alle jobs te behouden.

Maandagochtend verzamelden enkele honderden militanten aan het pikket. Er kwam een deurwaarder langs die terug naar huis moest, maar de arbeiders vrezen terecht dat er een tussenkomst zal zijn van de politie om de staking te breken. De sterke mobilisatie voor de stakers betekent een hart onder de riem van de arbeiders. Er waren delegaties uit heel het land, de Algemene Centrale had immers gemobiliseerd. Zo waren er sterke delegaties uit West-Vlaanderen en uit de provincie Antwerpen. Ook van elders kwam er steun, zo werd aangekondigd dat er vanuit de metaalsector regionaal zou gemobiliseerd worden naar het pikket van deze ochtend (dinsdag). Eerder namen ook militanten uit andere bedrijven reeds deel aan het stakingspikket.

Deze mobilisatie moet aangegrepen worden om de brede steunbeweging te organiseren en om dit verzet te kapitaliseren in de strijd. De beweging van Splintex is immers een strijd van ons allemaal tegen een agressief patronaat dat wil afdanken en gebruik maakt van dwangsommen. Ook was er vorige vrijdag een ‘overleg’ bij het Ministerie van Tewerkstelling en arbeid, maar daar werd enkel duidelijk gemaakt dat de directie geen enkele toegeving wil doen. Door de opstelling van de directie wordt dit een symbooldossier die veel verder gaat dan enkel het bedrijf Splintex op zich.

De discussie over het uitbreiden van de strijd is essentieel, zo is er nood aan een regionale actie bijvoorbeeld in de vorm van een regionale algemene staking. Hiermee kan de woede tegenover de dwangsommen en de bredere solidariteit gekapitaliseerd worden. Aan het stakingspikket was er een bijzonder strijdbare sfeer en een vastberaden houding van de arbeiders van Splintex om deze strijd te voeren. Het is duidelijk dat de arbeiders zich niet laten afschrikken door de agressieve houding van de directie. Deze vastberaden stellingname is een positief element waarvan gebruik moet gemaakt worden.

Alleszins is er woensdagavond een solidariteitsfeest georganiseerd door een steuncomité uit Charleroi waarin ook syndicale militanten uit de regio betrokken zijn. We roepen alvast op om deel te nemen aan de stakingspikketten en het solidariteitsfeest om op deze manier de strijd verder te verbreden. Het feest vindt woensdag plaats om 19u (A54, afrit Gilly/Lodelinsart, Chaussée de Châtelet richting Lodelinsart, tweede straat rechts). Het stakingspikket is bereikbaar via de E42 (afrit 15 Fleurus) richting Charleroi-Gilly tot aan rondpunt vlakbij de industriezone van Fleurus. Daar neem je de eerste straat links.

De staking bij ACG Automotive (het vroegere Splintex) in Fleurus bij Charleroi blijft na zes weken voortduren. De laatste tegenzet van het patronaat bestond uit een klassiek middel: het inzetten van het gerecht. Door middel van een eenzijdig verzoekschrift waarin dwangsommen worden geëist voor wie de toegang tot het bedrijf belemmert, wordt geprobeerd om de staking te breken.

De staking begon nadat de directie aankondigde over te gaan tot een herstructurering waarbij 284 van de 840 jobs in het gedrang komen door het sluiten van een oven waar ramen gemaakt worden. De ontslagen zouden er deels komen door het werken met onderaanneming en meer interimarbeid.

De werknemers van het bedrijf eisen dat dit plan zou geschrapt worden. Daartoe werd onderhandeld met de directie, waarbij de directie stelde dat ze gegijzeld werd door de arbeiders toen een deel van de directie werd vastgehouden in het bedrijf. In werkelijkheid worden de werknemers gegijzeld door de herhaalde leugens van het bedrijf en door de zoveelste herstructurering waardoor de jobonzekerheid nog groter wordt.

Nu wordt door de directie teruggegrepen naar het oude middel van dwangsommen opgelegd door een eenzijdig verzoekschrift. Nochtans werd enkele jaren geleden een zogenaamd "herenakkoord" (niet afdwingbare overeenkomst) gesloten tussen vakbonden en patronaat waarin door de patroons werd beloofd om geen eenzijdige verzoekschriften te gebruiken. Met een procedure op eenzijdig verzoekschrift vermijdt het patronaat om zelfs maar de vakbonden in de procedure te betrekken. Er wordt met andere woorden een volledig eenzijdig verzoek gedaan aan een rechter die niet eens de tegenpartij hoort.

Nu is het eenzijdig verzoekschrift opnieuw bovengehaald in een poging om de staking bij AGC Automotive in Fleurus (bij Charleroi) te breken. Voor iedere persoon die de toegang tot het bedrijf ontzegd wordt, komt er een schadevergoeding van 5.000 euro. Dit is een inbreuk op het stakingsrecht dat net gebaseerd is op collectieve actie van de werknemers. Wij protesteren dan ook tegen de patronale arrogantie en steunen de stakers van ACG Automotive die hun acties onverminderd blijven verderzetten.

Vrijheidsberoving directieleden Sigma Coatings en Alstom

Eind november werden 6 directieleden van Sigma Coatings in Manage (Henegouwen) 3 dagen vastgehouden door stakende arbeiders. Kort daarna overkwam de directie van Alstom in Beyne-Heusay (Luik) hetzelfde.

Eric Byl

In februari sloten kaders van Cockerill Sambre algemeen directeur Alain Bouchard met enkele directieleden op in de Luikse universiteit. Later gebeurde hetzelfde in de kerncentrale van Tihange. In de jaren ’80 hadden FN-arbeiders hun directie ook al een 2-tal dagen vastgehouden. Welke syndicale delegatie kent niet hier of daar een incident waarbij arbeiders een ondernemingsraad blokkeerden en de leden ervan opsloten tot ze een verklaring hadden afgelegd en/of een voorstel onderhandeld?

De pers reageert selectief verontwaardigd. Het Vlaams Economisch Verbond wil de vakbonden rechtspersoonlijkheid opdringen en stakerskassen aanpakken omdat die "betalen voor mensen die criminele taken verrichten". Binnenlandminister Dewael stuurde de federale politie.

Het weekblad Knack stelt daarover: "De socialistische burgemeester Christian Gibeau van Manage heeft er goed aan gedaan ze niet te laten optreden. Het zou tot een uitzichtloos debat hebben geleid. Om die explosie te vermijden, hield zelfs het Verbond van Belgische Ondernemingen zijn veroordeling van de onwettige sociale acties sober." Knack en de meer intelligente strategen van de burgerij wilden geen olie op het vuur gooien.

Patronaat zet rechtbanken in tegen protest

De voorbije maanden en jaren werden duizenden arbeiders en hun gezinnen geconfronteerd met bedrijfsherstructureringen, delokalisaties en regelrechte sluitingen. Zelden werden de wettelijke bepalingen en collectieve overeenkomsten gerespecteerd. Bij protest schakelen patroons om de haverklap rechtbanken in om stakerspiketten op straffe van dwangsommen onmogelijk te maken. Werkwilligen worden per helicopter over de stakersposten heen gevlogen en bedrijfsbezettingen worden op gerechtelijk bevel ontzet wegens "schending van eigendomsrecht".

In de praktijk hebben heel wat patroons het sociaal overleg al lang begraven. Met 19e eeuwse methodes maken ze stakingen vleugellam. Beroofd van ieder ander verweermiddel opteren arbeiders ten einde raad soms voor harde confrontatie. In Frankrijk zagen de arbeiders van Cellatex-Givet in juli 2000 geen andere uitweg meer dan te dreigen om een bijtend zuur in de Maas te lozen. Hun collega’s van de brouwerij Adelshoffen bij Straatsburg dreigden de fabriek op te blazen als hun eisen niet werden ingewilligd.

Sigma: directie houdt geen woord

Daarbij vergeleken is de zogenaamde gijzeling bij Sigma Coatings klein bier. In mei 2003 had de directie al een herstructurering aangekondigd met een verlies van 73 jobs. Na 7 dagen staking werd hierover een voorakkoord getekend dat voorzag in brugpensioen voor wie ouder is dan 50 jaar, vrijwillig vertrek, tijdskrediet en een loonsinlevering tot 15%!

Begin november kondigt de directie echter aan dat ze het akkoord niet zal naleven. Brugpensioen wil ze pas vanaf 52 jaar. Een verzoeningspoging op 17 november mislukt. Alle bedienden worden een week op verlof gestuurd en de directie verdwijnt. De achtergebleven arbeiders onderhouden de machines, aangezien het hier om een Seveso-bedrijf gaat. Van hun directie is geen spoor te bekennen.

Op 24 november roept de directie een buitengewone ondernemingsraad samen. Ze kondigt een nieuwe herstructurering aan met het verlies van 159 jobs (op een totaal van 279). Ze weigert te onderhandelen over een sociaal begeleidingsplan.

Daarop beslissen de werknemers de leden van de ondernemingsraad op de vestiging te houden tot de onderhandelingen starten. 3 dagen en heel wat media-aandacht later worden de 6 directieleden vrijgelaten. De directie aanvaardt dat de arbeiders het bedrijf blijven bezetten omwille van de veiligheid. Ze erkent dat er geen vernielingen zijn geweest en zal geen beroep doen op de ordediensten. Ze is bereid te onderhandelen over brugpensioen vanaf 50 jaar.

Betoging voor werk

Op de regionale betoging voor werk in La Louvière op 17 december worden de arbeiders van Sigma door de vakbondsleiders geprezen. Er worden toespraken gehouden over reconversie, maar niet over het behoud van jobs. De PS-burgemeester en de algemene secretaris van het FGTB-centre klagen de multinationals en de globalisering aan, maar een overname van Sigma door het gewest komt nooit ter sprake. Een ordewoord om de regio te mobiliseren, het idee van een solidariteitsstaking,… dat blijft uit. Met zo’n vakbondsapparaat is het begrijpelijk dat arbeiders tot het uiterste gaan om niet met lege handen op straat te belanden.

Wat de arbeiders van Sigma deden was de laatst mogelijke uitweg, een betere optie dan het falende overlegsyndicalisme van de vakbondsapparaten dat alleen maar tot nederlagen leidt. Het vastzetten van directieleden hoort net als de voorbeelden van Cellatex en Adelshoffen thuis in de tradities van een ander syndicalisme: strijdsyndicalisme. Het zijn taktieken die echter thuishoren in de neergaande fase van strijd, wanneer het erop aan komt zijn vel zo duur mogelijk te verkopen. Het kan de zaak deblokkeren, maar kan eveneens – als de krachtsverhoudingen ongunstig zijn – een instrument worden voor de burgerij om de repressie op te drijven.

Kortom: het vastzetten van directieleden en andere zogenaamd radicale acties kunnen een hulpmiddel zijn, voor zover ze de eenheid van de arbeiders en van de arbeiders met de omliggende gemeenschap niet schaden. Als syndicale strategie moet dit type van radicale actie echter ondergeschikt blijven aan de offensieve instrumenten van strijdsyndicalisme: massameetings op de bedrijven, solidariteitsstakingen en bedrijfsbezoeken door delegaties van de stakers, massabetogingen, mobilisatie van de gemeenschap, opzetten van solidariteitscomités en stakerscomités, etc.

Op 28 november voerden een 200-tal ABVV-leden actie aan ijsjesfabriek Frisa in Kuurne. De actie kwam er nadat twee delegees werden ontslagen zonder het naleven van de procedure voor het ontslaan van delegees. De twee afgevaardigden, Bernard Sabbe en Ronny Vleirinck, werden zonder meer onmiddellijk ontslagen.

Een officiële reden kregen ze niet te horen, maar zelf vermoeden ze dat het was omwille van hun kritiek op de bedrijfsleiding bij de onderhandelingen van een nieuwe CAO. De twee spraken zich daarbij uit tegen de betaling van lonen in het zwart. De directie geeft toe dat extra geld betaald werd in een enveloppe, maar beweert dat dit een loutere vrijgevigheid van de directie was en geen "loon"…

Zodra het ABVV ingelicht werd over deze ontslagen, werd met drie bussen die naar Brussel trokken voor de betoging tegen de afbraak van de rechten van de bruggepensioneerden, terug gekeerd naar Kuurne om er actie te voeren.

Maandag 8 december wordt opnieuw actie gevoerd op het ogenblik dat de twee zich inschrijven bij de VDAB. Afspraak is om 13u30 in café ‘Het Textielhuis’ (Kortrijk).

Het ontslag van de twee delegees komt er niet toevallig vlak voor de start van de nieuwe beschermingsperiode voor delegees. Naar aanleiding van de sociale verkiezingen van 2004 begint de potentiële bescherming begin januari. De kandidatenlijsten moeten pas later bekend gemaakt worden, waardoor de patroons proberen om voor die datum over te gaan tot ontslag. Zoniet moeten ze meer betalen indien de betrokkenen kandidaat zijn bij de sociale verkiezingen.

Met het oog op de sociale verkiezingen maken de vakbonden in hun campagne gebruik van het "voordeel" van de bescherming van kandidaten en verkozenen. Deze nieuwe ontslagen geven aan hoe beperkt dat voordeel is en dat er moet gewerkt worden aan een versterking van de bescherming van delegees. De reïntegratie van ten onrechte ontslagen delegees blijft vandaag dode letter. Vanuit de vakbonden zou strijd moeten gevoerd worden om de reïntegratie van ontslagen delegees af te dwingen. Een extra hulpmiddel daarbij zou kunnen bestaan uit het optrekken van de financiële bestraffing van werkgevers die delegees ontslaan en dat los te koppelen van de resterende termijn waarvoor een delegee verkozen is.