Category: Lonen

Voor 290.000 euro doen zij het niet

Een voorzichtige poging tot loonstop voor topmanagers in de publieke sector werd meteen afgekraakt. Voor een “missionarisloon” wil Luc Van Den Bossche (ex-SP.a-parlementslid) niet werken. Zijn collega Jean-Luc Dehaene (nog steeds CD&V-Europarlementslid) vond het getuigen van “populisme” en stelde dat het “ridicuul” is om de lonen te beperken tot 290.000 euro per jaar. Kersverse spoorbaas Jo Cornu verklaarde dat managers “steeds meer beperkingen” opgelegd krijgen waardoor “veel managers die topjobs niet meer willen doen.” Hij voegde er aan toe: “De overheid jaagt iedereen naar het buitenland”.

Artikel door Geert Cool

Wat een verschil met hun houding tegenover onze lonen! Over onze lonen zijn alle gevestigde politici en hun collega’s in de raden van bestuur van diverse grote publieke en private bedrijven het allemaal eens: die zijn te hoog. Als wij een normaal loon krijgen, trekken de bedrijven naar het buitenland omdat het daar goedkoper is. Als toplui geen extravagante lonen krijgen, willen ze hier niet meer werken. En dan is de conclusie dat wij onverantwoord zijn als we de loonstop niet aanvaarden?!

Op de inhaligheid van de kleine toplaag staat geen grenzen. Om hun gouden bonussen en bijhorende parachutes op peil te houden, moeten wij steeds opnieuw inleveren. Het is dan ook geen toeval dat de kloof tussen arm en rijk toeneemt. In de VS waren de 1% rijksten vorig jaar goed voor 19% van alle inkomsten, het grootste aandeel sinds 1928. De 10% rijksten waren goed voor 48,2% van alle inkomsten. In ons land is het niet anders: de 20% meest vermogende gezinnen zijn goed voor 61,2% van het totale vermogen terwijl de 20% armste gezinnen het met 0,2% van dat vermogen moeten stellen.

Maar alles kan beter. De 20% rijkste Duitse gezinnen nemen 76,3% van alle vermogen voor hun rekening, daar kunnen de 20% rijkste Belgische gezinnen dus nog niet genoeg mee concurreren. Terwijl 2,7% van de Belgische gezinnen een negatief nettovermogen heeft (met meer schulden dan bezittingen) loopt dat in Duitsland op tot 7,4% en in Nederland tot 11,7%. Het aantal werkenden dat in armoede verzeild geraakt, neemt snel toe in Duitsland. Waarom denk je dat de gevestigde politici en werkgevers zo graag zwaaien met het Duitse model van lage lonen voor ons en extra hoge winsten voor zichzelf? Na het Duitse model kan misschien het Russische volgen, daar is 35% van alle rijkdom in handen van amper 110 mensen. Zo concurreren ze ons aan de bedelstaf.

Het is een kleine toplaag die het vandaag voor het zeggen heeft. Zij benoemen elkaar in lucratieve postjes en overstelpen elkaar met complimenten en prijzen. Waarom gaat de Nobelprijs voor economie telkens naar iemand die de crisis niet had zien aankomen en pakweg niet naar een alleenstaande moeder die erin slaagt om met een aalmoes-uitkering rond te komen? De toplaag staat mijlenver van onze realiteit. De Britse premier Cameron viel uit de lucht toen een journalist hem vroeg hoeveel een brood kost. Zouden zijn Belgische collega’s het wel weten? Zij leven in een ivoren hangmat.

De topmanagers beschikken over tal van politici en partijen om hun belangen te verdedigen. De overgrote meerderheid van de gewone werkende bevolking en hun gezinnen niet. Het ABVV van Charleroi nam een belangrijke stap door een oproep en campagne te lanceren rond de noodzaak van een politiek verlengstuk. In een breed verspreide brochure stelt het ABVV-Gewest: “Wij hebben een nieuwe politieke strategie nodig, want zonder sterke politieke spreekbuizen aan de linkerzijde zijn wij gedoemd om steeds achteruit te gaan. Wij kunnen misschien de schade beperken, maar op lange termijn zijn al onze verworvenheden gedoemd om te verdwijnen. Om de krachtsverhoudingen ten opzichte van het patronaat en rechts te veranderen, hebben wij een sterk ABVV nodig en een nieuwe linkse politieke kracht die deze naam waardig is.”

Het versterken van de oproep van Charleroi door de discussie over een politiek verlengstuk zo breed mogelijk te voeren, is een taak die wij mee willen opnemen. De brochure van het ABVV van Charleroi is nu ook in het Nederlands beschikbaar en kan dienen als basis voor discussie onder syndicalisten en daarbuiten. LSP heeft voor de verkiezingen van 2014 ook een oproep gedaan om tot linkse eenheidslijsten te komen, bijvoorbeeld onder de naam PVDA-Eenheid. Vooralsnog wordt LSP echter buiten iedere discussie over het openstellen van PVDA-lijsten gehouden.

Met zwijgen of berusten zal de arbeidersbeweging geen stappen vooruit zetten. We moeten nagaan hoe we de strijd voor onze belangen op syndicaal en politiek vlak kunnen voeren. LSP heeft daar uitgesproken meningen over en is met bescheiden middelen actief als onderdeel van de arbeidersbeweging. Versterk ons daarin, steun dit maandblad door er een vaste lezer van te worden met een abonnement, ga met ons in discussie en sluit je aan bij de linkse socialisten!

Eerder dit jaar besliste de regering dat er in de sectoren geen overeenkomsten met loonsverhogingen mogen komen. De hoge ‘loonkosten’ zouden de concurrentiepositie van ons land ondermijnen. Vandaag wordt een ander loondebat gevoerd, we mogen topmanagers toch niet wegjagen door aan hun loon te knabbelen. Als Alexander De Croo zich tegen een inperking van lonen verzet, dan weten we dat het niet over onze lonen gaat. De voorstander van minilonen voor ons is tegelijk voorstander van miljoenenlonen voor hen.

Het nieuwe loondebat barstte los naar aanleiding van het voorstel om de lonen van topmanagers van overheidsbedrijven te beperken tot 290.000 euro per jaar. Een bruto maandloon van 24.000 euro is wat premier Di Rupo verdient. Voor Johnny Thijs van Bpost is het echter een onaanvaardbaar laag bedrag. Voor minder dan 23 keer zoveel als een gemiddelde werknemer van Bpost wil Thijs niet werken. Niet dat hij in staat is om 23 postrondes op een dag af te werken.

Als gewone werkenden nog maar een procent opslag vragen, worden ze door de gevestigde politici en de al even gevestigde media afgedaan als onverantwoordelijke egoïsten die niet beseffen dat het crisis is en die door hogere lonen te eisen de concurrentiepositie en dus de toekomst van de jongeren ondermijnen. Deze argumenten worden nooit gehanteerd als het om toplui gaat. Dan heet het plots dat we ‘loon naar werken’ moeten toekennen en dat de toplui toch hard werken. Alsof wij niet hard werken.

Thijs werd meteen bijgetreden door Alexander De Croo (Open Vld), een politicus van een partij die minijobs met bijhorende minilonen wil stimuleren. Voor bevriende managers is een ‘miniloon’ natuurlijk niet aanvaardbaar. De Croo: “We moeten enige flexibiliteit behouden om goede mensen aan te werven om uitzonderlijke zaken te doen. Bpost naar de moderniteit loodsen, dat is geen alledaagse opdracht. (…) Hij heeft dat bedrijf gemoderniseerd zonder veel sociale conflicten. Ik begrijp dat hij niet van plan is die taak te blijven doen voor een kwart van het loon. Als je topmanagers wil aantrekken, moet je ze ook goed verlonen.”

Voor het aantrekken van gewone werkenden, is een goed loon blijkbaar niet noodzakelijk. De postbodes die dagelijks door weer en wind hun door computerprogramma’s uitgewerkte routes moeten rondkrijgen, verrichten uiteraard geen ‘uitzonderlijke zaken’. Neen, dat is de alledaagse opdracht die ook met een miniloon kan verricht worden. ‘Concurrentieel’ heeft een verschillende betekenis voor gewone werkenden en voor topmanagers. Voor ons betekent het inleveren en twee, drie jobs combineren om rond te komen. Voor hen betekent het steeds hogere lonen.

De verwezenlijkingen van Thijs worden geroemd: het feit dat hij de helft van de postkantoren liet sluiten en het voorbereiden van De Post op de liberalisering. Het jaarlijks aanrichten van een sociaal bloedbad (10.000 jobs weg op tien jaar!) zonder veel georganiseerde syndicale tegenstand – een verdienste waar de postbonden niet bepaald trots op horen te zijn – is volgens liberale politici (waaronder de postbaas zelf) een jaarloon van 1,1 miljoen euro waard.

Nu verdient Thijs naar verluidt 23 keer zoveel als een gemiddelde werknemer bij Bpost, het verschil met het loon van een gewone postbode is groter dan dat. De afgelopen decennia is de kloof tussen de verloning van topmanagers en gewone werkenden scherp toegenomen. In de VS verdienden de CEO’s van de grootste bedrijven in 1980 42 keer meer dan de gemiddelde werknemer, in 2012 was dat opgelopen tot 380. In Rusland in 1917 werd een ander stelsel ingevoerd. Daar werd de maximale loonspanning – de verhouding tussen het hoogste en het laagste loon – beperkt tot een op vier. Als een gewone werkende met een normaal loon kan rondkomen, dan moet vier keer dat loon toch volstaan om een riant leven te leiden?

In de strijd voor een verbetering van onze arbeids- en loonsvoorwaarden moeten we de excessen aan de top aangrijpen om hun hypocrisie aan te tonen. Dat aanklagen, zal echter niet volstaan. We moeten er gebruik van maken om een krachtsverhouding uit te bouwen om verbetering af te dwingen. Daarnaast moeten we de discussie aangaan over hoe het ‘management’ van overheidsbedrijven dient te gebeuren, door vetbetaalde managers of door democratisch verkozen vertegenwoordigers van personeel en gebruikers?