Het Interprofessioneel Akkoord (IPA) blijft voor moeilijkheden zorgen. De stakingen in de voeding en de non-profit zijn nauwelijks of nog niet afgelopen of er loopt al een stakingsaanzegging binnen voor papier en karton op 21 april. Eén dag later staakt de volledige metaal, voor het eerst sinds 1959. Arbeiders en vakbonden uit talloze sectoren eisen betere werkomstandigheden en het behoud van de pensioenrechten, maar opvallend is ook de plaats die looneisen innemen.

Eric Byl

De patroons hebben erom gevraagd. Wilfried Steentjes, specialist in ‘Wereldwijd beleggen’, schrijft: “De Europese beleggers worden de laatste dagen overspoeld met hogere winsten. Het is niet een specifieke sector maar praktisch alle bedrijven.” Steentjes gaat op zoek naar oorzaken. “De forse winststijgingen komen door de stringente kostenbeheersing. Het geld hoopt zich op bij de bedrijven. We zien dat terug in de sterkere balansen en de verhogingen van de dividenden. Ook lenen bedrijven steeds minder wat we terugzien in de hoge koersen van bedrijfsobligaties”. Steentjes verwijst, in andere bewoordingen, tenslotte naar het feit dat bedrijven hun winsten verdoezelen voor de fiscus en voor de arbeiders, door hun afschrijvingen versneld te boeken. “In 2002 liepen de afschrijvingen zelfs op naar 140%. Zulke grote afboekingen van gedane investeringen zijn er niet vaak geweest. Het is dus logisch dat er in de jaren daarna een forse winst-acceleratie komt. De winsten zijn nu, gemeten als percentage van het Bruto Nationaal Product in 75 jaar nog nooit zo hoog geweest.”

Duizelingwekkende winstcijfers zijn goed nieuws voor het management en de aandeelhouders. Zo keert Belgacom 720 miljoen euro of 75% van de totale winst uit aan haar aandeelhouders. In het Westvlaamse Picanol ging bedrijfsleider Jan Coene met 20 miljoen euro lopen op 3 jaar tijd, terwijl de totale winst na belastingen op die 3 jaar 46,5 miljoen euro bedroeg. In veel gevallen plunderen het management en de aandeelhouders de rijkdom die de arbeiders produceren. Het meest recente voorbeeld is het met sluiting bedreigde Rover. Vier “bestuurders” gingen er met 58 miljoen euro aan de haal. Intussen vertoont het pensioenfonds van de arbeiders een onverklaarbaar tekort van 600 miljoen euro.

De arbeiders eisen hun deel van de koek. Dat moet echter met de handen op de rug gebonden, omdat nationaal een Interprofessioneel Akkoord werd afgesloten dat slechts een indicatieve loonnorm van 4,5% op 2 jaar voorziet. Na aftrek van de indexaanpassing, een compensatie voor de waardedaling van ons loon als gevolg van de inflatie, blijft daar 1,2 % van over. Voor de bedienden moet daar nog eens 1% baremieke verhogingen af. Bovendien neemt het aantal lager geschoolde jobs sneller af dan beter betaalde hooggeschoolde banen, daardoor stijgt het gemiddelde loon met ongeveer 1% op 2 jaar. Alles samen zitten we al boven de indicatieve norm. De productiviteitsgroei, jaarlijks zo’n 1 tot 1,5%, steken de patroons in hun zakken. Kortom: we leveren de komende 2 jaar minimum 2 à 3% loon in per éénheid productie.

In de petroleum, chemie, non-ferro, voeding en hout werden akkoorden afgesloten. In de chemie kan, bedrijfscao’s incluis, de loonnorm licht overschreden worden. Dat is een kleinigheid. De bedrijfswinst van BASF-Antwerpen bedroeg in 2002 maar liefst 284 miljoen euro of een kleine 80.000 euro per arbeider. In de sec-tor is dat geen uitzondering. In de non-ferro bleef men steken op 4,3% met een bijkomende bedrijfstoeslag. In de hout- en meubelsector raakte men niet verder dan 4%.

Bij papier en karton willen de patroons meer flexibiliteit en een loonmarge van nauwelijks 3,7%. Het paritair comité vergadert op 19 april, twee dagen voor de vervaldatum van de stakingsaanzegging. In de 15 grootste bedrijven, goed voor 5000 arbeiders, wordt de staking voorbereid. Ondertussen wil Febeltex, de textielpatroons, de loonstijging beperken tot de indexaanpassing. Ze weigert haar bijdrage aan het sociaal textielfonds met de gevraagde 1% op te trekken. Er is nog geen stakingsaanzegging voor de 35.000 textielarbeiders, maar de bonden hebben het patronaat verwittigd.

Vooral in de metaalsector gaan we naar een confrontatie. Agoria biedt slechts 4% en een resultaatsgebonden premie van 0,5%. Bovendien denkt ze aan provinciale cao’s om de sector te verdelen. Op maandag 18 april organiseert de CMB stakingen en werkonderbrekingen in 150 bedrijven, dinsdag wil de CMB druk zetten op de onderhandelingen met een manifestatie voor de Agoria-gebouwen en vrijdag 22 april staakt de hele sector in gemeenschappelijk vakbondsfront!

Daarmee is het nog niet afgelopen. In de distributiesector verlopen de gesprekken “moeizaam” en in de banken, verzekeringen en het aanvullend nationaal paritair comité voor de bedienden (ANPCB) dreigt men naar een staking te gaan. In de non-profit tenslotte heeft LBC-topman Cornelis de Vlaamse regering gewaarschuwd. Indien er op 6 mei geen akkoord is, gaat de Vlaamse sector vanaf 9 mei in staking voor onbepaalde duur! Aangezien de federale regering haar belofte aan de federale gezondheidssectoren weigert na te komen, zou dit wel eens tot een staking van alle non-profit sectoren kunnen leiden.

De agressie van het patronaat en haar politieke lakeien stoot op verzet van de arbeiders. Enkel de weigering van de vakbondsleiders om alle sectoren samen te mobiliseren houdt de regering en haar rechts beleid overeind. De greep van de vakbondsleiders op de basis is echter niet absoluut. Help ons vechten voor strijdbare vakbonden, waar de basis haar instructies geeft aan de leiding in plaats van andersom, en die volledig onafhankelijk zijn van het patronaat en haar politieke vertegenwoordigers, ook die van SP.a, PS en CD&V..

Je moet het maar kunnen. Op 21 december 50.000 vakbondsmilitanten laten betogen en toch nog uit de onderhandelingen komen met een ontwerpakkoord dat voor arbeiders en bedienden enkel inleveringen bevat en voor het patronaat uitsluitend geschenken. Bovendien hebben de vakbondsonderhandelaars de regering 250 miljoen euro uit onze fiscale en parafiscale bijdragen laten grissen om de onderhandelingen te “smeren”. Geen wonder dat Pieter Timmermans van het VBO dit akkoord “historisch” noemt. Minister voor Werk (?) Freya Van den Bossche (SP.a) heeft het over een “fantastisch” akkoord.

Eric Byl

Loonnorm van 4,5%

Het VBO wijst erop dat de loonnorm van 4,5% de laagste ooit is! Het zou 60% van de loonhandicap ten aanzien van het buitenland, opgelopen tijdens de voorbije 2 jaar, tenietdoen.

Paul Soete, de extremistische topman van Agoria (de patroonsfederatie voor de metaalverwerkende en technologische industrie) doet zijn hoed af voor de patronale onderhandelaars. Toch vindt hij het akkoord te duur. Soete had liever een loonnorm gezien onder de 4% en iets meer flexibiliteit, maar zal het akkoord niet in vraag stellen.

Wat moeten we daarachter zoeken? Soete weet dat wanneer de patroons te hard victorie kraaien, de vakbondsbasis zich wel eens zou kunnen roeren. Zijn afkeur is dus tactisch, een verwittiging aan de vakbonden dat ze dit akkoord maar beter kunnen tekenen.

Van die 4,5% wordt al minstens 3,3% opgeslorpt door de gezondheidsindex, de koppeling van de lonen aan de levensduurte. Met de oude index (inclusief olie, sigaretten en alcohol) zou helemaal niets meer overblijven. Voorts zijn de baremieke verhogingen (0,5% per jaar, enkel voor bedienden) en de loondrift inbegrepen (de loondrift is de stijging van het gemiddelde loon – in 2003 met 0,5% – doordat laaggeschoolde jobs verdwijnen ten voordele van beter betaalde hoog opgeleide jobs). In het beste geval blijft dan niets meer over van de loonnorm.

Aangezien de productiviteit echter jaarlijks gemiddeld met 1 tot 1,5% toeneemt, betekent dit akkoord dat ons reële loon per éénheid product de komende twee jaar feitelijk met 2 à 3% zal dalen. “Historisch” voor de patroons, “fantastisch” voor de regering.

Flexibiliteit

Alsof dit nog niet genoeg was, werd de wet van 1971 die het aantal overuren op jaarbasis beperkt tot 65 aangepast naar 130! Hierdoor zijn we nog nauwelijks 20 uur per jaar verwijderd van de 40-urenweek. De vakbonden blijven nog wel een zekere controle behouden. De regering past 80 miljoen euro bij om overuren te subsidiëren en 120 miljoen euro om de fiscale lasten op ploegen- en nachtarbeid te reduceren. 40 miljoen euro is voorzien om de sociale zekerheidsbijdragen op lage lonen te verlagen en het nettoloon op te trekken. De rest van het geld gaat naar een betere toegang tot de arbeidsmarkt voor mindervaliden (5 miljoen euro) en het fonds voor sluitingen (7 miljoen euro). De eindeloopbaanproblematiek en de herfinanciering van de geplunderde sociale zekerheid worden vooruit geschoven tot de beruchte conferentie daarover in maart.

Het akkoord verwerpen

Wat de vakbondsleidingen ook mogen beweren: dit akkoord is het slechtste in jaren. De bewering dat deze loonnorm het hoogst haalbare was, is ronduit fout. Net zoals de stelling dat de vakbondsonderhandelaars erin geslaagd zouden zijn de sociale achteruitgang te vermijden. Met 50.000 betogers achter de rug en een basis die duidelijk wachtte op een ordewoord had er véél meer in gezeten. Zwakheid zet aan tot agressie. Nauwelijks was het akkoord getekend of de stakers van AGC automotive werden in commandostijl van het pikket verdreven. Een vakbondsleiding die naam waardig had van de regeling van dit conflict een voorwaarde gemaakt om haar handtekening onder een akkoord te plaatsen.

Slechts één ordewoord is mogelijk: dit akkoord moet worden weggestemd. De vakbondsleiding zal dit akkoord aan een zorgvuldig geselecteerd publiek voorleggen. Strijdbare gewesten en centrales zullen verzopen worden door de blokstemmen van secretarissen die niet eens de moeite nemen om hun basis te raadplegen. Laat je niet vangen aan de fabel dat we in de sectoren zullen afdwingen wat we nationaal niet vermochten.

Wie de volledige tekst van het ontwerp van Interprofessioneel Akkoord wil nalezen, kan dit hier als pdf-file downloaden

Al maanden wordt het najaarsoffensief van patronaat en regering tegen de arbeidsvoorwaarden en de lonen voorbereid. Nog voor de zomer lieten SP.a ministers Vande Lanotte en Vandenbroucke verstaan dat structurele ingrepen vereist zijn om de vergrijzing op te vangen. In diezelfde periode werd op diverse ministerraden een cocktail van aanvallen op de werklozen en fiscale geschenken aan patroons en fraudeurs opgestart.

Eric Byl

Al die tijd bleef het rustig langs vakbondszijde. Hier en daar werd wel betoogd tegen de maatregelen in de werkloosheid, maar verder dan wat stoom aflaten lieten de vakbondsapparaten het niet komen.

Intussen hielden de regeringen het been stijf tegenover de nonprofit, lieten de vakbonden bij de NMBS de opsplitsing van het bedrijf in aanloop naar verdere liberalisering passeren en lieten de vakbonden bij De Post de postbodes die staakten tegen de invoering van georoute en poststation in gespreide orde de ene nederlaag na de andere incasseren.

Zwakheid zet aan tot agressie. Zo heeft het patronaat de lakse houding van de vakbondsleiding in het voorjaar geïnterpreteerd. Heel de zomer lang, tot vandaag, hebben patronaat, pers en regeringen de publieke opinie voorbereid op een ogelooflijk menu van sociale afbraak.

Arbeidsduurverlenging zonder extra loon, loonstop, verdrievoudiging van het aantal toegestane overuren, nog minder beperkingen op interimarbeid, vemindering van de sociale lasten en de vervanging ervan door BTW, afschaffing van het anciënniteitsbeginsel, beperking van de eindeloopbaanmogelijkheden, gelijkschakeling van het statuut van openbare diensten met dat van de privé, etc.

Delegees en militanten moesten die stroom van patronale propaganda maandenlang ondergaan zonder antwoord van hun vakbonden. Uit de top 30.000 van Belgische bedrijven, opgesteld door het uitgesproken rechtse weekblad Trends, blijkt nochtans dat de bedrijfswinsten in 2003 verdubbelden tot 27,8 miljard euro. Per inwoner op actieve leeftijd staken de 30.000 grootste Belgische bedrijven liefst een kleine 300.000 bfr. op zak.

De defaitistische houding van de vakbondsapparaten staat echter in scherp contrast met de actiebereidheid aan de basis. Heel het jaar door werd gestaakt en betoogd door postbodes, buschauffeurs, in de non-profit en talloze privébedrijven.

Een poging tot invoeren van de 40-urenweek in het Luikse bedrijf Marichal- Ketin werd van tafel geveegd door de lokale vakbondsdelegatie. De afdanking van 300 arbeiders bij Splintex werd voorlopig gestopt door de de eenheid van de arbeiders en hun doortastend optreden.

Aan de basis wil men het offensief van het patronaat beantwoorden. Die druk en de agressie van het patronaat deden de vakbondsapparaten uiteindelijk reageren met een betoging op 21 december. Laat dat geen eindpunt zijn, maar een begin van tegenoffensief van de arbeiders. Roep je secretaris, je hoofddelegee of je delegee ter verantwoording. Enkel een goed voorbereide algemene staking kan het tij keren.

De nationale vakbondsbetoging die vandaag plaats vond in Brussel kende een hoge opkomst, ook al verliep de mobilisatie niet overal even duidelijk. In een aantal sectoren was het onduidelijk of er nu al dan niet een stakingsoproep was. Maar de actiebereidheid van de basis kwam sterk tot uiting in de hoge opkomst. Zowel de vakbonden als de politie hebben het over 50.000 betogers.

De betoging was gericht tegen het patronaal offensief op vlak van loon- en arbeidsomstandigheden. Er wordt meer flexibiliteit geëist en een daling van het reële inkomen door de loonnorm (het percentage waarmee het loon mag stijgen) te beperken. Ook ligt het brugpensioen onder vuur. De methode van brugpensioen op zich wordt niet zozeer in vraag gesteld door het patronaat, maar uiteraard willen zij zo goedkoop mogelijk van oudere werknemers af raken.

Tegenover dat patronaal offensief werd vandaag een krachtig antwoord geboden. Terwijl een aantal vakbondsleiders de betoging wellicht zagen als een middel om wat stoom af te laten, werd het vooral een uitdrukking van de grote actiebereidheid aan de basis. Daar kan niet zomaar aan voorbij gegaan worden en er zullen verdere stappen moeten ondernomen worden.

Het is dan ook niet verwonderlijk dat het patronaat bitsig reageert op de betoging van vandaag. Het VBO (Verbond van Belgische Ondernemingen) stelde dat de acties erop gericht waren om de “werkgevers te pesten”. Wellicht had het VBO er op gerekend dat het zomaar haar eisen kon opleggen aangezien deze toch gesteund worden door de regering? In die zin was het overigens belangrijk dat ACV-woordvoerder Luc Cortebeeck zich uitdrukkelijk uitsprak tegen de plannen van regering én patronaat op vlak van flexibiliteit en eindeloopbaan.

De aanwezige strijdbaarheid moet een uitdrukking krijgen. De betoging vandaag heeft de arbeidersbeweging terug in het offensief gebracht en die positie mag niet verloren gaan. LSP-militanten waren sterk aanwezig op de betoging en verdeelden er onder meer een pamflet waarin wordt opgeroepen om een actieplan op te maken om een algemene staking voor te bereiden. Zo’n actie over alle sectoren heen, zowel de privé als de openbare diensten, zou de krachtsverhouding duidelijk maken zodat regering en patronaat hun offensief mogen opbergen!

Interprofessioneel akkoord – tegen de agressie van het patronaat:

Op 21 december wordt massaal betoogd in Brussel tegen de agressie van het patronaat. Hieronder publiceren we het pamflet van LSP/MAS dat zal verspreid worden op deze betoging. Voor een pdf-versie van dit pamflet: Klik hier

Winsten meer dan verdubbeld, maar koopkrachtsverhoging kan niet.

Nog voor de zomer lanceerden de patroons een offensief ter voorbereiding van het nieuw Interprofessioneel Akkoord (IPA). Op hun verlanglijstje: meer flexibiliteit, een loonstop en een voor de patroons nog gunstiger eindeloopbaanregeling. Dat moet de concurrentiepositie van het bedrijfsleven veilig stellen. Zoniet komt de tewerkstelling en op termijn de welvaartstaat in het gedrang. Kortom: we moeten de patroons dankbaar zijn dat we mogen inleveren.

Doorgaans bevestigt de pers, die volledig in handen is van het patronaat, deze onzin. Af en toe publiceert de gespecialiseerde pers echter eens de echte cijfers. Wat blijkt? Volgens het rechtse weekblad “trends” hebben de 30.000 grootste bedrijven in België in 2003 hun winst verdubbeld tot een recordbedrag van maar liefst 27,8 miljard euro of 1.121 miljard bfr, een kleine 300.000fr/actieve inwoner.

Het meest rendabele bedrijf in 2003 was Belgacom. De 15.975 werknemers leverden maar liefst 5 miljard euro nettowinst op of 12,65 miljoen bfr./ werknemer.

Breek de loonnorm!

Ondanks deze superwinsten wil het patronaat niet horen van een loonsverhoging. Het extremistische Voka, het vroegere VEV, stelt zelfs de indexkoppeling in vraag. VBO en Unizo willen de loonstijging beperken tot 3,3%, het niveau van de inflatie. Een vergoeding voor productiviteitstoename zit er weeral niet in. Zelfs de baremaverhogingen, goed voor 1%, staan ter discussie.

Het patronaat baseert zich daarvoor op de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven (CRB). Die berekent de zogenaamde loonnorm, die bepaalt dat Belgische lonen niet meer mogen stijgen dan die van de buurlanden. De CRB wist echter “discreet” te melden dat ze zich 0,9% misrekende in het nadeel van de werknemers. De reactie van Paul Soete van de patroonsorganisatie Agoria zegt voldoende: “ Laten we ophouden met dit cijferfetisjisme”. Kortom: de loonnorm geldt enkel als het de patroons goed uitkomt.

De vakbondsleidingen eisen slechts 1% loonopslag bovenop de inflatie en de baremieke verhogingen. Dat is hooguit een schaamlapje om ons meer flexibiliteit te doen slikken. Het groeiend aantal arme werkenden, de fenomenale winstcijfers, de prestaties van de Belgische beurs en de superlonen die bedrijfsmanagers zich toe-eigenen vereisen een flinke koopkrachtsverhoging voor de werknemers en de onmiddellijke afschaffing van de loonnorm.

Voor de onmiddelijke afschaffing van de loonnorm

Politiek en patronaat: twee handen op één buik.

Ondanks de winstcijfers denken veel arbeiders dat de bedrijven op het punt staan weggeconcurreerd te worden. Sinds deze zomer worden ze immers bestookt met de argumenten van het patronaat, door het patronaat zelf en de pers, maar ook door de politici.

Verhofstadt waarschuwde al dat de vakbonden niet teveel mogen eisen. Frank Vandenbroucke kondigde voor de Vlaamse ambtenaren al een loonstop af nog voor het patronaat eraan gedacht had. Door werklozen te culpabiliseren en te dwingen om het even welke job te aanvaarden wil men het aanbod aan goedkope arbeidskrachten opdrijven.

De patroons spelen daar gretig op in om onze lonen te drukken en arbeidscondities terug te schroeven. Het is vandaag bon ton om te verwijzen naar de “sociale fraude”. Dat moet het schorsingsbeleid van werklozen aanvaardbaar maken. Maar wie schorst eigenlijk? Recent kwam Marie Arena, minister president van de Franstalige Gemeenschap in opspraak omdat ze liefst 300.000 euro, zo’n 12 miljoen bfr, besteedde aan het vernieuwen van haar kabinet.

Blijkt dat elke legislatuur de ministers gemiddeld 50 à 70.000 euro besteden aan vernieuwing van hun kabinet. De meeste arbeiders besteden dat niet aan het huis waar ze levenslang hopen in te wonen!

40-urenweek in de praktijk

Frank Vandenbroucke heeft het patronaat al meer diensten bewezen. Het akkoord in de bouwsector, waardoor 130 overuren gepresteerd mogen worden zonder verplichte recup aan slechts 120%, heeft het patronaat aan het denken gezet. Het wil nu 175 uur extra per jaar (in plaats van 65) en nog wel zonder tussenkomst van de syndicale delegatie. Wie 150 uur extra werkt per jaar heeft een gemiddelde werkweek van 40 uur. Bovendien willen de patroons de arbeidstijd op jaarbasis berekenen om pieken en dalen op te vangen zonder extra kosten. Voor de arbeider betekent dit dat hij de ene week 48 uren werkt en de andere 28.

Het zijn echter vooral jongeren die getroffen worden door superflexibele en onzekere jobs. Het is een courante illegale praktijk om interimarbeiders hun weekcontract pas na prestatie te laten tekenen. Sommige bedrijven werken voor meer dan de helft van het personeelsbestand met interimarbeid. Om dat te bestrijden organiseren de vakbondsjongeren en Blokbuster op 19 maart eindelijk opnieuw een Jongerenmars voor Werk. LSP probeert daar een strijdbaar karakter aan te geven door nu al mobilisatiecomités op te zetten aan de stempellokalen, in de bedrijven met de syndicale jongerendelegaties, de wijken, scholen en universiteiten. Contacteer ons.

Geen gebrek aan strijdbaarheid

Naar een algemene staking!

Al maanden gaat het ene bedrijf na het andere in actie tegen een steeds agressiever patronaat. Afdankingen, arbeidsduurverlening, meer flexibiliteit, dreiging met delocalisering, je kan het niet verzinnen of de patroons dreigen ermee. Openbare bedrijven blijven niet gespaard. De Lijn, de TEC, de MIVB, De Post en de NMBS… overal staan duizenden jobs op het spel en verslechteren de arbeidscondities. Voor gebouwen in het onderwijs is geen geld. De non-profit heeft dringend nood aan 25.000 bijkomende jobs en een inhaaloperatie voor de loonachterstand.

Het offensief van het patronaat en haar politieke lakeien is algemeen. Wij moeten daarop antwoorden met algemene stakingsacties. De non-profit gaat op 27 januari in staking. Waarom geen algemene 24-urenstaking of beter nog een 48-urenstaking op donderdag en vrijdag 27 en 28 januari?

Rond welk programma? Goed een jaar geleden verzamelde de non-profit haar militanten in gemeenschappelijk vakbondsfront op één grote meeting om gezamenlijk een eisenplatform voor de sector uit te werken. Waarom zou zoiets niet kunnen interprofessioneel. Een dergelijk eisenplatform zou er als volgt kunnen uitzien:

* afschaffing van de loonnorm, reële koopkrachtsverhoging

* stop flexibilisering, geen versoepeling overuren

* behoud van de arbeidsduur op weekbasis, geen annualisering

* goede en betaalbare diensten: stop liberalisering en privatisering

* geen schorsing van werklozen: pak de werkloosheid aan, niet de werklozen

* 32 uur zonder loonverlies met bijkomende aanwervingen

* 25.000 jobs voor de non-profit

* afschaffing interimarbeid. Vaste en degelijk betaalde jobs

* Nationalisatie onder arbeiderscontrole van ieder bedrijf dat dreigt met delokalisatie, afdankingen of looninlevering

Een algemene staking kondig je niet af zonder een duidelijk programma en een actieplan dat besproken werd in de bedrijven en gedragen wordt door alle arbeiders. Geen stakingen om stoom af te laten, maar om onze eisen af te dwingen!

Een nieuwe arbeiderspartij is nodig!

Zelfs indien de arbeiders het patronaat en de regering tijdelijk op de knieën krijgen, dan nog weten we dat zolang het kapitalisme bestaat, dezelfde maatregelen telkens weer onder een andere vorm verpakt zullen worden. Vandaar de noodzaak om LSP/MAS als revolutionair socialistische partij uit te bouwen. Een partij waarvoor antikapitalisme en socialisme geen loze woorden zijn voor een ondefinieerbare verre toekomst, maar iets waaraan we dagelijks werken, vertrekkend vanuit de praktijk.

We zeggen echter niet: wacht op een verre toekomst. Integendeel we zullen ervoor moeten vechten, ook met diiegenen die vandaag nog niet overtuigd zijn van de nood om de maatschappij fundamenteel te veranderen. Maar zelfs als we de regering ten val brengen, dan nog weten we dat iedere andere coalitie net hetzelfde zal voorstellen. De arbeiders beschikken immers niet over politieke instrumenten. SPa, PS en groenen zijn door en door partijen van het patronaat geworden.

We pleiten voor de vorming van een brede strijdpartij, open voor iedereen die wil vechten tegen de neo-liberale besparingen. Een partij die de verzuchtingen van arbeiders ook in het parlement kan vertolken en dat parlement gebruikt om de dagelijkse strijd te ondersteunen en te populariseren.

Zo’n partij kan in Belgie pas ontstaan indien ACV/CSC breekt met CD&V/CDh en ABVV/FGTB breekt met SP.a/PS en de bonden of delen ervan een nieuwe partij opzetten. Alleen al het bestaan van een dergelijke partij zou een enorme stap vooruit betekenen, ze zou echter vlug voor de keuze gesteld worden zich eveneens te integreren in het systeem of ermee te breken.

In Charleroi betoogden gisteren zo’n 6.000 vakbondsmilitanten om te protesteren tegen het patronaal offensief. Komende dinsdag (21 december) volgt een nationale betoging in Brussel waarbij de betoging gedekt wordt door een stakingserkenning van de vakbonden. Het feit dat er op een lokale betoging in Charleroi reeds een stevige opkomst was, geeft aan dat er een grote druk van de vakbondsbasis is om een antwoord te bieden op de eisen van het patronaat.

Het hoeft dan ook geen verwondering te wekken dat de onderhandelingen over een nieuw Interprofessioneel Akkoord (IPA) volledig zijn afgesprongen. Gisteren werd de volledige dag vergaderd, maar de patroons bleven op hun standpunten inzake “loonmatiging” (lees: looninleveringen) en “arbeidsflexibiliteit”. Uiteraard is het niet aanvaardbaar dat er een loonsdaling zou komen of dat geraakt zou worden aan het brugpensioen. De druk van de basis in de vakbonden maakt het onmogelijk voor de vakbondsleiding om een loonnorm goed te keuren die zich beperkt tot de index of zelfs lager is.

De betoging van 21 december zal van enorm belang zijn om een antwoord te bieden op het offensief van het patronaat voor meer flexibiliteit en lagere lonen. Tegenover dat offensief moet duidelijk gemaakt worden wat de kracht van de georganiseerde arbeidersbeweging is. Dat kan het patronaat terug in het defensief dwingen en duidelijk maken dat ze beter inbinden op hun eisen.

Om van de betoging een succes te maken, is het nodig dat de arbeiders zo goed mogelijk geïnformeerd worden, en dat op alle werkplaatsen. Dat kan door het organiseren van informatievergaderingen, het verspreiden van pamfletten,… Om ook het personeel van kleinere bedrijven te betrekken waar niet altijd een georganiseerde vakbondsaanwezigheid is, zouden bijvoorbeeld regionale informatievergaderingen kunnen worden gehouden of bijeenkomsten op het niveau van een bedrijventerrein.

Daarnaast zal het belangrijk zijn dat de actie van 21 december niet beperkt blijft tot de privé-sector. Het is positief dat vanuit de non-profit beslist is om haar wekelijkse actie op vrijdag te verplaatsen naar dinsdag 21 december om samen te betogen met de privé-sector. Ook zijn er op een aantal plaatsen reeds initiatieven genomen in de openbare diensten om deel te nemen aan de betoging. Zo werd aan de VUB beslist om met een groep personeelsleden mee op te stappen.

Het éénmaken van het ongenoegen in de verschillende sectoren is van enorm belang om een sterk antwoord naar voor te brengen tegenover regering en patronaat. Hierdoor kan gebouwd worden aan een krachtsverhouding waarmee de besparingsplannen op onze rug kunnen worden afgeslaan. Daartoe zal het wel noodzakelijk zijn dat 21 december niet gezien wordt als een eenmalige gebeurtenis om wat stoom af te laten. Het moet het begin vormen van een vakbondsoffensief. Een actieplan dat een reeks acties naar voor schuift op langere termijn gekoppeld aan het organiseren en het actief betrekken van bredere lagen van arbeiders en jongeren, zal daarbij cruciaal zijn.

Dinsdag 21 december, 10u30, Brussel-Noord. Nationale betoging

Op 21 december wordt in Brussel door beide vakbonden betoogd tegen het patronaal offensief bij het sociaal overleg. De vakbonden nemen het niet dat het patronaat op bijzonder arrogante wijze enorme toegevingen wil afdwingen. Om het standpunt van de vakbonden kracht bij te zetten, wordt betoogd. Wij roepen op om massaal aan deze betoging deel te nemen.

De thema’s voor de betoging zijn evident. Centraal daarbij staat de discussie over de loonnorm waarbij het patronaat in de praktijk een inlevering van de werknemers vraagt. Maar zoals het ACV terecht schrijft: "Werknemers heten niet allemaal Jan Coene en hebben zeker geen monsterloon." De discussie over de loonnorm (de maximale grens waarmee de lonen mogen stijgen) is belangrijk om de lonen aan te passen aan de stijgende levensduurte en op die manier ervoor te zorgen dat er in realiteit geen achteruitgang van het inkomen is.

Een ander thema is de houding tegenover de brugpensioenen. Het ABVV stelt in haar oproep voor de betoging van 21 december dat het brugpensioen moet behouden worden o.a. voor werknemers die de eisen van hun beroep of hun werkgever niet meer aankunnen. Daarnaast eist het ABVV dat het inkomen van bruggepensioneerden niet aangepakt wordt. Er circuleren immers ideeën om het brugpensioen minder aantrekkelijk te maken door de uitkeringen voor bruggepensioneerden te verlagen.

Verder wordt geprotesteerd tegen de eis om het tijdskrediet af te bouwen. Een loopbaanonderbreking in de vorm van tijdskrediet is een manier om tegemoet te komen aan familiale of persoonlijke omstandigheden van werknemers. Maar het patronaat wil de bijdragen die zij daarbij betalen ter discussie stellen. Het ACV schrijft terecht: "Als je het recht afschaft, als je de premie afschaft, ga je tijdkrediet beperken tot een kleine elite die het zich financieel kan veroorloven om minder te werken of een sabbatjaar te nemen."

Het ABVV wil tenslotte ook het verband leggen met de strijd tegen de werkloosheid. Terecht stelt de vakbond: "Om de werkgelegenheidsgraad te verhogen… zijn er meer jobs nodig!" Maar daarbij wordt geen idee gegeven van hoe dat kan bereikt worden. Tegenover de patronale ideeën over de arbeidsduur (bvb. door de prestatie van overuren gemakkelijker én goedkoper te maken), moeten de vakbonden offensief naar voor komen met eisen rond arbeidsduurvermindering. Het is mogelijk om de werkloosheid aan te pakken door allemaal minder te werken voor eenzelfde loon. Waar blijven de eisen rond de 32-urenweek?

De betoging van 21 december mag niet louter bedoeld zijn om stoom af te laten. Het kan een goede gelegenheid vormen om het ongenoegen dat aanwezig is te bundelen. Daarom mag het niet beperkt blijven tot de privé-sector, ook in de openbare diensten zijn er gelijkaardige problemen op vlak van arbeidsritme, stress, de druk van mogelijke privatiseringen,… Door het ongenoegen van de postmannen en postvrouwen, de werknemers van de non-profit, de Brusselse vervoersmaatschappij MIVB,… samen te brengen, zullen de eisen in de sectoren zelf ook sterker naar voor kunnen gebracht worden.

Tegenover het offensief van regering en patronaat is een offensief van de arbeidersbeweging nodig. 21 december kan daar een belangrijke stap in vormen.

Afspraak: dinsdag 21 december, 10u30, Brussel-Noord