Category: Blokbuster

Racisme zit diep ingebakken in elke kapitalistische samenleving. Hoewel het soms lijkt alsof er vooruitgang wordt geboekt, blijft de bittere realiteit dat afkomst en nationaliteit erg bepalende factoren zijn in de kansen die je krijgt op – bijvoorbeeld – de arbeidsmarkt. In perioden van crisis, zoals vandaag, doen neoliberale politici er alles aan om door middel van vulgaire en ranzige uitspraken de verdeeldheid onder de bevolking te doen toenemen. Enkel een consequent antiracisme dat het probleem bij de wortels – het kapitalistische systeem dat bevolkingsgroepen tegen elkaar opzet – aanpakt, kan een oplossing bieden voor racistische problemen waar bevolkingsgroepen en de arbeidersklasse als geheel mee geconfronteerd worden.

Artikel door Jarmo (Antwerpen) uit maandblad ‘De Linkse Socialist’

Het antiracisme van N-VA is wel heel relatief

Sinds de opkomst van de rechts-populistische N-VA merken we dat vanuit politieke kringen nieuwe pogingen worden gedaan om racisme aanvaardbaarder te maken. De ‘zachtere’ retoriek – vergeleken met het neofascistische Vlaams Belang – zou ronduit racistische standpunten in het publiek debat moeten krijgen. De uitspraak enkele jaren geleden van Liesbeth Homans dat racisme ‘relatief’ is en enkel gebruikt wordt als ‘excuus voor persoonlijk falen’ zette de trend. Sindsdien regent het elke dag vulgaire en ranzige opmerkingen vanuit rechts-nationalistische hoek in de massamedia. N-VA-voorzitter en burgemeester van Antwerpen (één van de meest multiculturele steden van het land) stelde zelfs boudweg dat het probleem bij één enkele bevolkingsgroep (‘Berbers’) ligt. Het Vlaams Belang zal het nog moeilijk krijgen om dit racisme langs rechts voorbij te steken…

Een dergelijke toonaard in het politiek debat heeft verregaande gevolgen voor al wie niet zuiver autochtoon is. De beelden van gewapende politiemannen die, als gevolg van het befaamde boerkiniverbod, het strand optrokken om vrouwen te verplichten zich uit te kleden in naam van de westerse waarden en normen, gingen razend snel de sociale media rond. In Vlaanderen ontstond een kleine hetze nadat een jongen met Marokkaanse roots in Marokko omkwam in een ongeluk met een quad. De racistische vuilspuiterij die daarop volgde op sociale media werd door alle traditionele partijen met grote woorden veroordeeld. Nochtans is het niet verwonderlijk dat mensen zich gesterkt voelen in hun racistische vooroordelen en gevoelens op een moment dat het politieke debat racistische opmerkingen toelaat en zelfs aanmoedigt. Zeggen dat racisme relatief is of enkel ‘Berbers’ problematisch zijn, mag in bepaalde gevallen iets academischer en meer onderbouwd klinken; het blijft racisme van de laagste plank en sterkt anderen in hun overtuiging dat het toelaatbaar en zelfs noodzakelijk is. Het is een klimaat van racisme dat bewust gecreëerd wordt. N-VA-kopstukken doen daar ook niet flauw over. Siegfried Bracke verklaarde in Knack dat het de ambitie van N-VA is om zoveel mogelijk VB-kiezers aan te trekken. Fons Duchateau verklaarde in De Standaard iets gelijkaardigs. De strategie om dit doel te bereiken, is duidelijk: neem zoveel mogelijk programmapunten en retorische elementen van het VB over, dan volgen de kiezers vanzelf.

Racisme beperkt zich niet tot symbolen

Het racisme in onze samenleving is niet willekeurig. Je kan je er als migrant of Belg met een migratieachtergrond niet aan onttrekken. Het is systematisch. Als racisme vandaag als instrument gebruikt wordt door de politieke klasse, is dat met de duidelijke bedoeling om bevolkingsgroepen tegen elkaar op te zetten. Niet de politieke kaste en de aanhoudende besparingen zorgen ervoor dat jouw levensstandaard daalt, maar wel de vluchteling die have en goed inruilt voor een onzekere toekomst: dat is het idee. Die vluchteling is bovendien ook nog eens een bedreiging voor onze ‘manier van leven’ en onze ‘waarden en normen’. Wellicht wordt daarmee ook het bedreigen van kwetsbare vrouwen op het strand door gewapende mannen bedoeld.

Hoewel het boerkiniverbod uiteraard een uiting van racisme is, vormt het niet de kern van het probleem. Racisme zit veel dieper in de samenleving geworteld dan de discussie over religieuze symbolen doet uitschijnen. Dat betekent dat het ook niet volstaat om dergelijke verboden terug te schroeven. Wouter Torfs, CEO van Schoenen Torfs, kwam eind augustus terug op zijn beslissing om geen werknemers met een hoofddoek aan te nemen. Niet omdat hij plots een principieel probleem heeft met racistische discriminatie bij aanwervingen, maar omwille van wat hijzelf ‘voortschrijdend inzicht’ noemde. Hij voegt er eerlijkheidshalve aan toe dat het aandeel consumenten die moslim zijn en schoenen koopt een belangrijke overweging was. Dat enkele moslima’s nu aan een job zullen geraken bij Schoenen Torfs, verandert echter niets aan het structurele racisme waarmee moslims dagelijks geconfronteerd worden. Ook Fernand Huts, de CEO van Katoennatie, verklaarde dat hij gerust vluchtelingen wil aannemen, weliswaar met de duidelijke intentie om de lonen en arbeidsvoorwaarden van alle havenarbeiders neer te halen. Dit antiracisme kunnen we missen als kiespijn; we worden er allemaal slechter van.

Het enige antiracisme dat werkelijk oplossingen kan bieden, is een antiracisme dat de arbeidersklasse verenigt in plaats van verdeelt. Het is een antiracisme dat duidelijk maakt dat een aanval op één bevolkingsgroep, een aanval op de hele klasse betekent. Het is een antiracisme dat duidelijk de link legt met de besparingen die vandaag op ons afkomen en eerst de zwaksten in de samenleving, maar uiteindelijk iedereen in het hart treffen. Het is een antiracisme dat opkomt voor een samenleving waarin bevolkingsgroepen niet tegen elkaar opgezet worden, maar waar de productiviteit van de werkenden wordt ingezet om de levensstandaard van de werkenden te verhogen: een socialistische samenleving.