Category: Globaal

Internationale hulporganisaties waarschuwen dat de hongersnood in de Hoorn van Afrika wel eens de ergste in meer dan 20 jaar kan zijn. Iedere dag ontvluchten 1.000 mensen Somalië als gevolg van de erger wordende voedselcrisis. Droogte en misoogsten zijn ongetwijfeld een factor, maar de situatie wordt erger door de speculatie op de voedselmarkten. De EU en de Europese lidstaten laten de speculanten ongemoeid.

Paul Murphy

De prijs van maïs is in Kenya op een jaar tijd met 160% toegenomen, de verkoopprijs van koren ging met 169% omhoog. In het zuiden van Somalië zijn de graanprijzen met 240% gestegen tegenover vorig jaar.

De omvang van deze prijsstijgingen, waarbij de hoge prijzen tijdens de voedselcrisis van 2007-08 werden overstegen, kan niet louter door de droogte en de misoogsten worden verklaard. Speculatie op toekomstige oogsten is een belangrijke factor. Nu grote speculanten als Goldman Sachs en Meryll Lynch niet langer kunnen speculeren op vastgoed, zetten ze een nieuw casino op door te gokken op voedselprijzen.

In april vroeg ik op een bijeenkomst van de Internationale Handelscommissie van het Europees Parlement aan commissaris De Gucht: “Is de Commissie van plan om iets te doen aan de speculatie op voedsel?” De Gucht antwoordde bijzonder vaag met als boodschap dat niets zou worden ondernomen.

Er wordt geschat dat Barclays PLC dit jaar 340 miljoen pond winst zal maken op basis van speculatie op voedselprijzen. Tussen 70 en 80% van de wereldhandel inzake voedsel is puur speculatief.

Deze nieuwe uitbarsting van speculatie door de inhalige financiële giganten zal er onvermijdelijk toe leiden dat we allemaal meer zullen betalen voor ons voedsel. Het stilzwijgen van de traditionele politici op dit vlak moet worden doorbroken en er moet iets worden ondernomen om te vermijden dat speculanten verder ons voedsel vergokken.

Levensnoodzakelijke gewassen zouden niet op de futures markten mogen worden verhandeld. Als de EU effectief iets zou willen ondernemen tegen de honger in Afrika, dan zou ze een onmiddellijk verbod op speculatieve handel van voedsel moeten invoeren.

Onder economen is er lange tijd angst geweest voor een dubbele dip: na de financiële crisis van 2008 zou de economie weer een beetje opkrabbelen, maar dan door de straffe bezuinigingen weer in elkaar ploffen. Tot nu toe is dat in ieder geval niet gebeurd, constateren economen zelfgenoegzaam. Maar gaat het alsnog gebeuren?

Artikel door Gerbrand Visser, Socialistisch Alternatief (Nederland)

De vraag is eigenlijk: kan het wel uitblijven? Eigenlijk niet: de bezuinigingen die in alle belangrijke kapitalistische landen worden doorgevoerd, sluiten eigenlijk uit dat de economie nog groeit. De komende jaren zit de economie in de tang van verminderde overheidsbestedingen en lagere particuliere uitgaven vanwege de daling van de inkomsten van vrijwel alle gezinnen en huishoudens.

De Europese Centrale Bank (ECB) gaat binnenkort de rente verhogen. Dat is goed nieuws als je een flink spaartegoed bij de bank hebt staan, maar in alle andere gevallen is dat slecht nieuws. De ECB verhoogt de rente namelijk om de prijsstijgingen een halt toe te roepen. De benzineprijs is overduidelijk zo’n geval, maar ook de prijzen van voedsel gaan omhoog. Je hoeft geen raketgeleerde te zijn om de snappen dat bij stijgende prijzen en dalende of gelijkblijvende inkomens de uitgaven achteruit gaan.

Het gaat om simpele cijfers. De koopkracht daalde in 2010 met 0,4 % en daalt in de komende jaren met 0,75%. Een hele batterij maatregelen zit bovendien nog in het vat: verhoging van de kosten voor ziektekosten en kinderopvang, verdere verhoging van de benzine- en dieselprijzen, hogere prijzen voor het openbaar vervoer en voedsel. Dit alles betekent dat de koopkracht sterker daalt. Voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog komen er meerdere jaren aan waarin de koopkracht daalt.

Maar voor de grote bedrijven is de crisis voorbij. De banken maken opnieuw miljardenwinsten. Analisten verwachten dat de grootste bedrijven in Nederland behoorlijke winsten blijven maken. De beurs doet het uitstekend, begin februari werd het hoogste niveau sinds oktober 2008 gehaald. De nettowinst van Shell steeg met 246 procent tot 6,79 miljard dollar, bij Heineken was dat 2,61 miljard euro…

De topmanagers kunnen zich opmaken voor nieuwe recordbonussen. In de VS werd het record gebroken: Jamie Dimon van zakenbank JP Morgan kreeg vorig jaar een bonus van 17 miljoen dollar, 20% meer dan in 2009. Voor de topmanagers en hun politici is dit misschien wel het einde van de crisis, maar voor de meerderheid van de bevolking niet. Op dit ogenblik leeft 13% van de Nederlandse bevolking in armoede. Vooral onder ouderen met alleen een AOW-uitkering of bij vrouwen in de bijstand is de armoede groot.

De energieprijzen gaan in het komend jaar met 3-4% omhoog. Energiemaatschappijen boeken rekordwinsten. Ook het langer open houden van kerncentrales is voordelig: ze waren immers al afgeschreven.

De druk vanuit Europa om te bezuinigen en de lonen laag te houden is enorm. Zij willen ons laten betalen voor hun crisis. Wat dit betekent, zien we onder meer in de VS waar intussen 43,6 miljoen mensen (14,1% van de totale bevolking) overleeft op voedselbonnen. Hun aantal is sinds het begin van de crisis met 5 miljoen aangegroeid. De huizenmarkt in de VS zit nog altijd muurvast en de huizenprijzen zijn ten opzichte van vorig jaar met 16% gedaald. In Ierland staat emigratie terug op de agenda. In Duitsland groeit het aantal werkenden met een loon onder de 10 euro bruto per uur fors aan en ook 5 euro bruto per uur is geen uitzondering meer. Regering en werkgevers zijn vastbesloten om de levensstandaard van de arbeiders naar beneden te halen. Daartegen is verzet nodig. De ernst van de aanvallen in Nederland en in Europa maakt dat ook het verzet serieus moet worden genomen, blufpoker of een rondje onderhandelen zijn hier niet genoeg. Op basis van een actieve betrokkenheid van onderaf moeten we werken aan een krachtsverhouding waarmee we duidelijk maken dat wij hun crisis niet zullen betalen! Hoe diep die ook wordt.

[box type=”shadow” align=”alignright” width=”100″]

RECENSIES op SOCIALISME.be

• Film: “También la lluvia” (“Zelfs de regen”)
• “Route Irish”, nieuwe film van Ken Loach
• Een kritische blik op het nieuwe boek van Eric Hobsbawm, “How to change the World"
• "Marx Reloaded": originele documentaire op ARTE
• “Beulen van Breendonk”. Een portret van de nazi-beulen en hun handlangers
• De eerste stappen van de Amerikaanse linkerzijde. “James P Cannon and the origins of the American revolutionary left, 1890-1928”
• “Een reis door Pakistan. De lont aan de wereld”
• “Uw sociale zekerheid in gevaar”
• "Made in Dagenham." Vrolijke film over historische staking voor gelijke rechten
• “It doesn’t have to be like this – women and the struggle for socialism” door Christine Thomas
• David Rovics in concert in Hong Kong
• 61ste Berlinale: hoe actueel is Bergman?
• "Als een miljard Chinezen springen". Nieuw boek over ecologische ramp in China
• “De eeuwige terugkeer van het fascisme”. Rob Riemen brengt enkel vaak weerkerende clichés

[/box]

’Inside Job’ is een documentaire die een Oscar won. De titel had evengoed ‘Vernietigende Job’ kunnen zijn. Er wordt immers brandhout gemaakt van de reputatie van de grote instellingen van Wall Street en de regeringsfiguren die hen beschermen en dienen. Er werd gesteld dat het maken van deze film “20.000.000.000.000 dollar” heeft gekost, een verwijzing naar het enorme economische verlies dat totnutoe werd veroorzaakt door de wereldwijde kapitalistische crisis sinds het uiteenspatten van de Amerikaanse vastgoedzeepbel in 2006.

Artikel door Vincent Kolo, chinaworker.info

Dit was het begin van de ergste recessie sinds de jaren 1930 en het kwam bijna tot een globale financiële ineenstorting. Die dreiging bestaat vandaag nog. Zoals de film aantoont, is er niets fundamenteel veranderd. De recessie heeft wereldwijd miljoenen jobs gekost – in China alleen al 10 miljoen – en zes miljoen mensen werden in de VS uit hun huizen gezet. De recessie brengt enorme miserie voor de arbeiders en hun gezinnen. Intussen worden de bankiers die de crisis hebben veroorzaakt gewoon rijker.

De documentaire toont met gedetailleerde documentatie en interviews hoe de grote banken en financiële instellingen het regeringsbeleid naar hun hand hebben gezet, iedere vorm van regulering en controle hebben laten verdwijnen en de vrijheid kregen om financiële producten te creëren waarmee meteen kon worden gespeculeerd. Op dit punt is er toch een leemte in de argumentatie van de documentaire. Er wordt gesproken over de “financiële industrie” als bron van de problemen. Dat klopt natuurlijk, maar de financialisering van het moderne kapitalisme is eerder een symptoom dan een oorzaak van de ziekte waaraan het volledige winstsysteem lijdt. Dezelfde crisis van druk op de winsten heeft kapitalistische bedrijven ook al hun productie doen overplaatsen naar economieën met lage lonen, terwijl vooral verkocht wordt in economieën waar er wel hoge lonen worden betaald. Dat verklaart mee waarom de financiële sector een groeiend belang kent. Een gekende statistiek, die niet wordt gebruikt in de film, is dat de financiële sector voor de bankencrisis goed was voor 40% van alle bedrijfswinsten in de VS.

Het verhaal van de documentaire wordt verteld door Matt Damon. Er wordt begonnen met beelden van de bankencrisis in IJsland. Op beelden van het vulkanisch landschap van het eiland wordt verteld dat een land met een bbp van slechts 13 miljard dollar bankenschulden ter waarde van 100 miljard dollar heeft opgestapeld nadat de regering de banken een decennium geleden heeft geprivatiseerd. “De financiële sector nam het over en zorgde voor vernieling”, aldus een IJslandse professor. De banken en regeringen in andere landen moedigden allemaal de kredietwaanzin van de IJslandse banken aan. Amerikaanse ratingbureau’s zoals Moody’s en Standard & Poor gaven IJsland een uitstekende rating: ‘AAA’. Slechts enkele dagen voor ik de film bekeek, stemde een meerderheid van de IJslandse bevolking voor een tweede keer tegen een akkoord dat hun regering en het politieke establishment met de EU en het IMF wilde sluiten. Door dit akkoord zou de gewone bevolking moeten opdraaien voor 420 miljoen dollar schulden van een van de failliete banken, Icesave.

Een sterkte van de film is het feit dat op een eenvoudige wijze wordt ingegaan op het karakter van derivaten zoals CDO’s (Collateralized debt obligation) en andere financiële producten. De kijkers, ook diegenen die de laatste economische trends niet op de voet volgen, worden duidelijk gemaakt dat de volledige markt van afgeleide producten (derivaten) ter waarde van 700 triljoen dollar waanzinnig is. Er worden vragen gesteld bij een hele reeks van financiële toplui en ‘adviseurs’ van regeringen. Zij worden allen voor de camera gevraagd naar hun rol bij het uitwerken van het beleid dat tot de crisis heeft geleid. Centrale figuren in de politiek van deregulering zoals Alan Greenspan (voormalige topman van de Centrale Bank), Larry Summers (financieminister onder Clinton en hoofd van de economische adviseurs van Obama) en Timothy Geithner (de huidige minister van financiën en voormalig hoofd van de New York Federal Reserve Bank) weigerden allemaal om geïnterviewd te worden. Tal van anderen beklagen het zich wellicht dat ze wel hebben deelgenomen.

Professor Frederic Mishkin, een ‘expert’ en voormalige gouverneur van de Federal Reserve (de Amerikaanse centrale bank), steelt de show met zijn adembenemend stuntelige poging om het neoliberale kapitalisme dat aan de basis van de crisis lag, te verdedigen. Hij wordt gevraagd naar een rapport dat hij in 2006 schreef onder de titel “Financiële stabiliteit in IJsland” waarin de hedgefund-economie van dat land wordt aangeprezen. Hij wordt gevraagd hoe het komt dat hij zo fout zat en komt niet verder dan te zeggen dat hij geloofde wat de centrale bank van IJsland hem had gezegd omdat centrale banken nu eenmaal “geloofwaardige instanties” zijn. De reportagemaker onthult vervolgens dat de financiële industrie uit IJsland 124.000 dollar aan Mishkin heeft betaald om dit rapport te maken. De broek van Mishkin zakt verder af als hem wordt voorgelegd dat de naam van het misleidende rapport in een latere versie van het CV van Mishkin plots “Financiële onstabiliteit in IJsland” blijkt te heten. Mishkin wijt het aan een schrijffout…

’Inside Job’ biedt een beeld van de criminele cultuur van Wall Street: een cultuur van leugens, bedrog, corrupte en breed verspreid gebruik van cocaïne en prostitutie. Een psychologische raadgever van verschillende bankiers in Wall Street stelt dat deze praktijken “tot aan de top” verspreid zijn. De documentaire toont ook de wel erg nauwe banden tussen de topbanken en de regeringen van beide grote Amerikaanse partijen. Bedrijven als Goldman Sachs en Morgan Stanley hebben een enorme invloed op de regering en gebruiken deze invloed om hun belangen te verdedigen en ieder politiek initiatief dat hun winsten kan bedreigen meteen af te blokken. Goldman Sachs heeft de ministers van financiën in de laatste drie regeringen geleverd ((Timothy Geithner, Hank Paulson en Robert Rubin). Zowel Paulson als Geithner, beiden voormalige toplui van Goldman, waren cruciaal in de regeringsbeslissing van 2008 om AIG te redden toen dit bedrijf enkele dagen na het failliet van Lehman Brothers in de problemen kwam omdat voor 500 miljard dollar ‘credit default swaps’ waren uitgeschreven zonder enige provisie. Toevallig was Goldman Sachs de belangrijkste winnaar van deze reddingsoperatie. Het bedrijf kreeg 40 miljard dollar van de 130 miljard gemeenschapsmiddelen die genereus ter beschikking van de aandeelhouders van AIG werden gesteld. Het Amerikaanse politieke establishment is blijkbaar ook wereldleider als het om corruptie gaat.

Om zijn stellingen te onderbouwen, doet de schrijver en filmmaker Charles Ferguson beroep op burgerlijke economen als Nouriel Roubini en Martin Wolf van de Financial Times. Zij brengen enkele opvallende elementen over hoe het systeem werkt, maar op geen enkel ogenblik wordt in de film ook een antwoord aangeboden. Een aantal van deze ‘kritische’ establishment-figuren en commentatoren komen er in de film gemakkelijk van af, ze zouden beter wat meer op de rooster worden gelegd net zoals dit bij Mishkin het geval was.

IMF-voorzitter Dominique Strauss-Kahn is een voorbeeld van iemand die harder zou kunnen worden aangepakt. Strauss-Kahn stelt regelmatig dat de Amerikaanse financiële sector “oncontroleerbaar” was. Achteraf beschouwd kan dat standpunt niet worden betwist, maar er wordt aan Strauss-Kahn niet gevraagd wat de rol van zijn organisatie was bij de crisis in bijvoorbeeld IJsland waar het IMF financiële chantage inzet om de regering en de bevolking het Icesave-akkoord te laten slikken. Het IMF speelt een gelijkaardige rol in Europa waar het, naar het voorbeeld van de IMF-politiek in de neokoloniale wereld de afgelopen decennia, harde voorwaarden oplegt bij leningen om de banken te beschermen en de harde noten door te schuiven naar de gewone bevolking.

Ook de verschrikkelijk rechtse Franse minister van financiën, Christine Lagarde, wordt aan de kant van de aanklagers toegelaten. Ze haalt uit naar de misstappen van de Amerikaanse banken en politici, maar moet niet antwoorden op haar eigen palmares inzake de afbouw van arbeidersrechten, pensioenen of jobs in de openbare sector. Niet alleen in Frankrijk maar doorheen Europa speelt Lagarde een actieve rol in het besparingsbeleid. Dat gebeurt met de Europese ‘reddingsoperaties’ van de Europese financiële structuren (waarbij wordt samengewerkt met Strauss-Kahn en het IMF) in Griekenland, Ierland en Portugal. Lagarde kwam onder meer in de media met haar aankondiging eind 2008 over het “einde van de crisis.” Die aankondiging op zich zou moeten volstaan hebben om Lagarde in deze documentaire niet op te voeren als ‘expert’.

Het onderzoeksteam van Ferguson had meer tijd moeten nemen om de Europese ontwikkelingen van onderuit te bekijken in de plaats van naïef en volgzaam de versie van de heersende bankiers en politici te aanvaarden. ‘Inside Job’ is erg scherp als het er op aankomt om duidelijk te maken dat Obama het beleid van zijn voorgangers voortzet en weigert om iets te ondernemen tegen de banken. Econoom Robert Gnaizda stelt dat de regering van Obama en Geithner geen effectieve maatregelen kan nemen: “Hoe kan het tot hervormingen overgaan als het een regering van Wall Street is?”

Maar vervolgens biedt de film geen kritiek op de wel erg beperkte initiatieven van de regeringen van Italië, Zweden en andere EU-landen in het invoeren van een strengere bankregulatie in Europa. De schuldencrisis in Ierland, Portugal en andere ‘perifere’ Europese economieën toont samen met het oprukkende programma van besparingen en bijhorende werkloosheid, dat de kapitalistische regeringen langs deze kant van de Atlantische Oceaan even slaafse volgelingen van het financiekapitaal zijn als hun Amerikaanse collega’s. Ook zij hebben geen oplossingen.

De conclusie van de documentaire is dat geen enkele ‘hervorming’ die in 2008 werd ingevoerd, zal volstaan om een nieuwe financiële crash te vermijden. De instellingen die de crisis hebben veroorzaakt, zijn nog machtiger geworden door de omvangrijke reddingsoperaties. Socialisten zijn het eens met deze conclusie, maar in de plaats van hulpeloos te wachten op de volgende ronde van de crisis moeten we ons nu organiseren en bouwen aan het broodnodige socialistische alternatief.

Artikel uit de mei-editie van De Linkse Socialist

Begin april ging in Londen de jaarlijkse vergadering door van het Europees Bureau van het CWI. ELS DESCHOEMACKER vat de essentie van de discussie samen.

Sinds begin dit jaar kreeg het kapitalisme een reeks nieuwe schokken te verwerken. De Tunesische en Egyptische massa’s toonden de wereld met hun revolutionaire opstand hoe verandering afgedwongen kan worden. De nucleaire ramp in Japan was de het zoveelste bewijs van de mogelijke gevolgen van de kortzichtigheid en het gebrek aan verantwoordelijkheidszin van het kapitalisme. Winstmaximalisatie lag aan de basis van het bouwen van nucleaire centrales, daar waar ze eigenlijk nooit gebouwd hadden mogen worden. In woorden waarborgden ze maximale veiligheid, maar in de feiten lapten ze alle regels en waarschuwingen van specialisten aan hun laars. De onmiddellijke economische en politieke belangen van de elite wogen zwaarder! De gevolgen voor de Japanse bevolking zijn dramatisch.

Beide ontwikkelingen hebben het bewustzijn van arbeiders en jongeren wereldwijd geschokt en ook voor heel wat opheldering gezorgd. Beiden hebben ongetwijfeld de woede in de samenleving over het functioneren van dit maatschappelijk systeem versterkt en ons belangrijke lessen geleerd over wat nodig is om echte verandering te realiseren.

Impact van de revoluties

Zelden had een revolutie een zo onmiddellijke impact op de wil tot strijd op de internationale arena als die in Tunesië of Egypte. De overwinning, afgedwongen door een uitzonderlijke doortastendheid en bereidheid tot de grootst mogelijke offers van de Tunesische massa’s, deed dienst als ontsteker van een ware regionale revolutionaire vloedgolf die de regio tot op vandaag blijft overspoelen. Het Midden-Oosten en Noord-Afrika zullen nooit meer hetzelfde zijn. Hoewel de strijd nog niet gestreden is, de heersende klasse al het mogelijke doet om het machtvacuum te heroveren en de revoluties duidelijk in gevaar zijn, zullen de elites in de regio vanaf nu rekening moeten houden met een bevolking die haar eerste ervaring met revolutionaire strijd achter de rug heeft. De Tunesische arbeiders en jongeren waarschuwen de oude elite: “Als jullie terug komen, dan komen wij ook terug!” Ze zullen niet bereid zijn om zonder slag of stoot de verworven rechten terug af te geven.

Wereldwijd beperkten dictatoriale regimes het internetgebruik en censureerden het revolutionaire nieuws om een massale opstand van onderuit in eigen land te voorkomen. De revoluties inspireerden arbeiders en jongeren tot ver buiten het Midden-Oosten en Noord-Afrika. Vanaf nu protesteren we in Wisconsin “Like an Egyptian”, roepen we in Frankrijk “Sarkozy, dégage” of dreigen we er in Griekenland mee om de elite “te doen vallen als Ben Ali”.

Veranderende economische situatie impuls van revolutie

De revolutionaire energie werd rechtstreeks aangedreven door de economische crisis waarmee het kapitalisme blijft worstelen. Werkloosheid en scherpe prijsstijgingen van brood en voedsel zijn al dikwijls de aanleiding geweest voor revolutionaire situaties. Dit kwam in Tunesië en Egypte bovenop de eerdere neoliberale ontwrichting van de samenleving. Het waren de spreekwoordelijke druppels die de emmer deden overlopen.

Een antwoord op deze crisis heeft het kapitalisme niet. Niet in de neo-koloniale wereld en ook niet daarbuiten. De eerdere stimulus en bail outs waarmee banken en grote bedrijven na de eerste paniek werden recht gehouden, vermeden weliswaar een diepe depressie zoals die in de jaren ‘30, maar creëerden dan weer nieuwe problemen. Een nieuwe crisis diende zich al snel aan: de schuldencrisis van de overheden.

De eerste slachtoffers die aan de te hoge schulden onderdoor gingen, waren de zogenaamde “perifere” landen in Europa, de zwakste schakels. Maar ook de rijke geïndustrialiseerde landen stapelen torenhoge schulden op. In de VS, de motor van de wereldeconomie, loopt de schuld op tot 100% van het BBP. Iedere dag stijgt de schuld er met 4 miljard dollar. De druk om ook hier over te gaan tot meer drastische besparingen wordt opgevoerd. Na het Republikeinse offensief volgde de niet mis te verstane boodschap van het ratingbureau S&P aan het adres van de regering om maar te beginnen met die sanering. Zoniet wordt gedreigd met het verlagen van de rating van de VS.

Zo’n saneringsplan zou catastrofaal zijn voor de Amerikaanse arbeidersklasse. De periode van stimuli voorkwam immers niet dat in de VS voor het vierde jaar op rij een miljoen mensen uit hun huizen werden gezet, noch dat er vandaag op zijn minst 24 miljoen werklozen zijn. Verschillende staten staan op de rand van het bankroet en moeten saneren door stadsparken, scholen, ziekenhuizen, bibliotheken,… te sluiten en de lonen en vakbondsrechten van arbeiders te beknotten.

Het type besparingsplan waar de Republikeinse oppositie voor vecht, zou het laatste beetje koopkracht uit de economie zuigen en de fragiele overheidsgedreven groei doen omslaan in een nieuwe periode van recessie. Maar ook Obama en de Democraten, niet zonder zonden in de lokale staten wat betreft lokale bezuinigingen, zijn de draai aan het maken en roepen op voor een periode van “hard werken” en drastische bezuinigingen.

De strijd van de arbeiders in Wisconsin toont aan dat klassenstrijd in de VS terug is van weggeweest. Een nieuwe periode van radicalisering is aangebroken. Deel van de strijd tegen de besparingen is het gevecht voor het opzetten van een politieke beweging van en voor arbeiders en jongeren, dat volledig los staat van de twee grote kapitalistische partijen. Partijen waarvan we weten dat de een zich hoogstens van de ander zal onderscheiden door het tempo van de aanvallen.

Besparingspolitiek in Europa leidt tot meer schulden en meer recessie

Verwacht wordt dat de Griekse overheidsschuld van 130% na vier besparingsplannen verder zal oplopen tot 160%! De economie kromp er in 2010 met 4,5% en zowat iedereen begint te erkennen dat een Griekse schuldherschikking onvermijdelijk wordt. De perspectieven voor de Ierse economie zien er al niet veel beter uit. De bankencrisis breidt verder uit, waardoor de financiële injecties nu al 50% van het Ierse BBP opslokken. De totale schuld van de staat en de banken bedraagt intussen 122.000 € per werkende. Tegen 2013 zou Ierland jaarlijks 10 miljard € aan intresten betalen. Dat is meer dan wat Ierland besteedt aan onderwijs! Ook Portugal werd verplicht beroep te doen op het zogenaamde reddingsfonds van de ECB en het IMF. De verwachting dat deze landen de schuldspiraal ooit nog kunnen doorbreken, is nihil.

De kritiek op het besparingsbeleid groeit. In De Tijd (19/4/2011) wordt verwezen naar wat leeft onder de Griekse bevolking: “We zitten in een vicieuze cirkel. We kunnen onszelf niet uit de crisis graven met een beleid dat ons alleen dieper in de recessie stort.” Dit is een algemeen gevoelen dat terugkomt in zowel Griekenland, Ierland als Portugal. Politici kunnen zich in Griekenland niet meer op straat vertonen of ze worden fysiek aangevallen.

De EU en het IMF ontsnappen niet aan de volkswoede. Ze worden met recht en reden uitgespuwd door de rol van waakhond die ze spelen voor de belangen van o.a. Duitse en Franse banken. Duitse banken zijn maar liefst voor 386 miljard € blootgesteld aan Ierse, Griekse en Portugese schuld. De blootstelling van de banken uit de eurozone aan dezelfde schuld, bedraagt 560 miljard €! De schrik voor besmetting en een nieuwe bankencrisis, is dan ook zeer groot. De “reddingsplannen” dienen om deze investeringen veilig te stellen door de lokale bevolking in een keurslijf te steken en te doen opdraaien voor een schuld, waarvoor zij zelf geen enkele verantwoordelijkheid draagt.

Ook daar waar sprake is van een zeker economisch herstel na de crisis op basis van export naar o.a. China, wordt de werkende bevolking niet gespaard. Het economisch herstel mag dan wel geleid hebben tot de terugkeer van recordwinsten, recordbonussen en recorddividenden, maar de arbeiders kregen daar niets voor in de plaats, behalve aanvallen op hun lonen, pensioenen en gezondheidszorg.

Breken met het systeem en vechten voor socialisme

De meerderheid van de bevolking heeft een diep wantrouwen in de burgerlijke partijen. In een Europese peiling zegt slechts 6% vertrouwen te hebben in hun eigen regering, 46% heeft maar een beetje vertrouwen en 32% geen enkel vertrouwen. Slechts 9% is van mening dat politici eerlijk zijn.

Dat wil niet zeggen dat elke illusie in het systeem al verdwenen is. Op de massale betoging op 26 maart in Londen tegen de besparingsmaatregelen van de regering Cameron kon men drie stemmingen onderscheiden. Een belangrijke minderheid was ervan overtuigd dat het maatschappelijk systeem niet werkt en staat open voor een socialistische oplossing. Een deel was gewonnen voor strijd tegen alle besparingen, maar er was ook een groot deel dat denkt dat besparingen, zij het mildere, onvermijdelijk zijn. Ze hopen dat de inspanningen van vandaag uiteindelijk de economie zullen herstellen. Als deze hoop zal verdampen, gaan we naar een explosieve situatie.

Het labiele evenwicht van de kapitalistische maatschappijen ligt achter de rug. De periode die voor ons ligt, is er één van plotse versnellingen en bruuske veranderingen. De keerzijde van revolutie is echter contrarevolutie, van actie is dit reactie. Als links er niet in slaagt een vooruitstrevend, socialistisch alternatief aan te bieden op het vacuüm dat dit rotte systeem achter laat, zullen rechts en extreem-rechts het invullen met een populistische retoriek die inspeelt op zelfbehoud ten koste van de zwakkeren.

Een terugkeer naar de reformistische recepten van de welvaartstaat biedt geen uitweg. Dat was enkel mogelijk in een uitzonderlijke conjunctuur, niet in een situatie van wereldwijde kapitalistische crisis. Een systeemcrisis vereist een alternatief dat de breuk met dit systeem voorop stelt. Het wegzinken van Ierland in de draaikolk van economische crisis bracht de Ierse bevolking aanvankelijk in shocktoestand. Dat werd gevolgd door een politieke aardbeving. De nieuwe regering is echter een kopie van de vorige. Illusies zullen als sneeuw voor de zon verdwijnen.

Met Joe Higgins in het Europees Parlement beschikten de linkse socialisten over een enorm platform voor een socialistische oppositie. Joe en de Socialist Party grepen deze positie aan om een linkse eenheid tot stand te brengen, the United Left Alliance, die intussen vijf parlementsleden telt. Ze zijn er zich van bewust dat de arbeidersklasse geen andere keuze zal hebben dan te strijden. Met ULA willen ze daarop anticiperen zodat de Ierse arbeiders in die strijd ook kunnen rekenen op een politiek instrument dat hun eisen in het parlement verdedigt en het platform waarover het beschikt gebruikt om die eisen te populariseren.

1 mei is een internationale dag van arbeidersstrijd. Linkse socialisten waren in tal van landen betrokken bij het protest. In Sri Lanka hielden we een eigen optocht om te protesteren tegen het oorlogsgeweld van president Rajapakse. In Rusland werd onze delegatie op een bepaald ogenblik aangevallen door de zogenaamde ‘Communistische Partij’ van Zjoeganov. In de VS namen we deel aan het protest van de mensen-zonder-papieren. En ook elders waren we van de partij. Een beperkt overzicht met foto’s.

---

Sri Lanka: neen aan oorlog en kapitalisme

President Rajapakse riep op om op 1 mei te protesteren tegen het VN-rapport waarin de oorlogsmisdaden van zijn regime werden vastgesteld. De linkse socialisten lieten 1 mei niet recupereren door de chauvinisten van het regime en hielden een strijdbare optocht onder de slogan ‘Neen aan oorlog en kapitalisme’.

---

Rusland. ‘Communistische Partij’ wil van 1 mei nationalistisch gebeuren maken

Op de 1 mei betoging in Moskou werd onze delegatie vervoegd door vrouwenrechtengroepen en holebi-activisten. We riepen slogans tegen oorlog en racisme en voor onderwijs en werk. Ook werd verwezen naar het protest in het Midden-Oosten en Noord-Afrika. De KPRF (Communistische Partij van de Russische Federatie) viel op een bepaald ogenblik onze delegatie aan om een protestbord uit de betoging te halen, voor het einde van de betoging moesten we op bevel van de politie uit de betoging. De KPRF had het in de toespraken vooral over de verdediging van het Russische vaderland. Ook een aantal Syrische activisten die de opstand in hun land wilde steunen, werd uit de betoging gezet. De KPRF-leiders hadden het openlijk over hun steun aan de regimes in Syrië, Libië en Wit-Rusland…

---

Londen. Vakbondsmilitanten en migranten op straat

In Groot-Brittannië is er maar een beperkte traditie inzake 1 mei. In Londen was er een betoging van vakbondsmilitanten, linkse activisten en migranten. Opvallend bij deze betoging was een blok van meer dan 500 Tamils die slogans riepen tegen het Sri Lankese regime en hun woede toonden tegenover de passieve houding van de VN en de Westerse machten.

In het Europees Parlement vroeg het linkse parlementslid Paul Murphy aan de Europese Commissaris voor Handel, Karel De Gucht, wat de EU zou doen om in te gaan tegen de erger wordende voedselsituatie in Pakistan. Na de overstromingen van afgelopen jaar dreigt een voedselramp met mogelijk zelfs hongersnood in een land dat voorheen voedsel exporteerde. Dit komt onder meer door de speculatie en het wordt verder in de hand gewerkt door vrijhandelsakkoorden. De Gucht weigerde te antwoorden en beperkte zich tot de weinig verrassende mededeling dat hij ideologische meningsverschillen heeft met de linkse socialisten.

Artikel door Jonas Van Vossole

IJsland, Griekenland, Ierland, Portugal, Spanje, België… het rijtje landen dat onder vuur genomen wordt door "de markten" groeit. Democratie werd al een tijdje vervangen door de dictatuur van de markten. De ontwikkelingen sinds het uitbreken van de crisis, maken dat feit voor iedereen zichtbaar. De druk van deze "markten" bepaalt vandaag het sociaal-economisch beleid in de meeste Westerse landen. De "markten" worden vaak voorgesteld als een gegeven, een natuurwet die de wereld mee bepaalt. Maar achter die markten staat een geheel van hedgefunds, zakenbanken en financiële concerns. Het nieuwste populaire snufje zijn de ETF’s.

ETF’s – Exchange Traded Funds zijn het nieuwste snufje van beleggers en investeringsbanken. Het zijn beleggingsfondsen met een aantal speciale karakteristieken. Een beleggingsfonds is een instantie die verschillende aandelen en beleggingen verzamelt. Een beleggingsfonds is het best te vergelijken met een hangar waarin verschillende zaken opgeslagen worden. In zo’n hangar staan dan bijvoorbeeld delen van bedrijven (aandelen), papieren met een schuldbekentenis op (obligaties) of grondstoffen. Traditionele beleggingsfondsen hebben normaal een lange-termijn-doel, het doel is dat de inhoud van de hangar op lange termijn een zo hoog mogelijke opbrengst heeft. Een belegger kocht bijvoorbeeld een vijfde van een beleggingsfonds in zilver – een hangar vol met zilver dus, en hoopte dat die hangar over een aantal jaar meer waard was.

In tegenstelling tot gewone beleggingsfondsen, zijn ETF’s "Exchange Traded", dit betekent dat ze vrij verhandeld worden op de beurs. Dit zorgt ervoor dat korte termijn koersveranderingen een belangrijker doel worden dan lange-termijn winsten. Waar bijvoorbeeld een traditioneel beleggingsfonds, dat gespecialiseerd was in zilver, vroeger vooral geïnteresseerd was in het feit dat het zilver dat in de hangar lag na enkele jaren meer zou opbrengen, is het er in de "Exchange Traded" versie er vooral om te doen te gokken op tijdelijke koersverhogingen. Je koopt bijvoorbeeld de maandag een aandeel in de zilverhangar en je verkoopt het donderdag’s terug tegen een hogere prijs – hoe de prijs over 5 jaar evolueert interesseert je daarbij dus niet.

"Beleggers jagen er gewoon rendement mee na. Er staan rampen te gebeuren" – Bogle, in De Tijd

Naast het feit dat ETF’s vooral gok-instrumenten geworden zijn op korte termijn zijn er echter een aantal eigenheden aan die het instrument heel gek maken. Zo zijn de meeste ETF’s in Europa bijvoorbeeld "synthetische ETF’s". Dit betekent dat het beleggingsfonds een andere samenstelling heeft dan het etiket dat erop geplakt wordt. In de zilver-ETF zit bijvoorbeeld helemaal geen zilver, maar bijvoorbeeld enkel aardappelen. Met koopt dus een aandeel in een zilverhangar vol aardappelen waarmee je dan gokt op het feit dat zilver zal stijgen in waarde op korte termijn.

"Hoe doen ze dat?" vraag je je misschien af… Wel, de fondsbeheerder – de beheerder van de hangar – sluit een verzekeringscontract af met een verzekeringsmaatschappij, een zogenaamde "SWAP". In dat verzekeringscontract wordt ervan uitgegaan dat de prijs van aardappelen een gelijkaardig verloop zal hebben als de prijs van zilver. Tegen het onderpand van de aardappelen – en dus de winst die uit die aardappelen zal volgen tussen maandag tot donderdag – stelt de verzekeringsmaatschappij zich garant dat het de winst op het zilver zal uitbetalen aan de hangar. Hierdoor is het mogelijk om dus winst te halen uit koersveranderingen van zilver zonder dat er ooit zilver in het spel betrokken moet zijn geweest. Aanschouw de wonderen van het moderne geliberaliseerde financieel kapitalisme!

Maar daar blijft het niet bij, op deze ETF’s worden ook een aantal methodes toegepast die de winsten nog een pak verhogen en de situatie nog extremer maken. Eén van die methodes is het verhogen van de "Leverage". Leverage, of hefboom, is de basis van beleggingen in het bankwezen, maar is bekender van de praktijk van Hefboomfondsen. Via zo’n hefboom multipliceer je de resultaten van je belegging – zowel je winsten als je verliezen – waardoor dus ook het risico stijgt.

In principe werkt een hefboomfonds op de volgende manier: Een kapitalist heeft bijvoorbeeld 1 miljoen euro dat hij niet onmiddellijk nodig heeft – én waarvan het dus ook geen ramp is mocht het in rook opgaan. Met dat 1 miljoen als onderpand leent die kapitalist bij "institutionele beleggers" nog eens 99 miljoen euro. "Institutionele beleggers" zijn de gewone banken en pensioenfondsen, het geleende geld is dus ons geld dat we aan hen toevertrouwden op een spaarboekje of een tweede of derde pensioenpeiler. Samen kan die kapitalist nu gebruik maken van een hefboomfonds van 100 miljoen euro.

Met dit hefboomfonds kan hij bijvoorbeeld zilver aankopen. Hij koopt bijvoorbeeld de maandag voor 100 miljoen zilver aan, en verkoopt het de donderdag met 2 procent winst. Voor dat zilver krijgt hij er dus 102 miljoen terug. Nadat het hefboomfonds de geleende 99 miljoen heeft terugbetaald – met een klein beetje rente – schiet er dus nog 3 miljoen over. In plaats van een winst van 2 procent heeft de kapitalist via de hefboomfunctie dus een winst van 200 procent gerealiseerd. Van 1 miljoen, heeft hij met een beperkte koersstijging van 2 procent, 3 miljoen gemaakt. Dat soort hefboomtechnieken wordt ook toegepast op ETF’s. Dat heet dan een leveraged ETF.

Op die wijze kan 1 miljoen gemultipliceerd tot 100 miljoen en ingezet op een zilver-fonds dat in praktijk aardappelen bevat – Volg je nog?

Maar zelfs daar blijft het niet bij. Ook de "short techniek" wordt erop toegepast. Shorten is een techniek om winst te halen uit koersdalingen. Gokt een belegger bijvoorbeeld op een daling van de zilverprijs dan kan hij "short gaan" op zilver. Hiervoor leent hij zilver (voor een kleine rente), bij iemand die dat niet onmiddellijk nodig heeft, en verkoopt het onmiddellijk aan een prijs van 100 euro. In dit voorbeeld daalt de prijs van maandag op donderdag tot bijvoorbeeld 90 euro. De belegger zal in dat geval op donderdag het zilver terugkopen aan 90 euro en zal het zilver teruggeven aan de oorspronkelijke eigenaar. Aangezien de belegger het verkocht voor 100 euro en terug aankocht voor 90 euro maakte hij dus via de short-techniek een winst van 10 euro.

Wanneer we de short-techniek bijvoorbeeld toepassen op onze zilver-ETF, zal de kapitalist erop gokken dat de zilverprijs zakt. Hij zal een aandeel van de zilver-hangar – vol aardappelen – lenen, het verkopen op maandag en terug aankopen op donderdag aan een lagere prijs. Hij zal het teruggeven aan de oorspronkelijke eigenaar en ondertussen gigantische winsten hebben gerealiseerd.

Om het nog extremer te maken wordt binnen de short-selling techniek ook gebruik gemaakt van "naked shorting". Hierbij lenen ze zelfs het zilver niet meer – maar beloof je je enkel garant te stellen voor een bepaalde zilverhoeveelheid – de verhandelde producten worden dus écht virtueel. Het enige wat nog aan de basis ligt van dit soort transacties is "vertrouwen". Wanneer we dit op het bovengeschreven geval toepassen: De belegger speculeert dus via een virtueel aandeel in een zilver-hangar vol aardappelen op een daling van de zilverprijs. Die daling van de prijs van het zilver waarin virtueel belegd wordt, wordt via de short-techniek omgezet in winst, en deze winst wordt dan via "leverage" nog eens gemultipliceerd met honderd.

In ETF’s wordt vandaag 1.300 miljard dollar belegd. Zakenbanken gaan ervan uit dat het volgend jaar naar 2.000 miljard dollar zal evolueren, of zo’n 6 keer de totale geproduceerde rijkdom van België.

Dat dit soort financieel gegoochel extreem gevaarlijk is hoeft weinig uitleg. Niet enkel winsten, ook verliezen van dit virtueel gegok worden bij een eventuele crisis gemultiplificeerd. In tegenstelling tot het virtuele gespeculeer zijn de verliezen wel degelijk reeël. De kosten van die verliezen komen slechts in beperkte mate terecht bij die beleggers die de grootste risico’s nemen. Bij de leverage-technieken komt een deel van de verliezen ook terecht bij onze pensioenfondsen en spaarrekeningen – en dat terwijl die maximaal 1 tot 5 procent opbrengen, in tegenstelling tot bijvoorbeeld 200 procent bij sommige hefboomfondsen en 20 tot 40 procent bij de banken.

Een groot deel van de groei van het moderne kapitalisme uit de laatste 30 jaar is terug te leiden tot de effecten van dit soort financiële innovaties. In België waren de winsten van de financiele instellingen voor de crisis zelfs groter dan die van de hele rest van de economie bij elkaar geteld. Iedereen met een beetje inzicht ziet dat die groei een zeepbel is, het is hierbij gewoon wachten op een nieuwe speld die die zeepbel zal doorprikken en een nieuwe systeemcrisis zal veroorzaken.

---

Dit artikel is gebaseerd op data uit: Demeester S., Hyperkynetische beleggers begeven zich in mijnenveld, De Tijd, 5 maart 2011

Artikel door Jonas Van Vossole

IJsland, Griekenland, Ierland, Portugal, Spanje, België… het rijtje landen dat onder vuur genomen wordt door "de markten" groeit bijna dagelijks. Telkens gaat het om enorme speculatiebewegingen, waarbij wordt gegokt op het failliet van staten. De druk van deze "markten" bepaalt vandaag het sociaal-economisch beleid in de meeste Westerse landen. Zij zijn het die besparingsmaatregelen opleggen tegen de wil en de belangen in van de meerderheid van de bevolking.

Democratie werd al een tijdje vervangen door de dictatuur van de markten; de ontwikkelingen sinds het uitbreken van de crisis, maken dat feit voor iedereen zichtbaar. De "markten" worden vaak voorgesteld als een gegeven, een natuurwet die de wereld mee bepaalt. Maar achter die markten staat een geheel van hedgefunds, zakenbanken en financiële concerns. We bespreken er een aantal, en plakken zo een gezicht op die markten. We beginnen met de vermogensbeheerders.

Vermogensbeheerders zijn maatschappijen die eigendommen beheren van andere investeerders. Ze worden aangesteld door kapitalisten om hun vermogen zo winstgevend mogelijk te beleggen. Daartoe wordt er belegd en gehandeld in aandelen, immobiliën en buitenlandse munten. Het grootste deel van de investeringen bestaat echter uit staatobligaties. Via aankoop van goedkope obligaties en verkoop van obligaties die dreigen te dalen in waarde maken deze speculanten niet alleen enorme winsten, ze hebben ook enorme invloed op de schuldgraad van landen. De speculatie op het failliet van landen, via de verkoop van hun obligaties, zet serieuze druk op staten. Zij dreigen geen financiële middelen meer te vinden.

Blackrock

Blackrock is de grootste vermogensbeheerder ter wereld. De vermogensmanager heeft de neiging om heel "discreet" te zijn en weinig informatie te geven over welke bedrijven en eigendommen ze controleert. We kunnen dus enkel afgaan op wat publiek gemaakt wordt. Blackrock beheert 9.500 miljard dollar aan investeringen. Ter vergelijking: het totale "reddingsfonds", voor landen in de Eurozone, bedraagt 750 miljard euro. Dat is dus nog geen tiende van wat deze ene maatschappij ter beschikking heeft. (1)

Het kapitaal van Blackrock zit zowel in aandelen, immobiliën, baar geld als in obligaties. In Belgie controleert Blackrock bijvoorbeeld delen van Umicore, Nystar, Bekaert, Omega Pharma, KBC, Aegeas, Dexia, Solvay, Mobistar… (2) Blackrock is eigendom van Bank of Amerika, PNC financial services en Barclays. Zij controlen samen 80 procent van de aandelen.

---

1. About us, Blackrock.com, 2010
2. BlackRock is als olifant in de porseleinwinkel, De Tijd, 10/11/2010

Bij de vorige voedselcrisis in 2008 kwamen er wereldwijd 100 miljoen armen bij. Nu is er een nieuwe voedselcrisis bezig. De wereldwijde voedselprijzen namen de afgelopen vijf maanden met 15% toe. Dat komt vooral in de neo-koloniale wereld hard aan. Het vormt de achtergrond voor de golf van opstanden in Noord-Afrika, het Midden-Oosten en binnenkort mogelijk ook in Azië. Nu reeds zijn er 44 miljoen armen bijgekomen.

In 2008 werd nog gesproken over voedselrellen, vandaag is er eerder sprake van revoltes. De stijgende voedselprijzen komen bovenop een jarenlange neoliberale politiek die grote delen van de bevolking in de neo-koloniale wereld in armoede heeft ondergedompeld. Het voorbeeld van Egypte is veelzeggend: het aantal armen is de afgelopen decennia verdubbeld.

De stijgende prijzen zijn niet enkel het resultaat van speculatie, ook al blijft dat een rol spelen. Dit wordt nu versterkt door de natuurrampen van de afgelopen maanden. De overstromingen in Pakistan hebben een groot deel van het landbouwgebied onder water gezet. Pakistan is een van de grootste rijstproducenten ter wereld en kan normaal voedsel uitvoeren, nu moet het invoeren. In China was er een grote droogte in de graanprovincies waardoor ook dat land moet gaan invoeren.

De VN-organisatie voor landbouw waarschuwde voor voedselrellen. Er werd gesteld dat de bevolking in veel gevallen maar drie keuzes heeft: vluchten, doodgaan of revolteren. Dat is effectief wat we vandaag zien ontwikkelen in Noord-Afrika en het Midden-Oosten. Maar het zal niet tot deze regio beperkt blijven. Ook elders neemt het protest tegen de stijgende voedselprijzen toe. Het is geen toeval dat in China zoektermen als Egypte en Tunesië op het internet worden gecensureerd, in China namen de voedselprijzen op jaarbasis toe met 7,2% (volgens officiële cijfers, officieuze cijfers hebben het over bijna 10% of evenveel als de economische groei).

Nadat de globalisering de landbouw in de neokoloniale wereld onder druk heeft gezet en de kapitalistische productiewijze leidt tot steeds meer natuurrampen, gaan de kapitalisten ook nog eens over tot speculatie op prijsontwikkelingen. De speculatie op de voedselmarkt is omvangrijk en leidt tot onvoorspelbare prijsschommelingen. De VN kondigde aan dat het zal onderzoeken wie de belangrijkste spelers zijn op de termijnmarkten.

De algemene voedselinflatie van 15% wordt overtroffen indien enkel rekening wordt gehouden met enkele basisproducten als suiker, vetten en oliën, tarwe en maïs. Dan is er sprake van 20% inflatie. In ons land is de stijging nog beperkt. Er wordt wel gewaarschuwd dat de stijgende prijzen ertoe kunnen leiden dat voeding een grotere hap uit het huishoudbudget zal nemen.

Lees ook:

• 2008: De één zijn brood, de ander zijn dood!
• 2010: Naar een nieuwe voedselcrisis?

De voorbije maanden publiceerde Wikileaks een grote hoeveelheid Amerikaanse geheime informatie. De informatie deed een aantal maskers vallen. Bij de oorlog “ter bevrijding” van Afghanistan vallen duizenden burgerdoden meer dan voorheen werd gerapporteerd. Speciale troepen worden ingezet om verdachten te executeren zonder proces en het aantal aanvallen door de Taliban neemt toe.

Artikel door Jente uit het februarinummer van De Linkse Socialist

In Irak vielen er minstens 15.000 burgerdoden meer dan voorheen door de VS werd erkend. Er zijn meer dan 900 gedocumenteerde voorvallen van martelingen door Irakese veiligheidstroepen. Privébedrijven kopen wapens op van militanten om ze later tegen burgers te gebruiken. Op diplomatiek vlak wordt de weinig subtiele houding tegenover democratische waarden duidelijk: van geheime bombardementen in Jemen en Pakistan tot onderhandelingen met Arabische dictaturen om samen te spannen tegen andere dictators.

De lekken begonnen bij Bradley Manning, die vanaf eind 2009 dienst deed in Irak als informatie-analist. Hij besefte al snel dat hij deel uitmaakte van een politiek van het onderdrukken van iedere vorm van kritiek op het Irakese regime. Hij moest kritieken opsporen waarna de dissidenten door het Amerikaanse leger werden opgezocht en overgedragen aan de Irakese autoriteiten. Het feit dat deze dissidenten vervolgens wellicht aan martelingen onderworpen werden, was er voor Manning te veel aan. Hij protesteerde bij zijn oversten, maar die zeiden dat hij gewoon moest voortwerken. Manning verzette zich en stuurde informatie door naar Wikileaks.

Deze informatie verscheen in de kranten Le Monde, El Pais, The Guardian, New York Times, Der Spiegel, en iets later op de website van Wikileaks. Dat gebeurde na een grondige redactie en een aantal documenten werden ook ter beschikking van de Amerikaanse overheid gesteld. Dat een dergelijk gecontroleerde vrijgave van documenten alsnog zoveel reactie teweeg brengt, is opvallend.

De reactie van het establishment had niet zozeer betrekking op de inhoud, maar wel op de wijze waarop Wikileaks stelselmatig documenten vrijgaf. Het establishment reageerde met een campagne tegen Wikileaks en het boegbeeld van deze site, Assange. Wat begon als een Zweeds onderzoek naar mogelijke seksuele vergrijpen van Assange mondde uit in een internationaal arrestatiebevel en diens mediagenieke arrestatie in het Verenigd Koninkrijk.

Het protest tegen de vervolging van Wikileaks beperkt zich voorlopig spijtig genoeg vooral tot Assange. Bradley Manning zit intussen al meer dan zeven maanden in een isoleercel en dreigt een gevangenisstraf tot 80 jaar te krijgen als hij al niet de doodstraf krijgt! Het protest tegen dit mogelijke vonnis komt intussen op gang en wordt gesteund door onder meer de anti-oorlogsactiviste Cindy Sheehan en Socialist Alternative (het CWI in de VS).

De uitgelekte documenten hebben het bloedige karakter van het imperialisme aangetoond. Bovendien wordt gezocht naar zondebokken die moeten betalen voor een misdaad die er enkel uit bestond dat enkele maskers van het imperialisme werden neergehaald.

> Lees ook: WikiLeaks, state repression and the limits of the ‘new media’