Tag: Soedan

Op 21 november ondertekende de Soedanese premier Abdallah Hamdok een akkoord over machtsdeling met generaal Al Burhane, de leider van het leger dat op 25 oktober de overgangsregering had ontbonden en verschillende ministers had gearresteerd. Die staatsgreep speelde de rol van de ‘zweep van de contrarevolutie’ en blies een dynamiek van volksmobilisatie en stakingen nieuw leven in. Dit leidde tot een poging tot nieuw compromis met Hamdok om de situatie te stabiliseren ten gunste van de militairen.

Door Nicolas Croes

De Sudanese Association of Professionals (SPA), een vakbond en politieke beweging van de oppositie, omschreef de overeenkomst als “een poging om de staatsgreep te legitimeren”. De roep van de betogers laat weinig ruimte voor twijfel: “We willen geen compromis, geen samenwerking, geen onderhandelingen”, verklaarde de Soedanese vrouw Tasabih Ismail op een betoging van de Verzetscomités. Die comités ontstonden voor het eerst tijdens de golf van straatprotest tegen het regime van dictator al-Bashir in 2013.

Het leger schrikt

De staatsgreep van oktober, de massamobilisatie en de maskerade rond de terugkeer van Abdallah Hamdok zijn niet uit de lucht komen vallen. Deze gebeurtenissen vinden plaats in het kielzog van de indrukwekkende Soedanese volksopstand die in december 2018 werd ontketend door de drievoudige verhoging van de broodprijs. Het land werd dertig jaar lang geregeerd door dictator Omar al-Bashir, de pleger van de staatsgreep van 1989, en door het leger.

Zeer snel breidde de mobilisatie zich uit over het hele land en werd radicaler. In februari 2019 volgden de Algerijnse massa’s en begon de beweging elementen aan te nemen van die in 2011, toen de dictators Ben Ali in Tunesië en Moebarak in Egypte door massaprotest ten val kwamen. Op 6 april begon een massale zitactie voor het hoofdkwartier van het leger in Khartoem. De legerleiding probeerde het lont uit het kruitvat te halen door de dictator op te offeren. Hij werd door een staatsgreep ten val gebracht en belandde in de gevangenis. Het leger hoopt door een verandering aan de top de situatie aan de basis terug onder controle te krijgen.

Net als in Egypte en Algerije heeft het Soedanese leger een groot gewicht in de samenleving. Het controleert heel veel bedrijven, de goudwinning, de voedselproductie en de textielsector. Econoom Reem Sanjak van de universiteit van Khartoem stelt dat het leger niet minder dan 82% van de staatsbegroting beheert.

Niet enkel de legerleiding trok lessen uit de ervaring in Egypte, de protesterende massa’s doen dat ook. Ze weten dat de veranderingen aan de top niet volstaan als het regime niet verandert omdat de revolutie halverwege stokt. Tot grote wanhoop van de militairen ging het protest in 2019 gewoon door met stakingen en massabetogingen, ook na de val van de dictator. Hetzelfde gebeurde in Algerije.

Verzet door de werkenden en het volk

Uiteindelijk werd op 17 augustus 2019 een Soevereine Raad gevormd, voorgezeten door de toekomstige putschist generaal Abdel Fattah Al Burhane en met voormalig VN-econoom Abdallah Hamdok als premier. Deze regering streefde naar een compromis tussen het leger, vertegenwoordigers van de ‘civiele maatschappij’ (verenigd in de Alliantie voor Vrijheid en Verandering, ALC) en leiders van verschillende dissidente gewapende groeperingen. Sindsdien is de economische situatie dramatisch verslechterd en verloor de leiding van de ALC een groot deel van haar geloofwaardigheid.

Deze samenwerking werd vanaf het begin fel veroordeeld door de revolutionaire krachten en kreeg zelfs de bijnaam “bloedverdrag”. Dit proces versterkte één van de belangrijkste actoren van de revolutionaire dynamiek: de verzetscomités, die in bijna drie jaar een uitgebreid netwerk op nationale schaal vormden, gegroepeerd in verschillende plaatselijke coördinaties. Deze comités bestaan uit een zeer groot aantal mensen, meestal jong en politiek ongeorganiseerd. Ze organiseren niet alleen de mobilisatie, maar vullen ook het vacuüm op dat is ontstaan na de ineenstorting van de uiterst corrupte ‘volkscomités’ van het vorige regime, die zowel belast waren met gemeentelijke taken als met het toezicht op de bevolking. Zo zagen die volkscomités toe op de verdeling van schaarse goederen zoals brood en brandstof onder de bevolking.

De militairen hoopten het verzet te bemoeilijken door op de eerste dag van de staatsgreep van oktober de toegang tot het internet af te sluiten. Er volgde echter een uitbarsting van strijd georganiseerd door de verzetscomités en de vakbondsstructuren. Die organisaties werden bij wet verboden, maar dat had weinig effect op het terrein. Toen het internet afgesloten was, verspreidden de activisten hun oproepen tot algemene staking via de luidsprekers van de moskeeën.

Het kwam al gauw tot stakingen in heel het land. Docenten aan de universiteiten, bankbedienden, artsen, ingenieurs, apothekers, olie-arbeiders, ambtenaren, piloten en luchthavenpersoneel, spoorpersoneel en vele anderen legden het werk neer. De meeste kleine winkels en bedrijfjes sloten de deuren. Het economisch leven van het land kwam bijna volledig tot stilstand. Er waren verschillende mobilisaties van honderdduizenden mensen die overal in de steden en dorpen barricades en revolutionaire controleposten opwierpen. “Alle straten zijn geblokkeerd door de comités en niemand werkt op dit ogenblik”, meldde Sati, een lid van International Socialist Alternative in Khartoem. “De activisten van de verzetscomités hebben eigen manieren gevonden om met elkaar in contact te komen en de massa’s te bereiken.” Vanaf de eerste dag van de staatsgreep heeft de arbeidersbeweging een krachtige stempel op de gebeurtenissen gedrukt.

Werkenden en massa’s moeten de macht overnemen

Het is niet de eerste keer dat de gewelddadige zweep van de contrarevolutie een krachtige revolutionaire opstand teweegbrengt. Zoals Leon Trotski, één van de leiders van de Russische Revolutie in 1917, ooit opmerkte, vereist de overwinning in een revolutie “de wil om de beslissende slag toe te brengen”. Aan deze wil ontbreekt het niet bij talloze Soedanese revolutionaire activisten. Er is wel een schrijnend gebrek aan een leiding. Ironisch genoeg droeg de repressie en arrestatie van de leiders van de officiële burgerbeweging ertoe bij dat de verzetscomités een prominentere rol zijn gaan spelen.

De miljoenen arbeiders, jongeren en armen kunnen alleen op hun collectieve kracht vertrouwen om hun revolutionaire eisen te verwezenlijken. Door zich te organiseren in alle werkplaatsen en kazernes en door zich in het hele land te verenigen, zouden de verzetscomités een centrum van politieke autoriteit worden die de concurrentie aangaat met de macht van de generaals, de vuile trucs van het imperialisme en de lokale agenten van het imperialisme. Het doel moet zijn om effectief de macht te nemen en werkelijk democratische verkiezingen te organiseren om een revolutionaire grondwetgevende vergadering te houden met democratisch gekozen vertegenwoordigers uit alle delen van Soedan, die verantwoording verschuldigd zijn aan de massabeweging.

De volledige nationalisatie van alle ondernemingen en bezittingen die zich nu in handen van het leger bevinden en de plaatsing daarvan onder de controle en het beheer van democratisch gekozen arbeiderscomités, als eerste stap naar de invoering van een democratisch productieplan, zou de economische macht van de contrarevolutie neutraliseren. Dan zou men ook werk kunnen beginnen maken van het oplossen van de diepgewortelde problemen van honger, armoede en werkloosheid, waarmee de meerderheid van de bevolking te kampen heeft en die sinds de omverwerping van dictator al-Bashir alleen maar zijn verergerd.

De Soedanese revolutionairen staan ook voor de dringende taak om hun eigen politieke kracht op te bouwen: een revolutionaire massapartij die georganiseerd is rond hun eigen klasseneisen en die gebaseerd is op de activiteiten van de verzetscomités en de vakbondsbasis. Dit is de enige manier om ervoor te zorgen dat de massa’s hun macht zo doeltreffend mogelijk kunnen aanwenden en om te voorkomen dat hun heldhaftige strijd opnieuw wordt bedrogen, gekaapt en verraden.

Door de totale afwijzing van de publieke schuld, de onteigening van de rijkdom van het oude regime en de planning van de economie volgens de sociale behoeften, zou de revolutie op beslissende wijze afrekenen met de kapitalistische belangen in het land, en op vrijwillige basis toewerken naar een vrij socialistisch Soedan. Dit zou op de enthousiaste steun van de werkenden en onderdrukte massa’s in de regio en over de hele wereld kunnen rekenen.

Leestips

• ‘Het volk wil de val van het regime’ door Cédric Gérôme doet op toegankelijke wijze het verhaal van de Tunesische revolutionaire beweging van 2011-2013 en de contrarevolutionaire pogingen om deze beweging op een zijspoor te zetten. Het boek kost 15 euro, verzending inbegrepen.
• ‘De permanente revolutie’ door Leon Trotski trok lessen van de revolutie van 1905 en nadien van de ervaring van 1917. Het brengt een idee van hoe revolutionaire verandering kan bekomen worden. Het boek kost 15 euro, verzending inbegrepen.
• Bestel beide boeken samen voor 25 ipv 30 €: stort op BE31 5230 8092 5155 van Socialist Press met als mededeling: ‘Tunesië en permanente revolutie’.

De militaire staatsgreep die de Soedanese generaals op 25 oktober hebben gepleegd, heeft een woedende reactie van de massa’s ontketend. De strijd tussen de revolutie en de contrarevolutie, die in december 2018 is begonnen, wordt hierdoor op het scherpst van de snede gevoerd.

Analyse door Serge Jordan (International Socialist Alternative)

Meteen na de staatsgreep gingen honderdduizenden mensen herhaaldelijk de straat op. Ze hebben een veelheid aan barricades en revolutionaire controleposten opgericht in alle Soedanese steden en dorpen. Een grote golf van stakingen heeft de ene sector na de andere overspoeld. “Alle straten zijn geblokkeerd door comités, en niemand werkt op dit moment,” meldde Satti, een ISA-aanhanger in Khartoem, op vrijdag 29 oktober. Op dit moment zijn de meeste hoofdwegen in de hoofdstad nog gebarricadeerd. Terwijl troepen van het regime hebben geprobeerd de barricades te verwijderen om de wegen weer te openen, haasten jonge betogers zich om de barricades terug op te bouwen zodra deze troepen vertrekken.

Belangrijk is dat de arbeidersbeweging vanaf de eerste dag van de staatsgreep haar handtekening onder de beweging heeft gezet, in wat neerkwam op een de facto algemene staking in het hele land.

Na de militaire machtsovername vaardigde de belangrijkste architect van de staatsgreep, generaal Abdel Fattah al-Burhan, een decreet uit waarbij de vakbonden en beroepsverenigingen werden ontbonden. Deze maatregel maakte duidelijk dat achter het ‘burgerbewind’ de revolutie, de arbeidersklasse en haar organisaties in de vuurlinie van de generaals liggen. Maar dit besluit bleef vooral op papier. Veel vakbonden riepen op tot stakingsacties en de werkonderbrekingen verspreidden zich snel over heel Soedan. Universitaire docenten, bankpersoneel, artsen, ingenieurs, apothekers, werknemers in de olie-industrie, ambtenaren, piloten en luchthavenpersoneel, spoorwegpersoneel en vele anderen gingen in staking, samen met talrijke kleine bedrijven en winkeliers die hun activiteiten stopzetten en het economische leven van het land bijna volledig tot stilstand brachten.

Deze stortvloed van protesten, wegblokkades en stakingen verraste de coupplegers aanvankelijk grotendeels. “Ze hadden niet verwacht dat de mensen zouden protesteren,” zegt Jihad Mashamoun, een Soedanese politiek analist. “Ze hadden verwacht dat de mensen gewoon kalm zouden blijven omdat ze de economische crisis beu waren.” Vrouwen, die vrezen dat hun rechten drastisch zullen worden ingeperkt, behoren tot de frontlinies van de mobilisaties van de afgelopen week.

Al-Burhan voelde de druk van de verzetsbeweging die zijn staatsgreep in gang had gezet en kondigde donderdag aan dat hij een nieuwe premier zou kiezen om een nieuw overgangskabinet te vormen en te leiden. Hij voegde eraan toe dat Abdallah Hamdok – de premier die door de militairen was afgezet en gearresteerd – zijn favoriete kandidaat voor de baan bleef!

Op zaterdag 30 oktober culmineerde de massale burgerlijke ongehoorzaamheidscampagne in een “miljoenenmars”, waartoe opgeroepen en gemobiliseerd werd door de in de wijken gevestigde verzetscomités en de Soedanese Beroepsvereniging (SPA). Naar verluidt hebben tot drie miljoen mensen in meer dan 700 betogingen in het hele land opgeroepen tot de val van het militaire bewind. Dit waren de grootste protesten tot nu toe tegen de staatsgreep. In een interview met het radioprogramma VOA Africa vanuit Khartoem, verklaarde een betoger: “Ik heb geen idee over wie al-Burhan gaat regeren, want dit land, iedereen, is buiten, iedereen is ertegen.” Over de hele wereld, van Belfast tot Beiroet, van San Francisco tot Sydney, vonden betogingen plaats uit solidariteit met het Soedanese protest.

Wat staat er op het spel?

De legerleiders voelden zich in een hoek gedrukt en besloten om verschillende redenen tot actie over te gaan. Het vooruitzicht van een grotere civiele controle over het overgangsproces boezemde hen ongetwijfeld angst in, omdat het de Soedanese bevolking nog vastberadener zou hebben gemaakt om gerechtigheid te eisen voor alle misdaden die de generaals en andere hoge officieren hebben begaan, zowel onder de dictatuur van al-Bashir als sinds diens afzetting.

Maar de politieke en militaire macht van de junta is ook nauw verweven met haar zakelijke belangen: onder het oude regime hebben de generaals, het inlichtingenapparaat en krijgsheren zoals de beruchte Mohamed Hamdan Dagalo (“Hemedti”) aan het hoofd van de Snelle Ondersteuningsmacht (een uitwas van de Janjaweed-militie die in het verleden in Darfoer bloedbaden aanrichtte) geprofiteerd van hun monopolie over belangrijke sectoren van de economie van het land. Zij beheren een groot netwerk van bedrijven, woningen, landbouwgrond en andere bezittingen die miljarden dollars waard zijn.

De regering van Hamdok zat klem tussen enerzijds de druk van de straat om de rijkdommen van het land terug te geven aan de bevolking door de militaire bedrijven onder staatsbeheer te brengen en anderzijds de druk van het IMF om deze bedrijven uit de handen van de handlangers van Al Bashir te bevrijden zodat ze aan buitenlandse investeerders konden worden verkocht. Beide hebben, op hun eigen manier, de kern van de financiële belangen van de militaire junta geraakt.

ISA eist de volledige nationalisering van alle bedrijven en bezittingen die in handen zijn van de militaire top, de veiligheidstroepen en de RSF, en dat deze onder controle en beheer van democratisch gekozen arbeiderscomités worden gebracht – als een eerste stap naar de invoering van een democratisch productieplan.

Dergelijke maatregelen zouden niet alleen de economische macht van de contrarevolutie neutraliseren, maar zouden ook de materiële ruimte bieden om een begin te maken met de aanpak van de ernstige problemen van honger, armoede en werkloosheid waarmee het grootste deel van de bevolking te kampen heeft en die sinds de omverwerping van de tiran al-Bashir alleen maar erger zijn geworden.

Het karakter van de officiële leiding

De civiele leiders die sinds de zomer van 2019 samen met de generaals het land besturen, hebben meer dan één aandeel in de schuld voor de economische rampspoed waarmee de Soedanese armen en arbeiders te kampen hebben, en voor het feit dat de macht van de met bloed besmeurde generaals tot op de dag van vandaag overeind is gebleven.

Het is niet de eerste keer dat de gewelddadige zweep van de contrarevolutie een krachtige revolutionaire uitbarsting van onderaf uitlokt. Begin juni 2019 werd de poging van de generaals om de revolutie in de kiem te smoren met een bloedbad tegen de sit-in in het centrum van Khartoem gevolgd door een drie dagen durende, keiharde algemene staking die eiste dat de Militaire Raad zou worden neergehaald, en door een ‘Miljoenenmars’ aan het eind van die maand.

Maar zoals de leider van de Russische revolutie in 1917, Leon Trotski, ooit zei: de overwinning in een revolutie vereist “de wil om de beslissende slag toe te brengen.” In plaats daarvan maakte de toenmalige verzoenende aanpak van deze civiele leiders korte metten met de revolutionaire energie van de massa’s en leidde het tot een akkoord over machtsdeling dat de moordzuchtige generaals aan de macht liet – zij het getooid met een civiel vijgenblad. Hoewel de Soedanese revolutionaire activisten er fel tegen gekant waren, werd dit rotte compromis tragisch genoeg gesteund door de leiders van de SPA en de toenmalige Soedanese Communistische Partij, die beide deel uitmaakten van de coalitie van de “Krachten voor Vrijheid en Verandering” (FFC) – een brede oppositiealliantie met een hele reeks rechtse, conservatieve en liberale pro-kapitalistische partijen.

Veel van deze politici werden minister in de regering onder leiding van Hamdok, die hand in hand met het IMF een reeks besparingen doorvoerde om de arbeiders en de armen te laten opdraaien voor de economische crisis, waardoor de levensstandaard van het Soedanese volk precies in de richting ging waartegen het in december 2018 in opstand was gekomen.

Het moet dus duidelijk zijn dat de generaals hun recente staatsgreep konden plegen vanwege het eerdere verraad en de onwil van deze civiele leiders om de contrarevolutionaire militaire leiders in de eerste plaats te confronteren, en vanwege hun impopulaire, pro-kapitalistische beleid.

De FFC is een ongelijksoortige, wankele en onbetrouwbare groepering gebleken, waarvan de pogingen om de moordzuchtige generaals en krijgsheren te kalmeren volledig zijn mislukt. Naarmate de polarisatie tussen de civiele en militaire vleugels van de Soevereine Raad de afgelopen maanden toenam, kwam het binnen de FFC begin oktober tot een openlijke splitsing, waarbij sommige delen (omgedoopt tot “FFC-Stichtingsplatform”, of FFC-FP) zich aansloten bij de krachten van het oude regime en de pro-militaire sit-in steunden die in de weken voor de staatsgreep van de generaals in de buurt van het presidentieel paleis in Khartoem was georganiseerd. Deze splintergroepering omvat twee rebellengroeperingen uit Darfoer. Geloofwaardige bronnen bevestigen de medeplichtigheid van de leiders van deze fracties bij de staatsgreep, aangezien beide naar verluidt in de dagen voor de staatsgreep een deel van hun strijdkrachten van Darfoer naar de hoofdstad hebben overgebracht om het vuile werk van Al-Burhan, Hemedti en hun trawanten te vergemakkelijken.

Deze episode zou ons er opnieuw aan moeten herinneren dat de miljoenen arbeiders, jongeren en armen die strijden voor een werkelijk nieuw Soedan, alleen op hun collectieve kracht kunnen vertrouwen om hun revolutionaire eisen te verwezenlijken. Door hun eigen politieke kracht op te bouwen – een revolutionaire massapartij georganiseerd rond hun eigen klasse-eisen – kunnen zij deze kracht op de meest effectieve manier aanwenden, en voorkomen dat hun heroïsche strijd herhaaldelijk wordt bedrogen, gekaapt en verraden.

Dit is ook relevant in het licht van de nieuwe verwoede manoeuvres van het imperialisme om de massale strijd nog maar eens te verraden.

De rol van het imperialisme

De regering van Joe Biden, de meeste westerse regeringen, de Europese Unie, de Verenigde Naties en de Afrikaanse Unie hebben zich allemaal aangesloten bij de publieke veroordelingen van de staatsgreep. Sinds de omverwerping van voormalig president Omar al-Bashir in april 2019 had geen van deze mensen er moeite mee om samen te werken met brute krachtpatsers die hun hele carrière en fortuin hebben gebouwd op het vergieten van het bloed van het Soedanese volk – zolang de schijn werd opgehouden dat er een burgerregering aan het roer stond.

Alle recente verklaringen van buitenlandse regeringen en internationale instellingen over de staatsgreep in Soedan hebben één ding gemeen: zij willen niet de daadwerkelijke omverwerping van de militaire junta, maar een terugkeer naar de status quo van voor 25 oktober. “Tijd om terug te keren naar de legitieme constitutionele regelingen,” zei VN-secretaris-generaal Antonio Gueterres in een tweet, alsof die regelingen niet net voor zijn ogen waren afgebrokkeld. Met andere woorden, deze mensen willen over het hoofd van de Soedanese massa’s heen een nieuw machtsdelingsakkoord opleggen met dezelfde generaals die zojuist de staatsgreep hebben georkestreerd, en aan wie zielige oproepen tot “terughoudendheid” en “gematigdheid” worden gericht.

De strategen van het imperialisme willen de sterke vuist van het leger handhaven als een verzekeringspolis tegen de Soedanese revolutie; maar zij zijn bezorgd dat de eenzijdige stap van al-Burhan en zijn kliek ernstigere volksexplosies kan ontketenen, met het risico dat de arbeidersklasse en de werkende mensen in andere landen worden geïnspireerd. Dit is de ware betekenis van de woorden van de speciale gezant van de VS voor de Hoorn van Afrika, Jeffrey Feltman, die het Soedanese leger waarschuwde voor het feit dat het “zou ontdekken dat het niet gemakkelijk is om opnieuw een militair regime in Soedan te vestigen.” Dit is ook de reden waarom Volker Perthes, de speciale vertegenwoordiger van de VN in Soedan, al dagenlang probeert om in allerijl een nieuw compromis met de beulsknechten in Khartoem in elkaar te flansen. Het ziet ernaar uit dat Hamdok – die zelf een terugkeer naar de machtsdeling van voor de staatsgreep heeft geëist – een “kabinet van technocraten” heeft benoemd.

Het Soedanese volk schreeuwt met miljoenen om afwijzing van elk compromis, elke dialoog of elk partnerschap met de militaire junta. Ondertussen willen de ‘bemiddelaars’ van het imperialisme hen zo’n rotte deal door de strot duwen. Dit ondanks het overduidelijke feit dat de misnoemde “democratische overgang”, die gebaseerd is op het opnieuw beschilderen van de façade van de machine van onderdrukking en uitbuiting in het hart van de dictatuur van al Bashir, jammerlijk gefaald heeft om iets anders op te leveren dan een terugkeer naar dezelfde oude rotzooi.

Om haar eisen van “Vrijheid, Vrede en Rechtvaardigheid” te verwezenlijken, kan de Soedanese revolutie haar lot niet verbinden aan (nationale of internationale) krachten die zich de afgelopen twee jaar bereid hebben getoond compromissen te sluiten met de generaals, en die zich opmaken om het allemaal opnieuw te doen. De overweldigende roep om een ‘burgerregering’ zou elke betekenis verliezen als deze wordt vertaald in een nieuwe deal met de coupplegers, of in de reanimatie van een bemanning van niet-gekozen politici die worden gebruikt als het vijfde wiel van de wagen van de contrarevolutie van het leger. Degenen die campagne voeren voor een opleving van dit beleid laten zich slechts leiden door wanhopige pogingen om de Soedanese revolutionaire massa’s te verhinderen hun eigen lot te bepalen.

De verzetscomités

In dit verband is het opvallend dat de meeste mainstream media, wanneer zij verslag doen van de gebeurtenissen die zich in Soedan afspelen, verzuimen melding te maken van de verzetscomités als de belangrijkste organisaties van de opstand.

Een ironische speling van het lot is dat de onderdrukking door het militaire regime ertoe heeft bijgedragen dat deze verzetscomités in het middelpunt van de belangstelling komen te staan. Satti legt uit dat de arrestatie van de meeste leiders van de “civiele” partijen – samen met de daadwerkelijke ondermijning van hun politieke gezag bij de meest gevorderde delen van de beweging – ertoe heeft geleid dat het zwaartepunt van de leiding van de strijd op de schouders van deze basiscomités is komen te liggen.

Net als in juni 2019 heeft het feit dat het internet en de mobiele netwerken door de junta zijn afgesneden, de tegenstanders van de staatsgreep ertoe aangezet meer ‘traditionele’ mobilisatiemethoden te gebruiken om de digitale communicatie te omzeilen. Het netwerk van lokale verzetscomités dat in veel steden en gemeenten bestaat, is daarbij uiterst handig om bijeenkomsten te beleggen, buren te verzamelen, betogingen te plannen en flyers uit te delen. “De activisten van de comités hebben hun manier ontwikkeld om met elkaar in contact te komen en de massa van het volk te bereiken,” aldus Satti. Deze innovatieve communicatiekanalen omvatten zelfs oproepen tot stakingen die door de luidsprekers van moskeeën worden verspreid.

Deze revolutionaire comités hebben ook allerlei andere taken op zich genomen, zoals het verlenen van eerste hulp aan gewonde betogers of het organiseren van de voedselvoorziening – een onmisbare taak voor de beweging om zich te organiseren in de context van tekorten aan basisgoederen, stijgende prijzen en de verstoring van distributienetwerken als gevolg van de huidige impasse. “De verzetscomités zijn niet overal zo goed georganiseerd als in Khartoum, maar ze hebben overal in Soedan voet aan de grond gekregen: in Atbara, in Port Soedan…” legt Satti uit.

Elke revolutie brengt collectieve zelforganiserende structuren voort die de wil vertegenwoordigen van het uitgebuite en onderdrukte volk in de strijd tegen de oude orde. Vanuit dat oogpunt is de nieuwe impuls die wordt gegeven aan de verzetscomités (die voor het eerst verschenen tijdens een golf van straatprotesten tegen het regime van al Bashir in 2013, en vervolgens op grotere schaal ontstonden na de ‘decemberrevolutie’ van 2018) ongetwijfeld de verst gevorderde indicatie van het revolutionaire karakter van de huidige situatie.

Er is wat marxisten ‘dubbelmacht’ noemen ontstaan: aan de ene kant staat de legertop, die vertrouwt op de oude staatsmachine, zijn militaire en paramilitaire troepen, en de belangen verdedigt van de corrupte en parasitaire elite van het land. Aan de andere kant staan de verzetscomités, die de revolutionaire massa’s vertegenwoordigen en hun verlangen naar een nieuwe samenleving. Maar om deze nieuwe maatschappij te verwezenlijken, moet nog een zware strijd worden geleverd om de oude orde omver te werpen.

Repressie

Eén van de uitdagingen houdt verband met de vraag hoe de revolutionaire beweging het geweld van het coupregime het hoofd moet bieden. Er is al een spervuur van repressie, ook al was dit nog relatief beperkt door de omvang van de mobilisaties. Het leger is bij deze repressie betrokken, maar er is vooral een grote aanwezigheid en betrokkenheid van de paramilitairen van de RSF waargenomen. Deze zijn voor de militaire junta een betrouwbaarder contrarevolutionaire stormram gebleken dan de gewone troepen.

Een wijdverspreide detentiecampagne heeft betogers, activisten, journalisten en aanhangers van de ten val gebrachte burgerregering getroffen. Satti legde uit dat in de aanloop naar de ‘miljoenenmars’ van zaterdag ook een golf van gerichte arrestaties van leidende figuren van de verzetscomités werd ondernomen, met als doel het verzet te onthoofden. Terwijl veel revolutionaire activisten en betogers wegkwijnen in de gevangenis, heeft de militaire leiding de laatste tijd ook enkele van de meest verguisde topfiguren van het regime van al-Bashir vrijgelaten, waaronder diens ex-minister van Buitenlandse Zaken, enkele ambtenaren van de inlichtingendienst en een ISIS-gezinde reactionaire geestelijke.

In de afgelopen week zijn er veel schietpartijen, moorden en folteringen geweest. Op zaterdag werden nog meer betogers gedood, raakten honderden gewond door geweerschoten en werden sommige eerstehulpposten van ziekenhuizen naar verluidt bestormd door misdadigers van de RSF om te verhinderen dat gewonde betogers medische verzorging kregen.

Over het exacte dodental doen verschillende cijfers de ronde. De exacte omvang van de wreedheden is moeilijk te meten, zelfs voor activisten ter plaatse, door het gebrek aan volledige verslaggeving en het platleggen van internet- en telefooncommunicatie. Netblocks, dat toezicht houdt op internetonderbrekingen over de hele wereld, heeft gemeld dat met uitzondering van een periode van vier uur, het internet in het hele land is afgesloten sinds de militaire machtsovername.

Tot nu toe lijkt de repressie tegen de beweging vooral olie op het vuur van de woede van de mensen te hebben gegooid. “Het zal ons niet doen terugkrabbelen; het versterkt alleen onze vastberadenheid,” zei een betoger in Khartoum, geciteerd door Ahram.org. Maar tenzij de revolutionaire beweging in het offensief gaat en een plan uitwerkt om de moorddadige machinerie in handen van de coupplegers te ontmantelen, zullen zij er niet voor terugschrikken om deze opnieuw tegen de beweging te ontketenen, met mogelijk verschrikkelijke gevolgen.

De roep van de bevolking om de opstand vreedzaam te laten verlopen is begrijpelijk, want de Soedanezen zijn de eindeloze oorlog en het bloedvergieten beu. Maar de bloedige bruten aan het hoofd van het leger en de RSF zullen nooit uit eigen beweging afzien van contrarevolutionair geweld. Zij hebben keer op keer laten zien dat zij bereid zijn de meest extreme vorm van geweld te gebruiken om hun macht en winsten te verdedigen. Nieuw bloedvergieten kan alleen worden voorkomen als zij door de massa’s volledig worden ontwapend.

In de tussentijd kan de revolutie zich niet beschermen tegen een genocidaal regime als het met de handen op de rug gebonden strijdt. Om zich voor te bereiden op de toekomstige botsingen die onvermijdelijk zullen komen met de contrarevolutie, moeten er dringend collectief georganiseerde, gedisciplineerde comités voor zelfverdediging worden gevormd in elke buurt, op elke werkplek en in elk dorp. De bestaande verzetscomités, samen met de SPA en militante vakbonden, hebben een primaire rol te spelen in het samen vorm geven hiervan.

Om de aanhangers van het militaire regime te neutraliseren, moeten ook de soldaten in het leger – van wie velen in het verleden hun sympathie voor de revolutie hebben betuigd en rechtstreeks te lijden hebben onder de diepe economische crisis – ervan overtuigd worden dat ze moeten weigeren als waakhonden van een onderdrukkende en corrupte elite te fungeren en dat ze zich in groten getale bij de revolutionaire strijd moeten aansluiten. Een oproep aan de gewone soldaten om zich te organiseren in revolutionaire soldatencomités, gebaseerd op een programma van vastberaden sociale eisen, zou het de junta al een heel pak moeilijker maken om gewelddadige op te treden tegen de beweging.

Strijden om de macht

Belangrijk is dat er actief gestreefd wordt naar de vorming van revolutionaire comités in alle bedrijven, fabrieken en werkplaatsen, democratisch gekozen door vergaderingen van stakende arbeiders. Op deze manier kan de arbeidersklasse niet alleen besluiten over de voortzetting van de stakingen, zoals veel sectoren al hebben gedaan, maar zich ook voorbereiden op het overnemen van de controle over het economische leven van het land uit de handen van de pro-regime bazen en corrupte zakenlieden.

Door zich uit te breiden op de werkplaatsen en in de kazernes, en door zich te verenigen op de schaal van het hele land, kunnen de verzetscomités een concurrerend centrum van politiek gezag worden ten opzichte van de heerschappij van de generaals, de vuile trucs van het imperialisme en zijn plaatselijke agenten te slim af zijn, en strijden om de macht.

In plaats van de verkiezingsfraude, die onvermijdelijk het gevolg zou zijn van de door al Burhan beloofde verkiezingen, zouden er werkelijk democratische verkiezingen kunnen worden georganiseerd onder toezicht van het Soedanese volk via hun comités, met als doel het bijeenroepen van een revolutionaire grondwetgevende vergadering van democratisch gekozen vertegenwoordigers uit alle regio’s van Soedan, die rechtstreeks verantwoording verschuldigd zijn aan de massabeweging. Dit zou de weg openen naar een revolutionaire regering van de arbeidersklasse, de arme boeren en alle onderdrukte volkeren. Zo’n regering kan de militaire junta voor de rechter zou brengen en haar van al haar posities zou ontheffen – binnen de staat, de strijdkrachten en de economie. Zo’n regering kan ook een begin maken met de wederopbouw van de samenleving op een volledig nieuwe basis.

Door de schulden volledig kwijt te schelden, de rijkdommen van het oude regime te onteigenen en de economie in te richten volgens de sociale behoeften, zou de revolutie een beslissende breuk maken met de kapitalistische belangen in het land, en op weg gaan naar een vrij en socialistisch Soedan. Dit zou meteen een brede steun krijgen van werkenden en onderdrukte massa’s in de regio en de rest van de wereld.

“Miljoenen arbeiders, jongeren, vrouwen en onderdrukten verlangen naar een Soedan dat vrij is van geweld en armoede, terwijl de generaals en krijgsheren die het land regeren en plunderen slechts wachten op hun moment om krachtiger terug te slaan om hun macht en winsten te verdedigen.” Dat schreven we in juni 2021 op deze site. 

Door Serge Jordan

Maandagochtend kwam het conflict dat al maanden broeit tussen de militaire en de civiele fracties van het Soedanese orgaan voor machtsdeling, de ‘Soevereine Raad’, tot een hoogtepunt. De legerleiding pleegde een staatsgreep, riep de noodtoestand uit, ontbond de Raad en arresteerde premier Abdalla Hamdok en zijn kabinet, samen met verschillende regeringsgezinde partijleiders. De internationale luchthaven van Khartoum en de hoofdkantoren van de staatsomroep voor radio en televisie werden door militairen afgegrendeld, terwijl het  internet en de mobiele telefonie werden afgesloten.

Achter de civiel-militaire breuklijnen gaat een dieper conflict schuil tussen de revolutionaire aspiraties van miljoenen Soedanezen en de contrarevolutie, die het scherpst wordt verwoord door de generaals. De diepe crisis die de Soedanese economie treft en de wijdverspreide polarisatie als gevolg van het uitblijven van veranderingen na de revolutie van 2018-2019, hadden de precaire samenwerking tussen de civiele leiders en de generaals onder toenemende druk gezet. Een reeks volksmobilisaties in de afgelopen maanden veranderde die scheidingslijn in een open breuk. Het burgerblok (bekend als de “Forces for Freedom and Change” of FFC) werd ook verscheurd, waarbij een groep partijen en gewapende bewegingen die eerder tegen het regime van ex-dictator Omar al Bashir in Darfoer hadden gestreden, de kant van de militairen kozen.

Bovendien was het oorspronkelijk de bedoeling dat de militaire leiding van de Soevereine Raad van het land in november zou worden overgedragen aan een burgerlijke leiding. Coupleider generaal Abdel Fattah Al-Burhan en zijn militaire trawanten zagen een dergelijke stap als een potentiële bedreiging voor hun macht en prestige, die de honger van de massa’s had kunnen wekken om de militairen te verdrijven en gerechtigheid te eisen, met name voor het bloedbad van 3 juni 2019, toen de toenmalige Militaire Raad honderden revolutionaire betogers afslachtte in Khartoem. Kortom, het is de vrees voor een nieuwe sociale explosie en de vastberaden weigering om af te zien van zijn macht die de leidraad vormt voor de manoeuvres van het leger om de volledige controle terug te nemen.

In een eerder artikel, gepubliceerd in juni, merkte ISA op: “Miljoenen arbeiders, jongeren, vrouwen en onderdrukten verlangen naar een Soedan dat vrij is van geweld en armoede, terwijl de generaals en krijgsheren die het land regeren en plunderen slechts wachten op hun moment om krachtiger terug te slaan om hun macht en winsten te verdedigen.” Dit moment is gekomen nadat het lang in de maak waS.

De massa’s verzetten zich

Bij het krieken van de dag, zodra het nieuws van de staatsgreep bekend werd, stroomde het verzet de straat op. Vaak onder leiding van lokale “verzetscomités” braken in de hoofdstad Khartoem, in Omdurman en in vele andere steden protesten uit tegen de staatsgreep. Jongeren begonnen wegversperringen en barricades op te werpen en verbrandden autobanden in hun buurten. De belangrijkste slogan die op straat wordt geroepen is “Teruggaan is niet mogelijk!”, aldus Satti, een ISA-aanhanger die deelnam aan de betogingen in Khartoem.

De afgelopen maanden is het Soedanese volk steeds meer de straat opgegaan om zijn revolutie te verdedigen tegen de voelbare dreiging van een staatsgreep. In de weken daarvoor had Al-Burhan – ooit een trouwe en bloedige handlanger van al-Bashir – openlijk opgeroepen tot de ontmanteling van het civiele kabinet. De dreiging werd concreter na een eerste, mislukte staatsgreep op 21 september, uitgevoerd door een groep met heimwee naar het oude regime. Als reactie daarop werd betoogd in verschillende delen van het land, waaronder El Gezira, Noord-Kordofan, de staat Rode Zee en El Gedaref. Half oktober werd voor het presidentieel paleis in Khartoem ook een pro-militaire sit-in gehouden, waarbij erop werd aangedrongen dat het leger de macht zou overnemen.

Op 21 oktober barstte de revolutionaire energie van de massa’s, aangewakkerd door een reeks provocaties, los en betoogden honderdduizenden mensen in het hele land voor een burgerbestuur. Dit was één van de grootste uitingen van verzet tegen het leger sinds de val van al-Bashir. Die dag werd ook de verjaardag gevierd van de revolutionaire opstand en algemene staking die in 1964 het militaire bewind versloeg van generaal Ibrahim Abboud, die kort na de onafhankelijkheid van Soedan in 1956 met geweld aan de macht was gekomen.

Sinds de onafhankelijkheid heeft Soedan drie aanhoudende periodes van militaire dictatuur gekend, die telkens abrupt werden onderbroken door een precaire en kortstondige periode van zogenaamde “democratische overgang.” Deze democratische tussenperiodes tussen regimes van regelrechte tirannie werden zelf geteisterd door repressieve opflakkeringen van de staatsmacht en ernstige inperking van de democratische rechten.

Deze nieuwe staatsgreep herinnert ons er opnieuw op wrede wijze aan wat de geschiedenis van het land al herhaaldelijk heeft aangetoond, namelijk dat er geen sprake kan zijn van de opbouw van een “democratie” zonder een grondige omverwerping van een economische orde die gebaseerd is op de superuitbuiting en verarming van miljoenen mensen. Het kapitalisme – dat in Soedan diep verweven is met de controle van grote sectoren van de economie door het leger en door de beruchte milities van de “Rapid Support Forces” (RFS) – kan eenvoudigweg geen kader bieden voor het veiligstellen van democratische rechten, laat staan van een waardig bestaan voor iedereen.

Nu de Covid-19 pandemie het mondiale kapitalisme in een nieuwe crisisfase heeft gebracht, kraakt het democratische vernisje van het systeem aan alle kanten. Dit komt het duidelijkst tot uiting in de heropleving van militaire overnames en autoritaire machtsgrepen op het Afrikaanse continent in het afgelopen jaar, waaronder twee in Mali, één in Tsjaad, één in Tunesië en een mislukte staatsgreep in Niger afgelopen maart.

Oppositie

Maandag riepen leiders van verschillende politieke partijen het Soedanese volk op de straat op te gaan om zich te verzetten tegen de militaire staatsgreep. Dat is allemaal goed en wel, en veel betogers hebben de woorden van deze leiders niet afgewacht om dat te doen. Er heerst een gezond wantrouwen jegens leiders die het bloed van de martelaren hadden verkocht door de revolutionaire strijd te ondermijnen door de doodlopende weg van samenwerking met de moorddadige militaire junta te bewandelen. Premier Hamdok, die nu onder huisarrest staat, had het vorige maand over de “overblijfselen van het vroegere regime die de civiele democratische overgang trachten te dwarsbomen.” Bijna twee jaar lang heeft hij echter zelf een regering geleid die wanhopig probeerde een compromis te sluiten met deze ‘overblijfselen’.

De massabeweging tegen de staatsgreep moet de onmiddellijke vrijlating eisen van alle civiele leiders en ministers – en van de honderden betogers die sinds maandagochtend al zijn gearresteerd. Maar de schade die is geërfd van de kortzichtige strategie van deze politici, die weigerden hun vertrouwen te stellen in de revolutionaire strijd en in plaats daarvan politieke akkoorden zochten met de oude heersende klasse, moet worden erkend voor wat zij zijn.

De aanhangers van het FFC zagen de overeenkomst over machtsdeling met de legertoppen als een manier om een einde te maken aan de tegenstelling tussen revolutionaire betogers en de staatsmachine. Ze probeerden lang de massabeweging onder controle te houden, maar nu domineert hun gevoel voor politiek zelfbehoud opnieuw.

Objectief gezien heeft hun economisch beleid ook de kapitalistische heersende elites en de imperialistische instellingen in de kaart gespeeld. Zo hebben zij onder meer steun verleend aan strenge besparingen, zoals de opheffing van subsidies en de verdere uitholling van de overheidsvoorzieningen, waardoor de strop om de nek van de armen en hongerigen nog strakker is geworden. De economische situatie van het grootste deel van de bevolking is sindsdien alleen maar nijpender geworden, met prijzen die de pan uit rijzen en wijdverbreide tekorten aan eerste levensbehoeften zoals medicijnen, tarwe en brandstof. Verwacht wordt dat tegen het einde van dit jaar ongeveer een derde van de bevolking humanitaire hulp nodig zal hebben.

Het aandeel van de civiele leiders en de afgezette ministers in de huidige economische ramp wordt door de generaals op cynische wijze als wapen gebruikt om hun eigen staatsgreep te rechtvaardigen. Het hoofd van de RSF, generaal Mohamed Hamdan Dagalo (“Hemedti”), verklaarde dat ze “de gemiddelde burger hadden verwaarloosd.” Natuurlijk hebben de militaire leiders en krijgsheren zoals Hemedti geen andere oplossing te bieden dan door te gaan met het plunderen van het land en het onderdrukken van de meerderheid voor hun eigen zelfverrijking.

Het burgerblok en de leiders van de FFS hebben echter geen ernstig alternatief. Daarom is het formuleren van een programma dat verder gaat dan de eis voor een “burgerbestuur” – wat sommigen zouden kunnen opvatten als een simpele terugkeer van deze ongekozen burgerlijke politici aan de macht – van vitaal belang om de basis en de aantrekkingskracht van de revolutionaire beweging te verbreden. Uiteindelijk is de belangrijkste scheidslijn niet alleen die tussen burgers en generaals, maar tussen hen die verpletterd worden door kapitalistische uitbuiting en hen die daarvan profiteren – of ze nu een militair uniform dragen of niet.

Alternatief

De hele door het westerse imperialisme gesteunde politieke architectuur die na de val van al-Bashir is opgebouwd, en die gebaseerd is op het aanbrengen van een civiele pleister op de verrotte fundamenten van de oude onderdrukkingsmachinerie en de economische plundering van zijn dictatuur, ligt nu in duigen. Dat geldt ook voor de strategie van de civiele leiders, die hun twee jaar durende pogingen om de revolutie met de contrarevolutie te verzoenen, nu moeten bekopen.

Onmiddellijk na het sluiten van het akkoord over machtsdeling in de zomer van 2019 benadrukte ISA dat als de Soedanese arbeidersklasse en volksmassa’s de macht niet in eigen handen nemen en de oude heersende klasse niet onteigenen, deze laatste de crisis uiteindelijk op haar eigen manier zou oplossen, door de langdurige periode van instabiliteit te doorbreken door “haar toevlucht te nemen tot een staatsgreep, of een ‘nieuwe 3 juni’, mogelijk op grotere schaal.” Dit gevaar is vandaag des te reëler. Op dit moment zet de massale uitbarsting van verzet in de straten van Soedan een relatieve druk op de repressieve ambities van de generaals. Maar er zijn al een aantal betogers doodgeschoten, de coupplegers willen immers nagaan wat de reactie daarop is. Bovendien is het geweld in sommige gebieden, zoals in Darfoer, nooit echt opgehouden: honderden mensen hebben het leven verloren en honderdduizenden zijn ontheemd geraakt in een conflict dat voor een groot deel wordt aangewakkerd door de machthebbers in Khartoem.

Op de taal van het naakte militaire geweld kan alleen worden gereageerd met de taal van massale revolutionaire actie en collectieve zelfverdediging. Er mag geen tijd worden verspild: er moeten meteen volkscomités voor zelfverdediging worden opgezet in heel het land. Deze comités vormen het kloppend hart van de beweging en moeten een plan opzetten om hun doel te bereiken. Ook de lagere rangen van het leger – die voor hun superieuren de vuile klusjes moeten opknappen voor een loon dat hun gezinnen niet kan onderhouden – moeten worden opgeroepen om te breken met de contrarevolutionaire generaals. Ze moeten helpen om alle misdadigers, folteraars, verkrachters en moordenaars binnen de staats- en paramilitaire strijdkrachten te ontwapenen.

Een grootscheepse reactie van de arbeidersbeweging is van essentieel belang, aangezien zij de sleutel in handen heeft om de militaire junta te verslaan. Berichten over stakingen onder artsen, mijnwerkers en de werknemers van de Centrale Bank van Soedan zijn allemaal belangrijke stappen in die richting. De oproepen tot een algemene staking van de Soedanese Beroepsvereniging (Sudanese Professionals’ Association) en de Soedanese Communistische Partij verdienen volledige steun.

Om de krachtigste strijd tegen de staatsgreep op te bouwen, is er binnen de beweging nood aan een programma dat tot het hart van de werkende mensen, arme boeren, vrouwen, werkloze jongeren en onderdrukte gemeenschappen spreekt. Eisen zoals het herstel van alle democratische rechten, de onmiddellijke vrijlating van alle betogers en politieke gevangenen, het beëindigen van de noodtoestand en de arrestatie van de leiders van de coup moeten worden opgenomen in een radicaal programma voor sociale revolutie: een programma dat een einde maakt aan het leven van ellende, werkloosheid en onzekerheid dat aan zoveel Soedanezen is opgelegd.

De grondstoffen van het land, die gemonopoliseerd worden door een kliek van corrupte en gewelddadige handlangers, moeten in handen van de overheid komen om gecontroleerd en gepland te worden in het belang van de meerderheid van de bevolking. Daartoe zou de beweging kunnen ijveren voor de nationalisatie en democratische controle door de arbeiders van de investeringsmaatschappijen, goudmijnen en andere bezittingen van de militairen en de RSF; voor een onvoorwaardelijk verzet tegen de door het IMF geïnspireerde besparingen en voor een volledige kwijtschelding van de schuld; voor de onteigening van grootgrondbezitters en een grondige landhervorming ten gunste van de arme boeren; maatregelen voor prijscontrole en distributie van voedsel en andere levensnoodzakelijke goederen door volkscomités aan de basis; voor het schrappen van de gigantische militaire en veiligheidsbegrotingen en voor massale overheidsinvesteringen in de opbouw van infrastructuur, gezondheidszorg en onderwijs; voor gelijke rechten voor alle volkeren, met inbegrip van het recht op zelfbeschikking voor alle onderdrukte en gemarginaliseerde gemeenschappen in Darfoer, Zuid-Kordofan en het Nubagebergte.

Aangezien de officiële civiele leiders hun onbekwaamheid en onwil hebben getoond om te breken met de kapitalistische ‘modus operandi’, moeten de arbeiders, de arme massa’s en de revolutionaire jongeren hun eigen, onafhankelijke politieke organisatie opzetten om een dergelijk programma uit te voeren. Ze zullen daarbij de volledige steun en solidariteit nodig hebben van de internationale arbeiders- en vakbeweging, die een belangrijke rol te spelen heeft in het verdedigen en ondersteunen van het heldhaftige verzet van het Soedanese volk tegen de zich ontvouwende militaire staatsgreep.

Weg met het coupregime! Er is geen weg terug: op naar een vrij, socialistisch en democratisch Soedan!

Twee jaar na de revolutie die de dictatuur van Omar Al-Bashir omverwierp en waarbij honderden mensen het leven lieten in de strijd voor een betere toekomst, is Soedan nog steeds in de greep van gewelddadige en onderdrukkende krachten die de ontwikkeling van het land tegenhouden.

Door Satti, ISA in Soedan

Janjaweed milities

De Rapid Support Forces (RSF), ook bekend als de Janjaweed militie, begonnen hun huurlingenmars met een aantal op stammen gebaseerde strijdkrachten in het begin van de jaren 2000, onder het regime van Al-Bashir. Ze maakten gebruik van de gewapende steun van de staat en van zijn onderdrukkende vooringenomenheid jegens specifieke stamgroepen en zijn rotte racistische oorlog. Deze strijdkrachten werden ingezet vanwege hun Arabische etnische achtergrond, die verschilde van de rebellenbewegingen in Darfoer. Vandaag is het een militaire macht die met het leger kan concurreren inzake financiële en economische mogelijkheden. Dit komt als gevolg van de jarenlange corruptie van de staat en de mishandeling en vervolging van etnische minderheden – naast diverse buitenlandse inmengingen.

In 2019, na de val van Al-Bashir, kondigde Hemedti, het hoofd van de RSF, aan dat die milities meer dan 1 miljard dollar hadden betaald aan de Bank van Soedan, wat duidelijk hun financiële kracht aantoont. Volgens de statistieken is de RSF, via hun bedrijf genaamd Al-Junaid, de belangrijkste speler in de goudsector van Soedan. Goud is goed voor 40% van de buitenlandse handel van Soedan en wordt geschat op 16 miljard dollar per jaar, volgens Africa News. Daarnaast is er een deel van de export die gebeurt via smokkel.

Na de afscheiding van het zuiden van Soedan in 2011 en het verlies van bijna 75% van de begrotingsinkomsten van Soedan, wendden veel mensen zich tot de goudgebieden. Jabal Amer in Noord-Darfoer was één van de belangrijkste winningsgebieden voor goud in Sudan. Het is de berg die de milities van Hemedti in 2017 met geweld hebben bezet na een conflict met andere milities, waarbij volgens sommige berichten bijna 800 mensen werden gedood. Smokkel naar Tsjaad was in het begin de enige manier om goud te verkopen voor Hemedti, maar zodra de strijdkrachten formeel waren erkend en ontvangen in Khartoem, opende hij het bedrijf Al-Junaid (dat gelieerd is aan de RSF en waarvan de eigenaars Hemedti’s familie zijn). De export kon toen via officiële kanalen, via luchthavens naar de Verenigde Arabische Emiraten en enkele andere landen. Dit blijkt uit een verslag van Global Witness (https://www.globalwitness.org/en/campaigns/conflict-minerals/exposing-rsfs-secret-financial-network/).

Al-Junaid is al jaren bezig met het winnen van goud in Jabal Amer en twee andere gebieden en met de uitvoer ervan. Het afgelopen jaar kwam onder zware druk het nieuws naar buiten dat de RSF de goudmijnen van Jabal Amer aan de Soedanese regering had overgedragen. Dit werd bevestigd door de regering. Maar zelfs als het nieuws juist is, blijven er nog veel vragen over: hoeveel geld hebben deze Janjaweed-troepen de afgelopen jaren verdiend? Hoe is dat geld besteed? Wat is er nodig om alle rijkdom die gedurende al die tijd aan deze goudhandel is onttrokken, terug te geven? En, misschien wel het belangrijkste: wie zal het nu echt voor het zeggen hebben over het gebruik van deze grondstof, gezien het feit dat de RSF een sterke greep heeft op het staatsapparaat, en Hemedti zelf toevallig ook de plaatsvervangend voorzitter is van de Soevereine Raad, d.w.z. het bestuursorgaan van de staat?

Om te voorkomen dat ondoorzichtige deals worden gesloten en het geld van de goudmarkt in handen komt van corrupte ambtenaren, pleit ISA voor de volledige nationalisatie van de goudreserves van het land onder de democratische controle van organen van volks- en arbeiderscontrole. Hetzelfde moet gebeuren met Al-Junaid en alle andere bedrijven die nog steeds in handen zijn van de militaire top, de veiligheidstroepen en de RSF. Het breken van de economische invloed van deze contrarevolutionaire krachten is een integraal onderdeel van wat nodig is om hun invloed op de politiek van het land uit te hollen. Het is bovendien objectief gezien noodzakelijk om de sociale en economische benarde situatie van de massa’s aan te pakken, een kwestie die meer dan twee jaar na de revolutie nog steeds niet is beantwoord.

Naast het goudgeld heeft Hemedti nu een breed scala aan investeringen binnen en buiten Soedan, deels in de VAE en de rest in verschillende buurlanden. Tijdens Hemedti’s recente bezoek aan Ethiopië werd door verschillende nieuwszenders gesuggereerd dat dit een speciaal bezoek was in verband met zijn investeringen in dat land. Dit komt bovenop het geld dat afkomstig is van de inzet van huurlingen voor Saoedi-Arabië in de oorlog in Jemen en bij de bescherming van zijn landgrenzen (waarvoor meer dan 30.000 soldaten ingezet zijn), en bovenop het geld van de Europese Unie in wat bekend staat als het “Khartoemproces”, dat bedoeld is om illegale immigratie een halt toe te roepen – een deal waarin de RSF de grootste rol speelt door geld aan te nemen van de EU, samen met mensensmokkelaars en krijgsheren in Libië.

Het leger

Sinds de formele onafhankelijkheid van het land heeft het Soedanese leger een lange staat van dienst als het gaat om het doden van Soedanezen, te beginnen met de oorlog in Zuid-Soedan en vervolgens de oorlog in Darfoer, waarbij mensen werden gebombardeerd door Antonov-vliegtuigen. Het leger is een vehikel geweest voor reactionaire politieke partijen en figuren. Het was een instrument om staatsgrepen te plegen tegen democratisch verkozen regeringen, die in Soedan kortstondig hebben bestaan. Het is ook een instrument om het gevaar van revolutionaire bewegingen (die sinds 1964 driemaal de heerschappij van de heersende klasse hebben bedreigd) in de kiem te smoren. Tijdens de lange heerschappij van de islamitische fundamentalisten en hun corruptie in alle staatsinstellingen, zijn enkele hooggeplaatste militaire officieren agenten geworden van de inlichtingendiensten van enkele regionale en mondiale imperialistische landen, waarvan de Verenigde Arabische Emiraten, Saoedi-Arabië en Rusland de belangrijkste zijn.

In de eerste maanden van 2019 verschenen Russische paramilitaire troepen, of wat bekend staat als “Wagner”, in de hoofdstad Khartoem, vergezeld van Soedanese veiligheidstroepen – nadat hun aanwezigheid beperkt was gebleven tot gebieden waar goud werd gewonnen. De voorbije jaren hebben deze troepen investeringen gedaan en een aantal bedrijven opgericht. Op de website van het Ministerie van Financiën van de VS zijn verschillende verslagen te vinden waarin het netwerk van investeringen van deze strijdkrachten in Soedan wordt toegelicht.

In de afgelopen maanden is in sommige berichten de aanwezigheid bevestigd van Russische strijdkrachten in de Rode Zee in het oosten van het land bij Flamingo Bay, de enige marinebasis in Soedan. De Russen zijn van plan een marinebasis op te zetten, hun eerste in Afrika. Dit gebeurt met de goedkeuring van de Soedanese regering, zowel de militaire als de civiele vleugels, waardoor het land nog verder wordt beroofd van zijn reeds kreupele ‘soevereiniteit’ – één van de redenen waarom de revolutie plaatsvond. Er is begonnen met de bouw van deze Russische basis, waar 300 soldaten zullen worden ondergebracht, overeenkomstig een akkoord dat Rusland en Soedan voor een periode van meer dan 25 jaar hebben gesloten.

Deze Russische basis wordt omschreven als een logistieke basis, maar heeft dezelfde strategie als de Tartus-basis in Syrië, die in het begin een logistieke basis was en al snel militaire versterkingen kreeg om een volledige militaire basis te worden. Dit gebeurt in het licht van de voortdurende wereldwijde concurrentie om de wateren van de Rode Zee. Belangrijk is dat het initiatief tot deze overeenkomst werd genomen door Al-Bashir in zijn nadagen, in een poging om sterke internationale steun te vinden. Dit toont het opportunisme van de huidige regering: de door het vorige regime in gang gezette maatregelen worden gewoon doorgezet!

Mishandelingen en schendingen van de mensenrechten

De strijdkrachten hebben zich schuldig gemaakt aan extreme wreedheid en geweld tegen het Soedanese volk, hetzij rechtstreeks (zoals het bombardement op Al-Antanouf, het gebruik van internationaal verboden gassen, enz.), hetzij onrechtstreeks, bijvoorbeeld door huurlingen te rekruteren en steun te verlenen aan paramilitaire troepen, zoals het geval was met de RSF. Het is belangrijk te wijzen op de nauwe band tussen het leger en de RSF. Zo wordt generaal Al-Burhan, die thans voorzitter is van de Soevereine Raad, beschouwd als de officier die verantwoordelijk is voor de oprichting van de Janjaweed.

Onder het toeziend oog en de medeplichtigheid van de staatstroepen zijn de RSF na de revolutie in het hele land verwoestingen blijven aanrichten, onder meer door regelmatige uitbarstingen van dodelijk geweld tegen de Darfoeri-bevolking, maar ook tegen activisten en oppositiekrachten die als een bedreiging voor hun greep op de macht werden beschouwd. Zo is in een aantal rapporten melding gemaakt van de willekeurige en onwettige arrestaties door de RSF van Soedanese burgers en activisten.

In december vorig jaar werd een jonge revolutionaire activist, Bahaa El Din Nuri, vermoord. Hij stierf in een detentiecentrum van de RSF nadat hij in de buurt van zijn huis was ontvoerd. Vijf dagen later belde het openbaar ministerie zijn familie om hen te vertellen dat hun zoon in het mortuarium lag. Ze vervalsten het rapport van de forensisch arts om zijn dood te doen voorkomen als een natuurlijke dood ten gevolge van ziekte, maar na druk van straatprotest, gaf het openbaar ministerie het autopsierapport vrij en werd bevestigd dat de dood door foltering was veroorzaakt.

De Soedanese Beroepsvereniging (SPA) eiste destijds dat degenen die betrokken waren bij de ontvoering en marteling van Nuri werden overgeleverd voor vervolging, en dat alle detentiecentra van de RSF zouden worden gesloten. Tot op heden is er echter niets gebeurd en zijn de daders nog steeds vrij om te opereren. Dit is slechts het topje van de ijsberg van de wijdverspreide misbruiken door deze strijdkrachten. Er wordt niet tegen hen opgetreden en ze zijn het gewend geraakt om straffeloos te kunnen handelen.

Dit is slechts een klein deel van wat deze barbaarse troepen in Soedan hebben aangericht sinds hun oprichting in 2003. Alleen al tussen 2003 en 2005 werden meer dan 300.000 burgers blootgesteld aan hongersnood, droogte en ziekten als gevolg van de conflicten die de RSF en andere strijdkrachten van het regime in Darfoer hebben uitgevochten. In Darfoer zijn vele wreedheden begaan, waaronder massale verkrachtingen, moorden en het platbranden van dorpen, en talloze schendingen die door de toenmalige Soedanese regering in de doofpot werden gestopt, en zonder dat er, tot op de dag van vandaag, eerlijke processen zijn geweest die recht konden doen aan de talloze slachtoffers.

De hoop van de revolutie was een einde te maken aan deze misdaden en gerechtigheid voor de slachtoffers te bekomen met eerlijke processen. Zelfs na twee jaar worden deze processen nog steeds tegengehouden. Het duidelijkste voorbeeld is de overlevering van Al-Bashir aan het strafhof, iets waartegen Al-Burhan, Hemedti en alle leden van de “Coup Council” zich verzetten, omdat zij weten dat zij zelf een integraal onderdeel zijn van de misdaden die in Darfoer en elders hebben plaatsgevonden, en dat onderzoek gemakkelijk hun directe betrokkenheid kan aantonen.

Deze officieren zijn sinds de revolutie een struikelblok gebleven voor de democratische aspiraties en vrijheden. Het laatste voorbeeld hiervan was de ratificatie van de “Wet op de bestrijding van informatiemisdrijven”, die aanvankelijk werd voorgesteld als een wet ter bescherming van de privacy, maar in werkelijkheid de veiligheidstroepen de bevoegdheden geeft om mensen te bespioneren. Deze wet is reeds tegen politieke activisten gebruikt, op beschuldiging van belediging van de reputatie van het leger. Het doel is om activisten het zwijgen op te leggen als die willen ingaan op de rol van de Militaire Raad in de repressie tegen het protest aan het generaal commando in Khartoem op 3 juni 2019, waarbij honderden revolutionaire betogers omkwamen en duizenden anderen zagen wat er gebeurde.

Tweede verjaardag van geweld aan generaal commando

Op 11 mei riepen de families van de martelaren op tot een Ramadan-ontbijt bij het generaal commando van het Soedanese leger, dezelfde plaats waar hun zonen en dochters twee jaar geleden werden afgeslacht, als een herdenking. Na het verbreken van het vasten gaven de families van de martelaren een verklaring waarin zij de RSF, vertegenwoordigd door Hemedti en zijn broer, de eerste plaatsvervanger van de RSF, ervan beschuldigden degenen te zijn die het protest twee jaar geleden hebben neergeslagen en daarbij revolutionairen om het leven brachten. De families gaven de RSF een ultimatum van 3 juni: als het voordien niet toegaf dat het misdaden beging, zou de mobilisatie opgevoerd worden.

De Militaire Raad bevestigde echter dat de legerleiding nog steeds denkt dat ze met alles wegkomt. Er werd met scherp geschoten op betogers waarbij minstens twee doden vielen. Dit bevestigde dat het nieuwe regime een groot obstakel is voor de revolutie: zowel de ‘Raad van de Staatsgreep’ als de burgerlijke leiders die ermee samenwerkten of het bestaan ervan toelieten door compromissen te sluiten over de doelstelling van de revolutie en door te aanvaarden dat de macht wordt gedeeld met reactionaire overblijfselen van de dictatuur van Al-Bashir.

Het doden van activisten en betogers gaat door, zelfs op de tweede verjaardag van het bloedbad van 3 juni 2019. Ondertussen worden de officiële onderzoeken naar het geweld van twee jaar geleden uitgesteld. In een interview met het tijdschrift Newline zei Nabil Adeeb, de advocaat die als hoofd van de onderzoekscommissie is aangesteld: “Het resultaat zou kunnen leiden tot een staatsgreep of tot massale onrust in de straten.” De dreiging van destabilisatie komt echter niet van het resultaat van het werk van deze commissie die werd gevormd om de feiten te schetsen van de dood van vreedzame betogers. Het komt voort uit de gevestigde en machtige positie die de krachten die dit bloedbad hebben aangericht tot op vandaag innemen binnen het staatsapparaat, alsmede in het economische leven van het land.

Deze situatie vloeit voort uit het feit dat de revolutie die in december 2018 begon, weliswaar de immense kracht van de Soedanese massa’s toonde, maar niet tot het noodzakelijke einddoel is doorgevoerd, namelijk de volledige omverwerping van het oude regime en van het kapitalistische systeem waarop het heeft gedraaid.

Zoals ISA al vaak heeft uitgelegd, is er geen duurzame en stabiele coëxistentie mogelijk tussen de onvervulde eisen van de revolutie en de contrarevolutionaire plannen van de parasitaire en corrupte junta die aan de macht is. Miljoenen arbeiders, jongeren, vrouwen en onderdrukten verlangen naar een Soedan dat vrij is van geweld en armoede, terwijl de generaals en krijgsheren die het land regeren en plunderen slechts wachten op hun moment om krachtiger terug te slaan om hun macht en winsten te verdedigen. Daarom is er geen tijd te verliezen om een sterk revolutionair en democratisch socialistisch alternatief in Soedan op te bouwen, om klaar te zijn voor de strijd die uit deze tegenstrijdigheid voortkomt.

Analyse door Serge Jordan, Committee for a Workers’ International (de internationale organisatie waarvan LSP/PSL de Belgische afdeling is)

Op maandag 3 juni, voor zonsopgang, hebben het militaire regime en zijn misdadigers een aanval ingezet op de sit-in, die sinds 6 april buiten het militaire hoofdkwartier in de Soedanese hoofdstad Khartoem plaatsvond en die het middelpunt vormde van de voortdurende opstand die de dictatoriale president Omar al-Bashir ten val bracht.

Deze contrarevolutionaire actie werd uitgevoerd door veiligheidstroepen en een reeks reactionaire milities, in het bijzonder de zogenaamde ‘Rapid Support Forces’ (RSF). Deze gewelddadige paramilitaire troepen werden in 2013 officieel opgericht om de praetoriaanse garde van al-Bashir te worden. Het zijn nakomelingen van de inheemse Janjaweed-militie, die een beruchte reputatie heeft opgebouwd met massamoorden, verkrachtingen, plunderingen en talloze andere wreedheden tijdens de oorlog in Darfoer, meer dan tien jaar geleden.

De RSF-milities voerden deze methoden rechtstreeks in het hart van de hoofdstad in en gingen op een moorddadige plundertocht door de stad. Ze staken de tenten bij de sit-in in brand, verkrachtten vrouwen, scheerden de hoofden van demonstranten, geselden ze met zwepen, ze volgden ongewapende burgers op straat om ze af te ranselen en te beroven, ze schoten met scherp op ziekenhuizen, ze plunderden winkels, … Er was soortgelijk geweld, maar dan op kleinere schaal, in Port Sudan, Sinar, Atbara en vele andere plaatsen. Videobeelden op sociale media getuigen van aanhoudend geweld door de RSF-milities in Khartoem en andere steden.

Het Soedanese artsencomité schat het voorlopige dodental op meer dan honderd, bovenop de vele honderden gewonden. Waarschijnlijk is het werkelijke aantal doden door het bloedige optreden van maandag veel hoger. Een geloofwaardige bron met connecties met het veiligheidsapparaat meldde aan een Soedanese journalist dat “sommigen werden doodgeslagen en in de Nijl gegooid, sommigen meerdere malen werden neergeschoten en in de Nijl gegooid en anderen werden machetes in stukken gehakt en in de Nijl gegooid. Het was een bloedbad.” Sinds maandag zijn er ongeveer 40 lijken uit de rivier gehaald.

Angst voor revolutie

Door middel van deze barbaarse repressie heeft de militaire junta, die zich na de val van al-Bashir de macht heeft toegeëigend, getracht terreur onder de massa’s te zaaien en een zware slag toe te brengen aan de revolutionaire strijd die het land sinds december 2018 schokt. Het gebruik van verkrachting is er bijvoorbeeld op gericht de geest van verzet van de vele Soedanese vrouwen te breken nadat ze steevast vooraan stonden in revolutionaire mobilisaties en een sleutelrol hebben speelden bij het trotseren van de vernederingen door het oude regime.

Voor de repressie van maandag bezochten het hoofd van de zogenaamde ‘Transitional Military Council’ (TMC), generaal Abdel Fattah al-Burhan, en zijn plaatsvervangend generaal Mohamed Hamdan Dagalo, leider van de RSF, Caïro, Riyadh en Abu Dhabi. Vermoedelijk om groen licht, hulp en advies te krijgen van al-Sisi, de slachter van de Egyptische revolutie, en van de reactionaire vorsten in de Golf, de belangrijkste regionale steunpilaren van het TMC, voor de moorddadige aanval van maandag. Allemaal dromen ze van het herstel van een meedogenloze dictatuur in Khartoem die de Soedanese revolutie bloedig kan stoppen en meteen de revolutionaire verleidingen in hun eigen achtertuin kan tegengaan. Bovendien willen ze dat het Soedanese regime kanonnenvoer blijft leveren voor hun oorlog in Jemen.

De timing van deze dramatische gebeurtenissen is inderdaad niet toevallig. De inspirerende revolutionaire strijd van de Soedanese massa’s bereikte vorige week een nieuwe dimensie met een stevige tweedaagse algemene staking die het land volledig tot stilstand bracht. Het succes van die staking, die de enorme potentiële macht van de arbeidersklasse liet zien, maakte de generaals en de bezittende klassen in de regio duidelijk bang. De revolutie heeft onder andere een nieuwe impuls gegeven aan onafhankelijke activiteiten van de arbeidersklasse, met de wederopbouw van onafhankelijke vakbonden die ooit door het regime van al-Bashir werden vernietigd. Werkenden begonnen te tonen dat ze een ernstige sociale kracht zijn om rekening mee te houden en dat ze het fundament waarop de politieke en economische macht van de junta is gebouwd, kunnen bedreigen.

Helaas was er een gebrek aan vastberaden leiderschap over wat moest volgen na de twee dagen van algemene staking, die de macht van de generaals deed wankelen. Onmiddellijk na het einde van de algemene staking gingen de militaire heersers over tot een tegenoffensief om de meest dynamische en iconische uitdrukking van de revolutie aan te vallen. De TMC-leiders verklaarden dat de sit-in een bedreiging was voor “de veiligheid van het land” en bijgevolg moest stoppen. De pro-regeringsmedia gingen draaiden overuren om de vreedzame sit-in af te beelden als een nest losbandige drugssmokkelaars en kleine bandieten. Dit was een poging om de repressie ervan en het komende bloedbad te rechtvaardigen.

De overblijfselen van het oude regime en hun internationale geldschieters hebben hun activiteiten zorgvuldig gepland. De kantoren van Al Jazeera in Khartoem werden op 31 mei gesloten en de journalisten van Al Jazeera mochten geen verslag uitbrengen uit Soedan. Om verdere berichtgeving te beperken, werd het internet op maandag in het hele land gesloten – en sindsdien is het niet meer hersteld. Regelmatige legereenheden werden naar hun kazerne gestuurd en velen van hen werden van hun wapens ontdaan, zodat ze het vuile werk van de huurlingen van de RSF niet konden hinderen. Later werden er scènes gemeld van soldaten die hulpeloos snikten terwijl het bloedbad zich aan het ontvouwen was.

Dit staat in tegenstelling tot de krokodillentranen van de westerse regeringen, tranen die hun onthutsende hypocrisie niet kunnen goedmaken. De EU heeft in de loop der jaren miljoenen in de RSF gepompt om de migratie van Soedan naar Europa te beteugelen. Het Witte Huis en veel Europese regeringen hebben het Saoedische regime gesteund en voorzien van de wapens die gebruikt werden om demonstranten en andere onschuldige burgers in de straten van Soedan neer te schieten.

Geen onderhandelingen meer met bloeddorstige generaals…

We moeten alle politieke lessen trekken uit wat gebeurd is om ervoor te zorgen dat het bloed van de martelaren van 3 juni en de daaropvolgende dagen niet tevergeefs is gevloeid. Voor dit bloedbad hebben het CWI en zijn aanhangers in Soedan reeds consistent gepleit tegen de illusie van een compromis met de generaals van het oude regime, die de macht met geweld grepen om de revolutionaire golf te stoppen.

Een verklaring van Socialistische Alternatief Soedan op 23 mei legde uit: “Waarom zou een revolutie die met bloed, zweet en tranen een einde maakte aan het bewind van Al Bashir, uiteindelijk onderhandelen over een machtsdeling met een deel van het onderdrukkende apparaat dat zijn heerschappij zo lang heeft beschermd en ervan geprofiteerd? De militaire machthebbers zijn op geen enkele manier van plan om de macht af te staan. Ze zullen het toneel niet verlaten, tenzij ze daartoe gedwongen worden door de kracht van de massale revolutionaire actie – de enige taal die ze begrijpen.”

Begin april was de eerste reactie van de demonstranten op de aankondiging van de oprichting van het TMC de slogan: “De revolutie is net begonnen.” Daaruit bleek dat veel mensen niet bereid waren om in de valkuil van de daders van de militaire staatsgreep te lopen. Helaas was dit niet zozeer het geval voor de leiders die namens hen het woord voerden, georganiseerd in de Forces for the Declaration of Freedom and Change (FDFC), die ermee instemden te onderhandelen met de generaals van Al Bashir.

De FDFC is een brede alliantie van de oppositie. In die alliantie speelt de Soedanese Beroepsvereniging (SPA, een netwerk van beroepsverenigingen dat een grote autoriteit heeft onder arbeiders en activisten voor zijn organiserende rol in de beweging) een grote rol. Maar er zitten ook rechtse oppositiepartijen in, partijen die ingebed zijn in de burgerlijke Soedanese elite, zoals de Nationale Umma-partij en de Soedanese Congrespartij.

Deze laatste partijen hebben een lange erfenis van toegevingen aan het regime van Al-Bashir; ze hadden nooit vertrouwen in de massabeweging, maar wilden er wel gebruik van maken om toegang te krijgen tot een lucratieve carrière in een toekomstige kapitalistische regering. De leiders van de Umma-partij hebben de oproep tot de algemene staking van vorige week openlijk afgewezen. Nu steunen ze het recentste politieke manoeuvre van TMC: de aankondiging van verkiezingen binnen negen maanden. Verkiezingen onder de huidige omstandigheden, met de militaire en veiligheidskliek die alles onder controle houdt, zouden uiteraard niet meer zijn dan een autoritaire maskerade.

Door pragmatisch te proberen de eenheid van de oppositie onder leiding van de FDFC te waarborgen, hebben de leiders van de SPA zich ten onrechte verbonden aan een doodlopende strategie. Ze hebben geprobeerd de eisen van de revolutionaire beweging te verzoenen met de cynische ambities van de contrarevolutionaire militaire leiders. Alle aanhangers van de SPA moeten eisen dat de SPA nu de banden verbreekt met al die pro-kapitalistische krachten en leiders die op de kap van de revolutionaire beweging een akkoord willen sluiten met de militaire slachters.

De FDFC-onderhandelaars dachten dat ze de corrupte en wrede junta konden sussen en hen ervan overtuigen om een “redelijker” standpunt in te nemen door de macht te delen in een hybride soevereine instantie, bestaande uit militaire en civiele vertegenwoordigers. Verscheidene weken werden verspild in vruchteloze onderhandelingen met de TMC. Deze onderhandelingen zorgen voor verwarring in de beweging werpen en waren verontrustend voor vele activisten. Zoals veel demonstranten zich duidelijk bewust waren, zaten de generaals niet aan de onderhandelingstafel om hun macht ruimhartig op te geven, maar om tijd te winnen, de oppositie voor de gek te houden met vage beloften en te wachten op de juiste gelegenheid om hun toevlucht te nemen tot geweld tegen de massa’s op de straat.

Woensdag hield Generaal Burhan een televisietoespraak waarin hij zei dat de TMC bereid was om de onderhandelingen te hervatten. Deze oproep werd gedaan toen zijn handlangers op straat schoten, sloegen en moorden, en uren voordat de veiligheidstroepen een prominente politicus van de oppositie, Yasir Arman, leider van de Soedanese Volksbevrijdingsbeweging Noord (SPLMN), arresteerden. De woordvoerders van de FDFC hebben terecht verklaard dat ze alle politieke contacten met de Militaire Raad zouden stopzetten en de onderhandelingen zouden opschorten omdat ze van mening zijn dat “de junta niet langer in aanmerking komt om met het Soedanese volk te onderhandelen.” Maar dat was het nooit eerder! Vanaf het prille begin was de TMC niets anders dan het zenuwcentrum van de contrarevolutie, bestaande uit beruchte corrupte oorlogsmisdadigers en oude regeringsaanhangers, die een revolutie probeerden te kapen die een directe bedreiging vormde voor hun wrede heerschappij en hun uitbuitingssysteem. Vanuit hun standpunt was het aftreden van Al-Bashir en andere topfunctionarissen slechts een middel om de essentiële fundamenten van de oude staatsmachine te behouden en hun eigen posities te beschermen, posities waaruit zij belangrijke privileges en economische rijkdom putten.

Heldhaftig verzet

Ondanks de omvang van het geweld van het regime, toonden de demonstranten die maandag verjaagd werden van hun actie voor het ministerie van Defensie een enorme heldhaftigheid. Ze bleven demonstreren en wierpen barricades op in de straten van Khartoem en de naburige stad Omdurman. In wijken in de hele hoofdstad stroomden mensen de straten op om te protesteren tegen de acties van de junta. Ze barricadeerden de straten met bakstenen, verbranden banden en blokkeerden bruggen. Op dinsdag verschenen er video’s op sociale media met beelden van bewoners die de Eid al-Fitr gebeden achter hun barricades uitvoerden.

Volgens een CWI-aanhanger die in Khartoem woont, hebben de demonstranten vanaf woensdag 5 juni de meeste wegen in de stad gebarricadeerd, hoewel sommige barricaden sindsdien met geweld zijn verwijderd. Boze jongeren verzetten zich regelmatig in hevige straatgevechten tegen RSF-patrouilles die rondzwerven en mensen terroriseren. Er weerklinken nog steeds geweerschoten en er vinden nog meer moorden plaats. Op dinsdagavond probeerden de veiligheidstroepen de sit-in van Port Sudan voor de 101ste infanteriedivisie uit elkaar te kloppen, maar dat lukte niet. Ondertussen gingen arbeiders van Port Sudan in staking en werd de burgerlijke ongehoorzaamheid doorgezet. De demonstranten sloten de meeste hoofdwegen en een aantal buurten af met wegversperringen en bandenvuur.

Op dinsdag, woensdag en donderdag waren er kwade marsen, massale demonstraties en wegblokkades in verschillende delen van het land toen het nieuws van het bloedbad in Khartoem bekend raakte. Woensdag waren er massale demonstraties in Zalingei in Centraal Darfoer, El Geneina in West-Darfoer en Nyala in Zuid-Darfoer. Demonstranten trotseerden traangas en er werd met scherp geschoten. Ze riepen slogans voor de val van de militaire junta.

Delen van de arbeidersklasse hebben uit protest tegen de acties van de militaire junta het werk neergelegd. Het gaat onder meer om de arbeiders van de olievelden in West-Kordofan. Afgelopen maandag waren de interne en externe vluchten op de internationale luchthaven van Khartoem gestopt, terwijl de Soedanese pilotenvereniging aankondigde unaniem voorstander was van burgerlijke ongehoorzaamheid zou en alle vluchten zou stoppen. Milities van het regime dwongen de werkenden onder bedreiging van hun leven om terug aan de slag te gaan. Luchthavenpersoneel werd thuis bezocht om onder bedreiging met geweren aan de slag te gaan. Een man die dit weigerde, werd voor de ogen van zijn familie doodgeschoten.

De dreiging van een dergelijke brute contrarevolutie moet worden beantwoord met massale, georganiseerde collectieve actie en zelfverdediging door de revolutionaire massa. Terwijl milities terreur, verkrachting en slachting verspreiden, is de organisatie van de fysieke verdediging van de revolutie een kwestie van leven of dood geworden. In alle werkplekken, gemeenschappen en buurten moeten verdedingscomités worden opgericht en deze moeten met elkaar in verbinding staan om hun acties te coördineren en elk wapen dat ze kunnen vinden, inclusief geïmproviseerde wapens, te centraliseren.

De klassenverschillen binnen de strijdkrachten en de revolutionaire sympathieën die nog steeds bij veel gewone soldaten bestaan, moeten ook onverwijld worden benut. De dreigende muiterij in de lagere rangen van het leger was een van de belangrijkste redenen voor de haast van de junta om zich te ontdoen van Omar Al Bashir. De SPA en de revolutionaire comités zouden publieke oproepen moeten doen aan de soldaten en jonge officieren om alle bevelen van de militaire raad te weigeren, om in opstand te komen tegen hun commandanten, om hun eigen comités democratisch te kiezen en zich aan te sluiten bij het revolutionaire volk om hen te helpen bij de jacht op en de ontwapening van alle milities, en om alle moordenaars, verkrachters en martelaars te arresteren en te berechten.

De oproepen van de SPA tot “volledige burgerlijke ongehoorzaamheid; de sluiting van alle hoofdstraten, bruggen en havens; en een open politieke staking op alle werkplaatsen in de publieke en private sector” gaan in de goede richting. Terwijl deze oproep tot “alomvattende staking” op zondag van start moet gaan, is er al sprake van een ontwikkeling ervan – hoewel het met de Eid-feestdagen moeilijk is om de omvang ervan in te schatten. In ieder geval hebben de massa’s niet de luxe om te wachten. Onmiddellijk en doortastend optreden is nodig om de huidige aanval van de contrarevolutie te verslaan. Barricades op straat, stakingsacties met verdedigingscomités op de werkvloer, bezettingen van strategische locaties en infrastructuur, zijn de manier om het huidige offensief van de reactionaire junta, haar milities en veiligheidstroepen te verlammen en een vastberaden revolutionair tegenoffensief te beginnen.

Weg met de TMC – Macht aan de arbeiders en het revolutionaire volk!

In de loop van de revolutionaire strijd kreeg een verreikend proces van organisatie van onderuit vorm in de wijken en op de werkplekken, in lokale gebieden en bij de sit-in protesten. In feite is dit het ontwikkelen van een situatie van “dubbele macht”: het uitdagen van de oude staatsmachine van de generaals en de overblijfselen van het oude regime, door de groei van de embryo’s van een nieuwe samenleving in de vorm van lokale revolutionaire comités. Met deze lokale comités als basis kan een nieuwe revolutionaire staatsmacht worden gebouwd, die de militaire kliek en zijn verschillende aanhangsels kan uitdagen. Buurt-, stakings- en werkplaatscomités kunnen, indien veralgemeend, vertegenwoordigers kiezen in lokale, regionale en nationale raden en in naam van de revolutie strijden voor politieke macht.

Om de breedst mogelijke steun en energie te mobiliseren voor deze strijd, moet niet alleen opgekomen worden voor echte democratie in Soedan, maar zijn ook antwoorden nodig op de dringende sociale en economische kwesties die de massa’s dagelijks voelen: de strijd voor brood, banen, fatsoenlijke lonen, huisvesting, land, toegang tot onderwijs en gezondheidszorg, vervoer en sociale voorzieningen. Als een dergelijk programma consequent wordt beargumenteerd, kan het bijdragen aan verdeeldheid onder de meest onderdrukte en vervreemde jongeren die door de regeringsmilities worden opgepikt en nu bewapend worden om de beweging te onderdrukken.

Uiteindelijk kunnen deze eisen alleen worden ingewilligd als de belangrijkste sectoren van de economie uit handen worden genomen van de corrupte militaire elite en van de binnen- en buitenlandse kapitalistische klasse, die ze voor hun eigen verrijking gebruiken. Zoals The Economist op 27 april opmerkte: “De junta heeft veel te verliezen. Naar schatting 65%-70% van de overheidsuitgaven gaat naar veiligheid, vergeleken met slechts 5% voor volksgezondheid en onderwijs. Families die verbonden zijn met de militaire en veiligheidsdiensten leiden de bedrijven die de Soedanese economie domineren.” Deze bedrijven moeten onder publiek eigendom worden gebracht, democratisch gepland en beheerd worden door de arbeiders en de revolutionaire massa’s.

Een regering van werkende mensen en arme boeren, die een socialistisch beleid voert, zou een einde maken aan de plundering van de economie en de zee van ellende die dit met zich meebrengt, en de contrarevolutie zowel politiek als militair ontwapenen. Een dergelijke regering, die de arbeiders, de arme en onderdrukte bevolking van Afrika en het Midden-Oosten oproept om zich aan te sluiten bij de strijd tegen het kapitalisme en de dictatuur, zou een enorme bron van inspiratie zijn voor de miljoenen mensen die wereldwijd de strijd tussen revolutie en contrarevolutie in Soedan met bezorgdheid volgen.

De toekomst van de Soedanese revolutie is echter zeer onzeker. Het politieke vacuüm dat is ontstaan door de afwezigheid van een massapartij, die de arbeiders en het revolutionaire volk zou kunnen verenigen achter een duidelijk programma en een beslissende weg voorwaarts zou kunnen tonen, weegt zwaar op de beweging. Verslagen over spanningen en botsingen tussen de Soedanese strijdkrachten en de RSF geven aan dat de situatie zeer rommelig kan worden, waarbij elementen van een burgeroorlog vorm kunnen krijgen of zelfs de mogelijkheid van een ‘staatsgreep binnen de staatsgreep’, of van ernstiger botsingen tussen verschillende gewapende groeperingen en milities die strijden om controle. De revolutionaire beweging heeft haar laatste woorden echter nog niet uitgesproken en het is de plicht van alle socialisten, vakbondsleden en linkse activisten over de hele wereld om deze strijd op alle mogelijke manieren te ondersteunen om haar tot een succesvol einde te brengen.

Onze eisen

• Onmiddellijke mobilisatie ter verdediging van de Soedanese revolutie – voor een algemene staking van het hele land tegen de Raad van de staatsgreep.
• Voor massale en democratisch georganiseerde zelfverdediging van de revolutie. Bouwen aan stakers- en verdedigingscomités op alle werkplekken, in de straten en de wijken. Ontbinding en ontwapening van de Rapid Support Forces en alle milities van het regime.
• Verdedig alle democratische rechten, voor de vrijlating van alle politieke gevangenen en mensen die de laatste dagen zijn gearresteerd.
• Breng het militaire regime neer en arresteer de leiders van het TMC. Voor een regering van werkenden en armen gebaseerd op volkscomités.
• Voor het recht van het Soedanese volk om zijn eigen toekomst te bepalen – nee tegen de bemoeienis en inmenging van internationale en regionale machten in Soedan.
• Schrap de middelen voor leger en veiligheidsdiensten – voor een programma van massale overheidsinvesteringen in infrastructuur, gezondheid, werkgelegenheid en onderwijs.
• Nationalisatie onder controle van de werkenden van alle bedrijven en activa die toebehoren aan de handlangers van het oude regime, militaire en veiligheidsbeambten.
• Internationale solidariteit van werkenden met de Soedanese revolutie – geen vertrouwen in de Afrikaanse Unie, de Europese Unie en andere imperialistische organen en regeringen.
• Weg met kapitalisme, uitbuiting en oorlog. Onmiddellijke terugtrekking van alle Soedanese troepen uit Jemen.
• Voor een vrij, democratisch en socialistisch Soedan, dat het zelfbeschikkingsrecht van alle onderdrukte nationaliteiten en etnische groepen erkent.

Weg met de militairen! Voor een revolutionaire regering van arbeiders, vrouwen en jongeren!

Door Eugenio (Den Haag) uit de krant ‘Socialistisch Alternatief’ (Nederland)

Soedan is de afgelopen 30 jaar geregeerd door een wrede militaire dictatuur. De bevolking leed onder blijvende armoed, corruptie, politieke onderdrukking, vervolgingen en decennia van burgeroorlog. Op 11 april leidden protesten die al vijf maanden eerder van start waren gegaan, tot de val van President Omar Al-Bashir die in 1993 aan de macht kwam door een paleiscoup.

Daarop volgde de instelling van een “militaire overgangsraad” met minister van Defensie Amhed Awas Ibn Auf als president. Auf is een brute legergeneraal die door het Internationaal Gerechtshof wordt gezocht voor zijn aandeel in de genocide van Darfoer. De protesten gingen door en leidden tot het afzetten van Auf de dag na zijn benoeming. Hij werd vervangen door generaal Abdel-Fattah Burhan.

De protesterende massa’s namen daar geen genoegen mee. Zij eisten de onmiddellijke overdracht van de macht aan een burgerregering. Op 21 april weigerde het regime daarover te onderhandelen en zette het land op de koers van een burgeroorlog.

Deze beweging is een indrukwekkende uitdrukking van het revolutionaire potentieel in Afrika, net als het ten val brengen van Bouteflika in Algerije. De regimes in de regio zijn bang voor een nieuwe golf van revolutionaire opstanden, minder dan tien jaar na de “Arabische lente”. De beweging in Soedan moet de lessen trekken uit de voorgaande bewegingen als hij de contra-revolutionaire terugslag of ineenstorting van de staat van de opstand in 2010 wil vermijden.

Het volk van de Soedan moet zich realiseren dat het invoeren van vrije verkiezingen in een kapitalistische context in het algemeen dient als een manier voor het contrarevolutionaire establishment om de macht weer in handen te krijgen, zoals in Tunesië en Egypte. Ze moeten zich ook niet in de war laten brengen door de steun van imperialistische mogendheden en kapitalistische bondgenoten. Die zijn verantwoordelijk voor de ineenstorting van de staat in Libië, Jemen en Syrië, of ze droegen daar aan bij.

In feite is het belangrijkste doel van de Westerse “democratiën” de instelling van een regering die meewerkt aan het uitbuiten van de bevolking en grondstoffen in de regio. Het organiseren van een onafhankelijke partij van de arbeidersklasse met en revolutionaire leiding en een socialistisch programma moet voor de demonstranten de hoogste prioriteit krijgen.

De arbeiders, vrouwen en jongeren die voorop gingen bij de demonstraties moeten het bestuur over de economie overnemen en lokale arbeiderscomités en vakbonden oprichten. Die zullen een basis vormen voor een alternatief, democratisch en op de arbeiders gebaseerd systeem om het huidige regime te vervangen. Zij kunnen een begin maken met het invoeren van een socialistisch plan om de levensstandaard van alle mensen in de Soedan te verbeteren. Op die manier zou de revolutie een voorbeeld kunnen wordn voor het hele continent en daarbuiten en een stap zijn in de radicale verandering van de wereld die we nu kennen.

Voor een nieuw en socialistisch Soedan!