Category: Onderwijs

We zagen het niet meer sinds de stakingen in de jaren 1990. Op enkele maanden tijd waren er drie actiedagen met stakingen en betogingen in het Franstalig onderwijs. Het personeel is het beu en eist een koerswijziging. De acties waren erg groot: 10.000 betogers in Brussel op 10 februari, 7.000 in Bergen op 29 maart en 15.000 in Luik op 5 mei.

De malaise zit diep. Een recente studie van de UMons gaf aan dat 34% van de leerkrachten overweegt het beroep te verlaten. Het protest beperkt zich overigens niet tot de leerkrachten: het voltallig personeel (administratieve en technische medewerkers, opvoeders …) neemt deel.

De regering van de Federatie Wallonië-Brussel kondigde aan dat er 32 miljoen euro wordt vrijgemaakt voor onderwijs. Luc Toussaint van ACOD-Luik merkte op: “Na dertig of zelfs veertig jaar van massale desinvesteringen is de sector er erg aan toe. Iedereen die wel eens een school bezoekt, kan de achteruitgang van de gebouwen zien. Het is echt een ramp, met een sterke invloed op de arbeidsomstandigheden.” De verloedering van de gebouwen heeft ook negatieve effecten op de jongeren. De voorziene middelen komen bijlange na niet in de buurt van wat nodig is.

De regering kondigde ook nog aan dat het de hervorming van de beoordeling van het personeel, die ontslag gemakkelijker maakt, uitgesteld wordt. Van afstel is evenwel geen sprake. De grote klassen worden algemeen verworpen door de betogers. De regering kondigde aan dat er een werkgroep komt om dit te bekijken… Kortom, ook deze kwestie wordt niet aangepakt.

Het is duidelijk dat de strijd na de zomer zal doorgaan. Het ontbreekt niet aan actiebereidheid onder het personeel. De vele protestborden en spandoeken op de acties toonden de veelzijdige realiteit van de sector, maar ook de wanhoop en de woede.

Tussen nu en het begin van het schooljaar is er ruimte om te discussiëren over de beste manier om de mobilisatie te verbeteren: met algemene vergaderingen, collectieve momenten om spandoeken te maken en slogans voor te bereiden om dynamische betogingen te verzekeren … Deze momenten van voorbereiding zijn ideaal om met collega’s te discussiëren en zo de vakbondsdelegaties te versterken.

Naast het onderwijsprotest is er ook de strijd voor koopkracht, met als hoogtepunt de nationale betoging op 20 juni. In het najaar zullen ook hierrond nieuwe acties volgen. We worden allemaal getroffen door de explosie van de prijzen – vooral van energie. Door samen te strijden staan we allemaal sterker. Het onderwijspersoneel heeft er dan ook alle belang bij om zich bij deze mobilisaties aan te sluiten.

Na grote betogingen in Brussel (10 februari) en Bergen (29 maart) volgt Luik op 5 mei. Het gaat om de grootste beweging in het Franstalig onderwijs sinds de massale acties tegen de Wet-Onkelinx in 1996. Vandaag, zoals toen, heeft de PS de ministerpost van onderwijs.

door Jérémiah, leerkracht in Luik

Twee jaar pandemie betekende twee jaar uitzonderlijke inspanningen van personeel in essentiële sectoren. Ondanks de brakke infrastructuur en het tekort aan middelen en personeel. Het schrijnende gebrek aan middelen stelt zich niet alleen in het leerplichtonderwijs of enkel in het Franstalig onderwijs. Op 22 maart staakten 10.000 docenten en studenten van de Haute École de la Province de Liège tegen de precaire materiële omstandigheden en de overvolle klassen. Op 23 februari betoogden 600 personeelsleden van de universiteit van Gent tegen een asociaal besparingsplan.

De eisen voor meer middelen voor onderwijs, meer personeel en betere werkvoorwaarden zijn belangrijk voor de hele maatschappij. Openbare diensten, zoals onderwijs, hebben taken die vroeger tot het gezin behoorden deels gesocialiseerd. Ze worden collectief georganiseerd door de gemeenschap. Dit is een enorme verworvenheid voor vrouwen, voor hun participatie in de samenleving en het recht op financiële onafhankelijkheid.

Besparingen in openbare diensten brengen die verworvenheden in gevaar. Wanneer er geen keuken is in een school of warme maaltijden van slechte kwaliteit zijn, dan zorgt dit voor extra werk in het gezin. Te grote klassen en dus weinig gevarieerde activiteiten of individuele aandacht voor kinderen hebben gevolgen voor het gezin. Te weinig personeel in de opvang of diensten die wegvallen verschuiven de lasten naar de gezinnen, met hoge cijfers van ouderschaps burn-out als gevolg.

Alle voorstellen tot hervormingen verhogen vooral de werkdruk voor de leerkrachten en het ondersteunend personeel. Zo wordt het beroep nog minder aantrekkelijk. Een op de vijf jonge leerkrachten verlaat het beroep in het eerste jaar (volgens een in 2013 gepubliceerde studie). 35% zou dit doen binnen de eerste vijf jaar van het leraarschap.

Veel leerkrachten vinden het moeilijk om tot actie over te gaan. Veel collega’s zeiden: ik ben het 100% eens met de eisen van de vakbonden, maar ik ben al te vaak afwezig geweest dit schooljaar, of ik heb al veel zieke leerlingen gehad, dus ik kan niet deelnemen aan de staking. Toch waren de acties massaal, omdat de nood hoog is en we niet kunnen rekenen op de politiek.

Jarenlange onderfinanciering heeft geleid tot verouderde gebouwen, verhoogde werkdruk en sociale ongelijkheid voor de kinderen. Te veel kinderen vervelen zich op school en krijgen niet de aandacht die ze nodig hebben. Anderen voelen zich niet goed op school. Hoeveel ouders besteden hun avonden, na een lange en/of stressvolle werkdag, aan het helpen van hun kinderen met huiswerk of brengen financiële offers om privélessen te betalen?

Massale investeringen zijn nodig om de arbeids- en leeromstandigheden te verbeteren. Om aangename en groene scholen te creëren die niet op een gevangenis lijken, voor kleinere klassen en ondersteuning voor wie dat nodig heeft. Scholen waar kinderen kunnen dromen en spelen, kunnen ontwikkelen op hun eigen ritme.

Het Franstalig onderwijspersoneel trok gisteren opnieuw de straat op, deze keer in Bergen. Er was een staking in de sector met een betoging die ruim 6000 mensen bijeenbracht. Na de betoging in Brussel met 10.000 aanwezigen is het duidelijk dat dit de grootste beweging van het Franstalig onderwijs sinds 1996 is.

Door Jérémiah, leerkracht in Luik

De woede blijft toenemen in deze sector die door de autoriteiten nog steeds niet als essentieel wordt erkend. De redenen voor de ontevredenheid zijn talrijk: klassen die niet groot genoeg zijn voor een goede begeleiding, een voortdurend toenemende administratieve werklast, verouderde uitrusting en gebouwen, hervorming van het beroep, afbouw van de integratieondersteuning, ontslagen in technische en beroepsgerichte vakken, enz. De lijst is lang! Geconfronteerd met deze mobilisaties, heeft minister Caroline Désir niets dan minachting, ze doet alsof haar neus bloedt. Op de dag van de vorige betoging, 10 februari, kwam ze niet verder dan het voorstel om de eindejaarspremie met 100 euro op te trekken, gespreid over drie jaar.

De mobilisatie was iets zwakker dan die in Brussel, maar toch is ze zeer belangrijk. Mobilisaties van deze omvang zijn in het onderwijs buitengewoon, de laatste grote betoging was elf jaar geleden. Over het algemeen waren de grootste delegaties afkomstig van scholen waar vóór de actie een algemene vergadering had plaatsgevonden. Dit instrument van de arbeidersklasse is van essentieel belang om de collega’s te blijven overtuigen om zich te mobiliseren, maar ook om hen meer te betrekken bij de voorbereiding en bij de actie. Na Bergen komt Luik op 5 mei als nieuwe datum van het actieplan. We zullen dan moeten evalueren hoe wij een echte krachtsverhouding kunnen blijven creëren om het daar niet bij te laten.

De federale middelen voor Defensie werden met 13 miljard opgetrokken tot 2030. Dat toont dat er wel degelijk geld is. Stel je voor dat dergelijke budgetten beschikbaar werden gesteld voor onderwijs! We zouden een school met maximaal 15 leerlingen per klas kunnen hebben, hetgeen oneindig veel mogelijkheden voor het onderwijs zou openen. Er zouden aangename gebouwen kunnen komen waardoor mensen graag naar school komen, gebouwen waar leerlingen en leraren trots op zouden zijn. Een vermindering van de administratieve lasten zou ruimte laten voor de concrete uitvoering van cursussen.

Het succes van de laatste twee mobilisaties toont aan dat er potentieel is om deze school mogelijk te maken. We moeten opkomen voor een grootschalig herinvesteringsplan in onderwijs! Afspraak op 5 mei in Luik!

Foto’s van de betoging:
[embed-google-photos-album https://photos.app.goo.gl/bPB5GVAvPJEx8vTi9]

Op 10 februari kwam de Franstalige onderwijssector op straat voor de grootste mobilisatie sinds 11 jaar. Er waren maar liefst 10.000 betogers om de minister van Onderwijs van de federatie Wallonië-Brussel Caroline Désir (PS) tot de orde te roepen. Sommigen hoopten dat de rode, groene en blauwe vloed van onderwijswoede voor een politieke schok zou zorgen. Het antwoord van de politici was echter weinig verrassend. Verder dan de gewoonlijke ‘blah blah blah’ kwamen ze niet.

Deze mobilisatie was het gevolg van twee jaar pandemie. De gezondheidscrisis eiste een hoge tol van het personeel, dat zich vaak in de steek gelaten voelde door de politiek. Bovendien kwamen deze problemen bovenop de al veel langer durende malaise in het onderwijs door een gebrek aan middelen, terwijl tegelijk in sneltreinvaart allerhande managementhervormingen worden opgelegd. Scholen moeten met elkaar concurreren en de leraars kregen steeds meer taken op hun schouders.

Geïnterviewd door de RTBF zei Jérémiah, een leraar en LSP-lid: “Meer dan 45% van de jonge leerkrachten stopt na 5 jaar. Hieruit blijkt dat er onder jonge leerkrachten een echte malaise heerst. Die komt voort uit verschillende redenen. De eerste die ik zie is de jobonzekerheid. Er zijn veel jonge leraars die moeten jongleren met uren in verschillende scholen en niet weten waar ze het jaar nadien aan de slag kunnen. Bovendien was er verbaasd dat we als leerkrachten zoveel vakjes moeten aankruisen, zoveel administratieve taken moeten uitvoeren die soms volkomen overbodig lijken en veraf staan van de concrete voorbereidingen die we nodig hebben voor onze lessen en voor de ontwikkeling van de jongeren.”

De actiedag op 10 februari was indrukwekkend. Elise, een leerkracht uit de provincie Henegouwen, zei ons achteraf: “Zoals voor veel jonge leerkrachten was dit voor mij de eerste onderwijsbetoging. Wat een verademing om in deze grote menigte leraars, professoren, opvoeders … te zien met eisen voor meer middelen voor onze scholen, kleinere klassen van maximaal 15 leerlingen, betere infrastructuur … kortom, goede voorwaarden voor degelijk onderwijs. Het is duidelijk dat de mensen hier niet waren om hun kleine ‘privileges’ te verdedigen, maar om te vechten voor de toekomst van de schoolgaande jeugd. We zijn er ons terdege van bewust dat dit nog maar het begin was. Er zullen nog acties nodig zijn, waarbij we terug op straat komen en nog meer collega’s op de been brengen.”

De belangrijkste vraag na de actiedag is hoe het verder moet met deze strijd. Zoals David, een leraar uit Luik, ons zei: “Eén van de grote problemen met onderwijsacties is dat we veel te braaf zijn. Er zijn andere sectoren waar het personeel er beter in slaagt om zich te laten opmerken. We worden in het gezicht uitgelachen terwijl de besparingen en hervormingen gewoon doorgezet worden.”

Het succes van de staking en de betoging van 10 februari was mee te danken aan het feit dat er vooraf personeelsvergaderingen werden gehouden. Deze dynamiek van personeelsvergaderingen moet doorgezet worden om de vakbondsbasis te blijven mobiliseren en om een echt actieplan uit te werken dat democratisch wordt besproken en uitgevoerd, in plaats van eenmalige acties die van bovenaf aangekondigd worden.

Gisteren was er een actie van het Franstalig onderwijspersoneel. Er was een staking en een protestactie in Brussel met 10.000 aanwezigen.

Dit is in deze sector sinds 2011 niet meer gebeurd. Het ging om leraars, opvoeders, arbeiders en onderhoudspersoneel van scholen. Duizenden stakers trokken naar Brussel om hun ongenoegen te uiten en op te komen voor degelijk onderwijs voor de jongeren, gratis en in goede omstandigheden.

Sinds het begin van de pandemie wordt het onderwijs als ‘essentiële sector’ erkend. Franstalig onderwijsminister Caroline Désir (PS) omschreef het personeel als de “helden van elke dag.” Haar woorden verbleken als we kijken naar de situatie op het onderwijsterrein. De aanhoudende crisis in het onderwijs is nog verergerd door de pandemie.
De overbelaste schouders van het personeel krijgen er nu nog crisisbeheer bovenop. Alle tekorten komen nog scherper tot uiting. Komt daar nog bovenop dat traditionele politici en bepaalde inrichtende machten niet aarzelen om het personeel een extra mes in de rug te steken met neerbuigende opmerkingen, onder meer over het absenteïsme.

De eerste actie gisteren was een goede stap voorwaarts. De woede in de sector is voelbaar, en niet alleen in België.

We moeten deze dynamiek voortzetten en een actieplan dat opbouwt naar een echte krachtsverhouding om verandering af te dwingen. Dat is ook nodig om het vertrouwen te herstellen onder collega’s die sceptisch staan tegenover acties die louter bedoeld zijn om wat stoom af te laten. Daarnaast is er nood aan een duidelijk eisenpakket dat geen twijfel laat bestaan over wat we willen.

Wij eisen:

• Maskers, gels, zelftests: ouders noch personeel moeten betalen!
• Onmiddellijke intrekking van alle managers-hervormingen die de scholen tegen elkaar uitspelen en steeds meer taken op de kap van de leerkrachten afschuiven!
• Kwaliteitsonderwijs in een gezonde omgeving: maximaal 15 leerlingen per klas.
• Voor de massale aanwerving van personeel.
• Voor een goede en gezonde infrastructuur: bouw van nieuwe scholen en renovatie van bestaande scholen.
• Massale overheidsherfinanciering van de sector voor echt gratis onderwijs van goede kwaliteit.

Aangezien een zieke maatschappij die gebaseerd is op winst en niet op onze behoeften alleen maar kan leiden tot een falend onderwijs, en vice versa, moeten we van systeem veranderen!