Category: Distributiesector

Verslag door enkele LSP-militanten die zaterdag langs verschillende vestigingen van Carrefour gingen om onze solidariteit te betuigen.

Zeven jaar na de vorige grote ontslagronde bij Carrefour zijn er nu opnieuw 1.233 jobs bedreigd : 1.053 in de hypermarkten en 180 op de hoofdzetel. Dit nieuws komt in het kader van een herstructurering in Frankrijk waar de groep nog eens 2.400 jobs wil schrappen. Op 15 jaar zijn in België bijna 40% van de personeelsleden van Carrefour opgeofferd in naam van de winst. Nochtans werd de afgelopen vijf jaar 248 miljoen euro winst geboekt en betaalde het bedrijf daar amper 1% belastingen op.

Zaterdagochtend waren verschillende vestigingen van Carrefour dicht. Enkele ploegen van LSP bezochten piketten in de Brusselse regio. We gingen er in discussie met de aanwezigen, verdeelden ons pamflet en verkochten ons maandblad.

Tegen 8 uur kwamen we aan de hypermarkt van Carrefour in Evere. Daar stonden een 40-tal personeelsleden en syndicale militanten van de verschillende bonden. Ze hielden die ochtend een personeelsvergadering waarop we uitgenodigd werden en waar we onze solidariteit mochten toelichten. We bedanken de ploeg in Evere voor de gastvrijheid.

De wil en noodzaak om de strijd verder te zetten en om niet toe te geven aan de arrogante directie, bleken duidelijk op de personeelsvergadering. Het doel van de directie is duidelijk: hypermarkten sluiten om meer nadruk te leggen op kleine winkels, waarvan een groot deel door zelfstandige franchisehouders wordt uitgebaat en waar het personeel minder rechten en dus ook minder loon heeft. Carrefour wil vooral goedkoper personeel inzetten, wat kan door meer kleine winkels en/of franchisevestigingen te openen.

De factuur hiervoor wordt altijd door dezelfde mensen betaald: de werkenden.

Tijdens de personeelsvergadering uitten veel werkenden hun woede. Dit kwam onder meer tot uiting in het voorstel om de beweging die afgelopen donderdag begon verder te zetten. Maandag is er een overkoepelende vergadering van CNE-delegees (de Franstalige tegenhanger van LBC) uit de handelssector. Daar zal ingegaan worden op hoe de onderhandelingen met de regering zullen gevoerd worden en hoe de beweging wordt verdergezet.

In ons pamflet stellen we ook voor om na te gaan hoe de stakingsbeweging kan uitgebouwd worden door de acties te verbreden, zeker in de rest van de sector maar ook onder de klanten. Het is mogelijk om solidariteit te versterken. We mogen ons niet laten verdelen en winkel per winkel de situatie bekijken. Na de eerste spontane acties van woede moeten we het verzet coördineren, waarom bijvoorbeeld niet gaan voor een nationale actiedag in dat kader? LSP meent dat de stakingsbeweging moet verdergezet worden. De regering zal samen met de directe proberen om de acties te beperken en alle aandacht te richten op de onderhandelingen of op individuele oplossingen. Er is een nationale beweging in heel de sector nodig. Dit kan door ook op te komen voor offensieve eisen zoals behoud van alle jobs, een minimumloon van 14 euro per uur, degelijke contracten met een gezond evenwicht tussen werk en privéleven. Als multinationals als Carrefour niet bereid zijn om daarop in te gaan, moeten we niet aarzelen om de sector in publieke handen te brengen.

Het nieuws van het jobverlies bij Carrefour komt hard aan. Zeven jaar na de vorige grote ontslagronde bij het bedrijf zijn er weer 1.233 jobs bedreigd. In de tussentijd kregen we een zware herstructurering bij Delhaize te verwerken. Bij Carrefour werkten in 2004 nog 17.400 mensen. Als het van de directie afhangt, blijven er daar straks geen 10.000 meer van over. Op 15 jaar tijd is bijna 40% van het personeel weg. Wie sprak ook al weer over ‘jobs, jobs, jobs’?

PDF van dit artikel in pamfletvorm

Winst, winst, winst

De reden voor het sociaal bloedbad? Hier en daar wordt geopperd dat de kwestie van e-commerce centraal staat. Moest de digitale verkoop echt een prioriteit geweest zijn, dan had Carrefour daar al jaren geleden in beginnen investeren. Met dit argument willen werkgevers deze sociale crisis gebruiken om verder met de stormram op arbeidsvoorwaarden en lonen in te beuken. Tegelijk proberen ze de verantwoordelijkheid voor het sociaal bloedbad bij het personeel te leggen dat zich verzet tegen sociale afbraak van de voorwaarden en lonen. Voor de werkgevers en hun spreekbuizen biedt elke crisis een ‘opportuniteit’, voor de gewone werkenden daarentegen biedt het enkel sociale ellende.

Neen, het gaat vooral om het maximaliseren van de winst. Die was al niet slecht. Carrefour maakte de voorbije vijf jaar 248 miljoen euro winst in België en betaalde daar amper 1% belastingen op, zo merkt het ACV op. Vorig jaar was de groep Carrefour internationaal goed voor 1,3 miljard euro winst. Dat cijfer stond onder druk door de zware concurrentie op de Franse markt. Maar in België ging het uitstekend. Zo lazen we in maart 2017 in De Standaard: “Carrefour België doet het inzake winstgevendheid vrij goed, zeggen kenners. Afgelopen jaar werd zelfs het hoogste resultaat geboekt sinds Carrefour de Super- en Maxi-GB’s overkocht van de voormalige GIB Group van de familie Vaxelaire en de holding Cobepa.” In 2016 kende Carrefour in België een groei van 0,6% en een omzet van 4,38 miljard euro.

Het marktaandeel van de hypermarkten daalt lichtjes, maar dat wordt gecompenseerd door kleinere buurtwinkels. Carrefour speelt daarop in door fors te snoeien in de hypermarkten. Een verschil tussen de hypermarkten en de kleine buurtwinkels: in die laatste winkels wordt het personeel tewerkgesteld door zelfstandige franchisenemers. De arbeidsvoorwaarden en lonen zijn er slechter dan in de hypermarkten. Carrefour zet het personeel bij het grofvuil en de arbeidsvoorwaarden in de solden om de winsten op te krikken. Het resultaat: twee hypermarkten die sluiten, andere hypermarkten die krimpen en nog eens 180 jobs op de hoofdzetel die verdwijnen. Bij het krimpen van de hypermarkten wordt uitgekeken naar externe partners om ruimte over te nemen (zoals MediaMarkt bij Makro). Het totale verdict is hard: 1233 werknemers worden op straat gezet.

Met personeel en klanten samen in verzet!

Minister Kris Peeters kondigde aan dat hij vervroegd uit Davos terugkomt om het dossier op te volgen. Wat dat betekent, weet het vroeger personeel van onder meer Ford Genk: het betekent niets. In de raad van bestuur van Carrefour zitten al jarenlang gevestigde politici. Op dit ogenblik is voormalig MR-minister Sabine Laruelle bestuurder bij Carrefour België. Carrefour maakt gebruik van de goede banden met politici om miljoenen euro’s overheidssteun binnen te halen. Anders gezegd: de gevestigde politici zijn mee betrokken bij de beslissing om een sociaal bloedbad aan te richten. Kunnen ze dan tegelijk een rol spelen in het protest ertegen?

Winkel per winkel de strijd aangaan, zal niet volstaan. Het is positief dat er vandaag een aantal winkels dicht bleven. Dit moet gecoördineerd worden met duidelijke ordewoorden om allemaal samen in actie te gaan. Als dit sociaal bloedbad passeert, staan de volgende aanvallen op de arbeids- en loonvoorwaarden al klaar. Er is immers een race naar de bodem om de concurrentiepositie te verbeteren. Het sociaal conflict kan weken en zelfs maanden aanslepen. Een nationale stakingsdag en betoging die ruim vooraf aangekondigd worden, kunnen mobiliserend werken. Er kan aan de kassa’s bij Carrefour en in andere ketens toe opgeroepen worden. Er kunnen affiches en spandoeken aan de winkels opgehangen worden. Zo kan de solidariteit onder personeel en klanten opgebouwd worden.

Tegelijk moeten we opkomen voor fundamentele verandering in de handelssector. Zoals een delegee uit de sector eerder deze week op socialisme.be opmerkte: “Vandaag bestaan er in België vijf grote ketens die allemaal bijna hetzelfde verkopen, maar voor elk van deze ketens wordt er naast elkaar gewerkt, vaak zelfs zeer letterlijk. Als gemeenschap zouden we dit veel efficiënter kunnen organiseren, niet om mensen af te danken zoals vandaag het geval is maar om het werk te verdelen onder iedereen. De winsten die deze vijf grote ketens maken, tonen dat het geld er is. We mogen ons niet laten verdelen: Carrefour tegen Delhaize of Colruyt of Lidl of Aldi, maar moeten in de sector opkomen voor een nationalisatie van de volledige sector. Om zo een planning in het teken van klant, werknemer en leverancier te maken. Enkel zo kan de ingezette neerwaartse spiraal. En offensieve eisen naar voor schuiven zoals een minimumloon van 14€/u, voltijdse contracten voor iedereen die dit wil en een degelijke werk-leven balans en geen 24/7 economie.”

Reactie door een delegee uit de sector

Naar aanleiding van de aankondiging van Carrefour inzake een “transformatieplan” stelde ik mezelf de vraag waar de handelssector naartoe gaat? Het is pas van 2010 geleden dat Carrefour een herstructurering doorvoerde. Ook Delhaize herstructureerde in 2014. Daartegenover staat dat de werkdruk steeds verder stijgt voor de overblijvers. Dit alles om de winstmarges van de bedrijven te vergroten. Hoe kunnen we vechten voor een handelssector waar niet de winst centraal staat maar klant en personeel?

De handelssector staat in voor meer dan 400.000 jobs, vaak niet de meest kwaliteitsvolle of best betaalde. Maar niettegenstaande zorgen ze toch in veel gezinnen voor een deel van het inkomen. Het is echter een sector waar er veel concurrentie is en in tegenstelling tot wat liberale commentatoren ons willen laten geloven, is dit niet goed: niet voor klant, personeel of producent. Door de toenemende concurrentie wordt er overal bespaard en de citroen tot het laatste uitgeperst.

De afdankingen, stijgende werkdruk, hardere onderhandelingen met leveranciers, minder klantenservice, … gebeuren allemaal om de bedrijfswinsten veilig te stellen en zelfs te laten groeien. Deze drang naar winst leidt ook naar de sociale bloedbaden zoals we deze reeds zagen bij Carrefour, Delhaize, Makro/Metro, Cora, … Is er dan geen andere mogelijkheid? Ik denk van wel, waarom moeten enkelingen zich verrijken op de kap van anderen? Waarom halen we de drang naar winst niet uit deze sector en organiseren we hem niet centraal zodat we aan de noden van de mensen kunnen voldoen en de werknemers een degelijke goedbetaalde job kunnen geven.

Vandaag bestaan er in België vijf grote ketens die allemaal bijna hetzelfde verkopen, maar voor elk van deze ketens wordt er naast elkaar gewerkt, vaak zelfs zeer letterlijk. Als gemeenschap zouden we dit veel efficiënter kunnen organiseren, niet om mensen af te danken zoals vandaag het geval is maar om het werk te verdelen onder iedereen. De winsten die deze vijf grote ketens maken, tonen dat het geld er is.

We mogen ons niet laten verdelen: Carrefour tegen Delhaize of Colruyt of Lidl of Aldi, maar moeten in de sector opkomen voor een nationalisatie van de volledige sector. Om zo een planning in het teken van klant, werknemer en leverancier te maken. Enkel zo kan de ingezette neerwaartse spiraal. En offensieve eisen naar voor schuiven zoals een minimumloon van 14€/u, voltijdse contracten voor iedereen die dit wil en een degelijke werk-leven balans en geen 24/7 economie.