Category: Lokaal – Oost-Vlaanderen

Intercommunale diensten moeten onder democratisch beheer komen!

Het Gentse stadsbestuur lijkt niet los te komen uit de crisis-en schandaalsfeer. Deze keer zijn het schepenen Tom Balthazar van SP.a en Christophe Peeters van Open VLD die in het oog van de storm staan. Ze krijgen al jaren een riante vergoeding voor hun zitje in de raad van bestuur van Publipart, een kleindochter van de intercommunale Publifin. Balthazar nam ontslag als schepen en als lijsttrekker voor het SP.a-Groen kartel voor 2018. Daarmee is zeker het laatste woord nog niet gezegd over de intercommunales en de zelfverrijking van de politieke kaste. Misschien struikelt het SP.a-Groen kartel wel over dit schandaal.

door Bart Vandersteene PDF

Voor de Gentse SP.a-afdeling is dit, na de Optima-affaire, het tweede schandaal op één jaar tijd. En ook in deze is er meer dan waarschijnlijk niets onwettelijk gebeurd. Beide voorbeelden tonen echter wel aan waarom een groot deel van de bevolking haar vertrouwen is verloren in de klassieke politiek. Het vertrouwen in het parlement staat op een historisch dieptepunt van 12%. De traditionele politiek wordt meer en meer gezien en gehaat als een wereldvreemde kliek die zichzelf rijkelijk bedient en die de belangen van de rijken en de machtigen dient.

Optima heeft blootgelegd dat er een heel nauw netwerk bestaat van politici, bouwpromotoren, louche zakenfiguren en ontwikkelaars die, buiten het oog van de gewone bevolking, de stad boetseren naar de belangen van diegenen die winst kunnen maken met stadsontwikkeling op maat van een rijk publiek. Het progressieve aura waarmee Termont zich tot de meest linkse burgemeester van Vlaanderen kroonde, verloor in deze affaire veel van haar schijn.

Met de Publipart-affaire valt ook Termonts opvolger, Tom Balthazar, door de mand. Hij zag de storm al enkele weken geleden aankomen en nam ontslag uit de raad van bestuur van Publipart toen bleek hoe de Publifin-affaire in Franstalig België huishield. Maar het was te laat. Het was slechts een kwestie van tijd vooraleer een journalist het verhaal zou brengen dat Gentse en andere politici al meer dan 10 jaar poen scheppen in deze constructie die voor 65% in handen is van Publilec (met o.a. Siegfried Bracke een tijdlang als commissaris), dat op zijn beurt voor 60% in handen is van Publifin.

De Gentse schepenen worden nochtans goed vergoed door de gemeenschap. Ze kunnen perfect een gezin onderhouden, zelfs met de stijgende woningprijzen in de stad. Ze ontvangen 8.290,12 euro bruto per maand, plus onkostenvergoedingen. Toch blijken ze het normaal te vinden dat ze vanuit hun functie als vertegenwoordiger van de lokale overheid in een beheerraad van een intercommunale of een gemengd bedrijf, daar nog eens extra voor vergoed worden. Alsof een gewone werknemer die namens zijn dienst deelneemt aan een overleg met een andere dienst, daarvoor bovenop het loon ook een extra vergoeding zou mogen verwachten.

Alle Gentse schepenen ontvangen dit soort vergoedingen voor hun zitje in verschillende raden van bestuur. Burgemeester Termont is lange tijd kampioen geweest van de betaalde mandaten. Hij ontvangt bijvoorbeeld jaarlijks 25.161,15 euro als voorzitter van de raad van bestuur van Fluxys. De jackpot was weggelegd voor diegenen die bij EDF Luminus mochten aanschuiven. Daar werd 39.000 euro per jaar uitgedeeld, waar ook in het verleden Balthazar, Peeters en Van Rouveroy van profiteerden. Voormalig burgemeester Frank Beke zat namens de steden en gemeenten in de raad van bestuur van Dexia en ontving daarvoor een mooie schnabbel van 32.000 euro per jaar. Of het nu bij Publigas, Eandis, Farys of FINIWO is, je vindt er Gentse en andere politici. De verdeling van deze posten, die beschouwd worden als een mooie aanvulling op het loon, is zelfs onderdeel van de coalitiebesprekingen.

Politieke cultuur vloeit voort uit politiek beleid

Christophe Peeters van Open VLD ziet geen enkele reden om ontslag te nemen, waarom zou hij? De liberalen hebben het nooit onder stoelen of banken gestoken wiens belangen zij verdedigen. Dat ze als politiek personeel daarvoor vergoed willen worden volgens de normen van de privé, is geen verrassing. Ze beschouwen hun officiële loon als een soort mager basisinkomen waar ze graag nog enkele lucratieve bijverdiensten aan toevoegen.

Het wordt natuurlijk pas een schandaal wanneer politici op een hypocriete houding worden betrapt. Wanneer blijkt dat je als zelfverklaarde socialist graag meeschuift aan de tafel met de vetpotten, liefst buiten het zicht van het grote publiek, ontstaat terecht een schandaalsfeer.

Een socialist die een neoliberaal beleid voert, zal zich ook in een neoliberale cultuur wentelen. Wanneer je de private markt als motor voor economische ontwikkeling beschouwt, stap je mee in het wereldje van ons kent ons waar alles een prijs heeft. ‘You scratch my back and I’ll scratch yours’ zeggen ze in het Engels. Ze gaan samen eten in de sterrenrestaurants, ontmoeten elkaar in de business seats op de voetbal, op de bals en feestjes van de high society en maken deel uit van dezelfde sociale netwerken. Maar in tegenstelling tot de CEO’s in de privé staat er wel een plafond op de lonen in de politieke sfeer. Vandaar dat er wat moet bijgeklust moet worden.

Groen levert geen trendbreuk in het beleid

Met grote verwachtingen en nog grotere aankondigingen trad Groen eind 2012 toe tot de bestuurscoalitie. Ze beloofden met hun bijdrage een stad op mensenmaat te realiseren. Van een trendbreuk in de politiek van citymarketing en private stadsontwikkeling is er echter geen sprake. Zoals de paarsgroene regering tussen ‘99 en ‘04 geen trendbreuk teweeg bracht in de nationale politiek, zo leverde ook de paarsgroene coalitie in Gent geen fundamentele verandering van beleid. De reden daarvoor is dat Groen zoals de SP.a meestapt in het sprookje van de vrije markt als unieke motor voor ontwikkeling in onze samenleving. Deze creëert vandaag een duale samenleving waar enkel wie het zich kan permitteren kan genieten van een door de privé opgekuiste stad. Gent wordt op sommige plaatsen leefbaarder, maar enkel voor diegenen die het zich kunnen permitteren om er te wonen.

Voor democratisch beheer van onze diensten

Zowel SP.a als Groen zijn meegestapt in de neoliberale logica waar gemengde intercommunales beheerd worden als private bedrijven en volledig gericht zijn op de winsthonger van de private aandeelhouders. Open VLD gebruikt deze crisis vandaag om tot een volledige privatisering te kunnen overgaan van deze intergemeentelijke diensten.

Wij denken dat energiedistributie en andere diensten wel degelijk kunnen en moeten in handen zijn van steden en gemeenten en dus ten dienste van de gemeenschap staan. Maar dan niet in de vorm van semi-publieke ondernemingen die net op dezelfde winsthonger en buitensporige verloningen draaien als private bedrijven. Ook niet als instanties die een onoverzichtelijk kluwen vormen van uit te delen jobs en postjes.

Neen, er is nood aan intercommunales of stedelijke openbare diensten die democratisch beheerd worden door vertegenwoordigers van de stad of gemeente, werknemers van de dienst en haar gebruikers. Deze verkozen vertegenwoordigers van de overheid, van het personeel en de consumenten moeten permanent afzetbaar zijn en mogen geen privileges genieten op basis van hun functie en enkel de belangen van de gemeenschap voor ogen hebben.

SP.a-voorzitter Crombez stelt vandaag voor dat burgemeesters en schepenen geen bijverdiensten meer zouden mogen hebben. Dit is een noodzakelijke stap maar deze moet ook gevolgd worden door een consequente keuze voor publieke openbare diensten en tegen verdere privatiseringen. En deze diensten moeten onder democratisch beheer en controle van de gemeenschap zijn.

Een politieke cultuur in een stad als Gent zal slechts fundamenteel wijzigen wanneer er drastisch andere politieke prioriteiten worden gesteld: wanneer betaalbaar wonen het prestigeproject wordt, wanneer een massale investering in openbaar vervoer de fietsvriendelijke stad creëert en het fijn stof doet dalen, wanneer werkbaar werk voor iedereen gebruikt wordt om het armoedeprobleem echt aan te pakken.

[divider]

Voor een brede consequent linkse lijst in 2018

Hoe de politieke kaarten zullen worden geschud in 2018 is moeilijk te voorspellen. Bracke en de N-VA proberen met man en macht de crisis aan te grijpen om zich op te werpen als een alternatief. In de praktijk blijkt dat de N-VA-politici minstens evenveel aan de vetpotten zitten als ze daartoe de kans krijgen. In 2018 zullen veel Gentenaars voor een moeilijke keuze staan. Het stadsbestuur heeft haar beloftes niet waargemaakt, maar in de rechtse oppositie kan je geen vertrouwen hebben.

Als we willen verhinderen dat een grote groep Gentenaars gelokt wordt door de leugens en de hypocrisie van de N-VA,  moet er een sterk links alternatief worden aangeboden. Een sterk links alternatief waarvan de kandidaten garanderen dat ze van hun vergoedingen niet meer voor zichzelf zullen houden dan een gemiddeld werknemersloon, zoals de PVDA-verkozenen vandaag doen. Een links alternatief moet een plan van sociale stadsontwikkeling naar voor schuiven en de middelen halen daar waar ze zitten. Als zo’n links alternatief de verscheidenheid van de linkse en sociale bewegingen in Gent volop benut, kan ze zelfs een beslissende politieke kracht worden.

LSP is voorstander van zo’n brede linkse lijst in 2018.Tom De Meester en de PVDA hebben zich de voorbije jaren opgeworpen als diegenen die de leidende kracht kunnen vormen in zo’n proces. Ook vandaag stellen ze terecht de wantoestanden van de Gentse politieke kaste aan de kaak. Wij, en naast ons ook vele onafhankelijken, steunen hen daarin. We stellen voor dat zij de consequente linkerzijde samenbrengen in een grote Gentse conferentie waaruit de sterkst mogelijke campagne voor 2018 kan worden gedistilleerd.