Blokbuster, Actief Linkse Studenten en LSP maken een grotendeels positief bilan van de mobilisatie tegen het neonazilokaal in Elsene. Door samen op straat te komen, hebben we de omwonenden gewaarschuwd voor de aanwezigheid van dit lokaal in hun gemeente. We hebben de waakzaamheid versterkt tegen elke poging om haat te zaaien door de groepen die in dit lokaal verzamelen. We hebben de basis gelegd voor toekomstige mobilisaties wanneer deze groepen de komende weken, maanden en jaren een stap verder willen gaan. We hebben er ook voor gezorgd dat de gemeenteraad van Elsene niet langer kan doen alsof hij van niets weet als die nazi’s tot geweld overgaan. We zullen niet aarzelen om daar nogmaals op te wijzen als het zo ver is.
Wat ons betreft, zijn we ook tevreden over de verdeling van het werk tussen de verschillende organisatoren. Dit heeft geleid tot een diverse deelname met wijkbewoners, scholieren en studenten, migranten en niet-miranten, mensen met of zonder papieren, activisten van verschillende linkse organisaties waarvan sommige – zoals Blokbuster, ALS en LSP – een reële inspanning gedaan hebben voor de mobilisatie. De spontane en geïmproviseerde betoging – er was enkel een staande actie voorzien – verliep erg correct en liet ons toe om steun te vinden onder tal van omstaanders.
Het is pas op het einde van de betoging dat enkele vaste klanten een confrontatie met de politie wilden houden. We vonden dat niet meteen noodzakelijk of slim, maar laat het ons ook niet overdrijven: dit had geen reële impact op de beweging. We begrijpen ook niet waarom sommigen erop aandringen om de cijfers van het aantal betogers op te drijven, we lazen zelfs het cijfer van 500. Dergelijke beweringen maken ons ongeloofwaardig en laten uitschijnen dat we niet tevreden waren met de zowat 200 betogers die we waren. Voor ons was dit aantal, alsook de diversiteit van de betogers, georganiseerd en ongeorganiseerd, aanmoedigend. Het is een goede basis om de mobilisatie door te zetten.
Stop met het omkaderen van de vrijheid van vergadering, organisatie en media
In de aanloop naar de actie van 24 november dook er een meningsverschil op. Een aantal organisatoren en enkele deelnemers wilden politieke activiteit aan banden leggen met een regel van één vlag per organisatie, met uitzondering van vlaggen voor een algemeen doel (antifascisme, feminisme, anarchisme, …). Dat is het soort beperkingen dat de kapitalistische samenleving niet meer durft op te leggen (althans op dit ogenblik, we moeten het establishment ook niet op ideeën brengen…) aan de sociale bewegingen omdat de arbeidersklasse het recht om zich te verenigen en actie te voeren, waaronder het recht op eigen media, heeft afgedwongen. Beeld je in dat de regering dergelijke beperkingen zou willen opleggen aan vakbondsbetogingen, het zou terecht als een erg ondemocratische maatregel gezien worden. Beeld je in dat de vakbondsleiding ons een beperkt aantal spandoeken wil opleggen, behalve rond bepaalde thema’s. Het zou terecht als een onaanvaardbare bureaucratische maatregel gezien worden.
Voor de arbeidersbeweging is het absoluut noodzakelijk om zich te organiseren. Zonder organisatie zou het onmogelijk zijn om de strijd aan te gaan tegen de kapitalisten die over alle middelen beschikken. De kapitalisten geven er de voorkeur aan om elke werkende individueel te confronteren. Ze proberen de werkenden één voor één wijs te maken dat zij als hardwerkende niet tot de massa behoren en dat ze door de vakbonden en politieke organisaties gebruikt worden om hun eigen mogelijkheden te beperken en om de luieriken te dienen. Het karakter van loonarbeid, zeker in grote productie-eenheden, leidt echter tot solidariteit en organisatie. Het is steeds duidelijker dat we ons als individu enkel kunnen bevrijden doorheen collectieve organisatie. De gemeenschap is in essentie divers – gelovigen en ongelovigen, migranten en autochtonen, jongeren en ouderen, …. Om tot eenheid te komen, moeten we respect hebben voor ieders vrije meningsuiting en dit zonder beperkingen, zonder omkadering en niet op een ‘ingebedde’ wijze zoals de westerse journalisten tijdens de oorlog in Irak of de vakbonden onder het stalinisme.
Geen enkele beweging kent een perfecte homogeniteit. Beroep doen op verschillende ervaringen biedt ons een kans. Eenheid wordt niet opgebouwd onder overtuigden, maar in de diversiteit van meningen. Die vrijheid om een mening te geven is een essentieel gegeven en het omvat het recht op eigen materiaal en eigen media. We weten niet of het om een provocatie van een tegenstander van de antifascistische beweging gaat, maar we lazen volgende oproep: “Zullen we volgende keer die stomme vlaggen van LSP in de fik steken? Er waren er niet alleen veel (naast hun vervelende stand en hun krantenverkopers) (…).” Wij denken niet dat het beperken van de vrijheid van media het standpunt is van de organisatoren die het aantal vlaggen wilden reguleren, maar het feit dat ze niet de moeite namen om te reageren op bovenstaande oproep is geen goed teken.
Van waar komt die reflex om de vrijheid van anderen te willen regelen? Voor sommige lagen in de samenleving die niet meteen de ervaring van de arbeidersbeweging hebben, is het moeilijk om de vrijheid van anderen te respecteren. Ze denken nog vaak in de fabels van het individu – de elite die niet tot de ‘troepen’ wil behoren omdat ze daarboven staat, voor wie solidariteit niet betekent okomen voor gemeenschappelijke belangen, maar in het beste geval steun van de elite aan wie het minder goed heeft, wat de katholieken liefdadigheid noemen. Ze benadrukken de rol van het individu in plaats van de klasse en begrijpen niet dat het individu zich enkel kan bevrijden door collectieve strijd. Ze zijn afgeschrikt door het idee van organisatie op eenzelfde manier als een werkgever afgeschrikt wordt door de aanwezigheid van vakbonden, een andere specifieke organisatievorm.
Manoeuvres en censuur kunnen enkel een rem op de strijd zijn. Het is door openlijk voor ideeën uit te komen, dat we vooruit kunnen gaan. Dit blijkt onder meer bij een stemming in algemene vergadering van het personeel in ene bedrijf om al dan niet te staken. Door met opgestoken handen te stemmen, kan iedereen zijn of haar mening geven en is er een beeld op de algemene tendens onder de collega’s. Het laat toe om daar een exacter beeld op te hebben waardoor het debat veel transparanter is en leidt tot betere methoden en tactieken. Onder de basis zou het nooit aanvaard worden dat er maar één stem per afdeling wordt gegeven. Wij denken dat de antifascistische beweging dit ook niet mag doen aangezien het de kracht en efficiëntie van de beweging op het spel zet.
Eenheid wordt opgebouwd in diversiteit, niet door het omkaderen of beperken van de rechten van anderen. Een rechtlijnige, van bovenaf opgelegde en omkaderde eenheid doet denken aan de eenheidspartij van stalinisten of het verbod om van de lijn van de bureaucratie af te wijken. Het is wat we ook zien bij rechtse stromingen die zich vooral op meer individualistische lagen baseren. Het is onaanvaardbaar dat sommigen het pluralisme in de antifascistische beweging niet verdedigen. Dat is erg jammer, zeker omdat de betoging van de 24 november in Elsene, waar de ‘omkaderaars’ het niet aandurfden om de rechten van anderen effectief te beperken, het potentieel toonde onder de jongeren en de wijkbewoners.
Sinds enkele maanden is er een lokaal in Elsene geopend door de Alliance for Freedom and Peace (AFP), een ongelukkig gekozen naam voor een alliantie van neonazistische organisaties in Europa waaronder de Griekse partij Gouden Dageraad en de Franstalige groupuscule Nation. Gisteravond was er een antifascistische actie op initiatief van “Bruxelles Zone Antifasciste” (*). Er werd in betoging door de Congolese Matonge-wijk getrokken. Die wijk in Elsene ligt vlakbij het lokaal in kwestie.
Zowat 200 mensen verzamelden voor het gemeentehuis van Elsene om te protesteren tegen de opening van het extreemrechtse lokaal. Er volgde een spontane betoging: een uitstekende manier om de omwonenden op de hoogte te brengen van de aanwezigheid van een neonazilokaal in hun buurt. Dat zal bijdragen aan de waakzaamheid en de mogelijkheid om efficiënter te reageren indien deze groepen hun haat proberen te verspreiden.
Wij waren zeer te spreken van de diverse samenstelling van de betoging met een opgemerkte aanwezigheid van lokale wijkbewoners, studenten en scholieren maar ook verschillende linkse organisaties die over de actievrijheid beschikten die wij voor ogen hebben voor een nieuwe samenleving. ALS en LSP zijn geen voorstander van de praktijk om elke actie te eindigen in confrontatie met de politie. Anderzijds denken we dat sommigen overdreven reageren op die kwestie aangezien het vooral gaat om een pose van enkele vaste klanten zonder reële impact op de antifascistische beweging.
Mobilisaties zoals gisteren zijn belangrijk om het zelfvertrouwen van extreemrechts te breken. Zowel op internationaal vlak (Gouden Dageraad in Griekenland of de NPD in Duitsland) als in België (Nation) aarzelt extreemrechts niet om tot straatgeweld over te gaan indien het denkt dat het ermee wegkomt. Dit geweld richt zich tegen mensen met een andere huidskleur, LGBTQI mensen of linkse militanten. Dat gaat zelfs tot moord of pogingen tot moord.
In Europa kunnen racistische, seksistische, … organisaties zich gesterkt voelen door de overwinning van Trump. Op 19 november hielden Belgische neonazi’s (Nation en N-SA) nog een gemeenschappelijke vergadering in Antwerpen. Ook daartegen heeft Blokbuster geprotesteerd.
Meer algemeen groeien de woede en frustraties door een gebrek aan toekomstperspectieven. Trump heeft daarop ingespeeld en maakte gebruik van racisme en seksisme om gewone mensen tegen elkaar op te zetten. De antifascistische strijd moet zich ook verzetten tegen rechts populisme.
Vandaag en morgen zijn er in Gent en Brussel meetings met Kshama Sawant, marxistisch gemeenteraadslid in Seattle en lid van Socialist Alternative. Zij is een van de vooraanstaande figuren in de acties tegen Trump na diens verkiezingsoverwinning. In tegenstelling tot de Democraten organiseert Socialist Alternative acties waarin het een programma verdedigt dat de woede van de massa’s richt op een gemeenschappelijke strijd van jongeren en werkenden tegen het kapitalisme. We mogen niet toelaten dat de woede tegen het establishment wordt geïnstrumentaliseerd door populistisch recht of extreemrechts.
(*) De oproep voor de actie werd onderschreven door volgende organisaties: Alternative Libertaire Bruxelles ; Antifascisti Bruxelles ; Cercle du Libre Examen de l’ULB ; CGSP Enseignement-Recherche ULB ; Collectif Mémoire Coloniale et Lutte contre les Discriminations (CMCLD) ; Coordination des Sans-papiers Belgique ; Etudiants de Gauche Actifs (EGA) ; Féminisme Libertaire ; Jeunes Anticapitalistes (JAC) ; Jeunes FGTB ; Jeunesses Libertaires ; La Nouvelle Voie Anticoloniale ; Leuven Anarchistische Groep ; Parti Socialiste de Lutte (PSL/LSP) ; Piratons Bxl ; Union Syndicale Etudiante (USE)
Op zaterdag 19 november hielden Nation en N-SA, twee neonazistische groeperingen, een meeting in Antwerpen. Ze hadden onder meer een spreker van het Griekse Gouden Dageraad uitgenodigd. Vlaams Belang kopstuk Filip Dewinter mocht vorige week dan nog met een delegatie partijgenoten (met ook Anke Vander Meersch, Jan Penris en Frank Creyelman) een uitgebreid bezoek aan Gouden Dageraad gebracht hebben, hij was er in Antwerpen niet bij. Zich in eigen land te openlijk verbinden met gewelddadige neonazi’s zou het imago van de partij schaden. Buiten de schijnwerpers in het buitenland komt de ware aard van het fascistische beestje echter boven.
De neonazi’s verzamelden in café Den Bengel op de Grote Markt. Het is niet voor het eerst dat daar een dergelijke bijeenkomst is. Ze waren naar verluidt met een 30-tal met vooral aanhangers van Nation die uit Brussel en Wallonië naar Antwerpen waren afgezakt. Sommigen hielden het niet lang vol, na een half uur dropen de eerste neonazi’s af.
Op de Groenplaats kwamen ruim 30 antifascisten bijeen na een oproep door Blokbuster en de Actief Linkse Studenten. Heel wat jongeren op deze actie en ook een groep ‘Vrouwen tegen fascisme/racisme’ die consequent het anti-fascistisch verzet ondersteunen en mee versterken. De tegenactie was op korte tijd georganiseerd nadat een eerder aangekondigde anti-Trump actie door de organisatoren was geannuleerd.
De antifascisten maakten duidelijk dat ze niet aanvaarden dat neonazi’s zomaar kunnen bijeenkomen in Antwerpen. We mogen hen geen ruimte laten, zoniet gaan ze stappen verder in hun politiek met fysiek geweld tegen al wie er ‘anders’ uitziet of anders denkt. Dat geweld is een reden waarom ze naar Gouden Dageraad opkijken en ook Nation heeft er ervaring mee: vorig jaar werd een dakloze in elkaar geslagen op het Luxemburgplein. Verschillende militanten van Nation werden hiervoor veroordeeld, minstens één hiervan was op de Antwerpse meeting.
Verder werd ook verwezen naar het verzet tegen Trump in de VS. Rechtse populisten als Trump zijn een gevaar voor de gewone werkenden, migranten, vrouwen, … De verkiezing van Trump geeft extra ruimte voor haatgroepen zoals de Klu Klux Klan en andere racistische en fascistische bewegingen. Maar we zijn niet pessimistisch: er is een polarisatie met ook een radicalisatie ter linkerzijde. De omvang van de protesten tegen Trump is daar een nieuwe uitdrukking van, nadat we eerder al de campagne van Bernie Sanders of de massale steun voor de strijd in Standing Rock tegen de aanleg van een oliepijpleiding door grondgebied van de Native Americans hadden.
Met de antifascistische actie op de Groenplaats betuigden we onze solidariteit met het protest tegen Trump in de VS. We kregen veel steun van omstaanders die geschokt waren dat er zo’n akelige meeting van neonazi’s in Antwerpen kon plaatsvinden. Daar zullen we verder op bouwen aan een sterkere antifascistisch en antiracistisch verzet!
Racisme zit diep ingebakken in elke kapitalistische samenleving. Hoewel het soms lijkt alsof er vooruitgang wordt geboekt, blijft de bittere realiteit dat afkomst en nationaliteit erg bepalende factoren zijn in de kansen die je krijgt op – bijvoorbeeld – de arbeidsmarkt. In perioden van crisis, zoals vandaag, doen neoliberale politici er alles aan om door middel van vulgaire en ranzige uitspraken de verdeeldheid onder de bevolking te doen toenemen. Enkel een consequent antiracisme dat het probleem bij de wortels – het kapitalistische systeem dat bevolkingsgroepen tegen elkaar opzet – aanpakt, kan een oplossing bieden voor racistische problemen waar bevolkingsgroepen en de arbeidersklasse als geheel mee geconfronteerd worden.
Artikel door Jarmo (Antwerpen) uit maandblad ‘De Linkse Socialist’
Het antiracisme van N-VA is wel heel relatief
Sinds de opkomst van de rechts-populistische N-VA merken we dat vanuit politieke kringen nieuwe pogingen worden gedaan om racisme aanvaardbaarder te maken. De ‘zachtere’ retoriek – vergeleken met het neofascistische Vlaams Belang – zou ronduit racistische standpunten in het publiek debat moeten krijgen. De uitspraak enkele jaren geleden van Liesbeth Homans dat racisme ‘relatief’ is en enkel gebruikt wordt als ‘excuus voor persoonlijk falen’ zette de trend. Sindsdien regent het elke dag vulgaire en ranzige opmerkingen vanuit rechts-nationalistische hoek in de massamedia. N-VA-voorzitter en burgemeester van Antwerpen (één van de meest multiculturele steden van het land) stelde zelfs boudweg dat het probleem bij één enkele bevolkingsgroep (‘Berbers’) ligt. Het Vlaams Belang zal het nog moeilijk krijgen om dit racisme langs rechts voorbij te steken…
Een dergelijke toonaard in het politiek debat heeft verregaande gevolgen voor al wie niet zuiver autochtoon is. De beelden van gewapende politiemannen die, als gevolg van het befaamde boerkiniverbod, het strand optrokken om vrouwen te verplichten zich uit te kleden in naam van de westerse waarden en normen, gingen razend snel de sociale media rond. In Vlaanderen ontstond een kleine hetze nadat een jongen met Marokkaanse roots in Marokko omkwam in een ongeluk met een quad. De racistische vuilspuiterij die daarop volgde op sociale media werd door alle traditionele partijen met grote woorden veroordeeld. Nochtans is het niet verwonderlijk dat mensen zich gesterkt voelen in hun racistische vooroordelen en gevoelens op een moment dat het politieke debat racistische opmerkingen toelaat en zelfs aanmoedigt. Zeggen dat racisme relatief is of enkel ‘Berbers’ problematisch zijn, mag in bepaalde gevallen iets academischer en meer onderbouwd klinken; het blijft racisme van de laagste plank en sterkt anderen in hun overtuiging dat het toelaatbaar en zelfs noodzakelijk is. Het is een klimaat van racisme dat bewust gecreëerd wordt. N-VA-kopstukken doen daar ook niet flauw over. Siegfried Bracke verklaarde in Knack dat het de ambitie van N-VA is om zoveel mogelijk VB-kiezers aan te trekken. Fons Duchateau verklaarde in De Standaard iets gelijkaardigs. De strategie om dit doel te bereiken, is duidelijk: neem zoveel mogelijk programmapunten en retorische elementen van het VB over, dan volgen de kiezers vanzelf.
Racisme beperkt zich niet tot symbolen
Het racisme in onze samenleving is niet willekeurig. Je kan je er als migrant of Belg met een migratieachtergrond niet aan onttrekken. Het is systematisch. Als racisme vandaag als instrument gebruikt wordt door de politieke klasse, is dat met de duidelijke bedoeling om bevolkingsgroepen tegen elkaar op te zetten. Niet de politieke kaste en de aanhoudende besparingen zorgen ervoor dat jouw levensstandaard daalt, maar wel de vluchteling die have en goed inruilt voor een onzekere toekomst: dat is het idee. Die vluchteling is bovendien ook nog eens een bedreiging voor onze ‘manier van leven’ en onze ‘waarden en normen’. Wellicht wordt daarmee ook het bedreigen van kwetsbare vrouwen op het strand door gewapende mannen bedoeld.
Hoewel het boerkiniverbod uiteraard een uiting van racisme is, vormt het niet de kern van het probleem. Racisme zit veel dieper in de samenleving geworteld dan de discussie over religieuze symbolen doet uitschijnen. Dat betekent dat het ook niet volstaat om dergelijke verboden terug te schroeven. Wouter Torfs, CEO van Schoenen Torfs, kwam eind augustus terug op zijn beslissing om geen werknemers met een hoofddoek aan te nemen. Niet omdat hij plots een principieel probleem heeft met racistische discriminatie bij aanwervingen, maar omwille van wat hijzelf ‘voortschrijdend inzicht’ noemde. Hij voegt er eerlijkheidshalve aan toe dat het aandeel consumenten die moslim zijn en schoenen koopt een belangrijke overweging was. Dat enkele moslima’s nu aan een job zullen geraken bij Schoenen Torfs, verandert echter niets aan het structurele racisme waarmee moslims dagelijks geconfronteerd worden. Ook Fernand Huts, de CEO van Katoennatie, verklaarde dat hij gerust vluchtelingen wil aannemen, weliswaar met de duidelijke intentie om de lonen en arbeidsvoorwaarden van alle havenarbeiders neer te halen. Dit antiracisme kunnen we missen als kiespijn; we worden er allemaal slechter van.
Het enige antiracisme dat werkelijk oplossingen kan bieden, is een antiracisme dat de arbeidersklasse verenigt in plaats van verdeelt. Het is een antiracisme dat duidelijk maakt dat een aanval op één bevolkingsgroep, een aanval op de hele klasse betekent. Het is een antiracisme dat duidelijk de link legt met de besparingen die vandaag op ons afkomen en eerst de zwaksten in de samenleving, maar uiteindelijk iedereen in het hart treffen. Het is een antiracisme dat opkomt voor een samenleving waarin bevolkingsgroepen niet tegen elkaar opgezet worden, maar waar de productiviteit van de werkenden wordt ingezet om de levensstandaard van de werkenden te verhogen: een socialistische samenleving.
Een parlementslid die een racistische opmerking maakt tegen een collega met een migratie-achtergrond. Het vat goed samen hoe elementen van racisme steeds openlijker gebracht worden. Het parlementslid in kwestie was geen verkozene van het extreemrechtse Vlaams Belang, maar Open Vld’er Luc Van Biesen. Het had evengoed een N-VA’er kunnen zijn. De reden voor de vele racistische uitspraken door N-VA’ers werd door Siegfried Bracke gegeven in Knack: “Mijn partij doet er alles aan om zoveel mogelijk Vlaams Belang-kiezers aan onze kant te krijgen.”
Hoe zijn partij dat doet, bleek uit een interview van de Antwerpse N-VA-schepen Fons Duchateau in De Standaard. Duchateau heeft het over een “asielinvasie”, “dweilen met de kraan open” omdat er al zoveel allochtonen zijn, de “tamtam” die in vluchtelingengemeenschappen snel zou gaan en hij stelde dat ongelijkheid op school “cultuurgebonden” is: “Als je spijbelt, je niet gedraagt op school en zonder diploma uitvalt, moet je niet verwonderd zijn dat je nadien niet aan de bak komt.” Alle studies over ongelijkheid in het Belgische onderwijssysteem worden door Duchateau naar de prullenmand verwezen: het is niet het systeem, het zijn de migranten en dan vooral hun cultuur (lees: godsdienst). Duchateau vergist zich: het is wel degelijk het systeem.
Ongetwijfeld is er ook onder werkenden angst voor de toekomst en de gevaren van sociale ellende, terrorisme en oorlog. Die gevaren nemen toe en als alle gevestigde partijen de verantwoordelijkheid ervoor bij vluchtelingen en migranten leggen, dan heeft dit een impact. Maar zijn het vluchtelingen die 2.200 arbeiders bij Caterpillar op straat zetten? Zijn het migranten die Irak en Syrië platbombarderen? Een systeem in crisis probeert de verantwoordelijkheid van zich af te schuiven: het is steeds iemand anders, liefst de zwakste groepen eerst: vluchtelingen, migranten, werklozen, jongeren, … Werkenden en jongeren mogen zich niet aan die verdeeldheid laten vangen. Als we erin meestappen, kunnen wij zelf de volgende zondebok zijn. Fons Duchateau richtte zich in het hoger aangehaalde interview ook tegen daklozen die een petitie tegen de vermarkting van het sociaal werk opstartten en tegen de sociaal werkers zelf.
Om de bekende uitspraak van de Duitse predikant Martin Niemöller te parafraseren: “Toen ze de vluchtelingen aanpakten, zweeg ik. Ik was immers geen vluchteling. Toen ze de migranten discrimineerden, zweeg ik. Ik was immers geen migrant. Toen ze de werklozen tot nog meer ellende veroordeelden, zweeg ik. Ik was immers geen werkloze. Toen ze vakbondsmilitanten criminaliseerden, zweeg ik. Ik was immers geen militant. Toen ze mij als gewone werkende mijn toekomst wilden afnemen, was er niemand meer om het voor mij op te nemen.” De politiek van het zoeken en stigmatiseren van zondebokken heeft verschillende doelen: de aandacht afleiden van de fundamentele tegenstelling tussen de 1% rijksten en de rest van de bevolking, maar ook het verdelen van de gewone bevolking. De arrogante en racistische retoriek is een onderdeel van het asociale beleid.
Bij gebrek aan een beleid dat gericht is op een degelijke toekomst voor iedereen in plaats van de winsten van een kleine minderheid superrijken, wordt de verantwoordelijkheid voor sociale problemen geïndividualiseerd. Tegelijk wordt met een aan het Vlaams Blok verwante retoriek groen licht gegeven voor al wie dezelfde racistische boodschap op een meer ranzige wijze brengt. Als Siegfried Bracke denkt dat het Vlaams Belang zo kan gestopt worden, vergist hij zich: in één van de peilingen stond het VB opnieuw op 13%.
De Actief Linkse Studenten en Scholieren nemen de racistische provocaties niet en verzetten zich tegen de aanvallen op onze sociale zekerheid. We willen niet aan de zijkant staan terwijl dit economisch systeem van de rijken ons geen toekomst meer biedt. Willen we strijd tegen discriminatie voeren, dan moeten we opkomen voor het recht op een degelijk leven. In Gent en Antwerpen voerden we midden september scholierenacties tegen racisme, op 24 september trokken we naar een betoging tegen neonazigeweld in het Duitse Dortmund. Ook de komende weken en maanden willen we protesteren tegen de verdelende agenda en andere onderdelen van het asociale beleid van de rechtse regering. Werk hieraan mee, sluit je aan bij ALS!
De afgelopen maanden werd de Duitse stad Dortmund geteisterd door fascistisch geweld. Neonazi’s denken dat ze zich alles kunnen permitteren en gaan over tot fysieke intimidaties en geweld. In een stad waar er begin jaren 2000 verschillende doden vielen door neonazigeweld kan daar niet lichtzinnig overgestapt worden. Wij steunden dan ook ten volle de oproep om te antwoorden met een brede mobilisatie die duidelijk maakt dat fascistisch geweld geïsoleerd staat in de samenleving terwijl antifascisten op een grote steun kunnen rekenen.
Dat zagen we ook op de betoging in Dortmund van 24 september. Er waren ongeveer 2000 betogers die door de stad trokken. Eerst werd door een volkse buurt getrokken waar omstaanders erg positief reageerden. De betoging hield halt op de plaats waar begin jaren 2000 iemand vermoord werd door de neonazistische terreurgroep NSU. Daar werd een indrukwekkende minuut stilte gehouden voor dit en alle andere slachtoffers van nazi-geweld. De betoging trok daarna naar de binnenstad waar nog optredens volgden.
Vanuit België wilden we deze betoging ondersteunen. Met Blokbuster hebben we ondervonden wat fascistisch geweld betekent, midden jaren 1990 werden we er zelf mee geconfronteerd in Brugge en was er een nationale campagne tegen fascistisch geweld nodig om het tij te keren. Tegenover extreemrechts moeten we ook ons positief alternatief naar voor schuiven: de strijd voor jobs, huisvesting, diensten, … Zo bieden we een echt antwoord op de reële problemen waar extreemrechts gebruik van probeert te maken om racistische haat naar voor te brengen. Een onderdeel van ons alternatief is internationale solidariteit. Ook dat was belangrijk om met een groep naar Dortmund te trekken.
Uiteindelijk waren we met een 40-tal Belgische betogers die met auto’s naar Duitsland trokken uit verschillende steden. Verschillende generaties antifascisten namen hieraan deel, de delegatie van Blokbuster werd versterkt door enkele activisten van de Antwerpse groep ‘Vrouwen tegen racisme’. Deze solidariteit werd duidelijk op prijs gesteld.
We zullen ons verder blijven organiseren tegen extreemrechts, ook in ons land. Tijdens de betoging hoorden we van een kleine optocht van ‘Autonome Nationalisten’ in Antwerpen. Het AFF telde 32 deelnemers aan die actie van neonazi’s, waaronder enkele internationale sprekers. Veel is dat niet, maar ook een klein groepje kan gevaarlijk zijn.
In een periode van toenemende crisis – de regeringspraatjes over groei en vooruitgang voor iedereen worden enkel door die regering zelf geloofd, de meerderheid van de bevolking merkt er niets van – zijn er logischerwijze ook meer sociale problemen en spanningen. Als daar geen collectieve antwoorden op komen met een perspectief van een andere samenleving zonder armoede, oorlog en ellende, dan kunnen extreemrechtse groepjes een zekere ingang vinden en zich proberen op te bouwen.
Met de betoging in Dortmund hebben we de neonazi’s in die stad in een defensievere positie gedwongen. De strijd is er echter nog lang niet gestreden, deze betoging was slechts een stap in de opbouw van een krachtsverhouding. Het was een belangrijke stap, maar er zullen er nog nodig zijn. Laat ons tegelijk de ervaring van Dortmund gebruiken om het antifascistisch verzet bij ons op te voeren om te vermijden dat we ook hier een dergelijke escalatie van geweld zullen meemaken. De gevestigde politici, die van N-VA op kop, creëren al maandenlang een klimaat van racisme. Hun naar eigen zeggen beschaafde opmerkingen geven groen licht aan wat ze zelf ‘ranzig racisme’ noemen. Van daaruit is het slechts een kleine stap naar meer fysieke uitdrukkingen van dit ranzig racisme. We staan duidelijk nog maar aan het begin van de strijd, werk mee met Blokbuster voor een sterker antifascisme in ons land!
Er is een toename van racistische retoriek door gevestigde politici en media. Tegelijk neemt het racistisch geweld toe. De oproepen tot geweld van de ‘Vlaamse Verdedigingsliga’ werden algemeen verworpen als ‘ranzig racisme’, maar een week later vergeleek Bart De Wever een boerkini met een tent, zei minister Muyters dat migranten aan werk helpen niet gemakkelijk is omdat hij “niets kan doen met 500 herders” en N-VA-fractieleider Peter De Roover stelde voor om de vrije meningsuiting te beperken.
Artikel door Hanne (Antwerpen) uit maandblad ‘De Linkse Socialist’
Er wordt dagelijks met de vinger gewezen naar migranten en vluchtelingen als de oorzaak van de problemen in de samenleving. Wanneer de sociale zekerheid onder druk staat, er een tekort aan jobs of sociale huisvesting is, dan is het steeds de schuld van de migranten en de vluchtelingen. Het ligt nooit aan het besparingsbeleid en de cadeaus aan de grote bedrijven. In de zoektocht naar zondebokken is rechts erg creatief. Als het niet de vluchtelingen of migranten zijn, dan zijn er nog altijd werklozen, leefloners, jongeren, vakbondsleden, … Het doel is om de echte verantwoordelijken van sociale problemen uit de wind te zetten.
Zo wordt vooral niet gekeken naar de grote bedrijven die hun greep op ons leven steeds verder kunnen uitbreiden. De politici zijn nu bezig om deze greep nog te versterken met het TTIP, het Transatlantic Trade and Investment Partnership, een vrijhandelsakkoord dat wordt onderhandeld tussen de VS en Europa. Het doel is onder meer het verlagen of afschaffen van invoerrechten op grondstoffen en kapitaal tussen de regio’s. Het wordt mogelijk voor bedrijven om overheden voor de rechter te dagen als die beperkingen proberen op te leggen, bijvoorbeeld door al te lage lonen of precaire jobs te verbieden. Anders gezegd: de grote bedrijven krijgen vrijspel zonder verantwoording te moeten afleggen.
Er wordt geprobeerd om dit verkocht te krijgen met de stelling dat het de economie zal stimuleren en jobs creëren. Dat hebben we al veel gehoord, doorgaans was het een aanzet naar nog meer besparingen, onzekere jobs en slechtere arbeidsvoorwaarden. Bij andere vrijhandelsverdragen was dit steeds het geval.
Het asociale beleid komt enkel de kapitalisten en hun marionetten in diverse regeringen ten goede. De groeiende angst voor de dalende levensstandaard onder de mensen wordt op een opportunistische manier gebruikt door de rechterzijde om een racistische agenda naar voor te schuiven. De traditionele partijen spelen handig in op de reële angst om de aandacht af te leiden van de echte oorzaken van de groeiende ongelijkheid.
Wij laten ons niet vangen. Voor ons is het duidelijk wie de echte schuldige is: het kapitalisme en haar vertegenwoordigers. De betogingen en acties tegen TTIP op 20 september vormen een uitgelezen moment om samen te komen en duidelijk te maken dat onze belangen één zijn. De nationale vakbondsbetoging op 29 september biedt een kans om te protesteren tegen de verdeel-en-heerspolitiek van deze regering die haar asociale beleid wil verstoppen achter discussies over onder meer de boerkini.
We laten ons niet verdelen op basis van racistische retoriek en we geloven niet in neoliberale sprookjes. Er was nog nooit zoveel rijkdom in de wereld als vandaag en ze was nog nooit zo ongelijk verdeeld! De middelen zijn er om aan iedereen een degelijke levensstandaard te bieden, maar ze zitten in de zakken van de superrijken. Blank of zwart, de strijd voor een andere samenleving is nodig. Voor LSP is dat een socialistische samenleving. Doe mee!
Doe mee
29 september. Tegen besparingen en racisme. Nationale vakbondsbetoging tegen het besparingsbeleid van een regering die de asociale maatregelen wegstopt achter een retoriek van verdeeldheid. Donderdag 29 september, 10u Brussel-Noord.
24 september. Tegen extreemrechts geweld. Betoging in Dortmund (Duitsland) tegen fascistisch geweld naar aanleiding van een aanslag op een antifascist. Ga met ons mee, wij organiseren gezamenlijk vervoer.
20 september. Tegen TTIP. Acties in Brussel naar aanleiding van de Europese onderhandelingen over het vrijhandelsverdrag TTIP.
Theo Francken meent dat het succes van zijn beleid kan afgemeten worden aan de resultaten van extreemrechts bij volgende verkiezingen. “Mocht extreemrechts toch opnieuw grote scores halen in Vlaanderen, dan zou ik dat voor een stuk zien als een persoonlijke nederlaag,” verklaarde hij. Volgens Francken werkt zijn beleid omdat er minder vluchtelingen komen. Tegelijk groeit het Vlaams Belang in de peilingen. Is het asociale asielbeleid een antwoord op extreemrechts?
Artikel uit maandblad ‘De Linkse Socialist’
Vluchtelingenprobleem niet opgelost
Europa sloot een akkoord met Turkije en wil dit herhalen met onder meer Soedan en Eritrea. Turkije krijgt 6 miljard euro om een groot gevangeniskamp voor vluchtelingen te vormen. Dat het land afglijdt naar een brutale dictatuur die mensenrechten aan de lopende band schendt, vormt geen probleem. Een oorlog tegen de Koerdische bevolking, beperking van democratische rechten, verbod op de Gay Pride, … passeren zonder protest vanuit Europa. Zolang Turkije vluchtelingen tegenhoudt, mag alles.
Artsen Zonder Grenzen besloot om niet langer geld van EU-instellingen te gebruiken omdat “het schandalig verdrag tussen Europa en Turkije het vluchtelingenrecht ondermijnt.” Oxfam had het over een “koehandel met mensenrechten.” VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR stelde dat het plan mogelijk ingaat tegen internationale conventies.
Voor Theo Francken en de rechterzijde is het probleem opgelost indien de vluchtelingen niet meer tot in Europa geraken. Ondertussen blijven de oorlogen en conflicten in Syrië, Irak, Afghanistan, Libië, … escaleren waardoor meer mensen onder oorlogsgeweld gebukt gaan. Tegenover dat menselijke lijden hanteert Francken de struisvogeltactiek: wat je niet meteen ziet, is er ook niet. De instabiliteit in Turkije door het onverantwoorde dictatoriale regime van Erdogan zorgt ervoor dat de vluchtelingencrisis op elk ogenblik opnieuw en op grotere schaal tot in Europa kan komen.
En, geen onbelangrijk detail, de levensvoorwaarden van mensen die zich gedwongen zien om op de vlucht te gaan, zijn in Turkije in heel wat gevallen onaanvaardbaar. Er is zelfs sprake van kinderarbeid door Syrische oorlogsvluchtelingen. Enkel door oorlog en ellende te stoppen, wat een breuk met het huidige systeem vereist, kunnen we ervoor zorgen dat niemand zich nog genoodzaakt voelt om te vluchten.
Racisme kan niet gestopt worden met een asociaal beleid
Volgens Francken en co zou het opsluiten van vluchtelingen in een openluchtgevangenis in Turkije nuttig zijn om extreemrechts hier te stoppen. Alsof racisme kan gestopt worden door een asociaal beleid te voeren. Het versterkt integendeel het idee dat vluchtelingen jobs afnemen of de oorzaak zijn van sociale problemen bij ons. Vluchtelingen worden als zondebok gebruikt om de verantwoordelijkheid voor het asociale besparingsbeleid door te schuiven. Dit geeft extra argumenten aan extreemrechts. In Oostenrijk haalde de extreemrechtse presidentskandidaat het nipt niet, in Frankrijk doet Marine Le Pen het goed en bij ons is er de terugkeer van het Vlaams Belang.
Toch vindt de illusie van een rechts beleid om extreemrechts te stoppen hier en daar ingang. Zo werd het in het Brexit-debat gebruikt om voor de EU op te roepen: een stem voor een Brexit zou meer ruimte geven aan rechtse populisten zoals Nigel Farrage (UKIP) of Boris Johnson en zou leiden tot een harder anti-migrantenbeleid. De rechtse populisten zouden bovendien extreemrechtse geweldenaars, zoals de moordenaar van politica Jo Cox, het nodige zelfvertrouwen geven.
Het asociale beleid van de EU geeft extra voeding aan rechtse populisten. Dit beleid laat uitschijnen dat we vluchtelingen moeten stoppen om ‘onze sociale zekerheid’ te verdedigen, alsof het niet de rechtse politici zijn die daarop besparen. Het harde anti-migrantenbeleid van de EU – denk maar aan het akkoord met Turkije – zorgde ervoor dat zelfs de Hongaarse neonazi’s van Jobbik verklaarden dat ze voor het eerst een kans zagen “voor de EU om in een positieve richting te evolueren.”
In het opbod van rechts en extreemrechts verliest de gewone bevolking: vluchtelingen, migranten, werklozen, gepensioneerden, werkenden, … Extreemrechts stoppen, betekent de gewone werkenden en hun gezinnen een degelijke toekomst aanbieden. Dat vereist een consequent links programma dat de belangen van de meerderheid van de bevolking verdedigt tegen het handvol kapitalisten dat zijn groeiende rijkdom beter kan verdedigen door de rest te verdelen.
Er waren vorig jaar 1,2 miljoen asielaanvragen in Europa. In 2014 raakte bekend dat 11 miljoen woningen in Europa leegstaan. Als we de infrastructuur van de wegen en andere openbare diensten bekijken of de tekorten in de sociale sector, dan is het duidelijk dat er ook werk genoeg kan verricht worden. Maar zo werkt het kapitalisme niet. Er wordt niet vertrokken van wat nodig en nuttig is voor de meerderheid van de bevolking. Enkel de winsten van die kleine toplaag zijn van tel. En dus wordt bespaard op onze levensstandaard en gaat dit gepaard met cynische pogingen om de verantwoordelijkheid door te schuiven naar vluchtelingen en wie het slechter heeft. We worden aangeleerd om naar beneden te schoppen zodat we niet naar boven zouden terugvechten.
Laten we samen actief opkomen voor een sociaal antwoord van werk, huisvesting, onderwijs en openbare diensten voor iedereen. Dat is waar de Actief Linkse Studenten en Scholieren voor gaan. Doe mee!
[divider]
Vraagt Francken van asielzoekers wat hij zelf niet bereid is toe te passen?
De nieuwkomersverklaring van staatssecretaris voor Asiel Theo Francken doorstond het onderzoek van de Raad van State niet. Blijkt dat de verklaring niet voldoet aan de regels van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM), een internationale verklaring die de zogenaamde normen en waarden vastlegt. Het laten aanvaarden van de verklaring gaat immers in tegen de gewetensvrijheid. Van asielzoekers verwacht Francken dat ze de regels van het EVRM nakomen, maar in zijn eigen beleid geeft hij dus niet bepaald het voorbeeld. Misschien moet hij eerst zelf bevestigen dat hij internationale normen en waarden zal nakomen vooraleer hij het van anderen verwacht?
Solidariteitsmars in Leuven op 17 maart. Foto: PPICS
De afgelopen weken was er een toename van extreemrechtse acties tegen vluchtelingen. Er waren betogingen in Gent, Zeebrugge en Leuven. Groot waren die acties niet, maar de racistische boodschap werd openlijker dan voorheen gebracht. Volgens extreemrechts moet het wel harder naar buiten komen om de gevestigde partijen te overtreffen. Bij gebrek aan sociale antwoorden op sociale problemen schuiven ook de gevestigde partijen de verantwoordelijkheid voor de vluchtelingencrisis op de vluchtelingen af. Op sociale media lijkt het soms alsof alle riolen opengezet zijn voor een vloed van platvloers racisme. De arbeidersbeweging moet daar antwoorden op bieden, ook als het betekent dat tegen de stroom wordt ingegaan.
Artikel door Geert Cool uit maandblad ‘De Linkse Socialist’
Terugkeer van extreemrechts?
In de peilingen is het Vlaams Belang terug aan het stijgen en de retoriek wordt ranziger. Kopman Dewinter erkende dit in een interview met Humo – dat in de zoektocht naar sensatie nu ook extreemrechts een forum biedt. Hij stelde: “Ik hoor politici voorstellen doen waar wij destijds voor veroordeeld zijn, dingen die verder gaan dan ons 70 puntenplan.” En nog: “De traditionele partijen rijden nu al met 120 per uur, en dan mogen wij toch een versnelling hoger schakelen en naar 150, 160 gaan?”
Langs Franstalige kant in ons land is er nog geen grote extreemrechtse kracht, maar het potentieel hiervoor werd meermaals bevestigd. Peilingen die vroegen naar de steun voor Marine Le Pen en het Franse FN komen de laatste maanden uit op 25 tot 30% in Brussel en Wallonië. Dat is opmerkelijk meer dan enkele jaren geleden.
Elders in Europa halen extreemrechtse en rechts-populistische krachten eveneens hogere scores. Peilingen voor de Franse presidentsverkiezingen van volgend jaar geven aan dat Marine Le Pen van het Front National wellicht naar de tweede ronde zal doorstoten en mogelijk de eerste ronde zal winnen met 25 tot 28%. In Nederland staat de PVV van Wilders in de peilingen op de eerste plaats.
In Oost-Europa doen ook neonazi’s het goed in verkiezingen, in Slovakije haalde de anti-Romapartij van neonazi Kotleba maar liefst 8% in recente verkiezingen. De traditioneel extreemrechtse partij SNS haalde eveneens meer dan 8%. De Belgische extreemrechtse site Rechts Actueel situeerde Kotleba en zijn L’SNS als volgt: “Zelfs de Gouden Dageraad is met gemak de intellectuele meerdere van Kotleba.”
Crisis van kapitalisme versterkt racisme
Een antwoord van de arbeidersbeweging moet versterkt worden. Er is nood aan een actieve beweging tegen oorlog, ook tegen de Belgische deelname aan de oorlogen in Afghanistan, Irak en Libië en straks ook in Syrië. Dat zijn niet toevallig de landen van waar de meeste vluchtelingen komen. Er is ook nood aan een strijd tegen het besparingsbeleid bij ons, tegen de ondermijning van de levensstandaard van de meerderheid van de bevolking. Gevestigde politici leggen de verantwoordelijkheid hiervoor maar al te graag bij de vluchtelingen, terwijl het de vele cadeaus aan de grote bedrijven zijn die leiden tot een nooit geziene kloof tussen de superrijken en de rest van de bevolking, de 99%.
Hiernaast moeten we ons ook actief verzetten tegen pogingen van extreemrechts om op de situatie te springen en zich te versterken. Dit kan leiden tot een polarisatie waarbij vluchtelingen gezien worden als het centrale probleem en mogelijk ook een toename van geweld. Vorig jaar alleen waren er meer dan 1000 feiten van geweld tegen vluchtelingencentra in Duitsland. Vrijspel geven aan extreemrechts bij ons, betekent de deur openzetten voor gelijkaardig geweld. Dat is een van de redenen waarom wij mee aan de kar trekken voor protest tegen extreemrechts, zo deden we er alles aan om in Gent tot een breder platform voor een solidariteitsmars op 21 februari te komen. Het succes van die actie maakte gelijkaardige solidariteitsmarsen in Zeebrugge (6 maart) en Leuven (17 maart) mogelijk.
De campagnes voor deze betogingen grijpen we aan om over antwoorden op de vluchtelingencrisis en de besparingen te spreken. Een louter morele opstelling volstaat niet. De kapitalistische crisis leidt tot een hardere samenleving en sociale spanningen die overeenstemmen met de nooit geziene kloof tussen arm en rijk. Zonder tegen het kapitalisme in te gaan en op te komen voor een samenleving waarin de beschikbare middelen ingezet worden in het belang van de meerderheid van de bevolking, is het niet mogelijk om blijvend komaf te maken met racisme en andere vormen van verdeeldheid. De kapitalistische crisis vergroot de ruimte voor racistische vooroordelen, terwijl racisme een obstakel is in de strijd tegen het kapitalisme. Het leidt immers de aandacht af van de echte verantwoordelijken voor de crisis.
[divider]
Van waar komt het gevaar: wie is wie bij extreemrechts?
De acties van extreemrechts de voorbije maanden werden georganiseerd door Pegida, Voorpost, NSV, … Er waren telkens delegaties van het Vlaams Belang maar ook van neonazi’s. Hieronder een ruwe schets van deze groepen.
Pegida: een nieuwkomer?
Na succesvolle acties van het Duitse Pegida (‘Patriottische Europeanen tegen de islamisering van het avondland’) sprong extreemrechts in de rest van Europa op deze kar. Ook in Vlaanderen was dit het geval, Franstalige pogingen draaiden op niets uit. Er was van bij het begin getouwtrek om de controle over Pegida. Er waren radicalere elementen bij betrokken, maar het Vlaams Belang kon uiteindelijk toch een groot deel van het Pegida-laken naar zich toetrekken.
Bij de centrale organisatoren van Pegida Vlaanderen vinden we het duo Rob Verreycken en Bert Deckers. Beiden zijn voormalige personeelsleden van het Vlaams Belang, maar nu ze niet langer door hun job aan die partij verbonden zijn, durven ze radicaler uit de hoek komen. In hun poging om ‘Vlaanderen Identitair’ op te zetten – een Vlaamse tegenhanger van Nation – werd onder meer een meeting met Gouden Dageraad gehouden. Rob Verreycken werkt als parlementair medewerker van het Duitse Europarlementslid Udo Voigt (NPD).
Op de betoging van Pegida in Antwerpen op 9 januari was het Vlaams Belang dominant, maar waren er ook groepen neonazi’s uit onder meer Nederland. Nieuwe lagen werden niet aangetrokken en ook de organisatoren zijn gepokt en gemazeld in het extreemrechtse milieu.
De oude organisaties: NSV, Voorpost, …
Screenshot van de website van Knack (klik op de afbeelding voor een grotere versie)
Op 21 februari werd in Gent betoogd door Voorpost. Die organisatie doet vaak dienst als ordedienst van het Vlaams Belang en aanverwante groepen. Het publiek was niet erg verschillend van de eerdere optocht van Pegida in Antwerpen. Voorpost werd jarenlang geleid door Luc Vermeulen, die tegelijk personeelslid van het Vlaams Belang was. Nu Vermeulen met pensioen is – ook al blijft hij aan de acties deelnemen – werd hij opgevolgd door de Gentenaar Nick Van Mieghem. Die werd in 2015 nog veroordeeld voor het aanbrengen van racistische slogans in het Gentse. Tijdens de betoging van Voorpost liep VB-kopstuk Dewinter probleemloos naast neonazi’s die hun bewondering voor Hitler betuigden. De foto hiernaast toont Dewinter naast een neonazi met de cijfercombinatie 88 op zijn jas. Dat staat voor de achtste letter van het alfabet en verwijst naar de slogan ‘Heil Hitler’. Fraai gezelschap…
Op 17 maart was het dan de beurt aan de studenten van het Vlaams Belang: de Nationalistische Studentenvereniging (NSV). De NSV betoogde in Leuven onder dezelfde slogan als Pegida in Antwerpen en Zeebrugge en Voorpost in Gent. De afgelopen jaren kreeg de NSV het moeilijk aan de universiteiten. Veel dynamiek was er niet, ook de jaarlijkse betoging werd steeds kleiner. Dit maakt protest ertegen minder evident wegens minder concreet. Nu hoopt NSV op de kar van het antivluchtelingenprotest te springen en zo opnieuw te groeien. Met een kleiner Vlaams Belang is het niet uitgesloten dat hiervoor een radicalere en gewelddadiger koers wordt aangenomen.
Franstalige Nation in de problemen
De groep rond Hervé Van Laethem (voormalig lid van de verboden privé-militie Vlaamse Militanten Orde) probeerde zich de voorbije jaren op te werpen als meest dynamische Franstalige kracht. Het leidde al gauw tot een flagrant voorbeeld van zelfoverschatting waarbij tot geweld werd overgegaan. Op 1 juni 2015 werd een dakloze man in elkaar geschopt aan het Europees Parlement nadat een provocatie tegen een actie van mensen-zonder-papieren mislukt was. Het leverde grote boetes op en interne spanningen. De poging om een Vlaamse tegenhanger op te zetten onder de naam ‘Vlaanderen Identitair’ verdween in de koelkast.
Autonome Nationalisten en andere nazi’s
Tenslotte zijn er diverse kleinere groepjes neonazi’s actief. Deze groepen komen en gaan erg snel. De laatste groep was die van de ‘Autonome Nationalisten’ geleid door de veroordeelde crimineel Chris Berteryan, in de jaren 1990 al actief met de pogingen van extreemrechts om links en Blokbuster in het bijzonder het zwijgen op te leggen in Brugge. Die pogingen mislukten toen door een actieve mobilisatie tegen extreemrechts geweld. Berteryan zat jarenlang in de cel wegens drugs en gewapende overvallen. Begin maart werd hij opnieuw veroordeeld tot zes maanden cel en een boete van 600 euro wegens het plakken van nazi-stickers op de Dossin-kazerne in Mechelen. Verdwijnen hiermee ook zijn ‘Autonome Nationalisten’ net zoals destijds zijn ‘Odal actiecomité’ verdween toen hij naar de cel ging? Mogelijk kan dit opnieuw wat ruimte bieden aan het Nieuw-Solidaristisch Alternatief (N-SA) van brulboei Eddy Hermy, maar die is ondertussen zo gehaat bij andere neonazi’s dat hij wel erg geïsoleerd staat.
Foto door Peter van Solidarity for AllIn het voetbal wordt over een hattrick gesproken als een speler drie keer scoort in eenzelfde wedstrijd. Het antifascistisch verzet tegen pogingen van extreemrechts om een boodschap en praktijk van haat en geweld op straat te brengen, heeft de voorbije maand een hattrick gescoord. Voor de derde keer op rij waren de antiracisten met veel meer dan wat extreemrechts op straat kon krijgen. Daarmee is het gevaar natuurlijk niet geweken, maar een stevige solidariteitsbeweging is wel een stap in goede richting. Eerder werd in Gent (21 februari) en Zeebrugge (6 maart) betoogd, gisteren was Leuven aan de beurt.
Gisteren leek Leuven een belegerde stad. Wellicht vroegen velen zich af of het terreurniveau plots en erg lokaal naar niveau 4 opgetrokken was. Een parkeerverbod in tal van straten, verschillende delen van de stad die afgezet waren, een indrukwekkende politiemacht, een politiehelikopter, … zetten de toon. Meteen was er een ‘framing’ van het protest als een clash tussen extreemrechts en ‘extreemlinks’. De realiteit zag er anders uit. Terwijl zowat 100 tot 150 extreemrechtse militanten hun boodschap van haat op straat brachten – met overigens regelmatig boegeroep door omstaanders – trok een diverse, levendige en strijdbare solidariteitsbetoging door een ander stuk van de stad. Rellen waren er niet, wat overigens de mediawaarde van de acties nooit ten goede komt (maar de mediakritiek laten we voor andere gelegenheden).
Waarom was het belangrijk om op straat te komen? Omdat we de straten niet aan extreemrechts mogen overlaten. Hun pogingen om zich te versterken kunnen leiden tot een groter zelfvertrouwen en bijhorende acties. Wat dit betekent, zagen we al in verschillende buurlanden. Het aantal gewelddaden tegen vluchtelingencentra in Duitsland nam sterk toe. In het Franse Calais deden extreemrechtse geweldenaars zich voor als politie-agenten om vluchtelingen fysiek aan te vallen. Terzijde: in Antwerpen waren er blijkbaar extreemrechtse geweldenaars die zich niet als agent hoefden voor te doen toen ze vluchtelingen fysiek aanvielen en chanteerde, ze waren het namelijk al. Dergelijk geweld zullen we niet stoppen door er enkel over te klagen, mobilisaties op straat maken het voor extreemrechts moeilijker om zich te organiseren en dragen bij tot het isoleren van hun boodschap van haat.
Extreemrechts voelt zich gesterkt door de context. Het feit dat ook de gevestigde partijen de verantwoordelijkheid voor de crisis naar vluchtelingen doorschuiven, speelt daar een rol in. De gevestigde partijen doen dit bij gebrek aan sociale antwoorden op de sociale problemen. Problemen als oorlog, armoede, tekorten op vlak van werk of huisvesting, … worden versterkt door het huidige beleid. Voor onze noden en behoeften zijn er geen middelen, maar om oorlog te voeren in Syrië wel. Daarmee zal de Belgische regering mee verantwoordelijk worden voor de drie oorlogen die het grootste aantal vluchtelingen opleveren: Afghanistan, Irak en Syrië. Er worden zelfs plannen gemaakt om tot 9 miljard euro in oorlog te investeren, onder meer voor de aankoop van F35-gevechtsvliegtuigen. Neen, het zijn niet de vluchtelingen die onze welvaart ondermijnen. Daar zorgt de rechtse regering voor, onder meer met het besparingsbeleid dat onze levensstandaard keldert om steeds nieuwe en grotere cadeaus aan de grote bedrijven te kunnen uitdelen.
Tegenover de dreiging van extreemrechts is eengemaakte mobilisatie en solidariteit nodig. De betoging in Leuven bood daar een mooie aanzet tot. De opkomst lag met 400 aanwezigen boven de verwachtingen en er was een gemengd publiek met niet alleen jongeren maar ook iets oudere betogers. Er was in een positieve sfeer samengewerkt door onder meer Comac, Solidarity for All, Blokbuster en ALS, … Op de betoging zagen we ook Steunpunt Antifascisme en een groepje Koerdische activisten. Enkele syndicalisten namen traditiegetrouw de ordedienst mee in handen. Aan het eindpunt werd een open micro gehouden zodat iedereen kon spreken.
Deze mobilisatie was belangrijk om duidelijk te maken dat de boodschap van solidariteit een breder gehoor vindt dan de dit jaar wel erg kleine groep extreemrechtse betogers. We kunnen hierop verder bouwen. Extreemrechts heeft al een volgende actie aangekondigd, op 16 april in Lommel. Blokbuster wil nagaan of het mogelijk is om ook daar een solidariteitsactie tegenover te zetten. En natuurlijk blijft er de algemene context van het besparingsbeleid en de oorlogszuchtige koers van deze regering. De betoging van 24 april tegen de aankoop van gevechtsvliegtuigen en tegen deelname aan de oorlog in Syrië, wint aan belang.
Doorheen deze acties kunnen we onze krachten versterken en discussies aangaan over alternatieven op dit systeem in crisis dat steeds meer sociale problemen oplevert. De polarisatie van extreemrechts tegen vluchtelingen is uiteraard geen oplossing, het maakt de problemen groter en vormt een obstakel voor onze strijd voor een betere toekomst voor iedereen. Dat is een strijd waarin we op de kracht van ons aantal moeten rekenen en dus elke vorm van verdeeldheid als kiespijn kunnen missen. Wat is dan wel een alternatief? Een samenleving waarin niemand nog moet vluchten omdat oorlog, armoede en ellende naar de prullenmand van de geschiedenis verwezen zijn. Het potentieel voor zo’n samenleving is aanwezig, de middelen zijn er. Maar de 1% rijksten zullen die niet vrijwillig onder de democratische controle en het beheer van de gemeenschap plaatsen, we zullen ervoor moeten strijden en ons daartoe organiseren. Acties tegen extreemrechts en de opbouw van solidariteit zijn voor ons onderdeel van een strijd voor een socialistische samenleving.
Geen enkele beweging kent een perfecte homogeniteit. Beroep doen op verschillende ervaringen biedt ons een kans. Eenheid wordt niet opgebouwd onder overtuigden, maar in de diversiteit van meningen. Die vrijheid om een mening te geven is een essentieel gegeven en het omvat het recht op eigen materiaal en eigen media. We weten niet of het om een provocatie van een tegenstander van de antifascistische beweging gaat, maar we lazen volgende oproep: “Zullen we volgende keer die stomme vlaggen van LSP in de fik steken? Er waren er niet alleen veel (naast hun vervelende stand en hun krantenverkopers) (…).” Wij denken niet dat het beperken van de vrijheid van media het standpunt is van de organisatoren die het aantal vlaggen wilden reguleren, maar het feit dat ze niet de moeite namen om te reageren op bovenstaande oproep is geen goed teken.
Theo Francken meent dat het succes van zijn beleid kan afgemeten worden aan de resultaten van extreemrechts bij volgende verkiezingen. “Mocht extreemrechts toch opnieuw grote scores halen in Vlaanderen, dan zou ik dat voor een stuk zien als een persoonlijke nederlaag,” verklaarde hij. Volgens Francken werkt zijn beleid omdat er minder vluchtelingen komen. Tegelijk groeit het Vlaams Belang in de peilingen. Is het asociale asielbeleid een antwoord op extreemrechts?
