Category: Publieke sector – algemeen

Vincent Van Quickenborne slaagde erin om de ambtenaren frontaal aan te vallen met het verwijt dat er teveel “ambetantenaren” zijn. De staatssecretaris wil van zoveel mogelijk ambtenaren af raken. Hij deed zijn uitspraken aan de vooravond van een betoging van de ambtenaren van het ministerie van Financiën.

De ambtenaren van het ministerie van Financiën eisen betere werkomstandigheden en meer vorming. De dienst Financiën kent enorme problemen na een eerdere reorganisatie die volgens de vakbonden meer een “desorganisatie” was. De vakbonden stellen dat er nu meer personeel nodig is om de fouten van de top van het ministerie recht te zetten.

Dat valt natuurlijk niet in goede aarde bij staatssecretaris Van Quickenborne. Die pleit voor een forse vermindering van het aantal ambtenaren. “Ik ben zelf 10 procent kwijt gespeeld. Als de staat dezelfde inspanning doet, zou dat mooi zijn. Alleen moet je coalitiepartners vinden die daartoe ook bereid zijn”, verklaarde hij eerder in een interview in De Standaard. Voor de administratie Financiën pleit Q ervoor om op weg te gaan naar 25.000 ambtenaren (in plaats van de 30.000 vandaag).

Volgens Van Quickenborne is Luc Van den Bossche (SP.a) destijds niet ver genoeg gegaan met zijn Copernicus-hervormingen. Het resultaat volgens Q is dat er “nu nog te weinig ambtenaren zijn en te veel ambetantenaren.” En ook: “Als je wil hervormen, moet je ook de luiaards sanctioneren.”

Morgen betogen de vakbonden van de administratie Financiën om te protesteren tegen het desorganiseren van de hervormingen waardoor de chaos domineert. In plaats van te antwoorden op de chaos op die administratie, stelt Van Quickenborne: “We moeten streven naar een afbouw van het aantal ambtenaren op een sociaal verantwoorde manier.” Of hij daarbij met zichzelf zal beginnen, deelde hij niet mee. We veronderstellen evenwel dat hij zichzelf niet onder de zelf bedachte categorie “ambetantenaren” situeert.

Door de problemen op de administratie Financiën zijn er steeds minder mogelijkheden om belastingcontroles uit te voeren. Dat is natuurlijk goed nieuws voor de grote fraudeurs en de “creatieve” boekhouders van grote bedrijven. We zien eens te meer hoe de regering haar prioriteiten ook op dit punt afstelt op de belangen van het patronaat…

Ex-VRT baas Tony Mary stelde zich tevreden met de helft van zijn opzeggingsvergoeding, wat nog steeds goed was voor 775.000 euro. Karel Vinck bij de NMBS moest het met slechts 300.000 euro doen, terwijl zijn voorganger een vergoeding kreeg tussen 1,25 en 1,5 miljoen euro. Rombouts bij De Post moest net als Mary tevreden zijn met een deel van de opzeggingsvergoeding, hij kreeg 800.000 euro van de voorziene 2,5 miljoen. De toplonen en riante opzeggingsvergoedingen voor de managers bij de openbare diensten, staan in een sterk contrast met de werkdruk en de lonen van het personeel.

NMBS: onvoldoende aanwervingen om personeelsbestand in stand te houden

Bij het spoor werd enkele jaren geleden aangekondigd dat er teveel personeel was. In juni 2003 waren er zo’n 42.000 voltijdse jobs, maar de directie wou 10.000 jobs weg. Na overleg met de vakbonden werd dat aantal teruggebracht op 3.000. Maar nu zit de NMBS met een probleem. Op 1 september waren er 36.145 voltijdse equivalenten, terwijl met de vakbonden overeengekomen was dat er 37.000 voltijdse krachten in dienst zouden zijn.

De NMBS is daarom een wervingscampagne begonnen. Het bedrijf is op zoek naar 2.500 nieuwe werknemers op 2 jaar tijd. Zal dat volstaan om het personeelsbestand op peil te houden? Wellicht niet. Met een gemiddelde loopbaan van een kleine 40 jaar, moeten er in een bedrijf van een kleine 40.000 arbeiders jaarlijks gemiddeld 1.000 nieuwe arbeiders aangeworven worden om het personeelsbestand op peil te houden. Indien de NMBS-directie nu stelt dat het op zoek is naar 2.500 nieuwe arbeiders, ligt dit amper boven het gemiddelde. Aangezien de besparingsoperaties uit de jaren 1980 ertoe hadden geleid dat er een hele generatie ontbreekt in het personeelsbestand, komt de NMBS nu in de problemen omwille van de ouderdom van haar arbeiders. De komende 10 jaar zal 40% van de huidige werknemers van de NMBS met pensioen vertrekken.

Er komen dus 2.500 aanwervingen bij de NMBS, terwijl 40% van de huidige werknemers binnen de 10 jaar op pensioen vertrekt. De opleiding van nieuw personeel duurt al snel een jaar. Het is duidelijk dat de geplande aanwervingen in die omstandigheden niet voldoende zijn. En zelfs dan nog haalt het spoor dit jaar niet de geplande 1.500 aanwervingen. De druk op het personeel is dan ook erg groot en er wordt zelfs gesteld dat het lange wachten met aanwervingen “een gemakkelijke besparing” is, aldus Michel Bovy van ACV-Transcom (die schat dat de NMBS daar zowat 50 miljoen euro mee bespaart).

Is er dan geen interesse genoeg in een job bij het spoor? Absoluut niet. Op één week tijd kreeg de NMBS 5.300 sollicitaties binnen als reactie op haar aanwervingscampagne. Er waren 1.984 Franstalige en 1.984 Nederlandstalige sollicitaties. De NMBS heeft dus geen enkel ernstig excuus om de noodzalelijke aanwervingen niet te behalen.

De Post: te weinig personeel

Bij De Post zijn er problemen door de invoering van Georoute 2. Computergestuurde modellen moeten het werk op een andere manier organiseren, lees: met minder personeel meer doen. In perioden van bvb verkiezingen, wordt al snel duidelijk dat dit niet houdbaar is.

De afgelopen maanden waren er her en der acties en spontane stakingen. Recent waren er stakingen in onder meer Dilbeek, Bergen, Charleroi,… Terwijl de directie uitpakt met de nieuwe sorteercentra in Gent en Charleroi, moet het personeel het met minder doen. De directie beweert dat de komst van internet het volume zou doen dalen, terwijl in werkelijkheid het postvolume niet daalt, maar wel anders is samengesteld (meer publicitaire zendingen etc). Bovendien zijn er al onmiddellijk problemen bij de sorteercentra, onder meer door een gebrek aan daglicht in het sorteercentrum van Wondelgem (Gent).

De directie wil de organisatie van de ronden optimaliseren door met minder personeel meer te doen. Er zouden immers niet genoeg middelen zijn en De Post zou moeten efficiënter worden. De nieuwe regeling in de sorteercentra zou ook nog eens leiden tot nieuwe ontslagen. Thijs wil er geen cijfers op plakken, maar verklaarde toch dat er “verschillende honderden banen” kunnen verdwijnen. Er zouden geen naakte ontslagen vallen, ieder banenverlies zou er komen door natuurlijke afvloeiingen.

Geen middelen?

Alle openbare diensten hebben te maken met problemen van besparingen op het personeel. Het lijkt erop dat er onvoldoende middelen zouden zijn. Nochtans heeft de overheid wel voldoende middelen voor schandalig hoge lonen voor de topmanagers en opzeggingsvergoedingen.

Het recente voorbeeld van Tony Mary bij de VRT was geen alleenstaand geval. Eerder waren er bij het spoor de ontslagpremies van Etienne Schouppe (1,25 tot 1,5 miljoen euro) en Karel Vinck (300.000 euro). Vinck was slechts enkele maanden topman bij de NMBS. De topman van De Post, Frans Rombouts, had bij zijn ontslag recht op een ontslagvergoeding van 2,5 miljoen euro. Ook hij moest het uiteindelijk met minder doen: de raad van bestuur bracht de vergoeding terug tot 800.000 euro. Luc Beernaert, de eerste manager van het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen moest na 1,5 jaar vertrekken omwille van verwijten wegens wanbeleid. Hij kreeg een opzeggingsvergoeding van 340.000 euro.

De prioriteiten van de overheid in het beheer van de openbare diensten liggen duidelijk niet bij het personeel, maar bij de topmanagers. Voor hen zijn er voldoende middelen en cadeau’s. Voor het personeel geldt dat met minder arbeiders meer moet worden gedaan. Wellicht om zo voldoende te besparen om de toplonen en opzeggingsvergoedingen van de managers te betalen?

Minister van Volksgezondheid Rudy Demotte (PS) en zijn collega van Ambtenarenzaken Christian Dupont (PS) zijn sinds het voorjaar alles in het werk aan het stellen om de controles op wat zij het “ziekteverzuim bij de federale ambtenaren” noemen te verstrengen.

Peter Vanderputte, vakbondsmilitant openbare diensten Oostende

Minister Dupont werd eerder dit jaar in het federaal parlement aan de tand gevoeld over het hoog “ziekteverzuim” van de federale ambtenaren. Als reactie hierop werd op een ministerraad en begrotingscontrole beslist om dit aan te pakken.

De regering zal méér dan honderd artsen in dienst nemen om haar zieke ambtenaren te controleren en tegelijk stemde de regering in met het interne beleid dat haar topambtenaren voorstaan: de statistische opvolging van het ziekteverzuim die hun een grote verantwoordelijkheid en autonomie geeft en die ook toelaat interne oorzaken van ziekteverzuim te detecteren. Vrij vertaald: meer controles en repressieve aanpak van zieke ambtenaren.

Bepaald cijfermateriaal stelt dat 60.534 ambtenaren van de verschillende diensten (zoals Justitie, Binnenlandse Zaken of Financiën) in 2005 samen 1,6 miljoen ziektedagen op namen. Dat zijn 26,5 dagen per ambtenaar tegenover 12 dagen ziekte-afwezigheid in de privé. (1)

Dit cijfermateriaal over ambtenaren moet echter genuanceerd worden. Bepaalde statistieken van de ambtenaren zien zwangerschapsverlof als (een) ziekte. Een analyse van cijfers door de federale overheidsdienst Economie stelde zonder schroom: ”Dat in de privé-sector in 2005 het ziekteverzuim weer gestegen was. Het absenteïsme ligt hoger bij vrouwen en arbeiders dan bij mannen en bedienden. Dat het cijfer bij vrouwen hoger ligt, wordt toegeschreven aan afwezigheden ten gevolge van zwangerschappen.”

Ambtenaren zijn niet méér ziek dan werknemers uit de privé-sector. Er is niet meer ziekteverzuim in grote overheidsdiensten dan in kleine. Dat blijkt uit een studie door de medische controledienst Gecoli, onderdeel van de sociale dienstengroep Encare.

Gecoli is marktleider in België en staat in voor de “opvolging” van 700.000 werknemers in geval van ziekte of arbeidsongeval. Vorig jaar verrichtte het team van geneesheer-directeur Hoogmartens 140.000 ziektecontroles. Uit een steekproef bij 53 (grote) overheidsdiensten besloot Hoogmartens dat het gemiddelde ziekte bij ambtenaren tussen 3,86 en 6,46 procent ligt, naargelang de grootte van de organisatie. Dat is vergelijkbaar met het gemiddelde van 4,77 procent ziekte bij werknemers in de privé-sector. “Het cliché dat ambtenaren meer ziek zijn, klopt niet. In sommige grote overheidsdiensten, met meer dan 1.000 personeelsleden, valt het absenteïsme zelfs terug tot 2,45 procent.”

Volgens Gecoli volstaat een repressieve aanpak, met systematische controles op alle personeelsleden, niet om het ziekteverzuim te verkleinen. “Het is onbetaalbaar en zinloos om alle ambtenaren of werknemers te controleren, bij elke dag ziekte”, aldus Hoogmartens. “Wel is het nodig om de oorzaken van weerkerende of langdurige afwezigheid te detecteren en – vooral – om ze aan te pakken. Door een betere ergonomie van het werkmateriaal, bijvoorbeeld. Of in het geval van pesterijen door de aanstelling van een vertrouwenspersoon.”

Het detecteren van de oorzaken is één van de taken van de arbeidsgeneesheer. Enkele van de andere taken van de arbeidsgeneesheer kan je terugvinden in bijgevoegd kader hieronder.

De socialistische overheidsbond ACOD heeft jaren via gerechtelijke weg de federale overheid proberen te dwingen de arbeidsgeneeskunde diensten voor haar werknemers te organiseren. In praktijk heeft de overheid dat mooi haar laars aan geveegd op enkele uitzonderingen na. Ze weigert eigenlijk eerst de oorzaken aan te pakken en het welzijn op het werk te verhogen. Het is voor haar geen probleem om de nieuwe repressieve controlesysteem op enkele maanden door te voeren.

Op 1 oktober 2006 gaat – met of zonder nieuwe reglementaire basis – een het controlesysteem van start. Wanneer een nieuw systemen bij de overheid ingevoerd worden, is er vooraf overleg met de vakbonden. Die onderhandelingen werden aangevat. Nu wordt duidelijk dat men de vakbonden niet ernstig nam: de brochure over de invoering en toepassing die gebruikt moet worden door de personeelsverantwoordelijken was al klaar vooraleer de onderhandelingen moesten starten. De brochure bevatten cartoons die beledigend zijn tegenover de zieke ambtenaren.(2)

Voor arbeidsgeneesheren is er geen “budget”. Wel voor een informaticasysteem om de gegevens over ziekte van de ambtenaren te vergelijkingen met andere sectoren. Zo wil de overheid “een beter inzicht krijgen over het ziekteverzuimpercentage, de frequentie van het ziekteverzuim, de duur van het ziekteverzuim en het absoluut aantal ziektedagen”. Vertaald in werkmensentaal: ze gaan de ambtenaren die ziek zijn onder druk zetten om vervroegd aan het werk te gaan De ontwerpers van het systeem lieten weten dat “de gegevens ook een beeld zullen geven van bepaalde problemen die zich op een werkplaats kunnen voordoen” (veel rugklachten, meer of minder depressies (sic), te hoge werkdruk of andere klachten). Dat het bij een beeld zal blijven is bijna zeker.

De overheid wil ook “een performant controlesysteem inzake afwezigheid wegens ziekte “. De bedoeling om met 120 à 140 controlegeneesheren de korte afwezigheden terug te dringen. Deze artsen gaan per prestatie vergoed worden. Als je dit leest kan men zich niet van de mening ontdoen dat het een winstgevend zaakje wordt voor de controleartsen om zoveel mogelijk controles uit te voeren.

Op een website van de overheid kon men onlangs terugvinden dat “de overgrote meerderheid van de ambtenaren die een ziekteattest indienen echt ziek zijn; de controle op een efficiënte maar tevens de meest respectvolle manier dient te gebeuren en kwetsende controles dienen te worden vermeden.” Laat de overheid hier weten dat ze toch niet zeker is van hoe die artsen tewerk zullen gaan? Onduidelijk is ook op welke manier deze artsen hun werk zal geëvalueerd worden? Kwatongen beweren dat de overeenkomsten tussen deze artsen en de overheid zal afhangen van hoeveel mensen er terug aan het werk gezet worden.

Naar aanleiding van de begrotingscontrole van 2006 is er beslist om in eerste instantie 30% van ambtenaren die één dag ziek zijn te controleren en 20% van ziekte van meer dan één dag. Om ziektecontroles uit te voeren gaat men de hele medische geschiedenis van de ambtenaar in kaart brengen. De overheid noemt dat “een systeem van risicoanalyse invoeren” of de “storingsfactor meten dat de afwezigheid van de ambtenaar heeft op de werkvloer”, het “bepalen van de drempelwaarde”. Op basis hiervan worden de controles uitgevoerd, op de dag van de controle wordt de werkgever op de hoogte gebracht. De zieke ambtenaar kan van de eerste dag tot de laatste dag van zijn ziekteperiode gecontroleerd worden. Elke dag van de week en op gelijk welk moment. Het is duidelijk dat het nieuwe systeem als doel heeft om een repressief beleid te voeren.

Het is noodzakelijk dat de vakorganisaties en de syndicale afgevaardigden op de werkvloer een actieplan opzetten om :

1. de werknemers op de hoogte te brengen van het nieuw systeem en haar bedoeling,
2. de intrekking ervan te eisen ,
3. een effectieve uitbouw van de arbeidsgeneeskundige diensten ( niet geprivatiseerd ) met als doel de arbeidsomstandigheden te onderzoeken en de werkposten en werkmethodes aan te passen aan de werknemer,
4. collega’s die reeds langdurig ziek zijn dienen door de vakorganisaties op de hoogte gebracht te worden van het actieplan.

---

Voetnoten

1. bron : SD-Worx, expert in personeelsbeleid
2. http://www.belgium.be/eportal/ShowDoc/personnel/imported_content/pdf/PO_brochure_afwezigheden_NL.pdf?contentHome=entapp.BEA_personalization.eGovWebCacheDocumentManager.nl

---

Het aantal contractuele werknemers bij de overheid neemt fors toe. Eén van de redenen is het lagere pensioen dat dergelijke werknemers genieten. Nochtans doen ze hetzelfde werk als hun statutaire collega’s. Bij de OCMW’s werkt 61% op contractuele basis!

VLD-kamerlid Annemie Turtelboom liet de verschillen in pensioenen berekenen voor contractuelen en statutairen. De cijfers zijn hallucinant. Een gegradueerde verpleegster krijgt als statutair 2.235 euro bruto, een contractueel 1.388 euro bruto. Dat is slechts 59% van het pensioen voor een statutair verpleegster. Een contractueel schoonmaakster krijgt slechts 72% van het pensioen van een statutair, een brandweerman 54% en voor een ingenieur type B daalt het zelfs tot 42%!

Die cijfers zijn verbijsterend, zeker als men weet dat hetzelfde werk wordt gedaan door statutairen en contractuelen. Alleen lijkt de overheid momenteel vooral geïnteresseerd te zijn in contractuelen. Dat is goedkoper…

In 1995 werkte 50% van de werknemers in overheidsdienst als contractueel, in 2004 was dat reeds 54%. Bij de Vlaamse gemeenten is dat 50%, in de Waalse gemeenten zelfs 59%.

Turtelboom klaagt het pensioenverschil aan, maar kijkt vooral in de richting van aanvullende pensioenen om het verschil weg te werken. Nochtans zou het logisch zijn dat voor een zelfde werk een gelijk loon wordt betaald. Dus ook een gelijk indirect loon in de vorm van het pensioen. Het aanbieden van een degelijk statuut aan alle personeelsleden bij de overheid is daartoe de beste werkwijze.

Woensdagmiddag betoogden zo’n 1.000 studenten en personeelsleden tegen het nieuwe financieringsplan van Vandenbroucke voor het Hoger Onderwijs. Na het succes van de betoging in Brussel op 16 maart kon Antwerpen met z’n 30.000 studenten niet achterblijven. De Actief Linkse Studenten (ALS – de studentenorganisatie van LSP) speelden een prominente rol in de mobilisatie, en waren ook op de betoging zelf de sterkste politieke kracht aanwezig.

Jan Vlegels

Jaren geleden voorspelden de ALS en LSP reeds dat een dergelijk besparingsplan onvermijdelijk op tafel zou komen. Het neoliberale karakter van de Bolognaverklaring, die rond de eeuwwisseling door 29 Europese onderwijsministers ondertekend werd, gaf een duidelijke richting aan het Europese project voor het hoger onderwijs. Voortaan zouden universiteiten en hoge scholen niet meer mogen redeneren vanuit de behoeften van jongeren om zich te scholen, maar vanuit strategieën om jongeren zo snel mogelijk klaar te stomen voor de arbeidsmarkt. Bovendien worden de onderwijsinstellingen zélf hervormd tot winstgevende “bedrijven”: onrendabele sociale diensten worden aangepakt of opgedoekt, de uitbuitingsgraad van het personeel wordt opgedreven, studiekosten stijgen…

Dit is het kader waarin we het financieringsplan van Vandenbroucke moeten plaatsen. Naar aanloop van de betoging waren alle Actief Linkse Studenten in Antwerpen druk in de weer om studenten en personeel te informeren over de concrete gevolgen van het financieringsplan. We riepen iedereen op om naar de betoging te komen, opdat we Vandenbroucke konden duidelijk maken dat een dergelijk plan niet aanvaard zal worden als basis voor een nieuw onderwijsdecreet. Telkens opnieuw, in ons materiaal en in discussies met studenten en personeel, wezen we op de noodzaak om de actie van woensdag te gebruiken als de start in Antwerpen van een veralgemeende beweging in het onderwijs om de neoliberale Bolognaverklaring te bestrijden.

De voorbije weken was het opvallend hoeveel steun we kregen onder studenten en personeel voor deze actie. De afgelopen jaren stonden we vrij geïsoleerd met onze analyse over de Bologna-akkoorden. De mooie praatjes in allerlei fancy brochures slaagden er nog in om een romantisch beeld over de hervormingen op te hangen. Maar nu het duidelijk wordt waarvoor de structuurhervormingen van de voorbije jaren werkelijk staan, de elitarisering van ons onderwijs met catastrofale gevolgen voor studenten en personeel, vergt het weinig moeite om heersende illusies te doorprikken. Toen enkele ALS-militanten vorige week in een les van Bea Cantillon, vice-rector aan de UA, een heel uur lang onze visie op onderwijs mochten verdedigen bleken heel wat studenten interesse te tonen in onze analyses. Alle brochures die de ALS’ers met zich meedroegen werden verkocht, en er zijn er nog verschillende in “bestelling”. Gedurende heel de campagne ging ons materiaal gemakkelijk van de hand, en haalden we een paar honderd euro aan steun op. Er is duidelijk een groot potentieel voor deze beweging.

De afgelopen weken verzopen we in het werk om een succes te maken van de mobilisatie. Ondanks de succesvolle opkomst onder personeel op de betoging in Brussel van 16 maart, ongeveer de helft van de aanwezigen waren personeelsleden, bestond de betoging in Antwerpen voor meer dan 90% uit studenten. Dit is echter niet te wijten aan de desinteresse onder personeel aan de Antwerpse onderwijsinstellingen, integendeel, de reacties op onze campagne onder personeel waren uitermate positief. Maar ondanks dit potentieel deden de vakbonden er uitermate weinig mee. Het probleem lag niet zozeer bij de vakbondsafgevaardigden, waarbij er velen wel bereid waren te mobiliseren, maar bij het (bewust) falen van de nationale en regionale vakbondsbureaucratie om een mobilisatieplan op te stellen. De mobilisatie werd zelfs afgeblokt tot na de betoging van 16 maart, waardoor kostbare tijd verloren gegaan is. Tot vandaag, en nu is het toch écht wel te laat, blijft het wachten op een syndicaal mobilisatiepamflet naar de betoging in Antwerpen dat vakbondsafgevaardigden zouden kunnen gebruiken om hun basis te overtuigen mee te stappen. De delegees moesten het stellen met het materiaal van VVS (Vereniging Voor Studenten) om de discussie met personeelsleden aan te gaan. Het was sympathiek van een lokale vakbondsbureaucraat om een deel van onze pamfletten te laten drukken op het kopieerapparaat van het ACOD, maar we hadden liever gezien dat hij tevens de Antwerpse vakbondsafgevaardigden in het hoger onderwijs de middelen had gegeven om te mobiliseren. Hopelijk worden de nodige lessen getrokken uit de bedroevende vakbondsmobilisatie naar de betoging in Antwerpen, en zal het Gentse personeel in het hoger onderwijs op hun vakbonden kunnen rekenen.

Ook onder studenten stond de ALS er vrijwel alleen voor om de mobilisatie te dragen. Enkel de laatste twee dagen merkten we dat VVS en enkele studentenvertegenwoordigers affiches ophingen en flyers bedeelden. De studentikoze clubs steunden het initiatief in woorden, maar hadden het te druk met gratis vaten en frieten uit te delen om stemmen te winnen voor hun presidiumverkiezingen. Wij willen natuurlijk geen afbreuk doen aan de noodzaak van studentenclubs die voor vermaak en vertier zorgen, maar verschillende onder hen nemen standpunten in tégen de erkenning van ALS als studentenvereniging en betwistten ons recht om vrij campagne te voeren onder studenten. Sommigen, waaronder VVS, trachtten zelfs te verhinderen dat de ALS kon spreken bij afloop van de betoging onder het voorwendsel dat bepaalde studentenclubs de ALS liever kwijt dan rijk zijn. In de praktijk zien we echter dat de Actief Linkse Studenten de motor zijn achter het verzet tegen de besparingen in het hoger onderwijs, en dat er zonder ons van geen betoging sprake zou zijn geweest. Dat is de werkelijke krachtsverhouding, en we hebben op het einde van de betoging dan ook een spreker opgeëist.

Bij het begin van de betoging daagde het NSV (Nationalistische Studenten Vereniging) op, de studentenvereniging van het Vlaams Belang, met een vlag en een 6-tal leden. Terwijl extreemrechts vandaag stelling inneemt voor meer patronale lastenverlagingen, het generatiepact onvoldoende vinden, de vakbonden aan banden willen leggen… proberen ze zich langs de andere kant voor te doen als de verdedigers van de belangen van arbeiders en studenten. Door mee te stappen in een betoging als deze wou het NSV zich profileren als een normale studentenvereniging, en op die manier hun fascistische ideeën naar de achtergrond duwen om steun te winnen. Natuurlijk konden we dit met ALS niet laten gebeuren. Onze ordedienst trad geweldloos op door tussen hen en de rest van de betoging post te vatten. Uiteindelijk dropen ze met de staart tussen de benen af, en kon de betoging fascistenvrij aanvatten. Het NSV is alweer een frustratie rijker, nu ze ook verveeld zitten met de beschamende interne foto’s die we publiceerden eerder deze maand.

De betoging was zeer geanimeerd en vele studenten liepen spontaan mee in de delegatie van de ALS. Met rake slogans bekritiseerden we het plan van Vandenbroucke en het neoliberale beleid van onder andere SP.a. de Actief Linkse Studenten vormden de grootste politieke delegatie in de betoging en we slaagden er ook in om vele studenten en personeelsleden ons maandblad te verkopen. Op het einde van de betoging stak ALS-verantwoordelijke Jarmo van Regemorter, zeer tegen de zin van VVS die voor onze spreker slechts ruimte zagen na een half uur andere speeches, van wal met een aanstekelijke speech die de link legde tussen de besparingen in het onderwijs, het neoliberalisme en het rotte kapitalistisch systeem. Hij sloot af met de noodzaak voor socialisme en arbeidersdemocratie en nodigde iedereen uit op onze meeting na de betoging.

Op de meeting daagden zo’n 60 studenten op die allen geïnteresseerd luisterden naar een korte inleiding door de voorzitter van ALS Antwerpen. Hij benadrukte dat alle verworvenheden er gekomen zijn door strijd van studenten en arbeiders, en dat we ze ook enkel zullen kunnen behouden wanneer we weerwerk bieden aan een burgerij die verblind door haar winsten genadeloos uithaalt naar verworven rechten. Gedurende de meeting werd een duidelijk perspectief van uitbouw van deze beweging naar voor gebracht. De regionale manifestaties moeten uitmonden in een grote nationale manifestatie tijdens het volgende academiejaar. Er werd opgeroepen om aan te sluiten bij ALS, en vele studenten gaven hun gegevens op om de discussies over onze ideeën verder te zetten en mee te werken aan de campagne.

De betoging in Antwerpen toonde aan dat er onder studenten een enorme woede bestaat over de besparingen in het onderwijs. Wanneer de vakbonden in Gent volgende maand het heft terug in handen nemen, zal ook het personeel opnieuw paraat zijn. Een dergelijke eengemaakte strijd van studenten en arbeiders is noodzakelijk willen we de strijd voor gratis en degelijk onderwijs kunnen winnen. Met veel vertrouwen zullen de Actief Linkse Studenten de mobilisatie naar de betoging van 27 april in Gent aanvatten, en we roepen iedereen op om mee te werken!

Kristof Durieux

Jonas Van Vossole

De uitverkoop gaat verder

De Post werd voor bijna de helft verkocht aan buitenlandse ondernemingen. De paar openbare diensten die nog overblijven worden verder klaargemaakt voor privatisering. De spoorwegen werden op vraag van Europa opgesplitst tussen een beheerder van de infrastructuur (Infrabel) en vervoerder (NMBS). De splitsing van de NMBS is een verdere stap in de totale ontmanteling en uitverkoop van de Belgische spoorwegen.

Karel Mortier

De Europese ministers van transport hebben in december beslist om het internationaal reizigersvervoer in 2010 volledig te liberaliseren. De liberalisering van het nationaal reizigersvervoer zou nog niet zo’n vaart lopen maar gezien de centrale ligging van België zal een liberalisering van de internationale lijnen een grote impact hebben op het nationaal vervoer.

Private investeerders zullen bijvoorbeeld mogen rijden tussen Oostende-Keulen, Antwerpen-Rijsel en tickets aanbieden voor verplaatsingen tussen de stations op die lijnen. Een groot deel van de winstgevende nationale verbindingen worden dus geliberaliseerd, ook al willen de ‘progressieve’ regeringspartijen dit niet met zoveel woorden zeggen. De liberalisering van de internationale verbindingen zou “goed zijn voor de mensen”, zegt Renaat Landuyt, federaal minister van transport. Het zou geen gevolgen mogen hebben voor minder rendabele verbindingen.

Verschillende voorbeelden in de buurlanden hebben echter aangetoond dat de liberalisering van het reizigersvervoer niet heeft geleid tot een betere dienstverlening of een daling van de prijzen. Maar dat is van ondergeschikt belang voor de toekomstige investeerders.

Dat de liberalisering van de internationale én winstgevende nationale verbindingen geen gevolgen zou hebben voor minder rendabele en regionale lijnen is een leugen. De uitbouw van het hogesnelheidsnetwerk is immers reeds ten koste gegaan van het nationaal netwerk. Mensen zullen in de toekomst kunnen kiezen tussen verschillende vervoersbedrijven, maar het zal een keuze zijn tussen de pest en de cholera.

Nadat energie, communicatie en post reeds werden overgeleverd aan de grillen van de markt is het nu de beurt aan het openbaar vervoer. De liberalisering van al die diensten ging gepaard met het verlies van tienduizenden banen, een toename van de werkdruk en een verslechtering van de arbeidsvoorwaarden.

Bij De Post volgen de saneringsplannen elkaar in een snel tempo op. Georoute 1 is nog niet verteerd, of Georoute 2 is al in aantocht. Wat dit allemaal inhoudt voor de mensen die afhankelijk zijn van die diensten werd onlangs nog duidelijk toen bekend werd dat duizenden gezinnen de winter moeten doorbrengen zonder energie nadat ze gedumpt werden door hun private energieleveranciers. We zien wie moet betalen voor de reclamecampagnes waarmee de energieleveranciers proberen om nieuwe klanten te lokken.

De liberalisering van de openbare diensten is echter geen uitgemaakte zaak. Het jarenlang verzet van de Europese dokwerkers tegen de liberalisering van hun dienst en de ondermijning van hun statuut door zelfafhandeling van cargo toe te laten, toont aan dat verzet mogelijk is en loont. Iedere nieuwe poging om de havenarbeid te liberaliseren, stuit op verzet en acties van de dokwerkers. Zonder dat volgehouden verzet was de liberalisering van de havenarbeid reeds lang een feit. Durf te vechten, durf te winnen!  

De vakbonden ACV-Transcom en ACOD-overheidsdiensten riepen alle personeelsleden van de luchthaven Oostende-Brugge op om op vrijdag 2 december vanaf 10 uur het werk gedurende 24 uur neer te leggen. Deze actie was gericht tegen de directie die onlangs vijf van de zeven kuisvrouwen ontsloeg.

Eddy Van Acker, ACOD-militant Oostende

Volgens luchthavenmanager Vanspauwen was de reden tot ontslag de ondermaatse kwaliteit van het geleverde werk en een onderlinge slechte sfeer onder het kuispersoneel. Dit werd dadelijk ontkend en tegengesproken door de drie verschillende vakbonden en andere personeelsleden. De poetsvrouwen met 8 tot 10 jaar dienst werden jaarlijks positief geëvalueerd.

Het is dezelfde Vanspauwen die enkele tijd terug stelde : "Het succes van de luchthaven kan onder meer afgelezen worden aan het aantal gecreëerde banen” (Standaard 05 juni 2003)

Gino Vanspauwen werd in 2003 aangesteld voor het aantrekken van private ondernemers en een nieuw imago aan te kweken voor de luchthaven van Oostende. Dit gebeurde door een agressieve promotie en door het oprichten van vennootschappen waarbij publiek-private samenwerking mogelijk is. Hij stelde in de Standaard van 21 november 2003 dat de luchthaven stilaan uitgemest geraakte om klaar te zijn voor het innemen van een sterke concurrentiepositie en een professioneel communicatiebeleid. Bij zijn aanstelling kopte een krant over Vanspauwen : "Mijn thuis is een virtueel eiland, bevolkt door twee volwassenen, vier kinderen en een hond”.

Hilaire Berckmans (nationaal secretaris ACOD) stelde: "De jongste jaren waren er al heel wat klachten, maar dit is de druppel die de emmer doet overlopen. Het is de hoogste tijd om actie te ondernemen. Zo’n 300 ACOD-leden en ook heel wat leden van de christelijke vakbond zullen afzakken naar de kust. We plannen een staking aan de luchthaven en in het centrum van Oostende, waar we richting stadhuis zullen wandelen. Want het wordt tijd dat ook de overheden ingrijpen”.

Doel van de actie was de reïntegratie van de vijf ontslagen poetsvrouwen, de administratieve medewerkster opnieuw in haar functie aanstellen en engagementen van de hogere overheid over de wijze van leidinggeven op de Luchthaven.

Binnen de vakorganisaties kan men zich niet van de mening ontdoen dat op de Luchthaven Oostende een op zijn zachtst gesteld “eigenaardig” personeelsbeleid geldt dat gebaseerd lijkt op willekeur. Het “beleid” van de directie overschrijdt alle grenzen. Toen de poetsvrouwen een petitie opstartten om aan te tonen dat het personeel wel tevreden was over hun werkzaamheden, verbood het management van de luchthaven hen de toegang en werd hun contract onmiddellijk verbroken….

Een administratieve medewerkster (toevallig lid van een vakbond ) stelde tegenover de directie dat ze het ontslag niet terecht vond. Zij werd direct verplaatst van dienst en kreeg – op een geïsoleerde plaats – een andere functie toegewezen… Het management vaardigde bovendien een nota uit waarin de syndicale rechten eenzijdig werden beperkt.

In de aanloop naar de 24-urenstaking was de solidariteit enorme en uiteindelijk waren er meer dan de verwachte 300 betogers zouden opdagen.

De dag voor de staking waren er nog onderhandelingen met manager Vanspauwen en werd er een compromis bereikt dat stelde dat er voor de ontslagen poetsvrouwen een onderzoekswerkgroep wordt samengesteld uit vakbond en Vanspauwen. “Deze zullen in alle vrijheid en met alle mogelijke faciliteiten onderzoeken of de vijf ontslagen al dan niet te verantwoorden vallen. Indien het oordeel is dat dit niet zo is, worden de werknemers terug in dienst genomen “. Het personeelslid dat verplaatst werd kan haar eerdere werk terug uitoefenen. De nota (zeg maar : aanval op het syndicaal statuut) werd ingetrokken. De staking, acties, betoging werden afgeblazen.

Bij navraag en gesprekken met vakbondsmilitanten uit verschillende sectoren werd meermaals herhaald dat het compromis naar voor werd geschoven omwille van de stijgende druk van vakbondsleden in aanloop naar de actie. Toch kon men uit de gesprekken opvangen dat een onvoorwaardelijke terug in dienst nemen van de personeelsleden zonder verlies van rechten een duidelijk signaal zou zijn naar de directie van de Luchthaven. Wie wordt het volgende slachtoffer?

Waalse vervoersmaatschappijen

De arbeiders van de Waalse vervoersmaatschappij TEC hebben in mei gedurende meer dan drie weken gestaakt tegen de voorgestelde collectieve arbeidsovereenkomst. Het was tegelijkertijd een taai, moeilijk en moedig gevecht, want de directie van de SRWT, de Waalse regering (en vooral CDH-Minister van Transport, André Antoine) en de media hebben er alles aan gedaan om de TEC-arbeiders in een slecht daglicht te plaatsen.

Vincent Devaux

SRWT, TEC en apparatsjiks De Société Régionale Wallon du Transport (SRWT) overkoepelt de TEC (transports en commun) van Waals Brabant, Charleroi, Henegouwen, Luik/Verviers en Namen/Luxemburg. In Vlaanderen is er slechts één maatschappij (De Lijn) en zijn tickets geldig in heel Vlaanderen, in Wallonië kan een ticket van TEC-Charleroi niet gebruikt worden in Luik. Die structuur kwam er om een aantal goed betaalde directeurs (met PS-lidkaart op zak) hun plaats te laten behouden. Een voorbeeld? Jean-Claude Phlypo ontvangt 300.000 euro per jaar als administrateur-generaal van de SRWT en 200.000 euro per jaar als voorzitter van de Eurobus-holding, een privé-maatschappij die hij in 1996 heeft opgericht met 650.000 euro uit de TEC-kas!

Leugens en provocaties

Naar aanleiding van de stakingsaanzegging op 9 mei, verklaarde de directie op provocerende wijze dat “de vakbonden van de TEC hun positie misbruiken om onredelijke eisen te stellen”. Onredelijk? De vakbonden vroegen 3% loonsverhoging op twee jaar. In april had de sociaal bemiddelaar 6% voorgesteld (index inbegrepen), wat neerkwam op een verhoging van 1,1% op twee jaar, een miserabele peulschil. De directie verklaarde vervolgens in de pers dat de chauffeurs tussen 1.500 en 2.200 euro netto per maand verdienen. Een schandalige leugen, die enkel diende om de arbeiders van de TEC te isoleren van de bevolking: een chauffeur met 13 jaar an-ciënniteit verdient 1.200 euro per maand, hij/zij werkt daarvoor op alle dagen, waaronder twee week-ends per maand!

De actie verhardt

Op 12 mei hadden de arbeiders met een honderdtal bussen de SRWT-zetel geblokkeerd. In de loop van de onderhandelingen onder leiding van een sociaal bemiddelaar, stelde de SRWT een loonsverhoging van 0,15 euro/uur voor (het gemeenschappelijk vakbondsfront ACOD/ACLVB vroeg 0,25 euro/uur), een premie van 15% voor zaterdagwerk (de vakbonden vroegen 25%) en 30% winstdeling van het personeel in de omzet (de vakbonden vroegen 50%). De media behielden de hele tijd een denigrerende houding tegenover de stakers en spraken van “chaos”, “een verrot klimaat”, “gijzelen van de reizigers”,… De bemiddelaars, die door de administrateur-generaal werden beledigd (“friethandelaars”), hebben uiteindelijk hun ontslag in-gediend. Drie stakers die op gespierde wijze een bus van een onderaannemer hadden tegengehouden, werden ontslagen.

Vakbondsleiding

De pers schreef dat de vakbondsleiders “hun basis niet langer controleerden” , alsof het de rol van de vakbondsleiding is om als een politie-agent de basis te controleren, in de plaats van op te komen voor de belangen van de arbeiders die hun vertegenwoordigers verkiezen en hun loon betalen door middel van syndicale bijdragen. De vakbondsleiding heeft echter wel geprobeerd om de situatie terug onder controle te krijgen.

De CCOD stelde een betaalstaking voor (wel rijden maar de reizigers niet laten betalen). Dat is weinig efficiënt als actievorm, zo hebben abonnees bijvoorbeeld al betaald. Het is ook geen mobiliserende actievorm. De directie dreigde er onmiddellijk mee om chauffeurs die deelnemen aan een betaalstaking te ontslaan wegens zware fout!

Eind mei stelden de ACOD-verantwoordelijken dat de werknemers en de directie “veroordeeld zijn om elkaar te begrijpen”. In feite wilde de leiding geen confrontatie met de PS, die sterk aanwezig is in de organen van het Waals Gewest. ACOD en ACLVB aanvaardden uiteindelijk een loonsverhoging van 0,17 euro/uur en een éénmalige premie van 35 euro. Daarbij gaat het wel om brutocijfers. Dit is een wel erg mager resultaat na een harde strijd.

Beperkingen

Het ontbrak de arbeiders van de TEC niet aan moed, noch aan strijdvaardigheid om een overwinning te behalen. Wel ontbrak er tegenover de vakbondsbureaucratie (die de PS wou ontzien) een alternatieve stakingsleiding, een stakerscomité dat democratisch verkozen zou zijn op algemene vergaderingen in de depots, dat de acties coördineert en zonder fluwelen handschoenen met de politieke verantwoordelijken zou kunnen onderhandelen.