Category: NMBS

Voor de derde keer op twee maanden tijd werd er gestaakt bij het spoor. Op 5 oktober was er een eerste staking tegen het gebrek aan middelen. Vervolgens werd deelgenomen aan de algemene staking van 9 november en nu was er opnieuw een staking aangezien de begrotingsgesprekken geen antwoorden boden op de vraag naar meer middelen. De minister mag dan wel spreken over investeringen, dat gaat over geld dat in een verre toekomst zou komen terwijl er de komende twee jaar verder bespaard wordt. De gevolgen daarvan blijken uit de dienstverlening: afgeschafte treinen, minder rijtuigen, minder stiptheid. Het zorgt voor frustratie bij personeel en reizigers.

De staking wordt goed opgevolgd. Slechts een kwart van de treinen rijdt. Onder de Antwerpse treinbegeleiders staakte bijvoorbeeld 73% van het personeel, ongeveer evenveel als op 5 oktober en bijna evenveel als op 9 november. Het ongenoegen zit diep en sleept al lang aan. Tekorten op alle vlakken, geen rust kunnen opnemen, gebrek aan respect vanwege de directie. Terwijl er nood is aan meer personeel blijft de uitstroom groter dan de instroom. Er worden echter geen middelen vrijgemaakt om de jobs aantrekkelijker te maken. Zo kan het niet verder!

Onder de aanwezigen op de stakingspiketten leefde de vraag hoe het nu verder moet. Er is nood aan een actieplan om perspectief te geven aan de strijd. Telkens eenmalige acties zullen niet volstaan. De herinnering van het actieplan in 2014 is belangrijk: toen werden de stakingen telkens sterker omdat ze kaderden in een opbouwend actieplan met na een betoging een reeks provinciale stakingen gevolgd door een nationale algemene staking. Het deed de regering wankelen. Een oplopend actieplan zou ruimte laten om behalve alle collega’s te mobiliseren ook specifieke campagnes uit te werken naar de reizigers en naar collega’s van andere sectoren, in het bijzonder het openbaar vervoer. De gebrekkige dienstverlening en de forse stijging van de tickets die er staat aan te komen, bieden argumenten genoeg om reizigers mee te krijgen. Rond dit alles is er nood aan meer discussie onder collega’s. Personeelsvergaderingen zijn daarvoor belangrijk.

Daarnaast mogen we ons niet beperken tot de vaststelling van wat fout loopt, er is nood aan eisen die duidelijk maken hoe we het kunnen oplossen. Meer middelen voor openbaar vervoer, de personeelsafbouw van de afgelopen jaren ongedaan maken (er verdwenen 5000 jobs op vijf jaar tijd, terwijl de productiviteit met 20% steeg), forse investeringen in infrastructuur, daling van de werkdruk door arbeidsduurvermindering en maatregelen rond onder meer gezonde werkschema’s … zouden een opstap zijn om het huidige aanbod effectief te kunnen realiseren en zelfs uit te breiden, wat noodzakelijk is in een context van klimaatcrisis en mobiliteitsproblemen.

Genoeg is genoeg! Het begrotingsconclaaf van oktober komt neer op een besparing van 550 miljoen euro in de komende twee jaar. Infrabel dreigt opnieuw enkele lijnen te sluiten. Terwijl de noden aan veilig, ecologisch en vlot openbaar vervoer groot zijn, is de verdere afbraak een logische stap voor deze regering! In oktober was de stiptheid de slechtste in 4 jaar. In twee jaar tijd steeg het aantal afgeschafte treinen met 40%. De ticketprijzen zullen in februari met 8 tot 10% stijgen, voornamelijk wegens energiekosten. En de NMBS heeft aangekondigd dat het aantal treinen vanaf 11 december zal verminderen. Hoe kan je dit verantwoorden naar de reizigers toe?

Bovendien hebben we nog steeds te kampen met een chronisch tekort aan personeel en de vele maatregelen die de afgelopen jaren zijn genomen om de productiviteit te verhogen. De werkdruk is daardoor onhoudbaar en het aanbod steunt op heel fragiele fundamenten die elk moment dreigen in te storten. We kunnen maar één conclusie trekken: het “meer doen met minder”-model is volledig mislukt. Dit terwijl het aantal managers in 5 jaar tijd bijna verdubbelde. De staking van 29 november door ACV, ACOD en VSOA en de bijkomende staking van ASTB op 30 november en 1 december, als vervolg op de voorgaande stakingen, maken duidelijk dat het personeel er helemaal genoeg van heeft!

De spoorwegdirectie poogde de staking zelf af te kopen met een eenmalige premie van 100 euro. Zo lach je het personeel uit! Ze heeft bepaalde problemen jarenlang onder de mat kunnen vegen, maar nu komt alles aan de oppervlakte.  Ook Minister Gilkinet moet toegeven dat zijn ambities naar beneden zijn bijgesteld, maar hij verdedigt zijn staat van dienst. Het is waar dat aan het begin van de legislatuur enkele investeringen zijn gedaan, voornamelijk in infrastructuur. Maar ze zijn grotendeels onvoldoende om de in het verleden opgelopen tekorten en achterstand goed te maken. Bovendien is deze regering nooit teruggekomen op de maatregelen die de regering Michel voor haar heeft genomen, met haar meer dan 2,1 miljard aan bezuinigingen op de spoorwegen.

Zowel het personeel als de passagiers zijn het erover eens dat een echte herfinanciering absoluut noodzakelijk is. Aan geld geen gebrek: kijk maar naar de enorme winsten van de energiebedrijven. De grootste bedrijven zagen hun winstmarges in het tweede kwartaal van dit jaar zelfs boven de 45% gaan.

Samen met andere sectoren voor uitgebouwde, publieke basisdiensten!

We moeten samen met andere sectoren een kracht opbouwen om ervoor te zorgen dat deze winsten in ons voordeel worden gebruikt en niet in de zakken van een paar aandeelhouders verdwijnen. Het succes van de algemene staking van 9 november laat zien dat er ook in andere sectoren veel woede heerst. Personeelsvergaderingen om te mobiliseren en te evalueren zijn cruciaal. Een actieplan dat sectorale en sectoroverschrijdende acties combineert, kan ons in staat stellen echte overwinningen te boeken. De aangekondigde betoging in de week van 12 december is een eerste stap, maar meer is nodig om te winnen!

Laten we de eisen bij het spoor koppelen aan die van de algemene beweging, want wij hebben andere plannen dan de directie:

• De werkdruk moet omlaag! 30-urenweek zonder loonverlies met bijkomende aanwervingen, een sociaal akkoord met maatregelen voor een beter evenwicht tussen werk en privé (bv. gezonde werkschema’s),…
• Voor een veilige werkomgeving: massale investeringen in degelijke infrastructuur en voldoende personeel om de veiligheid te garanderen voor iedereen
• Een aanzienlijke verhoging van de lonen om de crisis aan te pakken: 330 euro per maand extra voor iedereen, er is geld genoeg om dit realiseren!
• Nationalisatie van de hele energiesector onder democratische controle om de rekeningen te kunnen betalen en een groene energietransitie mogelijk te maken.
• De uitbreiding van het treinaanbod zodat het aan de noden van de samenleving en de klimaatcrisis voldoet, via massale investeringen in een publieke sector van het openbaar vervoer.

Beste collega’s, lotgenoten,

Ik wil jullie oproepen om op 31 mei deel te nemen aan de staking van de openbare diensten.

Wat is de inzet?

In essentie:

• meer personeel
• meer middelen
• meer koopkracht

Ik moet er geen tekeningetje bij maken, ook bij het spoor kampen we al jaren met tekorten. Verlof kan niet gegeven worden, met rusten en compensaties lopen we achter, diensten zijn te zwaar, mensen vallen uit, dienen zelfs hun ontslag in, en treinen worden afgeschaft. Agressie neemt toe. Door de tekorten en de afbouw van loket- en stationspersoneel staan we er in de treinen en in de stations bijna altijd alleen voor, Voor tussenkomst moet je al fameus geluk hebben.

De financiering van het spoor is drastisch verminderd, door de vorige regering nog met 21%. Corona sloeg in 2021 een put van €100 miljoen en energie zal ons €30 miljoen meer kosten.

Onze barema’s zijn al twintig jaar niet verhoogd. De index compenseert maar gedeeltelijk en de recente prijsstijgingen hakken er op in.

De afgelopen dagen hoorde ik heel wat vragen en opmerkingen van collega’s. Ik wil daar nog eens op ingaan.

We zouden voor de kar van de andere openbare diensten gespannen worden. Als ze overal zo redeneren, hebben we op 31 mei geen staking. Als je een krant openslaat zie je dat we niet alleen staan: ook scholen, crèches, supermarkten, De Lijn, justitie, ziekenhuizen … schreeuwen om meer volk. Zowat alle openbare diensten zijn ondergefinancieerd. Dat bv gas en elektriciteit zo duur zijn, treft alle werkenden en gepensioneerden. Het is dan niet onlogisch dat de handen in elkaar geslagen worden.

Rond koopkracht vonden trouwens al verschillende acties plaats. Er werd betoogd in Antwerpen op 22 april en op 13 mei in Kortrijk, Leuven en Hasselt. In verschillende sectoren was er hiervoor een stakingsaanzegging.

Sommigen vinden de eisen te vaag. Daar ben ik het mee eens.

Hoe willen we een koopkrachtverhoging?

Met de staking van december 2019 eisten we een baremaverhoging van 1,1%. Die hield rekening met de loonnormwet. Die moet op de schop. Er moeten vrije onderhandelingen komen. Met de huidige inflatie is 1,1% trouwens veel te weinig. Eén van de eisen is dat de overheid – net zoals de privé – om de twee jaar loonakkoorden afsluit.

Persoonlijk vind ik dat de werkgever ook moet tussenkomen in het woon-werkverkeer van wie er niet met het openbaar vervoer geraakt.

Hoeveel meer personeel willen we?

ACOD Spoor wil “proactieve aanwervingen in functie van het transportplan”. Dat werd eind 2019 al overeengekomen voor treinbegeleiding. Alleen is daar niet veel van in huis gekomen.

Persoonlijk denk ik dat we tijdelijk het vervoersplan moeten afschalen om mensen op adem te laten komen, om verloven, rusten en compensaties te geven, het verplichte jaarlijkse medische onderzoek weer uit te voeren, de voorziene permanente opleidingen te geven, de opleidingen met het oog op het voorkomen van agressie die jaren stil hebben gelegen, enz. Alleen zo kunnen we de uitstroom te stoppen en de vicieuze cirkel doorbreken.

Bijkomend probleem is dat het kader te krap berekend is. Dat wordt berekend op het gemiddelde aantal prestaties, afwezigheden en deeltijdse arbeid. Zo een kader kan, mits aangevuld, de gemiddelde situatie opvangen, maar niet de pieken. De buffer die ACOD Spoor eist, kan daarop een antwoord zijn.

Op een Nationaal Comité van ACOD Spoor van eind 2019 werd het cijfer van 3000 bijkomende statutaire aanwervingen genoemd. Ik vind het moeilijk om dit te becijferen, maar ik denk dat het jobverlies van de afgelopen jaren een leidraad kan zijn. We zijn met bijna 10000 minder in 2005.

Sommige collega’s aarzelen omdat ze nog in stage zijn. Aan hen zeg ik, sluit jullie onbevreesd aan, jullie stage wordt enkel met een dag verlengd omwille van de gewettigde afwezigheid. Jullie werk wordt beoordeeld, dat jullie deelnamen aan een staking heeft daar niks mee te maken. Nog nooit heb ik geweten dat dit gevolgen had. Staken is een recht.

Anderen vragen zich af of een 24-urenstaking zal volstaan, en wat we hierna zullen doen. Op 20 juni is alvast een algemene staking met een mars op Brussel aangekondigd. Voor dat laatste hebben ze ons nodig om de betogers in Brussel te krijgen. ACOD Spoor plant sowieso nog een spoorstaking, een datum ligt nog niet vast.

Tot slot twee kwesties die ik nog niet vermeldde:

Dit is ook een staking ter verdediging van de pensioenen. Dit is momenteel weinig concreet, we weten alleen dat er een hervorming op til is, en hier hebben we geen goed oog in.

Daarnaast staken we voor respect voor de sociale dialoog en de syndicale vrijheden. Ik heb niet de indruk dat de directie tot een Protocol van Sociaal Akkoord wil komen, tenzij dat bol staat van de inleveringen. Vakbondsrechten liggen onder vuur, bij het spoor en De Lijn werd er een minimale dienstverlening doorgedrukt, op piketten worden deurwaarders afgestuurd en syndicalisten worden vervolgd omdat ze op straat komen zonder eerst lief te vragen of het mag.

Dit is een staking in gemeenschappelijk vakbondsfront, de drie kleurenbonden roepen op, bij het spoor sluit ook OVS zich aan.

Wie tot de essentiële beroepen behoort, vergeet jullie intentie niet door te geven voor vrijdag 27 mei 22u. Ieder individu heeft zijn rol in deze staking, GEEN WERKWILLIGEN BETEKENT GEEN TREINEN!